1. ¿Baʼaxten le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ kiʼimak u yóoloʼob? (Ilawil le foto yaan tu káajbal le xookaʼ.)

LE MÁAXOʼOB meyajtik Diosoʼ kiʼimak u yóoloʼob. Jatsʼuts u yuʼubaʼal bix u cheʼejoʼob yéetel bix u tsikbaloʼob le kéen u muchʼubaʼob utiaʼal u adorartoʼob Dios wa utiaʼal u náaysik u yóoloʼob. ¿Baʼaxten kiʼimak u yóoloʼob? Tumen u kʼaj óoloʼob Jéeoba, «le Dios kiʼimak u yóoloʼ», ku meyajtikoʼob yéetel u kʼáat u beetoʼob jeʼex letiʼeʼ (1 Tim. 1:11; Sal. 16:11). Tiʼ letiʼ u taal le kiʼimak óolaloʼ, le oʼolal u kʼáat ka yanaktoʼon yéetel ku yaʼaliktoʼon jejeláas baʼax oʼolal unaj u kiʼimaktal k-óol (Deu. 12:7; Ecl. 3:12, 13).

2, 3. 1) ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal u kiʼimaktal u yóol máak? 2) ¿Baʼaxoʼob jeʼel u beetik u xuʼulul u yantal kiʼimak óolal tiʼ máakeʼ?

² ¿Kux túun toʼon? ¿Kiʼimak wa k-óol? ¿Baʼax jeʼel k-beetik utiaʼal u maas kiʼimaktal k-óoleʼ? U kiʼimaktal u yóol máakeʼ u kʼáat u yaʼal u yuʼubikuba maʼalob yéetel u kiʼimaktal u yóol yéetel le baʼax yaantiʼoʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ utiaʼal u kiʼimaktal k-óoleʼ unaj k-amigotik Jéeoba. Chéen baʼaleʼ maʼ xaaneʼ maʼ chéen chʼaʼabil u yantal kiʼimak óolal tiʼ máak teʼ kʼiinoʼobaʼ. ¿Baʼaxten?

³ Jejeláas baʼaxoʼob jeʼel u beetik u xuʼulul u yantal kiʼimak óolal tiʼ máakeʼ, jeʼex u pʼáatal minaʼan meyaj, u divorciarkuba máak,  u expulsartaʼal wa u kíimil juntúul u láakʼtsil. Maʼ xaan xaneʼ le talamiloʼob ichil le familiaoʼ, yéetel u pʼaʼastaʼal máak tumen u yéet xookoʼob wa u yéet meyajoʼob, u chʼaʼpachtaʼal yoʼolal u religión wa u kʼaʼalal cárcel máakeʼ jeʼel u beetik maʼ u kiʼimaktal u yóoleʼ. Láayliʼ bey jeʼel u yúuchul wa mantatsʼ ku kʼojaʼantal máak, ku tsaʼayal junpʼéel kʼojaʼanil minaʼan u tsʼaakil wa yaan depresión tiʼ. Baʼaleʼ Jesucristo, «le Máax kiʼimak u yóoloʼ, le juntúuliliʼ Máax yaan páajtalil tiʼoʼ» u kʼáat u líiʼs u yóol tuláakal máak utiaʼal u yantal kiʼimak óolal tiʼ (1 Tim. 6:15; Mat. 11:28-30). Le ka kaʼansajnaj teʼ puʼukoʼ tu tsolaj jejeláas baʼaloʼob jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal ka yanaktoʼon kiʼimak óolal kex táan k-aktáantik talamiloʼob teʼ tu kʼasaʼan yóokʼol kaab Satanasaʼ.

4, 5. ¿Baʼax unaj k-beetik utiaʼal maʼ u xuʼulul u yantaltoʼon kiʼimak óolal?

⁴ Le yáax baʼax tu yaʼalaj Jesusoʼ letiʼe baʼax maas kʼaʼabéet k-beetkoʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Kiʼimak u yóol le máaxoʼob wiʼijoʼob tiʼ tuláakal le baʼaxoʼob ku tsʼáaik Diosoʼ, tumen u tiaʼaloʼob u Reinoil kaʼan» (Mat. 5:3). ¿Bix jeʼel k-eʼesik kʼaʼanaʼan k-ilik k-natsʼikba tiʼ Dios yéetel k-chaʼik u nuʼuktikoʼoneʼ? Letiʼe k-xakʼalxoktik le Bibliaoʼ, k-beetik baʼax ku yaʼalik Dios yéetel k-tsʼáaik táanil ichil k-kuxtal k-meyajtik. Wa k-beetkeʼ, yaan u maas kiʼimaktal k-óol yéetel yaan k-maas creertik yaan u béeytal le baʼaxoʼob u yaʼalmaj Diosoʼ. Tsʼoʼoleʼ «le jatsʼuts baʼal aʼalaʼantoʼon» ichil le Bibliaoʼ ku tsʼáaiktoʼon u muukʼil utiaʼal k-aktáantik le talamiloʼoboʼ (Tito 2:13).

⁵ Junpʼéel baʼal jach kʼaʼabéet utiaʼal maʼ u xuʼulul u yantaltoʼon kiʼimak óolaleʼ, letiʼe k-jach bisikba maʼalob yéetel Jéeobaoʼ. Apóstol Pabloeʼ tu yaʼalaj: «Mantatsʼ kiʼimakchajak a wóoleʼex le táan a meyajtikeʼex Yuumtsiloʼ. Kin kaʼa aʼalikteʼex: ¡Kiʼimakchajak a wóoleʼex!» (Fili. 4:4). Utiaʼal lelaʼ kʼaʼabéet u yantaltoʼon le naʼat ku taal tiʼ Diosoʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Kiʼ yóol le máax ku kaxtik le ojéelajoʼ, le máax ku tiaʼalintik le naʼatoʼ». Ku yaʼalik xan: «Le ojéelajoʼ kuxtal utiaʼal le máax tiaʼalintikeʼ; ¡kiʼ yóoloʼob le máaxoʼob u yojloʼob u tʼilkúuntoʼob tu kuxtaloʼob[oʼ]!» (Pro. 3:13, 18).

6. ¿Baʼax uláakʼ unaj k-beetik utiaʼal maʼ u xuʼulul u kiʼimaktal k-óol?

⁶ Uláakʼ baʼax unaj k-beetik utiaʼal maʼ u xuʼulul u yantaltoʼon kiʼimak óolaleʼ letiʼe k-beetik mantatsʼ le baʼaxoʼob k-kanik teʼ Bibliaoʼ. Jesuseʼ tu yaʼaleʼ kʼaʼanaʼan k-beetik lelaʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Beora tsʼoʼok a wojéeltikeʼex le baʼaloʼobaʼ, kiʼimak a wóoleʼex wa ka beetkeʼex» (Juan 13:17; xok Santiago 1:25). Lelaʼ letiʼe baʼax unaj k-beetik utiaʼal maʼ u xuʼulul k-bisikba yéetel Diosoʼ bey xan utiaʼal u yantaltoʼon kiʼimak óolal mantatsʼ. Baʼaleʼ ¿bix jeʼel u yantaltoʼon kiʼimak óolal wa yaʼab baʼaxoʼob k-muʼyajtikeʼ? Koʼoneʼex ilik baʼax seguernaj u yaʼalik Jesús le ka kaʼansajnaj teʼ puʼukoʼ.

7. ¿Baʼaxten kiʼimak u yóol le máaxoʼob yaachajaʼan u yóoloʼoboʼ?

⁷ «Kiʼimak u yóol le máaxoʼob yaachajaʼan u yóoloʼoboʼ, tumen yaan u líiʼsaʼal u yóoloʼob» (Mat. 5:4). Maʼ xaaneʼ yaan máax jeʼel u tuklikeʼ: «¿Bix jeʼel u kiʼimaktal u yóol le máaxoʼob yaachajaʼan u yóoloʼoboʼ?». U jaajileʼ Jesuseʼ maʼ táan kaʼach u tʼaan tiʼ le máaxoʼob ku yaatal u yóoloʼob yoʼolal jeʼel baʼaxakeʼ. Tak le máakoʼob kʼasaʼanoʼoboʼ ku yaatal u yóoloʼob yoʼolal le talamiloʼob ku yilaʼal teʼ tu tsʼook kʼiinoʼobaʼ (2 Tim. 3:1). Baʼaleʼ kex táan u muʼyajoʼobeʼ maʼ tu náatsʼloʼob yiknal Dios, le oʼolal maʼ kiʼimak u yóoloʼobiʼ. Jesuseʼ táan kaʼach u tʼaan tiʼ le máakoʼob ku yilkoʼob u kʼaʼanaʼanil u natsʼkubaʼob yiknal Diosoʼ  yéetel ku yaatal u yóoloʼob kéen u yiloʼob náachchajaʼan le máakoʼob tiʼ Diosoʼ. U yojloʼob láayliʼ kʼeban máakoʼobeʼ yéetel yoʼolal le kʼebanoʼ ku yúuchul baʼaloʼob kʼaastak teʼ yóokʼol kaabaʼ. Jéeobaeʼ ku chʼaʼik en cuenta baʼax ku muʼyajtik le máakoʼob uts u puksiʼikʼaloʼoboʼ, ku líiʼsik u yóoloʼob, ku yáantkoʼob utiaʼal u yantaltiʼob kiʼimak óolal yéetel ku tsʼáaiktiʼob u páajtalil u kuxtaloʼob minaʼan u xuul (xok Ezequiel 5:11; 9:4).

8. ¿Baʼaxten ku taasik kiʼimak óolal maʼ u séeb kʼuuxil máak?

⁸ «Kiʼimak u yóol le máaxoʼob maʼ séeb u kʼuuxiloʼoboʼ, tumen letiʼobeʼ yaan u tiaʼalintikoʼob le Luʼumoʼ» (Mat. 5:5). ¿Baʼaxten ku taasik kiʼimak óolal maʼ u séeb kʼuuxil máak? Yaan máakoʼob kaʼacheʼ chich u puksiʼikʼaloʼob, jach ku yoksikubaʼob tiʼ baʼateloʼob yéetel séeb u pʼuʼujuloʼob. Baʼaleʼ ka tu kanoʼob u jaajil teʼ Bibliaoʼ, tu kʼexaj u kuxtaloʼob ka tu búukintoʼob «le túumben kuxtaloʼ». Bejlaʼeʼ jach ku yeʼeskoʼob yaabilaj, ku chʼaʼikoʼob óotsilil, jach utsoʼob, kabal u yóoloʼob, maʼatech u séeb kʼuuxiloʼob yéetel chúukaʼan u yóoloʼob (Col. 3:9-12). Ikil u yeʼeskoʼob le jatsʼuts modosaʼ maʼalob u biskubaʼob yéetel u maasil tsʼoʼoleʼ kiʼimak u yóoloʼob. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ le máakoʼob beyaʼ «bíin u tiaʼalintoʼob le luʼumaʼ» (Sal. 37:8-10, 29).

9. 1) ¿Bix ken u tiaʼalint le Luʼum le máaxoʼob maʼatech u séeb kʼuuxiloʼoboʼ? 2) ¿Baʼaxten jeʼel u yantal kiʼimak óolal tiʼ le máaxoʼob wiʼijoʼob yéetel ukʼajoʼob tiʼ justiciaoʼ?

⁹ ¿Bix ken u tiaʼalint le Luʼum le máaxoʼob maʼatech u séeb kʼuuxiloʼoboʼ? Le máaxoʼob yéeyaʼanoʼob tumen Jesús utiaʼal u binoʼob kaʼanoʼ yaan u tiaʼalintikoʼob kéen u beet u sacerdoteiloʼob yéetel u reyiloʼob teʼ kaʼanoʼ (Apo. 20:6). Tsʼoʼoleʼ le u millonesil máakoʼob kun pʼáatloʼob kuxtal way Luʼumeʼ yaan u tiaʼalintikoʼob kéen yanaktiʼob kuxtal minaʼan u xuul ich jeetsʼelil yéetel kiʼimak óolal. Jesús xaneʼ tu yaʼalaj yoʼolal le kaʼa jaats máakoʼoboʼ: «Kiʼimak u yóol le máaxoʼob wiʼijoʼob yéetel ukʼajoʼob tiʼ justiciaoʼ» (Mat. 5:6). Teʼ túumben luʼumoʼ yaan u béeytal tuláakal le baʼax ku tsʼíiboltkoʼoboʼ (2 Ped. 3:13). Kéen u xuʼuls Dios le kʼasaʼaniloʼ, le máaxoʼob toj u kuxtaloʼoboʼ yaan u kiʼimaktal u yóoloʼob yéetel mix bikʼin kun yaatal u yóoloʼob yoʼolal le baʼaxoʼob kʼaastak ku beetaʼaloʼ (Sal. 37:17).

10. ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal u chʼaʼik máak óotsilil?

¹⁰ «Kiʼimak u yóol le máaxoʼob ku chʼaʼikoʼob óotsililoʼ, tumen yaan u chʼaʼabal óotsilil tiʼob» (Mat. 5:7). U chʼaʼik máak óotsilileʼ u kʼáat u yaʼal u yeʼesaʼal utsil, yaabilaj yéetel u tsʼáaikuba máak tu lugar le máax táan u muʼyajoʼ. Chéen baʼaleʼ maʼ chéen junpʼéel baʼax ku yuʼubik máak tu puksiʼikʼaliʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ u chʼaʼik óotsilil máakeʼ u kʼáat u yaʼal u beetaʼal wa baʼax utiaʼal u yáantaʼal le máax ku muʼyajoʼ.

11. ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon u kettʼaanil le utsul samaritanooʼ?

¹¹ (Xok Lucas 10:30-37.) U kettʼaanil le utsul samaritanooʼ ku yeʼesik baʼax u kʼáat u yaʼal u chʼaʼabal óotsilil. Le samaritanooʼ ka tu yilaj juntúul máak loʼoloxaʼaneʼ tu chʼaʼaj óotsilil tiʼeʼ ka tu yáantaj. Ka tsʼoʼok u tsikbaltik le kettʼaanoʼ Jesuseʼ tu yaʼaleʼ unaj k-beetik jeʼex le samaritanooʼ. Le oʼolaleʼ maʼalob ka k-tukle: «¿Kin chʼaʼik wa óotsilil jeʼex le samaritanooʼ? Kéen in wil táan u muʼyaj u maasileʼ, ¿kin chʼaʼik wa óotsilil tiʼob? ¿Baʼax uláakʼ jeʼel u páajtal in beetik utiaʼal in wáantkoʼobeʼ? ¿Kin wáantik wa le sukuʼunoʼob yaan u jaʼabiloʼoboʼ , le kiikoʼob kimen u yíichamoʼob wa le táankelmoʼob maʼ j-Jaajkunaj u taataʼoboʼ? ¿Kin wilik wa in líiʼsik u yóol le máaxoʼob lubaʼan u yóoloʼoboʼ?» (1 Tes. 5:14; Sant. 1:27).

12. ¿Baʼaxten ku taasiktoʼon kiʼimak óolal k-chʼaʼik óotsilil?

¹² ¿Baʼaxten ku taasiktoʼon kiʼimak óolal  k-chʼaʼik óotsilil? Tumen kéen k-áant u maasileʼ k-tsʼáaik cuenta «maas ku taasik kiʼimak óolal u tsʼaʼabal wa baʼax ke u kʼaʼamal wa baʼax». Tsʼoʼoleʼ beyoʼ k-lúubul utsil tiʼ Jéeoba (Bax. 20:35; xok Hebreoʼob 13:16). Rey Davideʼ tu yaʼalaj yoʼolal le máaxoʼob ku chʼaʼikoʼob óotsililoʼ: «Yuumtsileʼ letiʼ kun áantik, yaan u tsʼáaik kuxtal yéetel kiʼimak óolal tiʼ, way yóokʼol kaabeʼ» (Sal. 41:1, 2). Wa k-chʼaʼik óotsilil tiʼ u maasileʼ, Jéeoba xaneʼ yaan u chaʼiktoʼon óotsilil, beyoʼ yaan u yantaltoʼon kiʼimak óolal mantatsʼ (Sant. 2:13).

13, 14. ¿Baʼaxten kiʼimak u yóol le máaxoʼob minaʼan baʼax kʼaas tu puksiʼikʼaloʼoboʼ?

¹³ Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Kiʼimak u yóol le máaxoʼob minaʼan baʼax kʼaas tu puksiʼikʼaloʼoboʼ, tumen letiʼobeʼ yaan u yilkoʼob Dios» (Mat. 5:8). Utiaʼal maʼ u yantal baʼax kʼaas t-puksiʼikʼaleʼ, kʼaʼabéet maʼ k-tsʼíiboltik mix k-tuukul tiʼ baʼax kʼaas. Lelaʼ jach kʼaʼabéet k-beetik utiaʼal u kʼaʼamal k-adoración tumen Jéeoba (xok 2 Corintoiloʼob 4:2; 1 Tim. 1:5).

¹⁴ Le máaxoʼob minaʼan baʼax kʼaas tu puksiʼikʼaloʼoboʼ kiʼimak u yóoloʼob tumen ku kʼaʼamloʼob tumen Jéeoba, letiʼeʼ ku yaʼalik: «Kiʼimak u yóol le máaxoʼob ku pʼoʼik u chowak nookʼoʼob[oʼ]» (Apo. 22:14). ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal u pʼoʼik u chowak nookʼoʼob? Utiaʼal le yéeyaʼanoʼob kun binoʼob kaʼanoʼ u kʼáat u yaʼaleʼ ku yilaʼal limpio u kuxtaloʼob tumen Jéeoba, le oʼolal yaan u tsʼaʼabal u páajtalil maʼ u kíimloʼob mix bikʼin yéetel u yantaltiʼob kiʼimak óolal teʼ kaʼanoʼ. Utiaʼal le máaxoʼob kun pʼáatloʼob kuxtal way Luʼumeʼ, u kʼáat u yaʼaleʼ, Dioseʼ ku biskuba tu yéeteloʼob tumen ku yilik toj u kuxtaloʼob. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ «tsʼoʼok u pʼoʼik u chowak nookʼoʼob, yéetel tsʼoʼok u sakkúuntikoʼob yéetel u kʼiʼikʼel le Tamanoʼ» (Apo. 7:9, 13, 14).

15, 16. ¿Bix u yilaʼal Dios tumen le máaxoʼob minaʼan baʼax kʼaas tu puksiʼikʼaloʼoboʼ?

¹⁵ Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ jeʼel máaxak ka u yil Dioseʼ yaan u kíimil (Éxo. 33:20). Baʼaleʼ ¿baʼaxten túun Jesuseʼ tu yaʼaleʼ yaan u yilaʼal Dios tumen le máaxoʼob minaʼan baʼax kʼaas tu puksiʼikʼaloʼoboʼ? Le tʼaan griego ku traducirtaʼal «u yilaʼal» jeʼel xan u tsʼáaik naʼatbil «u máansik tu tuukul máak wa baʼax wa u kʼaj óoltaʼal wa baʼax». Le máaxoʼob ilik Dios yéetel ‹u yich u puksiʼikʼaloʼoboʼ› tsʼoʼok u kʼaj óoltikoʼob tubeel yéetel jatsʼuts u yilkoʼob u modos (Efe. 1:18). Jesuseʼ tu yeʼesaj jach bix u Taata, le oʼolal tu yaʼalaj: «Le máax tsʼoʼok u yilkeneʼ tsʼoʼok xan u yilik le Taataoʼ» (Juan 14:7-9).

¹⁶ ¿Bix uláakʼ jeʼel k-ilik Dioseʼ? Letiʼe kéen k-il baʼax ku beetik utiaʼal u yáantkoʼonoʼ (Job 42:5). Tsʼoʼoleʼ jeʼel xan u páajtal k-ilik kéen tuukulnakoʼon tiʼ le bendicionoʼob ken u tsʼáa tiʼ le máaxoʼob bisik junpʼéel kuxtal  limpio yéetel ku chúukpajal u yóoloʼoboʼ. Baʼaleʼ le yéeyaʼanoʼoboʼ jach tu jaajil ku yilkoʼob Dios kéen kaʼa kuxkíintaʼakoʼob teʼ kaʼanoʼ (1 Juan 3:2).

17. ¿Baʼaxten kiʼimak u yóol le máaxoʼob ku meyajoʼob utiaʼal ka yanak jeetsʼeliloʼ?

¹⁷ Jesuseʼ tu yaʼalaj xan: «Kiʼimak u yóol le máaxoʼob ku meyajoʼob utiaʼal ka yanak jeetsʼeliloʼ» (Mat. 5:9). Le máakoʼob beyaʼ yaʼab baʼax oʼolal kiʼimak u yóoloʼob. Disipulo Santiagoeʼ tu yaʼalaj: «Tiʼ baʼax yaan yil yéetel u yich le justiciaoʼ, u semillaileʼ ku paʼakʼal ich jeetsʼelil chúumuk tiʼ le máaxoʼob táan u yilkoʼob ka yanak jeetsʼeliloʼ» (Sant. 3:18). Wa yaantoʼon junpʼéel talamil yéetel wa máax teʼ múuchʼulil wa ichil k-familiaeʼ jeʼel u páajtal k-kʼáat óoltik tiʼ Jéeoba ka u yáantoʼon k-utskíinteʼ. Jéeobaeʼ yaan u tsʼáaiktoʼon u kiliʼich muukʼ yéetel yaan u yáantkoʼon k-eʼes jatsʼuts modos, beyoʼ yaan u yantaltoʼon kiʼimak óolal. Jesuseʼ tu yeʼesaj u kʼaʼanaʼanil k-kaxtik jeetsʼelil ka tu yaʼalaj: «Wa táan a bisik junpʼéel baʼax a kʼub teʼ altaroʼ baʼaleʼ teʼeloʼ ku kʼaʼajaltech kʼuuxtech a sukuʼuneʼ, pʼat aktáan tiʼ le altar le baʼax ta bisoʼ. Táanileʼ xeen a wutskíint le talamil yaantech yéetel a sukuʼunoʼ, ken suunakech túuneʼ ka kʼubik» (Mat. 5:23, 24).

18, 19. ¿Baʼaxten kiʼimak u yóol le máaxoʼob meyajtik Dios kex ka chʼaʼpachtaʼakoʼoboʼ?

¹⁸ «Kiʼimakchajak a wóoleʼex ken poʼopochʼaʼakeʼex, ken chʼaʼpachtaʼakeʼex yéetel ken aʼalaʼak jeʼel baʼaxak maʼ jaajtak ta contraʼex tin woʼolaliʼ.» ¿Baʼaxten tu yaʼalaj Jesús beyoʼ? Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Kiʼimakchajak a wóoleʼex yéetel síitʼneneʼex yéetel kiʼimak óolal, tumen nojoch baʼax kun siibilteʼex teʼ kaʼanoʼ, tumen bey úuchik xan u chʼaʼpachtaʼal le profetaʼob kuxlajoʼob táanil tiʼ teʼexoʼ» (Mat. 5:11, 12). Ka jaʼajatsʼaʼab le apostoloʼob yéetel ka aʼalaʼabtiʼob ka xuʼuluk u kʼaʼaytajoʼobeʼ «jóokʼoʼob tiʼ le Sanedrín jach kiʼimak u yóoloʼoboʼ». Letiʼobeʼ yaj tu yuʼubil u jaʼajatsʼaʼaloʼob, baʼaleʼ kiʼimakchaj u yóoloʼob, «tumen Dioseʼ tu chaʼaj u mixbaʼalkúuntaʼaloʼob tu yoʼolal u kʼaabaʼ Jesús» (Bax. 5:41).

¹⁹ Le máaxoʼob meyajtik Dios teʼ kʼiinoʼobaʼ láayliʼ kiʼimak u yóoloʼob ikil u muʼyajoʼob yoʼolal u kʼaabaʼ Jesús wa kéen u aktáantoʼob nukuch talamiloʼobeʼ (xok Santiago 1:2-4). Toʼoneʼ yaj k-uʼuyik xan k-muʼyaj. Baʼaleʼ wa ku chúukpajal k-óoleʼ Jéeobaeʼ yaan u yáantkoʼon utiaʼal maʼ k-sajaktal k-aktáante. Koʼoneʼex ilik baʼax úuch tiʼ sukuʼun Henryk Dornik. Tu mesil agosto tiʼ 1944, letiʼ yéetel u sukuʼuneʼ bisaʼaboʼob tumen le autoridadoʼob teʼ campo de concentracionoʼ. Le máaxoʼob pʼekmiloʼoboʼ tu yaʼaloʼob: «Mix baʼal beetik u kʼexik u tuukuloʼob. Bey kiʼ u yuʼubikoʼob u muʼyajoʼobeʼ». Baʼaleʼ le sukuʼun Dornikoʼ tu yaʼalaj: «Yaj tin wuʼuyil baʼax beetaʼabten, baʼaleʼ kiʼimakchaj in wóol tumen in wojel tuláakal le baʼax tin muʼyajtoʼ, tin beetaj tumen taak u chúukpajal in wóol in meyajt Jéeoba. In orar tiʼ Jéeobaeʼ jach tu yáanten, tumen tin wuʼuyaj naatsʼ yanilen tiʼ letiʼ. ¡Letiʼ tsʼáaten le áantaj jach kʼaʼabéetchajtenoʼ!».

20. ¿Baʼaxten jach ku taasiktoʼon kiʼimak óolal k-meyajtik «le Dios kiʼimak u yóoloʼ»?

²⁰ Wa k-lúubul utsil tiʼ «le Dios kiʼimak u yóoloʼ» ku kiʼimaktal xan k-óol, kex ka chʼaʼpachtaʼakoʼon yoʼolal k-religión, kex ka u tsʼáauba t-contra k-láakʼtsiloʼob, kex kʼojaʼanoʼon wa kex tsʼoʼok u yantal k-jaʼabil (1 Tim. 1:11). Kiʼimak xan k-óol tumen k-ojel Dioseʼ «maʼ tu páajtal u tuus», le oʼolal yaan u béeykuntik tuláakal baʼax u yaʼalmaj u beetik (Tito 1:2). Le nukuch bendicionoʼob ken u tsʼáaoʼ yaan u beetik k-ilik bey mix baʼal le baʼaxoʼob t-muʼyajtoʼ. Maʼ tu páajtal k-máansik t-tuukul tuláakal le baʼaxoʼob ken u tsʼáatoʼon Jéeoba teʼ Paraísooʼ. Jach yaan u yantal jeetsʼelil yéetel kiʼimak óolaliʼ (Sal. 37:11).