DIANAEʼ maas tiʼ 80 años yaantiʼ. U yíichameʼ kʼojaʼanchaji, tsaʼay Alzheimer tiʼ, letiʼeʼ tiʼ tu máansaj u tsʼook jaʼabiloʼob u kuxtal teʼ tuʼux ku kanáantaʼal le máaxoʼob tsʼoʼok u chʼíijloʼoboʼ. Diana xaneʼ kíim tu kaʼatúulal u paalal yéetel tsaʼay cáncer de mama tiʼ. Kex beyoʼ, kéen ilaʼak tumen le sukuʼunoʼob teʼ muchʼtáambal wa teʼ kʼaʼaytajoʼ jach kiʼimak u yóol.

Johneʼ tu beetaj u superintendente viajanteil maas tiʼ cuarentitrés años. Jach uts tu yich u beetik le meyaj tsʼaʼantiʼoʼ, baʼaleʼ anchaj u pʼatik utiaʼal u kanáantik juntúul u láakʼtsil kʼojaʼanchaji. Kéen ilaʼak teʼ asamblea tumen le sukuʼunoʼob kʼaj óoltmiloʼ, ku yaʼalikoʼobeʼ maʼ kʼexpajkiʼ, láayliʼ kiʼimak u yóoleʼ.

¿Baʼax áantik Diana yéetel John utiaʼal u seguer u kiʼimaktal u yóoloʼob? ¿Jeʼel wa u kiʼimaktal u yóol juntúul máax ku muʼyaj bey xan wa ku pʼatik junpʼéel meyaj jatsʼuts yilik u beetkeʼ? Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Le utsil máakoʼ yaan u kiʼimaktal u yóol tiʼ Yuumtsil» (Sal. 64:10). Utiaʼal k-naʼatik lelaʼ, koʼox ilik baʼax jeʼel u taasiktoʼon kiʼimak óolaleʼ yéetel baʼax maʼ tu taaskeʼ.

Ichil u kuxtal máakeʼ, yaan jujunpʼéel baʼaloʼob taasik kiʼimak óolal, jeʼex u tsʼoʼokol u beel, u síijil u hijo wa u tsʼaʼabal u beet junpʼéel meyaj ichil u kaajal Dios. Leloʼobaʼ maʼ jelaʼan ka u kiʼimakkúunt u yóol máakiʼ, tumen tiʼ Jéeoba u taal. Letiʼ tsʼáa le tsʼoʼokol beeloʼ, tu tsʼáaj u páajtalil u yantal u paalal máak yéetel letiʼ tsʼáaiktoʼon meyaj k-beet ichil u kaajal (Gén. 2:18, 22; Sal. 127:3; 1 Tim. 3:1).

Baʼaleʼ jujunpʼéel baʼax taasiktoʼon kiʼimak óolaleʼ maʼatech u xáantaloʼob. Tumen u núup máakeʼ jeʼel u kíimileʼ wa jeʼel u núupkʼebantal yéetel yaanaleʼ (Eze. 24:18; Ose. 3:1). Maʼ xaaneʼ le paalaloʼoboʼ ku xuʼulul u yuʼubikoʼob u tʼaan u taataʼob bey xan Dios, le oʼolal jeʼel tak u jóoʼsaʼaloʼob teʼ múuchʼuliloʼ. Jeʼex úuchik tiʼ u paalal profeta Samuel ka xuʼul u yuʼubikoʼob u tʼaan Jéeobaeʼ bey xan jeʼex úuchik tiʼ rey David, tumen kʼebanchajeʼ anchaj yaʼab talamiloʼob ichil u familia (1 Sam. 8:1-3; 2 Sam. 12:11). Le baʼaloʼob beyaʼ ku beetik u xuʼulul  u kiʼimaktal u yóol máak yéetel ku beetik u yaatal u yóol.

Le meyajoʼob ku tsʼaʼabal u beet máak ichil u kaajal Diosoʼ jeʼel xan u kʼaʼabéettal u pʼatik yoʼolal junpʼéel kʼojaʼanileʼ, u kʼaʼabéettal u kanáantik u láakʼtsil wa tumen ku kʼeʼexel tumen u kaajal Dios. Yaʼab sukuʼunoʼob tu pʼatoʼob le meyaj ku beetkoʼob kaʼachoʼ, ku yaʼalikoʼobeʼ jach yaachaj tu yóoloʼob úuchik u pʼatkoʼob.

Lelaʼ ku yeʼesiktoʼoneʼ le kiʼimak óolal ku tsʼáaik le baʼaloʼobaʼ maʼatech u xáantaloʼob. Baʼaleʼ le baʼax úuch tiʼ Samuel, David yéetel uláakʼ máaxoʼob meyajt Dioseʼ ku yeʼesik yaan junpʼéel kiʼimak óolal maʼatech u xuʼulul u yantal tiʼ máak kex ka u aktáant talamiloʼob.

Jesuseʼ u yojel bix jeʼel u yantal tiʼ máak le kiʼimak óolal mantatsʼoʼ. Le tiaʼan teʼ kaʼanoʼ jach jatsʼuts bix kuxlik. Le oʼolal mantatsʼ ‹kiʼimak u yóol kaʼach› yanil tu yiknal Jéeoba (Pro. 8:30). Baʼaleʼ ka taal way Luʼumeʼ tu aktáantaj yaʼab talamiloʼob. Kex beyoʼ yéetel kiʼimak óolal tu beetaj le baʼax ku yaʼalik u Taataoʼ (Juan 4:34). ¿Baʼax áant utiaʼal u chúukpajal u yóol muʼyaj le taʼaytak u kíimiloʼ? Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Tu yoʼolal le kiʼimak óolal tsʼaʼab tu táanoʼ, chúukpaj u yóol muʼyaj le ka tsʼaʼab tu cheʼil le muʼyajoʼ» (Heb. 12:2). Koʼox ilik kaʼapʼéel baʼal tu yaʼalaj Jesús yoʼolal le kiʼimak óolaloʼ.

Juntéenjeakeʼ 70 u disipuloʼobeʼ kiʼimak u yóoloʼob ka suunajoʼob teʼ kʼaʼaytajoʼ, tumen páajchaj u beetkoʼob milagroʼob, tu jóoʼsoʼob tak le demonioʼob chukmil le máakoʼoboʼ. Jesús túuneʼ tu yaʼalajtiʼob: «Maʼ u kiʼimaktal a wóoleʼex ikil u beetaʼal baʼax ka waʼalikeʼex tumen le demonioʼoboʼ, baʼaxeʼ kiʼimakchajak a wóoleʼex tumen tsʼoʼok u tsʼíibtaʼal a kʼaabaʼex teʼ kaʼanoʼ» (Luc. 10:1-9, 17, 20). Jeʼex túun k-ilkoʼ, kex ku taasiktoʼon kiʼimak óolal k-beetik wa baʼax meyajil ichil u kaajal Jéeobaeʼ, le baʼax maas beetik u kiʼimaktal k-óoloʼ letiʼe k-ojéeltik maʼalob yaniloʼon tu táanoʼ.

Juntéenjeak táan xan u kaʼansik yaʼabkach máakoʼobeʼ, juntúul koʼolel judíaeʼ tu yaʼalajtiʼ: «¡Kiʼimak u yóol le koʼolel tu bisech tu jobneloʼ yéetel tu tsʼáaj a chuʼuchoʼ!». Baʼaleʼ Jesuseʼ tu núukajtiʼ: «Maʼ, maʼ beyiʼ; baʼaxeʼ: ¡Kiʼimak u yóol le máaxoʼob ku chʼenxikintikoʼob yéetel ku beetkoʼob baʼax ku yaʼalik Diosoʼ!» (Luc. 11:27, 28). Wa juntúul máak ku yuʼubaʼal u tʼaan tumen u paalaleʼ jach ku kiʼimaktal u yóol. Baʼaleʼ maas jeʼel u kiʼimaktal u yóol wa  ku beetik baʼax ku yaʼalik Jéeoba yéetel ku biskuba tu yéeteleʼ.

Bey túunoʼ le baʼax maas jeʼel u taasik kiʼimak óolal tiʼ máakoʼ letiʼe u yojéeltik ku kʼaʼamal tumen Jéeobaoʼ. U jaajileʼ le talamiloʼoboʼ maʼatech u taasiktoʼon kiʼimak óolal, baʼaleʼ maʼatech u luʼsik le yaantoʼonoʼ. Baʼaxeʼ kéen chúukpajak k-óol k-aktáant le talamiloʼob yéetel k-ilik maʼ k-náachtal tiʼ Jéeobaoʼ jach ku beetik u kiʼimaktal k-óol (Rom. 5:3-5). Unaj k-kʼaʼajsik xaneʼ Jéeobaeʼ ku tsʼáaik u kiliʼich muukʼ tiʼ le máax ku kʼubik u yóol tiʼoʼ, junpʼéel tiʼ le modos ku taal tiʼ le kiliʼich muukʼoʼ letiʼe kiʼimak óolaloʼ (Gal. 5:22). Le oʼolal le Salmo 64:10, ku yaʼalik: «Le utsil máakoʼ yaan u kiʼimaktal u yóol tiʼ Yuumtsil».

Tuláakal lelaʼ ku yeʼesik baʼaxten Diana yéetel John, t-aʼalaj tu káajbaloʼ, maʼ xuʼul u kiʼimaktal u yóoloʼob kex tu aktáantoʼob yaʼab talamiloʼobiʼ. Dianaeʼ ku yaʼalik: «Kin natsʼkinba yiknal Jéeoba utiaʼal u kanáantken, jeʼex u beetik juntúul chan paal ku natsʼkuba yiknal u taataʼob utiaʼal ka kanáantaʼakeʼ». Tsʼoʼoleʼ ku yaʼalik: «Kin wuʼuyik tsʼoʼok u bendecirken Dios, tumen ku yáantken utiaʼal ka seguernak in kʼaʼaytaj yéetel kiʼimak óolal». ¿Kux túun John? Letiʼeʼ ku yaʼalikeʼ tu añoil 1998, tsʼaʼab kaʼansaj teʼ Escuela tiʼ Entrenamiento Ministerialoʼ, leloʼ tu beetaj u maas tsʼáaik u yóol xakʼalxook. Yoʼolal leloʼ páajchaj u seguer u tsʼáaik u yóol kʼaʼaytaj le ka xuʼul u beetik u superintendente viajanteiloʼ. Letiʼeʼ ku yaʼalikeʼ maʼ jach talam úuchik u yilik yéetel u yatan le kʼeex beetaʼaboʼ, tumen suuk u beetkoʼob baʼax ku yaʼalik Jéeoba. Letiʼobeʼ ku yaʼalikoʼobeʼ maʼatech u yaatal u yóoloʼob úuchik u beetkoʼob beyoʼ.

Yaʼab máaxoʼob meyajtik Jéeobaeʼ tsʼoʼok u yilkoʼob jaaj le baʼax ku yaʼalik le Salmo 64:10. Juntúul sukuʼun yéetel u yatan meyajnajoʼob maas tiʼ treinta años tu Betelil Estados Unidoseʼ túuxtaʼaboʼob u beet u precursor especialiloʼob. Letiʼobeʼ ku yaʼalikoʼob: «Kéen luʼsaʼak tiʼ máak junpʼéel meyaj jatsʼuts u yilik u beetkeʼ jach ku yaatal u yóol. Baʼaleʼ maʼ unaj u pʼáatal yaachajaʼan u yóol mantatsʼiʼ». Letiʼobeʼ tu séebaʼanil káaj u meyajoʼob teʼ múuchʼulil tuʼux túuxtaʼaboʼoboʼ. Letiʼobeʼ ku yaʼalikoʼob: «Kéen orarnakoʼoneʼ k-aʼalik jach baʼax ku yúuchultoʼon. Kéen k-il u núukaʼal k-oración tumen Jéeobaeʼ jach ku kiʼimaktal k-óol yéetel ku líikʼil k-óol. Jujunpʼíitileʼ, uláakʼ sukuʼunoʼob teʼ múuchʼuliloʼ tu beetubaʼob precursoril. Tsʼoʼoleʼ t-tsʼáaj xook tiʼ kaʼatúul máakoʼob tu beetoʼob kʼeexoʼob ichil u kuxtaloʼob».

U jaajileʼ maʼ chéen chʼaʼabil u yantal kiʼimak óolal tiʼ máak mantatsʼiʼ. Tumen yaan u yantal súutukiloʼob jeʼel u yaatal k-óoleʼ. Baʼaleʼ Jéeobaeʼ ku líiʼsik k-óol yéetel le baʼax ku yaʼalik le Salmo 64:10. Kex lubaʼan k-óoleʼ, jach k-ojel «le utsil máakoʼ yaan u kiʼimaktal u yóol tiʼ Yuumtsil». Lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ, jeʼel baʼalak ka úuchkeʼ, mantatsʼ jeʼel u kiʼimaktal k-óol wa ku chúukpajal k-óol k-meyajt Jéeobaeʼ. Tsʼoʼoleʼ táan k-páaʼtik u béeykuntik Jéeoba le baʼax u yaʼalmaj yoʼolal junpʼéel «túumben kaʼan yéetel junpʼéel túumben luʼum[oʼ]». Teʼ kʼiin jeʼeloʼ, le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ yaan u pʼáatal minaʼan u kʼebanoʼob yéetel yaan u kiʼimaktal u yóoloʼob mantatsʼ yoʼolal le baʼaxoʼob ken u beet Jéeoba tu yoʼolaloʼoboʼ (Isa. 65:17, 18).

Leloʼ u kʼáat u yaʼaleʼ maʼ ken kʼojaʼantal, sáamsamal kéen aajkoʼoneʼ tʼaʼajoʼon. Yaan u tuʼubultoʼon tuláakal baʼax k-muʼyajtmaj. Jéeobaeʼ ku yaʼalikeʼ «le baʼax tsʼoʼok u yúuchuloʼ bíin tuʼubsaʼak, maʼ bíin kʼaʼajak tiʼ mix máakiʼ». Yaan k-antal yéetel k-láakʼtsiloʼob kun kaʼa kuxtaloʼoboʼ. U millonesil máakoʼob kun kiʼimaktal u yóoloʼob jeʼex kiʼimakchajik u yóol u taata le chan x-chʼúupal yaan 12 años tiʼ kaʼa kuxkíintaʼab tumen Jesusoʼ (Mar. 5:42). Yaan u kʼuchul u kʼiinileʼ tuláakal le máakoʼob kun kajtal way Luʼumoʼ jach tu jaajil «yaan u kiʼimaktal u yóol[oʼob] tiʼ Yuumtsil» utiaʼal mantatsʼ.