TOʼONEʼ k-ojleʼ teʼ ‹tu tsʼook kʼiinoʼobaʼ› Jéeobaeʼ táan u nuʼuktik u kaajal yéetel táan u yáantik utiaʼal maʼ u náachtal tiʼ letiʼ (2 Tim. 3:1). Chéen baʼaleʼ cada juntúul ken u chʼaʼtukult wa yaan u yuʼubik u tʼaan Jéeoba. Le bix k-kuxtal teʼ kʼiinoʼobaʼ chíikaʼan tiʼ bix kuxlajik le israelitaʼob teʼ desiertooʼ. Letiʼobeʼ unaj u séeb péekoʼob le kéen u yuʼuboʼob u yustaʼal le trompetaʼoboʼ.

Jéeobaeʼ tu yaʼalaj tiʼ Moisés ka u beet kaʼapʼéel trompetaʼob de plata. Le trompetaʼobaʼ yaan u meyaj utiaʼal u «muchʼkíintik u kaajil Israel» yéetel utiaʼal u «[yaʼaliktiʼob] ka u desarmart u yotochoʼob» (Núm. 10:2). Utiaʼal u yojéeltik le israelitaʼob baʼax unaj u beetkoʼoboʼ le sacerdoteʼoboʼ jejeláas bix unaj u yustikoʼob le trompetaʼoboʼ (Núm. 10:3-8). Le máaxoʼob meyajtik Dios teʼ kʼiinoʼobaʼ jejeláas bix u tsʼaʼabal u yojéeltoʼob xan baʼax unaj u beetkoʼob. Teʼ xookaʼ yaan k-xakʼaltik óoxpʼéel bix u nuʼuktik u kaajal Jéeoba teʼ kʼiinoʼobaʼ, lelaʼ jeʼel u páajtal k-ketik yéetel u yustaʼal le trompeta tu kaajil Israeloʼ. Le bix u beetkoʼ letiʼe kéen u yaʼal ka xiʼik máak teʼ nukuch muchʼtáambaloʼoboʼ, kéen u yaʼal tiʼ le ancianoʼob ka xiʼikoʼob teʼ escuelaʼob tuʼux ku kaʼansaʼaloʼoboʼ yéetel kéen u yaʼal ka kʼeʼexek jujunpʼéel baʼaloʼob ichil u kaajal.

Wa Jéeoba u kʼáat ka u muchʼuba «tuláakal u kaajil Israel» tu lakʼinil u entradail le tabernáculooʼ, le sacerdoteʼoboʼ unaj u yustikoʼob kaʼapʼéel trompetaʼob (Núm. 10:3). Tuláakal túun le tribuʼob yanoʼob tu baʼpach le tabernáculooʼ kéen u yuʼuboʼob bix u yustaʼal le trompetaoʼ u yojloʼob baʼax unaj u beetkoʼob. Maʼ xaaneʼ le máaxoʼob ku yáax kʼuchloʼoboʼ letiʼe israelitaʼob yanoʼob naatsʼ tiʼ le entradaoʼ. Chéen baʼaleʼ le máaxoʼob yanoʼob maas náachoʼ maʼ xaaneʼ maʼ chéen chʼaʼabil u séeb kʼuchloʼobiʼ. Kex beyoʼ ku beetkoʼob tuláakal le ku páajtal utiaʼal u kʼuchloʼobiʼ. Baʼaleʼ kex naatsʼ wa náach yanoʼobeʼ, tuláakloʼob unaj u muchʼkubaʼob utiaʼal u yuʼubikoʼob baʼax ken u yaʼal Jéeoba.

Teʼ kʼiinoʼobaʼ maʼatech u yaʼalaʼaltoʼon ka xiʼikoʼon tiʼ junpʼéel tabernáculo, baʼaxeʼ tiʼ asamblea regionaloʼob wa tiʼ uláakʼ nukuch muchʼtáambaloʼob. Teʼeloʼ k-kaʼansaʼal yéetel ku tsʼaʼabaltoʼon maʼalob tsolnuʼukoʼob. Le máaxoʼob ku beetkoʼob tuláakal le ku páajtal utiaʼal u binoʼoboʼ jach yaʼab utsil ku jóoʼskoʼob yéetel ku kiʼimaktal u yóoloʼob. Yanoʼobeʼ desde náach ku péekoʼob utiaʼal u binoʼobiʼ yéetel uláakʼoʼobeʼ naatsʼ yanikoʼobiʼ. Chéen baʼaleʼ u yojloʼob maʼ chéen kunel le baʼax tu beetoʼob utiaʼal u binoʼoboʼ.

¿Kux túun le sukuʼunoʼob jach junpuliʼ maʼ tu páajtal u binoʼob tuʼux ku beetaʼal le nukuch muchʼtáambaloʼoboʼ? Tak letiʼob ku jóoʼskoʼob u yutsil yéetel ku yuʼubikoʼob bey tiaʼanoʼobeʼ. Lelaʼ ku béeytal yéetel u yáantaj le túumben baʼaloʼob ku meyaj tiʼ u kaajal Jéeoba teʼ kʼiinoʼobaʼ. Koʼox ilik baʼax úuch le ka túuxtaʼab juntúul sukuʼun tumen le Cuerpo Gobernante  u xíimbalt u najil Betel tu luʼumil Benínoʼ. Le programaoʼ béeychaj u chaʼantaʼal tak Arlit (Níger), junpʼéel chan kaaj tiaʼan tu desiertoil Saharaeʼ. Tuláakal le tu muchʼubaʼoboʼ 21 u túulaloʼob, yanoʼobeʼ maʼ Testigoʼobiʼ. Kex náach yanikoʼob tiʼ le 44,131 sukuʼunoʼob tu muchʼubaʼoboʼ, tu yuʼuboʼob bey tiaʼanoʼobeʼ. Juntúul sukuʼuneʼ tu yaʼalaj: «K-kʼáat tsʼáateʼex u graciasil tumen béeychaj k-ilik le muchʼtáambaloʼ. Lelaʼ ku yeʼesiktoʼon jach a yaabiltmoʼoneʼex».

Wa chéen junpʼéel trompeta ku yustaʼal tumen le sacerdoteʼoboʼ, chéen «le máaxoʼob tsʼaʼan u nuʼuktoʼob u milesil israelitaʼob» ku muchʼkubaʼoboʼ (Núm. 10:4). Le kéen u muchʼubaʼobeʼ ku tsʼaʼabaltiʼob tsolnuʼukoʼob tumen Moisés, le tsolnuʼukoʼobaʼ ku yáantaj utiaʼal u beetkoʼob maʼalob u meyajoʼob yéetel u kanáantkoʼob le tribuʼoboʼ. Wa teech juntúulech tiʼ le máaxoʼob nuʼuktik le kaajoʼ, ¿máasaʼ tsʼoʼok a beetik tuláakal le ku páajtal utiaʼal a bin a jóoʼs u yutsil le baʼax ku kaʼansaʼaloʼ?

Teʼ kʼiinoʼobaʼ maʼatech u yaʼalaʼal wa le ancianoʼoboʼ u nuuktakil le múuchʼuliloʼ, tsʼoʼoleʼ maʼatech u taaskubaʼob nojbaʼalil tu yóokʼol le máaxoʼob u tiaʼaloʼob Diosoʼ (1 Ped. 5:1-3). Baʼaxeʼ ku tsʼáaik u yóol u kanáantoʼob le sukuʼunoʼoboʼ. Le oʼolal le kéen invitartaʼakoʼob teʼ Escuela utiaʼal u Meeyjil le Reinooʼ jach ku kiʼimaktal u yóoloʼob yéetel tu séebaʼanil ku yaʼalikoʼob jeʼel u binoʼobeʼ. Le kaʼansaj ku kʼamkoʼoboʼ ku yáantaj utiaʼal u kanáantkoʼob maʼalob le múuchʼuliloʼ. Tsʼoʼoleʼ ku yáantkoʼob tuláakal le sukuʼunoʼob u maas natsʼubaʼob tu yiknal Jéeobaoʼ. Maʼ xaaneʼ yaan tiʼ toʼoneʼ mix juntéen xiʼikoʼon tiʼ junpʼéel escuela beyoʼ, baʼaleʼ tuláakloʼon jeʼel u páajtal k-jóoʼsik u yutsil le baʼax ku kaʼansaʼal tiʼ le ancianoʼoboʼ.

Yaan kʼiineʼ le sacerdoteʼoboʼ ku jóojom ustikoʼob le trompetaʼob utiaʼal u yeʼeskoʼob tiʼ le israelitaʼoboʼ Jéeobaeʼ u kʼáat ka péeknakoʼob teʼ tuʼux yanoʼoboʼ (Núm. 10:5, 6). Le tribuʼoboʼ kex maʼ chéen chʼaʼabil u líiʼskubaʼob utiaʼal u binoʼobeʼ tu tsoolol ku binoʼob. Maʼ xaaneʼ jujuntúul israelitaʼobeʼ maʼ u kʼáatoʼob péek teʼ tuʼux yanoʼoboʼ. ¿Baʼaxten?

Maʼ xaaneʼ yaneʼ ku tuklikeʼ láalaj hora táan u yaʼalaʼaltiʼob ka xiʼikoʼob yaanal tuʼux. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ yaan kʼiineʼ «le múuyaloʼ chéen ku pʼáatal tu yóokʼol le tabernáculo desde ken éeʼsameʼenchajak tak ken sáasak[oʼ]», yéetel yaan kʼiineʼ ku máan «dos días, junpʼéel mes wa maas tiempo» kéen kaʼa péeknak (Núm. 9:21, 22). ¿Jaytéen yanchaj u péek le israelitaʼoboʼ? Le capítulo 33 tiʼ u libroil Númerosoʼ ku chʼaʼchiʼitik kex 40 lugaroʼob tuʼux pʼáat jeʼelel le israelitaʼoboʼ.

Maʼ xaaneʼ jujuntúul israelitaʼobeʼ jach ku kiʼimaktal u yóoloʼob kéen kʼuchkoʼob tuʼux yaan boʼoy, tumen le desierto tuʼux ku máanoʼoboʼ «nojoch» yéetel «ku beetik u sajaktal máak» (Deu. 1:19). Le oʼolal maʼ xaaneʼ ku tuklikoʼobeʼ wa ku binoʼob yaanal tuʼuxeʼ mix junpʼéel utsil ken u taastiʼob.

Kéen jóojom ustaʼak le trompetaoʼ tuláakal le tribuʼob uʼuyikoʼ, baʼaleʼ chéen óoxpʼéel ku yáax péekiʼ. Maʼ xaaneʼ yanoʼobeʼ nak óol u yilkoʼob u páaʼtkoʼob u turnoʼob utiaʼal u binoʼob, tumen maʼ junpuul u láaj binoʼobiʼ. Le kéen jóojom ustaʼak le trompetaʼoboʼ le tribuʼob ku yáax péekoʼoboʼ letiʼe yanoʼob lakʼinoʼ: Judá, Isacar yéetel Zabulón (Núm. 2:3-7; 10:5, 6). Le kéen xiʼik le yáax grupooʼ le sacerdoteʼoboʼ ku jóojom ustikoʼob le trompeta tu kaʼatéenoʼ, beyoʼ le grupo yaan noojoloʼ ku péek utiaʼal u bin. Bey u beetaʼal tak ken xiʼik tuláakal le tribuʼoboʼ.

Teʼ kʼiinoʼobaʼ maʼ xaaneʼ yaan kʼeexoʼob ku beetaʼal ichil u kaajal Jéeobaeʼ istikyaj k-kʼamkoʼob. Maʼ xaaneʼ hasta yaan kʼiineʼ k-tuklikeʼ jach yaʼab kʼeexoʼob ku beetaʼal. Yaan hora xaneʼ tumen tsʼoʼok u yúuchtal joʼopʼok k-beetik wa baʼaxeʼ k-tuklikeʼ maʼ tsaaj u kʼeʼexeliʼ. Maʼ xaaneʼ maʼ chéen chʼaʼabil úuchik k-kʼamik jujunpʼéel kʼeexoʼobiʼ, chéen baʼaleʼ ka máan kʼiineʼ suukchaj k-beetik jeʼex u yaʼalaʼaltoʼonoʼ. Kex maʼ chéen chʼaʼabileʼ wa k-tsʼáaik k-óol k-beet baʼax ku yaʼalik Jéeobaeʼ yaan u bintoʼon utsil.

Tu kʼiiniloʼob Moiséseʼ, Jéeobaeʼ tu nuʼuktaj u millonesil xiiboʼob, koʼoleloʼob yéetel paalaloʼob teʼ desiertooʼ. Wa maʼ u kanáantaʼaloʼob mix u nuʼuktaʼaloʼob tumen Jéeobaeʼ tsʼoʼok kaʼach u láaj kíimloʼobeʼ. Teʼ tu tsʼook kʼiinoʼobaʼ Jéeobaeʼ táan xan u kanáantkoʼon yéetel u nuʼuktikoʼon utiaʼal maʼ k-náachtal tiʼ. Le oʼolaleʼ koʼoneʼex beetik jeʼex le israelitaʼob tu yuʼuboʼob tʼaanoʼ, péeknakoʼon le kéen k-uʼuy u yustaʼal le trompetaʼoboʼ.