Kʼáatchiʼob ku beetaʼal
¿Baʼaxten 2 Samuel 21:7-9, ku yaʼalikeʼ Davideʼ «tu chʼaʼaj óotsilil tiʼ Mefibóset», chéen baʼaleʼ kéen tsʼoʼokkeʼ ku yaʼalikeʼ tu kʼubaj Mefibóset utiaʼal ka kíimsaʼak?
Juntúul máak chéen ku jáan xokik le baʼax ku yaʼalik le tekstooʼ maʼ xaaneʼ jeʼel u beetik le kʼáatchiʼ tsʼoʼok k-aʼalikoʼ. Chéen baʼaleʼ u jaajileʼ yaan kaʼatúul máakoʼob ku kʼaabaʼtikoʼob Mefibóset. Wa k-xakʼaltik tubeel le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ yaan jujunpʼéel baʼaloʼob jeʼel k-kanikeʼ.
Rey Saúleʼ yanchaj siete u hijoʼob yéetel kaʼatúul u hijaʼob. Le yáax hijooʼ tu kʼaabaʼtaj Jonatán. Le ka tsʼoʼokeʼ yanchaj juntúul u hijo yéetel Rizpá tu kʼaabaʼtaj Mefibóset, chéen baʼaleʼ Jonatáneʼ yanchaj xan juntúul u hijo tu kʼaabaʼtaj Mefibóset. Jeʼex túun k-ilkoʼ Saúleʼ yanchaj juntúul u hijo bey xan juntúul u yáabil tu kʼaabaʼtaj Mefibóset.
Junpʼéel kʼiineʼ rey Saúleʼ káaj u pʼektik le gabaonitaʼob kajaʼanoʼob ichil le israelitaʼoboʼ ka tu kíimsaj wa jaytúul tiʼ letiʼobiʼ. Leloʼ jach maʼ maʼalobiʼ tumen tu kʼiiniloʼob Josuéeʼ u nuuktakil le israelitaʼoboʼ tu chʼaʼajoʼob junpʼéel acuerdo yéetel le gabaonitaʼob utiaʼal maʼ u xuʼulskoʼobtiʼoboʼ (Jos. 9:3-27).
Le acuerdo chʼaʼabaʼanoʼ unaj u tsʼoʼokbesaʼal kaʼach tak tu kʼiiniloʼob Saúl. Chéen baʼaleʼ letiʼeʼ maʼ tu respetartaj le acuerdo chʼaʼabaʼanoʼ ka tu yóotaj u xuʼuls tiʼ le gabaonitaʼoboʼ, le oʼolal tu táan Dioseʼ «Saúl yéetel u familiaeʼ culpableʼob» úuchik u kíimskoʼob le gabaonitaʼoboʼ (2 Sam. 21:1). Le ka káaj u beetik u reyil Davideʼ le gabaonitaʼoboʼ tu tsikbaltoʼobtiʼ le baʼax beetaʼabtiʼoboʼ. Tu yoʼolal le baʼax jach kʼaas tu beetaj Saúl yéetel utiaʼal u páajtal u kaʼa bendecirtaʼaloʼob tumen Jéeobaeʼ, Davideʼ tu kʼáataj tiʼ le gabaonitaʼob baʼax jeʼel u páajtal u beetik tu yoʼolaloʼoboʼ. Letiʼobeʼ maʼ tu kʼáatoʼob taakʼiniʼ baʼaxeʼ tu kʼáatoʼob ka tsʼaʼabaktiʼob siete u túulal u hijoʼob le máax taak kaʼach u xuʼulsiktiʼoboʼ (Núm. 35:30, 31). David túuneʼ tu beetaj le baʼax tu kʼáatoʼoboʼ (2 Sam. 21:2-6).
Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ Saúl yéetel Jonatáneʼ tsʼoʼok kaʼach u kíimloʼob, chéen baʼaleʼ Mefibóset, u hijo Jonatáneʼ kuxaʼan kaʼachi. Letiʼeʼ móochchaj desde tu chichnil yéetel maʼ táakpaj tiʼ le baʼax tu beetaj u abuelo tiʼ le gabaonitaʼoboʼ. Tsʼoʼoleʼ Davideʼ u beetmaj kaʼach junpʼéel acuerdo yéetel Jonatán utiaʼal u biskubaʼob, ichil le acuerdoaʼ táakaʼan kaʼach tak u paalaloʼob (1 Sam. 18:1; 20:42). Yoʼolal leloʼ Davideʼ «tu chʼaʼaj óotsilil tiʼ Mefibóset u hijo Jonatán, u yáabil Saúl. Lelaʼ tu beetaj yoʼolal le baʼax tu jurartaj tiʼ Jonatán [...] tu táan Jéeobaoʼ» (2 Sam. 21:7).
Davideʼ utiaʼal u beetik le baʼax tu kʼáataj le gabaonitaʼoboʼ tu chʼaʼaj kaʼatúul u hijoʼob Saúl yéetel cinco u yáabiloʼobeʼ ka tu kʼubajtiʼob, juntúul tiʼ u hijoʼob Saúloʼ ku kʼaabaʼtik Mefibóset (2 Sam. 21:8, 9). Bey úuchik u xuʼulsik David le maldición yaan kaʼach yóokʼol le luʼum úuchik u weʼekel u kʼiʼikʼel le gabaonitaʼoboʼ.
Le tsikbalilaʼ ku kaʼansiktoʼoneʼ wa le kaʼatúul u hijoʼob Saúl yéetel le cinco u yáabiloʼob mix baʼal kʼaas kaʼach u beetmoʼoboʼ Jéeobaeʼ bejlaʼa maʼ tu chaʼik u kíimsaʼaloʼobeʼ, tumen le Leyoʼ ku yaʼalik kaʼacheʼ le hijotsiloʼoboʼ maʼ unaj u kíimsaʼaloʼob tu yoʼolal u kʼeban u taataʼobiʼ. Le leyoʼ ku yaʼalik: «Juntúul máakeʼ unaj u kíimsaʼal yoʼolal le kʼeban tu beetoʼ» (Deu. 24:16). Leloʼ ku yeʼesiktoʼoneʼ le kaʼatúul u hijoʼob Saúl yéetel le cinco u yáabiloʼoboʼ yaan bix úuchik u táakpajloʼob utiaʼal u xuʼulsaʼal tiʼ le gabaonitaʼoboʼ. Bey túunoʼ tu siete u túulaloʼobeʼ kíimsaʼaboʼob tu yoʼolal le baʼax kʼaas u beetmoʼoboʼ.
¿Baʼax túun ku kaʼansiktoʼon le tsikbalilaʼ? Ku kaʼansiktoʼoneʼ juntúul máax ku beetik junpʼéel baʼax kʼaaseʼ culpable tiʼ baʼax ku beetik, maʼ tu páajtal u yaʼalik chéen táan kaʼach u yuʼubik tʼaan. Le oʼolal le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Tumen cada juntúuleʼ yaan u bisik u kuuch» (Gál. 6:5; Efe. 5:15).