Xeen tiʼ baʼax ku taasik

Xeen tu cuadroil baʼax ku taasik

¿Bix jeʼel k-eʼesik utsileʼ?

¿Bix jeʼel k-eʼesik utsileʼ?

TOʼONEʼ uts t-tʼaan ka aʼalaʼak tumen u maasil utsoʼon. Baʼaleʼ maʼ chéen chʼaʼabil u yeʼesaʼal utsil teʼ kʼiinoʼobaʼ, tumen yaʼab máakeʼ maʼ u yaabiltmaj baʼax utsiʼ (2 Tim. 3:3). Maʼatech u beetkoʼob baʼax uts tu tʼaan Jéeoba, ku yaʼalikoʼob «uts tiʼ baʼax kʼaas; tiʼ baʼax kʼaaseʼ uts» (Isa. 5:20). Tsʼoʼoleʼ tumen kʼebanoʼon yéetel yoʼolal baʼaxoʼob uchaʼan ichil k-kuxtaleʼ ku talamtal k-eʼesik utsil. Le oʼolal maʼ xaaneʼ jeʼel k-uʼuyikba jeʼex juntúul kiik úuch joʼopʼok u meyajtik Jéeobaeʼ, chéen baʼaleʼ ku yaʼalik: «Teneʼ jach ku talamtalten in beetik baʼax uts».

Baʼaleʼ tuláakloʼon jeʼel u páajtal k-eʼesik utsileʼ. Lelaʼ junpʼéel modos ku taal tiʼ u yich u kiliʼich muukʼ Dios, lelaʼ jach yaan u páajtalil, le oʼolal jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal k-eʼesik utsil kex u maasil maʼatech u beetkoʼobeʼ. Koʼoneʼex ilik baʼax le utsiloʼ yéetel bix jeʼel k-maas eʼesik ichil k-kuxtaleʼ.

BAʼAX LE UTSILOʼ

Le utsiloʼ junpʼéel jatsʼuts modos ku yeʼesaʼal tumen juntúul máax maʼ kʼasaʼaniʼ yéetel mantatsʼ ku yilik u beetik baʼax maʼalob. Máax ku yeʼesik utsileʼ mantatsʼ ku kaxtik bix jeʼel u yáantik u maasileʼ.

Yaan máakeʼ ku yeʼesik u yutsil tiʼ u láakʼtsiloʼob yéetel tiʼ u amigoʼob. Baʼaleʼ le máax ku yeʼesik le utsil ku yaʼalik Diosoʼ ku yeʼesik utsil tak tiʼ u maasil. Baʼaleʼ tumen j-kʼebanoʼoneʼ maʼ tu páajtal k-eʼesik utsil jach jeʼex unajeʼ, tak le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ minaʼan mix máak «ka u beet uts mantatsʼ, maʼ u kʼebanchajal» (Ecl. 7:20). Apóstol Pabloeʼ tu yaʼalaj xan: «In wojel tiʼ teneʼ, in kʼáat in waʼaleʼ, tiʼ in luʼumkabil wíinklileʼ, minaʼan mix baʼal uts» (Rom. 7:18, Quiliʼich Biblia ich Maya). Le oʼolaleʼ wa k-kʼáat k-eʼes utsileʼ unaj k-ilik bix u beetik Jéeoba, le Dios utsoʼ.

JÉEOBAEʼ «UTS»

Chéen Jéeoba jeʼel u páajtal u yaʼalik baʼax utseʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Techeʼ utsech yéetel ka beetik uts; ¡kaʼanbesten a waʼalmajtʼaanoʼob!» (Sal. 119:68). Koʼox xakʼaltik le kaʼapʼéel baʼax ku yaʼalik le tekstoaʼ.

Jéeobaeʼ uts. Le utsiloʼ junpʼéel tiʼ le jatsʼuts modos ku yeʼesik Jéeobaoʼ. Koʼoneʼex ilik baʼax úuch ka tu yaʼalaj tiʼ Moisés: «Bíin in beet u máan ta táan tuláakal in wutsil». Le táan u máan Jéeoba tu táan Moisesoʼ tu yuʼubaj u yaʼalaʼal: «¡Letiʼ Yuumtsil! ¡Letiʼ Yuumtsil! ¡[Dios] muun u puksiʼikʼal[,] ku chʼaʼ óotsilil, chúukaʼan yóol, nojoch u yaakunaj bey xan u jaajil! Tiʼ mil chʼiʼibaloʼobeʼ maʼ [tu] kʼexik u yaakunaj, ku [perdonartik] le loobiloʼ, le kʼoʼox óolaloʼ bey [xan] le kʼebanoʼ; baʼaleʼ maʼ bíin u pʼat x-maʼ jaatsʼil le máax [ku kʼebantaloʼ]» (Éxo. 33:19; 34:6, 7). Lelaʼ ku yeʼesikeʼ Jéeobaeʼ juntúul Dios jach uts. Yoʼolal le baʼaxoʼob tu beetaj Jesús ka taal way Luʼumoʼ tu yeʼesaj jach uts. Kex beyoʼ tu yaʼalaj: «Mix máak uts, chéen Dios» (Luc. 18:19).

U yutsil Dioseʼ ku yilaʼal tiʼ tuláakal le baʼaxoʼob u beetmoʼ.

Jéeobaeʼ ku beetik baʼax uts. U yutsil Dioseʼ chíikaʼan u yilaʼal tiʼ tuláakal baʼax ku beetik. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Le Yuumtsiloʼ uts yéetel máak, yéetel muumun yaakunaj ku kanáantik u meyajoʼob» (Sal. 145:9). Jéeobaeʼ ku yeʼesik u yutsil, tumen mix máak jelaʼan u paktik, tsʼoʼoleʼ ku tsʼáaik tiʼ tuláakal máak le baʼaxoʼob kʼaʼabéet utiaʼal u kuxtaloʼ (Bax. 14:17). Ku yeʼesik xan kéen u perdonart k-kʼebanoʼob. Juntúul salmistaeʼ tu yaʼalaj: «Techeʼ Yuumtsil utsech, ka saʼatsaj siʼipil» (Sal. 86:5). Jéeobaeʼ maʼ tu «pʼáatal maʼ u tsʼáaik maʼalob baʼal» tiʼ le máaxoʼob beetik baʼax utsoʼ (Sal. 84:11).

«KANEʼEX A BEETEʼEX BAʼAX UTS»

Toʼoneʼ yaantoʼon u páajtalil k-eʼesik utsil yéetel k-beetik baʼax maʼalob, tumen Jéeobaeʼ tu beetoʼon yéetel u páajtalil k-eʼesik u jatsʼuts modos (Gén. 1:27). Chéen baʼaleʼ le Bibliaoʼ ku yaʼalik tiʼ le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ: «¡Kaneʼex a beeteʼex baʼax uts[!]» (Isa. 1:17). Koʼox ilik óoxpʼéel baʼal unaj k-beetik utiaʼal k-eʼesik utsil.

Yáaxeʼ, unaj k-kʼáatik tiʼ Dios ka u tsʼáatoʼon u kiliʼich muukʼ, leloʼ yaan u yáantkoʼon utiaʼal k-beetik baʼax maʼalob (Gal. 5:22). U kiliʼich muukʼ Dioseʼ ku yáantkoʼon k-yaabilt baʼax uts yéetel k-pʼekt baʼax kʼaas (Rom. 12:9). Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ Jéeobaeʼ jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal k-beetik yéetel k-aʼalik baʼax maʼalobeʼ (2 Tes. 2:16, 17).

U kaʼapʼéeleʼ, unaj k-xokik u Tʼaan Dios. Kéen k-xokeʼ Jéeobaeʼ ku kaʼansiktoʼon «tuláakal baʼax uts» yéetel ku yáantkoʼon utiaʼal k-beetik «tuláakal maʼalob meyaj» (Pro. 2:9; 2 Tim. 3:17). Kéen k-xok le Biblia yéetel kéen tuukulnakoʼon tiʼ le baʼax ku yaʼalikoʼ, k-kanik yaʼab baʼaloʼob tiʼ Dios bey xan baʼax u tukultmaj u beetik. Lelaʼ jeʼel u yáantkoʼon tiʼ jeʼel baʼalak súutukileʼ (Luc. 6:45; Efe. 5:9).

U yóoxpʼéeleʼ, unaj k-tsʼáaik k-óol k-beet «le baʼax utsoʼ» (3 Juan 11). Teʼ Bibliaoʼ jeʼel u páajtal k-kaanbal tiʼ máaxoʼob tu yeʼesoʼob utsileʼ. Le máaxoʼob maas maʼalob u yeʼesik u yutsiloʼoboʼ Jéeoba yéetel Jesús. Baʼaleʼ yaan uláakʼ máaxoʼob jach tu yeʼesaj xan u yutsiloʼob. Maʼ xaaneʼ ku taal t-tuukul Tabita yéetel Bernabé (Bax. 9:36; 11:22-24). Maʼalob ka k-xok teʼ Biblia le baʼax tu beetoʼob utiaʼal k-ilik bix úuchik u yáantkoʼob u maasiloʼ. Tuukulnakoʼon tiʼ bix jeʼel u páajtal k-áantik wa máax ichil k-láakʼtsiloʼob wa teʼ múuchʼuliloʼ. Tuukulnakoʼon tiʼ le utsiloʼob tu kʼamoʼob úuchik u yáantkoʼob u maasiloʼ. Toʼon xaneʼ jeʼel k-kʼamik yaʼab utsiloʼobeʼ.

Jeʼel xan u páajtal k-tuukul tiʼ le máaxoʼob eʼesik utsil teʼ kʼiinoʼobaʼ. Jeʼex le ancianoʼob teʼ múuchʼuliloʼ jach j-meeyjiloʼob yéetel ku beetkoʼob baʼax uts. Le kiikoʼob xanoʼ ku «kaʼanskoʼob baʼax maʼalob» yoʼolal baʼaxoʼob ku yaʼalikoʼob bey xan yoʼolal baʼaxoʼob ku beetkoʼob (Tito 1:8; 2:3). Juntúul kiik ku kʼaabaʼtik Roslyneʼ ku yaʼalik: «Juntúul in amigaeʼ jach ku xupkuba utiaʼal u yáantik yéetel u líiʼsik u yóol le sukuʼunoʼob teʼ múuchʼuliloʼ. Ku chʼaʼik en cuentail baʼax ku aktáantkoʼob yéetel suuk u síiktiʼob wa baʼax wa u yáantkoʼob tiʼ uláakʼ baʼaloʼob. Le oʼolal kin waʼalikeʼ letiʼeʼ jach uts».

Jéeobaeʼ ku yaʼalik tiʼ le máaxoʼob meyajtikoʼ: «Kaxanteʼex le utsoʼ» (Amós 5:14). Wa k-beetkeʼ yaan k-yaabiltik baʼax ku yaʼalik Jéeoba, tsʼoʼoleʼ yaan k-maas chʼaʼtuklik k-beetik baʼax maʼalob tu táan.

Toʼoneʼ k-ilik k-eʼesik utsil tiʼ u maasil yéetel k-beetik baʼax maʼalob

Maʼ unaj k-tuklik wa kʼaʼabéet k-beetik baʼaloʼob jach nuuktak utiaʼal k-eʼesik utsiliʼ. Jeʼex juntúul máax beetik junpʼéel dibujoeʼ, maʼ chéen juntéen ku kʼáatmáansik u lápiz utiaʼal u jóokʼol le baʼax ku bonikoʼ, baʼaxeʼ yaʼab u téenel ku tsʼíibtik. Toʼon xaneʼ yaʼab bix jeʼel u páajtal k-eʼesik k-utsil tiʼ u maasil yéetel baʼaloʼob mejentakeʼ.

Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ unaj k-listokíintikba utiaʼal k-beetik baʼax maʼalob (2 Tim. 2:21; Tito 3:1). Wa k-ojel baʼax ku aktáantik wa máaxeʼ yaan k-kaxtik bix jeʼel k-áantik yéetel «baʼax maʼalob» utiaʼal k-líiʼsik u yóoleʼ (Rom. 15:2). Utiaʼal lelaʼ maʼ xaaneʼ yaan k-tsʼáaiktiʼ baʼaxoʼob yaantoʼon (Pro. 3:27). Maʼ xaaneʼ jeʼel u páajtal k-aʼaliktiʼ ka taalak t-otoch utiaʼal ka tsikbalnakoʼoneʼ wa utiaʼal k-jaantik wa baʼax. ¿Kux túun wa k-ojel yaan máax kʼojaʼan? Wa beyoʼ jeʼel u páajtal k-túuxtik junpʼéel tarjeta tiʼeʼ, junpʼéel mensaje, k-bin xíimbalte wa k-tʼanik tiʼ teléfono. Jeʼex túun k-ilkoʼ le máax utsoʼ jach yaʼab bix «jeʼel u líiʼsik u yóol máak jeʼex u kʼaʼabéettaleʼ, utiaʼal beyoʼ ka u taas utsil tiʼ le máaxoʼob chʼenxikintik[oʼ]» (Efe. 4:29).

Jeʼex Jéeobaeʼ toʼoneʼ k-ilik k-eʼesik utsil tiʼ tuláakal máak. Le oʼolal maʼatech k-yéeyik tiʼ máax ken k-eʼes utsil. Junpʼéel bix k-beetkeʼ letiʼe kéen k-kʼaʼayt u maʼalob péektsilil le Reino tiʼoboʼ. Jeʼex tu yaʼalil Jesuseʼ k-ilik k-eʼesik utsil tak tiʼ le máaxoʼob pʼekmiloʼonoʼ (Luc. 6:27). Mantatsʼ unaj k-eʼesik utsil tiʼ u maasil yéetel k-tratartikoʼob tubeel, tumen «tu contra le baʼaloʼobaʼ minaʼan ley» (Gal. 5:22, 23). Wa k-eʼesik utsil kéen chʼaʼpachtaʼakoʼon wa kéen k-aktáant uláakʼ talamiloʼobeʼ, maʼ xaaneʼ jeʼel k-áantik uláakʼ máakoʼob utiaʼal u kankoʼob u jaajileʼ, tsʼoʼoleʼ yaan k-nojbeʼenkúuntik Dios (1 Ped. 3:16, 17).

BAʼAX UTSILOʼOB K-KʼAMIK

Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ «le utsul máakoʼ» ku kʼamik u boʼolil «baʼax ku beetik» (Pro. 14:14). ¿Máakalmáak le boʼolil jeʼel k-kʼamkoʼ? Maʼ xaaneʼ jeʼel u yeʼesaʼaltoʼon utsil tumen u maasileʼ (Pro. 14:22). Baʼaleʼ kex maʼ u beetkoʼobeʼ, maʼ xaaneʼ jeʼel u xuʼulul u beetkoʼobtoʼon kʼaaseʼ (Rom. 12:20).

Yaʼab máaxeʼ tsʼoʼok u kʼamik yaʼab utsiloʼob úuchik u xuʼulul u beetkoʼob baʼax kʼaas utiaʼal u beetkoʼob baʼax uts. Koʼoneʼex ilik baʼax úuch tiʼ Nancy. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Teen kaʼacheʼ séeb in pʼuʼujul, kin núupkʼebantal yéetel maʼatech in weʼesik tsiikil tiʼ u maasil. Baʼaleʼ ka tin kanaj baʼax uts tu tʼaan Dios yéetel ka tin tsʼáaj ichil in kuxtaleʼ, jach kiʼimakchaj in wóol. Bejlaʼeʼ maas maʼalob in wuʼuyikinba».

Baʼaleʼ maas unaj k-ilik k-eʼesik utsil, tumen k-kiʼimakkúuntik u yóol Jéeoba. Letiʼeʼ ku yilik baʼax k-beetik, kex u maasil maʼatech u beetkoʼob u cuentail. Tsʼoʼoleʼ u yojel le baʼaxoʼob maʼalobtak k-tuklik yéetel k-beetkoʼ (Efe. 6:7, 8). ¿Baʼax utsil k-kʼamik ikil k-beetik beyoʼ? Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Le utsul máakoʼ ku [kʼaʼamal] tumen Yuumtsil» (Pro. 12:2). Le oʼolaleʼ mantatsʼ unaj k-eʼesik utsil. Jéeobaeʼ ku yaʼalikeʼ «tuláakal máax ku beetik baʼax maʼalobeʼ yaan u tsʼaʼabal nojbeʼenil, tsiikil yéetel jeetsʼelil» tiʼ (Rom. 2:10).