Le baʼax úuchtenoʼ jach tu kʼexaj in kuxtal tumen desde teʼ kʼiin jeʼeloʼ káaj in kaxtik Dios. Chéen baʼaleʼ táanil tiʼ in tsikbaltikteʼex baʼax úuchten teʼ áakʼab jeʼeloʼ, yaan in tsikbaltikteʼex baʼaxoʼob sen úuchten tin chichnil yéetel bix tu yáantilen utiaʼal in natsʼkinba tu yiknal Dios.

Teneʼ síijen tu añoil 1937 tu kaajil Guesnain, junpʼéel kaaj yaan tu xamanil Francia. In taataeʼ ku meyaj kaʼach tiʼ junpʼéel mina. Letiʼeʼ tu kaʼansajteneʼ jach kʼaʼabéet u meyaj máak, tsʼoʼoleʼ tu yáanten xan in wileʼ igual tuláakal máak. Le máaxoʼob ku meyajoʼob teʼ minasoʼ jach yaj bix u kuxtaloʼob, le oʼolal in taataeʼ u yoksmuba tiʼ sindicatos yéetel ku beetik huelga yéetel uláakʼ máakoʼob. In taataeʼ u pʼeek xan u yilik baʼax ku beetik le sacerdoteʼob yanoʼob teʼ kaajoʼ. Yaʼab tiʼ letiʼobeʼ kex maʼalob kuxlikoʼobeʼ ku kʼáatkoʼob taakʼin yéetel janal tiʼ le máaxoʼob óotsiloʼob ku meyajoʼob teʼ minasoʼ. Tu yoʼolal leloʼ in taataeʼ maʼ tu bisen tiʼ mix junpʼéel religióniʼ, hasta mix juntéen ku tʼaan kaʼach tiʼ Dios.

 Le ka nojochchajeneʼ tin maas pʼektaj u beetaʼal injusticia. Jach in pʼeek in wilik bix u maltratartaʼal le j-táanxel luʼumiloʼob kajaʼanoʼob Franciaoʼ. Teneʼ uts tin tʼaan in bin báaxal fútbol yéetel u paalal le j-táanxel luʼumiloʼoboʼ. Jach kin tsʼíiboltik kaʼach ka u bisuba maʼalob u kajnáaliloʼob Francia yéetel le j-táanxel luʼumiloʼoboʼ tumen in maamaeʼ x-táanxel luʼumil.

Tu añoil 1957, tʼaʼanen utiaʼal in beetik in soldadoil. Bey úuchik in bin teʼ guerra tu luʼumil Argeliaoʼ. Jeʼex táan in tsikbaltikteʼexoʼ, le ka tsʼoʼok in wawtik: «¡Kiʼichkelem Yuum, áanteniʼ!», teʼ súutukoʼ u maʼalobileʼ maʼ tíipʼ juntúul soldadoiʼ baʼaxeʼ juntúul burro, hasta tin wuʼuyaj sáalchajen. Le baʼaxoʼob úuchten teʼ guerraoʼ tu beetaj in tuklik: «¿Yaan wa u biilal u kuxtal máak? ¿U yaabiltmoʼon wa Dios? ¿Yaan wa u kʼuchul u kʼiinil u yantal jeetsʼelil?».

Le ka máan kʼiineʼ binen in xíimbalt in taataʼob, teʼeloʼ tin kʼaj óoltaj juntúul u testigo Jéeoba. Letiʼeʼ tu tsʼáajten junpʼéel Biblia, teneʼ káaj in xokik le ka suunajen Argeliaoʼ. Le baʼax ku yaʼalik Apocalipsis 21:3 yéetel 4, jach tu beetaj in tuukul. Teʼeloʼ ku yaʼalik: «U yotoch Dioseʼ tiaʼan yiknal le máakoʼoboʼ. [...] Letiʼeʼ yaan u choʼik tuláakal u jaʼil u yichoʼob, maʼ tun yantal kíimil, mix okʼol, mix kʼiʼinamil yéetel mix máak kun muʼyaj». * Teneʼ mix juntéen in xok kaʼach leloʼ, maʼ tin jach creertik kaʼachi tumen teʼ kʼiinoʼoboʼ mix baʼal in wojel tiʼ Dios mix tiʼ le Bibliaoʼ.

Tu añoil 1959, le ka tsʼoʼok in beetik in soldadoileʼ tin kʼaj óoltaj juntúul u testigo Jéeoba ku kʼaabaʼtik François. Letiʼeʼ tu kaʼansajten yaʼab baʼaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ, tu yeʼesajteneʼ u kʼaabaʼ Dioseʼ Jéeoba (Sal. 83:18). Tsʼoʼoleʼ tu tsolajteneʼ Jéeobaeʼ yaan u xuʼulsik le baʼaloʼob kʼaastak ku beetaʼal way yóokʼol kaabeʼ, yaan u sutik paraísoil le Luʼumaʼ yéetel yaan u béeykuntik le baʼax ku yaʼalik Apocalipsis 21:3 yéetel 4.

Tin tsʼáaj cuenta jaaj le baʼaxoʼob tu kaʼansajtenoʼ yéetel kʼuch tin puksiʼikʼal. Chéen baʼaleʼ pʼuʼujen tumen tin wilaj le sacerdoteʼoboʼ ku kaʼanskoʼob baʼaloʼob maʼ teʼ Biblia u taaloʼ. Teʼ kʼiinoʼoboʼ láayliʼ bey in tuukul jeʼex in taataeʼ tumen taak in jáan beetik wa baʼax utiaʼal in wutskíintik le baʼax ku beetaʼaloʼ.

François yéetel uláakʼ Testigoʼobeʼ tu yáantenoʼob in kʼex in modos. Letiʼobeʼ tu yeʼesoʼobteneʼ maʼ unaj k-juzgartik mix máakiʼ. Baʼaxeʼ unaj k-tsʼáaik u yojéeltoʼob le baʼaloʼob maʼalobtak ken u beet u Reino Diosoʼ, tumen letiʼe baʼax tu beetaj Jesús úuchjeakiloʼ yéetel letiʼe baʼax tu kʼubéentaj tiʼ u discípuloʼoboʼ (Mat. 24:14; Luc. 4:43). Tin kanaj xaneʼ kʼaʼabéet in respetartik tuláakal máak kex yaanal baʼal ku creerkoʼob. Jeʼex u yaʼalik le Bibliaoʼ «u esclavo Yuumtsileʼ minaʼan baʼax oʼolal u baʼateʼel, baʼaxeʼ kʼaʼabéet u yeʼesik u yutsil tiʼ u maasil» (2 Tim. 2:24).

Teneʼ tin kʼexaj in kuxtal yéetel okjaʼanajen tu añoil 1959 tiʼ junpʼéel asamblea tiʼ circuito. Teʼeloʼ  tin kʼaj óoltaj Angèle, juntúul x-chʼúupal jach utschaj tin wich, káaj in xíimbaltik yéetel tsʼoʼok k-beel tu añoil 1960. Letiʼeʼ jach jatsʼuts u modos yéetel juntúul jach maʼalob atantsil, junpʼéel regalo tu tsʼáajten Jéeoba (Pro. 19:14).

Teneʼ yaʼab baʼaloʼob tsʼoʼok in kanik tiʼ uláakʼ sukuʼunoʼob. Tsʼoʼok in wilkeʼ utiaʼal u béeytal u beetik máak junpʼéel maʼalob meyajeʼ kʼaʼabéet kabal u yóol yéetel u chʼaʼik en cuenta le baʼax ku yaʼalik Proverbios 15:22: «Le baʼax ku chʼaʼtuklaʼal tumen yaʼab máakoʼobeʼ ku jóokʼol utsil».

Tu añoil 1964, tin wilaj jach jaaj le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ. Teʼ año jeʼeloʼ tsʼaʼaben in beet in superintendenteil tiʼ circuito utiaʼal in líiʼsik u yóol le sukuʼunoʼoboʼ. Teneʼ chéen 27 años yaanten kaʼachi yéetel yaan baʼaloʼob maʼ tin beetaj tubeeliʼ, chéen baʼaleʼ tin wilaj in kaanbal tiʼ le sukuʼunoʼob úuch joʼopʼok u meyajtikoʼob Jéeobaoʼ.

Juntéenjeakileʼ le ka tsʼoʼok in xíimbaltik junpʼéel múuchʼulil tu kaajil Paríseʼ, juntúul sukuʼun úuch joʼopʼok u meyajtik Jéeobaeʼ tu kʼáatajten wa jeʼel u páajtal u tsikbal tin wéeteleʼ, teneʼ tin waʼalajtiʼ: «Jeʼeleʼ». Letiʼ túuneʼ tu kʼáatajten:

«Louis, le doctoroʼoboʼ, ¿máax ku atenderkoʼob? ¿Le máaxoʼob toj u yóoloʼoboʼ wa le kʼojaʼanoʼoboʼ?».

Teneʼ tin núukajtiʼ: «Le kʼojaʼanoʼoboʼ».

Letiʼeʼ tu yaʼalajten: «Jach beyoʼ, chéen baʼaleʼ teneʼ tsʼoʼok in wilkeʼ maases ka biskaba yéetel le sukuʼunoʼob muʼukʼaʼan u fejoʼob jeʼex u superintendenteil le múuchʼulilaʼ. Teʼ múuchʼulilaʼ yaan yaʼab sukuʼunoʼob túumbenoʼob, suʼlakoʼob yéetel lubaʼan u yóoloʼob. In waʼalikeʼ jach jeʼel a líiʼsik u yóoloʼob wa ka xiʼikech tu yotochoʼob yéetel ka jaankech tu yéeteloʼobeʼ».

¡Jach maʼalob le baʼax tu kaʼansajten le sukuʼunoʼ! Tin tsʼáaj cuenta jach u yaabiltmaj u mejen tamanoʼob Jéeoba. Le oʼolal tu séebaʼanil tin beetaj le baʼax tu yaʼalajtenoʼ. Yaaske yaan sukuʼunoʼob jeʼex letiʼoʼ, jach kin tsʼáaik u graciasil tiʼ Jéeoba.

Tu añoil 1969 yéetel 1973, kʼubéentaʼabten ka in wil u beetaʼal janal teʼ asambleaʼob internacionaloʼob beetaʼab Colombes (París). Teʼ asamblea beetaʼab 1973, yanchaj k-beetik u yoʼoch kex  60,000 máakoʼob durante cinco días, hasta maʼ tin kaxtik kaʼach baʼax in beete. Chéen baʼaleʼ tin kaʼa ilaj jach jaaj le baʼax ku yaʼalik Proverbios 15:22. Le oʼolal tin kʼáataj consejo tiʼ uláakʼ sukuʼunoʼob, yéetel tin kaxtaj sukuʼunoʼob carniceroʼob, cocineroʼob yéetel jach u yojloʼob maan. Yéetel u yáantajoʼobeʼ béeychaj k-beetik le nojoch meyaj kʼubéentaʼabtenoʼ.

Tu añoil 1973, teen yéetel in wataneʼ invitartaʼaboʼon utiaʼal ka xiʼikoʼon meyaj tu Betelil Francia. Le yáax meyaj tsʼaʼabtenoʼ maʼ chéen chʼaʼabil tin wililiʼ. Kʼaʼabéet kaʼach k-túuxtik publicaciónoʼob tiʼ le sukuʼunoʼob yanoʼob Camerúnoʼ (África). Chéen baʼaleʼ teʼeloʼ desde tu añoil 1970 tak 1993, prohibirtaʼan kaʼach le meyaj ku beetik u testigoʼob Jéeobaoʼ. Teneʼ tin kaʼa uʼuyaj maʼ tin kaxtik baʼax in beete. Chéen baʼaleʼ le sukuʼun nuʼuktik le meyaj ku beetik u testigoʼob Jéeoba tu luʼumil Franciaoʼ tu tsʼáaj cuentaeʼ ka tu yaʼalajten: «Le sukuʼunoʼob yanoʼob Camerúnoʼ kʼaʼabéettiʼob le publicaciónoʼobaʼ. ¡Koʼox túuxtiktiʼob!». Toʼon túuneʼ bey t-beetiloʼ.

Yaʼab u téenel binen in muchʼinba yéetel le ancianoʼob kajaʼanoʼob teʼ luʼumoʼob yaan naatsʼ Camerúnoʼ. Letiʼobeʼ tu yáantenoʼob in wil bix jeʼel k-túuxtik le publicaciónoʼob tiʼ le sukuʼunoʼoboʼ. Jéeobaeʼ jach tu bendecirtaj le baʼaxoʼob t-beetoʼ. Ichil 20 añoseʼ le sukuʼunoʼob kajaʼanoʼob teʼeloʼ maʼ xuʼul u kʼamkoʼob U Pʼíich Tulumil Kananiʼ bey xan le publicación ku jóoʼsaʼal cada mes ku kʼaabaʼtik Nuestro Servicio del Reinooʼ.

Desde ka tin kʼaj óoltaj Angèleeʼ tin wilaj jach u tsʼaamaj u yóol u meyajt Jéeoba. Jeʼex teʼ kʼiin ka tsʼoʼok k-beeloʼ letiʼeʼ tu yaʼalajten ka orarnaken tiʼ Jéeoba yéetel ka in waʼaltiʼ jach taak k-múul meyajtik. Jéeobaeʼ tu yuʼubaj le baʼax t-kʼáatajtiʼoʼ.

 Angèleeʼ tsʼoʼok xan u yáantken maas confiar tiʼ Jéeoba. Jeʼex le ka invitartaʼaboʼon meyaj Betel tu añoil 1973, teen kaʼacheʼ maʼ jach taak in biniʼ tumen uts tin tʼaan in beetik in circuitoil. Chéen baʼaleʼ Angèleeʼ tu kʼaʼajsajteneʼ tsʼoʼok k-kʼubik k-kuxtal tiʼ Jéeoba, le oʼolal unaj k-beetik le baʼax ku yaʼalik u kaajaloʼ (Heb. 13:17). Tin wilaj jach jaaj u tʼaan, le oʼolal t-chʼaʼtuklaj k-bin meyaj Betel. In wataneʼ jach jatsʼuts u modos, yaan u naʼat yéetel u yaabiltmaj Jéeoba, leloʼ tsʼoʼok u yáantkoʼon k-bisba maʼalob yéetel tsʼoʼok u yáantkoʼon k-chʼaʼtukult baʼax ken k-beete.

Beoraaʼ tsʼoʼok u yantal k-jaʼabil, chéen baʼaleʼ Angèleeʼ láayliʼ jach ku yáantkeneʼ. Yaan escuelaʼob ku tsʼaʼabal ichil u kaajal Jéeobaeʼ ku beetaʼal ich inglés. Toʼoneʼ jach taak k-bin teʼ escuelaʼoboʼ, le oʼolal kex yaan óoliʼ 75 años toʼoneʼ t-chʼaʼtuklaj k-bin tiʼ junpʼéel múuchʼulil ich inglés utiaʼal k-maas kanik le idiomaoʼ. Tumen kin meyaj ichil u Comitéil u Sucursalil Franciaeʼ istikyaj u yantalten tiempo utiaʼal in kanik le idiomaoʼ, chéen baʼaleʼ k-múul áantikba yéetel in watan. Beoraaʼ kex tsʼoʼok 80 años toʼoneʼ láayliʼ k-líiʼsikba ich inglés yéetel francés utiaʼal le muchʼtáambaloʼoboʼ. K-táakpajal xan teʼ muchʼtáambaloʼob yéetel teʼ kʼaʼaytaj utiaʼal k-áantik le múuchʼulil tuʼux k-binoʼ. Jéeobaeʼ tsʼoʼok u bendecirkoʼon.

Tu añoil 2017, invitartaʼaboʼon utiaʼal ka xiʼikoʼon teʼ Escuela utiaʼal le Máaxoʼob yanoʼob ichil le Comités tiʼ Sucursal yéetel u yatanoʼob ku beetaʼal Pattersonoʼ (Nueva York).

Jéeobaeʼ jach maʼalob u kaʼansaj (Isa. 30:20). Letiʼeʼ jach maʼalob u kaʼansik le táankelmoʼoboʼ bey xan le máaxoʼob yaan u jaʼabiloʼoboʼ (Deu. 4:5-8). Teneʼ tsʼoʼok in wilkeʼ le táankelmoʼob ku yuʼubikoʼob u tʼaan Jéeoba bey xan le baʼax ku yaʼalik le sukuʼunoʼob yéetel le kiikoʼob yaan u jaʼabiloʼoboʼ ku chʼaʼtuklik u beetkoʼob baʼaloʼob maʼalobtak yéetel ku chúukpajal u yóol u meyajtoʼob Jéeoba. Jach jeʼex u yaʼalik Proverbios 9:9: «Tsol u nuʼuk tiʼ juntúul máax yaan u naʼat, letiʼ túuneʼ yaan u maas antal u naʼat. Kaʼans juntúul utsul máak, letiʼ túuneʼ yaan u maas kaanbal».

Yaan kʼiineʼ kin máansik tin tuukul le baʼax úuchten walajki 60 años tu montañailoʼob Argeliaoʼ. Mix juntéen tin tuklaj wa yaan u yantalten le kiʼimak óolal yaanten bejlaʼoʼ. ¡Yaʼab baʼaloʼob tsʼoʼok in kanik tiʼ u maasil! Jéeobaeʼ tsʼoʼok u beetik u yantaltoʼon kiʼimak óolal ichil k-kuxtal. Le oʼolal k-chʼaʼtukultmaj u seguer k-kaanbal tiʼ k-Taata yaan teʼ kaʼanoʼ bey xan tiʼ le sukuʼunoʼob yéetel kiikoʼob yaan u jaʼabiloʼob jach u yaabiltmoʼob Jéeobaoʼ.