Tuláakloʼon kʼaʼabéet tʼaan tiʼ u nojbeʼenil Jéeoba
Tuláakloʼon kʼaʼabéet tʼaan tiʼ u nojbeʼenil Jéeoba
«Tsʼáaʼex tiʼ [Yuumtsil Jéeoba] le páajtaliloʼ yéetel le nojbeʼeniloʼ; tsʼáaʼex tiʼ Yuumtsileʼ le tsiikil ku náajmatikoʼ.» (SALMO 96:7, 8, Los Salmos en Maya, LSM.)
1, 2. ¿Baʼaxoʼob u beetmaj Jéeoba táan u kʼaʼaytikoʼob u nojbeʼenil, yéetel tiʼ máax uláakʼoʼob kiaʼalaʼal ka u nojbeʼenkúuntoʼob Dioos?
DABID, u paal Jeseiʼ, nojochchaj táan u kanáantik tamanoʼob tu paach u kaajil Belen. K-tuklikeʼ, le áakʼaboʼob tiaʼan tu juunal táan u kanáantik u janal le mejen tamanoʼoboʼ, yaʼab u téenel pʼáat u chaʼant le sen yaʼabach eekʼoʼob yanoʼob teʼ kaʼanoʼ. Tiʼ Dabideʼ kʼaʼajtiʼ le baʼax tu chaʼantaj le ka tsʼaʼab tu tuukul tumen Dioos u tsʼíibt yéetel u kʼay u jatsʼuts tʼaaniloʼob le Salmo 19: «Le kaʼanoʼoboʼ ku kʼaʼaytikoʼob u nojbeʼenil Jajal Dioos; tu yoʼolal baʼaxoʼob u beetmajoʼ ku tʼaan u nakʼ kaʼan». «Le péektsilaʼ táan u bin u yáalkab tu yóokʼol tuláakal le luʼumoʼ, tak jach tu xuul u nakʼlil le yóokʼol kaaboʼ.» (Salmo 19:1, 4, LSM.)
2 X-maʼ tʼaanileʼ, le jakʼbeʼen óol baʼaloʼob u beetmaj Jéeoba teʼ kaʼanoʼ táan u kʼaʼaytikoʼob sáamsamal u nojbeʼenil. Le baʼaloʼob u beetmaj Dioosoʼ maʼ tu jáawal u kʼaʼaytkoʼob u nojbeʼenil Jéeoba; toʼoneʼ k-uʼuyikba mix baʼaloʼon ken k-il bix «u bin u yáalkab tu yóokʼol tuláakal le luʼum» le kʼaʼaytaj ku beetik le kaʼanoʼob ken jóoʼkoʼob utiaʼal ka ilaʼakoʼob tumen tuláakal wíinikoʼoboʼ. Baʼaleʼ, maʼ chéen le baʼaxoʼob yanoʼob teʼ kaʼan unaj u kʼaʼaytajoʼoboʼ. Tiʼ toʼon xaneʼ táan yaʼalaʼal ka k-nupba yéeteloʼob teʼ kʼaʼaytajaʼ. Utúul salmiista maʼ k-ojel bix u kʼaabaʼeʼ tsʼaʼab tu tuukul tumen Dioos ka u yaʼal tiʼ toʼon: «Tsʼáaʼex tiʼ [Yuumtsil Jéeoba] le páajtaliloʼ yéetel le nojbeʼeniloʼ; tsʼáaʼex tiʼ Yuumtsileʼ le tsiikil ku náajmatikoʼ» (Salmo 96:7, 8, LSM). Máaxoʼob tiaʼanoʼob naatsʼ tiʼ Jéeobaeʼ, wa ku beetkoʼob lelaʼ yaan u jach kiʼimaktal yóoloʼob. Baʼaleʼ, ¿bix u nojbeʼenkúuntaʼal Dioos?
3. ¿Baʼax kʼaʼabéet u péekskoʼon k-nojbeʼenkúunt Dioos?
3 Maʼ chéen unaj k-chʼaʼachiʼitikiʼ. Le íisraelitaʼob tu kʼiiniloʼob Íisaiyasoʼ ku tsikikoʼob Dioos chéen yéetel u chiʼob, baʼaleʼ maʼ yéetel u jaajil yóoloʼobiʼ. Yéetel u chiʼ Íisaiyaseʼ, Jéeobaeʼ tiaʼalaj: «Le kaajaʼ chéen ku yaʼalik ku meyajtiken[,] ku tsikiken [xan] chéen yéetel u chiʼ, baʼaleʼ u puksiʼikʼaleʼ náach yanil tiʼ teen» (Isaías 29:13). Jeʼel baʼalak jatsʼuts tʼaanil ka jóokʼok tu chiʼobeʼ mix baʼal u beelal, tumen le tʼaanoʼob kʼambeʼenoʼob tu táan Jéeobaoʼ letiʼe ku síijil tiʼ upʼéel puksiʼikʼal jach yaan u yaabilaj tiʼ letiʼoʼ yéetel le ku taaloʼob tiʼ máaxoʼob ku kʼaj óolkoʼob maʼ tu páajtal u keʼetel u nojbeʼeniloʼ. Jéeoba beetmil tuláakal baʼal, chéen tiʼ Letiʼ yaan tuláakal páajtalil, toj tuláakal baʼax ku beetik, Letiʼeʼ yaabilaj. Tiʼ letiʼ u taal k-sáalbasion, chéen Letiʼ ku náajmatik ka anak tuláakal aanjeloʼob yéetel wíinikoʼob yáanal u páajtalil (Apocalipsis 4:11; 19:1). Wa tu jaajil k-oksaj óoltik le baʼaloʼobaʼ, yaan k-nojbeʼenkúuntik Jéeoba yéetel tuláakal puksiʼikʼal.
4. ¿Baʼax tiaʼalaj Jesus tiʼ bix unaj k-nojbeʼenkúuntik Dioos, yéetel bix jeʼel k-beetkeʼ?
4 Jesuseʼ tu yeʼesaj bix jeʼel k-kiʼikiʼtʼantik Diooseʼ: «In Taataeʼ nojoch tsiikil ku kʼamik le ken a tsʼáaʼex yaʼab ich, tumen beyoʼ ka [weʼeskeʼex] tu jaajil in j-kaambaleʼex» (San Juan 15:8). ¿Bix k-tsʼáaik yaʼab ich? Yáaxeʼ, letiʼe ken k-kʼaʼayt yéetel u jaajil k-óol u maʼalob péektsilil le Reeino utiaʼal ka páatak xan k-táakpajal teʼ kʼaʼaytaj ku beetik le kaʼanoʼob tiʼ le jatsʼuts moodos «maʼ tu páajtal u yilaʼal tiʼ [Kʼu wa Dioosoʼ]» (San Mateo 24:14; Tiʼ Romailoʼob 1:20). Tsʼoʼoleʼ, beyaʼ táan k-áantaj utiaʼal ka kaambalnak uláakʼ máakoʼob yéetel ka táakpajkoʼob xan teʼ kʼaʼaytajaʼ. U kaʼapʼeleʼ, letiʼe k-ilik eʼesik ichil k-kuxtal u yich le kiliʼich muukʼoʼ yéetel k-ilik eʼesik u jatsʼuts moodos Jéeobaoʼ (Tiʼ Galaciailoʼob 5:22, 23; Tiʼ Efesoiloʼob 5:1; Tiʼ Colosailoʼob 3:10). Bey túunoʼ, baʼaxoʼob k-beetik sáamsamaleʼ ku nojbeʼenkúuntkoʼob Dioos.
«Tiʼ tuláakal luʼum»
5. Tsol bix tu yeʼesil Paablo tuláakal le kristiaanoʼob, utiaʼal u nojbeʼenkúuntkoʼob Diooseʼ, kʼaʼabéet u tsikbaltkoʼob tiʼ uláakʼ máakoʼob baʼax ku oksaj óolkoʼob.
5 Ka tu túuxtaj u tsʼíib tiʼ le roomailoʼoboʼ, Paabloeʼ tieʼeseʼ le kristiaanoʼoboʼ, utiaʼal u nojbeʼenkúuntkoʼob Diooseʼ, kʼaʼabéet u tsikbalkoʼob tiʼ uláakʼ máakoʼob baʼax ku oksaj óolkoʼob. Le baʼax tu tsʼíibtajtiʼoboʼ kiaʼalikeʼ chéen máaxoʼob oksaj óoltik Jéesukriisto ken u sáalbartubaʼob. Teʼ tu 10 nojoch xookiloʼ, Paabloeʼ kiaʼalikeʼ le íisraelitaʼob kuxaʼanoʼob kaʼach tu kʼiiniloʼ táan yilkoʼob u beetkoʼob baʼax kiaʼalik u Leey Moises utiaʼal ka kʼaʼamkoʼob tumen Dioos, baʼaleʼ tieʼeseʼ «Kriistoeʼ letiʼ u xuul u yaʼalmaj tʼaan Moises». Le oʼolaleʼ tu yaʼalaj xan: «Wa yéetel a chiʼ ka káantik [wa ka waʼalik] Jesus [...] a Yuumtsileʼ yéetel ka woksaj óoltik ta puksiʼikʼal líikʼsaʼab tiʼ le kíimil tumen [Kʼu wa Dioosoʼ], bíin yanak teech toksajil». Tiʼe kʼiin jeʼel tak bejlaʼoʼ, «minaʼan u jelaʼanil le judiiyoʼob yéetel le maʼ judiiyoʼoboʼ, tumen Yuumtsileʼ u Yuumtsil tuláakal, uts xan u puksiʼikʼal yéetel le máaxoʼob chʼaʼachiʼitik u kʼaabaʼoʼ. Tumen [ku] yaʼalik: Tuláakal le máax chʼaʼachiʼitik u kʼaabaʼ Yuumtsileʼ bíin toʼokok» (Tiʼ Romailoʼob 10:4, 9-13).
6. ¿Tiʼ baʼax kʼaʼaytajil tʼaanaj Paablo le ka tʼaanaj tiʼ Salmo 19:4?
6 Ku tsʼoʼokol túuneʼ, Paabloeʼ ku beetik jujumpʼéel kʼáatchiʼob maʼalob u tsolmil: «¿Bix kun u chʼaʼachiʼitoʼob u kʼaabaʼ wa maʼ [u] yoksaj óoltoʼobiʼ? ¿Bix kun u yoksaj óoltoʼob wa maʼ u yuʼuboʼob u yúuchul tʼaan tu yoʼolaliʼ? ¿Bix kun u yuʼubiloʼob wa minaʼan mix máak utiaʼal tseʼektik [wa kʼaʼaytik] tiʼob le maʼalob péektsiloʼ?» (Tiʼ Romailoʼob 10:14). Ku tsʼoʼoleʼ, kiaʼalikeʼ le íisraelitaʼoboʼ «maʼ tuláakal [uʼuy] u maʼalob péektsilil le toksajilaʼaʼ». ¿Baʼaxten maʼ tu yuʼuboʼobiʼ? Tumen minaʼan kaʼach oksaj óolal tiʼob, maʼ tumen wa maʼ páajchaj u beetkoʼobiʼ. Utiaʼal u jaajkúuntikeʼ, Paabloeʼ tʼaanaj tiʼ le Salmo 19:4 utiaʼal u tʼaan tiʼ le kʼaʼaytaj ku beetik le kristiaanoʼoboʼ, maʼ tiʼ le kʼaʼaytaj x-maʼ tʼaanil ku beetik le kaʼanoʼoboʼ. Tiaʼalaj: «Le baʼax ku yaʼalikoʼoboʼ [le kristiaanoʼoboʼ] tsʼoʼok u yuʼubaʼal tiʼ tuláakal luʼum, yéetel u tʼaanoʼobeʼ tsʼoʼok u kʼuchul tak tu tsʼook kúuchiloʼob yóokʼol kaab» (Tiʼ Romailoʼob 10:16, 18). Beyoʼ, jeʼex le kaʼanoʼob ku nojbeʼenkúuntkoʼob Jéeobaoʼ, le yáax kristiaanoʼoboʼ tu kʼaʼaytoʼob u maʼalob péektsilil sáalbasion tuláakal tuʼux, bey úuchik u nojbeʼenkúuntkoʼob Dioos «tu yóokʼol tuláakal le luʼumoʼ». Ka tsʼíibnaj xan tiʼ le koloosailoʼoboʼ tieʼeseʼ tsʼoʼok u náachtal u bisaʼal u tsikbalil le maʼalob péektsiloʼ, tumen tiaʼaleʼ le kʼaʼaytajoʼ tsʼokaʼan u bisaʼal «tuláakal jejeláas tuʼuxoʼob yóokʼol kaab» (Tiʼ Colosailoʼob 1:23).
J-jaajkunajoʼob ku tsʼáaik yóoloʼob kʼaʼaytaj
7. ¿Baʼax meyajil tu pʼataj Jesus u beet le kristiaanoʼoboʼ?
7 Maʼ xaaneʼ, Paabloeʼ tu túuxtaj u tsʼíib tiʼ le koloosailoʼoboʼ beintisiete jaʼaboʼob kíimik Jesus. ¿Bix úuchik u jáan kʼuchul le kʼaʼaytaj tak tu náanach kaajil Koloosasoʼ? Tumen le kristiaanoʼob tiʼ le kʼiinoʼob jeʼeloʼ jach tu tsʼáaj yóoloʼob teʼ kʼaʼaytajoʼ yéetel Jéeobaeʼ tu beetaj u bin utsiltiʼob. Jesuseʼ tieʼeseʼ u j-tsaypachoʼobeʼ yaan u tsʼáaik yóoloʼob teʼ kʼaʼaytajoʼ: «Tumen táanil kʼaʼabéet ka tseʼektaʼak [wa kʼaʼaytaʼak] le maʼalob péektsilaʼ tiʼ tuláakal kaajoʼob» (San Marcos 13:10). Teʼ xan tu xuul u tsʼíib Máateooʼ, tiʼ k-xokik le baʼax tu túuxtajtoʼon Jesus ka k-beetaʼ: «Xeeneʼex túun tiʼ u kajnáaliloʼob tuláakal kaajoʼobeʼ [ka] beeteʼexoʼob j-kaambaloʼob; yéetel tsʼáaʼex u yokjaʼob tu kʼaabaʼ le Taataoʼ, le Paaloʼ yéetel le Kiliʼich Pixanoʼ, yéetel kaʼanseʼexoʼob u tsʼoʼokbesoʼob tuláakal baʼax in waʼalmaj tiʼ teʼex» (San Mateo 28:19, 20). Maʼ úuch naʼakak Jesus teʼ kaʼanoʼ, u j-tsaypachoʼobeʼ káaj u beetkoʼob le baʼax tiaʼaloʼ.
8, 9. U liibroi Baʼaxoʼobeʼ, ¿bix u yeʼesik le kristiaanoʼoboʼ tu yuʼuboʼob u tʼaan Jesus?
8 Pʼelak weʼekik le kiliʼich muukʼ teʼ Péentekostes tu jaʼabil 33 t.T-kʼ. (teʼ T-kʼiinoʼobaʼ), u j-tsaypachoʼob Jesuseʼ jóokʼoʼob u kʼaʼaytoʼob teʼ bejoʼob «u kiʼichkelem meyajoʼob» Dioos tiʼ le máaxoʼob muchʼukbaloʼob tu kaajil Jéerusalenoʼ. Jach maʼalob úuchik u kʼaʼaytajoʼob, tumen mi «tres miil máakoʼob» okjaʼanajoʼob teʼ kʼiin jeʼeloʼ. Ku tsʼoʼokol lelaʼ, le kristiaanoʼoboʼ maʼ xuʼul u tsʼáaik yóoloʼob u kiʼikiʼtʼantoʼob Dioos tu táan le máakoʼoboʼ, lelaʼ tu taasaj yaʼab utsiltiʼob (Baʼaxoʼob [Hechos] 2:4, 11, 41, 46, 47).
9 Le j-kʼiinoʼoboʼ séeb úuchik u yojéelkoʼob le kristiaanoʼoboʼ táan u kʼaʼaytajoʼob. Ka tu yiloʼob jach yéetel u jaajil yóol táan u tʼaan Peedro yéetel Juaneʼ, ka tiaʼaloʼobtiʼob ka u xul u kʼaʼaytajoʼob, baʼaleʼ letiʼobeʼ tu núukajoʼob: «Maʼ tu páajtal u jáawal k-aʼalik le baʼaloʼob k-ilmaj yéetel k-uʼuymajoʼ». Ku tsʼoʼokol u sajakkúuntaʼaloʼobeʼ, ka chaʼab u binoʼob; Peedro yéetel Juan túuneʼ bin u muchʼubaʼob yéetel u sukuʼunoʼob; tuláakloʼob túuneʼ ka tu kʼáatoʼob tiʼ Jéeoba: «Tsʼáa túun a kʼub óolal tiʼ a palitsiloʼob utiaʼal ka u tseʼektoʼob [wa u kʼaʼaytoʼob] a maʼalob péektsil x-maʼ sajakil» (Baʼaxoʼob 4:13, 20, 29).
10. ¿Baʼax chʼaʼapachtajil káaj u yantal, yéetel baʼax tu beetaj le jaajil kristiaanoʼoboʼ?
10 Jach maʼalob baʼax tu kʼáatoʼob tiʼ Jéeoba, tumen maʼ xáanchaj ka kʼaʼabéetchajtiʼobiʼ. Le áapostoloʼoboʼ kʼaʼaloʼob, baʼaleʼ chaʼaboʼob tumen utúul aanjel. Le aanjelaʼ tiaʼalajtiʼob: «Xeeneʼex, waʼaleneʼex kʼulnaj [wa teʼ teemplooʼ] ka a tsikbalteʼex tiʼ le máakoʼoboʼ tuláakal u tʼaaniloʼob le túumben kuxtalaʼ» (Baʼaxoʼob 5:18-20). Letiʼobeʼ tu yuʼuboʼob tʼaan, le oʼolal maʼ xuʼul u kanáantaʼaloʼob tumen Jéeobaeʼ. Letiʼob túuneʼ, «maʼ jáaw u kaʼansikoʼob yéetel u tseʼektikoʼob u kʼaabaʼ Jéesukriistoiʼ, sáamsamal teʼ [kʼulnaj] bey xan teʼ [najoʼoboʼ]» (Baʼaxoʼob 5:42). Jeʼex túun k-ilkoʼ, kex jach chʼaʼapachtaʼaboʼobeʼ, le kristiaanoʼoboʼ maʼ jáaw u nojbeʼenkúuntikoʼob Dioos tu táan tuláakliʼ.
11. Le yáax kristiaanoʼoboʼ, ¿bix tieʼesiloʼob kʼaʼanan utiaʼaloʼob le kʼaʼaytajoʼ?
11 Maʼ úuch tiʼ leloʼoʼ, Esteebaneʼ maʼacheʼ ka muruxtuntaʼab tak ka kíimsaʼabi. Le kʼiin jeʼeloʼ káaj upʼéel nojoch chʼaʼapachtajil tu koontra le kristiaanoʼob tu kaajil Jéerusalenoʼ, le oʼolal láaj púutsʼoʼob ka tu kʼiʼitbesubaʼob, chéen le áapostoloʼob pʼáatoʼob teʼ kaajoʼ. ¿Lúub wa yóoloʼob yoʼolal le chʼaʼapachtajiloʼ? Maʼatech. Baʼaxeʼ, «le máaxoʼob yanji u jóokʼoloʼob Jéerusalenoʼ tu tseʼektajoʼob [wa tu kʼaʼaytoʼob] u péektsilil toksajil jeʼel tuʼuxak binoʼobeʼ» (Baʼaxoʼob 8:1, 4). Mantatsʼ tu tsʼáaj yóoloʼob u nojbeʼenkúuntoʼob Dioos. Tu 9 nojoch xookil Hechoseʼ, k-xokikeʼ Jesuseʼ chíikpaj tiʼ le fáariseo Saaulo tiʼ Taarso le táan u bin tu kaajil Damaasko utiaʼal u chʼaʼapachtik le kristiaanoʼob yanoʼob teʼeloʼ, Saaulo túuneʼ chʼóopchaji. Ka kʼuch teʼ kaajoʼ, yéetel u páajtalil Diooseʼ, kaʼa sáasilkúuntaʼab yich tumen Áananiyas. Ka utschajeʼ, ¿baʼax tu yáax beetaj Saaulo, le kʼuch kʼaj óolbil áapostol Paablooʼ? Le Biibliaoʼ kiaʼalik: «Tu séeblakil tu tseʼektaj Kriisto teʼ síinagogaoʼoboʼ, táan u yaʼalik [Jesus] u Paal Jajal Dioos» (Hechos 9:20, Le Tumben Nuptʼan).
Tuláakloʼob ku kʼaʼaytajoʼob
12, 13. 1) Le máaxoʼob xokik le istooriaoʼ, ¿baʼax kiaʼalkoʼob ku beetik tuláakal le yáax kristiaanoʼoboʼ? 2) U liibroi Baʼaxoʼobeʼ, yéetel xan le baʼax tiaʼalaj Paablooʼ, ¿bix u yeʼesik jaaj baʼax kiaʼalik le máaxoʼob xokik le istooriaoʼ?
12 Ojéelaʼaneʼ, tuláakal le yáax kristiaanoʼob úuchiloʼ ku jóoʼloʼob kʼaʼaytaj. Philip Schaffeʼ tu tsʼíibtaj yoʼolal le yáax kristiaanoʼoboʼ: «Tuláakal le múuchʼuliloʼob kaʼachoʼ ku kʼaʼaytajoʼob, yéetel tuláakal le kristiaanoʼob kaʼachoʼ ku biskoʼob le maʼalob péektsiloʼ» (History of the Christian Church [U Istooriai le Kristiaanoʼoboʼ]). William S. Williamseʼ kiaʼalik: «Ojéelaʼaneʼ, tuláakal le yáax kristiaanoʼob úuchiloʼ ku kʼaʼaytikoʼob le maʼalob péektsiloʼ, yéetel le máaxoʼob tsʼaʼantiʼob le páajtaliloʼob ku tsʼáaik le kiliʼich muukʼoʼ jach ku kʼaʼaytajoʼob kaʼachi». Tsʼoʼoleʼ ka tiaʼalaj: «Jesuseʼ mix utéen tiaʼalaj chéen le j-kʼiinoʼob unaj u kʼaʼaytajoʼoboʼ» (The Glorious Ministry of the Laity [Le Nojoch Kʼaʼaytaj ku Beetik le Chéen Máakoʼoboʼ]). Tak Seelso, utúul máak pʼekmil kaʼach le kristiaanoʼoboʼ, tu yaʼaleʼ «le máaxoʼob meyajtik u tsoʼotsel le tamanoʼ, le j-beet xamboʼoboʼ yéetel le ku meyajkoʼob le kʼéeweloʼ, [...] wa le chéen máakoʼob maʼ xooknajaʼanoʼoboʼ», ku kʼaʼaytajoʼob yéetel kʼubaʼan óolal kaʼachiʼ.
13 Le baʼax tsʼíibtaʼan tu liibroi Baʼaxoʼoboʼ kieʼesik jaaj le baʼax kiaʼalik le máakoʼobaʼ. Le ka tsʼoʼok u weʼekel le kiliʼich muukʼ, teʼ Péentekostes tu jaʼabil 33 t.T-kʼ. (teʼ T-kʼiinoʼobaʼ), tuláakal le kristiaanoʼoboʼ, xiiboʼob yéetel koʼoleloʼobeʼ, tu nojbeʼenkúuntoʼob Dioos tu táan kaaj. Yoʼolal le chʼaʼapachtajil káaj ka kíimsaʼab Esteebaneʼ, tuláakal le kʼiʼitbesaʼaboʼoboʼ tu tsikbaltoʼob le maʼalob péektsil jeʼel tuʼuxak binoʼobeʼ. Beintioocho jaʼaboʼob úuchuk lelaʼ, Paabloeʼ tu tsʼíibtaj tiʼ tuláakal le kristiaanoʼob ebreʼoboʼ (maʼ tiʼ jujuntúul j-kʼiinoʼobiʼ): «Unaj k-kiʼikiʼ tʼantik mantatsʼ [Kʼu wa Dioos] tu yoʼolal Jéesukriisto. Le kiʼikiʼ tʼaanaʼ letiʼ le siibal unaj [k-]tsʼáaikoʼ. ¡Koʼox túun kiʼikiʼ [tʼantkeʼex] u kʼaabaʼ yéetel k-chiʼ!» (Tiʼ Hebreob 13:15). Paablo xaneʼ tu yaʼalaj bix u yilik le kʼaʼaytajoʼ: «In tiaʼal teneʼ maʼ utiaʼal kaʼanal ichil in tseʼektik le maʼalob péektsiloʼ, tumen jach unaj in beetik. ¡Óotsilen wa maʼ tin tseʼektik le maʼalob péektsiloʼ!» (1 tiʼ Corintoiloʼob 9:16). Lelaʼ kieʼeskeʼ tuláakal le yáax kristiaanoʼob chúukpaj u yóoloʼob úuchiloʼ bey xan u tuukuloʼoboʼ.
14. ¿Baʼax yaan yil le oksaj óolal yéetel le kʼaʼaytajoʼ?
14 U jaajileʼ, tuláakal jaajil kristiaanoeʼ kʼaʼabéet u kʼaʼaytaj tumen bey u yeʼesik yaan u oksaj óolaloʼ. Jeʼex tiaʼalij Paablooʼ: «Tumen yéetel le puksiʼikʼaloʼ ku yúuchul oksaj óolal utiaʼal ka tsʼaʼabak máak maʼalob tu táan Kʼu [wa Dioos], yéetel le chiʼ túunoʼ ku káantaʼal Jéesukriisto utiaʼal ka yanak toksajil tiʼ máak» (Tiʼ Romailoʼob 10:10). ¿Chéen wa jujuntúul tiʼ le múuchʼulil unaj u oksaj óoltikoʼob Kriisto, le oʼolal chéen letiʼob unaj u kʼaʼaytajoʼob, jeʼex u beetik le j-kʼiinoʼoboʼ? Maʼatech. Tuláakal le jaajil kristiaanoʼoboʼ ku yeʼeskoʼob u oksaj óolaloʼob tiʼ k-Yuum Jéesukriisto, yéetel ku taaktal u tsʼáaikoʼob ojéelbil tu táan tuláakal máak. Wa maʼ tu beetkoʼobeʼ, u oksaj óolaloʼobeʼ kimen yanil (Santiago 2:26). Tuláakal le yáax kristiaanoʼob chúukpaj u yóoloʼob úuchiloʼ bey tu yeʼesiloʼob u oksaj óoloʼoboʼ, yéetel bey úuchik u kiʼikiʼtʼantikoʼob u kʼaabaʼ Dioosoʼ.
15, 16. Tsʼáaj eʼesajiloʼob tiʼ bix u maas yaʼabtal le kʼaʼaytaj kex táan yilaʼal talamiloʼoboʼ.
15 Jéeobaeʼ tu tsʼáaj u yutsil tiʼ le yáax kristiaanoʼoboʼ, le oʼolal jach yaʼabchajoʼob kex anchaj talamil ichiloʼob wa kex chʼaʼapachtaʼaboʼob. Jeʼex tu 6 nojoch xookil Baʼaxoʼoboʼ ku yaʼalal anchaj upʼéel kʼuuxilil ichil le kristiaanoʼob ebreo u tʼaanoʼoboʼ yéetel le ku tʼaanoʼob ich grieegooʼ. Le áapostoloʼoboʼ séeb úuchik u yutskíintkoʼob le talamilaʼ, le oʼolal «u maʼalob péektsil [Kʼu wa Diooseʼ maʼ xuʼul u tʼiʼitʼpajliʼ], yéetel u múuchʼul [le] j-kaambaloʼoboʼ [jach yaʼabchajoʼob tu kaajil] Jéerusalen, yaʼab xan tiʼ le j-kʼiinoʼob judiiyoʼob[oʼ] tu kʼamajoʼob le oksaj óolaloʼ» (Baʼaxoʼob 6:7).
16 Ku chan máan kʼiineʼ, le reey Eroodes Agriipa tiʼ u luʼumil Judeaeʼ kʼuuxilnaj yéetel u kajnáaliloʼob Tiiro yéetel Sidon. U kajnáaliloʼob Tiiro yéetel Sidon túuneʼ binoʼob u kiʼikiʼtʼantoʼob Eroodes utiaʼal ka xuʼuluk le kʼuuxilil ichiloʼoboʼ; yoʼolal lelaʼ Eroodeseʼ tʼaanaj tu táanoʼob. Le máakoʼob muchʼukbaloʼob túunaʼ káaj u kʼaʼam aʼalikoʼob: «¡Le máax ku tʼaanaʼ maʼ wíinikiʼ baʼaleʼ juntúul kʼu!». Tiʼ le súutukoʼ, u aanjel Jéeobaeʼ «tu beetaj u lúubul Eroodes tiʼ kʼojaʼanil tumen maʼ tu nojbeʼenkúunsaj» Dioosiʼ, bey túunoʼ kíimij (Baʼaxoʼob 12:20-23). Lelaʼ tieʼesaj tiʼe máakoʼob jeʼeloʼ, ¡maʼ maʼalob ka u kʼub yóol máak chéen tiʼ wíinikoʼobiʼ! (Salmo 146:3, 4.) Baʼaleʼ le kristiaanoʼoboʼ, maʼ xuʼul u nojbeʼenkúuntkoʼob Jéeobaeʼ. Le beetik túuneʼ, «u maʼalob péektsilil [Kʼu wa Diooseʼ maʼ xuʼul] u tʼiʼitʼpajal[iʼ], táan xan u tseʼektaʼal tuláakal tuʼux» kex yaan kʼuuxiloʼob kaʼach ichil le jalaʼachoʼoboʼ (Baʼaxoʼob 12:24).
Kaʼachi yéetel bejlaʼeʼ
17. ¿Tiʼ baʼax meeyjil táakpaj le yáax kristiaanoʼob úuchiloʼ?
17 Tuláakal túun le yáax kristiaanoʼob úuchiloʼ mantatsʼ tu tsʼáaj yóoloʼob u kiʼikiʼtʼantkoʼob Jéeoba. Tuláakloʼob tu yiloʼob u biskoʼob u tsikbalil le maʼalob péektsiloʼ. Yaneʼeʼ tʼaanajoʼob yéetel máaxoʼob tu kʼamoʼob le tsikbaloʼ, ka túun tu kaʼansoʼobtiʼob le baʼax tiaʼalaj Jesusoʼ (San Mateo 28:19, 20). Bey túunoʼ, le kristiaanoʼoboʼ maʼ xuʼul u yaʼabtaloʼobiʼ, yéetel maʼ xuʼul u yaʼabtal máaxoʼob nojbeʼenkúuntik Jéeoba jeʼex úuchik u beetik Dabidoʼ. Tuláakloʼob tu beetoʼob le baʼax tsʼíibtaʼan teʼ kiliʼich tsʼíiboʼobaʼ: «In Yuumtsil, in Kʼu [wa Jéeoba], yaan in kiʼikiʼ tʼantikech yéetel tuláakal in puksiʼikʼal[,] yaan xan in nojbeʼenkúuntik mantatsʼ a kʼaabaʼ. ¡Nojoch a yaakunaj tiʼ teen!» (Salmo 86:12, 13).
18. 1) ¿Baʼax u jelaʼanil le yáax kristiaanoʼob tiʼ le réelijionoʼob ku yaʼalkubaʼob kristiaanoʼob bejlaʼaʼ? 2) ¿Baʼax ken k-il tuláakʼ xookoʼ?
18 Yoʼolal le baʼax tsʼoʼok k-ilkaʼ, ku beetik k-tuukul le baʼax tiaʼalaj Allison A. Trites, utúul j-kaʼansaj tiʼ réelijion; ka tsʼoʼok u ketik le yáax kristiaanoʼob yéetel le réelijionoʼob ku yaʼalkubaʼob kristiaanoʼob teʼ t-kʼiinoʼobaʼ, tiaʼalaj: «Bejlaʼeʼ, le réelijionoʼoboʼ ku nojochtaloʼob tumen le paalaloʼoboʼ ku káajal u binoʼob tuʼux ku bin u taataʼoboʼ wa xan tumen ken xiʼik kajtal máak yaanal tuʼuxeʼ ku káajal u bin tiʼ upʼéel réelijion teʼ kaaj tuʼux ku kʼuchloʼ. Baʼaleʼ, u liibroi Baʼaxoʼobeʼ kieʼeskeʼ le yáax kristiaanoʼoboʼ yaʼabchajoʼob tumen le máaxoʼob ku yoksaj óoloʼoboʼ ku beetkubaʼob kristiaanoʼob; jaʼali bey jeʼel u yaʼabtaloʼoboʼ tumen káajal ku beetkoʼob kaʼachi». ¿U kʼáat wa túun yaʼaleʼ le bix tiaʼalij Jesus unaj u yaʼabtal le jaajil kristiaanoʼoboʼ maʼ bey táan yúuchul bejlaʼoʼ? Maʼatech. Jeʼex ken k-il tuláakʼ xookoʼ, le jaajil kristiaanoʼob bejlaʼoʼ láayliʼ táan u tsʼáaik yóoloʼob u nojbeʼenkúuntoʼob Dioos jeʼex tu beetil le yáax kristiaanoʼoboʼ.
[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 24]
¿Jeʼel wa u páajtal a tsolikeʼ?
• ¿Bix jejeláas jeʼel u páajtal k-nojbeʼenkúuntik Diooseʼ?
• ¿Tiʼ baʼax kʼaʼaytajil tʼaanaj Paablo ka tʼaanaj tiʼ Salmo 19:4?
• ¿Baʼax yaan yil le oksaj óolal yéetel le kʼaʼaytajoʼ?
• Teʼ xookaʼ, ¿baʼax t-kanaj tiʼ le yáax kristiaanoʼoboʼ?