Maʼ u náayal a wóol a páaʼt u taalbal u kʼiinil Jéeoba
Maʼ u náayal a wóol a páaʼt u taalbal u kʼiinil Jéeoba
«Le oʼolal[eʼ], bey xan teʼexeʼ, maʼ u náayal a wóoleʼex, tumen u Paal máak[eʼ] bin taalak tiʼ le oora maʼ ta tuklikeʼex[oʼ]» (SAN MATEO 24:44, Le Tumben Nuptʼan, LTN.)
1. ¿Baʼaxten jach kʼaʼanan k-tiaʼal u taalbal u kʼiinil Jéeoba?
LE KʼIIN jeʼeloʼ, upʼéel u kʼiinil baʼateʼel yéetel xuʼulsajil, u kʼiinil yaj óolal yéetel óotsilil, u kʼiinil éeʼjochʼeʼenil yéetel xuʼulsajil. Jeʼex úuchik u xuʼulsaʼal le kʼaakʼas máakoʼob tu kʼiiniloʼob Noe tumen le Búulkabaloʼ, bey xan kun úuchul tiʼe yóoʼkabil baʼaloʼob ken kʼuchuk u kʼiinil Jéeobaoʼ, upʼéel «nojoch kʼiin yéetel sajbeʼentsil». Mix máak kun púutsʼul tiʼ. Baʼaleʼ, «tuláakal le máaxoʼob bíin u payalchiʼitoʼob u kʼaabaʼ Yuumtsileʼ [wa Jéeobaeʼ] bíin u tokubaʼob tiʼ kíimil» (Joel 2:30-32; Amós 5:18-20). Diooseʼ yaan u xuʼulsik le kʼasaʼanoʼoboʼ, baʼaleʼ yaan u tokik u kaajal tiʼ kíimil. Le profeeta Sóofoniyasoʼ tiaʼalaj: «¡Tsʼoʼok u náatsʼal u noj kʼiinil Yuumtsil [wa Jéeoba]! ¡Tsʼoʼok u náatsʼal, séebaʼan u taal!» (Sofonías 1:14). ¿Baʼax kʼiin túun ken u taas Dioos le xuʼulsajilaʼ?
2, 3. ¿Baʼaxten jach kʼaʼanan maʼ u náayal k-óol k-páaʼt u taal u kʼiinil Jéeoba?
2 Jesuseʼ tiaʼalaj: «Baʼax kʼiin wa baʼax oora ken úuchuk[eʼ], mix máak u yojel, mix u aanjeliloʼob kaʼan, mix u Paal Máak. Chéen Kʼu [wa Dioos] le Taata u yojeloʼ» (San Mateo 24:36). Bey tumen maʼ k-ojel baʼax oora ken kʼuchkeʼeʼ, jach kʼaʼanan ka k-beet baʼax kiaʼalik u teekstoi le jaʼabaʼ: «Pʼil ichneneʼex [mantatsʼ], [...] Maʼ u náayal a wóoleʼex» (San Mateo 24:42 44, LTN).
3 Utiaʼal u yeʼesik bix kun jáan muchʼbil le máaxoʼob u líiʼsmubaʼob yéetel bix kun pʼatbil le maʼatechoʼ, Jesuseʼ tiaʼalaj: «Kaʼatúul máaxoʼob bíin yanakoʼob kʼáax; juntúul kun bisbiliʼ yéetel juntúul kun pʼatbiliʼ. Tiʼ kaʼatúul koʼoleloʼob táan u juuchʼoʼobeʼ, juntúul kun bisbiliʼ yéetel juntúul kun pʼatbiliʼ» (San Mateo 24:42, 44). ¿Baʼax táan k-beetik ken kʼuchuk le kʼiin jeʼeloʼ? ¿K-pʼilmaj wa k-ich wa náayal k-óol? Leloʼ yaan yil yéetel baʼax táan k-beetik beooraaʼ. Utiaʼal maʼ u náayal k-óol páaʼt u taal u kʼiinil Jéeobaeʼ, kʼaʼabéet k-ilik maʼ k-kaxtik chéen kiʼimakkúuntik k-óol jeʼex u beetik yaʼabeʼeʼ, kʼaʼabéet maʼ u náayal k-óol tiʼ k-meyajtik Dioos yéetel kʼaʼabéet xan k-náachkuntikba tiʼ baʼaloʼob maʼ tu taasiktoʼon utsil.
Maʼ a kaxtik chéen a kiʼimakkúuntik a wóol
4. ¿Baʼax tuukulil yaan tiʼ le máakoʼob kuxaʼanoʼob tu kʼiiniloʼob Noeoʼ?
4 Koʼoneʼex tʼaan tiʼ u kʼiiniloʼob Noe. Le Biibliaoʼ kiaʼalik: «Tu yoʼolal [u] oksaj óolal[eʼ] Noeeʼ, le ka j-aʼalaʼab tiʼ tumen Kʼu [wa Dioos] bíin u kaʼaj úuchul baʼaloʼob maʼiliʼ páatak u yilaʼaloʼobeʼ, tu yuʼubaj tʼaan ka tu beetaj le cheem utiaʼal u tokik u yotochoʼ» (Tiʼ Hebreob 11:7). Le cheemoʼ upʼéel baʼal jach nojoch ka tsʼoʼoksaʼabi, upʼéel baʼal jach chíikaʼan tu táan tuláakal. Tsʼoʼoleʼ, Noe xaneʼ utúul «máax tu tseʼektaj [wa tu kʼaʼaytaj] toj kuxtal» (2 San Pedro 2:5). Baʼaleʼ, le máakoʼoboʼ, kex tu yiloʼob táan u beetaʼal le cheemoʼ yéetel tu yuʼuboʼob u kʼaʼaytaj Noeiʼ, maʼ tu kʼexaj u kuxtaloʼobiʼ. ¿Baʼaxten? Tumen «táan u janaloʼob, táan u yukʼuloʼob, yéetel táan u tsʼoʼokol u beeloʼob» kaʼachiʼ. Le máaxoʼob uʼuy u kʼaʼaytaj Noeoʼ chéen u kʼubmubaʼob kaʼach u kiʼimakkúunt u yóoloʼob yéetel u beetoʼob baʼax u kʼáatoʼob, le oʼolaleʼ «maʼ tu naʼatajoʼob mix baʼaliʼ tak le kʼiin ka j-taal le búulkabaloʼ ka j-láaj bisaʼaboʼob» (San Mateo 24:38, 39).
5. Tu kʼiiniloʼob Looteʼ, ¿baʼax ku beetik u kajnáaliloʼob Sodooma?
5 Bey xan úuchik tu kʼiiniloʼob Loot. Le Biibliaoʼ kiaʼalik: «Ku janaloʼob, ku yukʼuloʼob yéetel ku maanoʼob yéetel ku koonoloʼob, ku paakʼaloʼob yéetel ku beetikoʼob najoʼob. Baʼaleʼ le ka jóokʼ Loot tiʼ u kaajil Sodoomaeʼ Kʼueʼ [wa Diooseʼ] tu beetaj u kʼáaxal kʼáakʼ yéetel áasufre ka j-láaj kíimsaʼaboʼob» (San Lucas 17:28, 29). Le ka aʼalaʼab tiʼ Loot tumen le aanjeloʼob yaan u xuʼulsaʼal le kaajoʼobaʼ, letiʼeʼ tʼaanaj yéetel u jaʼanoʼob. Baʼaleʼ, u jaʼanoʼobeʼ «maʼ tu tukultajoʼob wa jaaj le baʼax ku yaʼalaʼal tiʼob tumen Loot[oʼ]» (Génesis 19:14).
6. Bejlaʼeʼ, ¿tiʼ baʼax kʼaʼabéet k-kanáantikba?
6 Jesuseʼ tiaʼaleʼ «ken taalak u Paal Máak[eʼ]» bey xan kun úuchul jeʼex úuchik tu kʼiiniloʼob Noe yéetel Lootoʼ (San Mateo 24:39; San Lucas 17:30). Le máakoʼob xan bejlaʼaʼ chéen baʼax ku kaxkoʼobeʼ u kiʼimakkúuntik u yóoloʼob, le oʼolaleʼ kʼaʼabéet k–kanáantikba utiaʼal maʼ k–beetik jeʼex letiʼoboʼ. Maʼ kʼaas u tséentkuba máak tu beeliʼ mix ka u yukʼiʼ, baʼaleʼ unaj k–tsʼáaik u pʼiis. Mix xan kʼaas u tsʼoʼokol u beel máakiʼ. Baʼaleʼ, wa maʼ tu chaʼik k–táakpajal tiʼ u baʼalubaʼob Dioos le baʼaloʼob jeʼeloʼobaʼ, ¿jeʼel wa u páajtal u yaʼalaʼal maʼ naayal k–óol k–páaʼt u taal u kʼiinil Jéeobaeʼ?
7. ¿Baʼax unaj k-tuklik ken k-chʼaʼatukult beetik wa baʼax, yéetel baʼaxten?
7 Paabloeʼ tiaʼalaj: «Chéen jumpʼíit kʼiin pʼaatal toʼon. U káajbal bejelaʼeʼ, le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ unaj u kuxtaloʼob bey jeʼel bix wa maʼ tsʼokaʼan u beeloʼobeʼ» (1 tiʼ Corintoiloʼob 7:29–31). Maʼ yaʼab kʼiin pʼaataltoʼon utiaʼal k–tsʼoʼoksik le meeyjil k–kʼaʼaytik le Reeino tsʼaʼantoʼon tumen Dioosoʼ (San Mateo 24:14). Paabloeʼ tiaʼaleʼ, le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ, maʼ unaj u yilkoʼob chéen u kiʼimakkúuntik u yóol u núupoʼob ka tak u pʼatoʼob pachil le baʼaloʼob yaan yil yéetel le Reeinoʼo. Paablo túuneʼ táan yaʼaliktoʼon maʼ k–tuukul chéen tiʼ toʼon. Jesuseʼ tiaʼalaj: «Kaxteʼex táanil u ajawil Kʼu [wa u reeino Dioos] yéetel le toj kuxtal uts tu tʼaan letiʼoʼ» (San Mateo 6:33). Ken k–chʼaʼatukult beetik wa baʼaxeʼ, unaj k–tuklik lelaʼ : «¿Yaan wa u chaʼik in tsʼáaik táanil u baʼalubaʼob le Reeinooʼ?».
8. ¿Baʼax unaj k-meentik wa k-ilik le baʼaxoʼob k-beetikoʼ maʼ tu chaʼikoʼob k-táakpajal tiʼ u baʼalubaʼob Dioos?
8 ¿Kux túun wa k–ilik le baʼaxoʼob k–beetikoʼ maʼ tu chaʼik k–táakpajal tiʼ u baʼalubaʼob Dioos? ¿Upʼéeliliʼ wa u yilaʼal bix kuxlikoʼon yéetel le máaxoʼob maʼ u kʼaj óolmoʼob tubeel baʼax kiaʼalik le Biiblia yéetel maʼatech u kʼaʼaytikoʼob le Reeinooʼ? Wa beyoʼ, unaj k–payalchiʼ tiʼ Jéeoba utiaʼal ka u yáantoʼon ka tuukulnakoʼon maʼalob (Tiʼ Romailoʼob 15:5; Tiʼ Filiposiloʼob 3:15). Letiʼeʼ jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal k-tsʼáaik táanil u baʼalubaʼob le Reeinooʼ, utiaʼal k-beetik baʼax uts yéetel utiaʼal k-beetik baʼax ku páaʼtik tiʼ toʼon (Tiʼ Romailoʼob 12:2; 2 tiʼ Corintoiloʼob 13:7).
Maʼ u náayal a wóol a meyajt Dioos
9. Jeʼex yeʼesik Apocalipsis 16:14-16, ¿baʼaxten jach kʼaʼanaʼan maʼ u náayal k-óol tiʼ k-meyajtik Dioos?
9 Le próofesiya ku tʼaan tiʼ Áarmajedon wa «u baʼatelil u nojoch kʼiinil [Jéeoba], tiʼ máax yaan tuláakal páajtalil[eʼ]», ku yaʼaliktoʼon yaan máaxoʼob kun náayal yóoloʼob táan u páaʼkoʼob u taalbal le kʼiin jeʼeloʼ. Yuumtsil Jéesukriistoeʼ tiaʼalaj: «Ileʼex, teneʼ táan in taal tiʼ le kʼiin mix máak páaʼtikeneʼ, jeʼel bix u taal juntúul j-ookoleʼ. Kiʼ u yóol máax maʼ táan u wenel yéetel u nuʼukbesmaj u nookʼ utiaʼal maʼ u máan chaknuul yéetel utiaʼal maʼ u yilaʼal u subtalil.» (Apocalipsis 16:14-16). Le nookʼ kiaʼalaʼal teʼelaʼ táan u tʼaan tiʼ le baʼaxoʼob eʼesik u j-jaajkunajoʼon Jéeobaoʼ, ichil lelaʼ tiaʼan u meeyjil k-kʼaʼaytik le Reeinooʼ yéetel le toj kuxtal unaj k-biskoʼ. Wa ku xuʼulul k-jóokʼol kʼaʼaytajeʼ, yaan u xuʼulul u yilaʼal wa j-jaajkunajoʼon, leloʼ maʼ chéen jeʼel u taasiktoʼon subtsilileʼ, jeʼel xan u beetik u bintoʼon kʼaasileʼ. Le oʼolaleʼ, unaj k-beetik tuláakal le ku páajtal utiaʼal maʼ u náayal k-óol tiʼ k-meyajtik Dioos. ¿Bix jeʼel u páajtal k-beetkeʼ?
10. K-xokik sáamsamal le Biibliaoʼ, ¿bix u yáantkoʼon utiaʼal maʼ u náayal k-óol tiʼ k-meyajtik Dioos?
10 Le Biibliaoʼ yaʼab u téenel kiaʼalik jach kʼaʼanan ka pʼil ichnakoʼon yéetel maʼ u náayal k-óol. Teʼ Éebanjelioʼoboʼ ku kʼaʼajsaʼaltoʼon: «Pʼil ichneneʼex» (San Mateo 24:42; 25:13; San Marcos 13:35, 37); «maʼ u náayal a wóoleʼex» (San Mateo 24:44, LTN); «pʼil ichneneʼex, paakatneneʼex» (San Marcos 13:33); «nuʼukbesabaʼex» (San Lucas 12:40). Paabloeʼ, ka tsʼoʼok yaʼalik u kʼiinil Jéeoba yaan u kʼuchul tiʼ le kʼiin maʼ tu páaʼtaʼaleʼ, tiaʼalaj tiʼ u yéet j-oksaj óolaloʼob: «Maʼ unaj k-wenel jeʼel bix le uláakʼoʼoboʼ, baʼaleʼ unaj k-pʼil ich yéetel u pʼáatal jabaʼan k-óol» (1 tiʼ Tesalonicailoʼob 5:6). Tu tsʼook u liibroi le Biibliaoʼ tiʼ kieʼesik Jéesukriisto chéen ken jáan taalak tu kaʼatéen, tumen tiaʼalaj: «Táan in taal tu séeblakil» (Apocalipsis 3:11; 22:7, 12, 20). Yaʼab profeetaʼob ebreoʼobeʼ tʼaanajoʼob xan tiʼ u kʼiinil Jéeoba yéetel tu yaʼaloʼob xan ka k-páaʼte (Isaías 2:12, 17; Jeremías 30:7; Joel 2:11; Sofonías 3:8). K-xokik sáamsamal le Biiblia yéetel k-tuukul tiʼ baʼax t-xokoʼ, yaan u yáantkoʼon utiaʼal maʼ u náayal k-óol tiʼ k-meyajtik Dioos.
11. ¿Baʼaxten jach kʼaʼanan ka k-xok le Biiblia yéetel le jóoʼsaniloʼoboʼ?
11 K-jach tsʼáaikba xakʼalxok le Biiblia yéetel le jóoʼsaniloʼob ku taal tiʼe «palitsil chúukpajaʼan u yóol yéetel yaan u naʼat[oʼ]», jach yaan u yáantkoʼon utiaʼal maʼ u náayal k-óol tiʼ k-meyajtik Dioos (San Mateo 24:45-47). Baʼaleʼ utiaʼal k-jóoʼsik yutsil le xookoʼ, kʼaʼabéet k-beetik mantatsʼ yéetel kʼaʼabéet xan beetik baʼax táan k-kanik (Tiʼ Hebreob 5:14–6:3). Kʼaʼabéet k-xakʼalxoktik le jóoʼsaʼaniloʼoboʼ. Jaaj, teʼ kʼiinoʼobaʼ, maʼ jach yaan u súutukil utiaʼal k-xookiʼ (Tiʼ Efesoiloʼob 5:15, 16). Baʼaleʼ, maʼ unaj k-xokik le Biiblia wa le jóoʼsaʼaniloʼob chéen ken anaktoʼon u súutukiloʼ. Kʼaʼabéet k-beetik mantatsʼ utiaʼal u muʼukʼanchajal k-oksaj óolal yéetel utiaʼal maʼ u náayal k-óol (Tiʼ Tito 1:13).
12. ¿Bix u yáantkoʼon utiaʼal maʼ u náayal k-óol le muchʼtáambaloʼob yéetel noj muchʼtáambaloʼoboʼ?
12 Le muchʼtáambaloʼob yéetel noj muchʼtáambaloʼoboʼ ku yáantkoʼonoʼob xan utiaʼal maʼ u náayal k-óol. ¿Bix u beetkoʼob? Yéetel le kaʼansaj ku tsʼaʼabaloʼoʼ. Teʼ muchʼtáambaloʼobaʼ, ¿máasaʼ mantatsʼ táan u kʼaʼajsaʼaltoʼon táan u náatsʼal u kʼiinil Jéeoba? Le muchʼtáambaloʼob ku yantaltoʼon kaada semaanaoʼ ku tsʼáaiktoʼon xan u páajtalil «k-áantikba [t-baatsil] utiaʼal ka yanak toʼon yaakunaj yéetel utiaʼal k-beetik baʼax uts», lelaʼ ku yáantkoʼon xan utiaʼal maʼ u náayal k-óol. Le oʼolal mantatsʼ táan k-uʼuyik u yaʼalaʼaltoʼon ka muchʼba tumen táan «u náatsʼal u kʼiinil Yuumtsil» (Tiʼ Hebreob 10:24, 25).
13. K-táakpajal teʼ meeyjil kaʼansajoʼ, ¿bix u yáantkoʼon utiaʼal maʼ u náayal k-óol?
13 Uláakʼ baʼax áantkoʼon utiaʼal maʼ u náayal k-óoleʼ letiʼeʼ k-táakpajal yéetel u jaajil k-óol teʼ meeyjil kaʼansajoʼ. K-tsikbaltik tiʼ k-éet wíinikiloʼob, le baʼaxoʼob kiúuchuloʼob bejlaʼaʼ kieʼesik kuxaʼanoʼon tu tsʼoʼok kʼiinoʼobeʼ, ku yáankoʼon xan utiaʼal maʼ u tuʼubultoʼon lelaʼ. Tsʼoʼoleʼ, k-ilik bix u kʼexik u kuxtal le máaxoʼob yéetel k-xokik le Biibliaoʼ jach ku yáantkoʼon xan utiaʼal maʼ u náayal k-óol. Áapostol Peedroeʼ kiaʼaliktoʼon: «Tsʼáaʼex ta tuukuleʼex meyaj, mantatsʼ tuukulneneʼex tubeel» (1 Pedro 1:13, Traducción del Nuevo Mundo). Upʼéel baʼax jach áantkoʼon utiaʼal maʼ u náayal k-óoleʼexeʼ letiʼeʼ k-meyajeʼex «mantatsʼ tiʼ u meeyjul Yuumtsil[oʼ]» (1 tiʼ Corintoiloʼob 15:58).
Náachkuntaba tiʼ baʼaloʼob maʼ tu taaskoʼob utsil
14. Jeʼex yaʼalik San Lucas 21:34-36, ¿tiʼ baʼaxoʼob unaj k-náachkuntikba?
14 Jesuseʼ, le ka tʼaanaj tiʼ baʼaxoʼob kun eʼesik tsʼoʼok u suuteʼ, tiaʼalaj xan: «Il a wileʼex ta wóoʼlaleʼex, utiaʼal maʼ u chuʼupul a puksiʼikʼaleʼex yéetel patan [wa sen] janal, káaltalil yéetel u táan óolaliloʼob [wa u chiʼichnakiloʼob] le kuxtalaʼ, ka jáan taalak ta wóokʼoleʼex letiʼ le kʼiinoʼ. Tumen bey jumpʼéel léej bíin taalak yóokʼol tuláakal u kajnáaliloʼob tuláakal luʼum. Pʼil ichneneʼex túun, payalchiʼineneʼex tuláakal kʼiin utiaʼal a náajmatkeʼex a jechikeʼex tuláakal le baʼaloʼob bin taalakoʼob[oʼ], yéetel utiaʼal a waʼataleʼex tu táan u Paal máak» (San Lucas 21:34-36, LTN). Yéetel le tʼaanoʼobaʼ, Jesuseʼ tieʼeseʼ maases tuláakal máak kun chʼíikil tu paach chéen sen janal yéetel sen ukʼul, yéetel yaan xan u yantaltiʼob upʼéel kuxtal jach yaʼab chiʼichnakiloʼob ken u taastiʼob.
15. ¿Baʼaxten maʼ maʼalob u jach sen janal yéetel u jach sen ukʼik máakiʼ?
15 Le Biibliaoʼ kiaʼalikeʼ maʼ maʼalob u sen janal máakiʼ mix u sen ukʼikiʼ. «Maʼ a nupikaba yéetel le kalaʼanoʼoboʼ mix yéetel le sen yaʼab u janaloʼoboʼ» (Proverbios 13:4). Baʼaleʼ, maʼ tsaa ka sen jaankoʼon wa ka káalakoʼon utiaʼal ka u beettoʼon kʼaas le janal wa le ukʼul ku káalkunajoʼ, tumen le janal yéetel le ukʼul ku káalkunajoʼ ku taakkúunsik u wenel máak yéetel ku maʼakʼóolkíintik xan máak. Upʼéel tʼaan tiʼ le Biibliaoʼ kiaʼalik: «Maʼakʼóoleʼ ku [...] tsʼíibolal baʼaleʼ maʼ tu yantal mix baʼal tiʼ» (Proverbios 13:4). Utúul máak beyaʼ maʼ xaaneʼ u kʼáat wal u beet baʼax kiaʼalik Diooseʼ, baʼaleʼ tumen maʼ tu tsʼáaik yóoleʼ maʼ tu béeytaliʼ.
16. ¿Baʼax jeʼel k-beetik utiaʼal maʼ u jach chiʼichnakkúuntkoʼon le baʼaloʼob yaan yil yéetel le fáamiliaoʼ?
16 ¿Tiʼ baʼax chiʼichnakiloʼob tiaʼalaj Jesus unaj k-kanáantikba? Tiʼe yaan yil yéetel baʼax u kʼáat máakoʼ, le baʼax kʼaʼabéet tiʼe fáamiliaoʼ yéetel uláakʼ baʼaloʼob. ¡Maʼ maʼalob ka k-chaʼa jach chiʼichnakkúuntaʼal tumen le baʼaloʼobaʼ! Jesuseʼ tiaʼalaj: «¿Máax tiʼ ichileʼex jeʼel u páajtal u asab kaʼanalkúunsik u [jaʼabiloʼob u kuxtal] chéen ikil u sen tuukuleʼ?»; tiaʼalaj xan: «Le beetikeʼ maʼ a sen tuukuleʼex táan a waʼalikeʼex: ¿Baʼax k-bíin jaante?, wa ¿baʼax k-bin ukʼe? wa ¿baʼax k-bin búukinte? Tumen u kajnáaliloʼob le yóokʼol kaabaʼ ku kaxtikoʼob tuláakal le baʼaloʼobaʼ, baʼaleʼ teʼexeʼ yaan teʼex juntúul Taata teʼ j-kaʼanoʼ u yojel kʼaʼabéet teʼex tuláakal le baʼaloʼobaʼ». Wa k-tsʼáaik táanil u Reeino Dioos yéetel k-oksaj óoltik yaan u tsʼaʼabaltoʼon tumen Jéeoba baʼax kʼaʼabéettoʼoneʼ, maʼ ken jach k-chiʼichnaktal yéetel xan maʼ kun náayal k-óol meyajte (San Mateo 6:25-34).
17. ¿Baʼaxten u tsʼáaikuba máak u kaxt ayikʼaliloʼobeʼ jeʼel u beetik u chiʼichnaktaleʼ?
17 Tsʼáaikba k-kaxt ayikʼaliloʼobeʼ jeʼel xan u beetik k-jach chiʼichnaktaleʼ. Yaneʼeʼ ku talamkúuntik u kuxtaloʼob ikil u xupkoʼob maas tiʼ le ku náajalkoʼoboʼ. Uláakʼoʼobeʼ ku jupkubaʼob tiʼ baʼaloʼob tuʼux jach séeb jeʼel u peʼertik u taakʼinoʼobeʼ wa tuʼux kiaʼalaʼal jach séeb jeʼel u ayikʼaltaloʼobeʼ. Yaan xaneʼeʼ u kʼáatoʼob u sen kaʼankúunt u xookoʼob utiaʼal u kaxkoʼob upʼéel maʼalob meyaj maʼalob u boʼolil. U jaajileʼ, maʼalob ka chan xooknak máak tumen jeʼel u yáantik u kaxt upʼéel meyajeʼ, baʼaleʼ u jach kaʼantal u xook máakeʼ ku bisik yaʼab tieempo yéetel yoʼolal lelaʼ, jujuntúul sukuʼunoʼobeʼ tsʼoʼok u chan náachkuntkubaʼob tiʼ Dioos; lelaʼ jeʼel u beetik u bintiʼob kʼaasileʼ tumen táan u náatsʼal u kʼiinil Jéeoba. Le Biibliaoʼ ku kʼaʼajsiktoʼon: «Le máaxoʼob u kʼáatoʼob ayikʼaltaloʼ, ku lúubuloʼob tiʼ le túuntaj óolaloʼ yéetel tiʼ u sat óolil yaʼabkach chéen kunel tsʼíibolaloʼob ku loobiltikoʼob máak yéetel ku bisikoʼob máak tiʼ kʼaskúunajil yéetel tiʼ xuʼulsajil» (1 tiʼ Timoteo 6:9).
18. ¿Baʼax unaj k-beetik utiaʼal maʼ k-bin tu paach le ayikʼaliloʼoboʼ?
18 Utiaʼal maʼ k-bin tu paach le ayikʼaliloʼoboʼ, táanil tiʼ k-beetik upʼéel baʼaleʼ, jach kʼaʼanan ka k-tukult tu beel baʼax maʼalob yéetel baʼax maʼ maʼalobiʼ. Leloʼ jeʼel u páajtal k-beetikeʼ wa k-tséentikba mantatsʼ yéetel le chichich janal utiaʼal le máaxoʼob tsʼoʼok u nojoch máaktaloʼob yéetel wa ku suuktaltoʼon k-chʼaʼanuʼuktik baʼax uts bey xan baʼax kʼaas (Tiʼ Hebreob 5:13 14). K-ilik «yéey[ik] u maʼalobil» tioorai ken k-il baʼax maas kʼaʼanan k-tiaʼaleʼ yaan u yáantkoʼon xan utiaʼal maʼ chʼaʼatuklik baʼaloʼob jeʼel u taasiktoʼon kʼaaseʼ (Filipenses 1:10, LTN).
19. ¿Baʼax unaj k-beetik wa k-ilik maʼ jach yantoʼon u súutukil utiaʼal k-táakpajal tiʼ u baʼalubaʼob Dioosiʼ?
19 Tsʼáaikba k-kaxt ayikʼaliloʼobeʼ jeʼel u beetik maʼ k-tuukul tubeeleʼ yéetel jeʼel u beetik maʼ u jach yantaltoʼon u súutukil wa u puliʼ maʼ u yantaltoʼon u súutukil utiaʼal k-táakpajal tiʼ u baʼalubaʼob Diooseʼ. ¿Baʼax jeʼel u páajtal k-beetik utiaʼal maʼ k-lúubul tiʼe táabsajilaʼ? Kʼaʼabéet kʼáatik tiʼ Dioos ka u yáantoʼon k-il baʼax kʼeexiloʼob kʼaʼabéet k-beetik ichil k-kuxtal bey xan bix ken k-beetiloʼob. Sáalomon, u reeyil Íisrael kaʼacheʼ, tiaʼalaj: «Máax ku meyajeʼ kex janak yaʼab wa jumpʼíiteʼ kiʼ u wenel; baʼaleʼ le ayikʼaloʼ maʼ tu taaktal u wenel tu yoʼolal u taakʼin» (Eclesiastés 5:12). ¿Ku lúuʼsiktoʼon wa yaʼab tieempo yéetel k-muukʼ k-kanáantik baʼaloʼob maʼ kʼaʼabéettoʼoniʼ? Wa maas yaʼab baʼaloʼob yantoʼoneʼ, maas yaʼab baʼaloʼob kʼaʼabéet k-kanáantik yéetel k-utskíintik. ¿Maʼ wa jeʼel u beetiktoʼon uts k-konik jujumpʼéel baʼaloʼob maʼ jach kʼaʼabéettoʼoneʼeʼ?
Beet tuláakal le ku páajtal utiaʼal a weʼesik maʼ naayal a wóoliʼ
20, 21. 1) ¿Baʼax ku yaʼaliktoʼon Peedro yoʼolal u kʼiinil Yuumtsil? 2) ¿Tiʼ baʼaxoʼob maʼ unaj u jáawal k-táakpajal le táan k-páaʼtik u taal u kʼiinil Jéeobaoʼ?
20 Jeʼex kʼuchik u kʼiinil u xuʼulsaʼal u kʼaakʼas máakiloʼob u kʼiiniloʼob Noeoʼ bey xan kun kʼuchul u kʼiinil u xuʼulsaʼal u kʼaakʼas máakiloʼob le yóokʼol kaab bejlaʼaʼ. Áapostol Peedroeʼ ku yaʼaliktoʼoneʼ «u kʼiinil Yuumtsileʼ bíin taalak tiʼ le kʼiin maʼ táan u páaʼtaʼaloʼ, jeʼel bix u taal juntúul j-ookol yéetel áakʼabeʼ. Le kaʼanoʼob túunoʼ bíin xuʼulsaʼakoʼob yéetel jumpʼéel jakʼbeʼen juum, tuláakal baʼax beetaʼanileʼ bíin xuʼulsaʼak yéetel kʼáakʼ, bey xan le luʼumoʼ bíin tóokaʼak paʼteʼ yéetel tuláakal baʼax yaniʼ». Mix le kaʼanoʼoboʼ (le kʼasaʼan gobieernoʼoboʼ) mix le Luʼum (le máakoʼob u náachkuntmubaʼob tiʼ Dioosoʼ) kun pʼáatloʼob ken u yeʼes u pʼujaʼanil Jéeobaoʼ. Utiaʼal u yeʼesiktoʼon baʼax unaj k-beetik utiaʼal maʼ u náayal k-óol k-páaʼt le kʼiin jeʼeloʼ, Peedroeʼ tiaʼalaj: «Tumen tuláakal bíin xuʼulsaʼak beyoʼ bey túunoʼ yéetel bukaʼaj kʼub óolal yéetel kiliʼichil unaj a kuxtaleʼex. Páaʼteʼex yéetel séebkunteʼex u kʼuchbal u kʼiinil Kʼu [wa Dioos]» (2 San Pedro 3:10-12).
21 Ichil le baʼaloʼob unaj k-beetikoʼ tiaʼan le k-bin mantatsʼ teʼ muchʼtáambaloʼoboʼ yéetel k-kʼaʼaytik le maʼalob péektsiloʼ. Bey táan k-páaʼtik u taal u nojoch kʼiinil Jéeobaoʼ, maʼ unaj u jáawal k-táakpajal yéetel u jaajil k-óol teʼ baʼaloʼobaʼ. Beyoʼ, koʼoneʼex k-beetkeʼex «tak tuʼux ku páajtal u tiaʼal ka ilaʼak[oʼon] tumen Kʼu [wa Dioos] ich jeetsʼel óolal[,] x-maʼ kʼaasil yéetel x-maʼ siʼipilil» (2 San Pedro 3:14).
¿Kʼajaʼan wa tech?
• ¿Baʼaxten maʼ unaj u náayal k-óol k-páaʼt u taal u kʼiinil Jéeobaeʼ?
• ¿Baʼax unaj k-meentik wa k-ilik le baʼaxoʼob k-beetikoʼ maʼ tu chaʼikoʼob k-táakpajal tiʼ u baʼalubaʼob Dioos?
• ¿Baʼaxoʼob ken u yáantoʼon utiaʼal maʼ u náayal k-óol k-meyajtik Dioos?
• ¿Tiʼ baʼaxoʼob maʼ tu taaskoʼob uts kʼaʼabéet k-náachkuntikba, yéetel bix jeʼel k-beetkeʼ?
[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]