Koʼoj u tojol maʼanikoʼon
Koʼoj u tojol maʼanikoʼon
«Nojoch u tojol maʼanikeʼex. Le oʼolaleʼ, unaj a nojbeʼenkúuntikeʼex Jajal Dios.» (1 CORINTOILOʼOB 6:20.)
1, 2. 1) U Ley Moiseseʼ, ¿baʼax kiaʼalik yoʼolal bix unaj u palitsiltaʼal utúul israelita? 2) Wa u yaabiltmaj u tsʼuulileʼ, ¿baʼax jeʼel u páajtal u beetik le palitsil wa u kʼáatoʼ?
«ÚUCHILEʼ suukaʼan yéetel kʼambeʼen u yilaʼal u palitsiltaʼal máakoʼob —lelaʼ bey u yaʼalik le Diccionario Bíblico Conciso Holman—. U ayikʼalil Egipto, Grecia, yéetel Romaeʼ ku taal kaʼach tiʼ le meyaj ku beetaʼal tumen le máaxoʼob u palitsiltmoʼoboʼ. Teʼ yáax siglooʼ, tu luʼumil Italiaeʼ palitsiltaʼan utúul tiʼ cada óoxtúul máakoʼob, yéetel tuláakʼ tuʼuxoʼobeʼ utúul tiʼ cada cinco».
2 Tu úuchben kaajil Israeleʼ ku palitsiltaʼal xan máakiʼ, baʼaleʼ u Ley Moiseseʼ ku kanáantik le israelitaʼob palitsiltaʼanoʼoboʼ. Le Leyoʼ kiaʼalikeʼ seis jaʼaboʼob u maas yaʼabil u palitsiltaʼal utúul israelita. Ken u chuk siete jaʼabeʼ le israelitaoʼ yaan u jáalkʼabtaʼal yéetel «maʼ bíin boʼolnak tu yoʼolal u jóokʼol tu palitsiliʼ». Le baʼax ku yaʼalik le ley yoʼolal bix unaj u yilaʼal le palitsiloʼoboʼ jach maʼalobtak, tumen kiaʼalik xan: «Wa le palitsil maʼ tu yóoltik bin tumen u yaabiltmaj u yatan, u paalal yéetel u tsʼuulileʼ, le tsʼuul túunoʼ bíin u bis tu táan [Dios], ka u waʼakúunt taakʼal tiʼ le jool naj wa tiʼ u pakʼab cheʼil, [utiaʼal u] póot lomtik u xikin yéetel púutsʼ máaskab. Beyoʼ ku pʼáatal u palitsil tuláakal u kʼiinil u kuxtal» (Éxodo 21:2-6; Levítico 25:42, 43; Deuteronomio 15:12-18).
3. 1) ¿Baʼax tu chíikbesaj le palitsilil tu kʼamaj le israelitaʼob úuchiloʼ? 2) ¿Baʼax péekskoʼon utiaʼal k-meyajt Dios?
3 Le u kʼubkubaʼob tu juunaloʼob le israelitaʼob utiaʼal ka palitsiltaʼakoʼoboʼ, tu chíikbesaj bix unaj u kʼubkubaʼob le cristianoʼob ka palitsiltaʼakoʼob tumen Diosoʼ. Pablo, Santiago, Pedro yéetel Judas, le máaxoʼob táakpajoʼob u tsʼíibtoʼob le Bibliaoʼ, tu yaʼaloʼob letiʼobeʼ palitsiloʼob tiʼ Dios yéetel tiʼ Cristo (Tito 1:1; Santiago 1:1; 2 Pedro 1:1; Judas 1). Pabloeʼ tu kʼaʼajsaj tiʼ le cristianoʼob yanoʼob Tesalónica, bix úuchik u pʼatkoʼob le beetbil diosoʼob utiaʼal ka u meyajtoʼob Jajal Dios bey palitsilileʼ (1 Tesalonicailoʼob 1:9). ¿Baʼax túun péeksoʼob utiaʼal ka u yóotoʼob ka palitsiltaʼakoʼob tumen Dios? ¿Baʼax péeksik kaʼach le israelitaʼob utiaʼal maʼ u yóotkoʼob ka xuʼuluk u palitsiltaʼaloʼob tumen u tsʼuuloʼoboʼ? ¿Maʼ wa tumen u yaabiltmoʼobiʼ? Le yaabilaj tiʼ Diosoʼ, le péeksik xan le cristianoʼob utiaʼal u yóotikoʼob ka palitsiltaʼakoʼob tumen Diosoʼ. Ken kʼuchkoʼon k-kʼaj óolt yéetel k-yaabilt le jaajil Diosoʼ ku taaktal k-meyajtik yéetel tuláakal k-puksiʼikʼal bey xan yéetel u jaajil k-óol (Deuteronomio 10:12, 13). Baʼaleʼ ¿baʼax túun u kʼáat u yaʼal u beetkuba máak palitsil tiʼ Dios yéetel tiʼ Cristo? ¿Bix jeʼel k-eʼesik ichil k-kuxtal u palitsiloʼoneʼ?
Kʼaʼabéet k-beetik tuláakal baʼal «utiaʼal u nojbeʼenil Jajal Dios»
4. ¿Bix k-kʼuchul k-beetba u palitsiloʼon Dios?
4 Utúul palitsileʼ letiʼ le máax yaan u yuumiloʼ, yéetel unaj u tsʼoʼokbesik mantatsʼ tuláakal baʼax ku yaʼalik u yuumil. Toʼoneʼ, ken k-kʼuʼba tiʼ Jéeoba yéetel ken okjaʼanakoʼoneʼ ku pʼaatal letiʼ k-yuumil. Apóstol Pabloeʼ tiaʼalaj tiʼ le cristianoʼoboʼ: «Teʼexeʼ maʼ u yuumileʼex a wíinklileʼexiʼ, tumen nojoch u tojol maʼanikeʼex» (1 Corintoiloʼob 6:19, 20). U tojol maʼanikoʼon tumen Jéeoba utiaʼal u kʼamkoʼon bey palitsiloʼoneʼ letiʼ u kuxtal Jesús tu kʼubaj t-oʼolaloʼ, kex wa táan k-páaʼtik bin kaʼan, bey xan wa táan k-páaʼtik k-pʼáatal way luʼumeʼ (Efesoiloʼob 1:7; 2:13; Apocalipsis 5:9). Le oʼolal, ken okjaʼanakoʼoneʼ k-kʼuchul pʼáatal «u tiaʼaloʼon Yuumtsil» (Romailoʼob 14:8). U palitsiloʼon xan Jesucristo tumen manaʼaboʼon yéetel u kiʼichkelem kʼiʼikʼel, le oʼolal kʼaʼabéet k-beetik xan baʼax u kʼáat (1 Pedro 1:18, 19).
5. ¿Baʼax jach kʼaʼabéet beetik utiaʼal k-eʼesik u palitsiloʼon Jéeoba yéetel tak tiʼ baʼaxoʼob unaj k-eʼesik?
5 Utúul palitsileʼ unaj u beetik baʼax ku yaʼalik u tsʼuulil. Toʼon xaneʼ k-beetik baʼax ku yaʼalik Dios tumen k-yaabilmaj. Tu yáax tsʼíibil Juan 5:3 k-xokik: «Tumen u yaabiltaʼal Jajal Dioseʼ u yuʼubaj tʼantaʼal u yaʼalmaj tʼaanoʼob; yéetel u yaʼalmaj tʼaanoʼobeʼ maʼ talamoʼobiʼ». Upʼéel bix jeʼel k-eʼesik k-yaabilmaj yéetel k-tsʼáaikba yaanal u páajtalileʼ letiʼe k-beetik mantatsʼ baʼax utstutʼaanoʼ. Pabloeʼ tiaʼalaj: «Wa ka janaleʼex, wa ka wukʼuleʼex, wa ka beetikeʼex uláakʼ wa baʼaxeʼ, beeteʼex tuláakal utiaʼal u nojbeʼenil Jajal Dios» (1 Corintoiloʼob 10:31). K-ilik túuneʼ, tak tiʼ baʼaloʼob maʼ nojochtakeʼ kʼaʼabéet k-eʼesik táan k-meyajtik Jéeoba bey u palitsiloʼoneʼ (Romailoʼob 12:11).
6. ¿Bix u yeʼesik wa u palitsiloʼon Dios le baʼaxoʼob k-chʼaʼatuklik k-beetkoʼ, yéetel bix úuchik u beetik utúul kiik lelaʼ?
6 Ken k-chʼaʼatukult k-beetik wa baʼaxeʼ, unaj k-ilik wa táan k-beetik baʼax u kʼáat Jéeoba (Malaquías 1:6). Yaan kʼiineʼ jeʼel u talamtaltoʼon k-chʼaʼatuklik baʼax ken k-beeteʼ, baʼaleʼ leloʼ yaan u yeʼesik wa jach tu jaajil yaan k-beetik baʼax u kʼáat Jéeoba. ¿Yaan wa túun k-beetik baʼax kiaʼaliktoʼon Dios wa yaan k-beetik le baʼax kiaʼaliktoʼon k-puksiʼikʼal ku sen «tuus» yéetel sen «kʼasaʼan[oʼ]»? (Jeremías 17:9.) Melisa, utúul kiik maʼ tsʼokaʼan u beeleʼ, maʼ úuch okjaʼanak ka joʼopʼ u tʼaʼanal tumen utúul xiʼipal maʼ j-jaajkunajiʼ. Kex le xiʼipal ku yilaʼal kaʼach bey utúul maʼalob máak yéetel táan kaʼach u xokik le Biblia yéetel u j-jaajkunajoʼob Jéeobaeʼ, utúul nuxibeʼ tʼaanaj yéetel Melisa tiʼ le utsiloʼob ku taasik u tsʼoʼokol u beel máak yéetel utúul máax meyajtik Diosoʼ (1 Corintoiloʼob 7:39; 2 Corintoiloʼob 6:14). Melisaeʼ kiaʼalik: «Talamchaj ten in kʼamik le tsolnuʼuk tsʼaʼab tenoʼ, baʼaleʼ tumen tsʼoʼok in kʼuʼmaj in kuxtal tiʼ Dioseʼ, tin chʼaʼatuklaj in beetik baʼax u kʼáat yéetel baʼax ku yaʼalik u maʼalob leyoʼob». Ka tuukulnaj tiʼ baʼax úucheʼ, letiʼeʼ tiaʼalaj: «Jach kiʼimak in wóol úuchik in wuʼuyik le baʼax aʼalaʼabtenoʼ. Le xiʼipaloʼ maʼ xáanchaj ka tu pʼataj u xokik le Bibliaoʼ. Wa maʼ in xulik kaʼach in biskimba tu yéeteleʼ, bejlaʼa tsʼokaʼan in beel yéetel utúul máax maʼatech u meyajtik Jéeobaeʼ».
7, 8. 1) ¿Baʼaxten maʼ unaj kaxtik k-lúubul utsil chéen tiʼ wíinikoʼobiʼ? 2) ¿Baʼax tu beetaj utúul kiik utiaʼal uxuʼuluk u chʼaʼik saajkil tiʼ wíinikoʼob?
7 Wa u palitsiloʼon Dioseʼ, maʼ tu páajtal chaʼik k-palitsiltaʼal tumen máakoʼob (1 Corintoiloʼob 7:23). U jaajileʼ mix máak u kʼáat lúubul kʼaasil tu táan u maasil, baʼaleʼ kʼaʼabéet k-kʼaʼajskeʼ, le jaajil cristianoʼoboʼ yaanal bix u kuxtaloʼob tiʼ le yóokʼol kaabaʼ. Pabloeʼ tu kʼáataj: «¿In kʼáat wa pʼáatal utsil yéetel máakoʼob?». Tsʼoʼoleʼ ka tiaʼalaj: «Wa láayliʼ in kʼáat pʼáatal utsil yéetel máakoʼobeʼ, maʼ u palitsilen Cristo túuniʼ» (Galaciailoʼob 1:10). Toʼoneʼ maʼ unaj k-chaʼik túulchʼintaʼal k-beet baʼax u kʼáat u maasil chéen utiaʼal k-lúubul utsil tiʼobiʼ. Baʼaleʼ ¿baʼax túun jeʼel k-beetik ken k-aktáant talamiloʼobeʼ?
8 Koʼoneʼex ilik baʼax tu beetaj Elena, utúul x-lóoʼbayan kiik kajaʼan tu luʼumil España. Yaan tiʼ u yéet xookoʼobeʼ ku síik u kʼiʼikʼeloʼob utiaʼal ka tsʼaʼabak tiʼ le kʼojaʼanoʼoboʼ, baʼaleʼ u yojloʼobeʼ Elenaeʼ x-jaajkunaj tiʼ Jéeoba yéetel maʼatech u síik u kʼiʼikʼel mix tech xan u chaʼik u tsʼaʼabal kʼiʼikʼ tiʼ. Ka yanchaj u páajtalil u yaʼalik tu táan u yéet xookoʼob baʼax ku oksaj óoltikeʼ, tu beetaj. Letiʼeʼ kiaʼalik: «U jaajileʼ, sajakchajen kaʼachi, baʼaleʼ tin líiʼsimba yéetel le baʼax ken in waʼaloʼ, le oʼolal bin ten maʼalobil. Yaʼab tiʼ in wéet xookoʼobeʼ joʼopʼ u tsikkenoʼob, yéetel le j-kaʼansajoʼ tu yaʼalajten jach maʼalob le meeyjil kaʼansaj kin beetkoʼ. Baʼaleʼ, maas jach kiʼimakchaj in wóol tumen tin nojbeʼenkúuntaj u kʼaabaʼ Jéeoba yéetel tumen tin tsolaj maʼalob baʼax kin oksaj óoltik» (Génesis 9:3, 4; Beetaʼanoʼob 15:28, 29). Jach beyoʼ, tumen u palitsiloʼon Dios yéetel Cristoeʼ maʼ beyoʼon jeʼex u máakiloʼob le yóokʼol kaabaʼ. Baʼaleʼ, wa k-líiʼsikba tubeel utiaʼal k-tsoliktiʼob baʼax k-oksaj óoltkeʼ, letiʼobeʼ jeʼel u tsikkoʼonoʼobeʼ (1 Pedro 3:15).
9. ¿Baʼax k-kanik tiʼ le baʼax tu beetaj le ángel ilaʼab tumen apóstol Juanoʼ?
9 K-kʼaʼajsik u palitsiloʼon Dioseʼ ku yáantkoʼon xan utiaʼal maʼ k-uʼuyikba maas maʼaloboʼon tiʼ u maasil. Utéenjeakeʼ, apóstol Juaneʼ jaʼakʼ u yóol ka tsʼaʼab u yil le kaʼanil Jerusalenoʼ, ka tak xolaj tu táan u ángel Dios utiaʼal u adorartik. Baʼaleʼ le angeloʼ tiaʼalaj tiʼ: «Maʼ a beetik leloʼ; tumen teneʼ u palitsilen Jajal Dios jeʼel bix techeʼ yéetel jeʼel bix a sukuʼunoʼob le j-bóobatoʼoboʼ, bey xan jeʼel bix tuláakal le máaxoʼob tsʼoʼokbesik le tʼaanoʼob tsʼíibaʼan tiʼ le juʼunaʼ. [Meyajt] Junab Jajal Dios» (Apocalipsis 22:8, 9). ¡Jach túun maʼalob le baʼax tu beetaj le ángel utiaʼal u yeʼesik bix unaj u tuukul le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ! Yaan sukuʼunoʼobeʼ tsʼaʼan nojoch meyaj u beetoʼob teʼ múuchʼuliloʼ, baʼaleʼ Jesuseʼ tiaʼalaj: «Le máax u kʼáat u beet u nojochil ichileʼexeʼ, unaj u meyajtik le u láakʼoʼoboʼ; jeʼel máaxak tiʼ teʼex u kʼáat u táanilkuntubaeʼ unaj u palitsiltaʼal tumen le uláakʼoʼoboʼ» (Mateo 20:26, 27). Tuláakal máax tsaypachtik Cristoeʼ, palitsiloʼob tiʼ letiʼ.
«T-beetaj chéen le baʼax unaj k-beetikeʼ»
10. ¿Tiʼ máaxoʼob talamchaj u beetkoʼob baʼax kiaʼalik Dios?
10 Tumen kʼeban wíinkoʼoneʼ, yaan kʼiineʼ maʼ chéen chʼaʼabil k-beetik baʼax u kʼáat Diosiʼ. Moiseseʼ talam tu yilij u bin u jáalkʼabt le israelitaʼob palitsiltaʼanoʼob tu luʼumil Egipto jeʼex aʼalaʼabik tiʼ tumen Jéeobaoʼ (Éxodo 3:10, 11; 4:1, 10). Ka aʼalaʼab tiʼ Jonás ka xiʼik u yaʼal tiʼ u kajnáaliloʼob Nínive le xuʼulsajil kun taasbil tu yóoʼloʼoboʼ, letiʼeʼ «tu yóoltaj púutsʼul», ka jóokʼ utiaʼal u «bimbal Tarsis» (Jonás 1:2, 3). Baruc, máax tsʼíibtik kaʼach baʼax kiaʼalik profeta Jeremiaseʼ lúub u yóol u meyajt Dios (Jeremías 45:2, 3). ¿Baʼax unaj k-beetik wa le baʼax k-kʼáat beetoʼ ku bin tu contra le baʼax u kʼáat Diosoʼ? Upʼéel kettʼaan tu beetaj Jesucristoeʼ ku núukik le kʼáatchiʼaʼ.
11, 12. 1) ¿Bix jeʼel tsolik ichil upʼíit tʼaanoʼob le kettʼaan tu beetaj Jesús tsʼíibtaʼan tiʼ Lucas 17:7-10? 2) ¿Baʼax k-kanik tiʼ le kettʼaan tu beetaj Jesusoʼ?
11 Jesuseʼ tʼaanaj tiʼ utúul palitsil kʼuch kaʼanaʼan tu yotoch, tumen bul kʼiin úuchik u kanáantik u tamanoʼob u tsʼuul. U tsʼuuleʼ maʼ tu yaʼalaj tiʼ ka kulak janaliʼ, baʼaxeʼ tiaʼalaj tiʼ: «Nuʼukbes in janal, ilawil a meyajtiken kaʼalikil táan in janal yéetel táan in wukʼul; ku tsʼoʼokoleʼ ka janal yéetel ka wukʼul teech». Le palitsilaʼ jeʼel u páajtal u janal tak ken tsʼoʼokok u tsʼáaik u yoʼoch u tsʼuulileʼ. Jesuseʼ tu tsʼoʼoksaj u kettʼaan beyaʼ: «Bey xan teʼex, le ken tsʼoʼokok a beetikeʼex tuláakal le baʼax ku yaʼalik Jajal Dioseʼ, aʼaleʼex: Palitsiloʼon mix baʼal k-biilal, tumen t-beetaj chéen le baʼax unaj k-beetikeʼ» (Lucas 17:7-10).
12 Jesuseʼ maʼ tu yaʼalaj le kettʼaan utiaʼal u yeʼesik wa mix baʼal u yilaʼal tumen Jéeoba le meyaj k-beetkoʼ, le Bibliaoʼ kiaʼalik: «Jajal Dioseʼ toj, yéetel maʼ bíin u tuʼubs le baʼax tsʼoʼok a beetikeʼexoʼ yéetel le yaakunaj tsʼoʼok a weʼesikeʼex tiʼoʼ» (Hebreob 6:10). Jesuseʼ táan kaʼach u kaʼanskeʼ utúul palitsileʼ maʼ unaj u tsʼáaik táanil u yutsil wa u beetik chéen baʼax u kʼáatiʼ. Ken k-aʼal tiʼ Dios yaan k-meyajtik bey u palitsiloʼoneʼ, k-eʼesik táan k-óotik tsʼáa táanil baʼax u kʼáat. Le oʼolaleʼ, unaj k-ilik beetik baʼax u kʼáat Dios, maʼ baʼax k-kʼáatiʼ.
13, 14. 1) ¿Tiʼ baʼax súutukiloʼob kʼaʼabéet k-túulchʼintikba k-beet baʼax maʼ kʼáatiʼ? 2) ¿Baʼaxten kʼaʼabéet k-tsʼáaik táanil k-beetik baʼax u kʼáat Dios?
13 Maʼ xaneʼ kʼaʼabéet k-jach tsʼáaik k-óol utiaʼal k-xokik le Biblia yéetel le jóoʼsaʼaniloʼob ku taaloʼob tiʼ «le palitsil chúukpajaʼan u yóol yéetel yaan u naʼat[oʼ]» (Mateo 24:45). Lelaʼ ku maas kʼaʼabéettal wa maʼ jach uts t-ich k-xookiʼ bey xan wa le jóoʼsaʼaniloʼ táan u tʼaan tiʼ «u jach taʼakbil baʼaloʼob Jajal Dios» (1 Corintoiloʼob 2:10). Baʼaleʼ, u jaajileʼ kʼaʼabéet k-jóoʼsik u súutukil utiaʼal k-xook kex ka talamchajaktoʼon, tumen wa maʼ k-beetkeʼ, ¿bix jeʼel u suuktal k-jaantik le chichich janal ku jaantik le máakoʼob yiijchajaʼan u tuukuloʼoboʼ? (Hebreob 5:14.)
14 Maʼ xaaneʼ, yaan kʼiineʼ ken kʼuchkoʼon t-otocheʼ jach kaʼanaʼanoʼon tumen tsʼoʼok k-meyaj bul kʼiin, baʼaleʼ kex maʼ k-kʼáateʼ k-ilik bin teʼ muchʼtáambaloʼoboʼ. Maʼ xan xaneʼ maʼ jatsʼuts k-ilik kʼaʼaytaj tiʼ máaxoʼob maʼ k-kʼaj óoloʼobiʼ. Tak Pabloeʼ tiaʼalaj yaan kʼiineʼ yaan k-kʼaʼaytaj kex maʼ k-kʼáatiʼ (1 Corintoiloʼob 9:17). Baʼaleʼ, tuláakal lelaʼ k-beetik tumen Jéeoba, le máax k-yaabiltmoʼ, letiʼ aʼaliktoʼon ka k-beete. ¿Máasaʼ ku kiʼimaktal k-óol yéetel ku líikʼil k-óol ken tsʼoʼokok k-xook, k-bin muchʼtáambal wa k-kʼaʼaytaj kex maʼ k-jach kʼáat kaʼachiʼ? (Salmo 1:1, 2; 122:1; 145:10-13.)
Maʼ k-paktik le baʼaxoʼob t-pʼataj paachiloʼ
15. ¿Bix tu yeʼesil Jesucristo unaj k-beetik le baʼax u kʼáat Diosoʼ?
15 Jesucristoeʼ tu beetaj tuláakal le baʼax aʼalaʼab tiʼ tumen u Taataoʼ. Letiʼeʼ tiaʼalaj tiʼ u j-tsaypachoʼob: «Teneʼ maʼ j-lukʼen kaʼan ka taalaken in beet baʼax in kʼáatiʼ, baʼaleʼ utiaʼal in beet baʼax u kʼáat le máax túuxtenoʼ» (Juan 6:38). Le táan kaʼach u muʼyaj tu jardinil Getsemanieʼ, tu kʼáat óoltaj tiʼ u Taata: «In Yuum, wa ku páajtaleʼ token tiʼ le yaayaj óolalaʼ; baʼaleʼ maʼ u beetchajal le baʼax in kʼáat tenoʼ baʼaleʼ baʼax a kʼáat techeʼ» (Mateo 26:39).
16, 17. 1) ¿Bix unaj k-ilik le baʼaxoʼob tsʼoʼok k-pʼatik paachiloʼ? 2) ¿Baʼaxten jach tu jaajil chéen sojol le baʼaxoʼob tu yaʼalaj Pablo tu pʼatoʼ?
16 Jesucristoeʼ u kʼáat ka k-meyajt Dios bey u palitsiloʼon jeʼex úuchik yaʼalikoʼ, letiʼeʼ tiaʼalaj: «Le máax ku machik u nuʼukul pakʼal ku tsʼoʼokoleʼ ku paakat paachileʼ, maʼ patal utiaʼal u ajawil Jajal Diosiʼ» (Lucas 9:62). Toʼon táan k-meyajtik Dioseʼ maʼ unaj k-tsʼíiboltik le baʼaxoʼob t-pʼataj paachil utiaʼal k-beetikba u palitsiloʼonoʼ, baʼaxeʼ kʼaʼabéet k-ilik bukaʼaj baʼaloʼob maʼalobtak tsʼoʼok k-kʼamik tiʼ letiʼ. Pabloeʼ tu tsʼíibtaj tiʼ le filiposiloʼoboʼ: «Tuláakal baʼax ku páajtal u yantal teneʼ kin tukultikeʼ bey jumpʼéel baʼal minaʼan u tojoleʼ tu tséel le nojoch náajal yaan tiʼ teen in kʼaj óoltmail Cristo Jesús in Yuumtsiloʼ. Tu yoʼolal Cristoeʼ tsʼoʼok in satik tuláakal, sojol in tiaʼalinte, utiaʼal in tiaʼalintik Cristo» (Filiposiloʼob 3:8).
17 Tuukulnakoʼon tiʼ tuláakal le baʼax tu pʼataj Pablooʼ, chéen bey sojol tu yilil tu yoʼolal le baʼax tu kʼamaj úuchik u beetkuba u palitsil Diosoʼ. Letiʼeʼ maʼ chéen tu pʼataj u ayikʼaliloʼob le yóokʼol kaabaʼ, tu pʼataj xan u páajtalil u beetkuba utúul u nojchil le judíoʼoboʼ. Wa maʼ u pʼatik kaʼach le religión kaʼansaʼab tiʼ tumen u taataʼoboʼ, Pabloeʼ tsʼoʼok kaʼach u kʼuchul u beetuba jeʼex Simeón, u paal Gamaliel, le máax kaʼansoʼoboʼ (Beetaʼanoʼob 22:3; Galaciailoʼob 1:14). Simeoneʼ kʼuch u beetuba utúul u nojchil le fariseoʼoboʼ yéetel yanchaj baʼal u yil teʼ baʼateʼel anchaj tu jaʼabil 66 tak 70 teʼ yáax siglo ichil le judíoʼob yéetel le romanoʼoboʼ. Letiʼeʼ jach kʼaas kíimsaʼabik, maʼ xaneʼ tumen le judíoʼob pʼekmiloʼ wa tumen u soldadoiloʼob Roma.
18. ¿Baʼax eʼesik u meyajtaʼal Jéeobaeʼ ku taasik yaʼab utsiloʼob?
18 Yaʼab j-jaajkunajoʼob tiʼ Jéeobaeʼ tsʼoʼok u beetkoʼob jeʼex Pabloeʼ. Jeaneʼ kiaʼalik: «Maʼ yaʼab jaʼaboʼob tsʼoʼokok in xook ka káaj in meyaj bey secretarai tiʼ utúul abogado jach kʼaj óolaʼan tiʼ u taal Londreseʼ. Jach uts tin wich kaʼach le meyaj kin beetkoʼ yéetel maʼalob kaʼach in boʼotaʼal, baʼaleʼ ichil in puksiʼikʼaleʼ in wojel jeʼel u páajtal in maas meyajtik Jéeobaeʼ. Ka tsʼoʼokeʼ tin pʼataj le meyaj kin beetkoʼ ka tin káajsaj in beetik in x-táanilkunsajil. Beora tsʼoʼok u máan óoliʼ veinte jaʼaboʼobaʼ jach kiʼimak in wóol yoʼolal le baʼax tin chʼaʼatuklaj in beetkoʼ. In meyajtik Jéeoba bey x-táanilkunsajeʼ tsʼoʼok u taasikten maas yaʼab utsiloʼob tiʼ jeʼel baʼalak meyajileʼ. Minaʼan uláakʼ baʼax maas ku taasik kiʼimak óolal u yilik máak bix u kʼexik u kuxtal le máakoʼob yoʼolal le baʼax ku kankoʼob teʼ Bibliaoʼ. U táakpajal máak u yáantoʼobeʼ jach jatsʼuts. Le baʼaxoʼob k-tsʼáaik tiʼ Jéeobaoʼ maʼ tu páajtal u keʼetel yéetel tuláakal le baʼaxoʼob ku tsʼáaiktoʼonoʼ».
19. ¿Baʼax unaj k-chʼaʼatuklik k-beetik, yéetel baʼaxten?
19 Ken máanak kʼiineʼ, maʼ xaaneʼ jeʼel u kʼexpajal k-kuxtaleʼ, baʼaleʼ le bix u kʼáatik Dios ka k-meyajteʼ maʼ tu kʼexpajal. Láayliʼ u palitsiloʼon Jéeobaeʼ; kex beyoʼ letiʼeʼ ku chaʼik k-yéeyik bix ken k-xupba tu yoʼolal. Le oʼolaleʼ, le baʼax k-chʼaʼatukultik beetkoʼ ku yeʼesik bukaʼaj k-yaabiltmaj yéetel bukaʼaj baʼaloʼob jeʼel k-pʼatik tu yoʼolaleʼ (Mateo 6:33). Baʼaleʼ, kex ka kʼexpajak k-kuxtaleʼ, ¿maʼ wa unaj k-tsʼáaik u maas maʼalobil tiʼ Jéeobaiʼ? Pabloeʼ tu tsʼíibtaj: «Wa juntúul máak tu jaajil u kʼáat u tsʼáa wa baʼaxeʼ Jajal Dioseʼ ku kʼamik le baʼax yaan tiʼ le máakoʼ, letiʼeʼ maʼ táan u kʼáatik le baʼax minaʼan tiʼ le máakoʼ» (2 Corintoiloʼob 8:12).
«Yaan teʼex u náajalil»
20, 21. 1) ¿Baʼax k-náajaltik ikil k-beetikba u palitsiloʼon Jéeoba? 2) ¿Baʼax ken u beet Jéeoba wa ku yilik táan k-beetik tuláakal le ku páajtal utiaʼal meyajtikeʼ?
20 K-beetikba palitsilil tiʼ Dioseʼ upuliʼ maʼatan u luʼsiktoʼon kiʼimak óolal, baʼaxeʼ ku jáalkʼabkoʼon tiʼ le kʼeban ku beetiktoʼon kʼaas yéetel ku luʼsiktoʼon k-kiʼimak óolaloʼ. Pabloeʼ tu tsʼíibtaj: «Tumen tsʼoʼok a toʼokleʼex tiʼ kʼeban, yéetel tsʼoʼok xan a palitsiltaʼaleʼex tumen Jajal Dios, yaan teʼex u náajalileʼ kiliʼichkúunajil, u tsʼookeʼ kuxtal minaʼan u xuul» (Romanos 6:22, LTN.) Ikil k-meyajtik Jéeoba bey u palitsiloʼoneʼ k-náajaltik kiliʼichil, lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ k-kʼamik yaʼab utsiloʼob ikil k-meyajtik Jéeoba ich kiliʼichil wa jeʼex u kʼáatoʼ. Tsʼoʼoleʼ jeʼel u biskoʼon tiʼ le kuxtal minaʼan u xuuloʼ.
21 Jéeobaeʼ jach uts yéetel u palitsiloʼob. Wa k-beetik tuláakal le ku páajtal utiaʼal k-meyajtikeʼ, letiʼeʼ ku «jeʼik» le «kaʼan» utiaʼal u láalik t-óokʼol «yaʼab ayikʼalil[oʼoboʼ]» (Malaquías 3:10). ¡Bukaʼaj kiʼimak óolal ken k-uʼuy ken k-meyajt Jéeoba bey u palitsiloʼon utiaʼal mantatsʼeʼ!
¿Kʼajaʼan wa toʼon?
• ¿Baʼaxten k-óotik beetba palitsilil tiʼ Dios?
• ¿Bix jeʼel k-eʼesik táan k-tsʼáaikba yaanal u páajtalil Jéeobaeʼ?
• ¿Baʼaxten k-óotik beet táanil baʼax u kʼáat Dios, maʼ baʼax k-kʼáatiʼ?
• ¿Baʼaxten maʼ unaj k-paktik le baʼax t-pʼataj paachiloʼ?
[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 8]
Le u yóotik kaʼach le israelitaʼob ka palitsiltaʼakoʼoboʼ, tu chíikbesaj bix unaj u yóotik le cristianoʼob ka palitsiltaʼakoʼob tumen Diosoʼ
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 9]
Ken okjaʼanakoʼoneʼ k-beetikba u palitsiloʼon Dios
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 9]
Le cristianoʼoboʼ ku tsʼáaikoʼob táanil u beetikoʼob baʼax u kʼáat Dios
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 10]
Moiseseʼ talam tu yilij u beetik le baʼax aʼalaʼab tiʼoʼ