¿K-eʼesik wa chúukaʼan óolal tiʼ tuláakal baʼal?
¿K-eʼesik wa chúukaʼan óolal tiʼ tuláakal baʼal?
«Le máax chúukaʼan u yóol u meyajt jumpʼíit baʼaleʼ chúukaʼan u yóol xan u meyajt yaʼab baʼaloʼob.» (LUCAS 16:10.)
1. ¿Baʼaxten k-aʼalik Jéeobaeʼ maʼatech u kʼexpajal?
¿TSʼOʼOK wa a wilik baʼax ku yúuchul tiʼ u yoochel u kúul cheʼ jeʼex u bin u kaʼantal le Kʼiinoʼ? Ku bin u kʼexpajal, ku bin u nojochtal wa u chichantal. Bey xan u bin kʼexpajal le baʼaxoʼob ku yaʼalik u beetik le máakoʼoboʼ. Baʼaleʼ, Jéeobaeʼ maʼatech u kʼexpajal. Santiago, utúul u j-tsaypach Jesuseʼ, tu yaʼaleʼ tiʼ Jéeoba le «máax j-beet u sáasililoʼob le kaʼanoʼ [...,] minaʼan u yoocheloʼob jelpajalil» (Santiago 1:17). Jéeobaeʼ tiʼ mix baʼal ku kʼexpajal yéetel tuláakal baʼax ku yaʼalikeʼ ku béeykuntik. «Letiʼ u [Diosil] jaaj.» (Deuteronomio 32:4.)
2. 1) ¿Baʼaxten kʼaʼabéet k-jach ilik wa yantoʼon chúukaʼan óolal? 2) ¿Baʼax kʼáatchiʼiloʼob yaan yil yéetel le chúukaʼan óolal ken k-xakʼalteʼexoʼ?
2 ¿Bix túun u yilik Dios le chúukaʼan óolal ku yeʼesik le máaxoʼob meyajtikoʼ? Ku yilik jeʼex úuchik u yilaʼal tumen Davideʼ, letiʼe tu yaʼalaj: «Yaan in tsʼáaik in wichoʼob tu yóokʼol le máakoʼob u kʼubmaj u yóoloʼoboʼ, utiaʼal ka kuxlakoʼob tin tséel; yaan u meyajtiken chéen le máax ku bisik jumpʼéel kuxtal tojoʼ» (Salmo 101:6). Beyoʼ, Jéeobaeʼ ku kiʼimaktal u yóol ken u yil u chúukaʼan óolal máaxoʼob meyajtik. Le oʼolal apóstol Pabloeʼ tu yaʼalaj: «Le máax kʼubéentaʼan wa baʼax tiʼeʼ unaj u yeʼesik u kʼubmaj u yóol tiʼ baʼax kʼubéentaʼan tiʼ» (1 Corintoiloʼob 4:2). ¿Baʼax túun u kʼáat u yaʼal u chúukpajal u yóol máak? ¿Tiʼ baʼaxoʼob unaj u chúukpajal u yóol máak? ¿Baʼax utsiloʼob ku kʼamik «le máax ku bisik jumpʼéel kuxtal tojoʼ»?
¿Baʼax u kʼáat yaʼal u chúukpajal u yóol máak?
3. ¿Baʼax eʼesik wa chúukaʼan k-óol?
3 Hebreob 3:5 ku yaʼalik: «Moiseseʼ j-chúukpaj u yóol jeʼel bix juntúul palitsil[eʼ]». ¿Bix úuchik u yeʼesik chúukaʼan óolal Moisés? Tu yeʼesaj le ka tu beetaj le tabernaculooʼ, letiʼeʼ «tu láaj beetaj jeʼel bix aʼalaʼabik tiʼ tumen Yuumtsileʼ» (Éxodo 40:16). Le máaxoʼob meyajtik Jéeoba teʼ kʼiinoʼobaʼ ku yeʼeskoʼob xan chúukaʼan u yóoloʼob ken u beetoʼob baʼax ku yaʼalik. Ichil lelaʼ, táakaʼan u chúukpajal u yóol máak tak ken u aktáant talamiloʼob. Baʼaleʼ, u aktáantik máak talamiloʼobeʼ maʼ chéen letiʼ eʼesik wa chúukaʼan u yóoliʼ. Jesuseʼ tu yaʼaleʼ «le máax chúukaʼan u yóol u meyajt jumpʼíit baʼaleʼ chúukaʼan u yóol xan u meyajt yaʼab baʼaloʼob; le máax maʼ tu chúukpajal u yóol u meyajt jumpʼíit baʼaleʼ, mix tiʼ u yaʼabil ku chúukpajal u yóol» (Lucas 16:10). K-ilik túuneʼ, unaj u chúukpajal k-óol tak tiʼ baʼaloʼob bey maʼ jach kʼaʼanantakeʼ.
4, 5. ¿Baʼax ken k-chíikbes wa k-eʼesik chúukaʼan óolal tak tiʼ «jumpʼíit baʼal»?
4 U chúukpajal u yóol máak sáamsamal tak tiʼ «jumpʼíit baʼaleʼ» jach kʼaʼanan yoʼolal kaʼapʼéel baʼal. Yáaxeʼ, ku yeʼesik k-kʼáat antal tu tséel u gobernación Jéeoba. Tuukulnakoʼon tiʼ baʼax unaj u beetik kaʼach Adán yéetel Eva, le yáax wíinikoʼob, utiaʼal u yeʼesikoʼob chúukaʼan óolal kaʼachoʼ. Maʼ jach talam kaʼach baʼax kʼáataʼab tiʼobiʼ, tumen chéen u yich u kúul cheʼ aʼalaʼabtiʼob maʼ u jaantkoʼob, chéen «u yich u cheʼil u kʼaj óolalil uts yéetel kʼaas» (Génesis 2:16, 17). Wa ka chúukpajak u yóoloʼob u beetoʼob le baʼax jach maʼ talmaʼ tsʼoʼok kaʼach u yeʼeskoʼob u kʼáatoʼob u tsʼáaubaʼob tu tséel u gobernación Jéeobaeʼ. Bey túunoʼ, wa k-beetik sáamsamal baʼax ku yaʼalik Jéeobaeʼ yaan k-eʼesik táan k-tsʼáaikba tu tséel u gobernación.
5 U kaʼapʼéeleʼ, k-eʼesik chúukaʼan óolal tiʼ «jumpʼíit baʼaleʼ» ku yáantkoʼon utiaʼal k-eʼesik chúukaʼan óolal tak tiʼ «yaʼab baʼaloʼob», u kʼáat u yaʼaleʼ, tiʼ baʼaloʼob maas nuuktak. Utiaʼal k-ilik bix jeʼel u yúuchul lelaʼ, koʼoneʼex ilik baʼax úuch tiʼ Daniel yéetel u amigoʼob: Hananías, Misael yéetel Azarías. Tu táankelmiloʼob, maʼ xaaneʼ tu paaliloʼob, ka bisaʼaboʼob kajtal tu yotoch rey Nabucodonosor tu luʼumil Babilonia tu jaʼabil 617 táanil tiʼ u taal Cristo. Teʼeloʼ, «Nabucodonosoreʼ tu yaʼalaj xan ka tsʼaʼabak sáamsamal tiʼ le táankelmoʼoboʼ láayliʼ le janal yéetel le vino ku tsʼaʼabal xan tiʼoʼ, u náajmal u kaʼambesaʼaloʼob ichil óoxpʼéel jaʼaboʼob, ku tsʼoʼokoleʼ ku pʼáataloʼob meyajtik» (Daniel 1:3-5).
6. ¿Baʼax talmil yanchaj tiʼ Daniel yéetel u óoxtúul amigoʼob tu yotoch u reyil Babilonia?
6 Baʼaleʼ, le baʼax aʼalaʼab u tsʼaʼabal u jaantoʼoboʼ tu beetaj u yantal upʼéel talamil tiʼ le kantúul ebreoʼoboʼ. Maʼ xaaneʼ ichil le kiʼikiʼ janal kun tsʼaabiltiʼob kaʼachoʼ yaan jaanloʼob aʼalaʼan tumen u Ley Moisés maʼ unaj u jaantaʼaliʼ (Deuteronomio 14:3-20). Maʼ xaaneʼ u bakʼel le baʼalcheʼob kun tsʼaabil u jaantoʼoboʼ maʼ jóoʼsaʼan u kʼiʼikʼeloʼob tubeeliʼ, le oʼolaleʼ wa ku jaantoʼobeʼ yaan u x-maʼ uʼuyajtʼantkoʼob baʼax ku yaʼalik u Ley Dios (Deuteronomio 12:23-25). Wa maʼ xaan xaneʼ, le janaloʼ tsʼoʼok u kʼubaʼal tiʼ le beetbil diosoʼob jeʼex suukaʼanil u beetaʼal tumen le babilonioʼoboʼ; letiʼobeʼ ku kʼubikoʼob le janal tiʼ u diosoʼoboʼ ku tsʼoʼoleʼ ku jaantkoʼob utiaʼal u yeʼeskoʼob kiʼimak u yóoloʼob yéetel u diosoʼob.
7. ¿Baʼax tu yeʼesaj Daniel yéetel u óoxtúul amigoʼob úuchik u beetkoʼob baʼax ku yaʼalik Jéeoba?
7 Tu táan le rey yéetel le máaxoʼob yanoʼob tu yotochoʼ mix upʼéel janal kʼeban u jaantaʼal. Baʼaleʼ, Daniel yéetel u óoxtúul amigoʼobeʼ u chʼaʼatukulmoʼob maʼ u jaantkoʼob mix upʼéel janal aʼalaʼan tumen le Ley kʼeban u jaantaʼaloʼ. Le oʼolaleʼ, utiaʼal maʼ u xuʼulul u yeʼeskoʼob chúukaʼan óolal tiʼ Dioseʼ tu kʼáatoʼob ka tsʼaʼabak chéen jaʼ u yukʼoʼob yéetel chéen janalbeʼen xíiwoʼob u jaantoʼob, ka túun beetaʼab jeʼex úuchik u yaʼalikoʼoboʼ (Daniel 1:9-14). Maʼ xaaneʼ teʼ kʼiinoʼobaʼ, le baʼax tu beetaj le kantúul táankelem paalaloʼobaʼ, yaan máaxeʼ jeʼel u yilik bey mix baʼaleʼ. Baʼaleʼ, úuchik u beetkoʼob baʼax ku yaʼalik Jéeobaeʼ tu yeʼesoʼob táan u tsʼáaikubaʼob tu tséel u gobernación.
8. 1) ¿Baʼax nojoch talmil tu aktáantaj le óoxtúul ebreoʼoboʼ? 2) ¿Bix binik tiʼob úuchik u yeʼeskoʼob chúukaʼan óolal, yéetel baʼax ku kaʼansiktoʼon leloʼ?
8 Le úuchik u yeʼeskoʼob chúukaʼan óolal tiʼ baʼaloʼob maʼ nuuktakeʼ, le áant u óoxtúul amigoʼob Daniel ka u aktáantoʼob upʼéel baʼal maas nojoch. Jeʼekʼabt le Bibliaoʼ ka xok Daniel capítulo 3, teʼeloʼ yaan a wilik bix úuchik u tsʼáaikubaʼob tu táan kíimil tumen maʼ tu yóotoʼob chintal tu táan le imagen de oro beetaʼab tumen rey Nabucodonosoroʼ. Ka bisaʼaboʼob tu táan le reyoʼ, letiʼobeʼ maʼ tu chʼaʼajoʼob saajkil u yaʼaloʼob baʼax u chʼaʼatukultmaj u beetkoʼobiʼ: «[K-Dios] máax [k-meyaj]tikeʼ jeʼel u páajtal u tokikoʼon tiʼ u tóochʼbal u kʼáakʼiloʼob le chujkaboʼ, yéetel tiʼ tuláakal le kʼaas u kʼáat u beet tiʼ toʼon a Tsikbeʼenileʼ, letiʼeʼ bíin u tokoʼon. Baʼaleʼ, kex maʼ u beetikeʼ, u yojéelt a Tsikbeʼenileʼ maʼ táan [k-meyaj]tik a [diosoʼob] mix bíin xolakoʼon tu táan le póolbil wíinik ta beetaj yéetel orooʼ» (Daniel 3:17, 18). ¿Kanáantaʼaboʼob wa túun tumen Jéeoba? Le máaxoʼob puloʼob ichil le kʼáakʼoʼ láaj kíimoʼob, baʼaleʼ le óoxtúul ebreoʼob tu yeʼesoʼob chúukaʼan óolaloʼ maʼ kíimoʼobiʼ, ¡mix tak chuʼujoʼobiʼ! Tumen suukaʼan u yilik u yeʼeskoʼob chúukaʼan óolaleʼ, le áantoʼob u aktáantoʼob le nojoch talmilaʼ. ¿Máasaʼ lelaʼ ku yeʼesiktoʼon u kʼaʼabéetil u chúukpajal u yóol máak tak tiʼ baʼaloʼob mejentak?
Kʼaʼabéet u chúukpajal k-óol ken meyajnaktoʼon le «luʼumkabil ayikʼaliloʼ»
9. ¿Tiʼ baʼax táan kaʼach u tʼaan Jesús ka tu yaʼalaj le tʼaanoʼob ku chíikpajal teʼ Lucas 16:10?
9 Táanil tiʼ u yaʼalik Jesús ka u yeʼes máak chúukaʼan u yóol tiʼ «jumpʼíit baʼal» bey xan tiʼ «yaʼab baʼaloʼob[eʼ]», tu yaʼalaj tiʼ le máaxoʼob uʼuykoʼ: «Meyajnak teʼex le luʼumkabil ayikʼalil utiaʼal a kaxtikeʼex amigoʼob, tu yoʼolal le ken minaʼanchajak le ayikʼaliloʼ ka yanak máax kʼamikeʼex tiʼ le kajtaliloʼob minaʼan u xuuloʼ». Ka tsʼoʼokeʼ ka tu yaʼalaj ka chúukpajak u yóol máak tiʼ «jumpʼíit baʼal», yéetel tu yaʼalaj xan: «Bey túunoʼ, wa maʼ tu chúukpajal a wóoleʼex a meyajtikeʼex le luʼumkabil ayikʼaliloʼ, ¿máax kun u tsʼáa a kanáanteʼex le jaajil ayikʼaliloʼ? [...] Mix juntúul palitsil ku páajtal u meyajtik kaʼatúul tsʼuul; tumen wa ku pʼektik juntúuleʼ ku yaabiltik uláakʼ, wa ku biskuba yéetel juntúuleʼ ku kúulpachkuntik uláakʼ. Maʼ tu páajtal a meyajtikeʼex Jajal Dios yéetel a meyajtikeʼex taakʼin» (Lucas 16:9-13).
10. ¿Bix k-eʼesik chúukaʼan óolal ken meyajnaktoʼon le «luʼumkabil ayikʼaliloʼ»?
10 Jeʼex u yeʼesik le capítulo 16 tiʼ Lucasoʼ, Jesuseʼ le ka tu yaʼalaj le tʼaanoʼob tiʼ le versículo 10, táan kaʼach u tʼaan tiʼ «luʼumkabil ayikʼalil», wa tiʼ baʼaxoʼob yaan tiʼ máak. Ku yaʼalaʼal «luʼumkabil ayikʼalil» tiʼ, tumen le ayikʼaliloʼob, maases le taakʼinoʼ, chéen tu kʼab kʼeban wíinikoʼob yaan. Tsʼoʼoleʼ, wa k-tsʼíiboltik ka yanaktoʼoneʼ jeʼel u biskoʼon k-beet baʼaxoʼob maʼ maʼalobtakeʼ. Wa k-ilik u meyajtoʼon tubeel le baʼaxoʼob yantoʼonoʼ k-eʼesik chúukaʼan óolal. Maʼ unaj k-tuukul chéen tiʼ k-jóoʼsik utsil tiʼ le baʼaxoʼob yantoʼonoʼ, unaj k-ilik u meyajtoʼon utiaʼal ka maas kʼaj óoltaʼak le Reinooʼ yéetel utiaʼal k-áantik máaxoʼob táan u máanskoʼob talmiloʼob. Wa k-beetik xan beyoʼ, yaan k-maas yaabiltaʼal tumen Jéeoba yéetel Jesucristo, u yuumiloʼob «le kajtaliloʼob minaʼan u xuuloʼ», teʼeloʼ tiʼ ken u kʼamoʼonoʼobiʼ, kex ka xiʼikoʼon teʼ kaʼan kex ka pʼáatkoʼon kuxtal way Luʼum sutaʼan upʼéel paraísoileʼ.
11. ¿Baʼaxten unaj k-aʼalik tiʼ le máakoʼob k-kʼamik jeʼel bajux ka u siʼob tu yoʼolal le meyaj ku beetaʼal tumen u kaajal Jéeoba tiʼ tuláakal le yóokʼol kaaboʼ?
11 Tuukulnakoʼon xan tiʼ lelaʼ. Ken k-pʼat Bibliaʼob, libroʼob wa revistaʼob tiʼ le máakoʼob ken jóoʼkoʼon kʼaʼaytajoʼ, k-aʼaliktiʼobeʼ k-kʼamik jeʼel bajux ka u siʼob tu yoʼolal le meyaj ku beetaʼal tumen u kaajal Jéeoba tiʼ tuláakal le yóokʼol kaabaʼ, beyoʼ k-tsʼáaiktiʼob xan u páajtalil u meyajtiʼob maʼalob le baʼaxoʼob yantiʼoboʼ. Baʼaleʼ, kex tumen Lucas 16:10 táan u tʼaan tiʼ baʼaloʼob yaan tiʼ máakeʼ, le baʼax ku yaʼalikoʼ jeʼel xan u yáantikoʼon tiʼ uláakʼ baʼaxoʼob ichil k-kuxtaleʼ.
Maʼ unaj k-ookoliʼ mix k-tuus
12, 13. ¿Tak tuʼux unaj u yilik máak maʼ u tuus mix u yookoleʼ?
12 Apóstol Pabloeʼ tu tsʼíibtaj: «Maʼalob k-ojelileʼ jach jeetsʼel u yanil k-tuukul, tumen k-kʼáat xíimbal maʼalob tiʼ tuláakal baʼal» (Hebreob 13:18). Le tʼaan «tuláakal baʼal» táan u tʼaan tiʼ tuláakal baʼax yaan yil yéetel taakʼin. Toʼoneʼ k-boʼotik k-pʼaax yéetel impuestoʼob tu kʼiinil, yéetel k-boʼotik le bajux aʼalaʼanoʼ. ¿Baʼaxten? Tumen k-ojel bey unaj k-beetikoʼ yéetel tumen k-yaabilaj tiʼ Dioseʼ ku péekskoʼon k-beet baʼax ku yaʼalik (Romailoʼob 13:5, 6). ¿Baʼax k-beetik ken k-kaxt wa baʼax? K-ilik sutik tiʼ u yuumil. Yéetel ken k-aʼal baʼaxten k-sutik upʼéel baʼaleʼ, ¡jach k-beetik u yúuchul tʼaan maʼalob tiʼ Dios!
13 Tak tuʼux ku meyaj máakeʼ kʼaʼabéet maʼ u tuus mix u yookol. Wa k-tsʼáaik k-óol meyajeʼ k-eʼesik máax Diosil táan k-meyajtik. Maʼ unaj k-okoltik súutukil tuʼux k-meyaj ikil k-beetik k-maʼakʼóoliliʼ, baʼaxeʼ, jach kʼaʼabéet k-tsʼáaik óol meyaj bey táan k-beetik utiaʼal Jéeobaeʼ (Efesoiloʼob 4:28; Colosailoʼob 3:23). Ku tuklaʼaleʼ, tiʼ upʼéel luʼumil tiʼ Europaeʼ, 33 tiʼ cada 100 j-meyajoʼobeʼ ku yaʼalikoʼob maʼatan u binoʼob meyaj tumen kʼojaʼanoʼob, baʼaleʼ chéen ku tuusoʼob. U j-jaajkunajoʼob Jéeobaeʼ maʼatech u kaxtik baʼal u yaʼaloʼob chéen utiaʼal maʼ u binoʼob meyaj. Yaan kʼiineʼ, yaan máaxoʼob u tsʼaamoʼob meyaj tiʼ u j-jaajkunajoʼob Jéeobaeʼ, tsʼoʼok u tsʼáaikoʼob maʼalob meyaj tiʼob tumen maʼatech u tuusoʼob mix tech u yookoloʼob yéetel tumen jach ku tsʼáaik u yóoloʼob tu meyajoʼob (Proverbios 10:4).
Kʼaʼabéet u chúukpajal k-óol kʼaʼaytaj
14, 15. ¿Bix jeʼel k-eʼesik chúukaʼan k-óol teʼ kʼaʼaytajoʼ?
14 ¿Bix túun jeʼel k-eʼesik chúukaʼan k-óol teʼ kʼaʼaytaj aʼalaʼantoʼon ka k-beetoʼ? Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Unaj k-kiʼikiʼtʼantik mantatsʼ Jajal Dios tu yoʼolal Jesucristo. Le kiʼikiʼtʼaanaʼ letiʼ le siibal unaj k-tsʼáaikoʼ. ¡Koʼox túun kiʼikiʼtʼantik u kaabaʼ yéetel k-chiʼ!» (Hebreob 13:15). Upʼéel bix jeʼel k-eʼesik chúukaʼan k-óol teʼ kʼaʼaytajoʼ letiʼe ka táakpajkoʼon mantatsʼoʼ. Maʼ unaj k-chaʼik u máan upʼéel mes maʼ k-tʼaan tiʼ Jéeoba yéetel tiʼ baʼaxoʼob u tukulmaj u beetikiʼ. K-táakpajal mantatsʼ xan teʼ kʼaʼaytajoʼ ku yáantkoʼon ka k-maas maʼalobkíint bix k-kaʼansaj.
15 Uláakʼ bix k-eʼesik chúukaʼan k-óol teʼ kʼaʼaytajoʼ letiʼe ken kʼaʼaytajnakoʼon jeʼex u yaʼalaʼaltoʼon tiʼ U Pʼíich Tulumil Kanan yéetel K-meeyjil tiʼ le Reinooʼ. Ken k-líiʼsba yéetel ken meyajnaktoʼon le bix u yaʼalaʼal ka k-beetoʼ, ¿máasaʼ ku yáantkoʼon utiaʼal ka maas xiʼiktoʼon utsil teʼ kʼaʼaytajoʼ? Ken k-kaxt utúul máak taak u kaambaleʼ, ¿k-bin wa tu séebaʼanil k-kaʼa xíimbalte? Ken káajak k-xook yéetel wa máaxeʼ, ¿k-bin wa xook yéetel teʼ kʼiin yéetel teʼ ora k-aʼaliktiʼoʼ? Wa ku chúukpajal k-óol kʼaʼaytajeʼ yaan u yantaltoʼon kuxtal minaʼan u xuul bey xan tiʼ le máaxoʼob kun uʼuykoʼonoʼ (1 Timoteo 4:15, 16).
Maʼ k-táakpajal tiʼ u baʼalubaʼob le yóokʼol kaabaʼ
16, 17. ¿Bix jeʼel k-eʼesik maʼatech k-táakpajal tiʼ u baʼalubaʼob le yóokʼol kaaboʼ?
16 Jesuseʼ tu yaʼalaj ich payalchiʼ yoʼolal u j-kaambaloʼob: «Teneʼ tsʼoʼok in tsʼáaiktiʼob a maʼalob péektsil, baʼaleʼ pʼektaʼanoʼob tumen yóokʼol kaab tumen maʼ yóokʼol kaabiloʼobiʼ jeʼel bix teen maʼ yóokʼol kaabileneʼ. Maʼ táan in kʼáatik teech ka a lukʼesoʼob tiʼ le yóokʼol kaabaʼ, táan in kʼáatik ka a tokoʼob tiʼ kʼasilbaʼal. Jeʼel bix maʼ yóokʼol kaabileneʼ bey xan letiʼob maʼ yóokʼol kaabiloʼobiʼ» (Juan 17:14-16). Maʼ xaaneʼ tsʼoʼok k-jach chʼaʼatukultik maʼ k-táakpajal tiʼ u baʼalubaʼob le yóokʼol kaab jeʼex tiʼ política, chaʼanoʼob, baʼaloʼob suukaʼan u beetaʼal tumen le maʼ jaajil religionoʼoboʼ bey xan maʼ k-núupkʼebantal. Baʼaleʼ ¿kux túun tiʼ baʼaloʼob mejentak? Maʼ xaaneʼ kex maʼ k-tsʼáaik cuentaeʼ, jeʼel u káajal k-tuukul jeʼex u tuukul le máaxoʼob maʼatech u meyajtikoʼob Diosoʼ. Wa maʼ k-kanáantikbaeʼ, jeʼel u káajal k-tsʼáaik nookʼoʼob maʼ maʼalob utiaʼal utúul cristianoeʼ. Ichil u yeʼesik máak chúukaʼan óolaleʼ táakaʼan u búukintik «kʼambeʼen nookʼoʼob, yéetel chʼaʼa subtalil bey xan yéetel kabal óolal» (1 Timoteo 2:9, 10). Beyoʼ, «maʼ táan k-tsʼáaik mix tuʼux u tʼóochpajal mix máak, utiaʼal maʼ u pʼaʼastaʼal k-meyaj. Baʼaleʼ k-kʼáat k-eʼes tiʼ jeʼel baʼalakeʼ toʼoneʼ u palitsiloʼon Jajal Dios» (2 Corintoiloʼob 6:3, 4).
17 Tumen k-kʼáat nojbeʼenkúunt Jéeobaeʼ, k-búukintik nookʼ kʼambeʼen u yilaʼal ken xiʼikoʼon teʼ muchʼtáambaloʼoboʼ yéetel teʼ noj muchʼtáambaloʼoboʼ. Utiaʼal k-eʼesik máax le Dios táan k-meyajtikoʼ, k-nookʼeʼ kʼaʼabéet limpio yéetel maʼalob u yilaʼal. Tak le angeloʼoboʼ ku yilkoʼob baʼaxoʼob k-beetik, jeʼex úuchik u yilkoʼob baʼax tu beetaj Pablo bey xan uláakʼ cristianoʼoboʼ (1 Corintoiloʼob 4:9). Ken xiʼikoʼon teʼ muchʼtáambaloʼoboʼ mantatsʼ kʼaʼabéet k-líiʼsikba maʼalob. Tu táan jujuntúuleʼ, u yeʼesaʼal chúukaʼan óolal tiʼ baʼaloʼob mejentak, jeʼex leloʼobaʼ, maʼ jach kʼaʼananiʼ, baʼaleʼ tu táan Jéeobaeʼ jach kʼaʼanan.
Le utsiloʼob ku taasik le chúukaʼan óolaloʼ
18, 19. ¿Baʼax utsiloʼob ku taasik u yeʼesik máak chúukaʼan óolal?
18 Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ kʼubéentaʼan tiʼ le cristianoʼob u tsʼaʼob kʼaj óolbil «u jejeláas utsil siibal Jajal Dios», lelaʼ chéen ku páajtal k-beetik «yéetel le muukʼ ku tsʼaʼabal [toʼon] tumen Jajal Diosoʼ» (1 Pedro 4:10, 11). Ichil le «u jejeláas utsil siibal Jajal Dios» kʼubéentaʼantoʼonoʼ tiaʼan xan le k-tsʼáaik kʼaj óoltbil baʼaxoʼob u tukulmaj u beetkoʼ. Baʼaleʼ, utiaʼal ka k-beet maʼalob le meyaj kʼubéentaʼantoʼonoʼ, Dioseʼ ku yáantkoʼon yéetel u kiliʼich muukʼ, «le nojoch páajtalil» ku taal tiʼ letiʼoʼ (2 Corintoiloʼob 4:7). Lelaʼ jach ku líiʼsik k-óol utiaʼal u páajtal k-aktáantik jeʼel baʼalak talamil ka yanaktoʼoneʼ.
19 Le salmistaoʼ tu kʼayaj: «Tuláakaleʼex máaxeʼex ka woksaj óoltikeʼex le Yuumtsiloʼ ka a yaabilteʼex; tumen letiʼ kanáantik tuláakal le máaxoʼob aʼalikoʼob baʼal jaajoʼ» (Salmo 31:23). Koʼoneʼex chʼaʼatuklik k-eʼesik chúukaʼan óolal tiʼ tuláakal baʼal tumen k-ojel Jéeobaeʼ letiʼ u «toksajil [wa máax salvartik] tuláakal máakoʼob, [maases] le máaxoʼob ku yoksaj óoloʼoboʼ» (1 Timoteo 4:10).
¿Kajaʼan wa tech?
• ¿Baʼaxten kʼaʼabéet u chúukpajal k-óol tak tiʼ «jumpʼíit baʼal»?
• ¿Bix jeʼel k-eʼesik chúukaʼan óolal...
... ken k-il maʼ k-tuus yéetel maʼ k-ookoleʼ?
... teʼ kʼaʼaytajoʼ?
... ken k-il maʼ k-táakpajal tiʼ u baʼalubaʼob le yóokʼol kaabaʼ?
[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 8]
Chúukpaj u yóoloʼob tiʼ «jumpʼíit baʼal» bey xan tiʼ «yaʼab baʼal»
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 11]
Kʼaʼabéet k-eʼesik chúukaʼan óolal «tiʼ tuláakal baʼal»
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 11]
Upʼéel bix jeʼel k-eʼesik chúukaʼan óolaleʼ letiʼe ken k-líiʼsba tubeel táanil tiʼ k-jóokʼol kʼaʼaytajoʼ
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 12]
Kʼaʼabéet k-búukintik nookʼoʼob kʼambeʼen u yilaʼal utiaʼal utúul cristiano