1, 2. 1) ¿Baʼaxten maʼ jelaʼan úuchik u kaʼansik Jesús junpʼéel bix maʼ talam u kʼiinbesaʼal u kʼiinil úuchik u kíimiliʼ? 2) ¿Baʼax modosiloʼob tu yeʼesaj Jesús ken k-xakʼalte?

¿JEʼEL wa u páajtal a tsolik baʼaxoʼob k-beetik cada año teʼ tu Kʼaʼajsajil kíimik Cristooʼ? Jach k-ojel jeʼeleʼ, tumen maʼ yaʼab baʼax ku beetaʼaliʼ. Baʼaleʼ maʼ xaaneʼ yaan máax jeʼel u yaʼalikeʼ: «¿Baʼaxten kex jach kʼaʼanaʼan le kʼiinbesajoʼ maʼ yaʼab baʼax ku meyajiʼ?».

² Le tiaʼan Jesús way Luʼumoʼ, kaʼansajnaj junpʼéel bix jach séeb u naʼataʼal (Mat. 7:28, 29). Bey túun xanoʼ, tu kaʼansajtoʼon ka k-kʼaʼajs * u kʼiinil úuchik u kíimil junpʼéel bix maʼ talamiʼ, baʼaleʼ jach yaʼab baʼax ku kaʼansiktoʼon. Koʼoneʼex tuukul tiʼ le kʼiinbesajaʼ bey xan tiʼ le baʼaxoʼob tu yaʼalaj yéetel tu beetaj Jesús teʼ kʼiin jeʼeloʼ. Lelaʼ yaan u yáantkoʼon k-il jach tu jaajil kabal u yóol, maʼ saajkiʼ yéetel jach nojoch u yaabilaj. Tsʼoʼoleʼ yaan k-ilik bix jeʼel k-beetik jeʼex tu beetiloʼ.

3. 1) Kéen k-xok Mateo 26:26 tak 28, ¿baʼaxten k-aʼalik maʼ yaʼab baʼax meyajnaj tiʼ Jesús utiaʼal u káajsik le Kʼaʼajsajiloʼ? 2) ¿Baʼax ku chíikbesik le waaj x-maʼ levadurail yéetel le vinooʼ?

³ Jesuseʼ tu káajsaj le Kʼaʼajsajil junmúuchʼ yéetel le once apostoloʼob chúukpaj u yóoloʼoboʼ. Utiaʼal le kʼiinbesajaʼ meyajnajtiʼ u yalab le waaj x-maʼ levadurail yéetel le vino meyajnajtiʼob utiaʼal u kʼiinbeskoʼob le Pascuaoʼ (xok Mateo 26: 26-28). Tu yaʼalaj tiʼ le apostoloʼoboʼ le baʼaxoʼob meyajnajtiʼoʼ yaan u chíikbesik u wíinklil minaʼan u kʼeban yéetel u kʼiʼikʼel ken u wek tu yoʼolaloʼoboʼ. Le apostoloʼoboʼ maʼ jelaʼan úuchik u yilkoʼob maʼ yaʼab baʼax meyajnaj utiaʼal le kʼiinbesajoʼ. ¿Baʼaxten?

4. ¿Baʼax tsolnuʼukil tu tsʼáaj Jesús tiʼ Marta ku yáantkoʼon k-il baʼaxten maʼ yaʼab baʼax ku meyaj utiaʼal le Kʼaʼajsajiloʼ?

⁴ Koʼoneʼex kʼaʼajsik baʼax úuch wa jaypʼéel mesoʼob táanil tiʼ lelaʼ. Ka bin u xíimbalt Lázaro, Marta yéetel María, u amigoʼobeʼ, tu kaʼansaj yaʼab baʼaloʼob tiʼob. Martaeʼ kulaʼan kaʼachi, baʼaleʼ náay u yóol u beet yaʼab janal utiaʼal u tsʼáa tiʼ Jesús. Baʼaleʼ Jesuseʼ tu tsolaj u nuʼuk tiʼ yéetel yaabilaj, tumen maʼ tsaaj kaʼach ka u beet yaʼab baʼaloʼob utiaʼal jaantbiliʼ (Luc. 10:40-42). Ka máan kʼiin, le taʼaytak u tsʼáaik u kuxtal tu yoʼolal wíinikoʼ, tu beetaj le baʼax tu yaʼalaj tiʼ Martaoʼ. Tu beetaj junpʼéel kʼiinbesaj yéetel junpʼíit baʼal. ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon yoʼolal Jesús lelaʼ?

5. ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le úuchik u meyaj tiʼ Jesús chéen junpʼíit baʼaloʼob utiaʼal le Kʼaʼajsajiloʼ, yéetel bix u chíikbesik Filiposiloʼob 2:5 tak 8 lelaʼ?

⁵ Tuláakal le baʼax tu beetaj yéetel tu yaʼalaj Jesusoʼ ku yeʼesikeʼ kabal u yóol. Le oʼolal maʼ jelaʼan úuchik u yeʼesik kabal óolal le áakʼab táanil tiʼ u kíimiloʼ (Mat. 11:29). U yojel maʼ yaʼab u bin utiaʼal u kʼubik u kuxtal tu yoʼolal wíinikiʼ, yaan u kaʼa kuxkíintaʼal tumen Jéeoba yéetel yaan u tsʼaʼabal u beet u Reyil teʼ kaʼanoʼ. Kex beyoʼ maʼ tu beetaj yaʼab baʼaloʼob utiaʼal u tsʼaʼabal nojbeʼenil tiʼ kéen kʼaʼajsaʼak u kʼiinil úuchik u kíimiliʼ. Baʼaxeʼ tu yaʼalaj tiʼ u disipuloʼobeʼ unaj u beetkoʼob juntéen cada jaʼab le kʼiinbesaj jeʼex tu beetiloʼ (Juan 13:15; 1 Cor. 11:23-25). Úuchik u beetik beyoʼ tu yeʼesaj maʼatech u taaskuba nojbaʼalil. ¿Máasaʼ jach ku kiʼimaktal k-óol k-ojéeltik jach kabal u yóol le Rey tsʼaʼan tumen Jéeobaoʼ? (xok Filiposiloʼob 2:5-8).

6. ¿Bix jeʼel k-eʼesik kabal óolal jeʼex tu beetil Jesús kéen k-aktáant talamiloʼobeʼ?

⁶ Junpʼéel bix jeʼel k-eʼesik kabal óolal jeʼex tu beetil Jesusoʼ letiʼe k-tsʼáaik táanil u yutsil u maasiloʼ (Fili. 2:3, 4). Tuukulnakoʼon tiʼ le baʼax tu beetaj le áakʼab táanil tiʼ u kíimiloʼ. Kex u yojel taʼaytak u beetaʼal u sen muʼyajeʼ, maases tuukulnaj tiʼ le baʼax ken u muʼyajt u disipuloʼoboʼ. Le oʼolal tu kaʼansoʼob teʼ áakʼab jeʼeloʼ yéetel tu líiʼsaj u yóoloʼob (Juan 14:25-31). Tu  yeʼesaj ku kaxtik u yutsiloʼob, maʼ chéen u yutsil letiʼiʼ. Beyoʼ tu yeʼesaj bix unaj k-eʼesik kabal óolal xan.

7. ¿Bix úuchik u yeʼesik Jesús jach maʼ sajak le ka tsʼoʼok u káajsik u kʼiinbesajil U Ookʼin Janal Yuumtsiliʼ?

⁷ Ka tsʼoʼok u káajsik U Ookʼin Janal Yuumtsileʼ, Jesuseʼ tu yeʼesaj jach maʼ saajkiʼ. ¿Bix úuchik u beetik? Tu chʼaʼtuklaj u beetik baʼax uts tu tʼaan Dios kex u yojel yaan u yaʼalaʼal baʼaloʼob maʼ jaajtak tu contraiʼ yéetel jach yaj kun kíimsbil (Mat. 26:65, 66; Luc. 22:41, 42). Jach chúukpaj u yóol yéetel tu tsʼáaj nojbeʼenil tiʼ u kaabaʼ Dios, tu yeʼesaj chéen letiʼ yaan u derechoil u gobernar yéetel tu tsʼáaj u páajtalil u tsʼaʼabal kuxtal minaʼan u xuul tiʼ le máaxoʼob ku arrepentiroʼoboʼ. Tsʼoʼoleʼ tu kaʼansaj tiʼ u disipuloʼob u aktáantoʼob le baʼaxoʼob ku taal u kʼiin u yilkoʼoboʼ.

8. 1) ¿Baʼax tu yaʼalaj Jesús tiʼ u apostoloʼob? 2) ¿Bix úuchik u yeʼesik le disipuloʼob láayliʼ maʼatech u chʼaʼikoʼob saajkiloʼ?

⁸ Jesuseʼ tu yeʼesaj xan maʼ saajkiʼ, tumen maʼ tuukulnaj chéen tiʼ le baʼaxoʼob taʼaytak u muʼyajtikoʼ, baʼaxeʼ tu yilaj bix jeʼel u yáantik u apostoloʼobeʼ. Ka tsʼoʼok u yaʼalik tiʼ Judas ka xiʼikeʼ, meyajnajtiʼ junpʼíit baʼal utiaʼal u káajsik junpʼéel kʼiinbesaj. Lelaʼ yaan u meyaj utiaʼal u kʼaʼajsaʼal tumen u disipuloʼob yéeyaʼanoʼob utiaʼal u binoʼob kaʼan, le utsiloʼob ku taasik le u kʼiʼikʼel tu wekajoʼ yéetel le u táakpajloʼob tiʼ le túumben núuptʼaanoʼ (1 Cor. 10:16, 17). Utiaʼal u yáantkoʼob ka chúukpajak u yóoloʼob yéetel utiaʼal u yantal tu yéeteloʼob teʼ kaʼanoʼ, tu yaʼalajtiʼob baʼax u kʼáat letiʼ bey xan u Taata ka u beetoʼob (Juan 15:12-15). Tu yaʼalaj xan tiʼob baʼax talamil ken u aktáantoʼob. Tsʼoʼoleʼ ka tu yaʼalajtiʼob maʼ u sajaktaloʼob, jeʼex letiʼ maʼ sajakchajeʼ  (Juan 16:1-4a, 33). Ka máan kʼiineʼ u disipuloʼobeʼ láayliʼ maʼatech u chʼaʼikoʼob saajkileʼ, tsʼoʼoleʼ láayliʼ ku kaxtikoʼob u yutsil u maasileʼ, tumen jeʼel u yóotkoʼob muʼyaj utiaʼal u paklan áantkubaʼobeʼ (Heb. 10:33, 34).

9. ¿Bix jeʼel k-eʼesik maʼ saajkoʼon jeʼex tu beetil Jesuseʼ?

⁹ Teʼ kʼiinoʼob xanaʼ láayliʼ k-eʼesik maʼ saajkoʼon, jeʼex tu beetil Jesuseʼ. ¿Bix k-eʼesik? Letiʼe kéen k-áant le sukuʼunoʼob ku chʼaʼpachtaʼaloʼob yoʼolal baʼax ku creertikoʼoboʼ. Yaan sukuʼunoʼobeʼ ku kʼaʼalaloʼob cárcel kex mix baʼal kʼaas u beetmoʼob. Kéen úuchuk beyaʼ unaj k-orar tu yoʼolaloʼob yéetel k-tʼaan tu yoʼolaloʼob tu táan le autoridadoʼoboʼ wa tu táan le tribunaloʼoboʼ (Fili. 1:14; Heb. 13:19). Uláakʼ bix k-eʼesik maʼ saajkoʼoneʼ letiʼe maʼ u xuʼulul k-kʼaʼaytajoʼ (Bax. 14:3). Jeʼex tu beetil Jesuseʼ, k-chʼaʼtukultmaj k-kʼaʼaytik le Reino kex ka chʼaʼpachtaʼakoʼonoʼ. Baʼaleʼ, ¿baʼax unaj k-beetik wa yaan kʼiin k-uʼuyik saajkoʼon?

10. ¿Baʼax unaj k-beetik teʼ kʼiinoʼob taʼaytak u beetaʼal le Kʼaʼajsajiloʼ, yéetel baʼaxten?

¹⁰ Junpʼéel baʼax jeʼel u yáantoʼon utiaʼal maʼ k-sajaktaleʼ, letiʼe ka tuukulnakoʼon tiʼ le jatsʼuts esperanza yaantoʼon yoʼolal u kuxtal Jesús tu kʼuboʼ (Juan 3:16; Efe. 1:7). Le kʼiin jach maʼalob utiaʼal k-tsʼáaik u graciasil yoʼolal le u kuxtal tu kʼubaj t-oʼolaloʼ, letiʼe kʼiinoʼob taʼaytak u beetaʼal le Kʼaʼajsajiloʼ. Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ unaj k-xokik le tekstoʼob ku tʼaanoʼob tiʼ le Kʼaʼajsajiloʼ yéetel unaj k-tuukul tiʼ le baʼaxoʼob úuch tiʼ Jesús táanil tiʼ u kíimiloʼ. Bey túunoʼ kéen xiʼikoʼon tu Ookʼin Janal Yuumtsileʼ, yaan k-maas naʼatik le baʼax ku chíikbesik le waaj yéetel le vinooʼ bey xan le u kuxtal Jesús tu kʼuboʼ. Kéen k-naʼat baʼax tsʼoʼok u beetik Jéeoba yéetel Jesús t-oʼolal bey xan tu yoʼolal k-láakʼtsiloʼobeʼ,  k-maas creertik le baʼax ku yaʼalik u beetik Jéeobaoʼ yéetel ku maas áantkoʼon utiaʼal maʼ k-sajaktal k-aktáant le baʼaxoʼob ku taal u kʼiinoʼ (Bax. 12:3).

11, 12. ¿Baʼax tsʼoʼok k-ilik tak beoraaʼ?

¹¹ Tak beoraaʼ tsʼoʼok k-ilkeʼ U Ookʼin Janal Yuumtsileʼ maʼ chéen ku kʼaʼajsiktoʼon le u kuxtal Jesús tu kʼubaj t-oʼolaloʼ, baʼaxeʼ ku kʼaʼajsiktoʼon le kabal óolal tu yeʼesoʼ yéetel maʼ saajkiʼ. Jach k-tsʼáaik u graciasil tiʼ, tumen láayliʼ ku yeʼesik le jatsʼuts modosoʼob bejlaʼa táan u beetik u Nojoch Sacerdoteil teʼ kaʼanoʼ (Heb. 7:24, 25). Utiaʼal k-eʼesik k-tsʼáaik u graciasil tiʼeʼ unaj k-kʼaʼajsik u kʼiinil úuchil u kíimil jeʼex tu yaʼalil ka k-beetoʼ (Luc. 22:19, 20). Lelaʼ k-beetik cada año teʼ kʼiin ku lúubul 14 tiʼ u mesil nisán teʼ calendario ku meyaj tiʼ le judíoʼob kaʼachoʼ, lelaʼ letiʼe kʼiin maas kʼaʼanaʼan k-ilkoʼ.

¹² Kéen k-tukult maʼ meyajnaj yaʼab baʼaloʼob utiaʼal u beetaʼal U Ookʼin Janal Yuumtsileʼ, k-tsʼáaik cuentaeʼ Jesuseʼ péeksaʼab u kʼub u kuxtal t-oʼolal tumen junpʼéel jatsʼuts modos. Lelaʼ jach tu yeʼesaj le ka taal way Luʼumoʼ. Koʼoneʼex ilik máakalmáakiʼ.

13. ¿Bix u yeʼesik Juan 15:9 yéetel Yáax tiʼ Juan 4:8 tak 10 le yaabilaj ku yuʼubik Jéeoba yéetel Jesús t-oʼolaloʼ, yéetel máaxoʼob jóoʼsik u yutsil?

¹³ Tiʼ tuláakal baʼax tu beeteʼ, Jesuseʼ tu chíikbesaj le yaabilaj ku yuʼubik Jéeoba t-oʼolaloʼ (xok Juan 15:9; 1 Juan 4:8-10). Le yaabilajoʼ le péeks u kʼub u kuxtal t-oʼolal. Kex yéeyaʼanoʼon utiaʼal k-bin kaʼan wa táakaʼanoʼon ichil le «uláakʼ tamanoʼob[oʼ]», le yaabilaj tu yeʼesaj Jéeoba bey xan Jesús úuchik u kʼubik u kuxtaloʼ, jach ku taasiktoʼon yaʼab utsiloʼob (Juan 10:16; 1 Juan 2:2). Tsʼoʼoleʼ le baʼax tu beetaj Jesús tu kʼiinbesajil U Ookʼin Janal Yuumtsiloʼ ku yeʼesikeʼ letiʼeʼ jach u yaabiltmaj yéetel ku chʼaʼik en cuentail u disipuloʼob. Koʼoneʼex ilik bix tu beetil.

14. ¿Bix úuchik u yeʼesik Jesús u yaabiltmaj u disipuloʼob?

¹⁴ Jeʼex tsʼoʼok k-ilkoʼ, Jesuseʼ tu yeʼesaj u yaabiltmaj le disipuloʼob yéeyaʼanoʼoboʼ, tumen ka tu káajsaj U Ookʼin Janal Yuumtsileʼ maʼ tu yaʼalaj ka u beetoʼob yaʼab baʼaloʼobiʼ. Ichil le bukaʼaj tiempo tsʼoʼok u máanoʼ, letiʼobeʼ tsʼoʼok u kʼiinbeskoʼob le kʼiin úuchik u kíimil Jesús kex jejeláas baʼaloʼob ku aktáantkoʼoboʼ wa kex kʼalaʼanoʼob cárcel (Apo. 2:10). ¿Ku béeytal wa túun u beetkoʼob le baʼax tu yaʼalaj Jesusoʼ? Ku béeytal.

15, 16. ¿Baʼax tsʼoʼok u beetik jujuntúul sukuʼunoʼob utiaʼal u beetkoʼob U Ookʼin Janal Yuumtsil kex kʼalaʼanoʼob?

¹⁵ Le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ mantatsʼ ku yilik u beetkoʼob tuláakal le ku páajtal utiaʼal u beetkoʼob le Kʼaʼajsajiloʼ. Ku yilik u beetkoʼob jeʼel bix tu yaʼalil Cristooʼ, kex yaan hora ku talamtaltiʼob. Koʼoneʼex ilik baʼax úuch tiʼ sukuʼun Harold King. Le kʼalaʼan kaʼach tiʼ junpʼéel u carcelil Chinaoʼ, anchaj u tuklik bix kun páajtal u kʼiinbesik le Kʼaʼajsajiloʼ. Ku taʼakikuba utiaʼal u beetik le baʼaxoʼob kun meyajtiʼ utiaʼal le kʼaʼajsajiloʼ. Tsʼoʼoleʼ ku calculartik u fechail. Kéen kʼuchuk le kʼiinoʼ, kex chéen tu juunal kʼalaʼanileʼ ku kʼaay, ku orar yéetel ku máansik junpʼéel tsoltʼaan.

¹⁶ Koʼoneʼex ilik uláakʼ baʼax uchaʼan. Tu kʼiiniloʼob le Kaʼapʼéel Nojoch Baʼateltáambaloʼ, junjaats kiikoʼob yanoʼob tiʼ junpʼéel campo de concentracioneʼ tu tsʼáaj u kuxtaloʼob tu chiʼ kíimil utiaʼal u kʼiinbeskoʼob U Ookʼin Janal Yuumtsil. Tumen chéen junpʼíit baʼal kʼaʼabéeteʼ, páajchaj u beetkoʼob. Ku yaʼalikoʼob: «Waʼalajoʼon tu baʼpach junpʼéel banca tuʼux k-jaymaj junpʼéel sak nookʼeʼ, ka t-tsʼáaj le waaj yéetel le vino tu yóokʼoloʼ. Tumen  k-ojel jeʼel k-chuʼukul wa k-tʼabik junpʼéel focoeʼ, chéen kib t-tʼabaj. [...] T-aʼalaj tu jaajil k-óol tu kaʼatéen tiʼ k-Taata yaan u meyajtoʼon tuláakal k-muukʼ utiaʼal kiliʼichkúuntik u kʼaabaʼ». ¡Jach túun nojoch le fe tu yeʼesoʼoboʼ! Bey túunoʼ kéen páajchajak k-beetik le Kʼaʼajsajil kex talam le baʼaxoʼob k-aktáantikoʼ ku yeʼesik u yaabiltmoʼon Jesús, tumen maʼ yaʼab baʼaxoʼob tu yaʼalaj ka meyajnakiʼ.

17. ¿Baʼax maʼalob ka k-tukle?

¹⁷ Le táan u náatsʼal le Kʼaʼajsajiloʼ maʼalob ka k-tukle: «¿Bix jeʼel in maas eʼesik yaabilaj jeʼex tu beetil Jesusoʼ? ¿Kin kaxtik wa chéen in wutsil wa u yutsil le sukuʼunoʼoboʼ? ¿Kin páaʼtik wa ka u beetoʼob tuláakal baʼal jach tubeel? ¿Kin chʼaʼik wa en cuentail láayliʼ j-kʼebanoʼobeʼ?». Mantatsʼ unaj k-eʼesik yaabilaj jeʼex Jesuseʼ yéetel k-tsʼáaikba tu lugar u maasil (1 Ped. 3:8).

18, 19. 1) ¿Baʼax maʼ kun tuʼubsbil kex ka xuʼuluk u beetaʼal le Kʼaʼajsajiloʼ? 2) ¿Baʼax a chʼaʼtukultmaj a beetik?

¹⁸ Maʼ kun xáantaleʼ yaan u xuʼulul u kʼiinbesaʼal u kʼiinil kíimik Cristo. Kéen «kʼuchuk» Jesús tu kʼiiniloʼob le nojoch muʼyajiloʼ yaan u bisik kaʼan «le máaxoʼob u yéeymaj» pʼaatloʼob way Luʼumoʼ. Desde teʼ kʼiin jeʼeloʼ yaan u xuʼulul u beetaʼal le Kʼaʼajsajiloʼ (1 Cor. 11:26; Mat. 24:31).

¹⁹ U jaajileʼ, kex yaan u xuʼulul u kʼiinbesaʼal U Ookʼin Janal Yuumtsileʼ, maʼ kun tuʼubsbil, tumen le kabal óolal, le x-maʼ saajkilil yéetel le yaabilaj tu yeʼesaj Jesusoʼ mix juntúul wíinik way Luʼum páajchajak u yeʼesikoʼ. Le máaxoʼob beet le Kʼaʼajsajiloʼ yaan u tsikbaltikoʼob tiʼ le máaxoʼob kun kaʼa kuxtaloʼob bix tu beetiloʼoboʼ. Lelaʼ jach yaan u taasik yaʼab utsil tiʼob. Baʼaleʼ utiaʼal k-jóoʼsik u yutsil le Kʼaʼajsajil teʼ kʼiinoʼobaʼ, unaj k-chʼaʼtuklik k-eʼesik kabal óolal, maʼ saajkoʼoniʼ yéetel k-eʼesik yaabilaj, jeʼex tu beetil Jesusoʼ. Wa k-beetkeʼ yaan k-bendecirtaʼal tumen Jéeoba (2 Ped. 1:10, 11).