1. ¿Baʼaxoʼob tu aktáantaj David?

 LE TÁAN u chʼaʼpachtaʼal David tumen rey Saúl utiaʼal u kíimsaʼaloʼ pʼáat minaʼan baʼal u jaanteʼ ka máan tu kaajil Nob, teʼeloʼ tu kʼáataj ka tsʼaʼabaktiʼ cinco u pʼéelal waajoʼob (1 Sam. 21:1, 3). Le ka tsʼoʼokeʼ letiʼ yéetel le máaxoʼob láakʼintikoʼ bin u taʼakubaʼob tiʼ junpʼéel sajkab (1 Sam. 22:1). ¿Baʼaxten úuch tiʼ David leloʼ? Si letiʼeʼ maʼalob u meyaj kaʼach tu yiknal Saúl.

2. ¿Baʼaxten k-aʼalikeʼ Saúleʼ táan kaʼach u tsʼáaikuba tu contra Dios? (1 Samuel 23:16, 17).

² Saúleʼ joʼopʼ u pʼektik David ka tu yilaj yaabiltaʼan tumen le israelitaʼoboʼ yéetel yaʼab u téenel tsʼoʼok u ganartik u enemigoʼob le kaajoʼ. U yojel xaneʼ tumen maʼ tu yuʼubaj tʼaaneʼ Jéeobaeʼ tsʼoʼok kaʼach u yéeyik David utiaʼal ka u beet u reyil tu lugar letiʼ (xok 1 Samuel 23:16, 17). Chéen baʼaleʼ tumen láayliʼ letiʼ ku beetik u reyileʼ yaʼab u soldadoʼob yaan, yéetel yaʼab máakoʼob apoyartik. Le oʼolal tu chʼaʼtuklaj u kíimsik Davideʼ ka yanchaj u púutsʼul. ¿Tu tuklaj wa Saúl jeʼel u páajtal u jubik le baʼax u chʼaʼtukultmaj u beetik Jéeobaoʼ? (Isa. 55:11). Le Bibliaoʼ maʼatech u yaʼalik, chéen baʼaleʼ yéetel le baʼax ku beetkoʼ táan kaʼach u tsʼáaikuba tu contra Dios. Pero jeʼex k-ojliloʼ le máaxoʼob ku tsʼáaikubaʼob tu contra Jéeobaoʼ ku bin kʼaasil tiʼob.

3. ¿Bix tu yuʼubiluba David kex táan kaʼach u muʼyaj?

³ Davideʼ kabal u yóol kaʼachi yéetel mix juntéen tu tuklaj u beetik u reyil, chéen baʼaleʼ yéeyaʼab tumen Jéeoba (1 Sam. 16:1, 12, 13). Pero yoʼolal le jeʼeloʼ taakchaj u kíimsaʼal tumen Saúl. Davideʼ maʼ joʼopʼ u culpartik Jéeobaiʼ mix joʼopʼ u quejarkuba tumen pʼáat minaʼan baʼal u jaantiʼ yéetel  tumen joʼopʼ u taʼakikuba tiʼ sajkabiʼ, baʼaxeʼ maʼ xaaneʼ hasta teʼ kʼiinoʼoboʼ tu tsʼíibtaj le jatsʼuts salmo tuʼux chʼaʼan u tekstoil le xookaʼ: «Le máaxoʼob meyajtik Jéeobaoʼ mix baʼal ken u binelttiʼob» (Sal. 34:10).

4. ¿Baʼax kʼáatchiʼiloʼob ken k-il u núukil, yéetel baʼaxten maʼalob ka k-ojéelte?

⁴ Teʼ kʼiinoʼobaʼ yaʼab máaxoʼob meyajtik Jéeobaeʼ ku máanskoʼob óotsilil, le oʼolal yaan kʼiineʼ minaʼan baʼal u jaantoʼob bey xan uláakʼ baʼaxoʼob kʼaʼabéettiʼob. * Lelaʼ tsʼoʼok u peortal yoʼolal le pandemiaoʼ. Tsʼoʼoleʼ le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ yaan u bin u maas yaatal le kuxtaloʼ (Mat. 24:21). Le oʼolaleʼ koʼoneʼex ilik u núukil kanpʼéel kʼáatchiʼob: ¿Baʼaxten k-aʼalikeʼ mix baʼal tu bineltaj tiʼ David?, ¿baʼaxten unaj u kiʼimaktal k-óol yéetel le baʼaxoʼob yaantoʼonoʼ?, ¿baʼaxten jach k-ojel yaan u kanáantkoʼon Jéeoba? yéetel ¿bix jeʼel k-preparartikba utiaʼal k-aktáantik le baʼax ku taal u kʼiinoʼ?

5, 6. ¿Bix u yáantkoʼon le Salmo 23:1-6 utiaʼal k-naʼatik mix baʼal ku bineltik tiʼ le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ?

⁵ ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal kaʼach David le ka tu yaʼalaj mix baʼal ken u binelt tiʼ le máaxoʼob meyajtik Jéeobaoʼ? Junpʼéel baʼax jeʼel u yáantkoʼon k-naʼat lelaʼ letiʼe ka k-xakʼalt jujunpʼéel baʼax ku yaʼalik le Salmo 23 (xok Salmo 23:1-6). Tu káajbal le Salmo 23, Davideʼ tu yaʼalaj: «Jéeobaeʼ ku kanáantken jeʼex u beetik juntúul j-kanan tamaneʼ. Mix baʼal ken u binelten». Ka tsʼoʼokeʼ teʼ tuláakʼ versículoʼoboʼ tʼaanaj tiʼ le utsiloʼob ku kʼamik ikil u kanáantaʼal tumen Jéeobaoʼ. Tu yaʼaleʼ Jéeoba bisik tiʼ «maʼalob bejoʼob» yéetel mix bikʼin kun pʼatbil. Chéen baʼaleʼ tu yaʼalaj xaneʼ kex tsʼaʼan tiʼ junpʼéel maʼalob lugareʼ yaan u yantaltiʼ problemas. Maʼ xaaneʼ hasta yaan kʼiineʼ jach yaan u lúubul u yóol, bey jeʼex ka yanak tuʼux «jach táaj éeʼjochʼeʼeneʼ», ku tsʼoʼokoleʼ yaan u yantal u enemigoʼob. Chéen baʼaleʼ tumen u yojel  táan u kanáantaʼal tumen Jéeobaeʼ tu yaʼalaj: «Maʼ saajken u yúuchulten loobiʼ».

⁶ ¿Baʼaxten túun k-aʼalik mix baʼal tu bineltaj tiʼ David? Tumen yaantiʼ kaʼach tuláakal baʼax kʼaʼabéet utiaʼal u meyajtik Dios. Le baʼax maas taasik kaʼach kiʼimak óolal tiʼ letiʼoʼ letiʼe u bendecirtaʼal yéetel u kanáantaʼal tumen Diosoʼ maʼ letiʼe bukaʼaj baʼaloʼob yaantiʼoʼ.

7. Jeʼex u yaʼalik Lucas 21:20-24, ¿baʼax tu aktáantaj le cristianoʼob kajaʼanoʼob kaʼach Judeaoʼ?

⁷ Le baʼaxoʼob tu yaʼalaj Davidoʼ ku kaʼansiktoʼon bix unaj k-ilik le baʼaxoʼob yaantoʼonoʼ. Jeʼel u páajtal k-disfrutartik le baʼaxoʼob yaantoʼonoʼ, chéen baʼaleʼ maʼ letiʼe baʼax unaj k-tsʼáaik táanil ichil k-kuxtaloʼ. Bey úuchik u yilik le cristianoʼob kajaʼanoʼob kaʼach Judeaoʼ (xok Lucas 21:20-24). Jesúseʼ tu yaʼalajtiʼobeʼ kéen u yiloʼob baʼpachtaʼan Jerusalén tumen soldadoʼobeʼ unaj u púutsʼloʼob teʼ montañaʼoboʼ. Wa ku beetkoʼobeʼ yaan kaʼach u salvartik u kuxtaloʼob, chéen baʼaleʼ yaan kaʼach u kʼaʼabéettal u pʼatkoʼob yaʼab baʼaloʼob. Junpʼéel U Pʼíich Tulumil Kananeʼ tu yaʼalaj: «Tu pʼatoʼob u yotochoʼob, u luʼumoʼob yéetel uláakʼ baʼaloʼob yaantiʼob. Confiarnajoʼob yaan u kanáantaʼaloʼob tumen Jéeoba. Le baʼax maas importante u yilkoʼob kaʼachoʼ letiʼe u yuʼubikoʼob u tʼaan Diosoʼ».

8. ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le baʼax úuch tiʼ le cristianoʼob kajaʼanoʼob kaʼach Judeaoʼ?

⁸ ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le baʼax úuch tiʼ le cristianoʼob kajaʼanoʼob kaʼach Judeaoʼ? Le U Pʼíich Tulumil Kanan t-aʼalaj teʼ párrafo sieteoʼ tu yaʼalaj: «Maʼ xaaneʼ yaan u kʼaʼabéettal k-eʼesik baʼax maas importante k-ilik: le maʼ k-perdertik le baʼaxoʼob yaantoʼonoʼ wa k-uʼuyik u tʼaan Dios utiaʼal k-salvartikba. Maʼ xaaneʼ le kéen púutsʼkoʼoneʼ yaan k-máansik óotsilil. Le oʼolaleʼ utiaʼal u páajtal k-beetik jeʼex le cristianoʼob púutsʼoʼob Judeaoʼ kʼaʼabéet k-preparartikba desde bejlaʼa utiaʼal k-beetik jeʼel baʼaxak kun kʼaʼabéettaleʼ». *

9. ¿Bix u yáantkoʼon le baʼax tu yaʼalaj Pablo tiʼ le cristianoʼob kajaʼanoʼob kaʼach Judeaoʼ?

⁹ Jach istikyaj wal tu yilil le cristianoʼob u pʼatkoʼob óoliʼ tuláakal baʼax yaantiʼob utiaʼal u binoʼob kajtal táanxel tuʼuxoʼ. Kʼaʼabéet kaʼach yaan u fejoʼob utiaʼal u creerkoʼob yaan u tsʼaʼabal tuláakal baʼax kʼaʼabéettiʼob tumen Jéeoba. Chéen baʼaleʼ u maʼalobileʼ cinco años táanil tiʼ u baʼpachtaʼal Jerusalén tumen le romanoʼoboʼ le apóstol Pablooʼ tu yaʼalajtiʼob junpʼéel baʼal jach jeʼel u yáantkoʼob kaʼach teʼ kʼiin jeʼeloʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalajtiʼob: «Le bix a kuxtaleʼexoʼ ka u yeʼes maʼ a yaabiltmeʼex le taakʼinoʼ, yéetel kiʼimakchajak a wóoleʼex yéetel le baʼaxoʼob yaanteʼexoʼ. Tumen Dioseʼ u yaʼalmaj: ‹Mix bikʼin ken in pʼatech yéetel mix bikʼin ken in xúumpʼattech›. Le oʼolaleʼ jeʼel u páajtal k-aʼalik yéetel u jaajil k-óol lelaʼ: ‹Maʼ kin sajaktal, Jéeoba áantken, ¿baʼax jeʼel u beetikten wíinikeʼ?›» (Heb. 13:5, 6). ¿Bix binik tiʼ le cristianoʼob tu tsʼáajoʼob ichil u kuxtaloʼob le baʼax tu yaʼalaj Pablooʼ? Letiʼobeʼ maas chéen chʼaʼabil tu yilil u kuxtaloʼob yéetel junpʼíit baʼaloʼob teʼ tuʼux binoʼoboʼ, yéetel u yojloʼobeʼ yaan u tsʼaʼabal tuláakal baʼax kʼaʼabéettiʼob tumen Jéeoba. Le baʼax tu yaʼalaj Pablooʼ ku yeʼesiktoʼoneʼ jach unaj xan k-confiar tiʼ Jéeoba teʼ kʼiinoʼobaʼ.

10. ¿Baʼax consejo tu yaʼalaj Pablo maʼalob ka k-il k-beetik?

¹⁰ Le baʼax xan tu yaʼalaj Pablo tiʼ Timoteooʼ jach jeʼel u yáantkoʼoneʼ. Letiʼeʼ tu  yaʼalaj: «Le oʼolaleʼ wa yaan baʼal k-jaante, yaan k-nookʼ bey xan tuʼux k-antaleʼ yaan u kiʼimaktal k-óol yéetel le baʼaloʼobaʼ» (1 Tim. 6:8). ¿Táan wa kaʼach u yaʼalik Pablo maʼ unaj k-disfrutartik junpʼéel kiʼikiʼ janal, u yantaltoʼon junpʼéel jatsʼuts naj wa k-manik k-nookʼ cada wa baʼax kʼiiniʼ? Maʼatech. Letiʼeʼ táan kaʼach u yaʼalikeʼ unaj u kiʼimaktal k-óol yéetel le baʼaxoʼob ku páajtal u yantaltoʼonoʼ (Fili. 4:12). Pabloeʼ tu kanaj kuxtal yéetel yaʼab baʼaloʼob bey xan yéetel junpʼíit baʼaloʼob. Jeʼex k-ilkoʼ le baʼax unaj k-tsʼáaik táanil ichil k-kuxtaloʼ letiʼe k-bisikba yéetel Diosoʼ maʼ letiʼe baʼaxoʼob yaantoʼonoʼ (Hab. 3:17, 18).

11. ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le baʼax tu yaʼalaj Moisés tiʼ le israelitaʼoboʼ?

¹¹ Yaan kʼiineʼ toʼoneʼ jeʼel k-tuklikeʼ jach kʼaʼabéettoʼon junpʼéel baʼal, chéen baʼaleʼ maʼ xaaneʼ Jéeobaeʼ maʼ bey u yilkiʼ. Koʼoneʼex kʼaʼajsik baʼax tu yaʼalaj Moisés tiʼ le israelitaʼob le ka tsʼoʼok 40 años táan u máanoʼob teʼ desiertooʼ. Tu yaʼalajtiʼob: «Jéeoba a Dioseʼexeʼ tsʼoʼok u bendecirtik tuláakal baʼax ka beetkeʼex. Letiʼeʼ u yojel bix tsʼoʼok a máaneʼex teʼ nojoch desiertoaʼ. Ichil le 40 añosaʼ Jéeobaeʼ tsʼoʼok u yantal ta wéeteleʼex, yéetel mix baʼal u bineltteʼex» (Deu. 2:7). Ichil le 40 años tu máansoʼob teʼ desiertooʼ tséentaʼaboʼob yéetel maná tumen Jéeoba. Tsʼoʼoleʼ le nookʼ u tsʼaamoʼob ka lukʼoʼob Egiptooʼ maʼ laʼabiʼ (Deu. 8:3, 4). Maʼ xaaneʼ jujuntúul israelitaʼobeʼ joʼopʼ u tuklikoʼob jach chéen junpʼíit baʼaloʼob yaantiʼob, chéen baʼaleʼ kʼaʼajsaʼabtiʼob tumen Moiséseʼ yaantiʼob  tuláakal baʼax kʼaʼabéettiʼob. Jéeobaeʼ jach jeʼel u kiʼimaktal u yóol wa ku yilik k-kanik k-kuxtal yéetel le baʼaxoʼob yaantoʼonoʼ. Kex chéen junpʼíit baʼaloʼob yaantoʼoneʼ unaj k-ilik bey junpʼéel bendicióneʼ yéetel k-tsʼáaik u graciasil tiʼ.

12. ¿Baʼaxten k-ojleʼ Davideʼ confiarnaj tiʼ Jéeoba?

¹² Davideʼ u yojel Jéeobaeʼ mantatsʼ ken u kanáant kaʼach le máaxoʼob yaabiltmiloʼ. Kex tiaʼan u kuxtal tu chiʼ kíimil le ka tu tsʼíibtaj le Salmo 34, letiʼeʼ jach muʼukʼaʼan u fe, le oʼolal tu yaʼaleʼ táan u kanáantaʼal tumen u ángel Jéeoba (Sal. 34:7). Davideʼ tu tsʼáaj naʼatbileʼ u ángel Jéeobaeʼ bey juntúul soldado jach u pʼilmaj u yich utiaʼal u yilik wa táan u taal u enemigoʼobeʼ. Kex David jach u yojel kaʼach chʼiin yéetel yúuntun, u yojel u usart u espada yéetel aʼalaʼan tumen Jéeoba letiʼ ken u beet u reyileʼ maʼ tu tuklaj wa chéen yéetel u muukʼ ken u xuʼuls tiʼ u enemigoʼobiʼ (1 Sam. 16:13; 24:12). Letiʼeʼ confiarnaj es ke yaan u kanáantaʼal tumen Dios. U jaajileʼ bejlaʼeʼ Jéeobaeʼ maʼ ken u beet junpʼéel milagro utiaʼal u kanáantkoʼon, chéen baʼaleʼ k-ojleʼ le máaxoʼob meyajtikoʼ kex jeʼel baʼaxak ka u muʼyajtoʼobeʼ yaan u kʼuchul u kʼiinil u xuʼulul.

13. Le kéen líikʼik le kaajoʼob t-contraoʼ, ¿baʼaxten yaan u tuklikoʼob chéen chʼaʼabil ken u xuʼulsiloʼobtoʼon, chéen baʼaleʼ baʼaxten maʼ unaj k-sajaktaliʼ? (Ilawil le dibujo yaan tu yáax páginail le revistaaʼ).

¹³ Maʼ kun xáantaleʼ yaan u tsʼaʼabal a pruebail le confianza yaantoʼon tiʼ Jéeobaoʼ. Le kéen líikʼik t-contra Gog tiʼ Magogueʼ (wa le u múuchʼ kaajoʼob ken u tsʼáaubaʼob tu contra u kaajal Diosoʼ) maʼ xaaneʼ jeʼel k-tuklikeʼ yaan u xuʼulsiktoʼon. Teʼ kʼiinoʼoboʼ jach yaan u kʼaʼabéettal k-creerkeʼ Jéeobaeʼ jeʼel u páajtal u kanáantkoʼoneʼ. Le kaajoʼoboʼ yaan u yilkoʼonoʼob bey junjaats tamanoʼob minaʼan mix máak kanáantkoʼobeʼ (Eze. 38:10-12). Yaan u tuklikoʼob chéen chʼaʼabil ken u xuʼulsiloʼobtoʼon, tumen minaʼantoʼon mix baʼal utiaʼal k-defendertikba yéetel maʼ suuk k-baʼateliʼ. Tumen minaʼan u fejoʼobeʼ maʼ ken u yiloʼob le bukaʼaj ángeloʼob baʼpachtmiloʼon utiaʼal u defenderkoʼonoʼoboʼ. ¡Jach yaan u jaʼakʼal u yóoloʼob le kéen u yiloʼob bukaʼaj ángeloʼob kun taal salvarkoʼon! (Apo. 19:11, 14, 15).

14. ¿Bix jeʼel k-preparartikba utiaʼal le baʼax ku taal u kʼiinoʼ?

¹⁴ ¿Bix jeʼel k-preparartikba utiaʼal le baʼax ku taal u kʼiinoʼ? Yáaxeʼ maʼ unaj k-sen yaabiltik le baʼaxoʼob yaantoʼonoʼ tumen kʼaʼajaktoʼoneʼ yaan u kʼuchul u kʼiinil k-láaj pʼatkoʼob. Tsʼoʼoleʼ unaj u kiʼimaktal k-óol táan k-bisikba yéetel Jéeoba yéetel unaj k-kanik kuxtal yéetel le baʼax yaantoʼonoʼ. Jeʼex u bin k-maas kʼaj óoltik Jéeobaeʼ yaan k-maas creerkeʼ letiʼeʼ jeʼel u kanáantkoʼon kéen líikʼik Gog tiʼ Magog t-contraeʼ.

15. ¿Baʼaxten Davideʼ jach confiarnaj tiʼ Jéeoba?

¹⁵ Koʼoneʼex ilik uláakʼ baʼax áant David utiaʼal u aktáantik le baʼaxoʼob úuchtiʼoʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Túunteʼex utiaʼal ka a wileʼex bukaʼaj utsil Jéeoba. Kiʼimak u yóol le máax ku taʼakikuba tu yiknaloʼ» (Sal. 34:8). Yéetel le baʼax tu yaʼalaj Davidoʼ tu yeʼeseʼ letiʼeʼ jach ku confiar kaʼach tiʼ Jéeoba tumen mix juntéen pʼaʼat chéen tu juunal. Tu táankelmileʼ le ka baʼatelnaj tu contra juntúul gigante ku kʼaabaʼtik Goliateʼ tu yaʼalajtiʼ: «Bejlaʼeʼ Jéeobaeʼ yaan u kʼubkech tin kʼab» (1 Sam. 17:46). Tsʼoʼoleʼ  le táan kaʼach u meyaj tu yiknal rey Saúloʼ kex yaʼab u téenel óotaʼab kíimsbileʼ maʼ béeychajiʼ tumen ‹Jéeobaeʼ tiaʼan kaʼach yéeteleʼ› (1 Sam. 18:12). Como yaʼab u téenel tu yilaj bix úuchik u yáantaʼal tumen Jéeobaeʼ letiʼeʼ seguernaj u confiar tiʼ letiʼ. Leloʼ junpʼéel baʼal jach jeʼel u yáantkoʼon xan k-aktáant le baʼaxoʼob ku taal u kʼiinoʼ.

16. ¿Bix jeʼel k-eʼesik k-confiar tiʼ u yutsil Jéeobaeʼ?

¹⁶ Wa desde bejlaʼa k-confiar tiʼ Jéeobaeʼ yaan xan k-confiar tiʼ letiʼ le kéen k-aktáant le baʼaxoʼob ku taal u kʼiinoʼ. Bejlaʼeʼ jach ku kʼaʼabéettal k-confiar tiʼ Jéeoba kéen k-kʼáat permiso tiʼ k-patrón utiaʼal k-bin teʼ asambleaʼoboʼ, k-bin tiʼ tuláakal le muchʼtáambaloʼoboʼ yéetel utiaʼal u páajtal k-maas kʼaʼaytaj. Chéen baʼaleʼ, ¿kux túun wa maʼ tu tsʼáaiktoʼon permiso wa hasta ku luʼsiktoʼon meyaj? ¿Yaan wa u seguer k-creerkeʼ Jéeobaeʼ maʼ ken u pʼatoʼon t-juunal yéetel yaan u tsʼáaiktoʼon le baʼaxoʼob kʼaʼabéettoʼonoʼ? (Heb. 13:5). Yaʼab sukuʼunoʼob u tsʼaamaj u yóol u meyajtoʼob Jéeobaeʼ tsʼoʼok u yilkoʼob bix u yáantaʼaloʼob teʼ kʼiinoʼob maas jach kʼaʼabéettiʼoboʼ.

17. ¿Máakalmáak u tekstoil le año 2022, yéetel baʼaxten jach maʼalob?

¹⁷ Toʼoneʼ maʼ unaj k-sajaktal tiʼ baʼax ku taal u kʼiiniʼ tumen tiaʼan Jéeoba t-éeteleʼ. Wa k-tsʼáaik Jéeoba táanil ichil k-kuxtaleʼ letiʼeʼ mix bikʼin ken u pʼatoʼon. Le oʼolaleʼ le Cuerpo Gobernanteoʼ utiaʼal u kʼaʼajsiktoʼon jach unaj k-confiar tiʼ Jéeoba yéetel k-preparartikba utiaʼal le baʼaxoʼob ku taal u kʼiinoʼ tsʼoʼok u yéeyik Salmo 34:10 utiaʼal u tekstoil le año 2022, teʼeloʼ ku yaʼalik: «Le máaxoʼob meyajtik Jéeobaoʼ mix baʼal ken u binelttiʼob».