1. ¿Baʼax kʼáatchiʼiloʼob unaj u beetik juntúul kiik wa taak u tsʼoʼokol u beel?

TULÁAKAL le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ tiaʼanoʼob yáanal u autoridad Jesucristoeʼ, juntúul máak perfecto. Chéen baʼaleʼ juntúul koʼolel ku meyajtik Dioseʼ kéen tsʼoʼokok u beeleʼ ku tsʼáaikuba yáanal u autoridad juntúul kʼeban máak, lelaʼ maʼ fácil u beetkiʼ. Le oʼolal juntúul kiik taak u tsʼoʼokol u beeleʼ maʼalob ka u beet le kʼáatchiʼobaʼ: «Le sukuʼunoʼ, ¿maʼalob wa u meyajtiʼ le autoridad tsʼaʼantiʼ tumen Jéeobaoʼ? ¿Chíikaʼan wa u yilaʼal u tsʼaamaj táanil ichil u kuxtal u meyajtik Jéeoba? Wa maʼ táan u beetkeʼ, ¿jeʼel wa u yáantken utiaʼal ka in maas meyajt Jéeoba kéen tsʼoʼokol in beel tu yéeteleʼ?». Tsʼoʼoleʼ maʼalob xan ka u beet le kʼáatchiʼobaʼ: «¿Baʼax jatsʼuts modosil jeʼel u yáantaj utiaʼal ka xiʼiktoʼon utsil wa ka tsʼoʼokok k-beeleʼ? ¿Kin weʼesik wa paciencia? ¿Ku yilik wa u maasil de ke utsen? ¿Chíikaʼan wa u yilaʼal muʼukʼaʼan in fe tiʼ Jéeoba?» (Ecl. 4:9, 12). Wa juntúul koʼolel u kʼáat ka yanaktiʼ kiʼimak óolal kéen tsʼoʼokok u beeleʼ unaj u yéeyik tubeel u núup.

2. ¿Baʼax kʼáatchiʼiloʼob kun núukbil teʼ xookaʼ?

² Yaʼab kiikoʼob ku yuʼubikoʼob u tʼaan u yíichamoʼobeʼ jach junpʼéel maʼalob ejemploʼob. Chéen chʼaʼabil u meyaj máak yéetel le kiikoʼob beyoʼobaʼ. Le oʼolal k-felicitarkoʼob tumen ku beetkoʼob baʼax ku yaʼalik Jéeoba. Teʼ xookaʼ yaan k-ilik u núukil le óoxpʼéel kʼáatchiʼobaʼ: ¿baʼax problemasil jeʼel u yantal tiʼ le kiikoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ? ¿Baʼaxten le kiikoʼoboʼ unaj u tsʼáaikubaʼob yáanal u autoridad u yíichamoʼob? Le atantsiloʼob yéetel le íichamtsiloʼoboʼ, ¿bix jeʼel u beetkoʼob jeʼex Jesús, Abigaíl yéetel María kéen u tsʼáaubaʼob yáanal u autoridad wa máaxeʼ?

3. ¿Baʼaxten ku yantal problemas tiʼ le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ?

³ Le tsʼoʼokol beeloʼ junpʼéel jatsʼuts regalo u tsʼaamaj Dios tiʼ le wíinikoʼoboʼ (1 Juan 1:8). Como kʼeban máakoʼobeʼ le máaxoʼob  ku tsʼoʼokol u beeloʼoboʼ «yaan u yantaltiʼob yaʼab problemas» (1 Cor. 7:28). Beoraaʼ koʼoneʼex ilik jujunpʼéel tiʼ le problemas jeʼel u yantal tiʼ le atantsiloʼ.

4. ¿Baʼaxten yaan atantsiloʼobeʼ maʼ fácil u yuʼubik u tʼaan u yíichamoʼobiʼ?

⁴ Yaan koʼoleloʼobeʼ yoʼolal bix líiʼsaʼaniloʼobeʼ ku tuklikoʼobeʼ wa ku yuʼubikoʼob u tʼaan u yíichamoʼobeʼ ku mixbaʼalkúuntaʼaloʼob. Marisol, kajaʼan Estados Unidoseʼ, ku yaʼalik: «Teʼ tuʼux kajaʼanenoʼ suuk u yaʼalaʼal kaʼach tiʼ le koʼoleloʼoboʼ igualoʼob yéetel le xiiboʼoboʼ. Pero teneʼ in wojleʼ Jéeobaeʼ u tsʼaamaj autoridad tiʼ le xiiboʼ yéetel ku yaʼalik xan unaj u respetartaʼal le koʼoleloʼ. Kex beyoʼ yaan kʼiineʼ maʼ chéen chʼaʼabil in wilik in tsʼáaikinba yáanal u autoridad in wíichamiʼ».

5. ¿Baʼax ku tuklik jujuntúul xiiboʼob yoʼolal le koʼoleloʼoboʼ?

⁵ Yaan koʼoleloʼobeʼ tsʼokaʼan u beeloʼob yéetel xiiboʼob ku tuklikoʼobeʼ le koʼoleloʼ jach mix baʼal tu táan xiib. Ivón, juntúul kiik kajaʼan Sudaméricaeʼ, ku yaʼalik: «Teʼ tuʼux kajaʼanenoʼ táanil letiʼe xiiboʼob unaj u kutaloʼob janaloʼ, kéen tsʼoʼokkeʼ letiʼe koʼoleloʼoboʼ. Le koʼoleloʼoboʼ desde tu chichniloʼob ku kaʼansaʼaloʼob u beetoʼob le meyajoʼob ku beetaʼal ichil junpʼéel najoʼ. Chéen baʼaleʼ le mejen xiʼipalaloʼoboʼ suuk u atendertaʼaloʼob tumen u maamaʼob bey xan tumen u kiikoʼob. Como xiiboʼobeʼ kʼaʼabéet bin u atendertaʼaloʼob». Juntúul kiik kajaʼan Asiaeʼ ku yaʼalik: «Teʼ tuʼux kajaʼanenoʼ ku yaʼalaʼal tiʼ le koʼoleloʼoboʼ chéen tu yotochoʼob unaj u meyajoʼob, maʼ unaj u kankoʼob uláakʼ meyajiʼ. Mix tech u chaʼabal u yaʼalikoʼob tiʼ u yíichamoʼob baʼax ku tuklikoʼobiʼ». Juntúul íichamtsil maʼ tu yeʼesik u yaabiltmaj u yataneʼ maʼ tu beetik le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ yéetel maʼ tu yeʼesik le modos ku yeʼesik Jesúsoʼ. Le baʼax ku beetkaʼ maʼ tu yáantaj utiaʼal ka uʼuyaʼak u tʼaan tumen yatan, tsʼoʼoleʼ Jéeobaeʼ maʼ maʼalob u yilik le modos ku yeʼesikoʼ (Efe. 5:28, 29; 1 Ped. 3:7).

6. ¿Baʼax unaj u beetik le atantsiloʼob utiaʼal u náatsʼloʼob tu yiknal Jéeobaoʼ?

⁶ Teʼ xook máanoʼ t-ileʼ le íichamtsiloʼoboʼ kʼaʼabéet u yáantik u familiaʼob utiaʼal ka maas náatsʼkoʼob tu yiknal Jéeoba, ka kiʼimakchajak u yóoloʼob yéetel ka u tsʼáaʼob le baʼaxoʼob kʼaʼabéettiʼoboʼ (1 Tim. 5:8). Chéen baʼaleʼ le atantsiloʼoboʼ kex yaʼab baʼax ku beetkoʼob ichil u yotochoʼobeʼ kʼaʼabéet u jóoʼskoʼob tiempo utiaʼal u xokikoʼob le Bibliaoʼ, utiaʼal u tuukuloʼob tu yoʼolal yéetel utiaʼal u oraroʼob tiʼ Jéeoba. Maʼ xaaneʼ yaan kʼiineʼ ku tuklikoʼobeʼ minaʼantiʼob tiempo wa jach kaʼanaʼanoʼob utiaʼal u beetkoʼob. Chéen baʼaleʼ jach kʼaʼabéet u jóoʼskoʼob tiempo utiaʼal u beetkoʼob. ¿Baʼaxten? Tumen Jéeobaeʼ u kʼáat ka náatsʼak tu yiknal cada juntúul tiʼ le máaxoʼob meyajtikoʼ (Hech. 17:27).

7. ¿Baʼax unaj u naʼatik le atantsil utiaʼal u respetartik yéetel u beetik baʼax ku yaʼalik u yíichamoʼ?

⁷ Le atantsiloʼ u yojel kʼeban u yíicham, kex beyoʼ unaj u respetartik yéetel u beetik baʼax ku yaʼalik. Chéen baʼaleʼ utiaʼal u respetartik u yíichameʼ táanileʼ kʼaʼabéet u naʼatik baʼaxten ku yaʼalaʼaltiʼ tumen Jéeoba ka u tsʼáauba yáanal u autoridad u yíicham yéetel ka u beet baʼax ku yaʼalik.

8. Jeʼex u yaʼalik Efesios 5:22-24, ¿baʼaxten le atantsiloʼoboʼ unaj u tsʼáaikubaʼob yáanal u autoridad u yíichamoʼob?

⁸ Le kiikoʼoboʼ unaj u tsʼáaikubaʼob yáanal u autoridad u yíichamoʼob tumen letiʼe baʼax ku yaʼalik Jéeobaoʼ (xok Efesios 5:22-24). Letiʼobeʼ ku kʼubik u yóoloʼob tiʼ Jéeoba yéetel u yojloʼob jach yaabiltaʼanoʼob, le oʼolal tuláakal le baʼax ku kʼáataʼaltiʼob ka u beetoʼoboʼ utiaʼal u yutsiloʼob (Deu. 6:24; 1 Juan 5:3).

9. ¿Baʼax utsil ku taasik u tsʼáaikuba le atantsil yáanal u autoridad u yíichamoʼ?

⁹ Le yóokʼol kaabaʼ ku yaʼalik tiʼ le koʼoleloʼob maʼ u beetkoʼob le baʼax ku yaʼalik Jéeobaoʼ, ku yaʼalik xan tiʼobeʼ wa ku tsʼáaikubaʼob  yáanal u autoridad u yíichamoʼobeʼ táan u mixbaʼalkúuntkubaʼob. Le máaxoʼob ku tuukuloʼob beyaʼ maʼ u kʼaj óoloʼob Diosiʼ. Jéeobaeʼ mix juntéen ken u kʼáat tiʼ le atantsiloʼob ka u beetoʼob junpʼéel baʼal utiaʼal u mixbaʼalkúuntaʼaloʼoboʼ. Le atantsiloʼob ku yilik u beetkoʼob le baʼax ku yaʼalik Jéeobaoʼ ku yáantajoʼob utiaʼal ka yanak jeetsʼelil ichil u yotochoʼob (Sal. 119:165). Kéen u beetoʼob beyoʼ ku kiʼimaktal u yóol u yíichamoʼob, u paalaloʼob bey xan letiʼob.

10. ¿Baʼax k-kanik tiʼ le baʼax tu yaʼalaj Caroloʼ?

¹⁰ Le atantsil ku tsʼáaikuba yáanal u autoridad u yíicham kex kʼeban máakoʼ ku yeʼesik u yaabiltmaj Jéeoba, tumen Jéeoba tsʼáa le íichamtsil bey u poolil le familiaoʼ. Carol, juntúul kiik kajaʼan Sudaméricaeʼ, ku yaʼalik: «In wojel yaan kʼiineʼ yaan u beetik baʼaloʼob maʼ maʼalobtak in wíichamiʼ, chéen baʼaleʼ le bix ken in wilil le baʼaxoʼob ku beetkoʼ yaan u yeʼesik bukaʼaj in yaabiltmil Jéeoba. Tumen in kʼáat in beet baʼax uts tu tʼaan Jéeobaeʼ jach kin wilik in respetartik mantatsʼ in wíicham».

11. 1) ¿Baʼaxten chéen chʼaʼabil u perdonartik Aneese u yíicham? 2) ¿Baʼax jeʼel k-kanik tiʼ le baʼax ku yaʼalikoʼ?

¹¹ Wa le atantsil ku tuklik maʼ tu chʼaʼabal en cuenta bix u yuʼubikuba mix tu chʼaʼabal en cuenta baʼax ku yaʼalikeʼ maʼ fácil ken u tsʼáauba yáanal u autoridad u yíichamiʼ. Koʼox ilik baʼax ku beetik Aneese, juntúul kiik tsʼokaʼan u beel. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Kin wilik maʼ in tsʼíikil tumen in wojel yaan kʼiineʼ tuláakal máak ku beetik baʼaloʼob maʼ maʼalobtakiʼ. Tsʼoʼoleʼ kin wilik xan in perdonar jeʼex Jéeobaeʼ. Le kéen in beet beyaʼ kin wuʼuyikinba maʼalobil» (Sal. 86:5). Le atantsiloʼob suuk u perdonartik u yíichamoʼoboʼ maas chéen chʼaʼabil u beetkoʼob baʼax ku yaʼalaʼaltiʼob yéetel u tsʼáaikubaʼob yáanal u autoridadoʼob.

12. ¿Baʼax ku yaʼalaʼal yoʼolal le máaxoʼob ku chʼaʼchiʼitaʼaloʼob teʼ Bibliaoʼ?

¹² Yaan máax tuklikeʼ le máaxoʼob ku beetkoʼob le baʼax ku yaʼalaʼaltiʼoboʼ sajluʼumoʼob, baʼaleʼ lelaʼ maʼ jaajiʼ. Le Bibliaoʼ ku chʼaʼchiʼitik u kʼaabaʼ yaʼab máakoʼob tu tsʼáajubaʼob yáanal u autoridad u maasil, chéen baʼaleʼ maʼ saajkoʼob kaʼachiʼ. Koʼoneʼex ilik baʼax jeʼel u páajtal k-kanik tiʼ Jesús, Abigaíl yéetel Maríaeʼ.

13. ¿Baʼaxten Jesúseʼ ku beetik le baʼax ku yaʼalaʼaltiʼ tumen u Taataoʼ?

¹³ Jesúseʼ jach yaan u naʼat yéetel yaʼab baʼaloʼob  ku páajtal u beetik. Tumen jach yaan u naʼateʼ jach maʼalob bix tu kaʼansil le máakoʼoboʼ (Juan 7:45, 46). Kex beyoʼ ku beetik baʼax ku yaʼalaʼaltiʼ tumen Jéeoba. Tsʼoʼoleʼ Jéeobaeʼ tu chʼaʼaj en cuenta le baʼaxoʼob u yojel u beet Jesúsoʼ, le oʼolaleʼ le ka tu beetaj le kaʼan, le Luʼum yéetel le baʼaloʼob yanoʼ tu chaʼaj ka múul meyajnak Jesús tu yéetel (Pro. 8:30; Heb. 1:2-4). Le Bibliaoʼ ku yaʼalik xaneʼ le ka tsʼoʼok u kaʼa kuxkíintaʼal Jesúseʼ tsʼaʼab páajtalil tiʼ teʼ kaʼan yéetel way Luʼumeʼ (Mat. 28:18). Jeʼex k-ilkoʼ kex yaʼab baʼaxoʼob u yojel u beet Jesúseʼ ku chaʼik u nuʼuktaʼal tumen u Taata tumen u yaabiltmaj (Juan 14:31).

14. 1) ¿Baʼax ku kanik le íichamtsiloʼob tiʼ bix u tratartik Jéeoba u Hijooʼ? 2) ¿Baʼax ku kanik le íichamtsiloʼob tiʼ le baʼax ku yaʼalik Proverbios capítulo 31?

¹⁴ ¿Baʼax ku kanik le íichamtsiloʼoboʼ? Ku kankoʼobeʼ kex tsʼaʼan autoridad tiʼob tumen Jéeobaeʼ maʼ u kʼáat u yaʼal wa maas maʼaloboʼob tiʼ u yatanoʼobiʼ. Bey u yeʼesik le baʼax tu beetaj Jéeoba le ka tu yéeyaj le máaxoʼob kun gobernar yéetel Jesúsoʼ, maʼ chéen tu yéeyaj xiiboʼobiʼ baʼaxeʼ tak koʼoleloʼob (Gál. 3:26-29). Jéeobaeʼ tu tsʼáaj autoridad tiʼ u Hijo tumen ku confiar tiʼ letiʼ. Juntúul íichamtsil yaan u naʼateʼ ku tsʼáaik xan autoridad tiʼ u yatan, lelaʼ u kʼáat yaʼaleʼ ku chaʼik u decidirtik jujunpʼéel baʼaloʼob. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ úuchjeakileʼ juntúul koʼolel jach meeyjileʼ ku yilik ka xiʼik maʼalobil tiʼ le meyaj ku beetkoʼ, tsʼoʼoleʼ ku páajtal xan u manik luʼumoʼob yéetel u kaʼa konik wa u beetik negocio (xok Proverbios 31:15, 16, 18). Letiʼeʼ maʼ juntúul esclavaiʼ, baʼaxeʼ yaan derecho tiʼ u yaʼalik baʼax ku tuklik. U yíichameʼ ku confiar tiʼ letiʼ yéetel ku chʼaʼik en cuenta baʼax ku yaʼalik (xok Proverbios 31:11, 26, 27). Wa juntúul íichamtsil ku tratartik u yatan jeʼex u yaʼalik Jéeobaoʼ u yataneʼ yéetel kiʼimak óolal ken u tsʼáauba yáanal u autoridad.

15. ¿Baʼax ku kanik le atantsiloʼob tiʼ Jesúsoʼ?

¹⁵ ¿Baʼax ku kanik le atantsiloʼoboʼ? Kex yaʼab baʼaxoʼob tsʼoʼok u páajtal u beetik Jesúseʼ maʼ tu tuklik wa táan u mixbaʼalkúuntaʼal ikil u tsʼáaikuba yáanal u autoridad Jéeobaiʼ (1 Cor. 15:28; Fili. 2:5, 6). Juntúul atantsil ku beetik jeʼex Jesúseʼ maʼatech u tuklik wa táan u mixbaʼalkúuntaʼal le kéen u beet baʼax ku yaʼalik u yíichamoʼ. Letiʼeʼ ku múul meyaj yéetel u yíicham maʼ chéen tumen u yaabiltmiʼ, baʼaxeʼ tumen u yaabiltmaj Jéeoba yéetel tumen ku respetartik.

16. Jeʼex u yaʼalik 1 Samuel 25:3, 23-28, ¿baʼaxoʼob tu aktáantaj Abigaíl? (Ilawil u yáax páginail le revistaaʼ).

¹⁶ Abigaíleʼ tsʼokaʼan u beel kaʼach yéetel Nabal, juntúul máak tsʼuʼut, kaʼanal u yich yéetel maʼatech u tsʼáaik gracias yoʼolal mix baʼal. Kex beyoʼ maʼ tu xúumpʼattiʼ, letiʼeʼ wa u kʼáat kaʼacheʼ tsʼoʼok u chaʼik u kíimsaʼal Nabal tumen David yéetel u soldadoʼobeʼ. Chéen baʼaleʼ tu yilaj u beetik tuláakal le ku páajtal utiaʼal u salvartik Nabal yéetel le máaxoʼob yanoʼob tu yotochoʼ. Abigaíleʼ tu yeʼesaj jach maʼ sajak le ka waʼalaj tu táan 400 soldadoʼob yéetel tu táan David utiaʼal u yaʼaliktiʼob maʼ u kíimskoʼob u yíichamiʼ. Kex maʼ tiʼ letiʼ yanchaj u culpaileʼ tu kʼáataj ka perdonartaʼak yoʼolal le baʼax tu beetaj u yíichamoʼ (xok 1 Samuel 25:3, 23-28). Davideʼ tu tsʼáaj cuentaeʼ Jéeoba túuxt Abigaíl utiaʼal u yaʼaliktiʼ maʼ maʼalob le baʼax ken u beetoʼ.

17. ¿Baʼax ku kanik le íichamtsiloʼob tiʼ le baʼax tu beetaj David yéetel Abigaíloʼ?

¹⁷ ¿Baʼax ku kanik le íichamtsiloʼoboʼ? Abigaíleʼ juntúul koʼolel jach yaan u naʼat. Le oʼolal jach bin utsil tiʼ David le ka tu beetaj le baʼax aʼalaʼabtiʼ tumen Abigaíloʼ. Le baʼax aʼalaʼabtiʼoʼ le áant utiaʼal maʼ u kíimsik le máaxoʼob minaʼan u culpaʼoboʼ. Juntúul íichamtsil yaan u naʼateʼ le kéen horachajak u chʼaʼtuklik u beetik junpʼéel baʼal jach importanteeʼ unaj xan u chʼaʼik en cuenta le baʼax ku yaʼalik u yatanoʼ. Maʼ xaaneʼ le baʼax kun aʼalbiltiʼoʼ jeʼel u yáantik utiaʼal maʼ u chʼaʼtuklik u beetik junpʼéel baʼal maʼ maʼalobeʼ.

18. ¿Baʼax ku kanik le atantsiloʼob tiʼ le baʼax tu beetaj Abigaíloʼ?

 ¹⁸ ¿Baʼax ku kanik le atantsiloʼoboʼ? Wa juntúul atantsil ku yaabiltik yéetel ku respetartik Jéeobaeʼ jach jeʼel u taasik utsil tiʼ u familiaeʼ, kex u yíichameʼ maʼatech u meyajtik Jéeoba. Tsʼoʼoleʼ maʼ ken u pʼat u yíicham, baʼaxeʼ yaan u respetartik yéetel yaan u beetik le baʼax ku yaʼalaʼaltiʼoʼ. Wa ku beetik beyaʼ maʼ xaaneʼ jeʼel u yáantik u yíicham utiaʼal ka taakak u meyajtik Jéeobaeʼ (1 Ped. 3:1, 2). Baʼaleʼ wa u yíicham maʼ tu chʼaʼtuklik u meyajtik Jéeoba kex maʼalob u tratarkeʼ unaj u kʼaʼajaltiʼeʼ Jéeobaeʼ ku kiʼimaktal u yóol kéen u yil táan u beetik le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ.

19. Yaan kʼiineʼ, ¿baʼax jeʼel u yaʼalaʼal tiʼ juntúul atantsil ka u beet tumen u yíichameʼ, yéetel baʼax unaj u beetik?

¹⁹ Chéen baʼaleʼ wa ku yaʼalaʼal tiʼ juntúul kiik tumen u yíicham ka u beet junpʼéel baʼal ku bin tu contra baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ maʼ ken u beete. Koʼox aʼalikeʼ ku yaʼalaʼaltiʼ tumen u yíicham ka tuusnak, ka ookolnak wa ka u beet uláakʼ baʼax kʼaas tu táan Jéeoba. Le kiikoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ, jeʼex tuláakal le máaxoʼob meyajtik Jéeobaoʼ, unaj u chúukpajal u yóol u beetoʼob baʼax ku yaʼalik Jéeoba. Bey túunoʼ wa tiʼ juntúul kiik ku yaʼalaʼaltiʼ tumen u yíicham ka u beet junpʼéel baʼal ku bin tu contra baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ maʼ unaj u sajaktal u yaʼaltiʼ maʼ ken u beetiʼ. Chéen baʼaleʼ unaj u yaʼaliktiʼ yéetel respeto (Hech. 5:29).

20. ¿Baʼaxten k-aʼalikeʼ Maríaeʼ ku yilik Jéeoba bey juntúul u amigoeʼ?

²⁰ Maríaeʼ jach ku yilik kaʼach Jéeoba bey juntúul u amigoeʼ. Letiʼeʼ jach u kʼaj óol kaʼach u Tʼaan Dios. Juntéeneʼ le táan u tsikbal yéetel Elisabet, u maama Juan Bautistaeʼ, tu chʼaʼchiʼitaj maas tiʼ 20 u téenel le baʼax ku yaʼalik le Tsʼíiboʼob ich Hebreooʼ (Luc. 1:46-55). Koʼox tuukul tiʼ lelaʼ: kex María u comprometermuba utiaʼal u tsʼoʼokol u beel yéetel Joséeʼ le ángeloʼ maʼ chíikpaj tiʼ Joséiʼ, baʼaxeʼ tʼaanaj yéetel Maríaeʼ ka tu yaʼalajtiʼeʼ yaan u pʼáatal embarazada yéetel le chaambal kun síijiloʼ u Hijo Dios (Luc. 1:26-33). Jéeobaeʼ u kʼaj óol María yéetel u yojleʼ yaan u yaabiltik yéetel yaan u kanáantik le chaambal kun síijiloʼ. Tsʼoʼoleʼ ka máan kʼiineʼ kex kíim Jesús yéetel suunaj teʼ kaʼanoʼ Maríaeʼ maʼ xuʼul u biskuba yéetel Jéeobaiʼ (Hech. 1:14).

21. ¿Baʼax ku kanik le íichamtsiloʼob tiʼ Maríaoʼ?

 ²¹ ¿Baʼax ku kanik le íichamtsiloʼoboʼ? Le íichamtsil yaan u naʼatoʼ maʼatech u kʼuuxil kéen u yil yaʼab baʼax u yojel u yatan yoʼolal le Bibliaoʼ mix tu tuklik wa taak u nuʼuktik u familia, baʼaxeʼ ku kiʼimaktal u yóol tumen u yojleʼ yaan u yáantaʼal u nuʼukt maʼalob u familia. Kex le atantsil maas yaʼab baʼal u yojel tiʼ u yíichamoʼ, tiʼ le íichamtsil yaan u responsabilidadil u beetik le adoración ich familiaoʼ bey xan uláakʼ baʼaloʼob jeʼel u yáantik u familia utiaʼal ka maas náatsʼak tiʼ Jéeobaeʼ (Efe. 6:4).

22. ¿Baʼax ku kanik le atantsiloʼob tiʼ Maríaoʼ?

²² ¿Baʼax ku kanik le atantsiloʼoboʼ? Le atantsiloʼoboʼ unaj u respetarkoʼob le autoridad tsʼaʼan tiʼ u yíichamoʼoboʼ, baʼaleʼ unaj u kʼaʼajskoʼobeʼ tiʼ letiʼob yaan xan u responsabilidadil u muʼukʼaʼankúuntik u fejoʼob (Gál. 6:5). Le oʼolaleʼ unaj u jóoʼskoʼob tiempo utiaʼal u xakʼalxoktikoʼob le Bibliaoʼ bey xan utiaʼal u tuukuloʼob tiʼ le baʼax ku xokikoʼoboʼ. Wa ku beetkoʼob beyoʼ yaan u yeʼeskoʼob u yaabiltmoʼob Jéeoba yéetel ku respetarkoʼob. Tsʼoʼoleʼ yaan u kiʼimaktal u yóoloʼob kéen u tsʼáaubaʼob yáanal u autoridad u yíichamoʼob.

23. Le atantsiloʼob ku tsʼáaikubaʼob yáanal u autoridad u yíichamoʼoboʼ, ¿baʼax utsil ku taasik tiʼ letiʼob, tiʼ u familiaʼob yéetel tiʼ le múuchʼuliloʼ?

²³ Le atantsiloʼob u yaabiltmoʼob Jéeobaoʼ maas ku kiʼimaktal u yóoloʼob le kéen u tsʼáaubaʼob yáanal u autoridad u yíichamoʼob, chéen baʼaleʼ le atantsiloʼob maʼ tu beetkoʼoboʼ maʼ kiʼimak u yóoloʼobiʼ. Le atantsiloʼob ku tsʼáaikubaʼob yáanal u autoridad u yíichamoʼoboʼ ku tsʼáaikoʼob junpʼéel maʼalob ejemplo tiʼ le xiʼipalaloʼob yéetel tiʼ le x-chʼúupalaloʼoboʼ, ku yáantajoʼob utiaʼal ka yanak jeetsʼelil ichil le familiaoʼ bey xan ichil le múuchʼuliloʼ (Tito 2:3-5). Teʼ kʼiinoʼobaʼ u maas yaʼabil tiʼ le máaxoʼob meyajtik Jéeobaoʼ koʼoleloʼob (Sal. 68:11). Chéen baʼaleʼ kex xiiboʼon wa koʼoleloʼoneʼ tuláakloʼon jeʼel u páajtal k-áantaj teʼ múuchʼuliloʼ. Teʼ tuláakʼ xookoʼ yaan k-ilik bix jeʼel k-beetkeʼ.