1. ¿Baʼax tu kaʼansaj Jesús tiʼ le máakoʼoboʼ?

LE MÁAXOʼOB adorartik Jéeobaoʼ beyoʼob junpʼéel nojoch familiaeʼ, ichiloʼobeʼ tiaʼan Jesús bey xan yaʼabkach ángeloʼobiʼ (Col. 1:15; Sal. 103:20). Le ka taal Jesús way Luʼumeʼ tu kaʼansaj tiʼ le máakoʼoboʼ jeʼel u páajtal u yilkoʼob Jéeoba bey u Taataʼobeʼ. Juntéenjeakeʼ Jesúseʼ tu yaʼalaj: «Teneʼ yaan in bin tu yiknal in Taata, letiʼeʼ a Taataʼex xan» (Juan 20:17). Le kéen k-kʼub k-kuxtal tiʼ Jéeoba yéetel kéen okjaʼanakoʼoneʼ k-antal ichil junpʼéel nojoch familia tuʼux ku yeʼesaʼal yaabilaj (Mar. 10:29, 30).

2. ¿Baʼax ken k-il teʼ xookaʼ?

² Jujuntúul máaxoʼob meyajtik Jéeobaeʼ istikyaj u yilkoʼob bey juntúul taatatsil jach ku yeʼesik yaabilajeʼ. Uláakʼoʼob xaneʼ istikyaj u yilik u yeʼeskoʼob yaabilaj tiʼ uláakʼ sukuʼunoʼob. Teʼ xookaʼ yaan k-ilik bix u yáantkoʼon Jesús utiaʼal ka náatsʼkoʼon tu yiknal Jéeoba yéetel utiaʼal k-ilik bey juntúul taatatsil jach u yaabiltmoʼoneʼ. Yaan xan k-ilik bix jeʼel u páajtal k-eʼesik yaabilaj tiʼ le sukuʼunoʼob jeʼex u beetik Jéeobaoʼ.

3. ¿Baʼaxten ku maas natsʼkoʼon tu yiknal Jéeoba le bix tu káajsil Jesús u oraciónil le padrenuestrooʼ?

³ Jesúseʼ maʼ u kʼáat ka k-il Jéeoba bey juntúul máax chich u puksiʼikʼal yéetel chéen mandar ku beetkeʼ, baʼaxeʼ u kʼáat ka k-il Jéeoba bey juntúul taatatsil jach u yaabiltmoʼoneʼ yéetel jeʼel u páajtal k-tsikbal tu yéetel jeʼel baʼalak súutukileʼ. Le ka tu kaʼansaj Jesús u discípuloʼob orareʼ tu yaʼalajtiʼob ka u yaʼaloʼob tiʼ Jéeoba: «K-Taata  yanech teʼ kaʼanoʼ» (Mat. 6:9). Jeʼex k-ilkoʼ Jesúseʼ meyajnajtiʼ le tʼaan «Taata», junpʼéel tʼaan ku yeʼesik yaabilaj. Maʼ meyajnajtiʼ tʼaanoʼob jeʼex «le Dios jach táaj yaan u poderoʼ», «le máax beetmil tuláakal baʼal» wa «le Rey minaʼan xuʼulul tiʼoʼ» (Gén. 49:25; Isa. 40:28; 1 Tim. 1:17).

4. ¿Baʼaxten k-aʼalikeʼ Jéeobaeʼ u kʼáat ka náatsʼkoʼon tu yiknal?

⁴ ¿Istikyaj wa k-ilik Jéeoba bey juntúul taatatsil jach u yaabiltmoʼoneʼ? Maʼ xaaneʼ yoʼolal bix líiʼsaʼaniloʼoneʼ istikyaj, chéen baʼaleʼ jach ku kiʼimaktal k-óol k-ojéeltik ku naʼatkoʼon yéetel u kʼáat ka náatsʼkoʼon tu yiknal. Le Bibliaoʼ ku yaʼaliktoʼon: «Natsʼabaʼex tu yiknal Dios, letiʼ túuneʼ bíin u natsʼuba ta wiknaleʼex» (Sant. 4:8). Jeʼex k-ilkoʼ Jéeobaeʼ jach u yaabiltmoʼon yéetel letiʼe maas maʼalob Taatatsil jeʼel u yantaltoʼonoʼ.

5. Jeʼex u yaʼalik Lucas 10:22, ¿baʼaxten Jesúseʼ jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal k-maas natsʼikba tu yiknal Jéeobaeʼ?

⁵ Jesúseʼ jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal k-maas natsʼikba tu yiknal Jéeobaeʼ. Letiʼeʼ u kʼaj óol tubeel Jéeoba yéetel ku yeʼesik bix u jatsʼuts modos. Le oʼolal tu yaʼalaj: «Le máax tsʼoʼok u yilkeneʼ tsʼoʼok xan u yilik le Taataoʼ» (Juan 14:9). Jeʼex juntúul sukuʼuntsileʼ Jesúseʼ ku kaʼanskoʼon k-respetart k-Taata, k-uʼuy u tʼaan yéetel ku yeʼesiktoʼon bix jeʼel k-lúubul utsil tiʼ letiʼeʼ. Chéen baʼaleʼ le ka taal way Luʼumeʼ le baʼax maases tu yeʼesajtoʼonoʼ es ke Jéeobaeʼ jach uts yéetel u yaabiltmoʼon (xok Lucas 10:22). Koʼoneʼex ilik jujunpʼéel ejemploʼob.

6. ¿Baʼaxten jeʼel u páajtal k-aʼalikeʼ Jéeobaeʼ tu chʼenxikintaj u oraciónoʼob Jesús?

⁶ Jéeobaeʼ ku yuʼubik baʼax ku yaʼalik u paalal. Letiʼeʼ yaʼab u téenel tu chʼenxikintaj u oraciónoʼob Jesús le tiaʼan kaʼach way Luʼumeʼ (Luc. 5:16). Tu chʼenxikintaj le ka tu kʼáataj áantaj utiaʼal u yéeyik u 12 apóstoloʼoboʼ (Luc. 6:12, 13). Tu chʼenxikintaj xan tiʼ súutukiloʼob jach táan u muʼyaj. Le jach taʼaytak u traicionartaʼal  tumen Judasoʼ, Jesúseʼ tu kʼáataj áantaj tiʼ u Taata utiaʼal u aktáantik le baʼaxoʼob ken u muʼyajtoʼ. Jéeobaeʼ tu chʼenxikintaj u Hijo yéetel tu túuxtaj juntúul ángel utiaʼal áantik (Luc. 22:41-44).

7. ¿Bix a wuʼuyikaba le kéen a wojéelt Jéeobaeʼ ku yuʼubik le oraciónoʼoboʼ?

⁷ Teʼ kʼiinoʼobaʼ Jéeobaeʼ ku yuʼubik xan k-oraciónoʼob yéetel ku núukiktoʼon teʼ súutuk jach kʼaʼabéetoʼ (Sal. 116:1, 2). Lelaʼ bey tu yilil juntúul kiik kajaʼan India. Letiʼeʼ suuk kaʼach u orar tiʼ Jéeoba utiaʼal u yáantaʼal u aktáant le chiʼichnakiloʼob wa le ansiedad yaantiʼoʼ. Le kiikaʼ ku yaʼalik: «U programail JW Broadcasting^® tiʼ mayo tiʼ 2019, ku tʼaan tiʼ bix jeʼel u páajtal u aktáantik máak le chiʼichnakiloʼoboʼ. Jach letiʼe baʼax kʼaʼabéetten kaʼachoʼ. Bey tu núukil Jéeoba in oraciónoʼoboʼ».

8. ¿Bix tu yeʼesil Jéeoba u yaabiltmaj Jesús?

⁸ Jéeobaeʼ jach ku yeʼesiktoʼon xan u yaabilaj jeʼex tu beetilak yéetel Jesús le ka taal way Luʼumeʼ (Juan 5:20). Letiʼeʼ tu tsʼáaj tiʼ Jesús tuláakal le baʼax kʼaʼabéetchajtiʼoʼ. Tsʼoʼoleʼ tu yaʼalaj xan tiʼ u yaabiltmaj yéetel jach maʼalob baʼax ku beetik (Mat. 3:16, 17). Jesúseʼ mix juntéen tu yuʼububa tu juunal tumen u yojel mantatsʼ ku yáantaʼal tumen u Taata (Juan 8:16).

9. ¿Baʼax eʼesik u yaabiltmoʼon Jéeoba?

⁹ Jeʼex Jesúseʼ toʼon xaneʼ yaʼab u téenel tsʼoʼok k-ilik bix u yeʼesiktoʼon yaabilaj Jéeoba. Letiʼeʼ tu natsʼoʼon tu yiknal yéetel tu tsʼáajtoʼon u páajtalil k-antal ichil junpʼéel nojoch familia ku yeʼesik yaabilaj, ku múul meyaj yéetel ku múul áantkuba (Juan 6:44). Tsʼoʼoleʼ letiʼeʼ mantatsʼ ku kaʼanskoʼon, yéetel ku tsʼáaiktoʼon tuláakal le baʼax kʼaʼabéettoʼon sáamsamaloʼ (Mat. 6:31, 32). Le kéen tuukulnakoʼon tiʼ bukaʼaj u yaabiltmiloʼon Jéeobaeʼ k-maas yaabiltik xan.

10. Jeʼex Jéeobaeʼ, ¿baʼax jeʼel u páajtal k-beetik yoʼolal le sukuʼunoʼoboʼ?

¹⁰ Jéeobaeʼ u yaabiltmaj le sukuʼunoʼoboʼ. Chéen baʼaleʼ maʼ xaaneʼ toʼoneʼ maʼ chéen chʼaʼabil k-beetik beyoʼ tumen jelaʼan bix líiʼsaʼaniloʼon wa yaanal baʼax suuk k-beetik. U jaajileʼ tuláakloʼon yaan kʼiineʼ k-beetik u yaatal u yóol le sukuʼunoʼoboʼ wa k-beetik u tsʼíikiloʼob. Kex beyoʼ tuláakloʼon jeʼel u páajtal k-eʼesik k-yaabiltmoʼob jeʼel bix u beetik Jéeobaeʼ (Efe. 5:1, 2; 1 Juan 4:19). Koʼoneʼex ilik bix jeʼel u páajtal k-beetkeʼ.

11. ¿Bix tu yeʼesil Jesús ku chʼaʼik óotsilil jeʼex Jéeobaeʼ?

¹¹ Jéeobaeʼ jach ku chʼaʼik óotsilil (Luc. 1:78). Le máax ku chʼaʼik óotsililoʼ ku preocuparkuba yoʼolal le máaxoʼob ku muʼyajoʼoboʼ yéetel ku yilik bix u yáantkoʼob. Le bix tu tratartil Jesús le máakoʼoboʼ ku yeʼesik bix u chʼaʼik óotsilil Jéeoba (Juan 5:19). Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ le ka tu yilaj Jesús le yaʼabkach máakoʼoboʼ «tu chʼaʼaj óotsilil tiʼob tumen beyoʼob tamanoʼob loobiltaʼanoʼob yéetel kʼiʼitpajaʼanoʼob tumen minaʼan mix máak kanáantkoʼob[eʼ]» (Mat. 9:36). Jesúseʼ maʼ chéen tu yaʼalaj ku chʼaʼik óotsililiʼ, baʼaxeʼ tu tsʼakaj le kʼojaʼanoʼoboʼ yéetel tu yáantaj le máaxoʼob jach kʼaʼabéet áantaj tiʼoboʼ (Mat. 11:28-30; 14:14).

12. ¿Bix jeʼel k-eʼesik k-chʼaʼik óotsilileʼ?

¹² Utiaʼal k-chʼaʼik óotsilil tiʼ le sukuʼunoʼoboʼ kʼaʼabéet k-tuukul tiʼ le problemas táan u aktáantkoʼoboʼ. Juntúul kiik jach  kʼojaʼaneʼ maʼ xaaneʼ mix juntéen ken u quejartuba, chéen baʼaleʼ jach jeʼel u kiʼimaktal u yóol wa ka áantaʼakeʼ. Le oʼolaleʼ maʼalob ka k-tukle: ¿Ku páajtal wa u atendertik u familia le kiikaʼ? ¿Jeʼel wa u páajtal k-áantik u preparart baʼax u jaant u familia wa u limpiart u yotocheʼ? Koʼox tuukul xan tiʼ juntúul sukuʼun minaʼan meyajtiʼ. Maʼ xaaneʼ mientras u kaxtik meyajeʼ jeʼel u páajtal k-áantik yéetel junpʼíit taakʼin sin ke u yojéeltik wa toʼon tsʼáaiktiʼeʼ.

13, 14. ¿Bix k-eʼesik utsil jeʼex Jéeobaeʼ?

¹³ Jéeobaeʼ jach uts (Mat. 5:45). Wa k-kʼáat k-beet jeʼex letiʼeʼ maʼ tsaaj ka k-páaʼt u kʼáatiktoʼon áantaj le sukuʼunoʼoboʼ baʼaxeʼ unaj k-áantkoʼob wa k-ilik kʼaʼabéettiʼob. Jéeobaeʼ kex mix máak kʼáatiktiʼeʼ ku beetik u jóokʼol le Kʼiin sáamsamal utiaʼal tuláakal máakoʼ. Bey túunoʼ ku yeʼesik jach u yaabiltmoʼon. Jeʼex k-ilkoʼ Jéeobaeʼ jach uts le oʼolal jach k-yaabiltmaj.

¹⁴ Yaʼab sukuʼunoʼobeʼ jach ku yeʼesik u yutsiloʼob jeʼex u beetik Jéeoba, le k-Taata yaan teʼ kaʼanoʼ. Jeʼex tu añoil 2013, tu luʼumil Filipinaseʼ kʼuch le huracán Haiyanoʼ. Yaʼab sukuʼunoʼobeʼ tu perdertaj u yotochoʼob bey xan tuláakal baʼax yaantiʼob. Chéen baʼaleʼ tu séebaʼanil áantaʼaboʼob tumen le sukuʼunoʼob yanoʼob tiʼ tuláakal yóokʼol kaaboʼ. Yéetel u yáantaj le sukuʼunoʼoboʼ menos tiʼ junpʼéel añoeʼ béeychaj u beetaʼal wa u yutskíintaʼal óoliʼ 750 najoʼob. Le táan xan le COVID-19, le sukuʼunoʼoboʼ jach tu yilaj u yáantkoʼob le sukuʼunoʼob kʼaʼabéet áantaj tiʼoboʼ. Le kéen k-áant u maasil teʼ súutuk kʼaʼabéettiʼoboʼ k-eʼesik jach tu jaajil k-yaabiltmoʼob.

15, 16. Jeʼex u yaʼalik Lucas 6:36, ¿bix jeʼel k-beetik jeʼex Jéeobaeʼ?

¹⁵ Jéeobaeʼ ku chʼaʼiktoʼon óotsilil yéetel ku perdonarkoʼon (xok Lucas 6:36). Letiʼeʼ sáamsamal bey u beetkoʼ (Sal. 103:10-14). Jesús xaneʼ tu chʼaʼaj óotsilil tiʼ u discípuloʼob yéetel tu perdonartoʼob. Tsʼoʼoleʼ tu kʼubaj u kuxtal utiaʼal  u perdonartaʼal u kʼeban tuláakal máak (1 Juan 2:1, 2). ¿Máasaʼ lelaʼ ku beetik k-maas náatsʼal tiʼ Jéeoba yéetel tiʼ Jesús?

¹⁶ Le kéen perdonarnakoʼoneʼ k-áantaj utiaʼal ka maas nojochchajak le yaabilaj ichil le sukuʼunoʼoboʼ (Efe. 4:32). U jaajileʼ lelaʼ yaan kʼiineʼ maʼ chéen chʼaʼabil u beetaʼaliʼ, chéen baʼaleʼ jach kʼaʼabéet k-ilik k-beetik. Juntúul kiikeʼ ku yaʼalikeʼ jach áantaʼab tumen le xook ku kʼaabaʼtik «Paklan perdonartabaʼex». * Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Le xookoʼ tu yáanten in wil baʼaxten kʼaʼabéet in perdonartik u maasil. Tu tsoleʼ le kéen u perdonart máak wa máaxeʼ maʼ táan u yeʼesik wa de acuerdo yéetel le baʼax tu beetoʼ mix táan u yeʼesik wa maʼ jach kʼaasiʼ. Baʼaxeʼ u kʼáat u yaʼal maʼ u kuup tu puksiʼikʼal máak utiaʼal u seguer u yantal jeetsʼelil tiʼ». Le kéen k-perdonart le sukuʼunoʼoboʼ k-eʼesik k-yaabiltmoʼob yéetel k-kʼáat k-beet jeʼex Jéeobaeʼ.

17. Jeʼex u yaʼalik Mateo 5:16, ¿bix jeʼel k-beetik u alabartaʼal Jéeobaeʼ?

¹⁷ Jach kiʼimak k-óol k-antal ichil u kaajal Jéeoba tumen teʼeloʼ tuláakal máak u yaabiltmuba. K-kʼáat ka adorartaʼak Jéeoba tumen le bukaʼaj máakoʼob ku páajtaleʼ, le oʼolal maʼ k-kʼáat k-beet mix baʼal jeʼel u beetik u yúuchul tʼaan kʼaas tiʼ Jéeoba bey xan tiʼ u kaajaleʼ. Tsʼoʼoleʼ toʼoneʼ mantatsʼ k-ilik k-kuxtal jeʼex u yaʼalik le Bibliaoʼ utiaʼal k-áantik le máakoʼob ka u natsʼubaʼob yiknal Jéeobaoʼ (xok Mateo 5:16).

18. ¿Baʼax ken u yáantoʼon utiaʼal maʼ k-sajaktal kʼaʼaytaj?

¹⁸ Yaan máakoʼobeʼ maʼ ten u yóot u kʼamoʼob le baʼax k-kʼaʼaytikoʼ baʼaxeʼ yaan u chʼaʼpachtikoʼonoʼob. ¿Baʼax jeʼel u páajtal k-beetik utiaʼal maʼ k-sajaktal kʼaʼaytajeʼ? Kʼaʼajaktoʼoneʼ Jéeoba yéetel Jesúseʼ yaan u yáantkoʼonoʼob. Jesúseʼ tu yaʼalaj tiʼ u discípuloʼobeʼ maʼ u sen chiʼichnaktaloʼob  yoʼolal baʼax ken u yaʼaloʼob, letiʼeʼ tu yaʼalajtiʼob: «Teʼ súutuk jeʼeloʼ tiʼ kun tsʼaabil a wojéelteʼex baʼax ken a waʼaleʼexiʼ; tumen maʼ chéen ta juunaleʼex kan tʼaaneʼexiʼ, baʼaxeʼ u poder a Taataʼex kun áantkeʼex utiaʼal ka tʼaanakeʼex» (Mat. 10:19, 20).

19. ¿Bix úuchik u kʼaʼaytaj Robert kex maʼ chéen chʼaʼabiliʼ?

¹⁹ Koʼox ilik baʼax úuch tiʼ sukuʼun Robert. Le káajal ku beetik u tsʼaʼabal xook tiʼoʼ yanchaj u bin tu táan junpʼéel tribunal militar tu luʼumil Sudáfrica, letiʼeʼ tu yaʼaleʼ maʼ u kʼáat táakpajal ichil le ejércitooʼ tumen u yaabiltmaj u sukuʼunoʼob. Bey túunoʼ tu yeʼesaj jach kiʼimak u yóol yanik ichil u kaajal Dios. Le ka kʼáataʼabtiʼ tumen juntúul tiʼ le juezoʼob: «¿Máax a sukuʼunoʼob?», Roberteʼ tu séebaʼanil tu kʼaʼajsaj baʼax ku yaʼalik Mateo 12:50, u tekstoil le kʼiinoʼ, ku yaʼalik: «Jeʼel máaxak ka u beet le baʼax u kʼáat in Taata yaan teʼ kaʼanoʼ letiʼ in wíitsʼin, in kiik wa in maama». Kex Robert maʼ úuch káajak u xokik le Bibliaoʼ áantaʼab tumen Jéeoba utiaʼal u núukik le baʼax kʼáataʼabtiʼoʼ. ¡Jach kiʼimakchaj wal u yóol Jéeobaeʼ! Toʼon xaneʼ jeʼel k-kiʼimakkúuntik u yóol Jéeoba wa k-confiar tiʼ letiʼ yéetel k-kʼaʼaytaj kex maʼ chéen chʼaʼabiliʼ.

20. ¿Baʼax unaj k-ilik k-beetik? (Juan 17:11, 15).

²⁰ Mantatsʼ unaj u kiʼimaktal k-óol tumen tiaʼanoʼon ichil u kaajal Jéeobaeʼ. Unaj k-tsʼáaik u graciasil tumen yaantoʼon juntúul jach maʼalob Taatatsil bey xan yaʼab sukuʼunoʼob yéetel kiikoʼob u yaabiltmoʼonoʼob. Satanás yéetel le máaxoʼob apoyarkoʼ u kʼáatoʼob ka k-tukleʼ maʼ u yaabiltmoʼon Jéeobaiʼ, yéetel u kʼáatoʼob ka náachchajkoʼon tiʼ le sukuʼunoʼoboʼ. Chéen baʼaleʼ Jesúseʼ tu kʼáataj tiʼ Jéeoba ka u yáantoʼon utiaʼal ka k-múul meyajte (xok Juan 17:11, 15). Jéeobaeʼ táan u núukik le baʼax tu kʼáataj Jesúsoʼ. Toʼon xaneʼ unaj k-beetik jeʼex Jesúsoʼ, tsʼoʼoleʼ unaj k-creertik u yaabiltmoʼon Jéeoba yéetel u kʼáat u yáantoʼon. Le oʼolal koʼoneʼex ilik k-maas náatsʼal tiʼ Jéeoba yéetel tiʼ le sukuʼunoʼoboʼ.