1. Jeʼex u yeʼesik 3 Juan 3, 4, ¿baʼax beetik u kiʼimaktal k-óol?

APÓSTOL Juaneʼ jach kiʼimakchaj u yóol le ka tu yojéeltaj maʼ xuʼuluk u meyajtaʼal Jéeoba tumen le máaxoʼob tu yáantajoʼ. Letiʼeʼ ku yilkoʼob kaʼach bey u paalaloʼobeʼ, le oʼolal ka tu aktáantoʼob problemaseʼ jach tu tsʼáaj u yóol u yáantoʼob. Toʼon xaneʼ jach ku kiʼimaktal k-óol kéen k-il bix u seguer u meyajtaʼal Jéeoba tumen le máaxoʼob tsʼoʼok k-áantkoʼoboʼ, maʼ xaaneʼ tiaʼan tak k-paalaliʼ (xok 3 Juan 3, 4).

2. ¿Baʼaxten tu tsʼíibtaj Juan le óoxpʼéel cartaʼoboʼ?

² Teʼ año 98, Juaneʼ maʼ xaaneʼ kajaʼan tu kaajil Éfeso wa naatsʼ tiʼ. Maʼ xaaneʼ bin kajtal teʼeloʼ le ka lukʼ tu islail Patmos, le tuʼux kʼalaʼan kaʼachoʼ. Teʼ año jeʼeloʼ nuʼuktaʼab tumen le espíritu santo utiaʼal u tsʼíibtik óoxpʼéel cartaʼob. Le cartaʼob tu tsʼíibtaʼ yaan kaʼach u yáantik le sukuʼunoʼob utiaʼal ka seguernak u tsʼáaik u fejoʼob tiʼ Jesús yéetel utiaʼal ka seguernak u xíimbaloʼob tu bejil le jaajoʼ.

3. ¿Máakalmáak le óoxpʼéel kʼáatchiʼob ken k-il u núukiloʼ?

³ Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ tiʼ tuláakal le apóstoloʼoboʼ chéen Juan kuxaʼan kaʼachi. Letiʼeʼ jach chiʼichnak tumen ichil le múuchʼuliloʼ tsʼoʼok u káajal u yantal apóstataʼob u kʼáat u kʼaskúuntoʼob u tuukul le sukuʼunoʼoboʼ (1 Juan 2:18, 19, 26). * Le máakoʼobaʼ ku yaʼalikoʼob u kʼaj óoloʼob Dios, baʼaleʼ maʼatech u beetkoʼob baʼax ku yaʼalik. Teʼ xookaʼ yaan k-ilik baʼax tu yaʼalaj Juan tiʼ le sukuʼunoʼoboʼ yéetel yaan k-ilik u núukil le óoxpʼéel kʼáatchiʼobaʼ: ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal k-xíimbal tu bejil le jaajoʼ? ¿Baʼaxoʼob  jeʼel u beetik k-jóokʼol teʼ bej táan k-biskoʼ? ¿Bix jeʼel k-paklan áantikba utiaʼal maʼ u xuʼulul k-xíimbal tu bejil le jaajoʼ?

4. Jeʼex u yaʼalik 1 Juan 2:3-6 bey xan 2 Juan 4, 6, ¿baʼax unaj k-beetik utiaʼal k-xíimbal tu bejil le jaajoʼ?

⁴ Utiaʼal k-xíimbal tu bejil le jaajoʼ yáaxeʼ unaj k-kanik baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ, tumen tiʼ yaan u jaajiliʼ. Tsʼoʼoleʼ unaj k-beetik baʼax ku yaʼalik Jéeoba (xok 1 Juan 2:3-6; 2 Juan 4, 6). Jesúseʼ jach bey úuchik u beetkoʼ. Le oʼolal wa k-kʼáat k-beet baʼax ku yaʼalik Jéeobaeʼ unaj k-ilik k-kuxtal jach jeʼex úuchik u kuxtal Jesúsoʼ (Juan 8:29; 1 Ped. 2:21).

5. ¿Baʼax jach unaj k-creertik?

⁵ Utiaʼal maʼ u xuʼulul k-xíimbal tu bejil le jaajoʼ unaj k-creertik de ke Jéeobaeʼ mantatsʼ ku yaʼalik u jaajil, le oʼolal tuláakal le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ jach jaaj. Unaj k-creertik xaneʼ Jesúseʼ letiʼe Mesías aʼalaʼan kun taaloʼ. Bejlaʼeʼ yaʼab máakoʼobeʼ maʼatech u creerkoʼob wa Jesús yéeyaʼan utiaʼal u beetik u Reyil tiʼ u Reino Dios. Juaneʼ tu yaʼaleʼ yaan u yantal máakoʼob ken u tuusoʼob le máaxoʼob maʼ tu jach creerkoʼob u jaajil yoʼolal Jéeoba yéetel Jesúsoʼ (2 Juan 7-11). Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «¿Máax le ku tuus wa maʼ letiʼe máax ku yaʼalik de ke Jesúseʼ maʼ letiʼe Cristooʼ? Lelaʼ letiʼe anticristoaʼ: le máax u pʼekmaj le Taataoʼ bey xan le Paaloʼ» (1 Juan 2:22). Utiaʼal maʼ k-tuʼusleʼ unaj k-xakʼaltik tubeel u Tʼaan Dios. Beyoʼ yaan k-maas kʼaj óoltik Jéeoba yéetel Jesús (Juan 17:3). Kéen k-beet lelaʼ mix máak ken u tusoʼon tumen jach tu jaajil k-creertik tiaʼanoʼon ichil u jaajileʼ.

6. ¿Tiʼ baʼax unaj u kanáantkuba le táankelmoʼoboʼ?

⁶ Tuláakloʼon unaj k-kanáantikba utiaʼal maʼ u káajal k-tuukul jeʼex u tuukul le yóokʼol kaabaʼ (1 Juan 2:26). Maases le táankelmoʼob unaj u kanáantkubaʼoboʼ. Alexia, * juntúul kiik kajaʼan Francia yaan 25 años tiʼeʼ, ku yaʼalik: «Le táan in xook teʼ escuelaoʼ kaʼansaʼabten yoʼolal le evoluciónoʼ bey xan yoʼolal uláakʼ baʼaloʼob ku binoʼob tu contra le Bibliaoʼ. Káaj u yutstal tin wich le baʼax ku kaʼansaʼaltenoʼ, le oʼolal pʼáat maʼ tin jach creertik le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ. Baʼaleʼ tin tukleʼ antes in jach creertik le baʼax ku kaʼansaʼaltenoʼ, yáaxeʼ unaj in xakʼaltik baʼax ku yaʼalik le Biblia tu yoʼolaloʼ». Alexiaeʼ tu xakʼaltaj le libro La vida...  ¿cómo se presentó aquí? ¿Por evolución, o por creación? Ka máan wa jaypʼéel semanaʼobeʼ tu maas creertaj baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Tin tsʼáaj cuenta chéen le Biblia kaʼansik u jaajiloʼ. Tin wileʼ wa kin beetik le baʼax ku yaʼalikoʼ yaan u binten maʼalobil yéetel jach yaan u kiʼimaktal in wóol».

7. ¿Tiʼ baʼax unaj k-kanáantikba, yéetel baʼaxten?

⁷ Tuláakloʼon, kex táankelmoʼon wa nojoch máakoʼoneʼ, unaj k-kanáantikba utiaʼal maʼ k-tuklik jeʼel u páajtal k-beetik baʼaloʼob kʼaastak kex táan k-meyajtik Jéeobaeʼ. Juaneʼ tu yaʼaleʼ wa táan k-beetik baʼaloʼob maʼ maʼalobtakeʼ maʼ tu páajtal k-aʼalik táan k-xíimbal tu bejil le jaajoʼ (1 Juan 1:6). Wa k-kʼáat ka u kʼamoʼon mantatsʼ Jéeobaeʼ maʼ unaj u tuʼubultoʼoneʼ letiʼeʼ ku yilik tuláakal baʼax k-beetik. Kex u maasiloʼob maʼ tu yilkoʼob baʼax k-beetkeʼ tu táan u yich Jéeobaeʼ láaj jéechkab (Heb. 4:13).

8. ¿Tiʼ baʼax uláakʼ unaj k-kanáantikba?

⁸ Unaj k-kanáantik xan maʼ k-ilik le baʼaloʼob kʼaastak jeʼex u yilik le kʼasaʼan yóokʼol kaabaʼ. Apóstol Juaneʼ tu yaʼalaj: «Wa k-aʼalik: ‹Minaʼan k-kʼeban›, chéen t-juunal táan k-tusikba yéetel minaʼantoʼon u jaajil» (1 Juan 1:8). Tu kʼiinil apóstol Juaneʼ le apóstataʼoboʼ ku yaʼalikoʼobeʼ juntúul máakeʼ jeʼel u páajtal u beetik baʼaloʼob kʼaastak kex táan u meyajtik Dioseʼ. Teʼ kʼiinoʼobaʼ yaʼab máax bey xan u tuukuloʼ. Ku yaʼalikoʼobeʼ ku creerkoʼob baʼax ku kaʼansik Dios pero maʼ tu yilkoʼob wa kʼeban tu táan Dios le baʼaloʼob kʼaastakoʼ, maases le baʼax yaan yil yéetel núupkʼebanoʼ. Kex Jéeoba kʼaas u yilik tuláakal u jejeláasil núupkʼebaneʼ le máakoʼoboʼ ku yaʼalikoʼobeʼ tuláakal máak libre u kuxtal jeʼex u kʼáateʼ.

9. ¿Baʼax utsil ku taasik tiʼ le táankelem paalal u beetkoʼob baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ?

⁹ Le paalaloʼob ku meyajtikoʼob Diosoʼ jeʼel u séeb páakʼaltiʼob le bix u yilaʼal le núupkʼeban tumen u yéet meyajoʼob wa u yéet xookoʼoboʼ. Bey úuchik tiʼ Aleksandar. Le xiʼipalaʼ ku yaʼalik:  «Teʼ escuelaoʼ le x-chʼúupalaloʼoboʼ ku sen aʼalikoʼobten ka múul chilaken tu yéeteloʼob. Ku yaʼalikoʼobeʼ como minaʼan in noviaeʼ uts tin wich bin in wéet xiibil». Paalaleʼex, wa bey u yúuchulteʼexoʼ kʼaʼajakteʼexeʼ wa ka beetkeʼex le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ maʼ kun páakʼaltech kʼaakʼas kʼojaʼaniloʼob, maʼ kun yaatal a wóoleʼex, maʼ kun chiʼichnaktal a concienciaʼex, yaan u kiʼimaktal a wóoleʼex yéetel yaan u seguer a biskabaʼex yéetel Jéeoba. Cada ken a controlartabaʼex utiaʼal maʼ a beetkeʼex baʼax kʼaaseʼ yaan a wilkeʼex maas chéen chʼaʼabil ken a beeteʼex baʼax maʼalob. Maʼ u tuʼubulteʼexeʼ u máakiloʼob le yóokʼol kaabaʼ ku yilkoʼob le núupchital jeʼex u yilaʼal tumen Satanásoʼ. Baʼaleʼ wa maʼ ta tuukuleʼex jeʼex letiʼobeʼ yaan a weʼeskeʼex tiaʼaneʼex tu contra le Kʼaasilbaʼaloʼ (1 Juan 2:14).

10. ¿Bix u yáantkoʼon 1 Juan 1:9 utiaʼal maʼ u chiʼichnaktal k-conciencia?

¹⁰ K-ojel chéen Jéeoba unaj u yaʼalik baʼax uts yéetel baʼax kʼaas. Le oʼolal k-ilik k-náachtal tiʼ baʼax kʼaas. Chéen baʼaleʼ wa k-beetik baʼax maʼ maʼalobeʼ k-kʼáatiktiʼ ka u perdonartoʼon (xok 1 Juan 1:9). Yéetel wa k-lúubul tiʼ junpʼéel nojoch kʼebaneʼ k-kʼáatik u yáantaj le ancianoʼoboʼ, tumen letiʼob tsʼaʼanoʼob utiaʼal ka u kanáantoʼonoʼob (Sant. 5:14-16). Chéen baʼaleʼ maʼ unaj k-chaʼik u lúuʼsaʼal k-óol tumen le baʼaloʼob kʼaastak k-beetmoʼ. Unaj k-kʼaʼajsikeʼ Jéeobaeʼ tsʼoʼok u tsʼáaik u kuxtal u Hijo utiaʼal ka perdonartaʼak k-kʼebanoʼob. Tsʼoʼoleʼ le kéen u yaʼal Jéeoba yaan u perdonartik le máaxoʼob ku arrepentiroʼoboʼ jach tu jaajil ku beetik. K-ojéeltik leloʼ ku yáantkoʼon utiaʼal maʼ u chiʼichnaktal k-conciencia yoʼolal le baʼaloʼob maʼ maʼalobtak k-beetmoʼ (1 Juan 2:1, 2, 12; 3:19, 20).

11. ¿Baʼax unaj k-beetik utiaʼal maʼ u tuskoʼon le apóstataʼoboʼ?

¹¹ Unaj k-kanáantikba xan tiʼ le baʼax ku yaʼalik le apóstataʼoboʼ. Desde teʼ yáax siglooʼ le  Kʼaasilbaʼaloʼ tsʼoʼok u beetik u yokol ichil le múuchʼulil máakoʼob ku yilik u tuskoʼob le sukuʼunoʼoboʼ. Le oʼolal unaj k-kanik k-kʼaj óolt bix u tuskoʼob máak. * Tiʼ le apóstataʼoboʼ ku meyaj Internet yéetel le redes sociales utiaʼal ka xuʼuluk k-confiar tiʼ Jéeoba bey xan ka xuʼuluk k-yaabiltik le sukuʼunoʼoboʼ. Maʼ unaj k-creertik le baʼax ku yaʼalikoʼoboʼ, kʼaʼajaktoʼoneʼ tiʼ Satanás u taal le tuusoʼob ku yaʼalikoʼoboʼ (1 Juan 4:1, 6; Apo. 12:9).

12. ¿Baʼaxten unaj k-muʼukʼankúuntik k-fe?

¹² Utiaʼal maʼ u tuskoʼon Satanáseʼ unaj k-confiar tiʼ Jesús bey xan tiʼ le meyaj tsʼaʼan u beet tumen Diosoʼ. Unaj k-confiar xan tiʼ le esclavo chúukaʼan u yóol yéetel yaan u naʼat tsʼaʼan tumen Jéeoba utiaʼal u nuʼuktik u kaajaloʼ (Mat. 24:45-47). Baʼax jeʼel u yáantkoʼoneʼ letiʼe k-xakʼaltik mantatsʼ le Bibliaoʼ. Wa k-beetkeʼ yaan u muʼukʼaʼantal k-fe jeʼex junkúul cheʼ jach taamchajaʼan u mootseʼ. Bey úuchik u yeʼesik Pablo le ka tu yaʼalaj lelaʼ: «Bey tsʼoʼok a kʼamkeʼex Cristo Jesús le Yuumtsiloʼ, maʼ u xuʼulul xan a máaneʼex junmúuchʼ tu yéetel. [...] A fejeʼex tiʼ Cristoeʼ unaj u maas muʼukʼaʼantal yéetel u jeetsʼel pʼáatal jeʼex junkúul cheʼ taam u mootseʼ» (Col. 2:6, 7). Wa muʼukʼaʼan k-fejeʼ kex jeʼel baʼalak ka u beet Satanás yéetel le apóstataʼoboʼ maʼ ken u náachkuntoʼonoʼob tiʼ Jéeoba (2 Juan 8, 9).

13. ¿Baʼax ku beetik Satanás teʼ kʼiinoʼobaʼ, yéetel baʼaxten?

¹³ K-ojleʼ le yóokʼol kaabaʼ yaan u pʼektikoʼon (1 Juan 3:13). Tumen jeʼex tu yaʼalil Juaneʼ «u túulisil yóokʼol kaabeʼ tiaʼan yáanal u páajtalil le Kʼaasilbaʼaloʼ» (1 Juan 5:19). U kʼiinil u xuʼulsaʼal le kʼasaʼan yóokʼol kaabaʼ jach naatsʼ yanil, le oʼolal cada kʼiin ku máaneʼ Satanáseʼ ku maas pʼuʼujul (Apo. 12:12). Tiʼ Satanáseʼ maʼ chéen ku meyaj le núupkʼeban yéetel le apóstataʼob utiaʼal u atacartik le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ. Ku meyaj xan tiʼ le chʼaʼpachtajiloʼ. Letiʼeʼ u yojel maʼ yaʼab kʼiin pʼaataltiʼiʼ, le oʼolal jach táan u yilik bix jeʼel u beetik u xuʼulul le kʼaʼaytajoʼ yéetel u xuʼulul k-tsʼáaik k-fe tiʼ Diosoʼ. Yaan tuʼuxoʼobeʼ tsʼoʼok tak u beetik u prohibirtaʼal le kʼaʼaytajoʼ. Kex beyoʼ le sukuʼunoʼoboʼ láayliʼ u tsʼaamaj u yóoloʼob u meyajtoʼob Dioseʼ. Lelaʼ ku yeʼesikeʼ kex jeʼel baʼalak ka u beet le Kʼaasilbaʼaloʼ jeʼel u chúukpajal k-óol tiʼ Dioseʼ.

14. ¿Bix jeʼel áantik le sukuʼunoʼob utiaʼal ka seguernak u xíimbaloʼob tu bejil le jaajoʼ?

¹⁴ Le yaabilaj k-eʼesik tiʼ le sukuʼunoʼoboʼ jeʼel u yáantaj utiaʼal maʼ u xuʼulul u xíimbaloʼob tu bejil le jaajoʼ (1 Juan 3:10, 11, 16-18). Unaj k-eʼesik yaabilaj tiʼob tak le kéen u aktáantoʼob problemasoʼ. ¿Yaan wa máax a kʼaj óol tsʼoʼok u kíimil u láakʼtsil le oʼolal kʼaʼabéet u líiʼsaʼal u yóol wa u yáantaʼal? Wa tsʼoʼok u yúuchul junpʼéel nojoch loobileʼ, ¿kʼaʼabéet wa u yáantaʼal le sukuʼunoʼob u jel beet u yotochoʼob wa le naj tuʼux ku muchʼkubaʼoboʼ? Wa jach tu jaajil a yaabiltmaj le sukuʼunoʼoboʼ kéen a wojéelt yaan baʼax ku yúuchultiʼobeʼ yaan a kaxtik bix ken a wáantiloʼob.

15. Yoʼolal baʼax ku yaʼalik 1 Juan 4:7, 8, ¿baʼax unaj k-beetik?

¹⁵ Kéen k-yaabilt le sukuʼunoʼoboʼ táan k-eʼesik yaabilaj jeʼex u beetik Jéeobaeʼ (xok 1 Juan 4:7, 8). Uláakʼ bix k-eʼesik yaabilaj tiʼobeʼ letiʼe kéen k-perdonartoʼoboʼ. Wa tsʼoʼok u beetaʼal u yaatal k-óol tumen juntúul sukuʼuneʼ le yaabilajoʼ yaan u yáantkoʼon k-perdonarte yéetel k-tuʼubsik le baʼax tu beetajtoʼonoʼ (Col. 3:13). Letiʼe baʼax tu beetaj Aldooʼ. Letiʼeʼ jach yaachaj u yóol le ka tu yuʼubaj baʼax tu yaʼalaj juntúul sukuʼun yoʼolal u yéet razailoʼoboʼ.  Aldoeʼ ku yaʼalik: «Tin sen kʼáataj tiʼ Jéeoba ka u yáanten utiaʼal maʼ in pʼektik le sukuʼunoʼ». Chéen baʼaleʼ yaan uláakʼ baʼax tu beetaj: tu invitartaj utiaʼal ka múul jóokʼkoʼob kʼaʼaytaj ka tu yaʼalajtiʼ bix u yuʼubikuba. Aldoeʼ ku yaʼalik: «Le ka tu yuʼubaj bix in wuʼuyikinbaeʼ le sukuʼunoʼ tu kʼáatajten perdón. Yoʼolal bix úuchik u yaʼalikteneʼ tin tsʼáaj cuenta jach tu jaajil arrepentirnajaʼan. Tu tsʼookeʼ pʼáat bey mix baʼal úucheʼ».

16, 17. ¿Baʼaxoʼob maʼ unaj k-tuʼubsikiʼ?

¹⁶ Apóstol Juaneʼ jach tu yaabiltaj le sukuʼunoʼoboʼ le oʼolal jach tu yilaj u yáantkoʼob. Bey u yeʼesik le baʼax tu yaʼalaj teʼ óoxpʼéel cartaʼob tu tsʼíibtoʼ. Jach ku líiʼsik k-óol ojéeltikeʼ le máaxoʼob kun binoʼob gobernar yéetel Cristo teʼ kaʼanoʼ yaan xan u yeʼeskoʼob le jatsʼuts modos tu yeʼesaj Juanoʼ (1 Juan 2:27).

¹⁷ Maʼ unaj k-tuʼubsik le baʼaxoʼob tsʼoʼok k-xakʼaltikaʼ. Kʼaʼajaktoʼoneʼ tiʼ tuláakal baʼax k-beetkeʼ unaj k-chʼaʼik en cuenta baʼax ku yaʼalik Jéeoba. Unaj k-xakʼaltik tubeel u Tʼaan Dios yéetel k-creertik baʼax ku yaʼalik. Unaj k-tsʼáaik k-fe tiʼ Jesús. Maʼ unaj k-tuukul jeʼex le yóokʼol kaabaʼ mix k-creertik le baʼax ku yaʼalik le apóstataʼoboʼ. Maʼ unaj k-tuklik wa jeʼel u páajtal k-beetik baʼaloʼob kʼaastak kex táan k-meyajtik Jéeobaeʼ. Maʼ unaj k-ilik le baʼaloʼob kʼaastak jeʼex u yilik le kʼasaʼan yóokʼol kaabaʼ. T-kanaj xaneʼ wa k-yaabiltik le sukuʼunoʼoboʼ yaan k-perdonarkoʼob yéetel yaan k-áantkoʼob kéen kʼaʼabéetchajak. Wa k-beetik tuláakal lelaʼ kex jeʼel baʼalak ka k-aktáanteʼ maʼ kun xuʼulul k-xíimbal tu bejil le jaajoʼ.