U jelaʼanil le máaxoʼob meyajtik Jéeoba tiʼ le maʼatechoʼ
«Bíin a kʼaj óolteʼex u jelaʼanil máax uts tiʼ máax kʼasaʼan.» (MAL. 3:18)
1, 2. ¿Baʼaxten jach kʼaʼabéet k-kanáantik k-modos teʼ kʼiinoʼobaʼ? (Ilawil le fotoʼob yaan tu káajbal le xookaʼ.)
YAʼAB doctoroʼob yéetel enfermeraʼobeʼ ku machkoʼob máaxoʼob yaan pakʼbeʼen kʼojaʼanil tiʼob. Ku beetkoʼob tumen u kʼáat u yáantoʼob. Baʼaleʼ ku kanáantkubaʼob utiaʼal maʼ u páakʼaltiʼob le kʼojaʼaniloʼ. Toʼon xaneʼ kajaʼanoʼon wa k-múuchʼ meyaj yéetel máaxoʼob jelaʼan bix u modosoʼob. Wa maʼ k-kʼáat ka páakʼaktoʼon u kʼaakʼas modosoʼobeʼ kʼaʼabéet k-kanáantikba.
2 Le máakoʼob teʼ tu tsʼook kʼiinoʼobaʼ maʼatech u kʼamkoʼob baʼax ku yaʼalik Dios yoʼolal le baʼax uts yéetel baʼax kʼaasoʼ. Tu kaʼapʼéel tsʼíib apóstol Pablo tiʼ Timoteoeʼ, tu tsolaj bix le máaxoʼob maʼ ken u beetoʼob baʼax uts tu tʼaan Diosoʼ. Le baʼax ku beetkoʼoboʼ yaan u suuktal u yilaʼal jeʼel bix u bin u náatsʼal u xuul tiʼ le kʼasaʼan yóokʼol kaabaʼ (xok 2 Timoteo 3:1-5, 13). Kex maʼ maʼalob k-ilik le baʼax ku beetkoʼoboʼ, jeʼel u káajal k-tuukul, k-tʼaan yéetel k-beetik le baʼax ku beetkoʼoboʼ (Pro. 13:20). Le oʼolaleʼ teʼ xookaʼ yaan k-tʼaan tiʼ le modos ku yeʼesik u maasil máakoʼoboʼ yéetel tiʼ le modos ku yeʼesik le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ. Tsʼoʼoleʼ yaan k-ilik baʼax unaj k-beetik utiaʼal maʼ u páakʼaltoʼon kʼaakʼas modos yéetel bix jeʼel k-áantik u maasil u kʼaj óoltoʼob Dioseʼ.
3. ¿Máaxoʼob kun eʼesik le modos ku yaʼalik Kaʼapʼéel tiʼ Timoteo 3:2 tak 5?
3 Jeʼex tsʼoʼok k-ilkoʼ, apóstol Pabloeʼ tu yaʼaleʼ tu tsʼook kʼiinoʼobeʼ Romailoʼob 1:29 tak 31, ku taasik junpʼéel lista chíikaʼan tiʼ lelaʼ, baʼaleʼ le ku taasik Kaʼapʼéel tiʼ Timoteooʼ ku tʼaan tiʼ baʼaloʼob maʼatech u chʼaʼchiʼitaʼal tuláakʼ tuʼux ichil le Kiliʼich Tsʼíiboʼob ich Griegooʼ. Teʼ tu tsʼook listaaʼ Pabloeʼ tu káajsaj yéetel le tʼaanoʼobaʼ: «Le máakoʼoboʼ». Lelaʼ ku yeʼesikeʼ xiiboʼob yéetel koʼoleloʼob kun eʼesik kʼaakʼas modos. Baʼaleʼ maʼ tuláakal máak kun beetik beyoʼ. Le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ yaan u yeʼeskoʼob jatsʼuts modos (xok Malaquías 3:18).
yaan u yantal «yaayaj kʼiinoʼob yéetel istikyaj ken u máansil u kuxtal máak». Ka tsʼoʼokeʼ tʼaanaj tiʼ 19 kʼaakʼas modos tsʼoʼok u suuktal u yilaʼal teʼ kʼiinoʼobaʼ.UNAJ K-KANÁANTIK MAʼ U KAʼANTAL K-ICH
4. ¿Bix jeʼel a tsolik baʼax ku beetik juntúul máax nojbaʼal u taaskubaeʼ?
4 Ka tsʼoʼok u yaʼalik Pablo yaan u kaxtik chéen u yutsil le máakoʼob yéetel yaan u yaabiltikoʼob le taakʼinoʼ, tu yaʼaleʼ yaʼab máakeʼ yaan u nojbaʼalkúuntkubaʼob, yaan u kaʼantal u yichoʼob yéetel yaan u taaskubaʼob jach nojbaʼalil. Le máakoʼoboʼ ku taaskubaʼob nojbaʼalil yoʼolal baʼax u yojel u beetoʼob, yoʼolal u jatsʼutsiloʼob, yoʼolal u taakʼinoʼob wa tumen kaʼanchajaʼan u xookoʼob. Jach ku tsʼíiboltkoʼob ka aʼalaʼak minaʼan uláakʼ máax jeʼex letiʼobeʼ yéetel ka adorartaʼakoʼob. Juntúul máax xakʼaltik u tʼaaniloʼob le Bibliaoʼ ku yaʼalik yoʼolal juntúul máax nojbaʼal u taaskuba: «Ichil u puksiʼikʼaleʼ yaan junpʼéel altar utiaʼal u chintal tu táan utiaʼal u adorartikuba». Yaan máax aʼalikeʼ u taaskuba máak nojbaʼalileʼ jach jelaʼan u yilaʼal, tak le máax nojbaʼal u taaskubaoʼ kʼaas u yilik juntúul máax beyoʼ.
5. ¿Baʼax tsʼoʼok u káajal u beetik tak jujuntúul máaxoʼob meyajtik Dios?
5 Jeʼex túun k-ilkoʼ, Jéeobaeʼ u pʼeek u taaskuba máak nojbaʼalil. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ u pʼekmaj «le j-kaʼanal ichoʼoboʼ» (Pro. 6:16, 17). U kaʼantal u yich máakeʼ ku beetik u náachtal tiʼ Dios (Sal. 10:4). Le modosaʼ tiʼ le Kʼaasilbaʼal u taaloʼ (1 Tim. 3:6). Kex yaj t-óoleʼ, jujuntúul máaxoʼob meyajtik Dioseʼ tsʼoʼok u kaʼantal u yichoʼob. Juntúuleʼ Uzías, u reyil Judá. Letiʼeʼ ich yaʼab añoseʼ chúukpaj u yóol u meyajt Dios, baʼaleʼ le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Ka sen muʼukʼaʼanchajeʼ, suunaj kaʼanal ichileʼ, ka tu kaxtaj u lúubul. Tu maʼ uʼuyajtʼantaj Yuumtsil [Dios], tumen ook tu [templo] Yuumtsil utiaʼal u tóok [incienso tu altaril u kʼuʼubul siibal]». Ka máan kʼiineʼ rey Ezequías xaneʼ kaʼanchaj u yich, baʼaleʼ tu kʼexaj u modos (2 Cró. 26:16; 32:25, 26).
6. 1) ¿Baʼax oʼolal jeʼel kaʼach u taaskuba nojbaʼalil Davideʼ? 2) ¿Baʼax áant utiaʼal maʼ u xuʼulul u yeʼesik kabal óolal?
6 Yaan máaxoʼobeʼ ku kaʼantal u yichoʼob yoʼolal bix u yilaʼaloʼob, yoʼolal baʼax ku yaʼalaʼal tu yoʼolaloʼob, tumen u yojloʼob paax, yoʼolal u muukʼoʼob wa yoʼolal uláakʼ baʼaloʼob. Kex tiʼ David yaan kaʼach tuláakal le baʼaloʼobaʼ mantatsʼ tu yeʼesaj kabal u yóol. Jeʼex le ka tu kíimsaj Goliateʼ, rey Sauleʼ tu yaʼalajtiʼ jeʼel u páajtal u tsʼoʼokol u beel yéetel u hijaeʼ. Baʼaleʼ Davideʼ tu núukajtiʼ: «Teneʼ mix máaken, mix máakoʼob xan in láakʼtsiloʼob tu luʼumil Israel utiaʼal ka u jaʼaninten u [reyil] Israel» (1 Sam. 18:18). ¿Baʼax áant David utiaʼal maʼ u kaʼantal u yich? U kʼaʼajsik chéen yoʼolal Dioseʼ u yojel u beet yaʼab baʼaloʼob yéetel letiʼ tsʼaamil nukuch meyajoʼob u beete (Sal. 113:5-8). U yojel láaj tsʼaabil beetaʼanil tiʼ tumen Jéeoba tuláakal baʼal (ket yéetel 1 Corintoiloʼob 4:7).
7. ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon k-eʼes kabal óolaleʼ?
7 Bejlaʼeʼ toʼoneʼ k-ilik k-eʼesik kabal óolal jeʼex tu beetil Davideʼ. Ku péeksik k-óol k-ojéeltik Jéeobaeʼ kabal u yóol kex letiʼ u Reyil tuláakal yóokʼol kaab (Sal. 18:35). K-ilik k-beetik le baʼax ku yaʼaliktoʼon Diosaʼ: «Búukbesabaʼex yéetel le nojoch yaabilaj ku yeʼesaʼal tu yoʼolal le chʼaʼ óotsilaloʼ; búukbesabaʼex xan yéetel utsil, yéetel kabal óolal, yéetel jeetsʼel óolal bey xan yéetel chúukaʼan óolal» (Col. 3:12). Tsʼoʼoleʼ k-ojel xaneʼ «máax yaan u yaabilajeʼ [...] maʼ tu nojbaʼalkúuntkuba mix tu kaʼantal u yich» (1 Cor. 13:4). Kʼaʼajak xan toʼoneʼ, jeʼex le íichamtsiloʼob jeʼel u káajal «u tsʼoʼokbeskoʼob u Tʼaan Dios» kex maʼ u yaʼalaʼal mix baʼal tiʼob tumen u yatanoʼobeʼ, le máakoʼob xanoʼ jeʼel u taaktal u meyajtikoʼob Jéeoba ken u yiloʼob kabal k-óoleʼ (1 Ped. 3:1).
UNAJ K-TRATARTIK MAʼALOB U MAASIL
8. 1) ¿Bix u yilaʼal bejlaʼa le paalal maʼatech u yuʼubik u tʼaan u taataʼoboʼ? 2) ¿Baʼax ku yaʼalik le Kiliʼich Tsʼíiboʼob unaj u beetik le paaloʼoboʼ?
8 Pabloeʼ tʼaanaj xan tiʼ bix ken u tratartiluba le máakoʼob teʼ tu tsʼook kʼiinoʼobaʼ. Tu yaʼaleʼ le paalaloʼoboʼ maʼ ken u yuʼuboʼob u tʼaan u taataʼob. Teʼ kʼiinoʼobaʼ le libroʼob, peliculaʼob yéetel le baʼaloʼob ku máansaʼal tiʼ televisionoʼ ku yeʼeskoʼob bey maʼ kʼaaseʼ. Baʼaleʼ u jaajileʼ, le maʼ u yuʼubik tʼaan le paalaloʼoboʼ ku beetik u yantal talamil tiʼ le familiaʼoboʼ. Lelaʼ desde úuchjeak bey u yilaʼaloʼ. Jeʼex tu úuchben kaajil Greciaeʼ, wa juntúul paal ku jatsʼik u taataʼobeʼ, ku tsʼaʼabal junpʼéel nojoch castigo tiʼ. U leyil Roma xaneʼ ku yaʼalikeʼ u jaʼatsʼal juntúul taatatsileʼ jach kʼaas u yilaʼal, jeʼex u kíimsaʼal juntúul máakeʼ. Le Kiliʼich Tsʼíiboʼob ich Hebreo yéetel Griegooʼ ku yaʼalik tiʼ le paalaloʼob ka u yeʼesoʼob tsiikil tiʼ u taataʼoboʼ (Éxo. 20:12; Efe. 6:1-3).
9. ¿Baʼax jeʼel u yáantik le táankelem paalaloʼob u yuʼub u tʼaan u taataʼoboʼ?
9 ¿Bix jeʼel u kanáantik le paalaloʼob maʼ u beetkoʼob jeʼex le paalal maʼatech u yuʼubikoʼob tʼaanoʼ? Unaj u tuukuloʼob tiʼ le baʼax u beetmaj u taataʼob tu yoʼolaloʼoboʼ. Tsʼoʼoleʼ wa ku naʼatkoʼob Dios, u Taata tuláakal máak, aʼalik ka u yuʼub tʼaan máakeʼ maas yaan u beetkoʼob. Wa le táankelem paalaloʼob ku tʼaanoʼob maʼalob tiʼ u taataʼoboʼ, jeʼel u yáantkoʼob u maasil táankelmoʼob u yuʼuboʼob tʼaan xaneʼ. Baʼaleʼ wa le taatatsiloʼob maʼ tu yeʼeskoʼob yaabilaj tiʼ u paalaloʼobeʼ maas talam kun uʼuybil u tʼaanoʼob. Wa le paalaloʼob ku yuʼubikoʼob jach tu jaajil yaabiltaʼanoʼob tumen u taataʼoboʼ maas yaan u yuʼubikoʼob tʼaan, kex ka talamchajak u beetkoʼob. Austin, juntúul táankelem j-Jaajkunajeʼ, ku yaʼalik: «U jaajileʼ yaan kʼiineʼ ku taaktal in beetik baʼax maʼ maʼalobiʼ, baʼaleʼ in taataʼobeʼ mantatsʼ ku yaʼalikoʼobten baʼax unaj in beetik yéetel baʼaxten unaj in beetik. Tsʼoʼoleʼ ku yaʼalikoʼobten jeʼel u páajtal in waʼaliktiʼob baʼax kin tuklikeʼ. Tuláakal lelaʼ tu yáanten utiaʼal in beetik baʼax ku yaʼalikoʼob. Tin wilaj mantatsʼ ku kaxtikoʼob in wutsil, leloʼ tu yáanten in wuʼuy u tʼaanoʼob».
10, 11. 1) ¿Baʼaxoʼob ku beetik le máaxoʼob maʼatech u yeʼeskoʼob yaabilajoʼ? 2) ¿Bix unaj u yeʼesik yaabilaj le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ?
10 Pabloeʼ tu yaʼalaj uláakʼ baʼax eʼesik le máakoʼoboʼ maʼ u yaabiltmoʼob u maasiliʼ. Le ka tsʼoʼok u yaʼalik «maʼ ken u yuʼuboʼob u tʼaan u taataʼob» le paalaloʼoboʼ, tu yaʼaleʼ «maʼ ken u tsʼáaʼob u diosboʼotikil mix baʼal». Lelaʼ bey u beetik yaʼab máak kéen tsʼoʼokok u beetaʼal junpʼéel uts tiʼ. Yaʼab máakoʼob xaneʼ maʼ kun chúukpajal u yaabilajoʼob tiʼ mix máak yéetel maʼ ken u yóotoʼob u tsʼáaubaʼob de acuerdo, wa maʼ ken u yóotoʼob u kaxtoʼob jeetsʼelil yéetel u maasil. Maʼ kun chúukpajal u yaabilajoʼob tiʼ mix máak yéetel yaan u suutoʼob traicioneroil, tumen yaan u yaʼalikoʼob baʼaloʼob kʼaastak tu contra u maasil, tak tu contra Dios. Tsʼoʼoleʼ yaan u beetik u j-líiʼsaj tʼaaniloʼob, tumen yaan u tuusoʼob utiaʼal u pʼatkoʼob kʼaasil u maasil. *
11 U maasil máakoʼoboʼ maʼatech u yeʼeskoʼob yaabilaj tiʼ u maasil, baʼaleʼ le máaxoʼob meyajtik Jéeobaoʼ ku yeʼeskoʼob yaabilaj tiʼ u yéet máakiloʼob. Leloʼ desde úuch bey u beetkoʼoboʼ. Jesuseʼ tu yaʼaleʼ le kaʼapʼéel baʼax Mat. 22:38, 39). Tu yaʼalaj xaneʼ le u jaajil cristianoʼoboʼ yaan u kʼaj óoltaʼaloʼob yoʼolal le yaabilaj ken u paklan eʼesoʼob ichiloʼoboʼ (xok Juan 13:34, 35). Ku yaabiltikoʼob tak le máaxoʼob pʼekmiloʼoboʼ (Mat. 5:43, 44).
ku yaʼalik le ley maas nuuktak tsʼaʼab tiʼ Moisesoʼ ku yaʼalik ka k-yaabilt Dios yéetel u maasil. Le yaabilaj beyaʼ ku yaʼalaʼaltiʼ agápe (12. ¿Bix úuchik u yeʼesik Jesús u yaabilaj tiʼ wíinik?
12 Jesuseʼ tu yeʼesaj u yaabilaj tiʼ u maasil. Bin kajalkaaj utiaʼal u kʼaʼaytik u maʼalob péektsilil u Reino Dios. Tu tsʼakaj le chʼóopoʼoboʼ, le móochoʼoboʼ, le yaan lepra tiʼoboʼ yéetel le kóokoʼoboʼ, tak kimenoʼob tu kaʼa kuxkíintaj (Luc. 7:22). Tu tsʼáaj tak u kuxtal tu yoʼolal tuláakal máak, tak tu yoʼolal le máaxoʼob pʼekmiloʼ. Tu yeʼesaj jach bix u yeʼesik yaabilaj u Taata. U j-jaajkunajoʼob Jéeoba tiʼ tuláakal yóokʼol kaab teʼ kʼiinoʼobaʼ ku yilik u beetkoʼob jeʼex Jesuseʼ yéetel ku yaabiltikoʼob u yéet máakiloʼob.
13. ¿Baʼax utsiloʼob ku taasik u yeʼesaʼal yaabilaj?
13 Le yaabilaj k-eʼesikoʼ jeʼel u péeksik u maasil u kʼaj óoltoʼob Jéeoba, k-Taata yaan teʼ kaʼanoʼ. Jeʼex juntúul máak bin tiʼ junpʼéel asamblea regional beetaʼab tu luʼumil Tailandiaeʼ, jach péeknaj u yóol ka tu yilaj bix u yaabiltmiluba le sukuʼunoʼoboʼ. Ka suunaj tu yotocheʼ tu kʼáataj ka tsʼaʼabak xook tiʼ kaʼatéen ichil junpʼéel semana. Tu tsikbaltaj le maʼalob péektsil tiʼ tuláakal u láakʼtsiloʼoboʼ, chéen seis meses xiʼik teʼ asambleaoʼ tu máansaj le jaats U xookil Biblia teʼ muchʼtáambaloʼ. Utiaʼal k-ilik wa táan k-eʼesik yaabilaj tiʼ u maasileʼ, maʼalob ka k-tukle: «¿Kin wilik wa in wáantik in láakʼtsiloʼob, le sukuʼunoʼob teʼ múuchʼulil yéetel u maasil máakoʼob teʼ kʼaʼaytajoʼ? ¿Kin wilik wa u maasil jeʼex u yilaʼaloʼob tumen Jéeobaoʼ?».
LOBOʼOB YÉETEL TAMANOʼOB
14, 15. 1) ¿Baʼax modosil ku yeʼesik yaʼabkach máakoʼob? 2) ¿Baʼax kʼeexiloʼob tsʼoʼok u beetik yaʼab máak?
14 Teʼ tu tsʼook kʼiinoʼobaʼ le máakoʼoboʼ yaan u yeʼeskoʼob uláakʼ modos maʼ unaj u yantaltoʼoniʼ. Yaʼab máaxoʼob maʼ u kʼaj óoloʼob Dioseʼ maʼ ken u yaabiltoʼob baʼax uts. Uláakʼ Bibliaʼobeʼ ku yaʼalikoʼobeʼ «bíin u pʼektoʼob tuláakal baʼal maʼalob» yéetel «u pʼekmoʼob baʼax uts». Tsʼoʼoleʼ maʼ ken u kan u controlartubaʼob
yéetel jach yaan u tsʼíiktaloʼob. Yanoʼob xaneʼ yaan u tercotaloʼob, ich griegoeʼ ku tsʼáaik naʼatbil maʼ ken u controlartubaʼob mix ken u tukloʼob bukaʼaj yajil le baʼax ken u beetoʼoboʼ.15 Teʼ kʼiinoʼobaʼ táan u béeytal junpʼéel profecía jach jatsʼuts, tumen yaʼab máakoʼob beyoʼob baʼalcheʼeʼ táan u kʼexik u modosoʼob (xok Isaías 11:6, 7). Le profecíaaʼ ku yaʼalikeʼ le lobo yéetel le leonoʼ yaan u yantaloʼob junmúuchʼ yéetel alakʼtbil baʼalcheʼob jeʼex le taman yéetel mejen wakaxoʼoboʼ. Tsʼoʼoleʼ le jeetsʼelil kun antaloʼ tuláakal tuʼux kun ilbil, tumen «bíin chuʼupuk le múuchʼ kaajoʼob yéetel u kʼaj óolal Yuumtsi[loʼ]» (Isa. 11:9). Le baʼalcheʼoboʼ maʼ tu páajtal u kaanbaloʼob tiʼ Jéeoba, le oʼolal le profecíaaʼ táan u tʼaan tiʼ bix ken u kʼexil u kuxtal le máakoʼoboʼ.
16. ¿Bix tsʼoʼok u yáantaʼal yaʼab máak u kʼex u modos tumen le Bibliaoʼ?
16 Yaʼab máaxoʼob tsʼíikoʼob jeʼex juntúul loboeʼ, bejlaʼeʼ maʼalob u biskubaʼob yéetel u maasil. Jeʼel u páajtal k-xokik u tsikbalil u kuxtaloʼob teʼ jw.org teʼ jaats «Kʼeʼex u kuxtaloʼob tumen le Bibliaoʼ». Le máaxoʼob u kʼaj óoloʼob Jéeoba yéetel ku meyajtikoʼoboʼ maʼ beyoʼob jeʼex le máaxoʼob bey jach u tsʼaamaj u yóol u adorartoʼob Dioseʼ, baʼaleʼ yéetel u kuxtaloʼobeʼ ku yeʼeskoʼob maʼ beyiʼ. Le máakoʼob beyoʼ ku yaʼalikoʼob ku adorartikoʼob Dios, baʼaleʼ le baʼaxoʼob ku beetkoʼoboʼ ku yeʼesik maʼ jaajiʼ. Yaan máaxoʼob meyajtik Jéeoba jach tsʼíiktakoʼob kaʼacheʼ tsʼoʼok u búukbesikubaʼob yéetel «le túumben modos beetaʼan jeʼex uts tu tʼaan Dioseʼ, jeʼex u yaʼalik le jaajil justiciaoʼ bey xan le chúukaʼan óolaloʼ» (Efe. 4:23, 24). Jeʼex binik u kʼaj óoltikoʼob Dioseʼ, bey úuchik u bin u yilkoʼob u kʼaʼabéetil u beetkoʼob baʼax ku yaʼalik. Lelaʼ le áantoʼob u kʼexoʼob baʼax ku creertikoʼob, bix u tuukuloʼob yéetel baʼax ku beetkoʼob. Maʼ chéen chʼaʼabil u beetik máak le kʼeexoʼobaʼ, baʼaleʼ le máaxoʼob u kʼáatoʼob u meyajtoʼob Dios tu jaajil u yóoloʼoboʼ ku yáantaʼaloʼob tumen le kiliʼich muukʼ utiaʼal u beetkoʼoboʼ.
«NÁACHKUNTABA TIʼ LE MÁAKOʼOBAʼ»
17. ¿Bix jeʼel k-kanáantik maʼ u joʼopʼol k-tuukul jeʼex u maasiloʼ?
17 Cada kʼiin ku máaneʼ maas chíikaʼan u yilaʼal u jelaʼanil máaxoʼob meyajtik Dios tiʼ le maʼatechoʼ. Toʼoneʼ k-kanáantik maʼ u joʼopʼol k-beetik le baʼax ku beetik u maasiloʼ. Toʼoneʼ táan k-ilik k-náachkuntikba tiʼ le máakoʼob ku yaʼalik Kaʼapʼéel tiʼ Timoteo 3:2 tak 5. U jaajileʼ maʼ tu páajtal k-náachkuntikba junpuliʼ tiʼ letiʼob, tumen maʼ xaaneʼ yaan k-múul meyaj, k-múul bin xook tu yéeteloʼob wa kajaʼanoʼob naatsʼ tiʼ toʼon. Baʼaleʼ jeʼel u páajtal k-kanáantik maʼ k-tuukul yéetel maʼ k-beetik le baʼaxoʼob ku beetkoʼoboʼ. ¿Bix túun jeʼel u páajtal k-beetkeʼ? Kʼaʼabéet k-xakʼalxoktik le Biblia utiaʼal k-maas bisikba yéetel Jéeobaoʼ bey xan utiaʼal k-bisikba yéetel máaxoʼob u kʼáat u meyajtoʼoboʼ.
18. ¿Baʼax utsil jeʼel u taasik tiʼ u maasil k-beetik yéetel k-aʼalik baʼax maʼalobeʼ?
18 Tsʼoʼoleʼ kʼaʼabéet k-ilik k-áantik u maasil u kʼaj óoltoʼob Dios. Unaj k-kaxtik u súutukil utiaʼal k-kʼaʼaytaj yéetel k-kʼáatik tiʼ Jéeoba ka u yáantoʼon k-aʼal u jaajil mantatsʼ. Kʼaʼabéet k-aʼalik tiʼ le máakoʼoboʼ toʼoneʼ u j-jaajkunajoʼon Jéeoba. Beyoʼ le baʼaxoʼob ken k-beetoʼ yaan u taasik nojbeʼenil tiʼ Dios maʼ tiʼ toʼoniʼ. Tsʼoʼok u kaʼansaʼaltoʼon k-il bix jeʼel «k-náachkuntikba tiʼ baʼaloʼob kʼaastak yéetel tiʼ luʼumkabil tsʼíibolaloʼobeʼ, bix jeʼel u yantaltoʼon junpʼéel toj kuxtal yéetel junpʼéel maʼalob tuukuleʼ, yéetel bix jeʼel k-kʼubik óol k-meyajt Dios teʼ yóokʼol kaab[aʼ]» (Tito 2:11-14). Wa k-beetik jeʼex Jéeoba yéetel k-beetik baʼax ku yaʼalikeʼ, yaan u tsʼáaik cuenta le máakoʼoboʼ yéetel maʼ xaaneʼ jeʼel tak u yaʼalikoʼobeʼ: «K-kʼáat bin ta wéeteleʼex tumen tsʼoʼok k-uʼuyik tiʼ yaan [Dios] ta wéeteleʼexeʼ» (Zac. 8:23).
^ xóot’ol 10 Le tʼaan griego ku suʼutul «j-líiʼsaj tʼaan» wa «j-tak pooloʼ» diábolos. Ichil le Bibliaoʼ ku meyaj bey junpʼéel u kʼaabaʼ Satanás, le máax ku líiʼsaj tʼaan tu contra Diosoʼ.