1. ¿Baʼaxten kʼaʼabéet u nuʼuktikoʼon Dios utiaʼal u yantaltoʼon kiʼimak óolal?

 LE KIʼIMAK ÓOLAL ku yaʼalik le Bibliaoʼ maʼ chéen utiaʼal u chan súutukiʼ, baʼaxeʼ utiaʼal tuláakal u kuxtal máak. Úuchjeakileʼ teʼ Sermón del Monteoʼ Jesúseʼ tu yaʼalaj baʼax jeʼel u yáantik máak utiaʼal u yantaltiʼ le kiʼimak óolal jeʼeloʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Kiʼimak u yóol le máaxoʼob ku tsʼáaikoʼob cuenta kʼaʼabéet u nuʼuktaʼaloʼob tumen Diosoʼ» (Mat. 5:3). Jesúseʼ u yojel beetaʼab máak yéetel u tsʼíibolalil u kʼaj óoltik yéetel u adorartik Jéeoba. Le oʼolal le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ ‹unaj u tsʼáaik cuenta máak kʼaʼabéet u nuʼuktaʼal tumen Dios›. Jeʼel u páajtal u yantaltoʼon kiʼimak óolaleʼ tumen táan k-meyajtik Jéeoba, «le Dios kiʼimak u yóoloʼ» (1 Tim. 1:11).

2, 3. 1) ¿Máaxoʼob tu yaʼalaj Jesús jeʼel u páajtal xan u kiʼimaktal u yóoloʼobeʼ? 2) ¿Baʼax ken k-il teʼ xookaʼ, yéetel baʼaxten jach kʼaʼabéet k-beetik?

² Utiaʼal u kiʼimaktal u yóol máakeʼ, ¿kʼaʼabéet wa maʼalob yanil tuláakal baʼal ichil u kuxtal? Maʼatech. Teʼ Sermón del Monteoʼ Jesúseʼ tu yaʼaleʼ «le máaxoʼob lubaʼan u yóoloʼoboʼ» jeʼel u páajtal u kiʼimaktal u yóoloʼob kex táan u muʼyajoʼob yoʼolal u kʼebanoʼob wa yoʼolal uláakʼ baʼaloʼobeʼ. Tsʼoʼoleʼ tu yaʼalaj xaneʼ jeʼel u páajtal u kiʼimaktal u yóol «le máaxoʼob ku chʼaʼpachtaʼaloʼob ikil u beetkoʼob baʼax maʼaloboʼ» bey xan le máaxoʼob ku poʼopochʼaʼaloʼob ikil u beetkubaʼob u discípuloʼoboʼ (Mat. 5:4, 10, 11). Chéen baʼaleʼ, ¿jach wa tu jaajil jeʼel u kiʼimaktal u yóol máak teʼ súutukiloʼob beyoʼ?

³ Jesúseʼ tu kaʼanseʼ utiaʼal u kiʼimaktal k-óoleʼ maʼ kʼaʼabéet  maʼalob yanil tuláakal baʼal ichil k-kuxtaliʼ, baʼax kʼaʼabéeteʼ k-natsʼikba tiʼ Dios yéetel k-chaʼik u nuʼuktikoʼon (Sant. 4:8). ¿Bix jeʼel u páajtal k-beetik leloʼ? Teʼ xookaʼ yaan k-ilik óoxpʼéel baʼaloʼob jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal ka kiʼimakchajak k-óol tu jaajileʼ.

4. ¿Máakalmáak le yáax baʼal jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal ka kiʼimakchajak k-óoloʼ? (Salmo 1:1-3).

⁴ YÁAX: Utiaʼal u kiʼimaktal k-óol mantatsʼeʼ kʼaʼabéet k-chaʼik u nuʼuktikoʼon Dios. Le baʼalcheʼoboʼ utiaʼal u seguer u kuxtaloʼobeʼ kʼaʼabéet u janaloʼob. Chéen baʼaleʼ máakeʼ maʼ chéen kʼaʼabéet u janaliʼ baʼaxeʼ kʼaʼabéet xan u chaʼik u nuʼuktaʼal tumen Dios. Jesúseʼ tu yaʼalaj: «Máakeʼ maʼ chéen yéetel waaj unaj u kuxtaliʼ, baʼaxeʼ unaj u kuxtal yéetel tuláakal baʼax ku yaʼalik Jéeoba» (Mat. 4:4). Le oʼolaleʼ sáamsamal unaj k-ilik k-xokik le Bibliaoʼ. Juntúul tiʼ le máaxoʼob tsʼíibt u libroil Salmosoʼ tu yaʼalaj: «Kiʼimak u yóol le máax [...] jach u yaabiltmaj u ley Jéeoba[oʼ], bul kʼiin yéetel bul áakʼab ku xokik le leyoʼ» (xok Salmo 1:1-3).

5, 6. 1) ¿Baʼax jeʼel u páajtal k-kanik teʼ Bibliaoʼ? 2) ¿Baʼax utsil k-jóoʼsik kéen k-xok le Bibliaoʼ?

⁵ Jéeobaeʼ u yaabiltmoʼon le oʼolal teʼ Bibliaoʼ ku yaʼaliktoʼon baʼax unaj k-beetik utiaʼal u kiʼimaktal k-óol. Por ejemploeʼ ku kaʼansiktoʼon baʼax biilal kuxaʼanoʼon, bix jeʼel u páajtal k-bisikba tu yéeteleʼ yéetel baʼax jeʼel u páajtal k-beetik utiaʼal u perdonartik k-kʼebanoʼobeʼ. Tsʼoʼoleʼ ku yaʼalik xan toʼon baʼax u tukultmaj u beetik t-oʼolal (Jer. 29:11). Tuláakal lelaʼ k-ojéeltik le kéen k-xakʼalxokt le Bibliaoʼ yéetel jach ku kiʼimakkúuntik u yóol k-puksiʼikʼal.

⁶ Jeʼex k-ojliloʼ le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ jach jeʼel u yáantkoʼon ichil k-kuxtaleʼ, wa  k-beetik baʼax ku yaʼalikeʼ ku kiʼimaktal k-óol. Le oʼolaleʼ le kéen k-uʼuy u pechʼmoʼon le problemasoʼ maʼalob ka k-jóoʼs u súutukil k-xokik le Bibliaoʼ yéetel k-tuukul tiʼ baʼax ku yaʼalik. Jesúseʼ tu yaʼalaj: «¡Kiʼimak u yóol le máaxoʼob ku chʼenxikintikoʼob yéetel ku beetkoʼob baʼax ku yaʼalik Diosoʼ!» (Luc. 11:28).

7. ¿Bix jeʼel k-kiʼikiʼ óoltik u xookil le Bibliaoʼ?

⁷ Le kéen k-xok le Bibliaoʼ maʼalob ka k-jóoʼs u súutukil k-kiʼikiʼ óoltik le baʼax ku yaʼalikoʼ. ¿Bix jeʼel k-kiʼikiʼ óoltikeʼ? Utiaʼal k-naʼatikeʼ koʼoneʼex tsʼáaik junpʼéel ejemplo. Koʼoneʼex aʼalikeʼ juntúul máakeʼ ku beetik junpʼéel janal jach kiʼ k-uʼuyik, chéen baʼaleʼ tu yorail k-jaantikeʼ chéen k-jáajan jaantik wa chéen táan k-tuukul tiʼ yaanal baʼal. Le kéen tsʼoʼokkeʼ tumen séebaʼan úuchik k-janaleʼ maʼ xaaneʼ mix t-kiʼikiʼ óoltaj le baʼax t-jaantoʼ. Leloʼ bey xan jeʼel u yúuchul le kéen k-xok le Bibliaoʼ, wa chéen k-jáajan xokikeʼ maʼ ken k-kiʼikiʼ óolt le baʼax ku kaʼansikoʼ. Le oʼolal unaj k-jóoʼsik u súutukil k-máansik t-tuukul le baʼax k-xokikoʼ, beyoʼ jach yaan u kiʼimaktal k-óol.

8. Tsikbalt bix táan u beetik «le esclavo chúukaʼan u yóol» le baʼax kʼubéentaʼantiʼoʼ (ilawil xan le notaoʼ).

⁸ Jesúseʼ u kʼubéentmaj tiʼ «le esclavo chúukaʼan u yóol yéetel yaan u naʼat» ka u tsʼáatoʼon le janal espiritual jach tu yorailoʼ, letiʼobeʼ jach maʼalob bix u beetkoʼob (Mat. 24:45). b Le baʼax maas ku meyaj tiʼ le esclavo chúukaʼan u yóol utiaʼal u tsʼáaiktoʼon le janal espiritualoʼ letiʼe Bibliaoʼ (1 Tes. 2:13). Letiʼobeʼ ku yáantkoʼonoʼob k-il bix u tuukul Jéeoba. Le oʼolal k-ilik k-xokik u revistail U Pʼíich Tulumil Kanan, ¡Aajkech! yéetel le xookoʼob ku jóoʼsaʼal teʼ jw.org. K-ilik xan k-líiʼsikba yéetel tuláakal le muchʼtáambaloʼoboʼ yéetel k-ilik k-chaʼantik JW Broadcasting^® cada mes. Wa k-jóoʼsik u yutsil tuláakal le janal espiritual ku tsʼaʼabaltoʼonoʼ yaan u béeytal k-beetik le u kaʼapʼéel baʼal taasiktoʼon kiʼimak óolaloʼ.

9. ¿Máakalmáak le u kaʼapʼéel baʼal jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal u kiʼimaktal k-óoloʼ?

⁹ U KAʼAPʼÉEL: Utiaʼal u kiʼimaktal k-óol mantatsʼeʼ kʼaʼabéet k-beetik baʼax ku yaʼalik Jéeoba. Juntúul tiʼ le máaxoʼob tsʼíibt u libroil Salmosoʼ tu yaʼalaj: «Kiʼimak u yóol le máaxoʼob ku meyajtikoʼob Jéeoba yéetel ku xíimbaloʼob teʼ bej uts tu tʼaanoʼ» (Sal. 128:1). Toʼoneʼ jach k-respetartik Jéeoba yéetel k-ilik maʼ k-beetik baʼax maʼ maʼalob tu táaniʼ (Pro. 16:6). Le oʼolal jach k-ilik k-beetik baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ (2 Cor. 7:1). Wa k-ilik k-beetik le baʼax u yaabiltmaj Jéeoba yéetel k-ilik k-pʼektik le baʼax u pʼekmoʼ jach yaan u kiʼimaktal k-óol (Sal. 37:27; 97:10; Rom. 12:9).

10. Kex maʼalob u yojéeltik máak baʼax uts tu tʼaan Dioseʼ, ¿baʼax uláakʼ unaj u yilik u beetik? (Romanos 12:2).

¹⁰ (Xok Romanos 12:2). Máakeʼ maʼ xaaneʼ u yojleʼ Jéeobaeʼ yaan u derechoil u yaʼalik baʼax maʼalob yéetel baʼax maʼ maʼalobiʼ. Le jeʼeloʼ jach maʼalob, chéen baʼaleʼ kʼaʼabéet xan u yilik u beetik le baʼax ku yaʼalik Diosoʼ. Utiaʼal k-naʼatik lelaʼ koʼoneʼex tsʼáaik junpʼéel ejemplo. Koʼoneʼex aʼalikeʼ juntúul máakeʼ u yojleʼ le gobiernooʼ yaan u derechoil u yaʼalik bukaʼaj chichil unaj u máan máak tiʼ junpʼéel carretera. Leloʼ jach maʼalob, chéen baʼaleʼ kʼaʼabéet xan u beetik le baʼax ku yaʼalik le gobiernooʼ. Wa maʼ tu tsʼáaik cuenta táan u kaxtaʼal u yutsileʼ, maʼ xaaneʼ jeʼel u máan maas chich tiʼ le bukaʼaj aʼalaʼanoʼ. Bey túun xanoʼ le baʼax k-beetkoʼ ku yeʼesik wa jach tu jaajil k-creertik jeʼel u bintoʼon utsil wa k-beetik baʼax ku yaʼalik Jéeobaeʼ (Pro. 12:28). Rey Davideʼ ku creertik kaʼach jeʼel u bin utsil tiʼeʼ, le oʼolal tu yaʼalaj tiʼ Jéeoba: «Ka weʼesikten u bejil le kuxtaloʼ. Jach ku kiʼimaktal u yóol le máax ku yantal ta táanoʼ. Mantatsʼ kiʼimak u yóol le máax yaan ta x-noʼoj kʼaboʼ» (Sal. 16:11).

11, 12. 1) ¿Tiʼ baʼax unaj k-kanáantikba teʼ kʼiinoʼob chiʼichnakoʼon wa lubaʼan k-óoloʼ? 2) ¿Bix u yáantkoʼon le baʼax ku yaʼalik Filipenses 4:8 utiaʼal k-yéeyik yéetel baʼax unaj k-náaysik k-óoloʼ?

 ¹¹ Teʼ kʼiinoʼob chiʼichnakoʼon wa lubaʼan k-óoloʼ maʼ xaaneʼ jeʼel k-kaxtik baʼax yéetel k-náaysik k-óol utiaʼal u tuʼubultoʼon le problemas yaantoʼonoʼ, chéen baʼaleʼ jach unaj k-kanáantikba utiaʼal maʼ k-beetik baʼax kʼaas tu táan Jéeoba (Efe. 5:10-12, 15-17).

¹² Teʼ carta tu tsʼíibtaj apóstol Pablo tiʼ le sukuʼunoʼob yaan kaʼach Filiposoʼ tu yaʼalajtiʼobeʼ mantatsʼ unaj u tuukuloʼob tiʼ jeʼel baʼalak toj tu táan Dioseʼ, tiʼ jeʼel baʼalak limpioeʼ, tiʼ jeʼel baʼalak ku lúubul utsileʼ yéetel tiʼ jeʼel baʼalak maʼalobeʼ (xok Filipenses 4:8). Pabloeʼ maʼ táan kaʼach u tʼaan tiʼ le baʼaloʼob yéetel ku náaysik u yóol máakoʼ, chéen baʼaleʼ jach jeʼel u yáantkoʼon le baʼax tu yaʼaloʼ. Le kéen k-xok le tekstooʼ maʼalob ka k-beet lelaʼ: teʼ tuʼux ku chíikpajal le tʼaan «jeʼel baʼalak», maʼalob ka k-tsʼáa le tʼaan «kʼaayoʼob», «películaʼob», «libroʼob» wa «videojuegoʼob». Wa k-beetik beyoʼ yaan u yáantkoʼon k-il máakalmáak maʼaloboʼob tu táan Diosiʼ yéetel máakalmáak maʼatechiʼ. U jaajileʼ toʼoneʼ taak k-kuxtal jeʼex uts tu tʼaan Jéeobaeʼ (Sal. 119:1-3). Bey túunoʼ yéetel junpʼéel maʼalob concienciaeʼ yaan u béeytal k-beetik le u yóoxpʼéel baʼal jeʼel u taasiktoʼon kiʼimak óolaloʼ (Hech. 23:1).

13. ¿Máakalmáak le u yóoxpʼéel baʼal jeʼel u taasiktoʼon kiʼimak óolaloʼ? (Juan 4:23, 24).

¹³ U YÓOXPʼÉEL: Le k-adorartik Jéeobaoʼ letiʼe baʼax unaj k-tsʼáaik táanil ichil k-kuxtaloʼ. Jéeobaeʼ ku merecertik ka k-adorarte tumen letiʼ beetmiloʼon (Apo. 4:11; 14:6, 7). Le oʼolaleʼ le baʼax unaj k-tsʼáaik táanil ichil k-kuxtaloʼ letiʼe k-adorartik jeʼex uts tu tʼaanoʼ, unaj k-beetik «yéetel le jaajil ku taal tiʼ letiʼoʼ bey xan yáanal u nuʼuktaj u espíritu santo» (xok Juan 4:23, 24). Toʼoneʼ k-kʼáat ka u nuʼuktoʼon u espíritu santo Dios, tumen beyoʼ yaan u páajtal k-adorartik jeʼex u yaʼalik le Bibliaoʼ. K-adorartik Dioseʼ letiʼe baʼax unaj k-tsʼáaik táanil ichil k-kuxtaloʼ, kex kuxaʼanoʼon tuʼux maʼ tu jach chaʼabal k-beetik wa hasta prohibido. Teʼ kʼiinoʼobaʼ maas tiʼ 100 sukuʼunoʼob yéetel kiikoʼob kʼalaʼanoʼob cárcel chéen tumen u testigoʼob Jéeoba. c Kex beyoʼ letiʼobeʼ kiʼimak u yóoloʼob, tumen ku yilik u oraroʼob, u xakʼalxookoʼob yéetel ku tʼaanoʼob tu yoʼolal Dios yéetel u Reino tiʼ uláakʼ máakoʼob. Toʼoneʼ kex k-poʼochʼol yéetel k-chʼaʼpachtaʼaleʼ kiʼimak k-óol k-ojéeltik Jéeobaeʼ tiaʼan t-éeteleʼ yéetel yaan u bendecirkoʼon (Sant. 1:12; 1 Ped. 4:14).

14. ¿Baʼax úuch tiʼ juntúul sukuʼun kajaʼan Tayikistán, yéetel baʼaxten?

¹⁴ Yaan experienciaʼob eʼesikeʼ le óoxpʼéel baʼaloʼob tsʼoʼok k-aʼalikoʼ jach tu jaajil ku yáantik máak utiaʼal u kiʼimaktal u yóol kex jeʼel baʼaxak táan u aktáantikeʼ. Koʼoneʼex ilik baʼax úuch tiʼ Yovidón Boboyónov, juntúul táankelem 19 años yaantiʼ kajaʼan Tayikistán. Letiʼeʼ maʼ tu yóotaj u beet u servicio militariʼ le oʼolaleʼ tu kʼiinil 4 tiʼ octubre tiʼ 2019, jóoʼsaʼab tu yotocheʼ ka bisaʼak kʼalbil. Yaʼab meses kʼaʼali yéetel tratartaʼab bey juntúul máax u beetmaj junpʼéel baʼal jach kʼaaseʼ. Le noticieroʼob yanoʼob tiʼ uláakʼ luʼumiloʼoboʼ tu tsʼáajoʼob ojéeltbil le injusticia ku beetaʼaltiʼoʼ. Aʼalaʼabeʼ jaʼajatsʼaʼab utiaʼal u firmartik junpʼéel juramento militar yéetel utiaʼal u tsʼáaik le nookʼ suuk u búukintik le soldadoʼoboʼ. Le ka tsʼoʼokeʼ túuxtaʼab kʼalbil tiʼ junpʼéel tuʼux ku sen beetaʼal u meyaj máak tak ka tu yaʼalaj u  presidenteil le luʼumil ka chaʼabak u jóokʼoloʼ. Le táan u beetaʼal u muʼyajoʼ Yovidóneʼ chúukpajal u yóol, yéetel mantatsʼ kiʼimak u yóol. ¿Baʼax áante? Letiʼeʼ tu chaʼaj u nuʼuktaʼal u kuxtal tumen Dios.

15. Teʼ kʼiinoʼob kʼalaʼanoʼ, ¿bix úuchik u tséentkuba Yovidón yéetel janal espiritual?

¹⁵ Teʼ kʼiinoʼob kʼalaʼan cárceloʼ Yovidóneʼ tu yilaj u tséentkuba yéetel janal espiritual kex minaʼan le Biblia yéetel uláakʼ publicaciónoʼob tiʼoʼ. ¿Bix úuchik u beetik? Le kéen bisaʼaktiʼ janal tumen le sukuʼunoʼoboʼ ku tsʼíibtaʼaltiʼ u tekstoil le kʼiin teʼ bolsaʼoboʼ. Beyoʼ Yovidóneʼ sáamsamaleʼ ku xokik le Bibliaoʼ yéetel ku tuukul tiʼ le baʼax ku yaʼalikoʼ. Le ka jóokʼ teʼ cárceloʼ letiʼeʼ tu yaʼalaj tiʼ le máaxoʼob maʼ jach tsʼaʼabakoʼob a pruebailoʼ: «Aprovecharteʼex a natsʼkabaʼex tiʼ Jéeoba teʼ kʼiinoʼobaʼ. Utiaʼal le jeʼeloʼ jach kʼaʼabéet a xokikeʼex le Bibliaoʼ bey xan le publicaciónoʼoboʼ».

16. ¿Tiʼ baʼax tu chʼikaj u tuukul Yovidón?

¹⁶ Yovidóneʼ tu beetaj baʼax ku yaʼalik Jéeoba. Letiʼeʼ tu lugar u káajal u tsʼíiboltik baʼaloʼob maʼ maʼalobtak yéetel u beetkeʼ maas joʼopʼ u tuukul tiʼ Jéeoba yéetel tiʼ baʼax uts tu tʼaan. Ku jóoʼsik kaʼach tiempo utiaʼal u jach ilik le jatsʼuts baʼaloʼob u beetmaj Diosoʼ. De tempranoeʼ ku yuʼubik kaʼach u kʼaay le chʼíichʼoʼoboʼ yéetel  de áakʼabeʼ ku jach paktik le Luna yéetel le estrellaʼoboʼ. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Le baʼaxoʼob u beetmaj Jéeobaoʼ jach ku beetkoʼob kaʼach u kiʼimaktal in wóol». Le kéen k-apreciart le baʼaloʼob u beetmaj Jéeoba t-oʼolaloʼ ku kiʼimaktal k-óol, leloʼ ku tsʼáaiktoʼon xan u muukʼil utiaʼal k-aguantartik jeʼel baʼaxakeʼ.

17. Le baʼax ku yaʼalik 1 Pedro 1:6, 7, ¿bix jeʼel u yáantik juntúul máax táan u aktáantik junpʼéel baʼax jeʼex le tu aktáantaj Yovidónoʼ?

¹⁷ Yovidóneʼ tu tsʼáaj xan táanil ichil u kuxtal u adorartik Jéeoba. Letiʼeʼ u yojel jach kʼaʼabéet u chúukpajal u yóol u meyajt Dios. Jesúseʼ tu yaʼalaj: «Jéeoba a Dios unaj a adorartik, yéetel chéen letiʼ kʼaʼabéet a meyajtik» (Luc. 4:8). Le soldadoʼob yéetel le máaxoʼob nuʼuktikoʼoboʼ u kʼáatoʼob kaʼach ka xúumpʼattaʼak Jéeoba tumen Yovidón. Chéen baʼaleʼ letiʼeʼ mantatsʼ táan kaʼach u orar tiʼ Dios utiaʼal ka áantaʼak. Le oʼolal kex jeʼel baʼaxak beetaʼabtiʼeʼ Yovidóneʼ maʼ tu pʼataj Jéeobaiʼ. Kex kʼaʼal yéetel jaʼajatsʼaʼabeʼ letiʼeʼ jach kiʼimak u yóol tumen bejlaʼeʼ maas muʼukʼaʼan u fe (xok 1 Pedro 1:6, 7).

18. ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal maʼ u xuʼulul u kiʼimaktal k-óoleʼ?

¹⁸ Jéeobaeʼ u yojel baʼax kʼaʼabéettoʼon utiaʼal u yantaltoʼon kiʼimak óolal. Wa k-beetik le óoxpʼéel baʼaloʼob tsʼoʼok k-ilik teʼ xookaʼ maʼ kun xuʼulul u kiʼimaktal k-óol kex jeʼel baʼaxak ka k-aktáanteʼ. Tsʼoʼoleʼ yaan u páajtal k-aʼalik lelaʼ: «¡Kiʼimak u yóol le kaaj ku adorartik Jéeobaoʼ!» (Sal. 144:15).