Le Kʼaʼajsajiloʼ ku yáantkoʼon múuchʼ meyaj
«Bukaʼaj maʼalobil yéetel jatsʼutsil ka múuchʼ kajlak sukuʼuntsiloʼob bey juntúuliliʼobeʼ.» (SAL. 133:1)
1, 2. ¿Baʼax kʼiinbesajil kun muchʼik yaʼab máakoʼob tu jaʼabil 2018, yéetel baʼaxten jach kʼaʼanaʼan? (Ilawil le foto yaan tu káajbal le xookaʼ.)
TU KʼIINIL 31 tiʼ marzo tiʼ 2018, le táan u chíinil Kʼiinoʼ, u millonesil máaxoʼob meyajtik Dios yéetel uláakʼ máakoʼobeʼ yaan u muchʼkubaʼob utiaʼal u kʼaʼajsikoʼob U Ookʼin Janal Yuumtsil. Le Kʼaʼajsajilaʼ chéen juntéen ku beetaʼal cada jaʼab, baʼaleʼ ku yeʼesik bix u múuchʼ meyaj u kaajal Dios. Minaʼan uláakʼ baʼax maas eʼesik bix k-múuchʼ meyaj.
2 Jéeoba yéetel Jesuseʼ jach ku kiʼimaktal u yóoloʼob u yilkoʼob bix u bin u muchʼkuba u millonesil máakoʼob cada hora tiʼ tuláakal le yóokʼol kaabaʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ bíin yanak «junmúuchʼ yaʼabkach máakoʼob mix máak ku páajtal u xokik jaytúuloʼob, taaljaʼanoʼob tiʼ tuláakal luʼumoʼob, chʼiʼibaloʼob, kaajoʼob yéetel tiʼ jejeláas tʼaanoʼob». Letiʼobeʼ yaan u yaʼalikoʼob: «K-salvacioneʼ tiʼ Dios u taal, le máax kulukbal teʼ tronooʼ, bey xan tiʼ le Tamanoʼ» (Apo. 7:9, 10). Jach jatsʼuts u yilaʼal bix u nojbeʼenkúuntaʼal Jéeoba yéetel Jesús cada jaʼab tumen le bukaʼaj máakoʼob teʼ Kʼaʼajsajiloʼ.
3. ¿Baʼax kʼáatchiʼiloʼob ken k-núuk teʼ xookaʼ?
3 Teʼ xookaʼ yaan u núukaʼal kanpʼéel kʼáatchiʼob. Yáaxeʼ ¿bix jeʼel in líiʼskinba utiaʼal in jóoʼsik u yutsil le Kʼaʼajsajiloʼ? U kaʼapʼéeleʼ ¿bix u yáantaj le Kʼaʼajsajil utiaʼal k-múuchʼ meyajoʼ? U yóoxpʼéeleʼ ¿bix u péeksikoʼon múuchʼ meyaj? Yéetel u kanpʼéeleʼ ¿yaan wa u kʼuchul u kʼiinil u xuʼulul k-beetik le Kʼaʼajsajiloʼ? Wa beyoʼ, ¿baʼax kʼiin?
BIX JEʼEL K-LÍIʼSIKBA UTIAʼAL K-JÓOʼSIK U YUTSIL LE KʼAʼAJSAJILOʼ
4. ¿Baʼaxten unaj k-beetik tuláakal le ku páajtal utiaʼal k-bin teʼ Kʼaʼajsajiloʼ?
4 ¿Baʼaxten jach kʼaʼabéet k-bin teʼ Kʼaʼajsajiloʼ? Kʼaʼajaktoʼoneʼ le muchʼtáambaloʼoboʼ táakaʼan ichil le adoración k-tsʼáaik tiʼ Diosoʼ. Jéeoba yéetel Jesuseʼ ku yilkoʼob bukaʼaj baʼaxoʼob ka beetik utiaʼal a bin teʼ Kʼaʼajsajiloʼ. K-kʼáat ka u yiloʼob tiaʼanoʼoniʼ, chéen jaʼaliʼ wa ka yanak junpʼéel kʼojaʼanil wa uláakʼ baʼal ka u beet jach junpuliʼ maʼ tu béeytal k-biniʼ. Kéen k-eʼes yéetel baʼaxoʼob k-beetik jach kʼaʼanaʼan le muchʼtáambaloʼoboʼ k-eʼesik tiʼ Jéeoba k-kʼáat ka pʼáatak k-kʼaabaʼ tu «libroil le kuxtal», le tuʼux u tsʼíibtmaj Jéeoba u kʼaabaʼ le máaxoʼob kun kʼamik le kuxtal minaʼan u xuuloʼ (Mal. 3:16; Apo. 20:15).
5. ¿Bix jeʼel u páajtal k-ilik wa láayliʼ yaan k-fe táanil tiʼ u kʼuchul u kʼiinil le Kʼaʼajsajiloʼ?
5 Táanil tiʼ u kʼuchul u kʼiinil le Kʼaʼajsajiloʼ, jeʼel u páajtal k-jóoʼsik u tiempoil utiaʼal k-orar yéetel k-tuukul tiʼ bix k-bisikba yéetel Jéeobaeʼ (xok 2 Corintoiloʼob 13:5). ¿Bix jeʼel k-beetkeʼ? Pabloeʼ tu yaʼaleʼ kʼaʼabéet k-xíixtik k-tuukul utiaʼal k-ilik wa láayliʼ yaan k-fejeʼ. Utiaʼal leloʼ maʼalob ka k-tukle: «¿Jach wa tu jaajil kin creertik tiaʼanen ichil le kaaj nuʼuktaʼan tumen Jéeoba utiaʼal u beetik baʼax u tukultmoʼ? ¿Kin beetik wa tuláakal le ku páajtal utiaʼal in kʼaʼaytik yéetel in kaʼansik u maʼalob péektsilil le Reinooʼ? ¿Kin weʼesik wa yéetel baʼax kin beetik jach tu jaajil kin creertik tiaʼanoʼon tu tsʼook kʼiinoʼob yéetel taʼaytak u xuʼulsaʼal tiʼ u gobierno Satanaseʼ? ¿Láayliʼ wa kin kʼubik in wóol tiʼ Jéeoba yéetel tiʼ Jesús jeʼex le kʼiin ka tin kʼubaj in kuxtaloʼ?» (Mat. 24:14; 2 Tim. 3:1; Heb. 3:14). K-tuukul tiʼ le kʼáatchiʼobaʼ jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal ka ‹seguernak k-eʼesik máaxoʼoneʼ›.
6. 1) ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon k-kʼam le kuxtal minaʼan u xuuloʼ? 2) ¿Baʼax suuk u beetik juntúul anciano kéen náatsʼak u kʼiinil le Kʼaʼajsajiloʼ? 3) ¿Bix jeʼel a beetik jeʼex le sukuʼunaʼ?
6 Utiaʼal k-líiʼsikbaeʼ maʼalob ka k-xakʼalt le xookoʼob tuʼux ku yúuchul tʼaan tiʼ u kʼaʼanaʼanil le Kʼaʼajsajiloʼ (xok Juan 3:16; 17:3). Chéen jeʼel u yantaltoʼon le kuxtal minaʼan u xuul wa k-kʼaj óoltik Jéeoba yéetel Jesús, u juntúuliliʼ Paaloʼ. Le oʼolaleʼ jeʼel xan u páajtal k-xakʼaltik uláakʼ xookoʼob jeʼel u yáantkoʼon k-maas natsʼba tiʼ letiʼobeʼ. Koʼoneʼex ilik baʼax ku beetik juntúul sukuʼun úuch joʼopʼok u beetik u ancianoil. Letiʼeʼ úuch joʼopʼok u jóoʼsik junpáayil u xookiloʼob U Pʼíich Tulumil Kanan ku tʼaanoʼob tiʼ le Kʼaʼajsajiloʼ bey xan tiʼ le yaabilaj tu yeʼesaj Jéeoba yéetel Jesusoʼ. Kéen náatsʼak u kʼiinil le Kʼaʼajsajiloʼ ku kaʼa xokik yéetel ku tuukul tiʼ u kʼaʼanaʼanil u kʼiinbesaʼal. Yaan kʼiineʼ ku táakbesik uláakʼ junpʼéel wa kaʼapʼéel xook ichil le u junpáaykuntmoʼ. Tsʼoʼok u yilkeʼ u xakʼaltik le xookoʼobaʼ, u xokik le Biblia yéetel u tuukul tiʼ le baʼax ku xokikoʼ ku yáantaj utiaʼal u kanik túumben baʼaloʼob cada jaʼab. Baʼaleʼ u maas kʼaʼanaʼanileʼ ku maas yaabiltik Jéeoba yéetel Jesús. Wa k-beetik xan beyaʼ jeʼel k-maas yaabiltikoʼob yéetel jeʼel u yáantkoʼon k-maas jóoʼs u yutsil le Kʼaʼajsajiloʼ.
LE KʼAʼAJSAJILOʼ KU YÁANTKOʼON MÚUCHʼ MEYAJ
7. 1) ¿Baʼax tu kʼáataj Jesús tu yáax Ookʼin Janal Yuumtsil? 2) ¿Bix k-ojéeltik Jéeobaeʼ tsʼoʼok u núukik u oración Jesús?
7 Tu yáax Ookʼin Janal Yuumtsileʼ, Jesuseʼ tu kʼáataj ich oración ka múuchʼ meyajnak u disipuloʼob jeʼex u múuchʼ meyaj letiʼ yéetel u Taataeʼ (Juan 17:20, 21). Jéeobaeʼ tsʼoʼok u núukik le oración tu beetaj u Hijooʼ. Le Kʼaʼajsajiloʼ letiʼe muchʼtáambal maas eʼesik junmúuchʼ u meyaj u j-jaajkunajoʼob Jéeobaoʼ. Teʼ kʼiin jeʼeloʼ u millonesil máakoʼob jejeláas tuʼux u taaloʼob yéetel jejeláas u chʼiʼibaloʼobeʼ ku muchʼkubaʼob tiʼ tuláakal yóokʼol kaab utiaʼal u yeʼeskoʼob ku creertikoʼob jach tu jaajil túuxtaʼab Jesús tumen Jéeoba. Yaan tuʼuxoʼobeʼ maʼ suukaʼan u yilaʼal u muchʼkuba adorar máakoʼob jejeláas u razaʼobiʼ yéetel yaan tuʼuxeʼ kʼaas u yilaʼal. Baʼaleʼ Jéeoba yéetel Jesuseʼ jatsʼuts u yilkoʼob.
8. ¿Baʼax tu yaʼalaj Jéeoba tiʼ Ezequiel kun úuchul yéetel u kaajal?
8 Toʼoneʼ maʼ jelaʼan k-ilik k-múuchʼ meyajtik Jéeobaiʼ. Tiʼ profeta Ezequieleʼ, Jéeobaeʼ tu yaʼalaj yaan u kʼuchul u kʼiinil u junpʼéeliliʼchajal ‹u cheʼil Judá› yéetel ‹u cheʼil José› (xok Ezequiel 37:15-17). Le revista U Pʼíich Tulumil Kanan tiʼ julio tiʼ 2016, teʼ jaats Kʼáatchiʼob ku beetaʼaloʼ, tu yaʼalaj: «Jéeobaeʼ tu yaʼalaj tiʼ Ezequiel ka u tsʼáa u yojéelt le israelitaʼob junpʼéel baʼax tu beetaj u líikʼil u yóoloʼoboʼ. Tu yaʼalajtiʼeʼ le kéen xuʼuluk u palitsiltaʼaloʼobeʼ yaan u kaʼa suutoʼob teʼ Luʼum Aʼalaʼan u Tsʼaʼabaltiʼoboʼ yéetel yaan u pʼáatloʼob junmúuchʼ. Le profecíaaʼ ku chíikbesik xan le bix kun kaʼa múuchʼ meyaj u kaajal Jéeoba teʼ tu tsʼook kʼiinoʼobaʼ».
9. ¿Bix u yilaʼal u béeytal u profecíail Ezequiel kéen beetaʼak le Kʼaʼajsajil cada jaʼaboʼ?
9 Desde tu añoil 1919, Jéeobaeʼ káaj u kaʼa muchʼik le máaxoʼob u yéeymaj utiaʼal u binoʼob kaʼanoʼ, letiʼobeʼ beyoʼob jeʼex ‹u cheʼil Judaeʼ›. Tsʼoʼoleʼ le yaʼabkach máakoʼob kun pʼáatloʼob kuxtal utiaʼal minaʼan u xuul way Luʼumoʼ joʼopʼ u natsʼkubaʼob tu yiknaloʼob. Le yaʼabkach máakoʼobaʼ ku chíikbeskoʼob ‹u cheʼil José›. Jéeobaeʼ tu yaʼaleʼ le kaʼapʼéel cheʼobaʼ yaan u pʼáatloʼob «junpʼéeliliʼ xóolteʼ» tu kʼab (Eze. 37:19). Letiʼeʼ tsʼoʼok u muchʼik le yéeyaʼanoʼob yéetel le «uláakʼ tamanoʼob» utiaʼal ka múuchʼ meyajnakoʼoboʼ (Juan 10:16; Zac. 8:23). Bejlaʼeʼ tu kaʼajaatsil táan u múul meyajoʼob yáanal u nuʼuktaj chéen juntúuliliʼ Rey, Jesucristo, le máax aʼalaʼab tumen Dios «in palitsil David» tu profecíail Ezequieloʼ (Eze. 37:24, 25). Cada jaʼabeʼ ku yilaʼal bix u béeytal le baʼax tu yaʼalaj Ezequiel kéen u muchʼuba le yéeyaʼanoʼob yéetel le uláakʼ tamanoʼob u kʼiinbesoʼob le Kʼaʼajsajiloʼ. Baʼaleʼ ¿baʼax unaj u beetik cada juntúul tiʼ toʼon utiaʼal maʼ u xuʼulul k-múuchʼ meyaj?
BAʼAXOʼOB JEʼEL K-BEETIK UTIAʼAL K-MÚUCHʼ MEYAJEʼ
10. ¿Bix jeʼel k-múuchʼ meyaj ichil u kaajal Dioseʼ?
10 Le yáax baʼax unaj k-beetik utiaʼal k-múuchʼ meyaj ichil u kaajal Diosoʼ letiʼe k-eʼesik kabal óolaloʼ. Ka taal Jesús way Luʼumeʼ tu yaʼalaj tiʼ u disipuloʼob kʼaʼabéet u yeʼeskoʼob kabal óolal (Mat. 23:12). U máakiloʼob le yóokʼol kaabaʼ suuk u taaskubaʼob nojbaʼalil. Baʼaleʼ wa kabal k-óoleʼ yaan k-eʼesik tsiikil tiʼ le máaxoʼob nuʼuktik le múuchʼuliloʼ. Kéen k-uʼuy tʼaaneʼ k-eʼesik k-kʼáat múuchʼ meyaj. Tsʼoʼoleʼ u maas kʼaʼanaʼanileʼ k-lúubul utsil tiʼ Jéeoba, tumen letiʼeʼ «tiʼ yaan tu contra le máaxoʼob kaʼanal u yichoʼoboʼ, baʼaleʼ ku yeʼesik u nojoch utsil tiʼ le máaxoʼob kabal u yóoloʼoboʼ» (1 Ped. 5:5).
11. ¿Bix u yáantkoʼon utiaʼal k-múuchʼ meyaj k-tuukul tiʼ baʼax ku chíikbesik u waajil yéetel u vinoil le Kʼaʼajsajiloʼ?
1 Cor. 11:23-25). Le waaj x-maʼ levadurailoʼ ku chíikbesik u wíinklil Jesús minaʼan u kʼebanoʼ, le vinooʼ ku chíikbesik u kʼiʼikʼel tu wekoʼ. Baʼaleʼ maʼ chéen unaj k-naʼatik baʼax ku chíikbeskoʼobiʼ. Kʼaʼabéet k-kʼaʼajsik xaneʼ le u kuxtal Jesús tu kʼuboʼ ku yeʼesik u nojoch yaabilaj Jéeoba yéetel Jesús t-oʼolal. Kéen tuukulnakoʼon tiʼ bukaʼaj u yaabiltmiloʼoneʼ ku péeksikoʼon k-yaabiltoʼob xan. Tsʼoʼoleʼ k-yaabilaj tiʼ Jéeoba yéetel tiʼ le sukuʼunoʼoboʼ ku yáantkoʼon utiaʼal maʼ u xuʼulul k-múuchʼ meyaj.
11 U kaʼapʼéel baʼax unaj k-beetkeʼ letiʼe ka tuukulnakoʼon tiʼ le baʼax ku chíikbesik le waaj yéetel le vino ku meyaj teʼ Kʼaʼajsajiloʼ. Lelaʼ maases unaj k-beetik tu yorail le Kʼaʼajsajiloʼ (12. Tu tsikbalil le rey yéetel u palitsiloʼoboʼ, ¿bix tu kaʼansil Jesús u kʼáat Jéeoba ka k-perdonart k-sukuʼunoʼob?
12 U yóoxpʼéel baʼax unaj k-beetik utiaʼal k-múuchʼ meyajeʼ letiʼe k-perdonartik tu jaajil k-óol u maasiloʼ. Kéen k-perdonart le máaxoʼob ku beetkoʼobtoʼon wa baʼaxoʼ, k-eʼesik k-tsʼáaik u graciasil tiʼ Jéeoba ikil u perdonartikoʼon yoʼolal u kuxtal Cristo tu kʼuboʼ. Tuukulnakoʼon tiʼ le baʼax tu tsikbaltaj Jesús teʼ Mateo 18:23 tak 34. Maʼalob ka k-tukle: «Kéen in xokeʼ, ¿ku taaktal wa in beetik le baʼax tu kaʼansaj Jesusoʼ? ¿Kin weʼesik wa paciencia tiʼ le sukuʼunoʼob yéetel kin wilik in naʼatik bix u yuʼubikubaʼoboʼ? ¿Jeʼel wa in perdonartik le máaxoʼob beetikten kʼaasoʼ?». U jaajileʼ yaan jujunpʼéel baʼaloʼob ku beetaʼal t-contraeʼ maʼ jach nuuktakiʼ, kex beyoʼ tumen j-kʼebanoʼoneʼ ku talamtal k-perdonartikoʼob. Baʼaleʼ le baʼax tu yaʼalaj Jesusoʼ ku yeʼesik baʼax ku páaʼtik Jéeoba ka k-beete (xok Mateo 18:35). Tu tsʼáaj naʼatbileʼ Jéeobaeʼ maʼ ken u perdonartoʼon wa maʼ k-perdonartik k-sukuʼunoʼob kex tsʼoʼok u arrepentiroʼob. Maʼalob ka tuukulnakoʼon tu yoʼolal leloʼ. Kéen perdonarnakoʼon jeʼex tu yaʼalil Jesusoʼ k-áantaj utiaʼal ka múuchʼ meyajnakoʼon.
13. ¿Bix jeʼel k-eʼesik k-kʼáat múuchʼ meyaj yéetel le sukuʼunoʼoboʼ?
Efe. 4:3). Tu kʼiiniloʼob le Kʼaʼajsajil, maases tu áakʼabiloʼ, jach unaj k-tuukul tiʼ bix k-tratartik u maasil. Maʼalob ka k-tukle: «¿Kin weʼesik wa yéetel baʼax kin beetik kin tuʼubsik le baʼax maʼ maʼalob ku beetaʼaltenoʼ? ¿Ku yilaʼal wa tumen u maasil uts tin tʼaan in múuchʼ meyaj?». Lelaʼ jach maʼalob ka k-tukle.
13 Kéen k-perdonart k-sukuʼunoʼobeʼ ku béeytal k-bisikba maʼalob tu yéeteloʼob. Apóstol Pabloeʼ tu yaʼalaj: «Xachabaʼex utiaʼal ka múuchʼ pʼáatkeʼex jeʼex úuchik a muʼuchʼleʼex tumen le kiliʼich muukʼoʼ» (14. ¿Bix jeʼel k-eʼesik táan ‹k-muʼyajtikba t-baatsil yéetel yaabilajeʼ›?
14 U kanpʼéel bix jeʼel k-múuchʼ meyajeʼ letiʼe k-eʼesik yaabilaj jeʼex u beetik Jéeobaoʼ (1 Juan 4:8). Mix juntéen unaj k-aʼalik: «In wojel kʼaʼabéet in yaabiltik le sukuʼunoʼoboʼ, baʼaleʼ maʼatech u lúubloʼobten utsil». Maʼ maʼalob ka tuukulnakoʼon beyaʼ, tumen Pabloeʼ ku yaʼalik: «Muʼyajtabaʼex ta baatsileʼex yéetel yaabilaj» (Efe. 4:2). Jeʼex k-ilkoʼ, Pabloeʼ maʼ chéen tu yaʼalaj ka ‹k-muʼyajtba t-baatsil› wa ka chúukpajak k-óol t-baatsiliʼ, baʼaxeʼ ka k-beet «yéetel yaabilaj». ¿Máasaʼ leloʼ yaanal baʼal? Jéeobaeʼ tsʼoʼok u natsʼik u jejeláasil máakoʼob tu yiknal (Juan 6:44). Leloʼ u kʼáat u yaʼaleʼ yaan baʼax oʼolal yaabiltaʼaboʼob tumen Dios. Bey túunoʼ, ¿bix jeʼel u páajtal k-aʼalik maʼ tu náajmatik juntúul sukuʼun ka k-yaabilte? Maʼ unaj k-aʼalik maʼ ken k-yaabilt le máax ku yaʼalik Jéeoba ka k-yaabiltoʼ (1 Juan 4:20, 21).
¿BAʼAX KʼIIN U TSʼOOK KʼAʼAJSAJIL?
15. ¿Bix k-ojéeltik yaan u xuʼulul u beetaʼal le Kʼaʼajsajiloʼ?
15 Yaan u kʼuchul u kʼiinil k-beetik u tsʼook Kʼaʼajsajil. ¿Bix túun k-ojéeltik? Teʼ yáax carta tu tsʼíibtaj Pablo tiʼ le corintoiloʼoboʼ, tu yaʼaleʼ cada jaʼab kéen u kʼaʼajsoʼob úuchik u kíimil Jesuseʼ táan u tsʼáaikoʼob «kʼaj óoltbil le úuchik u kíimil Yuumtsiloʼ, tak ken kʼuchuk letiʼ» (1 Cor. 11:26). Le ka tʼaanaj Jesús tiʼ u tsʼook kʼiinoʼobeʼ tu yaʼalaj baʼax kun úuchul kéen kaʼa taalak. Letiʼeʼ tu yaʼalaj yoʼolal le nojoch muʼyajiloʼ: «Yaan u yilaʼal u chíikulal u Paal máak teʼ kaʼanoʼ, tuláakal túun u kajnáaliloʼob yóokʼol kaabeʼ yaan u yokʼoloʼob táan u loxik u tseemoʼob, yéetel yaan u yilkoʼob u Paal máak táan u taal yóokʼol le múuyaloʼob yéetel páajtalil bey xan yéetel nojoch nojbeʼenil. Letiʼeʼ yaan u túuxtik u angeloʼob utiaʼal ka u muchʼkíintoʼob yéetel u juum junpʼéel trompeta tuláakal le máaxoʼob u yéeymaj desde tu kantiʼitsil le yóokʼol kaaboʼ, desde tiʼ junpʼéel u tiʼits le kaʼanoʼ tak tuláakʼ u tiʼits» (Mat. 24:29-31). Jesuseʼ yaan u muchʼik le «máaxoʼob u yéeymaj» pʼaatloʼob way Luʼum utiaʼal u biskoʼob teʼ kaʼanoʼ. Lelaʼ yaan u yúuchul kéen tsʼoʼokok u káajal le nojoch muʼyajiloʼ yéetel táanil tiʼ u káajal le Armagedonoʼ. Teʼ baʼateltáambalaʼ Jesús yéetel le 144,000, yaan u xuʼulskoʼob le gobiernoʼob yaan way yóokʼol kaabaʼ (Apo. 17:12-14). Le Kʼaʼajsajil kun beetbil táanil tiʼ u bisaʼal kaʼan u yalab le yéeyaʼanoʼoboʼ letiʼe u tsʼook kun beetbiloʼ.
16. ¿Baʼaxten tsʼoʼok a chʼaʼtuklik a bin teʼ Kʼaʼajsajil kun beetbil teʼ jaʼabaʼ?
16 Unaj k-beetik tuláakal le ku páajtal utiaʼal k-bin teʼ Kʼaʼajsajil kun beetbil tu kʼiinil 31 tiʼ marzo tiʼ 2018. Unaj xan k-kʼáatik tiʼ Jéeoba ka u yáantoʼon utiaʼal ka seguernak k-múuchʼ meyaj ichil u kaajal (xok Salmo 133:1). Maʼ u tuʼubultoʼoneʼ yaan u kʼuchul u kʼiinil k-antal teʼ tu tsʼook Kʼaʼajsajiloʼ. Le maʼ kʼuchuk le kʼiin jeʼeloʼ, unaj k-eʼesik jach jatsʼuts k-ilik k-múuchʼ meyaj tu kʼiiniloʼob le Kʼaʼajsajiloʼ.