1. ¿Baʼax tu yaʼalaj Jesús tiʼ juntúul tiʼ le máakoʼob chʼuykíintaʼab tu tséeloʼ? (Lucas 23:39-43).

 JESÚS yéetel le kaʼatúul máakoʼob chʼuykíintaʼan tu tséeloʼ tu kíimloʼob (Luc. 23:32, 33). Le máakoʼobaʼ táan kaʼach u sen burlarkoʼob Jesús, lelaʼ ku yeʼesikeʼ maʼ u discípuloʼobiʼ (Mat. 27:44; Mar. 15:32). Pero juntúul tiʼ letiʼobeʼ tu kʼexaj u tuukuleʼ ka tu yaʼalaj: «Jesús, kʼaʼajsen le kéen ookkech ta Reino». Jesúseʼ tu núukajtiʼ: «Tu jaajil kin waʼaliktech bejlaʼeʼ: yaan a wantal tin wéetel teʼ Paraísooʼ» (xok Lucas 23:39-43). Maʼ xaaneʼ le máakaʼ tu yuʼubaj u kʼaʼaytaʼal tumen Jesús tsʼoʼok u náatsʼal «u Reinoil kaʼan», chéen baʼaleʼ mix baʼal eʼesik wa tu kʼamaj. Tsʼoʼoleʼ Jesúseʼ maʼ tu yaʼalaj wa le máakoʼ yaan u táakpajal tiʼ u Reino Diosiʼ (Mat. 4:17). Lelaʼ ku yeʼesikeʼ Jesúseʼ táan kaʼach u tʼaan tiʼ le Paraíso kun antal way Luʼumeʼ. ¿Bix k-ojéeltik lelaʼ?

2. ¿Baʼaxten k-aʼalikeʼ le máak tʼaanaj yéetel Jesúsoʼ judío kaʼachi?

² Maʼ xaaneʼ le máak tʼaanaj yéetel Jesúsoʼ judío, le oʼolal tu yaʼalaj tiʼ le uláakʼ máak chʼuykíintaʼanoʼ: «¿Maʼ wa ta chʼaʼik saajkil tiʼ Dios kex tumen tiaʼanech yáanal le castigoaʼ?» (Luc. 23:40). Le judíoʼoboʼ chéen juntúul Dios ku adorarkoʼob kaʼachi, pero u máakiloʼob le uláakʼ kaajoʼoboʼ yaʼab diosoʼob yaantiʼob (Éxo. 20:2, 3; 1 Cor. 8:5, 6). Le oʼolaleʼ wa bejlaʼa maʼ judíoʼobeʼ bey ken u yaʼal kaʼach le máakaʼ: «¿Maʼ wa ta chʼaʼik saajkil tiʼ le diosoʼoboʼ?». Tsʼoʼoleʼ kʼaʼajaktoʼoneʼ Jesúseʼ túuxtaʼab u yáant le «israelitaʼob beyoʼob tamanoʼob saatloʼob[eʼ]», le oʼolaleʼ maʼ mantatsʼ ku kʼaʼaytaj kaʼach tiʼ u máakiloʼob uláakʼ kaajoʼobiʼ (Mat. 15:24). Tsʼoʼoleʼ Dioseʼ u yaʼalmaj tiʼ le israelitaʼob yaan u kaʼa kuxkíintik le kimenoʼoboʼ. Maʼ xaaneʼ le máak tʼaanaj yéetel Jesúsoʼ u yojel leloʼ, yoʼolal le baʼax tu yaʼaloʼ tu yeʼeseʼ ku creertik Jéeobaeʼ yaan u kaʼa kuxkíintik Jesús utiaʼal  u gobernar teʼ kaʼanoʼ. Jeʼex túun k-ilkoʼ le máakaʼ ku creertik kaʼach jeʼel xan u kaʼa kuxkíintaʼal tumen Dioseʼ.

3. ¿Baʼax wal taal tu tuukul le máak ka tʼaanaj Jesús yoʼolal le Paraísooʼ? (Génesis 2:15).

³ Wa judío le kʼasaʼan máak kaʼachoʼ u yuʼubmaj u yúuchul tʼaan tiʼ le Paraíso tuʼux tsʼaʼab Adán yéetel Eva tumen Jéeobaoʼ. Le oʼolal le ka tʼaanaj Jesús yoʼolal le Paraísooʼ taal wal tu tuukul junpʼéel jatsʼuts jardín way Luʼumeʼ (xok Génesis 2:15).

4. ¿Tiʼ baʼax ku beetik k-tuukul le baʼax tu yaʼalaj Jesús tiʼ le máakoʼ?

⁴ Le baʼax tu yaʼalaj Jesús tiʼ le máakoʼ unaj u beetik k-tuukul tiʼ bix le kuxtal kun antal teʼ Paraísooʼ. Junpʼéel baʼax jeʼel u yáantkoʼoneʼ letiʼe k-kʼaʼajsik bix le jeetsʼelil anchaj teʼ kʼiinoʼob táan u reinar Salomónoʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ Jesúseʼ «maas nojoch ke Salomón». Le oʼolal k-creertik Jesús yéetel le máaxoʼob kun reinaroʼob tu yéeteloʼ yaan u sutkoʼob junpʼéel jatsʼuts paraísoil le Luʼumaʼ (Mat. 12:42). Le beetkeʼ le uláakʼ tamanoʼoboʼ unaj u kankoʼob baʼax unaj u beetkoʼob utiaʼal u kuxtaloʼob mantatsʼ teʼ Paraísooʼ (Juan 10:16).

5. ¿Bix a tuklik kun kuxtal máak teʼ Paraísooʼ?

⁵ ¿Bix a tuklik kun kuxtal máak teʼ Paraísooʼ? Maʼ xaaneʼ ku taal ta tuukul junpʼéel jatsʼuts lugar jeʼex u jardínil Edéneʼ (Gén. 2:7-9). Wa maʼ xaaneʼ ka tuukul tiʼ le profecía u yaʼalmaj Miqueasoʼ: «Cada juntúuleʼ yaan u kutal yáanal u boʼoy u pakʼal uva yéetel yáanal u boʼoy u pakʼal higo» (Miq. 4:3, 4). Wa jeʼel xan u taal ta tuukul le tekstoʼob ku yaʼalik yaan u sen yantal baʼal jaantbiloʼ (Sal. 72:16; Isa. 65:21, 22). Tsʼoʼoleʼ ka máansik wal ta tuukul tiaʼanech tiʼ junpʼéel jatsʼuts lugar yiknal junpʼéel mesa chuup yéetel kiʼikiʼ janaloʼobeʼ. ¿Ka máansik wa ta tuukul táan a wúutsʼbentik le looloʼoboʼ? ¿Ku páajtal wa a wuʼuyik bix u cheʼej a láakʼtsiloʼob yéetel a amigoʼob le táan u tsikbaloʼoboʼ? Maʼ xaaneʼ jujuntúuloʼobeʼ kaʼa kuxkíintaʼaboʼob. Lelaʼ jach tu jaajil yaan u yilaʼal teʼ Paraísooʼ. Tsʼoʼoleʼ yaan u páajtal k-beetik jejeláas meyajoʼob.

6. ¿Baʼaxoʼob ken k-beet teʼ Paraísooʼ? (Ilawil le dibujooʼ).

⁶ Jéeobaeʼ tu beetoʼon yéetel u páajtalil k-disfrutartik le meyajoʼ (Ecl. 2:24). Tu yáamil le Mil Años kun gobernar Cristooʼ jach yaʼab meyaj kun antal. Le máaxoʼob ken u salvartubaʼob tiʼ le nojoch muʼyajil yéetel le u millonesil kun kaʼa kuxkíintbiloʼoboʼ yaan u kʼaʼabéettaltiʼob nookʼ, janal yéetel tuʼux u kajtaloʼob. Yoʼolal lelaʼ jach yaʼab meyaj kun beetbil, pero yaan u kiʼimaktal k-óol k-táakpajliʼ. Jeʼex Adán yéetel Eva tu kanáantoʼob u jardínil Edéneʼ toʼon xaneʼ yaan u yantaltoʼon u privilegioil k-sutik le Luʼum junpʼéel paraísooʼ. Yaan xan u kiʼimaktal k-óol k-kaʼansik le u millonesil máakoʼob kun kaʼa kuxkíintbiloʼoboʼ.  Ichiloʼobeʼ táakaʼan le máaxoʼob maʼ tu jach kʼaj óoltoʼob Jéeobaoʼ mix le baʼaloʼob u tukultmaj u beetkoʼ. Tsʼoʼoleʼ táakaʼan xan le máaxoʼob meyajt Jéeobaoʼ, pero kíimoʼob antes tiʼ u taal Jesús way Luʼumeʼ.

7. ¿Bix kun kuxtal máak teʼ Paraísooʼ, yéetel bix k-ojéeltik?

⁷ Toʼoneʼ k-ojel teʼ Paraísooʼ yaan u yantal jeetsʼelil, baʼax kʼaʼabéet tiʼ máak yéetel tuláakal baʼal kun beetbil tu tsoolol. Lelaʼ k-ojel yoʼolal bix úuchik u gobernar Salomón. Yoʼolal le bix úuchik u gobernaroʼ Jéeobaeʼ ku yáantkoʼon k-ojéelt bix kun kuxtal máak teʼ Paraíso kéen gobernarnak Jesús way Luʼumeʼ.

8. ¿Bix úuchik u béeytal Salmo 37:10, 11 yéetel 29? (Ilawil le jaats «Kʼáatchiʼob ku beetaʼal» ku taasik le revistaaʼ).

⁸ Davideʼ tu tsʼíibtaj bix le kuxtal kun antal le kéen gobernarnak juntúul rey yaan u naʼat yéetel chúukaʼan u yóoloʼ (xok Salmo 37:10, 11, 29). Le kéen tʼaanakoʼon yéetel uláakʼ máakoʼob yoʼolal le Paraísooʼ yaʼab u téeneleʼ k-eʼesiktiʼob Salmo 37:11. Lelaʼ maʼalob ka k-beete tumen le tekstoaʼ chʼaʼchiʼitaʼab tumen Jesús le ka kaʼansajnaj teʼ montañaoʼ. Leloʼ tu yeʼeseʼ le tekstooʼ yaan u béeytal kéen máanak kʼiin (Mat. 5:5). Le baʼax tu tsʼíibtaj rey Davidoʼ tu yeʼesaj xan bix le kuxtal kun antal kaʼach tu kʼiiniloʼob Salomónoʼ. Teʼ kʼiinoʼoboʼ tu kaajil Israeleʼ yaan kaʼach jeetsʼelil yéetel tuláakal baʼax kʼaʼabéet tiʼ máak, jeʼel u páajtal u yaʼalaʼaleʼ ku «tuul leche yéetel kaabiʼ». Dioseʼ tu yaʼalaj: «Wa maʼ tu xuʼulul a tsʼáaik ichil a kuxtaleʼex in leyoʼob[eʼ] […], yaan in beetik ka yanak jeetsʼelil teʼ tuʼux kan kajtaleʼexoʼ yéetel le kéen chilakeʼex weenleʼ mix máak ken u beet a chʼaʼikeʼex saajkil» (Lev. 20:24; 26:3, 6). Lelaʼ béeychaj teʼ kʼiinoʼob táan u gobernar Salomónoʼ (1 Cró. 22:9; 29:26-28). Tsʼoʼoleʼ Jéeobaeʼ tu yaʼaleʼ yaan u xuʼulsaʼal le kʼasaʼan máakoʼoboʼ (Sal. 37:10). Jeʼex k-ilkoʼ le baʼax ku yaʼalik Salmo 37:10, 11 yéetel 29, béeychaj úuchjeakil yéetel yaan xan u béeytal ichil junpʼíit kʼiin.

9. ¿Baʼax tu yaʼalaj u reinail Seba yoʼolal u gobernación Salomón?

⁹ U reinail Sebaeʼ kʼuch u yojéelteʼ yáanal  u gobernación Salomóneʼ yaan kaʼach jeetsʼelil yéetel tuláakal baʼax kʼaʼabéet tiʼ le israelitaʼoboʼ. Utiaʼal túun u yilik wa jach jaajeʼ viajarnaj tak Jerusalén (1 Rey. 10:1). Ka tsʼoʼok u yilik bix u gobernar Salomóneʼ tu yaʼalaj: «Le baʼaxoʼob aʼalaʼabtenoʼ mix u táanchumuk tiʼ le bukaʼaj naʼat yaantechoʼ. […] ¡Kiʼimak u yóol a kaajal! ¡Kiʼimak u yóol xan le máaxoʼob meyajtikechoʼ, tumen letiʼobeʼ mantatsʼ táan u yuʼubikoʼob le naʼat ka weʼesik le kéen tʼaanakechoʼ!» (1 Rey. 10:6-8). Le bix gobernarnajik Salomónoʼ tu yeʼesaj bix kun kuxtal wíinik le kéen u gobernart Jesús le Luʼumaʼ.

10. ¿Baʼaxten Jesúseʼ maʼ igual yéetel Salomóniʼ?

¹⁰ Jesús yéetel Salomóneʼ maʼ igualoʼobiʼ. Salomóneʼ kʼeban wíinik, tu beetaj baʼaloʼob maʼ maʼalobtakiʼ yéetel tu beetaj u bin kʼaasil tiʼ u kaajal Dios. Chéen baʼaleʼ Jesúseʼ perfecto yéetel juntúul maʼalob gobernante (Luc. 1:32; Heb. 4:14, 15). Tsʼoʼoleʼ chúukpaj u yóol kex yaʼab u téenel tsʼaʼab a pruebail tumen Satanás. Cristoeʼ tsʼoʼok u yeʼesik mix juntéen ken u beet baʼax kʼaas yéetel maʼ ken u beet u bin kʼaasil tiʼ le máaxoʼob yanoʼob yáanal u Reino Diosoʼ. ¿Máasaʼ jach kiʼimak k-óol tumen yaantoʼon juntúul rey beyaʼ?

11. ¿Máaxoʼob kun áantik Jesús?

¹¹ Jesúseʼ yaan u yáantaʼal tumen 144,000 reyoʼob. Letiʼobeʼ yaan u kanáantkoʼob wíinik yéetel yaan u béeykuntkoʼob le baʼax u tukultmaj Dios utiaʼal le Luʼumaʼ (Apo. 14:1-3). Le reyoʼobaʼ yaʼab baʼaloʼob tu aktáantoʼob le ka kuxlajoʼob way Luʼumeʼ, le oʼolal jach yaan u naʼatkoʼob máak. ¿Jach baʼax meyajil ken u beetoʼob?

12. ¿Baʼax meyajil ken u tsʼáa Jéeoba tiʼ le 144,000?

¹² Jesús yéetel le 144,000 yéeyaʼanoʼoboʼ maas yaʼab meyaj ken u beetoʼob tiʼ le tu beetaj Salomónoʼ. Letiʼeʼ chéen tu gobernartaj wa jaypʼéel u millonesil máakoʼob. Chéen baʼaleʼ le máaxoʼob kun gobernaroʼob tu Reino Diosoʼ yaan u nuʼuktikoʼob tuláakal le u millonesil máakoʼob kun kajtaloʼob way Luʼumeʼ. ¡Jach túun nojoch le meyaj ken u beetoʼoboʼ!

13. ¿Baʼax meyajil especial ken u beet le 144,000?

¹³ Le 144,000 yéeyaʼanoʼoboʼ yaan u beetik u reyiloʼob yéetel u sacerdoteiloʼob jeʼex Jesúseʼ (Apo. 5:10). Le Ley tsʼaʼab tiʼ Moisésoʼ ku yaʼalik kaʼacheʼ le sacerdoteʼoboʼ kʼaʼabéet u kanáantkoʼob le kaaj utiaʼal maʼ u kʼojaʼantaloʼoboʼ yéetel utiaʼal maʼ u náachtaloʼob tiʼ Jéeoba. Le leyoʼ tu chíikbesaj «le maʼalob baʼaloʼob kun taaloʼoboʼ», le oʼolal jeʼel u páajtal k-aʼalikeʼ le máaxoʼob kun gobernaroʼob yéetel Jesúsoʼ yaan u beetkoʼob junpʼéel meyaj especial: yaan u kanáantkoʼob le máaxoʼob ken u gobernartoʼoboʼ yéetel yaan u yáantkoʼob utiaʼal u maas natsʼkubaʼob tiʼ Dios (Heb. 10:1). U jaajileʼ maʼ jach k-ojel bix kun tʼaanoʼob yéetel le máaxoʼob kun kajtaloʼob way Luʼumeʼ. Pero jeʼel bixak ka u beetoʼobeʼ jach k-ojel yaan u nuʼuktaʼal tubeel tuláakal máak (Apo. 21:3, 4).

14. ¿Baʼax táan u beetik le chan múuchʼ tamanoʼob yéetel le uláakʼ tamanoʼoboʼ?

¹⁴ Jesúseʼ tu yaʼaleʼ le máaxoʼob kun gobernaroʼob tu yéeteloʼ u chan múuchʼ tamanoʼob (Luc. 12:32). Pero tʼaanaj xan tiʼ uláakʼ jaats máakoʼob ku yaʼalaʼaltiʼob «uláakʼ tamanoʼob». Letiʼeʼ tu yaʼaleʼ le kaʼa jaats máakoʼobaʼ yaan u pʼáatloʼob junmúuchʼ (Juan 10:16). Letiʼobeʼ táan u múul meyajoʼob yéetel yaan u seguer u beetkoʼob kéen pʼáatak paraísoil le Luʼumaʼ. Teʼ kʼiinoʼoboʼ le u chan múuchʼ tamanoʼoboʼ tsʼokaʼaniliʼ u binoʼob teʼ kaʼanoʼ, yéetel  le uláakʼ tamanoʼoboʼ yaan u tsʼaʼabal u páajtalil u kuxtaloʼob mantatsʼ way Luʼumeʼ. Chéen baʼaleʼ teʼ kʼiinoʼobaʼ yaan baʼax kʼaʼabéet u beetik le uláakʼ tamanoʼob utiaʼal u kuxtaloʼob teʼ Paraísooʼ.

15. 1) Le uláakʼ tamanoʼoboʼ, ¿bix u yáantkoʼob u sukuʼunoʼob Cristo? 2) ¿Bix jeʼel a beetik jeʼex le sukuʼun ku chíikpajal teʼ fotooʼ?

¹⁵ Le kʼasaʼan máak chʼuykíintaʼab tu tséel Jesúsoʼ maʼ páajchaj u tsʼáaik u diosboʼotikil yoʼolal le baʼax tu beetaj Jesús tu yoʼolaloʼ. Pero le uláakʼ tamanoʼoboʼ yaʼab bix jeʼel u tsʼáaikoʼob u diosboʼotikileʼ. Por ejemploeʼ k-eʼesik k-yaabiltmaj Jesús yoʼolal bix k-tratartik le yéeyaʼanoʼoboʼ. Jesúseʼ tu yaʼaleʼ lelaʼ yaan u yeʼesik máax jach tu jaajil u tamanoʼob (Mat. 25:31-40). Toʼoneʼ k-áantik u sukuʼunoʼob Cristo le kéen k-tsikbalt baʼaxoʼob ken u beet le Reinooʼ bey xan kéen k-áant le máaxoʼob utiaʼal u yokjaʼoboʼ (Mat. 28:18-20). Maʼalob ka meyajnaktoʼon le nuʼukuloʼob ku tsʼáaikoʼobtoʼon utiaʼal k-kaʼansajoʼ jeʼex le libro ¡Disfrutart le kuxtaloʼ! Wa maʼ táan a tsʼáaik xook tiʼ mix máakeʼ tukult bey tiʼ máaxoʼob jeʼel u páajtal a tsʼáaikeʼ.

16. ¿Baʼax jeʼel u páajtal k-beetik desde beora utiaʼal k-kajtal teʼ Paraísooʼ?

¹⁶ Maʼ tsaaj tiaʼanoʼon teʼ Paraíso utiaʼal k-beetik baʼax uts tu tʼaan Diosoʼ. Desde beoraaʼ jeʼel u páajtal k-aʼalik yéetel k-beetik baʼaloʼob maʼalobtakeʼ. Tsʼoʼoleʼ kʼaʼabéet u chúukpajal k-óol tiʼ Jéeoba, tiʼ k-núup bey xan tiʼ le sukuʼunoʼoboʼ. Wa desde beora k-beetik baʼax uts tu tʼaan Dioseʼ maas chéen chʼaʼabil ken k-beetil teʼ Paraísooʼ. Tsʼoʼoleʼ wa k-kanik k-beet jejeláas meyajoʼob yéetel k-maas jatsʼutskíintik k-modoseʼ k-eʼesik táan k-preparartikba utiaʼal k-kajtaliʼ. Bey u yeʼesik le xook «¿Preparadoech wa utiaʼal a kuxtal teʼ túumben luʼumoʼ?» ku taasik le revistaaʼ.

17. ¿Baʼaxten maʼ unaj k-chiʼichnaktal yoʼolal le baʼaloʼob kʼaastak k-beetmaj úuchjeakiloʼ?

¹⁷ Kʼaʼabéet xan u xuʼulul k-chiʼichnaktal yoʼolal le baʼaloʼob kʼaastak k-beetmaj úuchjeakiloʼ. Chéen baʼaleʼ maʼ unaj k-tuklik jeʼel u páajtal k-kʼebantal chéen tumen tu kʼubaj u kuxtal Cristo t-oʼolaliʼ (Heb. 10:26-31). Wa k-lúubul tiʼ junpʼéel nojoch kʼebaneʼ Jéeobaeʼ jeʼel u perdonarkoʼoneʼ, pero kʼaʼabéet k-arrepentir, k-kaxtik u yáantaj, u yáantaj le ancianoʼoboʼ  yéetel k-kʼexik k-kuxtal (Isa. 55:7; Hech. 3:19). Kʼaʼajaktoʼon baʼax tu yaʼalaj Jesús tiʼ le fariseoʼoboʼ: «Teneʼ maʼ taalen in tʼan máakoʼob mix baʼal kʼaas u beetmoʼobiʼ, baʼaxeʼ taalen in tʼan j-kʼeban máakoʼob» (Mat. 9:13). Jeʼex k-ilkoʼ yoʼolal u kuxtal Jesús tu kʼuboʼ jeʼel u perdonartaʼal k-kʼebanoʼobeʼ.

18. ¿Baʼax jeʼel u taaktal a tsikbaltik yéetel le máak chʼuykíintaʼab tu tséel Jesúsoʼ?

¹⁸ Máans ta tuukuleʼ tiaʼanech teʼ Paraísooʼ yéetel táan a tsikbal yéetel le máak chʼuykíintaʼab tu tséel Jesúsoʼ. Maʼ xaaneʼ yaan a tsikbaltikeʼex bukaʼaj kiʼimakil a wóoleʼex úuchik u kʼubik u kuxtal Jesús ta woʼolaleʼexoʼ. Maʼ xaan xaneʼ yaan a waʼaliktiʼ ka u tsikbalttech baʼaxoʼob úuch le jach taʼaytak u kíimil Jesúsoʼ yéetel bix tu yuʼubiluba yoʼolal le baʼax aʼalaʼabtiʼoʼ. Tsʼoʼoleʼ maʼ xaaneʼ letiʼeʼ yaan u kʼáatiktech baʼaxoʼob sen úuch tu tsʼook kʼiinoʼob le yóokʼol kaabaʼ. ¡Jach yaan u kiʼimaktal k-óol k-kaʼansik u Tʼaan Dios tiʼ le máaxoʼob kun kaʼa kuxkíintbiloʼoboʼ! (Efe. 4:22-24).

19. ¿Baʼaxten maʼ tun náakal k-óol teʼ Paraísooʼ? (Ilawil le dibujo yaan tu yáax páginail le revistaaʼ).

¹⁹ Teʼ Paraísooʼ maʼ tun náakal k-óol tumen yaan u páajtal k-tsikbal yéetel u jejeláasil máakoʼob yéetel yaan u kiʼimaktal k-óol yéetel le meyaj ken k-beetoʼ. Pero u maas maʼalobileʼ yaan u páajtal k-maas bisikba yéetel Jéeoba yéetel yaan k-disfrutartik le baʼaxoʼob ken u tsʼáatoʼonoʼ. Tsʼoʼoleʼ maʼ tun xuʼulul k-kaanbal tiʼ letiʼ bey xan tiʼ le baʼaxoʼob u beetmoʼ. Yaan k-maas yaabiltik Jéeoba sáamsamal. K-tsʼáaik u graciasil tiʼ Jéeoba yéetel tiʼ Jesús yoʼolal le kuxtal minaʼan u xuul u prometermoʼoboʼ.