1. ¿Baʼax esperanzail u tsʼaamajtoʼon Jéeoba?

 JÉEOBAEʼ u tsʼaamajtoʼon junpʼéel jatsʼuts esperanza: le kuxtal minaʼan u xuuloʼ. Jujuntúul tiʼ le máaxoʼob meyajtikoʼ táan u páaʼtik u kuxtaloʼob teʼ kaʼan yéetel junpʼéel wíinklil maʼatech u kʼastaloʼ (1 Cor. 15:50, 53). Chéen baʼaleʼ u maas yaʼabil tiʼ le máaxoʼob meyajtikoʼ táan u páaʼtkoʼob u pʼáatloʼob kuxtal way Luʼum yéetel kiʼimak óolaleʼ bey xan yéetel junpʼéel wíinklil perfecto (Apo. 21:3, 4). ¿Máasaʼ tuláakloʼon jach kiʼimak k-óol yoʼolal le esperanza yaantoʼonoʼ?

2. ¿Chéen wa junpʼéel wayakʼ le baʼax táan k-páaʼtikoʼ, yéetel baʼaxten aʼalik leloʼ?

² Le tʼaan esperanza ku meyaj teʼ Bibliaoʼ jeʼel u tsʼáaik naʼatbil u páaʼtik máak u yúuchul baʼaloʼob maʼalobtakeʼ. Toʼoneʼ k-ojel jach yaan u yúuchul le baʼax táan k-páaʼtikoʼ tumen tiʼ Jéeoba u taal (Rom. 15:13). K-ojel le baʼaxoʼob u prometermoʼ yéetel k-ojel letiʼeʼ mantatsʼ ku béeykuntik baʼax ku yaʼalik (Núm. 23:19). Jach k-ojleʼ Jéeobaeʼ jeʼel u páajtal u béeykuntik le baʼaxoʼob ku yaʼalikoʼ. Yaʼab baʼaxoʼob eʼesik jach tu jaajil yaan u béeytal le baʼax táan k-páaʼtikoʼ, maʼ chéen junpʼéel wayakʼiʼ.

3. ¿Baʼax ken k-il teʼ xookaʼ? (Salmo 27:14).

³ K-taata yaan teʼ kaʼanoʼ jach u yaabiltmoʼon yéetel u kʼáat ka confiarnakoʼon tiʼ letiʼ (xok Salmo 27:14). Wa k-kʼubik k-óol tiʼ Jéeoba yéetel u jaajil k-óoleʼ yaan u páajtal k-aktáantik jeʼel baʼaxakeʼ tumen k-ojel yaan baʼax maʼalob ku taal u kʼiin. Teʼ xookaʼ yaan k-ilik bix u kanáantkoʼon le esperanza yaantoʼonoʼ. Chéen baʼaleʼ yáaxeʼ yaan k-ilik baʼaxten k-aʼalik le esperanzaoʼ bey junpʼéel anclaeʼ wa bey junpʼéel cascoeʼ. Le kéen tsʼoʼokkeʼ yaan k-ilik bix jeʼel u páajtal k-maas muʼukʼaʼankúuntik le esperanza yaantoʼonoʼ.

4. ¿Baʼaxten le esperanzaoʼ bey junpʼéel anclaeʼ? (Hebreos 6:19).

⁴ Teʼ carta tu tsʼíibtaj apóstol Pablo tiʼ le sukuʼunoʼob hebreoʼoboʼ tu yaʼaleʼ le baʼax k-páaʼtikoʼ wa le esperanza yaantoʼonoʼ  bey junpʼéel anclaeʼ (xok Hebreos 6:19). Pabloeʼ suuk kaʼach u viajar ich kʼáaʼnáab, le oʼolal jach u yojel kaʼacheʼ junpʼéel anclaeʼ ku yáantaj utiaʼal maʼ u bisaʼal le barco tumen le olasoʼ. Juntéenjeakil táan u bin tiʼ junpʼéel barcoeʼ káaj junpʼéel kʼaʼamkach iikʼ teʼ kʼáaʼnáaboʼ. Letiʼ túuneʼ tu yileʼ le máaxoʼob ku meyajoʼob teʼ barcooʼ tu puloʼob anclaʼob ichil le jaʼ utiaʼal maʼ u seguer u bin le barco ka u jatsʼuba teʼ tuunichoʼoboʼ (Hech. 27:29, 39-41). Le esperanza yaantoʼonoʼ bey junpʼéel anclaeʼ tumen ku yáantkoʼon utiaʼal maʼ k-náachtal tiʼ Jéeoba le kéen k-aktáant nukuch problemas beyoʼob kʼaʼamkach iikʼoʼobeʼ. Le esperanzaoʼ jach ku yáantkoʼon tumen k-ojel yaan u kʼuchul u kʼiinil u mejorar tuláakal baʼal. Tsʼoʼoleʼ maʼ u tuʼubultoʼoneʼ Jesúseʼ u yaʼalmiliʼ yaan k-chʼaʼpachtaʼaleʼ (Juan 15:20). Le kéen jach tuukulnakoʼon tiʼ le baʼax u yaʼalmaj u beetik Jéeobaoʼ ku yáantkoʼon utiaʼal maʼ u xuʼulul k-meyajtik kex jeʼel baʼaxak ka k-aktáanteʼ.

5. Le ka yanchaj tu chiʼ kíimileʼ, ¿bix áantaʼabik Jesús tumen le esperanza yaantiʼoʼ?

⁵ Úuchjeakileʼ Jesúseʼ jach áantaʼab tumen le esperanza yaantiʼoʼ, le oʼolal chúukpaj u yóol kex u yojel kaʼach jach yaan u beetaʼal u muʼyaj tak ken kíimsaʼak. Tu kʼiinil Pentecostés tiʼ le año 33, le apóstol Pedrooʼ tu chʼaʼchiʼitaj junpʼéel profecía ku yaʼalik u libroil Salmos. Le profecíaoʼ ku yaʼalik kaʼach bix kun pʼáatal tranquiloil Jesús yéetel bix kun confiar tiʼ Jéeoba: «Teneʼ maʼ kin chiʼichnaktal tumen kin confiar tiʼ teech. Techeʼ maʼ ken a pʼaten teʼ Muknaloʼ, yéetel maʼ ken a chaʼa u kʼastal u wíinklil le máax chúukaʼan u yóol u meyajtechoʼ. […] Yaan a beetik u jach kiʼimaktal in wóol kéen yanaken ta táan» (Hech. 2:25-28; Sal. 16:8-11). Jesúseʼ u yojel kaʼach yaan u kíimsaʼal, chéen baʼaleʼ jach u yojel xan yaan u kaʼa kuxkíintaʼal tumen Jéeoba, yéetel yaan u jach kiʼimaktal u yóol kéen kaʼa yanak tu tséel u Taata teʼ kaʼanoʼ (Heb. 12:2, 3).

6. ¿Baʼax tu yaʼalaj juntúul sukuʼun yoʼolal le esperanzaoʼ?

⁶ Yaʼab sukuʼunoʼobeʼ yoʼolal le esperanza yaantiʼoboʼ tsʼoʼok u chúukpajal u yóoloʼob kex jeʼel baʼaxak tu aktáantoʼobeʼ. Koʼoneʼex tʼaan tiʼ Leonard Chinn, letiʼeʼ juntúul sukuʼun chúukpaj u yóol tu luʼumil Inglaterra. Tu kʼiiniloʼob le Primera Guerra Mundialoʼ kʼaʼal cárcel tumen maʼ tu yóotaj u beet u soldadoiliʼ. Dos meses kʼaʼal tiʼ junpʼéel tuʼux maʼ tu páajtal u yilik mix máak, le ka tsʼoʼokeʼ beetaʼab u sen meyaj xan. Le ka máan kʼiineʼ le sukuʼunoʼ tu tsʼíibtaj: «Le baʼax úuchtenoʼ tu yeʼesajteneʼ le esperanzaoʼ jach jeʼel u yáantik máak utiaʼal u chúukpajal u yóoleʼ. U ejemplo Jesús, le apóstoloʼob, le profetaʼob bey xan le jatsʼuts baʼaloʼob ku yaʼalik le Biblia ku taal u kʼiinoʼ jach ku yáantik máak utiaʼal u chúukpajal u yóol». Jeʼex pʼáatik le esperanza bey junpʼéel ancla utiaʼal sukuʼun Leonardoʼ bey xan jeʼel u páajtal k-ilik toʼonoʼ.

7. ¿Bix u maas antaltoʼon esperanza le kéen k-máans problemas? (Romanos 5:3-5; Santiago 1:12).

⁷ Le kéen k-máans problemas, le kéen k-il bix u yáantkoʼon Jéeoba yéetel le kéen k-il tsʼoʼok k-pʼáatal maʼalob tu táaneʼ ku maas muʼukʼaʼantal le esperanza yaantoʼonoʼ, ku páajtal k-maas confiar tiʼ Jéeoba (xok Romanos 5:3-5; Santiago 1:12). Ku maas yantaltoʼon esperanza. Satanáseʼ u kʼáat ka lúubuk k-óol le kéen yanaktoʼon problemas, chéen baʼaleʼ yéetel u yáantaj Jéeobaeʼ jeʼel u páajtal k-aktáantik jeʼel baʼaxakeʼ.

8. ¿Baʼaxten le esperanzaoʼ bey junpʼéel cascoeʼ? (1 Tesalonicenses 5:8).

⁸ Le Bibliaoʼ ku yaʼalik xaneʼ le esperanzaoʼ bey junpʼéel cascoeʼ (xok 1 Tesalonicenses 5:8). Jeʼex k-ojliloʼ juntúul soldadoeʼ ku tsʼáaik junpʼéel casco utiaʼal u kanáantik u pool. Bey túun xanoʼ toʼoneʼ bey kʼaʼabéet k-tsʼáaik junpʼéel casco utiaʼal k-kanáantik k-tuukul tiʼ le baʼaxoʼob ku beetik Satanásoʼ. Le Kʼaasilbaʼaloʼ u kʼáat u yoks t-tuukul tsʼíibolaloʼob yéetel tuukuloʼob  maʼ maʼalobtakiʼ, jeʼex junpʼéel casco ku kanáantik u pool le soldadooʼ le esperanza xanoʼ ku kanáantik k-tuukul utiaʼal u chúukpajal k-óol k-meyajt Jéeoba.

9. ¿Baʼax ku beetik juntúul máak minaʼan esperanza tiʼ?

⁹ Junpʼéel baʼax jeʼel u yáantkoʼon k-chʼaʼ maʼalob decisiónoʼobeʼ letiʼe u esperanzail k-kʼamik le kuxtal minaʼan u xuuloʼ. Chéen baʼaleʼ wa chéen k-chʼíikil k-beet le baʼaxoʼob k-tsʼíiboltikoʼ jeʼel u pʼáatal maʼatech k-jach tuukul tiʼ le jatsʼuts baʼax táan k-páaʼtikoʼ. Koʼoneʼex ilik baʼax úuch tiʼ jujuntúul cristianoʼob kajaʼanoʼob kaʼach tu kaajil Corinto. Letiʼobeʼ pʼáat maʼatech u creerkoʼob wa yaan u kaʼa kuxkíintaʼal máak, kex Dios prometermil leloʼ (1 Cor. 15:12). Pabloeʼ tu yaʼaleʼ le máaxoʼob ku tuklikoʼob kaʼach maʼ kun kaʼa kuxkíintbil máakoʼ ku pʼáatal chéen ku kaxtik u yutsiloʼob (1 Cor. 15:32). Bey túun xanoʼ teʼ kʼiinoʼobaʼ yaʼab máakoʼobeʼ maʼatech u confiaroʼob tiʼ le baʼaxoʼob u yaʼalmaj Diosoʼ. Le oʼolal chéen ku kaxtik u yutsiloʼob yéetel ku beetkoʼob baʼaloʼob utiaʼal u kiʼimakkúuntik u yóoloʼob. Chéen baʼaleʼ toʼoneʼ k-ojel yaan u kʼuchul u kʼiinil u béeytal le jatsʼuts baʼaloʼob u prometermaj Diosoʼ. Le esperanza yaantoʼonoʼ bey junpʼéel casco ku kanáantik k-tuukuleʼ, ku yáantkoʼon utiaʼal maʼ k-kaxtik chéen k-utsil bey xan utiaʼal maʼ k-beetik baʼaloʼob ka u náachkuntoʼon tiʼ Jéeoba (1 Cor. 15:33, 34).

10. ¿Bix u yáantkoʼon le esperanza utiaʼal maʼ u yokol t-tuukul baʼaloʼob maʼ maʼalobtakoʼ?

¹⁰ Le esperanzaoʼ ku yáantkoʼon xan utiaʼal maʼ u joʼopʼol k-tuklik mix baʼal u biilal k-tsʼáaik k-óol lúubul utsil tu táan Jéeoba. Por ejemploeʼ yaan máaxeʼ jeʼel u káajal u tuklikeʼ: «Teneʼ míin maʼ ken in kʼam le kuxtal minaʼan u xuuloʼ tumen yaan kʼiin kin fallar, in waʼalikeʼ míin mix bikʼin kun páajtal in beetik tuláakal le baʼax ku kʼáatik Dios tiʼ le máaxoʼob meyajtikoʼ». Chéen baʼaleʼ maʼ u tuʼubultoʼoneʼ jach letiʼe baʼax xan tu yaʼalaj Elifaz tiʼ óotsil Joboʼ, letiʼeʼ tu yaʼalajtiʼ: «Juntúul wíinikeʼ, ¿mantatsʼ wa ku beetik baʼax maʼalob?». Tsʼoʼoleʼ ka tu yaʼalaj: «Paʼatik in waʼaliktech junpʼéel baʼal: Dioseʼ mix tiʼ u ángeloʼob ku confiar, mix le kaʼan limpio tu táanoʼ» (Job 15:14, 15). ¡Chéen táan kaʼach u tuus! Kʼaʼajaktoʼoneʼ le máax u kʼáat ka tuukulnakoʼon beyoʼ letiʼe Kʼaasilbaʼaloʼ. Letiʼeʼ u yojleʼ wa maʼ tu xuʼulul k-tuukul beyoʼ jeʼel u xuʼulul k-páaʼtik le promesaʼob u yaʼalmajtoʼon Diosoʼ. Le oʼolaleʼ unaj k-luʼsik t-tuukul le baʼaloʼob beyoʼ yéetel k-chʼikik k-tuukul tiʼ u jatsʼuts promesaʼob Jéeoba. Maʼ u tuʼubultoʼoneʼ Jéeobaeʼ u kʼáat ka kuxlak mantatsʼ tuláakal le máaxoʼob meyajtikoʼ, yéetel yaan u yáantkoʼob utiaʼal u béeytal u kʼamkoʼob le kuxtal minaʼan u xuuloʼ (1 Tim. 2:3, 4).

11. ¿Baʼaxten unaj u chúukpajal k-óol k-páaʼt le baʼax u prometermaj Diosoʼ?

¹¹ Yaan kʼiineʼ maʼ chéen chʼaʼabil k-páaʼtik le baʼax u yaʼalmaj Diosoʼ. Maʼ xaaneʼ jeʼel u joʼopʼol k-tuklik tsʼoʼok u xáantal maʼ u béeykunt le baʼax u prometermoʼ. Chéen baʼaleʼ maʼ u tuʼubultoʼoneʼ Jéeobaeʼ mantatsʼ kuxaʼan, le oʼolaleʼ kex toʼon k-ilik bey tsʼoʼok u máan yaʼab tiempoeʼ letiʼeʼ maʼ bey u yilkiʼ (2 Ped. 3:8, 9). Le kéen kʼuchuk u kʼiinileʼ yaan u béeykuntik le baʼax u yaʼalmoʼ yéetel yaan u beetik le bix maas maʼalob u yilkeʼ. Chéen baʼaleʼ mientras u kʼuchul le kʼiin jeʼeloʼ, ¿baʼax kun áantkoʼon utiaʼal u chúukpajal k-óol k-páaʼt le baʼax u prometermaj Diosoʼ? (Sant. 5:7, 8).

12. Jeʼex u yaʼalik Hebreos 11:1, 6, ¿baʼax yaan u yil le esperanza yéetel le fejoʼ?

¹² Wa k-pʼáatal naatsʼ tiʼ Jéeobaeʼ yaan u maas yantaltoʼon esperanza, tumen letiʼ aʼalik seguro u béeytal le baʼax táan k-páaʼtikoʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ juntúul máax yaan esperanza tiʼeʼ ku creertik jach tu jaajil yaan Dios yéetel «ku tsʼáaik baʼaloʼob maʼalobtak tiʼ le máaxoʼob ku tsʼáaik u yóol u kaxtoʼob utiaʼal u adorartoʼoboʼ» (xok Hebreos 11:1, 6). Jeʼex kun bin k-maas kʼaj óoltik Jéeoba yéetel k-creertik jach tu jaajil  yaneʼ bey kun bin k-maas creertik yaan u béeykuntik le baʼaxoʼob u yaʼalmoʼ. Koʼoneʼex ilik baʼax jeʼel u páajtal k-beetik utiaʼal k-maas bisikba tu yéeteleʼ, tumen leloʼ yaan u yáantkoʼon utiaʼal u seguer u yantaltoʼon esperanza.

13. ¿Baʼax unaj k-beetik utiaʼal k-bisikba yéetel Dios?

¹³ Unaj k-orar tiʼ Jéeoba yéetel k-xokik le Bibliaoʼ. U jaajileʼ maʼ tu páajtal k-ilik Jéeoba, chéen baʼaleʼ jeʼel u páajtal k-bisikba tu yéeteleʼ. Le kéen orarnakoʼoneʼ ku béeytal k-tsikbal tu yéetel tumen k-ojel táan u chʼenxikintikoʼon (Jer. 29:11, 12). Chéen baʼaleʼ le kéen k-xok le Biblia yéetel le kéen tuukulnakoʼon tiʼ baʼax ku yaʼalikoʼ táan k-chʼenxikintik baʼax ku yaʼalik Jéeoba. Le kéen k-xok bix úuchik u kanáantik le máaxoʼob meyajt úuchjeakiloʼ k-maas kʼubik k-óol tiʼ letiʼ yéetel ku maas yantaltoʼon esperanza. ¿Baʼaxten? Tumen jeʼex k-ojliloʼ tuláakal le baʼax tsʼíibtaʼan teʼ Bibliaoʼ «tsʼíibtaʼaboʼob utiaʼal k-kaanbal, utiaʼal beyoʼ ikil u chúukpajal k-óol yéetel ikil u líiʼsaʼal k-óol tumen u Tʼaan Dioseʼ ka k-páaʼt le baʼax ken u tsʼáatoʼon Diosoʼ» (Rom. 15:4).

14. ¿Baʼaxten maʼalob ka tuukulnakoʼon tiʼ le baʼaxoʼob tsʼoʼok u beetik Jéeoba yoʼolal u maasiloʼ?

¹⁴ Tuukulnakoʼon tiʼ bix tsʼoʼok u béeykuntik Jéeoba le baʼaxoʼob u prometermoʼ. Úuchjeakileʼ Jéeobaeʼ tu prometertaj tiʼ Abrahán yéetel Sara yaan u yantal juntúul u hijoʼob kex tsʼoʼok u chʼíijloʼob yéetel tsʼoʼok u pʼáatal maʼ tu béeytal u yantal u paalaloʼob (Gén. 18:10). ¿Tu creertaj wa Abrahán le baʼax aʼalaʼabtiʼoʼ? Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Abraháneʼ tu tsʼáaj u fe yaan u beetkuba taatatsil tiʼ yaʼab luʼumiloʼob» (Rom. 4:18). Utiaʼal juntúul kʼeban wíinikeʼ tsʼoʼok kaʼach u pʼáatal minaʼan esperanza tiʼ Abrahán, chéen baʼaleʼ letiʼeʼ jach u yojel Jéeobaeʼ yaan kaʼach u béeykuntik le baʼax tu prometertoʼ. ¿Béeychaj wa túun le baʼax aʼalaʼabtiʼoʼ? Béeychaji (Rom. 4:19-21). Le baʼaxoʼob tsʼoʼok u beetik Jéeoba yoʼolal u maasiloʼ ku yeʼesiktoʼon jeʼel u páajtal k-confiar tiʼ baʼax ku yaʼalikeʼ, kex yaan kʼiin k-ilik toʼon bey mix bikʼin kun béeytaleʼ.

15. ¿Baʼaxten unaj k-tuukul tiʼ le baʼaxoʼob tsʼoʼok u beetik Dios t-oʼolaloʼ?

 ¹⁵ Tuukulnakoʼon tiʼ baʼax tsʼoʼok u beetik Jéeoba t-oʼolal. ¿Yaan wa kʼiin tsʼoʼok k-tuukul tiʼ bix tsʼoʼok u béeytal ichil k-kuxtal jujunpʼéel tiʼ le baʼaxoʼob ku yaʼalik u Tʼaan Diosoʼ? Por ejemploeʼ Jesúseʼ tu yaʼaleʼ u Taataeʼ yaan u tsʼáaiktoʼon tuláakal baʼax kʼaʼabéettoʼon (Mat. 6:32, 33). Tu yaʼalaj xaneʼ Jéeobaeʼ jeʼel u tsʼáaiktoʼon espíritu santo wa k-kʼáatiktiʼeʼ (Luc. 11:13). ¿Máasaʼ Jéeobaeʼ tsʼoʼok u béeykuntik le promesaʼob tu yaʼalaj Jesúsoʼ? Chéen baʼaleʼ maʼ xaaneʼ tsʼoʼok xan k-ilik u béeytal uláakʼ promesaʼob, jeʼex le u perdonarkoʼon Diosoʼ, le u líiʼsik k-óoloʼ yéetel le u tsʼaʼabaltoʼon le janal espiritual jach tu yorailoʼ (Mat. 6:14; 24:45; 2 Cor. 1:3). Wa k-tuukul tiʼ le baʼaxoʼob tsʼoʼok u beetik Dios t-oʼolaloʼ maas yaan k-confiar tiʼ le baʼaxoʼob u yaʼalmaj u beetik maas táaniloʼ.

16. ¿Baʼaxten le esperanzaoʼ junpʼéel u jatsʼuts regalo Dios?

¹⁶ Le kuxtal minaʼan u xuul táan k-páaʼtikoʼ junpʼéel u jatsʼuts regalo Dios. Jach táan k-tsʼíiboltik ka kʼuchuk u kʼiinil u tsʼaʼabaltoʼon tumen seguroʼon yaan u béeykuntik Dios le baʼax u prometermoʼ. Le esperanza yaantoʼonoʼ bey junpʼéel ancla ku yáantkoʼon k-aktáant le chʼaʼpachtajiloʼ, le kíimiloʼ bey xan uláakʼ yaayaj baʼaloʼob. Le esperanza xanoʼ bey junpʼéel casco ku kanáantik k-tuukuleʼ, ku yáantaj utiaʼal maʼ u yokol t-tuukul baʼaloʼob maʼ maʼalobtakiʼ yéetel utiaʼal k-chʼíikil tuukul tiʼ le jatsʼuts baʼaloʼob ku taal u kʼiinoʼ. Le esperanza ku tsʼáaiktoʼon le Bibliaoʼ ku maas natsʼkoʼon tiʼ Dios yéetel ku yeʼesiktoʼon jach u yaabiltmoʼon. Wa maʼ tu xuʼulul u yantaltoʼon esperanzaeʼ yaan u béeytal k-aktáantik jeʼel baʼaxakeʼ.

17. ¿Baʼaxten ku kiʼimakkúuntik k-óol le esperanza yaantoʼonoʼ?

¹⁷ Teʼ carta tu tsʼíibtaj apóstol Pablo tiʼ le cristianoʼob yanoʼob kaʼach Romaoʼ tu yaʼalajtiʼob: «Kiʼimakchajak a wóoleʼex tu yoʼolal le maʼalob baʼaloʼob ka páaʼtkeʼexoʼ» (Rom. 12:12). Pabloeʼ jach kiʼimak u yóol kaʼachi tumen u yojleʼ wa ku chúukpajal u yóol u meyajt Jéeobaeʼ yaan u kʼamik kuxtal minaʼan u xuul teʼ kaʼanoʼ. Bey túun xanoʼ, toʼoneʼ jach unaj u kiʼimaktal k-óol yoʼolal le esperanza yaantoʼonoʼ, tumen jach k-ojel Jéeobaeʼ yaan u béeykuntik le baʼax u yaʼalmoʼ. Juntúul tiʼ le máaxoʼob tsʼíibt u libroil Salmosoʼ tu yaʼalaj: «Kiʼimak u yóol le máax […] táan u páaʼtik u yáantaʼal tumen Jéeoba Dios, […] le Máax mantatsʼ jeʼel u páajtal u confiar máak tiʼ letiʼoʼ» (Sal. 146:5, 6).