Utúul «palitsil chúukpajaʼan u yóol yéetel yaan u naʼat»
Utúul «palitsil chúukpajaʼan u yóol yéetel yaan u naʼat»
«¿Máax le palitsil chúukpajaʼan u yóol yéetel yaan u naʼat, ku pʼaʼatal tumen u tsʼuulil utiaʼal u táan óolt [wa u meyajt le máaxoʼob otochnáaloʼob[oʼ?]» (SAN MATEO 24:45.)
1, 2. Teʼ k-kʼiinoʼobaʼ, ¿baʼaxten jach kʼaʼabéet u tsʼaʼabaltoʼon mantatsʼ le maʼalob nuʼuktaj ku keʼetel yéetel janaloʼ?
TU CHÍINIL kʼiin 11 tiʼ Nisan tu jaʼabil 33 t.T-kʼ. (teʼ T-kʼiinoʼobaʼ), u j-kaambaloʼob Jesuseʼ tu beetoʼob le kʼáatchiʼ tiʼaʼ: «¿Baʼax chíikulal [kun] eʼesik a taalbal yéetel ken xuʼuluk yóokʼol kaab?». Le baʼax tu kʼáatoʼobaʼ jach yaʼab baʼax yaan yil yéetel toʼon bejlaʼeʼ. Jesus túuneʼ tiaʼalaj baʼaxoʼob kun sen ilbil. Tiaʼalaj yaan u yantal talam kʼiinoʼob tuʼux kun ilbil baʼateltáambaloʼob, wiʼijiloʼob, u sen kíilbal luʼum yéetel kʼojaʼaniloʼob. Tuláakal le baʼaloʼobaʼ, «chéen u káajbalil le baʼax kun mukʼyajtbiloʼ», u maas yajileʼ maʼ kʼuchkiʼ. ¡Jach sajbeʼentsil le baʼaloʼob tiaʼalaj kun ilbiloʼ! (San Mateo 24:3, 7, 8, 15-22; San Lucas 21:10, 11.)
2 Óoliʼ tuláakal le baʼaloʼob tiaʼalaj Jesus kun ilbiloʼ káaj yilaʼaloʼob tu jaʼabil 1914, yéetel le «baʼax[oʼob] kun mukʼyajtbiloʼ» jach tsʼoʼok u taaskoʼob yajil tiʼ tuláakal yóokʼol kaab. Baʼaleʼ, le kristiaanoʼoboʼ maʼ kʼaʼabéet u chʼaʼikoʼob saajkiliʼ. Jesuseʼ u yaʼalmaj yaan u tsʼáaiktiʼob maʼalob nuʼuktaj ku keʼetel yéetel upʼéel maʼalob janal. Baʼaleʼ, bey letiʼ tiaʼan teʼ kaʼanoʼ, ¿bix u tsʼáaiktoʼon le nuʼuktaj way Luʼumeʼ?
3. ¿Máax u tsʼaamaj Jesus utiaʼal u tsʼáaiktoʼon le «janal [...] tu yoorailoʼ»?
3 Jesuseʼ tiaʼalaj bixi. Le ka tiaʼalaj baʼaxoʼob kun ilbileʼ, tu beetaj le kʼáatchiʼaʼ: «¿Máax le palitsil chúukpajaʼan u yóol yéetel yaan u naʼat, ku pʼaʼatal tumen u tsʼuulil utiaʼal u táan óolt [wa u meyajt] le máaxoʼob otochnáaloʼob utiaʼal ka u tsʼáa janal tiʼob tu yoorailoʼ? Kiʼ yóol le palitsiloʼ wa le ken suunak u tsʼuuliloʼ ku yilik táan u beetik beyoʼ. Tu jaajil kin waʼalik tiʼ teʼexeʼ le tsʼuuloʼ bíin u tsʼáa u kanáant tuláakal baʼax yaan tiʼ» (San Mateo 24:45-47). Jach beyoʼ, aʼalaʼab yaan u tsʼaʼabal utúul «palitsil» utiaʼal u tsʼáaik le janal wa nuʼuktaj tu yoorailoʼ, utúul «palitsil» chúukaʼan u yóol yéetel yaan u naʼat. ¿Chéen wa utúul le palitsiloʼ, wa táan u tʼaan tiʼ utúul máak ku jeelintaʼal tumen uláakʼ máak, wa baʼax u kʼáat u yaʼale? Kʼaʼabéet k-ojéeltik u núukil, tumen le janal ku tsʼáaik le palitsiloʼ jach kʼaʼabéet tiʼ toʼoneʼex.
¿Chéen wa utúul, wa u múuchʼ máakoʼob?
4. ¿Baʼax eʼesik maʼ chéen utúuliliʼ máak le palitsil chúukpajaʼan u yóol yéetel yaan u naʼatoʼ?
4 «Le palitsil chúukpajaʼan u yóol yéetel yaan u naʼat[oʼ]» maʼ chéen utúuliliʼ máakiʼ. ¿Bix k-ojéeltik? Tumen káaj u tsʼáaik le janal wa nuʼuktaj teʼ yáax siiglooʼ, yéetel Jesuseʼ tiaʼaleʼ, ken suunak u tsʼuulil le palitsil tu jaʼabil 1914, láayliʼ maʼ xuʼuluk u beetkeʼeʼ. Wa chéen utúuliliʼ máakeʼ, bejlaʼa tsʼoʼok u máan 1900 jaʼaboʼob káajak u meyajeʼ. ¡Mix Máatusalen kuxlaj bukaʼajoʼ! (Génesis 5:27.)
5. Tsol baʼaxten le tʼaan «palitsil chúukpajaʼan u yóol yéetel yaan u naʼat[oʼ]» maʼ táan u tʼaan tiʼ kaada kristiaanoiʼ.
5 Le tʼaan «palitsil chúukpajaʼan u yóol yéetel yaan u naʼat[oʼ]», ¿táan wa túun u tʼaan tiʼ kaada kristiaano? Maʼatech. Tuláakal kristiaanoeʼ kʼaʼabéet u chúukpajal u yóol yéetel u yantal u naʼat, baʼaleʼ ka tʼaanaj Jesus tiʼe «palitsil chúukpajaʼan u yóol yéetel yaan u naʼat[oʼ]» maʼ táan u tʼaan tiʼ kaada kristiaanoiʼ. ¿Bix k-ojéeltik? Tumen tiaʼaleʼ «le ken suunak u tsʼuulil» le palitsiloʼ yaan u tsʼáaik «u kanáant tuláakal baʼax yaan tiʼ». Maʼ tu páajtal u tsʼaʼabal tiʼ kaada kristiaano u kanáant «tuláakal» baʼax yaan tiʼ Jesus way Luʼumeʼ.
6. ¿Baʼax unaj u beetik kaʼach u kaajil Íisrael utiaʼal u kʼuchul u beetuba u «palitsil» Dioos?
6 Tuláakal lelaʼ kieʼeskeʼ, Jesuseʼ táan kaʼach u tʼaan tiʼ u múuchʼ kristiaanoʼob kun kʼuchul u beetubaʼob le «palitsil chúukpajaʼan u yóol yéetel yaan u naʼat[oʼ]». Wa junmúuchʼoʼobeʼ, ¿baʼaxten túun kiaʼalaʼal chéen utúul? Setesieentos jaʼaboʼob táanil tiʼ u taal Kriistoeʼ, Jéeobaeʼ tiaʼalaj tiʼ Íisrael wa «u kaajil Jakob»: «In palitsil máax in yéeymaj» (Isaías 41:8). Le ka tsʼaʼab le leey tiʼ Moises tu jaʼabil 1513 t.K-kʼ. (táanil tiʼ K-kʼiinoʼob) tak teʼ Péentekostes tiʼ u jaʼabil 33 t.T-kʼ.(teʼ T-kʼiinoʼobaʼ), tuláakal íisraelitaeʼ táakpaj ichil le palitsil yéeyaʼab tumen Jéeobaoʼ. Baʼaleʼ, le máaxoʼob nuʼuktik kaʼach le kaajoʼ yéetel le máaxoʼob kaʼansik kaʼach u leey Dioosoʼ, maʼ yaʼaboʼobiʼ. Jéeobaeʼ tu tsʼáaj tiʼ reeyoʼob, tiʼ jueesoʼob, tiʼ profeetaʼob, tiʼ j-kʼiinoʼob yéetel tiʼ lebiitaʼob ka u beetoʼob le meyajoʼobaʼ. Baʼaleʼ, tuláakal u kaajil Íisrael kaʼacheʼ kʼaʼabéet u yeʼesik chéen Jéeoba u jalaʼachil tuláakal baʼal yéetel kʼaʼabéet kaʼach u kiʼikiʼtʼantik tu táan tuláakal kaaj, le oʼolal túuneʼ tuláakal íisraelita kaʼacheʼ unaj u beetikuba utúul u j-jaajkunaj Jéeoba (Deuteronomio 26:19; Isaías 43:10, 21; Malaquías 2:7; Tiʼ Romailoʼob 3:1, 2).
Utúul «palitsil» ku xúumpʼattaʼal
7. ¿Baʼaxten pʼáat maʼ u «palitsil » Dioos u úuchben kaajil Íisraeliʼ?
7 Wa u kaajil Íisrael u «palitsil» Dioos úuchjeakileʼ, ¿tiʼ wa túun letiʼob táan u tʼaan Jesus kaʼachi? Maʼatech, tumen u kaajil Íisraeleʼ mix chúukpaj u yóoliʼ mix tu yeʼesaj yaan u naʼatiʼ. Utiaʼal u yeʼesik lelaʼ, Paabloeʼ tu chʼaʼachiʼitaj baʼax aʼalaʼab tiʼ le íisraelitaʼob tumen Jéeobaoʼ: «Le máaxoʼob maʼ judiiyoʼoboʼ ku tʼaanoʼob kʼaas tu koontra Kʼu [wa Dioos] ta woʼolaleʼex» (Tiʼ Romailoʼob 2:24). U maas kʼaasil tiʼ tuláakal le baʼaxoʼob tu beetoʼoboʼ, letiʼe úuchik maʼ u kʼamkoʼob Jesusoʼ; lelaʼ le jach beet u xúumpʼattaʼaloʼob tumen Jéeoba (San Mateo 21:42, 43).
8. ¿Baʼax kʼiin ka yéeyaʼab utúul túumben «palitsil» utiaʼal jeelintik u kaajil Íisrael, yéetel bix úuchik?
8 Kex Íisrael, le yáax palitsil, maʼ chúukpaj yóoleʼ, maʼ u kʼáat yaʼal wa máaxoʼob meyajtik Jéeoba yéetel chúukaʼan óolal kaʼacheʼ yaan u pʼáatloʼob x-maʼ nuʼuktajil mantatsʼ. Teʼ Péentekostes tiʼ u jaʼabil 33 t.T-kʼ, síinkuenta kʼiinoʼob kíimik Jesuseʼ, weʼek kiliʼich muukʼ yóokʼol sieento beinte tiʼ u j-kaambaloʼob muchʼukbaloʼob tiʼ upʼéel kuaarto tu kaʼanlil upʼéel naj yaan tu kaajil Jéerusalen. Teʼ kʼiin jeʼeloʼ, síij upʼéel túumben kaaj; u kajnáaliloʼobeʼ káaj u kʼaʼaytikoʼob yéetel x-maʼ saajkilil «u kiʼichkelem meyajoʼob» Dioos tiʼ u kajnáaliloʼob Jéerusalen, bey tsʼaʼabik ojéelbil tsʼoʼok u síijil le túumben kaajaʼ (Baʼaxoʼob [Hechos] 2:11). Le túumben kaajaʼ kʼuch u beetuba le «palitsil» kun kʼaʼaytik u nojbeʼenil Jéeoba tiʼ tuláakal kaajoʼoboʼ yéetel letiʼ kun tsʼáaik le janal jach tu yoorailoʼ (1 San Pedro 2:9). Le oʼolal kʼuch kʼáaj óoltbileʼ «u Íisrael Jajal Dioos» (Gálatas 6:16, Le Tumben Nuptʼan).
9. 1) Máaxoʼob táakaʼanoʼob ichil le palitsil chúukpajaʼan u yóol yéetel yaan u naʼatoʼ? 2) ¿Máaxoʼob le otochnáaloʼoboʼ?
9 Tuláakal le táakpajaʼanoʼob ichil «u Íisrael Jajal Dioos[oʼ]» kristiaanoʼob u kʼubmubaʼob tiʼ Dioos yéetel okjaʼanajaʼanoʼob, yéeyaʼanoʼob yéetel kiliʼich muukʼ yéetel ku alab óoltikoʼob u binoʼob kaʼan. Tsʼoʼok k-ilkeʼ, tuláakal íisraelita kuxlaj jeʼel baʼalak kʼiinil tu jaʼabil 1513 t.K-kʼ. (táanil tiʼ K-kʼiinoʼob) tak teʼ Péentekostes tiʼ u jaʼabil 33 t.T-kʼ. (teʼ T-kʼiinoʼobaʼ), táakpaj ichil le yáax palitsiloʼ. Le oʼolaleʼ, le tʼaan «palitsil chúukpajaʼan u yóol yéetel yaan u naʼat[oʼ]» táan u tʼaan tiʼ tuláakal le kristiaanoʼob kun binoʼob kaʼan ku kuxtaloʼob way Luʼum jeʼel baʼalak kʼiinil tu jaʼabil 33 t.T-kʼ. tak bejlaʼeʼ. ¿Máax túun le «otochnáaloʼob» kʼamik le janal ku tsʼáaik le palitsiloʼ? Teʼ yáax siiglooʼ, tuláakal le kristiaanoʼob ku alab óolkoʼob u binoʼob kaʼanoʼ. Le oʼolaleʼ, le otochnáaloʼoboʼ láayliʼ xan letiʼobeʼ, baʼaleʼ tu jujuntúuliloʼob. Tuláakloʼob kʼaʼabéettiʼob kaʼach le janal ku tsʼáaik le palitsiloʼ, tak le máaxoʼob nuʼuktik kaʼach le múuchʼuliloʼ (1 tiʼ Corintoiloʼob 12:12, 19-27; Tiʼ Hebreob 5:11-13; 2 San Pedro 3:15, 16).
Tʼoxaʼan u meyajoʼob
10, 11. ¿Baʼax eʼesik, le táakpajaʼanoʼob ichil le palitsiloʼ, maʼ u takáaliliʼ meyaj ken u beetoʼobiʼ?
10 Le palitsil chúukpajaʼan u yóol yéetel yaan u naʼatoʼ «u Íisrael Jajal Dioos», u meyajeʼ u tsʼáaik le nuʼuktaj ku keʼetel yéetel janaloʼ. Baʼaleʼ, kaada utúul tiʼ máaxoʼob yaan ichileʼ yaan upʼéel meyaj tsʼaʼan u beetej, jeʼex u yeʼesik le baʼax tiaʼalaj Jesus tsʼíibtaʼan tu liibroi San Marcos 13:34: «Bey juntúul máak ku bin xíimbal náachileʼ, maʼil[iʼ] jóokʼok u bimbaleʼ, ku kʼubentik u yotoch tiʼ u palitsiloʼob yéetel ku tʼoxik u meyajoʼob jujuntúulil [wa tiʼ kaada utúul]. Ku yaʼalik xan tiʼ le j-kanan jool najoʼ maʼ [u] náayal u yóol». Le oʼolal túuneʼ, kaada utúul tiʼ le táakpajaʼanoʼob ichil le palitsiloʼ yaan upʼéel u meyaj, u yaʼabkúuntik u ayikʼalil Kriisto way Luʼumeʼ, baʼaleʼ, kaada utúuleʼ yaan u beetik jeʼex yanil u muukʼil yéetel u páajtalil tiʼeʼ (San Mateo 25:14, 15).
11 Tsʼoʼoleʼ, le áapostol Peedrooʼ tiaʼalaj tiʼe kristiaanoʼob j-yéeyaʼanoʼob kuxaʼanoʼob kaʼach tu kʼiinil letiʼoʼ: «Kaada juntúuleʼ ka u meyajt uláakʼ máakoʼob jeʼel bix le páajtalil tsʼaʼan tiʼ tumen Kʼu» wa Dioosoʼ (1 San Pedro 4:10). Le ka tʼaanaj tiʼ «uláakʼ máakoʼob[eʼ]» táan u tʼaan kaʼach tiʼ uláakʼ kristiaanoʼob j-yéeyanoʼob. Le oʼolal túuneʼ, le j-yéeyaʼanoʼoboʼ kʼaʼabéet u paklan meyajkubaʼob jeʼel bix tsʼaʼanil u páajtalil tiʼob tumen Diooseʼ. Le baʼax tiaʼalaj Peedrooʼ kieʼesik xan maʼ upʼéeliliʼi bukaʼaj ku páajtal u beetik kaada utúuliʼ, mix xan u takáaliliʼ meyaj ken u beetoʼobiʼ. Baʼaleʼ, tuláakal le táakpajaʼanoʼob ichil le palitsiloʼ jeʼel u páajtal u yáantajoʼob utiaʼal ka maas yaʼabak u Íisrael Jajal Diooseʼ. ¿Bix úuchik u beetkoʼob?
12. Kaada utúul tiʼ le xiiboʼob yéetel koʼoleloʼob táakpajaʼanoʼob ichil le palitsiloʼ, ¿bix áantajnajikoʼob utiaʼal u maas yaʼabtaloʼob?
12 Yáaxeʼ, kaada utúuleʼ unaj u beetkuba kaʼach utúul u j-jaajkunaj Jéeoba ku kʼaʼaytik u maʼalob péektsilil u Reeino Dioos (Isaías 43:10-12; San Mateo 24:14). Jach taʼitak u suut Jesus teʼ kaʼanoʼ, tiaʼalaj tiʼ tuláakal u j-kaambaloʼob, xiiboʼob yéetel koʼoleloʼob, ka u kaʼansoʼob uláakʼ máakoʼob. Bey tiaʼalilaʼ: «Xeeneʼex túun tiʼ u kajnáaliloʼob tuláakal kaajoʼobeʼ kaʼa beeteʼexoʼob j-kaambaloʼob; yéetel tsʼáaʼex u yokjaʼob tu kʼaabaʼ le Taataoʼ, le Paaloʼ yéetel le Kiliʼich Pixanoʼ, yéetel kaʼanseʼexoʼob u tsʼoʼokbesoʼob tuláakal baʼax in waʼalmaj tiʼ teʼex. Yéetel ojéelteʼexeʼ teneʼ tiʼ yanen ta wéeteleʼexeʼ tuláakal kʼiinoʼob tak tu xuul yokʼol kaab» (San Mateo 28:19, 20).
13. ¿Baʼax meyajil ku beetaʼal tumen tuláakal le j-yéeyanoʼob kaʼachoʼ?
13 Ken u kaxtoʼob máaxoʼob taak u kaambaloʼob kaʼacheʼ, ku kaʼanskoʼob tiʼob u beetoʼob tuláakal baʼax u yaʼalmaj Kriisto tiʼ u j-tsaypachoʼob. Ken máanak kʼiineʼ, le máaxoʼob kʼamik kaʼach le baʼax ku kaʼansaʼaltiʼoboʼ, ku yeʼesaʼaltiʼob bix jeʼel u kaʼanskoʼob xan uláakʼ máakoʼobeʼ. Tuláakal tuʼux táan u tsʼaʼabal kaʼach le janal wa nuʼuktaj kʼaʼabéet tiʼ le kun táakpajloʼob ichil le palitsiloʼ, yéetel tuláakal le kristiaanoʼob j-yéeyanoʼoboʼ, xiiboʼob yéetel koʼoleloʼob, táan u kaʼanskoʼob kaʼach le máakoʼob utiaʼal ka u tsaypachtoʼob Kriistooʼ (Baʼaxoʼob 2:17, 18). Le meyaj túunaʼ, káaj u beetaʼal le ka chíikpaj le túumben palitsiloʼ utiaʼal u tsʼoʼokol tak ken xuʼuluk le yóokʼol kaabaʼ.
14. ¿Chéen tiʼ máaxoʼob tsʼaʼab u páajtalil u kaʼansajoʼob teʼ múuchʼuliloʼ, yéetel le kiikoʼob yéeyaʼanoʼob chúukaʼan u yóoloʼoboʼ, bix tu yuʼubilubaʼob yoʼolal leloʼ?
14 Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ, le ken okjaʼanak le j-yéeyaʼanoʼoboʼ ku táakpajloʼob ichil le palitsiloʼ, yéetel kex jeʼel máax tsʼáa xook tiʼobeʼ, maʼ tu jáawal kaʼach u kaambaloʼob tiʼe máaxoʼob ku páajtal u beetik u nuxibiloʼob ichil le múuchʼuliloʼ (1 tiʼ Timoteo 3:1-7; Tiʼ Tito 1:6-9). Bey túunoʼ, le nuxiboʼoboʼ yantiʼob kaʼach upʼéel nojoch meyaj: u yáantajoʼob utiaʼal ka yaʼabak le j-yéeyaʼanoʼoboʼ. Le kristiaanaʼob yéeyaʼanoʼob chúukaʼan u yóoloʼoboʼ maʼ kʼuuxilnajoʼob tumen chéen tiʼ xiiboʼob tsʼaʼab u páajtalil u kaʼansajoʼob teʼ múuchʼuliloʼoʼ (1 tiʼ Corintoiloʼob 14:34, 35). Baʼaxeʼ, kiʼimak yóoloʼob kaʼach ikil u kʼamkoʼob u yutsil le nojoch meyaj ku beetik u xiibiloʼob le múuchʼuliloʼ, yéetel ku tsʼáaikoʼob kaʼach u nib óolalil yoʼolal le meyaj jeʼel u páajtal u beetkoʼoboʼ, jeʼex le u biskoʼob le maʼalob péektsil tiʼ uláakʼ máakoʼoboʼ. Teʼ kʼiinoʼob xanaʼ, le kiikoʼob yéeyanoʼob chúukaʼan u yóoloʼoboʼ, láayliʼ xan kieʼeskoʼob kabal yóoloʼobeʼ tumen maʼ tu yilkoʼob wa u nuxibiloʼob le múuchʼuliloʼ j-yéeyaʼanoʼob wa maʼ.
15. ¿Bix maases tsʼaʼabik le janal wa nuʼuktaj teʼ yáax siiglooʼ, yéetel máaxoʼob tsʼáae?
15 Teʼ yáax siiglooʼ, le janal wa nuʼuktaj jach kʼaʼabéet u tsʼaʼabloʼ taal tiʼe baʼaxoʼob tu tsʼíibtaj le áapostoloʼob yéetel uláakʼ kristiaanoʼob nuʼuktik kaʼach le meeyjil kaʼansajoʼ. Le tsʼíibil juʼunoʼob tu túuxtoʼoboʼ, joʼopʼ u máansaʼaloʼob ichil le múuchʼuliloʼoboʼ, baʼaleʼ maases le béeintisiete liibroʼob yanoʼob teʼ Kiliʼich Tsʼíiboʼob ich Grieegooʼ; teʼ tsʼíibil juʼunoʼobaʼ tiʼ tu jóoʼsaj u kaʼansaj le nuxiboʼoboʼ. Bey túunoʼ, jujuntúul tiʼe kristiaanoʼob táakpajaʼanoʼob ichil le palitsiloʼ tu tsʼáajoʼob yaʼab nuʼuktaj tiʼe kristiaanoʼob toj u puksiʼikʼaloʼoboʼ. Jach beyoʼ, le palitsil teʼ yáax siiglooʼ chúukpaj u yóol u tsʼoʼokbes u meyaj.
«Le palitsil» teʼ t-kʼiinoʼobaʼ
16, 17. Teʼ jaʼaboʼob táanil tiʼ 1914, ¿bix tu yeʼesil le palitsil jach chúukaʼan u yóol u tsʼoʼokbes u meyajoʼ?
16 ¿Kux túun teʼ t-kʼiinoʼobaʼ? Ka káaj u góobernar Jesus tu jaʼabil 1914, tu yilaj u múuchʼ kristiaanoʼob yéeyanoʼob táan u tsʼáaikoʼob le janal jach tu yoorailoʼ. Le múuchʼ kristiaanoʼobaʼ jach séeb kʼaj óoltaʼabikoʼob yoʼolal le maʼalob meyaj táan u beetkoʼoboʼ (San Mateo 7:20). Le baʼaxoʼob tsʼoʼok u yúuchloʼob teʼ jaʼab jeʼel tak bejlaʼoʼ, tsʼoʼok u yeʼeskoʼob letiʼob le palitsiloʼ.
17 Ka káaj u góobernar Jesuseʼ, yaan mi siinko miil tiʼe j-yéeyaʼanoʼob táan u kʼaʼaytikoʼob baʼax kiaʼalik le Biibliaoʼ. Le j-kʼaʼaytajoʼob kaʼachoʼ jach u pʼíitoʼob, baʼaleʼ le palitsiloʼ tu kaxtaj bix jeʼel u kʼaʼaytik tiʼ yaʼabach máakoʼob u maʼalob péektsilil le Reeinooʼ (San Mateo 9:38). Tu jóoʼsaj tseʼektajoʼob ku tʼaanoʼob tiʼ le Biiblia tiʼ óoliʼ dos miil perioodikoʼoboʼ, yoʼolal túun lelaʼ, u miilesi máakoʼob páajchaj u yojéeltkoʼob baʼax kiaʼalik u Tʼaan Dioos. Tu beetaj xan upʼéel baʼal utiaʼal chaʼantbil ku xáantal oocho ooraʼob, tuʼux ku yeʼesaʼal footoʼob xaʼakʼtaʼanoʼob yéetel oocheloʼob ku péekoʼob. Yoʼolal le baʼax tu beetaj utiaʼal chaʼantbilaʼ, maas tiʼ nueebe miyoones máakoʼob tiʼ óoxpʼéel kóontinenteʼob tu yuʼuboʼob u tsikbalil le Biiblia tiʼ bix úuchik u káajal tuláakal baʼaloʼob tak tu tsʼoʼokbal u góobernar Kriisto yoʼolal miil jaʼaboʼob. Káaj xan u jóoʼsik juʼunoʼob utiaʼal u tsʼáaik ojéelbil u maʼalob péektsilil le Reeinooʼ. Jeʼex tu jaʼabil 1914, pʼaʼat óoliʼ síinkuenta miil upʼéelel tiʼ le rebiista jeʼelaʼ.
18. ¿Baʼax kʼiin ka tu tsʼáaj Jesus tiʼe palitsil u kanáant tuláakal baʼax yaan tiʼoʼ, yéetel baʼaxten?
18 Le ka kʼuch le Tsʼuuloʼ, tu yileʼ u j-chúukaʼan óol palitsileʼ jach u tsʼaamaj yóol u tséent le otochnáaloʼoboʼ yéetel táan u kʼaʼaytik le maʼalob péektsiloʼ, le oʼolal túuneʼ, tu tsʼáaj uláakʼ maas nojoch meyajoʼob tiʼ. Jesuseʼ tiaʼalaj: «Tu jaajil kin waʼalik tiʼ teʼexeʼ le tsʼuuloʼ bíin u tsʼáa [tiʼ le palitsil] u kanáant tuláakal baʼax yaan tiʼ[oʼ]» (San Mateo 24:47). Le tʼaanoʼobaʼ béeychajoʼob tu jaʼabil 1919, le ka tsʼoʼok u túuntaʼal u yóol le palitsiloʼ. Baʼaleʼ, ¿baʼaxten tsʼaʼab uláakʼ maas nojoch meyajoʼob u beet «le palitsil chúukpajaʼan u yóol yéetel yaan u naʼat[oʼ]»? Tumen tu jaʼabil 1914 Jesus, le Tsʼuuloʼ, tu kʼamaj le Reeinooʼ, le beetik túuneʼ, maas yaʼabchaj u ayikʼaliloʼob way Luʼumeʼ.
19. Tsol bix u kʼamkoʼob le janal wa nuʼuktaj le «yaʼabkach máakoʼob» kun pʼáatloʼob way Luʼumeʼ.
19 Le maʼ úuch káajak u góobernar le Tsʼuuloʼoʼ, ¿baʼax ayikʼaliloʼob tu tsʼáaj u kanáant u palitsil chúukaʼan u yóol? Tuláakal baʼax yaan tiʼ way Luʼumeʼ. Beinte jaʼaboʼob tsʼoʼokok u kʼuʼubul le góobernasion tiʼ Kriisto tu jaʼabil 1914, kʼuch naʼatbil máaxoʼob le «yaʼabkach máakoʼob» wa «uláakʼ j-tamanoʼob[oʼ]» (Apocalipsis 7:9; San Juan 10:16). Le máakoʼobaʼ maʼ táakpajaʼanoʼob ichil «u Íisrael Jajal Dioos[iʼ]», letiʼobeʼ xiiboʼob yéetel koʼoleloʼob táan u páaʼtik u kuxtaloʼob way Luʼumeʼ, u yaabiltmoʼob Jéeoba yéetel u kʼáat u meyajtoʼob jeʼex táan u beetik le j-yéeyaʼanoʼoboʼ. Letiʼobeʼ tiaʼaloʼob tiʼe palitsil chúukpajaʼan u yóol yéetel yaan u naʼatoʼ: «Toʼoneʼ k-kʼáat bin ta wéeteleʼex tumen tsʼoʼok k-uʼuyik tiʼ yaan Kʼu [wa Dioos] ta wéeteleʼexeʼ» (Zacarías 8:23). Le kristiaanoʼobaʼ jach tu jóoʼsoʼob utsil tiʼ le janal wa nuʼuktaj táan u tsʼaʼabal kaʼach tiʼ le otochnáaloʼob wa le kristiaanoʼob yéeyaʼanoʼoboʼ, teʼ kʼiin jeʼel tak bejlaʼoʼ, le kaʼapʼéel múuchʼuloʼobaʼ tsʼoʼok u kutaloʼob janal tiʼ upʼéeliliʼ meesa. ¡Lelaʼ upʼéel nojoch uts tsʼoʼok u kʼamik le «yaʼabkach máakoʼob» kun pʼáatloʼob way Luʼumeʼ!
20. ¿Baʼax áantajil tsʼoʼok u tsʼáaik le «yaʼabkach máakoʼob» utiaʼal ka yaʼabak u ayikʼaliloʼob le Tsʼuuloʼ?
20 Le «yaʼabkach máakoʼob[oʼ]» káaj u kʼaʼaytkoʼob yéetel kiʼimak óolal le maʼalob péektsil tu tséel le chúukaʼan óol palitsiloʼ. Le meyaj káaj u beetkoʼoboʼ áantajnaj utiaʼal u maas yaʼabtal u ayikʼalil le Tsʼuuloʼ, le beetik túun maas yaʼabchaj u meyaj «le palitsil chúukpajaʼan u yóol yéetel yaan u naʼat[oʼ]». Tumen joʼopʼ u sen yaʼabtal máaxoʼob taak u kaambaloʼobeʼ, yanchaj u maʼanal uláakʼ maakinaʼob utiaʼal u tsʼaʼalal le liibroʼob, le foyeetoʼob, le rebiistaʼob yéetel le u maasil juʼunoʼob kʼaʼabéettakoʼ; yaʼab tuʼux yanchaj xan u beetaʼal u najiloʼob meyaj tumen u j-jaajkunajoʼob Jéeoba. Túuxtaʼab xan míisioneroʼob «tak [teʼ] kúuchiloʼob yaan tu xuul yóokʼol kaaboʼ» (Baʼaxoʼob 1:8). Le máaxoʼob meyajtik Dioosoʼ tsʼoʼok u yaʼabtaloʼob; tiʼ le siinko miil j-yéeyaʼanoʼob meyajtik Dioos tu jaʼabil 1914, bejlaʼeʼ tsʼoʼok u chukik maas tiʼ seeis miyoones máakoʼob, baʼaleʼ maases letiʼe «yaʼabkach máakoʼob» kun pʼáatloʼob way Luʼumeʼ. Jach u jaajileʼ, káajik u góobernar le Reey tu jaʼabil 1914 tak bejlaʼoʼ, tsʼoʼok u maas yaʼabtal u ayikʼaliloʼob.
21. ¿Baʼax kaʼapʼéel kettʼaaniloʼob ken k-ileʼex teʼ tuláakʼ xookoʼ?
21 Tuláakal lelaʼ, kieʼeskeʼ le palitsiloʼ «chúukpajaʼan u yóol yéetel yaan u naʼat». Le ka tsʼoʼok u tʼaan Jesus tiʼ le palitsil chúukpajaʼan u yóol yéetel yaan u naʼatoʼ tu tsikbaltaj kaʼapʼéel kettʼaanoʼob utiaʼal yeʼesik chúukpajaʼan u yóol le palitsiloʼ: yáaxeʼ tʼaanaj tiʼ jujuntúul x-chʼúupalal yaan u naʼatoʼob yéetel uláakʼoʼobeʼ x-maʼ naʼatoʼob, tsʼoʼoleʼ ka tʼaanaj tiʼ taakʼin tʼoxaʼab utiaʼal meyajtbil (San Mateo 25:1-30). ¿Máasaʼ taak k-ojéeltkeʼex baʼax ku kaʼansiktoʼon le kaʼapʼéel kettʼaanoʼobaʼ? Yaan k-ilkeʼex teʼ tuláakʼ xookoʼ.
[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 23]
¿Baʼax jeʼel a núukikeʼ?
• ¿Máaxoʼob táakpajaʼanoʼob ichil «le palitsil chúukpajaʼan u yóol yéetel yaan u naʼat[oʼ]»?
• ¿Máaxoʼob le «otochnáaloʼob[oʼ]»
• ¿Baʼax kʼiin ka tsʼaʼab tiʼe palitsil u kanáant tuláakal baʼax yaan tiʼ u Tsʼuuliloʼ, yéetel baʼaxten teʼ kʼiin jeʼeloʼ?
• Teʼ tu tsʼook jaʼaboʼobaʼ, ¿máaxoʼob tsʼoʼok u yáantajoʼob utiaʼal ka yaʼabak u ayikʼaliloʼob le Tsʼuuloʼ yéetel bix u yáantajoʼob?