Kʼaʼabéet ilkeʼexeʼ u nojchil utúul cristianoeʼ ku taal tiʼ u beetik baʼax tiaʼalaj Jesús
Kʼaʼabéet ilkeʼexeʼ u nojchil utúul cristianoeʼ ku taal tiʼ u beetik baʼax tiaʼalaj Jesús
«Le máax u kʼáat u beet u nojochil ichileʼexeʼ, unaj u meyajtik le uláakʼoʼoboʼ.» (SAN MATEO 20:26.)
1. Teʼ yóokʼol kaabaʼ, ¿máax nojoch u yilaʼal?
NAATSʼ tiʼ u úuchben kaajil Tebaseʼ (bejlaʼeʼ kʼaj óolaʼanileʼ Karnak, óoliʼ 500 kilómetros pʼaatlil tu noojolil El Cairo) tiaʼan upʼéel nojoch póolbil tuunich 18 metros u kaʼanliliʼ. Le nojoch póolbil tuunichaʼ u yoochel le faraón Amenotep Tercero. Le máaxoʼob xíimbaltkoʼ jach chichan u yuʼubkubaʼob ken anakoʼob tu tséel. Le nojoch póolbil tuunichaʼ beetaʼab utiaʼal u adorartaʼal le faraónaʼ yéetel ku yeʼesik bix u yilaʼal máax nojoch teʼ yóokʼol kaabaʼ. Teʼ yóokʼol kaabaʼ máax nojoch u yilaʼaleʼ letiʼe ku sen kaʼankunskuba tuláakal le ku páajtal tu yóokʼol u maasileʼ utiaʼal u beetik u yuʼubkubaʼob mix baʼaloʼob tu tséel.
2. ¿Baʼax tu kaʼansaj Jesús tiʼ u j-tsaypachoʼob, yéetel baʼax maʼalob ka k-tukle?
2 Koʼoneʼex ketik le baʼax ku tuklik le yóokʼol kaab yéetel le baʼax tu kaʼansaj Jesusoʼ. Kex letiʼ kaʼansik u j-tsaypachoʼob yéetel letiʼ u Yuumtsiloʼob kaʼacheʼ, Jesuseʼ tu beetaj yilkoʼobeʼ u nojchil utúul máakeʼ tiʼ u taal tiʼ u meyajtik u maasileʼ. Tu tsʼook kʼiinil u kuxtal bey wíinik way Luʼumeʼ tu yeʼesaj jach baʼax beetik nojchil utúul máak le ka tu pʼoʼaj u yook u apóstoloʼoboʼ; le baʼax tu beetaʼ tu yeʼesaj jach kabal u yóol (San Juan 13:4, 5, 14). Le oʼolaleʼ, maʼalob ka k-tukle: «¿Baʼax maas utstintʼaan: in meyajtik u maasil wa in meyajtaʼal? ¿Le baʼax tu beetaj Jesusoʼ ku péeksken wa in weʼes jach kabal in wóol jeʼex letiʼeʼ?». Koʼoneʼex ilik u jeʼelaʼanil tiʼ bix u yilaʼal máax nojoch tumen Jesús yéetel tiʼ bix u yilaʼal máax nojoch tumen le yóokʼol kaabaʼ.
Maʼ k-kʼamkeʼex u tuukulil yóokʼol kaab tiʼ baʼax beetik nojchil utúul máak
3. ¿Tiʼ máaxoʼob ku tʼaan le Biblia ku yeʼesik ku bin kʼaasil tiʼ máax ku tsʼíiboltik ka nojbaʼalkuntaʼak tumen u chuukan wíinikoʼob?
3 Le Bibliaoʼ jach ku yeʼesikeʼ, le baʼax beetik nojchil utúul máak wa yóokʼol kaabeʼ, jach u jaajileʼ ku beetik u bin kʼaasil tiʼ máak. Jeʼel u páajtal k-kʼaʼajsik baʼax úuch tiʼ Amaneʼ, utúul nojoch jalaʼach ichil le máaxoʼob meyajtik le rey persa tu kʼiiniloʼob Ester yéetel Mardoqueooʼ. U tsʼíibolil ka nojbaʼalkuntaʼak tumen u maasileʼ le beet u paʼajal u subtal, yéetel le beet u kíimil (Ester 3:5; 6:10-12; 7:9, 10). Kʼaʼajak toʼon xan baʼax úuch tiʼ Nabucodonosor, utúul rey sen kaʼanal yich kaʼachi. Tu kʼiinil jach mix máak maas nojoch u páajtalil tiʼ letiʼe, chokochaj u pool. Le baʼax tiaʼalaʼ ku yeʼesik jach kʼaschajaʼan kaʼach bix u yilik baʼax beetik nojchil utúul máak: «¡Ileʼex bukaʼaj nojochil Babilonia! Teen, yéetel in páajtalileʼ, tin beetaj bey u noj kaajil in ajawileʼ, utiaʼal [u yantal baʼax in pʼat utiaʼal] u yilaʼal in nojochil» (Daniel 4:30). Maʼalob xan ka k-kʼaʼajs baʼax úuch tiʼ le kaʼanal ich Herodes Agripa Primero. Letiʼeʼ «j-kíim jaantaʼan tumen x-nookʼol[oʼob]» tumen tu kʼamaj upʼéel nojbeʼenil chéen tiʼ Dios unaj u tsʼaʼabal (Baʼaxoʼob [Hechos] 12:21-23). Tuláakal le máakoʼob jeʼeloʼobaʼ jach kʼaas biniktiʼob tumen maʼ tu naʼatoʼob baʼax beetik nojchil utúul máak tu táan Jéeobaiʼ.
4. ¿Máax beetik u nojbaʼalkúuntkuba u máakiloʼob le yóokʼol kaabaʼ?
4 Maʼ kʼaas ka taakchajak k-beetik baʼaloʼob jeʼel u meentik ka úuchuk maʼalob tʼaan t-oʼolaleʼ. Baʼaleʼ le Kʼaasilbaʼaloʼ ku aprovecharkuba tiʼ le tsʼíibolal jeʼelaʼ utiaʼal u beetik k-nojbaʼalkuntikba, tumen letiʼeʼ u kʼáat xan ka nojbaʼalkuntaʼak (San Mateo 4:8, 9). Maʼ unaj u tuʼubultoʼoneʼ, le Kʼaasilbaʼaloʼ letiʼ «u diosil le yóokʼol kaabaʼ» yéetel u kʼáat ka yanak tiʼ tuláakal máakoʼob u tuukulil u nojbaʼalkúunskubaʼob jeʼex letiʼeʼ (2 Corintios 4:4, El Nuevo Testamento en Maya, NT; Tiʼ Efesoiloʼob 2:2; Apocalipsis 12:9). Tumen le cristianoʼob u yojloʼob tuʼux u taal u tuukulil u nojbaʼalkúuntkuba máakeʼ, maʼ tu kʼamkoʼob u tuukulil le yóokʼol kaab tiʼ baʼax beetik nojchil utúul máakoʼ.
5. U bin utsil tiʼ máak tiʼ baʼax ku beetkeʼ, u jach kʼaj óoltaʼal tumen u maasil yéetel u yantal yaʼab taakʼin tiʼeʼ, u jaajileʼ, ¿baʼaxten maʼ tu taasik chúukaʼan kiʼimak óolal?
5 Le Kʼaasilbaʼaloʼ u kʼáat ka k-tukleʼ utiaʼal ka yanaktoʼon kiʼimak óolaleʼ kʼaʼabéet k-kaxtik ka úuchuk maʼalob tʼaan t-oʼolal, ka kʼaj óoltaʼakoʼon tumen tuláakal máakoʼob yéetel ka yanaktoʼon yaʼabach taakʼin. U jaajileʼ, le baʼaloʼobaʼ, ¿jeʼel wa u taasiktoʼon chúukaʼan kiʼimak óolaleʼ? Le Bibliaoʼ kieʼesikeʼ, wa ka k-tukult jeʼeleʼ, chéen táan k-tusikba. Le rey Salomón, utúul máak jach yaan u naʼat kaʼacheʼ, tu tsʼíibtaj: «Tin wilaj xan le yaʼab meyaj yéetel u bin utsileʼ ku taasik sawinaj óolal [wa ketlan] ichil wíinikoʼob, le xanaʼ chéen wayaʼas [wa chéen kunel], bey a wóoltik a lapʼ iikʼeʼ» (Eclesiastés 4:4). Yaʼab máakoʼob tsʼoʼok u beetkoʼob tuláakal le ku páajtal utiaʼal ka kʼaj óoltaʼakoʼob yoʼolal u maʼalob meyajoʼobeʼ kiaʼalkoʼob jaaj baʼax kiaʼalik le kiliʼich tsʼíibaʼ. Jeʼex utúul tiʼ le máaxoʼob áantajnajoʼob utiaʼal u beetaʼal le nave bis wíinik teʼ Lunaoʼ, tiaʼalaj: «Jach tin tsʼáaj in wóol teʼ meyajoʼ yéetel jach anchajten u naʼatil tiʼ bix jeʼel in beetik in meyajeʼ. Baʼaleʼ, u jaajileʼ maʼ tu taasajten chúukaʼan kiʼimak óolaliʼ mix xan jeetsʼelil». * Teʼ yóokʼol kaabaʼ le baʼax beetik nojchil le máakoʼob yaan u negocioʼoboʼ, le deportistaʼoboʼ yéetel le artistaʼoboʼ, jach u jaajileʼ maʼ tu taasik chúukaʼan kiʼimak óolal.
U nojchil utúul cristianoeʼ ku taal tiʼ u meyajtik u maasil tumen u yaabiltmoʼob
6. ¿Baʼax eʼesik Santiago yéetel Juaneʼ kʼaschajaʼan kaʼach bix u yilkoʼob baʼax beetik nojchil utúul máak?
6 Upʼéel baʼal kʼáataʼab tiʼ Jesuseʼ tu tsʼáaj tuʼux u yeʼesik jach baʼax beetik nojchil utúul cristiano. Letiʼ yéetel u j-tsaypachoʼobeʼ táan u binoʼob kaʼach tu kaajil Jerusalén utiaʼal u kʼiimbeskoʼob u Pascuai le jaʼab 33 t.T-kʼ. (teʼ T-kʼiinoʼobaʼ). Tu beelil u bimbaloʼobeʼ, Santiago yéetel Juaneʼ —u primos Jesuseʼ— tu yeʼesoʼob kʼaschajaʼan bix u yilkoʼob baʼax beetik nojchil utúul máak. Tu yaʼaloʼob tiʼ u mamaʼob ka u kʼáat tiʼ Jesús le baʼal jeʼelaʼ: «Aʼal ka kulak le in kaʼatúul paalaloʼobaʼ juntúuleʼ ta x-noʼoj, uláakʼeʼ ta x-tsʼíik, teʼ ta reinooʼ» (San Mateo 20:21, NT). Ichil le judíoʼoboʼ, u kutal utúul máak tu x-noʼoj wa tu x-tsʼíik le máax invitarmailoʼ, ku taasik upʼéel nojoch tsikbeʼenil tiʼ (1 Reyes 2:19). Santiago yéetel Juaneʼ tu yóotoʼob u tiaʼalintoʼob le maas maʼalob kúuchiloʼob tu Reino Jesusoʼ. Le ka tu kʼáatoʼob le jeʼelaʼ táan u yeʼeskoʼob u kʼáatoʼob kaʼach le maas maʼalob kúuchiloʼoboʼ. Jesuseʼ, tumen u yojel baʼax yaan tu pooloʼobeʼ, ka tu yutskíintaj bix u tuukuloʼob.
7. ¿Baʼax tiaʼalaj Jesús beetik nojchil utúul cristiano?
7 Jesuseʼ u yojliliʼi teʼ yóokʼol kaabaʼ, tuʼux jach yaʼabach máak ku nojbaʼalkunskubaeʼ, le máax nojoch yilaʼaleʼ letiʼe ku tusbel tu yóokʼol u maasiloʼ, letiʼe máax chéen u wakʼik u kʼabeʼ ku tsʼaʼabal baʼax u kʼáati. Baʼaleʼ ichil le cristianoʼoboʼ maʼ beyiʼ. U nojchil utúul cristianoeʼ tiʼ u taal tiʼ u meyajtik u maasil yéetel kabal óolaleʼ. Cristoeʼ tiaʼalaj: «Le máax u kʼáat u beet u nojochil ichileʼexeʼ, unaj u meyajtik le uláakʼoʼoboʼ. Jeʼel máaxak tiʼ teʼex u kʼáat u táanilkuntubaeʼ unaj u palitsiltaʼal tumen le uláakʼoʼoboʼ» (San Mateo 20:26).
8. ¿Baʼax u kʼáat yaʼal le tʼaan«ministro», yéetel baʼax maʼalob ka k-tukle?
8 Le tʼaan ich griego ku suʼutul «meyajtik» teʼ Quiliʼich Bibliaoʼ ich kastlaneʼ u kʼáat u yaʼal «ministro». Táan u tʼaan tiʼ utúul máak mantatsʼ ku tsʼáaik yóol u meyajt u maasil. Jesús túuneʼ táan u kaʼansik kaʼach upʼéel nojoch baʼal tiʼ u j-tsaypachoʼob: u tusbel utúul cristiano yóokʼol u maasileʼ maʼ le beetik nojchiliʼ, baʼax beetik nojchileʼ u meyajtik u maasil tumen u yaabiltmoʼob. Le oʼolal maʼalob ka k-tukle: «Wa teen Santiagoen wa Juanen kaʼacheʼ, ¿baʼax jeʼel in tuklikeʼ? ¿Jeʼel wa in naʼatik kaʼach u nojchil utúul cristianoeʼ ku taal tiʼ u meyajtik u maasil yoʼolal tumen u yaabiltmoʼob?» (1 tiʼ Corintoiloʼob 13:3).
9. ¿Baʼax tu yeʼesaj Jesús yoʼolal bix úuchik u biskuba yéetel u maasil?
9 Jesuseʼ tieʼesaj tiʼ u j-tsaypachoʼobeʼ, le bix u yilaʼal máax nojoch tumen le yóokʼol kaabaʼ, maʼ bey u yilik letiʼiʼ. Mix utéen tu nojbaʼalkúuntuba, yéetel mix utéen tu beetaj u yuʼubkuba mixbaʼaloʼob le máaxoʼob tu yáantoʼ. Tuláakal máak ku kiʼimaktal yóol kaʼach u yantal tu yéetel: xiiboʼob, koʼoleloʼob, mejen paalal, óotsiloʼob, ayikʼaloʼob, bey xan le kʼaj óolaʼan kʼeban máakoʼoboʼ (San Marcos 10:13-16; San Lucas 7:37-50). Tumen kʼeban wíinikoʼoneʼ toʼoneʼ séeb k-kʼuuxil yéetel máaxoʼob yaan baʼax maʼ maʼalob ku beetkoʼobiʼ. Jesuseʼ maʼ bey kaʼachiʼ. U j-kaambaloʼobeʼ yaan kʼiin kaʼacheʼ ku baʼateʼel tʼaanoʼob yéetel ku kʼuuxiloʼob tu baatsiloʼob, baʼaleʼ Jesuseʼ chúukpaj yóol u kaʼansoʼob, yéetel tu yeʼesajtiʼobeʼ letiʼeʼ jach tu jaajil kabal yóol yéetel maʼ tu kʼuuxil (Zacarías 9:9; San Mateo 11:29; San Lucas 22:24-27).
10. ¿Baʼax eʼesik Jesuseʼ mantatsʼ tu tsʼáaj táanil u yutsil u chuukan?
10 Le bix úuchik u xupkuba Jesús, u maas nojchil tiʼ u paalal Jéeoba, tu yoʼolal u maasileʼ ku yeʼesik baʼax jach beetik nojchil utúul máak. Jesuseʼ taal way Luʼum utiaʼal u meyajt u maasileʼ, maʼ utiaʼal ka meyajtaʼakiʼ. Le oʼolaleʼ «tu tsʼáaj u toj óolal yaʼab máaxoʼob yaan jejeláas kʼojaʼanil tiʼob» yéetel tu yáantaj le máaxoʼob chukaʼanoʼob tumen kʼaakʼas pixanoʼoboʼ. Kex yaan kʼiin tu yuʼububa kaʼanaʼan yéetel yanchaj u jeʼeleleʼ, mantatsʼ tu yilaj u tsʼáaik táanil u yutsil u chuukan, yéetel jach tu yilaj u líiʼsik u yóoloʼob (San Marcos 1:32-34; 6:30-34; San Juan 11:11, 17, 33). U yaabilaj yoʼolal le máakoʼoboʼ le péeks utiaʼal u kaʼanskoʼob; le péeks xan utiaʼal ka xíimbalnak yaʼabach kilómetros tiʼ bejoʼob jach ku líikʼil u poolboi utiaʼal u kʼaʼaytik u maʼalob péektsilil le Reinooʼ (San Marcos 1:38, 39). K-ilik túuneʼ, Jesuseʼ tu tsʼáaj yóol u meyajt u maasil.
Koʼoneʼex eʼesik kabal k-óol jeʼex Jesuseʼ
11. ¿Bix le sukuʼunoʼob ku yéeyaʼaloʼob utiaʼal u yilkoʼob u meeyjil upʼéel múuchʼuliloʼ?
11 Tu jóokʼbal le siglo 19, le ka yéeyaʼab máaxoʼob kun xíimbaltik le múuchʼuliloʼob utiaʼal ka u tsʼaʼob le nuʼuktaj kʼaʼabéet tiʼ u kaajal Diosoʼ, jach aʼalaʼab baʼax ku páaʼtaʼal tiʼ le sukuʼunoʼobaʼ. Le revista Zionʼs Watch Tower (U Pʼíich Tulumil Kanan Sión) 1 tiʼ septiembre tiʼ 1894, tu yaʼaleʼ táan u kaxtaʼal sukuʼunoʼob «maʼ tu baʼateloʼob, maʼ tu kaʼantal u yichoʼob [...], sukuʼunoʼob kabal yóoloʼob, sukuʼunoʼob jeʼel u tʼaanoʼob tiʼ Cristoeʼ, maʼ tiʼ letiʼobiʼ, sukuʼunoʼob jeʼel u tsʼáaik yóol u yeʼesoʼob baʼax kiaʼalik u Tʼaan Dios yéetel kabal óolaleʼ, maʼ ka u yeʼesoʼob bukaʼaj u yojloʼobiʼ». Le cristianoʼoboʼ mix utéen kʼaʼabéet u kaxtik u nuʼuktajoʼob ichil u kaajal Dios chéen utiaʼal u yutsiloʼob, wa utiaʼal u nojbaʼalkúuntkubaʼob, wa utiaʼal u tusbeeloʼob tu yóokʼol u maasil wa utiaʼal u beetkoʼob jeʼel baʼaxak u kʼáatoʼobeʼ. Utúul nuxib kabal yóoleʼ u yojleʼ u nuʼuktaj chil u kaajal Dioseʼ upʼéel «maʼalob meyaj», baʼaleʼ maʼ upʼéel baʼal utiaʼal u nojbaʼalkúuntkubaiʼ (1 tiʼ Timoteo 3:1, 2). Le oʼolaleʼ, le nuxiboʼob yéetel le j-áantaj meeyjiloʼoboʼ (siervos ministeriales) kʼaʼabéet u yilik u meyajkoʼob u maasil yéetel kabal óolal; kʼaʼabéet xan u jóoʼloʼob mantatsʼ teʼ kʼaʼaytajoʼ utiaʼal xan ka jóokʼok mantatsʼ le sukuʼunoʼoboʼ (1 tiʼ Corintoiloʼob 9:19; Tiʼ Galaciailoʼob 5:13; 2 tiʼ Timoteo 4:5).
12. Le sukuʼunoʼob u kʼáatoʼob nuʼuktajoʼob teʼ múuchʼuliloʼ, ¿baʼax maʼalob ka u tukloʼob?
12 Jeʼel máaxak sukuʼunil táan u kaxtik u beetik u j-ilaj meeyjil ichil u kaajal Dioseʼ, maʼalob ka u tukult lelaʼ: «¿Kin kaxtik wa bix in meyajtik u chuukan, wa maas utstintʼaan ka meyajtaʼaken? ¿Kin wóotik wa in wáant u maasil kex maʼ tu yilaʼal tumen u chuukan wa táan in beetik?». Maʼ xaaneʼeʼ, utúul j-táankelem sukuʼuneʼ jeʼel u yóotik u máans yéetel kiʼimak óolal upʼéel tseʼektaj teʼ múuchʼuliloʼ, baʼaleʼ maʼ tu jáan yóotik u tsʼáa áantaj tiʼ le sukuʼunoʼob tsʼoʼok u chʼíijloʼoboʼ. Maʼ xaaneʼeʼ utstutʼaan u yantal yéetel le sukuʼunoʼob ku nuʼuktajoʼob teʼ múuchʼuliloʼ, baʼaleʼ chéen wa baʼax kʼiin ku jóokʼol kʼaʼaytaj. Utúul táankelem sukuʼun beetik beyaʼ maʼalob ka u tukult lelaʼ: «¿Chéen wa in kʼáat in beet le baʼaloʼob ku taaskoʼobten tsikbeʼenil yéetel ku beetik yúuchul maʼalob tʼaan tin woʼolaloʼ? ¿Táan wa in ketlan utiaʼal in máan táanil tiʼ u chuukan?» Wa k-kaxtik ka nojbeʼenkuntaʼakoʼon tumen máakoʼobeʼ, u jaajileʼ maʼ táan k-beetik jeʼex tu beetil Cristoeʼ (San Juan 5:41).
13. 1) Le sukuʼunoʼob ku nuʼuktajoʼob teʼ múuchʼuliloʼ, ¿bix jeʼel u yáantkoʼob u maasil wa ku yeʼeskoʼob kabal u yóoloʼobeʼ? 2) ¿Baʼaxten le kabal óolaloʼ maʼ upʼéel baʼal toʼon ken k-yéey wa yaan k-eʼesik maʼeʼ?
13 Wa k-ilik eʼesik kabal k-óol jeʼex Cristoeʼ, yaan u taaktal k-meyajtik u maasil. Bey tu beetil utúul tiʼ le sukuʼunoʼob ilik le kʼaʼaytaj ku beetik jujumpʼéel luʼumoʼoboʼ (superintendente de zona). Le táan u xíimbaltik upʼéel u najil Betel utiaʼal u yilik bix u bin le meyaj ku beetaʼal teʼeloʼ, kex jach yaʼab meyaj yaan u beeteʼ, jeʼel utiaʼal u yáant utúul táankelem sukuʼun maʼ tu kaxtik bix u yutskíintik upʼéel máquina ku tsʼáaik u grapai le folletoʼob yéetel le revistaʼoboʼ. Le táankelem sukuʼunaʼ tu tsikbaltaj: «Jakʼaʼan in wóol kaʼachiʼ. Tu yaʼalaj teneʼ, tu táankelmileʼ meyajnaj tu najil Betel yéetel upʼéel máquina jeʼex lelaʼ, yéetel tu yaʼalaj ten u yojel jach talam u beetaʼal u meyaj tubeel. Kex jach yaʼab baʼaloʼob kʼaʼanantak kʼaʼabéet u beetkeʼ, xanchaj tiaʼan tin wéetel táan u yutskíintik le máquinaoʼ. Leloʼ, jach tu jaajileʼ, tu beetaj u jaʼakʼal in wóol». Le táankelem sukuʼunaʼ bejlaʼeʼ utúul j-ilaj meeyjil tiʼ upʼéel u najil Betel; letiʼeʼ láayliʼ ku kʼaʼajsik le baʼax tu beetaj le sukuʼun yoʼolal tumen kabal u yóoloʼ. Mix utéen kʼaʼabéet k-uʼuyikba jach nojbaʼaloʼon, ka k-aʼal maʼ tu páajtal k-beetik kabal óol meyajoʼob wa meyajoʼob maʼ jeʼel máaxak jeʼel u yóotik u beeteʼeʼ. U jaajileʼ kʼaʼabéet k-búukintik le «kabal óolal[oʼ]». Lelaʼ maʼ upʼéel baʼal toʼon ken k-yéey wa yaan k-eʼesik wa maʼeʼ, tumen tiaʼan ichil le modos kʼaʼabéet u «búukbes[ik]» le cristianoʼoboʼ (Tiʼ Filiposiloʼob 2:3; Tiʼ Colosailoʼob 3:10, 12; Tiʼ Romailoʼob 12:16).
Baʼax jeʼel u yáantkoʼon k-ileʼex u nojchil utúul máakeʼ ku taal tiʼ u beetaʼal baʼax tiaʼalaj Jesús
14. K-kʼaʼajsik bixoʼon tu táan Dios yéetel k-kʼaʼajsik maʼ maas maʼalob máakoʼon tiʼ u maasiloʼobeʼ, ¿bix u yáantkoʼon k-eʼes kabal óolal?
14 ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon k-ileʼex nojchil utúul cristianoeʼ ku taal tiʼ u yeʼesik kabal óolal? Baʼax jeʼel u yáantkoʼoneʼ ka tuukulnakoʼon bixoʼon tu táan Jéeoba wa ka k-ketba tu yéetel. U nuxiʼi nojbeʼenil, u páajtalil yéetel u naʼatileʼ ku beetik u sen kaʼantal tu yóokʼol chéen kʼeban wíinikoʼob (Isaías 40:22). Uláakʼ baʼax jeʼel u yáantkoʼon ka yanaktoʼon kabal óolaleʼ letiʼe ka k-éejemt maʼ maas maʼaloboʼon tiʼ u maasiloʼobiʼ. Jaaj wal yaan tiʼ baʼaxoʼob maas noʼojanoʼon tiʼ k-sukuʼunoʼobeʼ, baʼaleʼ maʼ xaaneʼ letiʼobeʼ maas noʼojaʼanoʼob tiʼ baʼaloʼob maas kʼaʼanantak; maʼ xan xaneʼeʼ maas jatsʼuts u modosoʼob tiʼ toʼon. U jaajileʼ, yaʼab máakoʼob jatsʼuts u paktaloʼob tumen Jéeobaeʼ maʼ tu yilaʼaloʼob bey jach maʼalob máakoʼob tumen u maasileʼ, tumen kabal yóoloʼob, maʼ tu kaxtik u nojbaʼalkúunskubaʼob (Proverbios 3:34; Santiago 4:6).
15. U chúukaʼan óolal u kaajal Dioseʼ, ¿bix u yeʼesik mix máak unaj u tuklik maas maʼalob máak tiʼ u maasil?
15 Le sen talamiloʼob tsʼoʼok u chúukpajal u yóol u muʼyajt yaʼabach j-jaajkunajoʼob yoʼolal u yoksaj óoloʼobeʼ ku yeʼesik jaaj le baʼax tsʼoʼok k-aʼalikaʼ. Yaʼab u téeneleʼ, le máaxoʼob maʼ nojbaʼal u yilaʼaloʼob tumen le yóokʼol kaabaʼ, tsʼoʼok u chúukpajal u yóol u muʼyajtoʼob nukuch talamiloʼob tu yoʼolal u yaabilajoʼob tiʼ Dios. Le oʼolaleʼ, k-ilik baʼax kanik tiʼ letiʼobeʼ yaan u yáantkoʼon k-eʼes kabal óolal, yéetel yaan u yáantkoʼon utiaʼal maʼ k-tuukul maas tiʼ le unaj k-tuklik t-oʼolaloʼ (Tiʼ Romailoʼob 12:3). *
16. Tuláakloʼon teʼ múuchʼuliloʼ, ¿bix jeʼel k-eʼesik k-naʼatkeʼex baʼax beetik nojchil utúul cristianoeʼ?
16 Kex táankelem wa nojoch máakoʼoneʼ, tuláakloʼon kʼaʼabéet k-ilkeʼexeʼ baʼax beetik nojchil utúul cristianoeʼ letiʼe u beetik baʼax tiaʼalaj Jesusoʼ. Teʼ múuchʼuliloʼ jach yaʼab meyajoʼob yaan beetbiliʼ. Mix utéen unaj k-kʼuuxil wa ka aʼalaktoʼon ka k-beet upʼéel meyaj maʼ tuláakal jeʼel u yóotik u beeteʼeʼ (1 Samuel 25:41; 2 Reyes 3:11). Taatatsileʼex, ¿ka waʼalikeʼex wa tiʼ a mejen paalaleʼex yéetel tiʼ a táankelem paalaleʼex ka u beetoʼob yéetel kiʼimak óolal jeʼel baʼalak meyaj ka tsʼaʼabak u beetoʼob teʼ Najil Reino wa teʼ kúuchil noj muchʼtáambaloʼ? A paalaleʼexeʼ, ¿ku yilkoʼob wa a beetkeʼex meyajoʼob maʼ jeʼel máaxak jeʼel u yóotik u beeteʼeʼ? Utúul sukuʼun ku meyaj tu Betelil Estados Unidoseʼ ku kʼaʼajsik bix maʼalob kaʼansaʼabik tumen u taataʼob. Letiʼeʼ kiaʼalik: «Le bix u beetkoʼob kaʼach le limpieza teʼ Najil Reino yéetel teʼ kúuchil noj muchʼtáambaloʼ tu kaʼansajteneʼ utiaʼal letiʼobeʼ le limpiezaoʼ upʼéel meyaj nojoch baʼal yilkoʼob. Suuk kaʼach u yaʼalkoʼob jeʼel u beetkoʼob meyajoʼob utiaʼal u yutsil le múuchʼulil wa utiaʼal u yutsil le sukuʼunoʼoboʼ, kex meyajoʼob maʼ jeʼel máaxak jeʼel u yóotik u beeteʼeʼ. Le tuukul yaan tiʼ letiʼoboʼ tsʼoʼok u yáantken in kʼam yéetel kiʼimak óolal le meyajoʼob tsʼoʼok u tsʼaʼabal in beet tu najil Beteloʼ».
17. Le kiikoʼob kabal u yóoloʼoboʼ, ¿bix jeʼel u tsʼáaikoʼob upʼéel nojoch áantaj teʼ múuchʼuliloʼ?
17 Ester, u reina le kaajoʼob yaan yáanal u reinoi Persia teʼ siglo quinto t.K-kʼ. (táanil tiʼ K-kʼiinoʼoboʼ), jach maʼalob tu yeʼesil bix u tsʼaʼabal táanil u yutsil u maasil. Kex tiʼ kajaʼan kaʼach tiʼ upʼéel jalaʼach najeʼ, tu yóotaj u tsʼáaj u kuxtal tu yoʼolal u kaajal Dios yéetel tu beetaj baʼax u kʼáat Jéeoba (Ester 1:5, 6; 4:14-16). Le cristianaʼob bejlaʼoʼ jeʼel xan u páajtal u beetkoʼob jeʼex Esteroʼ. Kex óotsiloʼob wa ayikʼaloʼobeʼ, jeʼel u páajtal u líiʼskoʼob yóol le lubaʼan u yóoloʼoboʼ, u xíimbaltkoʼob le kʼojaʼanoʼoboʼ, u jóoʼloʼob teʼ kʼaʼaytajoʼ yéetel u yáantkoʼob le nuxiboʼoboʼ. Le kiikoʼob ku yeʼeskoʼob kabal u yóoloʼob ikil u beetkoʼob le baʼaloʼobaʼ jach nojoch áantaj ku tsʼáaikoʼob teʼ múuchʼuliloʼ.
K-meyajtik u maasileʼ ku taasik utsiloʼob
18. ¿Baʼax utsiloʼob k-kʼamik wa k-meyajtik u maasil jeʼex tu túuxtilak Jesusoʼ?
18 Wa k-meyajtik u maasil jeʼex tu túuxtilak Jesuseʼ, jach yaʼab utsiloʼob ken k-kʼame. K-meyajtik u maasil tumen k-yaabiltmoʼobeʼ ku taasik kiʼimak óolal tiʼ toʼon bey xan tiʼ le máax kʼamik le áantajoʼ (Baʼaxoʼob 20:35). K-sukuʼunoʼobeʼ yaan u yaabiltkoʼonoʼob wa k-eʼesik k-kʼáat áantoʼob yéetel k-xupikba tu yoʼolaloʼob (Baʼaxoʼob 20:37). U maas maʼalobileʼ wa k-kaxtik u yutsil u maasileʼ, Jéeobaeʼ ku yilik bey upʼéel u siibalil kiʼikiʼtʼaan k-tsʼáaik tiʼ letiʼeʼ (Tiʼ Filiposiloʼob 2:17).
19. Wa u nojchil utúul cristiano ku taal tiʼ u beetik baʼax tiaʼalaj Jesuseʼ, ¿baʼax kʼaʼabéet k-beetkeʼex?
19 Tuláakloʼon kʼaʼabéet k-ilik baʼax yaan ichil k-puksiʼikʼal, le oʼolal maʼalob ka k-tukle: «¿Baʼax maas maʼalob? ¿Ka kúumken in waʼal baʼax beetik nojchil utúul cristiano, wa maas maʼalob ka in wil in meyajtik u maasil jeʼex tu yaʼalaj Jesusoʼ?». Le baʼax ku tuklik Jéeoba tu yoʼolal le j-kaʼanal ichoʼoboʼ jach tʼáalkab anik (Proverbios 16:5; 1 San Pedro 5:5). Le oʼolaleʼ, jeʼel tuʼuxakeʼ —teʼ múuchʼuliloʼ, t-otoch bey xan tiʼ bix k-bisikba yéetel u maasileʼ—, koʼoneʼex eʼesik yéetel kiʼimak óolaleʼ k-naʼatkeʼex u nojchil utúul cristianoeʼ ku taal tiʼ u beetik baʼax tiaʼalaj Jesús, yéetel koʼoneʼex k-beetkeʼex tuláakal baʼal utiaʼal u nojbeʼenkúuntaʼal yéetel utiaʼal u kiʼikiʼtʼantaʼal Jéeoba (1 tiʼ Corintoiloʼob 10:31).
[Tsolajiloʼob]
^ xóot’ol 5 Ilaʼak le xook ku kʼaabaʼtik “En busca del éxito”, teʼ La Atalaya 1 tiʼ agosto tiʼ 1982, t.job. 3-6.
^ xóot’ol 15 Jeʼel u páajtal u kaxtaʼal eʼesajiloʼob teʼ Anuario de los testigos de Jehová 1992, t.job. 181, 182, yéetel teʼ La Atalaya 1 tiʼ septiembre tiʼ 1993, t.job. 27-31.
[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 32]
¿Jeʼel wa u páajtal a tsolkeʼ?
• ¿Baʼaxten le cristianoʼoboʼ maʼ tu kʼamkoʼob u tuukulil le yóokʼol kaab tiʼ baʼax beetik nojchil utúul máakoʼ?
• ¿Baʼax tiaʼalaj Jesús beetik nojchil utúul máak?
• Le sukuʼunoʼob ku nuʼuktajoʼob teʼ múuchʼuliloʼ, ¿bix jeʼel u yeʼeskoʼob kabal u yóoloʼob jeʼex Jesuseʼ?
• ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon k-ileʼex u nojchil utúul máakeʼ ku taal tiʼ u beetaʼal baʼax tiaʼalaj Jesús?
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 31]
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 31]
¿Máax nojoch ichil le cristianoʼoboʼ?
¿Le máax u kʼáat ka meyajtaʼakoʼ, wa le máax u kʼáat u meyajt u maasiloʼ?
¿Le máax chéen u kʼáat ka ilaʼak baʼax ku beetkoʼ, wa le ku kʼamik meyajoʼob maʼ jeʼel máaxak jeʼel u yóotik u beeteʼeʼ?
¿Le máax noj baʼal yuʼubkuba yóokʼol u maasiloʼ, wa le máax ku yilik maas nojoch u maasil tiʼ letiʼoʼ?