1. 1) ¿Baʼaxoʼob k-muʼyajtik? 2) ¿Baʼax beetik u kiʼimaktal u yóol Jéeoba? (Ilawil le fotoʼob yaan tu káajbal le xookaʼ.)

TEʼ KʼIINOʼOBAʼ tuláakal tuʼux yaj le kuxtaloʼ. Yaʼab tiʼ teʼexeʼ sukuʼuneʼex nojoch kʼojaʼanil ka muʼyajtikeʼex. Yaan tiʼ teʼexeʼ kex tsʼoʼok u yantal a jaʼabileʼexeʼ táan a kanáantkeʼex a láakʼtsileʼex tsʼoʼok u chʼíijloʼoboʼ. Yaan xaneʼ táan u yilik u tsʼáaik tiʼ u familia le baʼaxoʼob maas kʼaʼabéettiʼoboʼ. K-ojel xaneʼ yaan tiʼ teʼexeʼ maʼ chéen junpʼéel talamil yaantiʼiʼ, baʼaxeʼ junpuul a aktáantkeʼex jejeláas baʼaloʼob. Tuláakal lelaʼ ku lúuʼsik u yóol máak yéetel ku beetik u xupik u tiempo yéetel u taakʼin. Kex beyoʼ láayliʼ ka weʼeskeʼex yaan a fejeʼex tiʼ le jatsʼuts baʼaxoʼob ku yaʼalik u beetik Diosoʼ. Lelaʼ ku beetik u jach kiʼimaktal u yóol Jéeoba.

2. 1) ¿Bix u líiʼsik k-óol Isaías 40:29? 2) ¿Baʼax jeʼel k-xulik k-beetik wa maʼ k-kanáantikbaeʼ?

² Chéen baʼaleʼ, ¿yaan wa kʼiin ka wuʼuyik tsʼoʼok u káajal u xuʼupul a muukʼ? Wa beyoʼ, unaj a kʼaʼajsikeʼ maʼ chéen tiʼ teech ku yúuchliʼ. Le Bibliaoʼ ku tʼaan tiʼ jujuntúul máaxoʼob chúukpaj u yóol u meyajtoʼob Dios tu tukloʼob tsʼoʼok tiʼob beyoʼ (1 Rey. 19:4; Job 7:7). Baʼaleʼ maʼ tu pʼatubaʼobiʼ, baʼaxeʼ tu kʼáatoʼob ka tsʼaʼabak muukʼ tiʼob tumen Jéeoba. Letiʼ túuneʼ tu yáantoʼob, tumen letiʼ «tsʼáaik u muukʼ máax kaʼanaʼan» (Isa. 40:29). Kex yaj  t-óoleʼ, jujuntúul máaxoʼob meyajtik Dioseʼ ku tuklikoʼobeʼ maas maʼalob «ka jáan jeʼelkoʼob». Beyoʼ ku yeʼeskoʼobeʼ maʼ tu yilkoʼob bey junpʼéel bendición u meyajtikoʼob Dioseʼ, baʼaxeʼ bey junpʼéel kuucheʼ. Le oʼolal ku xulik u xokikoʼob le Bibliaoʼ, u binoʼob muchʼtáambal yéetel u jóokʼloʼob kʼaʼaytaj, jach jeʼex u kʼáat Satanasoʼ.

3. 1) ¿Baʼax unaj k-beetik utiaʼal maʼ k-chaʼik tiʼ Satanás u xuʼulsik k-tsʼáaik k-óol k-meyajt Dios? 2) ¿Baʼax ken k-il teʼ xookaʼ?

³ Le Kʼaasilbaʼaloʼ u yojel maas ku yantal k-muukʼ wa k-tsʼáaik k-óol k-meyajt Dios. Baʼaleʼ letiʼeʼ maʼ u kʼáat ka yanak k-muukʼiʼ. Le oʼolal kéen a wuʼuy tsʼoʼok a kaʼanal yéetel lubaʼan a wóoleʼ maʼ a náachtal tiʼ Jéeoba. Ilawil a maas natsʼkaba tiʼ letiʼ. Kʼaʼajaktecheʼ le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Letiʼ kun beetik u muʼukʼaʼantal a wóoleʼex, letiʼ kun tsʼáaik a muukʼeʼex» (1 Ped. 5:10; Sant. 4:8). Teʼ xookaʼ yaan k-ilik kaʼapʼéel baʼax jeʼel u beetik u xuʼulul k-tsʼáaik k-óol k-meyajt Dioseʼ. Tsʼoʼoleʼ yaan xan k-ilik baʼax ku yaʼalik le Biblia jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal ka chúukpajak k-óoleʼ. Baʼaleʼ yáaxeʼ koʼoneʼex xakʼaltik Isaías 40:26 tak 31, tuʼux ku yeʼesik bix u tsʼáaiktoʼon muukʼ Jéeoba.

4. ¿Baʼax jeʼel k-kanik tiʼ Isaías 40:26?

⁴ (Xok Isaías 40:26.) Mix máak páajchajak u xokik jaypʼéel estrellaʼob yaan teʼ kaʼanoʼ. Le cientificoʼoboʼ ku tuklikoʼobeʼ teʼ Vía Láctea, le galaxia tuʼux yaan le yóokʼol kaabaʼ, yaan kex 400 mil millones estrellaʼob. Jéeobaeʼ u yojel u kʼaabaʼ cada junpʼéel estrella. ¿Baʼax ku yeʼesiktoʼon lelaʼ? Ku yeʼesiktoʼoneʼ wa Dios ku chʼaʼik en cuenta le baʼaxoʼob maʼ kuxaʼanoʼoboʼ, maas ku chʼaʼikech en cuenta tumen táan a meyajtik yéetel yaabilaj (Sal. 19:1, 3, 14). Jéeobaeʼ jach u kʼaj óolech tubeel. Jesuseʼ tu yaʼalaj: «U tsoʼotsel a pooleʼexeʼ láaj xokaʼan» (Mat. 10:30). Juntúul tiʼ le máaxoʼob tsʼíibt le salmoʼoboʼ tu yaʼalaj xan: «Le Yuumtsiloʼ ku kanáantik le máaxoʼob uts u kuxtaloʼoboʼ» (Sal. 37:18). Letiʼeʼ u yojel baʼaxoʼob ka muʼyajtik, le oʼolal jeʼel u tsʼáaiktech u muukʼil utiaʼal a aktáantkoʼobeʼ.

5. ¿Bix k-ojéeltik jeʼel u tsʼáaiktoʼon Jéeoba le muukʼ kʼaʼabéettoʼonoʼ?

⁵ (Xok Isaías 40:28.) Jéeobaeʼ u sayabil tuláakal páajtalil. Chéen tukult bukaʼaj páajtalil ku tsʼáaik tiʼ le Kʼiinoʼ. David Bodanis, juntúul máax ku tsʼíibtik baʼax ku xokik le cientificoʼoboʼ tu yaʼaleʼ u kʼáakʼil le Kʼiin ku wáakʼal cada segundooʼ bey jeʼex u millonesil bomba atomicaʼobeʼ. Uláakʼ juntúul cientificoeʼ ku yaʼalikeʼ «le muukʼ ku tsʼáaik le Kʼiin ichil junpʼéel segundooʼ jeʼel u tsʼáaik tuláakal baʼax kʼaʼabéet tiʼ máak utiaʼal u kuxtal ich doscientos mil añoseʼ». Wa Jéeoba ku tsʼáaik muukʼ tiʼ le Kʼiinoʼ, ¿yaan wa máax jeʼel u yaʼalik maʼ tu páajtal u tsʼaʼabaltiʼ u muukʼil utiaʼal u aktáantik wa baʼax talamileʼ?

6. 1) ¿Baʼaxten tu yaʼalaj Jesús u cheʼil u kuucheʼ maʼ talam u bisaʼaliʼ? 2) ¿Bix k-uʼuyikba tu yoʼolal leloʼ?

⁶ (Xok Isaías 40:29.) U meyajtaʼal Jéeobaeʼ ku taasik yaʼab kiʼimak óolal. Jesuseʼ tu yaʼalaj tiʼ u disipuloʼob: «Biseʼex ta wóokʼoleʼex u cheʼil in kuuch». Ka tsʼoʼokeʼ tu yaʼalaj: «Beyoʼ jeʼel a kaxtikeʼex jeʼelel a tiaʼaleʼexeʼ. Tumen u cheʼil in kuucheʼ maʼ talam u bisaʼaliʼ, yéetel in kuucheʼ jach sáal» (Mat. 11:28-30). Le baʼax tu yaʼaloʼ jach jaaj. Yaan kʼiineʼ jach kaʼanaʼanoʼon kéen xiʼikoʼon muchʼtáambal wa kéen jóokʼkoʼon kʼaʼaytaj. Baʼaleʼ ¿máasaʼ kéen suunakoʼon t-otocheʼ k-uʼuyik maas yaan k-muukʼ yéetel maas jeʼel u páajtal k-aktáantik wa baʼax talamileʼ? K-ilik túuneʼ u cheʼil u kuuch Jesuseʼ maʼ talam u bisaʼaliʼ.

7. Tsikbalt junpʼéel baʼax uchaʼan eʼesik jaaj baʼax ku yaʼalik Mateo 11:28 tak 30.

 ⁷ Tuukulnakoʼon tiʼ juntúul kiik yaan junpʼéel kʼojaʼanil tiʼ ku kʼaabaʼtik fatiga crónica. Le kʼojaʼanilaʼ ku beetik u séeb kaʼanal, tsʼoʼoleʼ yaan depresión yéetel sen kʼiʼinam pool tiʼ. Yoʼolal le baʼaxoʼob ku muʼyajtikoʼ ku naʼataʼal baʼaxten maʼ tu páajtal u bin muchʼtáambal. Baʼaleʼ junpʼéel kʼiineʼ bin teʼ muchʼtáambal kex maʼ chéen chʼaʼabiloʼ, ka tsʼoʼokeʼ tu tsʼíibtaj: «Le tsoltʼaan máansaʼaboʼ tʼaanaj tiʼ u lúubul u yóol máak. Le sukuʼun máansoʼ yéetel yaabilaj tʼaanaji yéetel tu tsʼáajuba tu lugar le máaxoʼob ku muʼyajoʼoboʼ, ka joʼopʼ u yáalal u jaʼil in wich. Tin tsʼáaj cuentaeʼ maʼ unaj u xuʼulul in bin muchʼtáambaliʼ». Le kiikaʼ kiʼimakchaj u yóol úuchik u bin teʼ muchʼtáambal kex kʼojaʼanoʼ.

8, 9. ¿Baʼax tu tsʼáaj naʼatbil Pablo ka tu yaʼalaj «ken pʼáatak lubaʼan in muukʼeʼ maas muʼukʼaʼan in wuʼuyikinba»?

⁸ (Xok Isaías 40:30.) Kex yaan k-muukʼ yéetel k-ojel k-beet yaʼab baʼaloʼobeʼ, yaan baʼaxoʼob maʼ tu páajtal k-beetik. Lelaʼ junpʼéel baʼax maʼ unaj u tuʼubultoʼoniʼ. Tuukulnakoʼon tiʼ apóstol Pablo. Kex yaʼab baʼaxoʼob u yojel u beeteʼ, yaan baʼaxoʼob maʼ páajchaj u beetkiʼ. Ka tu yaʼalaj tiʼ Dios baʼax chiʼichnakkúuntikeʼ, núukaʼabtiʼ: «Le nojoch páajtalil kin tsʼáaiktechoʼ, utsil chúukaʼan utiaʼal le baʼax beetik u lúubul a muukʼoʼ». Pabloeʼ tu naʼataj le baʼax aʼalaʼabtiʼoʼ, le oʼolal tu yaʼalaj: «Ken pʼáatak lubaʼan in muukʼeʼ maas muʼukʼaʼan in wuʼuyikinba» (2 Cor. 12:7-10). ¿Baʼax tu yóotaj u yaʼale?

⁹ Pabloeʼ tu naʼataj kʼaʼabéet u yáantaj Dios tiʼ. Le kéen lúubuk u yóoleʼ u kiliʼich muukʼ Dios áantik utiaʼal u kaʼa líikʼil. Tsʼoʼoleʼ jeʼel tak u yáantaʼal u beet uláakʼ baʼaloʼob mix letiʼ tukultmil wa jeʼel u páajtal u beetkeʼ. Bey xan u yúuchultoʼonoʼ. Yéetel u páajtalil Dioseʼ jeʼel u yantal k-muukʼeʼ.

10. ¿Bix áantaʼabik David tumen Jéeoba ka tu aktáantaj talamiloʼob?

¹⁰ Davideʼ yaʼab u téenel áantaʼab tumen u kiliʼich muukʼ Dios. Tu tsʼíibtaj: «Yéetel a wáantajeʼ yaan in bin tu yóokʼol in enemigo, tu yóokʼol u noj kootiloʼob u kaajaloʼobeʼ bíin máanaken» (Sal. 18:29, U Kayiloʼob u Cajal Jajal Dios). Yaan talamileʼ bey junpʼéel kaʼanal koot maʼ tu páajtal k-síitʼtik chéen t-juunaleʼ. Kʼaʼabéettoʼon u yáantaj Jéeoba.

11. ¿Bix u yáantkoʼon le kiliʼich muukʼ k-aktáant le talamiloʼoboʼ?

¹¹ (Xok Isaías 40:31.) Kéen kaʼanchajak u xikʼnal le j-kóot wa aguilaoʼ ku náachtal tuʼux ku bin, baʼaleʼ maʼ chéen yéetel u muukʼ ku biniʼ. Ku chaʼik u bisaʼal tumen le choko iikʼoʼ, le oʼolal maʼ tu xupik yaʼab muukʼ. Bey túunoʼ kéen a aktáant wa baʼax talamileʼ kʼaʼajaktech le aguilaoʼ. Kʼáat óolt tiʼ Jéeoba ka u tsʼáatech u «kiliʼich muukʼ» utiaʼal a aktáantik le talamiloʼoboʼ (Juan 14:26). Kʼaʼajaktecheʼ jeʼel u páajtal a kʼáatiktiʼ jeʼel baʼaxak kʼiineʼ yéetel jeʼel baʼaxak horaeʼ. Tuukulnakoʼon tiʼ junpʼéel baʼax jeʼel u beetik k-sen kʼáatik áantaj tiʼ Jéeobaeʼ: kéen yanaktoʼon wa baʼax talamil yéetel juntúul sukuʼun. ¿Baʼaxten jeʼel u yúuchultoʼon lelaʼ?

12, 13. 1) ¿Baʼaxten yaan kʼiineʼ ku yantaltoʼon talamil yéetel juntúul sukuʼun? 2) ¿Baʼax k-kanik yoʼolal Jéeoba tu tsikbalil u kuxtal José?

¹² Tumen láaj j-kʼebanoʼoneʼ jeʼel u yantaltoʼon talamil yéetel juntúul sukuʼuneʼ. Le oʼolal yaan kʼiineʼ jeʼel u beetaʼal wa u yaʼalaʼal wa baʼax ku beetik u yaatal k-óoleʼ wa tak toʼon jeʼel k-beetik u tsʼíikil wa máaxeʼ. Lelaʼ jach tu jaajil jeʼel u túuntik k-óoleʼ. Jéeobaeʼ ku chaʼik u yúuchul le baʼaloʼob beyaʼ utiaʼal k-eʼesik chúukaʼan k-óol yéetel utiaʼal k-kanik múul meyaj yéetel uláakʼ sukuʼunoʼob. Letiʼobeʼ yaabiltaʼanoʼob xan tumen Jéeoba kex kʼebanoʼob.

¹³ Jéeobaeʼ maʼatech u luʼsik t-beel le túuntaj óolaloʼob, jeʼex u yeʼesik u tsikbalil  u kuxtal Joseoʼ. Tu táankelmileʼ pʼektaʼab tumen u sukuʼunoʼobeʼ ka tu konoʼob bey palitsileʼ. Bey úuchik u kʼuchul tak Egiptooʼ (Gén. 37:28). Dioseʼ jach yaachaj tu yóol ka tu yilaj bix úuchik u muʼyaj José, u amigo, tumen mix baʼal kʼaas u beetmaj. Baʼaleʼ mix baʼal tu beetaj utiaʼal maʼ u muʼyaj teʼ kʼiinoʼoboʼ mix le ka oksaʼab cárcel úuchik u yaʼalaʼal tu yóotaj u violart u yatan Potifaroʼ. Baʼaleʼ ¿tu xúumpʼattaj wa José? Maʼatech. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ Jéeobaeʼ seguernaj u «beetik u jóokʼol maʼalobil tuláakal baʼax ku beetik» (Gén. 39:21-23).

14. ¿Baʼax utsiloʼob ku taasik k-xúumpʼattik le pʼuʼujuloʼ?

¹⁴ Koʼox ilik uláakʼ juntúul máax muʼyajnaji. Maʼ yaʼab máaxoʼob tsʼoʼok u muʼyajoʼob jach jeʼex úuchik u muʼyaj Davidoʼ, uláakʼ juntúul u amigo Dios. Baʼaleʼ letiʼeʼ maʼ tu chaʼaj u kuup tu puksiʼikʼal le baʼax úuchtiʼoʼ. Tu tsʼíibtaj: «Pʼat le pʼuʼujuloʼ, xúumpʼat le kʼuuxiloʼ; tumen leloʼ ku [maas] kʼaskúuntik le baʼaloʼoboʼ» (Sal. 37:8). Unaj k-xúumpʼattik le pʼuʼujuloʼ, tumen beyoʼ k-eʼesik le modos yaan tiʼ Jéeobaoʼ. Letiʼeʼ «maʼ u tsʼáatoʼon le boʼolil ku náajmatik k-kʼasaʼanil[oʼob] yéetel k-kʼebanoʼoboʼ» (Sal. 103:10). Tsʼoʼoleʼ wa k-ilik maʼ k-sen pʼuʼujuleʼ maʼ ken k-jach kʼojaʼantal. Tumen le sen pʼuʼujuloʼ ku beetik u naʼakal u presión máak, u pʼáatal istikyaj u chʼaʼik u yiikʼ, u tsaʼayal kʼojaʼanil tu táamnel yéetel ku yaatal u nakʼ máak. Kéen kʼuuxilnakoʼoneʼ yaan horaeʼ maʼ k-tuklik maʼalob baʼax k-beetik. Kéen tsʼoʼokok xaneʼ ku máan kʼiin jach minaʼan u yóol máak. Le Biblia xanoʼ ku yaʼalikeʼ «le jeetsʼel tuukuloʼ kuxtal utiaʼal le wíinkliloʼ» (Pro. 14:30). Kéen beetaʼak u yaatal k-óol tumen juntúul sukuʼuneʼ, ¿baʼax jeʼel u yáantkoʼon túun k-kaʼa bisba tu yéeteleʼ? K-beetik le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ.

15, 16. ¿Baʼax jeʼel u páajtal k-beetik wa yaan máax beet u yaatal k-óoleʼ?

¹⁵ (Xok Efesoiloʼob 4:26.) Maʼatech u jach yaatal k-óol kéen beetaʼaktoʼon wa baʼax tumen máax maʼ tu meyajtik Dios. Baʼaleʼ wa juntúul sukuʼun wa k-láakʼtsil ku beetiktoʼon wa baʼaxeʼ, leloʼ jach ku beetik u yaatal k-óol. Koʼox aʼalikeʼ maʼ tu páajtal k-tuʼubsik le baʼax úuchoʼ. ¿Yaan wa k-chʼaʼpʼektik le sukuʼun kex ka máanak yaʼab añosoʼ? ¿Wa yaan k-ilik k-utskíintik le talamil jeʼex u yaʼalik le Bibliaoʼ? Wa k-chaʼik u maas xáantaleʼ maas yaan u talamtal k-utskíintik.

¹⁶ Tukulteʼ beetaʼab u yaatal a wóol tumen juntúul sukuʼun yéetel ka wuʼuyik maʼ tu páajtal a tuʼubsik. ¿Baʼax jeʼel u yáantkech a wutskíint le talamiloʼ? Yáaxeʼ  orarnen tu jaajil a wóol utiaʼal a kʼáatik tiʼ Jéeoba ka u yáantech tsikbal tubeel yéetel le sukuʼunoʼ. Kʼaʼajaktecheʼ tak letiʼ ku biskuba yéetel Dios yéetel yaabiltaʼan (Sal. 25:14). Jéeobaeʼ maʼalob u tratartik u amigoʼob. Letiʼeʼ u kʼáat xan ka k-beet beyoʼ (Pro. 15:23; Mat. 7:12; Col. 4:6). Tsʼoʼoleʼ tukult tubeel baʼax ken a waʼale. Maʼ a jáan tuklik wa u yóoliliʼ úuchik u beetiktech kʼaasiʼ. Unaj a tuklikeʼ maʼ xaaneʼ tak tiʼ teech anchaj u culpail. Jeʼel u páajtal a káajsik a tsikbal beyaʼ: «Maʼ xaaneʼ chéen jach séeb in kʼuuxil, baʼaleʼ ka tʼaanajech tin wéetel joʼoljeakeʼ tin wuʼuyinba...». Wa maʼ tu yóotaj tsikbal ta wéeteleʼ, kaxt uláakʼ súutukil. Mientraseʼ kʼáat tiʼ Jéeoba ka u bendecirt le sukuʼunoʼ. Tsʼoʼoleʼ kʼáat óolt xan ka u yáantech a wil le jatsʼuts modos yaan tiʼ le sukuʼun beet u yaatal a wóoloʼ. Jeʼel baʼaxak ka úuchkeʼ kʼub a wóol tiʼ Jéeoba. Letiʼeʼ nojoch baʼal u yilik le baʼaxoʼob ka beetik utiaʼal a wutskíintik le talamil yaantech yéetel le sukuʼun u yaabiltmoʼ.

17. 1) ¿Bix u yáantkoʼon Jéeoba wa tsʼoʼok k-lúubul tiʼ junpʼéel nojoch kʼeban? 2) ¿Baʼaxten unaj k-kʼamik u yáantaj?

¹⁷ Yaan sukuʼunoʼobeʼ ku yuʼubikoʼob maʼ tu páajtal u meyajtikoʼob Jéeoba yoʼolal baʼax kʼaas u beetmoʼob. Leloʼ ku beetik u lúubul u yóoloʼob yéetel ku pʼáatal maʼ kiʼimak u yóoloʼobiʼ. Rey Davideʼ tu yaʼalaj le bix tu yuʼubiluba le ka úuchtiʼ beyoʼ: «[Le maʼ in waʼal] kaʼach in kʼebaneʼ in wíinklileʼ táan kaʼach u bin u lúubul u muukʼ tu yoʼolal in áakam okʼol bul kʼiin, tumen yéetel kʼiin bey xan yéetel áakʼabeʼ aal jetsʼlik a kʼab tin wóokʼol». Chéen baʼaleʼ Davideʼ páajchaj u yuʼubikuba maʼalobil, jeʼex u páaʼtik Jéeobaoʼ. Tu tsʼíibtaj: «Baʼaleʼ tin [waʼalaj] tiʼ tech tuláakal in kʼeban [...], teech túuneʼ ta saʼatsajoʼobten» (Sal. 32:3-5). Wa tsʼoʼok a lúubul tiʼ junpʼéel nojoch kʼebaneʼ, Jéeobaeʼ u kʼáat u yáantech. Baʼaleʼ unaj a kʼamik le áantaj ku tsʼaʼabal teʼ múuchʼuliloʼ (Pro. 24:16; Sant. 5:13-15). Ilawil a séeb beetik, tumen chéen bey jeʼel u yantaltech kuxtal minaʼan u xuuloʼ. Baʼaleʼ ¿baʼax unaj a beetik wa láayliʼ ku chiʼichnakkúuntikech a conciencia kex tsʼoʼok u perdonartikech Dioseʼ?

18. ¿Bix u yáantkoʼon le baʼax úuch tiʼ Pablo wa k-uʼuyik maʼ t-náajmatik k-meyajtik Diosoʼ?

¹⁸ Pablo xaneʼ yaan kʼiin lúub u yóol yoʼolal le baʼaxoʼob maʼ maʼalobtak tu beetoʼ. Tu yaʼalaj: «Teen u maas chichnil tiʼ le apostoloʼoboʼ; tsʼoʼoleʼ maʼ tin náajmatik ka aʼalaʼakten apóstol, tumen tin chʼaʼpachtaj u múuchʼulil Dios». Baʼaleʼ ka tsʼoʼokeʼ tu yaʼalaj xan: «Tu yoʼolal u nojoch utsil Dioseʼ yaanten le meyajaʼ» (1 Cor. 15:9, 10). Jéeobaeʼ u yaabiltmaj Pablo kex u yojel j-kʼeban, tsʼoʼoleʼ tu yeʼesajtiʼ bukaʼaj u yaabiltmil. Bey túun xanoʼ, wa tsʼoʼok a arrepentir yoʼolal le baʼaxoʼob kʼaastak a beetmaj yéetel tsʼoʼok a waʼalik tiʼ Jéeoba, bey xan tiʼ le ancianoʼob wa ku kʼaʼabéettaloʼ, Dioseʼ yaan u chʼaʼiktech óotsilil. Le oʼolaleʼ oks ta tuukul tsʼoʼok u perdonartikech Jéeoba (Isa. 55:6, 7).

19. ¿Máakalmáak u tekstoil le año 2018, yéetel baʼaxten jach maʼalob úuchik u yéeyaʼal?

¹⁹ Jeʼex u bin u náatsʼal u xuul tiʼ le yóokʼol kaabaʼ bey kun bin u maas kʼastal tuláakal baʼal. Baʼaleʼ maʼ u tuʼubultecheʼ Jéeobaeʼ jeʼel u yáantkecheʼ, tumen letiʼeʼ ku «tsʼáaik u muukʼ máax kaʼanaʼan, ku tsʼáaik u yóol le j-maʼ óoloʼ» (Isa. 40:29; Sal. 55:22; 68:19). Ichil u añoil 2018, yaan k-kʼaʼajsik cada ken xiʼikoʼon teʼ muchʼtáambal teʼ Najil Reino yéetel kéen k-il u tekstoil le añooʼ: ‹Máaxoʼob ku yoksik u yóoloʼob tiʼ Jéeobaeʼ bíin yanak túumben muukʼ tiʼob› (Isa. 40:31).