TU KÁAJBAL le revista The Watch Tower 1 tiʼ enero tiʼ 1918, tu taasaj le kʼáatchiʼaʼ: «¿Baʼax kun úuchul tu añoil 1918?». Láayliʼ táan le Nojoch Baʼateltáambal tu luʼumil Europaoʼ, baʼaleʼ le baʼaloʼob úuchlaʼajoʼob tu káajbal le añooʼ tu yeʼesaj bey yaan u bin utsil tiʼ tuláakal máak, bey xan tiʼ le j-Xoknáaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ.

Tu kʼiinil 8 tiʼ enero tiʼ 1918, Woodrow Wilson, u presidenteil Estados Unidoseʼ tʼaanaj tu táan u Congresoil le luʼumiloʼ, ka tu yaʼalaj catorce baʼaloʼob unaj u beetaʼal utiaʼal u yantal «jeetsʼelil tuláakal tuʼux». Letiʼeʼ tu yaʼalaj unaj u beetaʼal junpʼéel diplomacia pública ichil le luʼumiloʼoboʼ, u junpʼíitkúunsaʼal u nuʼukuliloʼob baʼateltáambal yéetel u «múuchʼ meyaj le nukuch kaajoʼob» utiaʼal u yutsil «le kaajoʼob nuuktakoʼ bey xan le mejentakoʼ». Le catorce baʼaloʼob tu yaʼaloʼ meyajnaj utiaʼal u beetaʼal le Sociedad de Nacionesoʼ yéetel utiaʼal u firmartaʼal le Tratado de Versalles, áantajnaj utiaʼal u xuʼulul le Nojoch Baʼateltáambaloʼ.

Tu jaʼabil 1917, jach yaʼab baʼaxoʼob tu muʼyajtaj le j-Xoknáaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ. * Baʼaleʼ le baʼax úuch teʼ muchʼtáambal ku beetaʼal cada jaʼab tumen le Watch Tower Bible and Tract Society teʼ jaʼab jeʼeloʼ, tu tsʼáaj naʼatbil tak le sukuʼunoʼoboʼ táan u páaʼtkoʼob u yantal jeetsʼelil.

Le muchʼtáambaloʼ beetaʼab tu kʼiinil 5 tiʼ enero tiʼ 1918. Le táan u beetaʼal le muchʼtáambaloʼ u jaats máakoʼob tsʼaʼan páajtalil kaʼach tiʼob jóoʼsaʼanoʼob tu najil Beteleʼ, taakchaj u nuʼuktikoʼob le meyaj ku beetaʼal tumen le j-Xoknáaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ. Richard Barber, juntúul superintendente viajante jach chúukaʼan u yóol u meyajt Dioseʼ, tu káajsaj le muchʼtáambal yéetel junpʼéel oracionoʼ. Aʼalaʼab bukaʼaj meyaj beetaʼab teʼ jaʼab máanikoʼ, ka joʼopʼ u yéeyaʼal máaxoʼob kun nuʼuktik le meyaj teʼ tuláakʼ jaʼaboʼ. Le sukuʼun Barberoʼ tu yéeyaj Joseph Rutherford yéetel uláakʼ seis sukuʼunoʼob. Baʼaleʼ juntúul abogado u tsʼaamuba tu tséel le máaxoʼob pʼekmil le j-Xoknáaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ tu yéeyaj uláakʼ siete máakoʼob, ichiloʼobeʼ tiaʼan le máaxoʼob jóoʼsaʼanoʼob Beteloʼ. Baʼaleʼ peʼernajoʼob, tumen u maas yaʼabil le máaxoʼob ku tsʼáaik u taakʼinoʼob utiaʼal u beetaʼal le meyajoʼoboʼ tu yéeyoʼob le sukuʼun Rutherford yéetel uláakʼ seis sukuʼunoʼob chúukaʼan u yóoloʼoboʼ.

Yaʼab sukuʼunoʼob binoʼobeʼ tu yaʼaloʼobeʼ «letiʼe asamblea maas jatsʼuts tsʼoʼok u yilkoʼoboʼ». Chéen baʼaleʼ maʼ xáanchaj ka anchaj talamil tiʼobiʼ.

Le j-Xoknáaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ tsʼoʼok u máan wa jaypʼéel meses joʼopʼok u tʼoxkoʼob le libro El misterio terminado (The Finished Mystery). Le máakoʼob uts u puksiʼikʼaloʼoboʼ tu kʼamoʼob yéetel kiʼimak óolal le baʼaxoʼob ku kaʼansikoʼ.

Edward Crist, juntúul superintendente viajante kajaʼan Canadaeʼ tu tsikbalteʼ juntúul nojoch máak yéetel u yataneʼ tu xokoʼob le libro ich cinco semanaʼoboʼ, letiʼobeʼ tu creertoʼob le baʼax ku yaʼalikoʼ letiʼ u jaajil. Tu yaʼalaj: «Tu kaʼatúulaloʼobeʼ tu kʼubaj u kuxtaloʼob tiʼ Dios yéetel táan u beetkoʼob baʼax ku yaʼalik».

Juntúul máak tu xokaj le libroaʼ tu séebaʼanil joʼopʼ u tsikbaltik tiʼ u amigoʼob le baʼax tu kanoʼ. Jeʼel u páajtal u yaʼalaʼaleʼ «tíitaʼab» tumen le u jaajiloʼ, letiʼeʼ ku yaʼalik: «Le táan in bin teʼ calle ku kʼaabaʼtik Tercera Avenidaoʼ chéen ka tin wuʼuyaj u tsaʼayal tin  keléembal junpʼéel baʼal chich, ka tin tukleʼ junpʼéel ladrillo. ¡Baʼaleʼ maʼ letiʼiʼ! Letiʼe libro El misterio terminado. Tin bisaj tin wotocheʼ ka tin láaj xokaj. [...] Ka máan kʼiineʼ tin wojéelteʼ juntúul máak yaanal u religión pule, [...] tumen jach pʼuʼuj ka tu yileʼ tu píikchʼintaj desde tu ventanail u yotoch. [...] Le úuchik u pulik le librooʼ maas áantajnaj utiaʼal u kʼaj óoltaʼal u jaajil tumen yaʼab máakoʼob ke yéetel le baʼaxoʼob ku kaʼansikoʼ. [...] Tumen pʼuʼuj le máakoʼ, bejlaʼeʼ k-tsʼáaik nojbeʼenil tiʼ Dios».

Le máakoʼ maʼ chéen letiʼ pʼuʼuj yoʼolal le librooʼ. Jeʼex u autoridadiloʼob u luʼumil Canadaeʼ, tu prohibirtoʼob u tʼoʼoxol le libro tu kʼiinil 12 tiʼ febrero tiʼ 1918, tumen ku yaʼalikoʼobeʼ ku beetik u tsʼáaikuba máak tu contra le baʼateltáambaloʼ bey xan tu contra le gobiernooʼ. Maʼ sen úuch tiʼ leloʼ bey beetaʼabik xan tumen u autoridadiloʼob Estados Unidosoʼ. Jujuntúul policíaʼobeʼ ookoʼob u xakʼaltoʼob u najil Betel bey xan le oficinaʼob yaan tu kaajil Nueva York, Pensilvania yéetel California. Táan u kaxtikoʼob baʼax oʼolal u takikoʼob u pool le sukuʼunoʼob nuʼuktik le meyaj ku beetik u kaajal Jéeobaoʼ. Tu kʼiinil 14 tiʼ marzo tiʼ 1918, le Departamento tiʼ Justicia tiʼ Estados Unidosoʼ tu prohibirtaj u tʼoʼoxol le librooʼ. Tu yaʼaleʼ ku bin tu contra le ley de Espionajeoʼ, tumen maʼ tu chaʼik u beetik maʼalob u meyaj le soldadoʼoboʼ.

Tu kʼiinil 7 tiʼ mayo tiʼ 1918, tsʼaʼab u páajtalil tiʼ le Departamento tiʼ Justicia utiaʼal u machik le sukuʼun Giovanni DeCecca, George Fisher, Alexander Macmillan, Robert Martin, Frederick Robison, Joseph Rutherford, William van Amburgh yéetel Clayton Woodworth. Taʼak u pooloʼob, tumen aʼalaʼabeʼ «ku yaʼalikoʼob tiʼ u maasil maʼ u beetkoʼob baʼax ku yaʼalik le gobiernooʼ yéetel maʼ u yóotik u beet u soldadoiloʼob tu luʼumil Estados Unidos». Le juiciooʼ káaj 3 tiʼ junio tiʼ 1918, desde tu káajbaleʼ chíikaʼan u yilaʼal yaan u peʼertikoʼob le juiciooʼ. ¿Baʼaxten?

Le juezoʼ tu yaʼaleʼ binoʼob tu contra le ley de Espionajeoʼ, le leyaʼ «ku prohibirtik tuláakal baʼax ku yaʼalaʼal» tu contra le gobiernooʼ. Tu kʼiinil 16 tiʼ mayo tiʼ 1918, le Congresooʼ maʼ tu yóotaj u kʼex le baʼax aʼalaʼan utiaʼal u chaʼabal u jóoʼsaʼal wa u yaʼalaʼal junpʼéel «baʼax jaaj, maʼatech u bin tu contra mix máak yéetel ku tuklaʼal yaan baʼax oʼolal u beetaʼaloʼ». Tuláakal le juiciooʼ tʼaanaj yoʼolal le libro El misterio terminado. Le baʼaxoʼob tsʼíibtaʼab yoʼolal le juicio yaan teʼ tu Congresoil Estados Unidosoʼ ku yaʼalik: «Junpʼéel tiʼ le baʼaloʼob maas ku bin tu contra le gobiernooʼ letiʼe libro El misterio terminado». Tsʼoʼoleʼ ku yaʼalik xan: «Lelaʼ ku beetik maʼ u creertaʼal tumen le soldadoʼob baʼax ku yaʼalik le gobiernooʼ yéetel [...] maʼ u yóotik uláakʼ máakoʼob u beet u soldadoiloʼob xan».

Tu kʼiinil 20 tiʼ junio tiʼ 1918, le tribunaloʼ tu yaʼaleʼ jaaj tuláakal le baʼaxoʼob ku yaʼalaʼal tu contra le ocho sukuʼunoʼob takaʼan u pooloʼoboʼ. Ka sáaschaj tuláakʼ kʼiineʼ, le juezoʼ tu yaʼalaj: «Le baʼaxoʼob ku yaʼalik yéetel ku tʼoxik le máaxoʼob takaʼan u pooloʼoboʼ [...] maas sajbeʼentsil tak tiʼ chéen junjaats u soldadoiloʼob Alemania». Tsʼoʼoleʼ ka tu yaʼalaj: «Lelaʼ nojoch u castigoil». Kaʼapʼéel semana tiʼ leloʼ, le ocho sukuʼunoʼoboʼ kʼaʼaloʼob tu carcelil Atlanta (Georgia), yaan tiʼ letiʼobeʼ yaan u máanskoʼob diez wa veinte añosiʼ.

Le j-Xoknáaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ jach chʼaʼpachtaʼaboʼob teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ. Le FBI (Oficina Federal de Investigación) tu xakʼaltaj le baʼaxoʼob ku beetik le sukuʼunoʼoboʼ. Tuláakal le baʼaxoʼob tu tsʼíibtoʼoboʼ ku yeʼesikeʼ le sukuʼunoʼoboʼ u chʼaʼtukultmoʼob maʼ u xuʼulul u kʼaʼaytajoʼob.

Le máax nuʼuktik le oficina tiʼ correos yaan tu kaajil Orlando, Floridaoʼ, tu tsʼíibtaj tiʼ le FBI le tʼaanoʼobaʼ: «Táan u máanoʼob joonaj joonajil tiʼ tuláakal le kaajoʼ, maases kéen áakʼabchajak. [...] Jeʼex k-ilkoʼ u chʼaʼtukultmoʼob maʼ u xuʼulul u kʼaʼaytajoʼob».

Juntúul u coronelil le Departamento tiʼ Guerraoʼ tu tsʼíibtaj tiʼ le FBI le baʼaxoʼob ku beetik Frederick Franzoʼ, letiʼeʼ táakpaj ichil le Cuerpo Gobernanteoʼ. Le coroneloʼ tu yaʼaleʼ le sukuʼun Franzoʼ «jach táakpaj utiaʼal u koʼonol u milesil le libro El misterio terminado».

Charles Fekel, táakpaj xan ichil le Cuerpo Gobernanteoʼ, jach chʼaʼpachtaʼabi. Maʼach tumen le policíaʼoboʼ, tumen ku tʼoxik kaʼach le libro El misterio terminado yéetel xakʼaltaʼab le baʼaxoʼob ku túuxtaʼal tu yotochoʼ. Máan junpʼéel mes kʼalaʼan Baltimore (Maryland), teʼeloʼ ku yaʼalaʼal kaʼach tiʼ: «Le enemigo austriailoʼ». Ka tʼaanaj yéetel x-maʼ saajkil yéetel le máaxoʼob kʼáatchiʼitikoʼ, kʼaʼajtiʼ baʼax ku yaʼalik Yáax tiʼ Corintoiloʼob 9:16, teʼeloʼ Pabloeʼ ku yaʼalik: «¡Óotsilen wa maʼ tin kʼaʼaytik le maʼalob péektsiloʼ!». *

Le j-Xoknáaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ maʼ chéen tu tsʼáaj u yóol u kʼaʼaytoʼob le maʼalob péektsiloʼ, baʼaxeʼ tu kʼáatoʼob u yáantaj u maasil máakoʼob utiaʼal u kʼáataʼal ka chaʼabak le sukuʼunoʼob kʼalaʼanoʼob Atlantaoʼ. Juntúul kiik ku kʼaabaʼtik Anna Gardnereʼ ku yaʼalik: «Mantatsʼ yaan baʼax k-beetik. Le ka kʼaʼal le sukuʼunoʼoboʼ, binoʼon joonaj joonajil utiaʼal k-kʼáatik u firma le máakoʼoboʼ. U milesil firmarnajoʼobiʼ. K-aʼaliktiʼobeʼ le máaxoʼob kʼalaʼanoʼoboʼ jach tu jaajil ku tsaypachtikoʼob Cristo, le oʼolal maʼ unaj u kʼaʼalaloʼob kaʼachiʼ».

Teʼ kʼiinoʼob jach talamtakoʼ beetaʼab yaʼab asambleaʼob utiaʼal u muʼukʼaʼankúuntaʼal u fe le sukuʼunoʼoboʼ. U Pʼíich Tulumil Kanan ich ingleseʼ ku yaʼalikeʼ teʼ año jeʼeloʼ beetaʼab maas tiʼ cuarenta asambleaʼob. Ku yaʼalik: «Yaʼab baʼaloʼob jatsʼuts tsʼoʼok u yojéeltaʼal yoʼolal le asambleaʼoboʼ. Kaʼacheʼ ku beetaʼal kaʼapʼéel wa óoxpʼéel tu yáamil junpʼéel añoiʼ, baʼaleʼ bejlaʼeʼ ku beetaʼal ichil tuláakal le añooʼ».

Le máakoʼob uts u puksiʼikʼaloʼoboʼ tu kʼamoʼob le maʼalob péektsiloʼ. Teʼ asamblea beetaʼab tu kaajil Cleveland, Ohiooʼ, bin 1,200 máakoʼobiʼ yéetel okjaʼanaj 42 u túulaliʼ. Juntúul paal okjaʼanajeʼ jach «kiʼimak u yóol úuchik u kʼaj óoltik Dios yéetel u kʼubik u kuxtal tiʼ, leloʼ ku yeʼesik baʼax unaj u beetik tak le nukuch máakoʼoboʼ».

Jach taʼaytak u jóokʼol u jaʼabil 1918, teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ le j-Xoknáaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ maʼ u yojloʼob baʼax ku taal u kʼiiniʼ. Tu konoʼob junjaats le oficinaʼob yanoʼob kaʼach Brooklynoʼ, ka máanoʼob Pittsburgh, Pensilvania. Baʼaleʼ le sukuʼunoʼob nuʼuktik le kʼaʼaytajoʼ láayliʼ kʼalaʼanoʼob carceleʼ. Le oʼolaleʼ le máaxoʼob ku tsʼáaik u taakʼinoʼob utiaʼal u beetaʼal le meyajoʼ tu chʼaʼtukloʼob u muchʼkubaʼob tu kʼiinil 4 tiʼ enero tiʼ 1919. ¿Baʼax úuch teʼ kʼiin jeʼeloʼ?

Le sukuʼunoʼoboʼ maʼ xuʼul u kʼaʼaytajoʼobiʼ. Jach u yojloʼob yaan u bin utsil tiʼob, le oʼolal tu yéeyoʼob Isaías 54:17 utiaʼal u tekstoil u jaʼabil 1919, teʼeloʼ ku yaʼalik: «Maʼ yanak máax beetik u nuʼukul baʼateʼel utiaʼal a xuʼulsaʼaliʼ». Tsʼoʼok u náatsʼal u kʼiinil u kʼexpajal yaʼab baʼaloʼob kun muʼukʼaʼankúuntik u fejoʼob yéetel yaan u tsʼáaik u muukʼil tiʼob utiaʼal u beetkoʼob le meyajoʼob kun kʼaʼabéettaloʼ.