Toʼoneʼ k-xíimbal tu kʼaabaʼ Jéeoba, k-Dios
Toʼoneʼ k-xíimbal tu kʼaabaʼ Jéeoba, k-Dios
«Toʼoneʼ mantatsʼ bíin k-uʼuyajtʼant [wa «xíimbalnakoʼon yéetel», NM] Yuumtsil.» (MIQUEAS 4:5.)
1. ¿Baʼaxoʼob ku beetaʼal kaʼach tu kʼiiniloʼob Noé, yéetel baʼax tu beetaj letiʼ?
LE YÁAX máak ku yaʼalaʼal teʼ Biblia xíimbalnaj yéetel Diosoʼ, u kʼaabaʼeʼ Enoc. U kaʼatúuleʼ Noé. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «[Noeiʼ] juntúul máak sen uts, mantatsʼ ku [yuʼubajtʼantik Dios]. Ichil le máakoʼob kuxaʼanoʼob tiʼ le kʼiinoʼoboʼ, chéen letiʼ kuxlaj [wa xíimbalnaj] kaʼach jeʼel bix tu yóoltilak [Dioseʼ]» (Génesis 6:9). Tu kʼiiniloʼob Noeiʼ, óoliʼ mix máak adorartik Jéeoba jeʼex utstutʼaaneʼ. Baʼaleʼ, lelaʼ maas kʼaschaj le ka éem le kʼasaʼan angeloʼob kajtal yéetel le koʼoleloʼob teʼ Luʼumaʼ bey xan ka joʼopʼ u yantal u paalaloʼob; u paalaloʼobaʼ kʼuch kʼaj óolbiloʼob nefilim, «letiʼob tu beetajubaʼob nukuch baʼaloʼob tiʼ le úuchben kʼiinoʼoboʼ». Le oʼolal ku naʼataʼal baʼaxten jach chuʼup le Luʼum yéetel baʼaloʼob kʼaastakoʼ (Génesis 6:2, 4, 11). Baʼaleʼ Noeiʼ tu beetaj baʼax maʼalob yéetel «tu tseʼektaj [wa tu kʼaʼaytaj] toj kuxtal» (2 Pedro 2:5). Ka aʼalaʼab tiʼ ka u beet upʼéel cheem wa arca utiaʼal u salvarkuba wíinik yéetel baʼalcheʼobeʼ, Noeiʼ «tu beetaj tuláakal baʼax aʼalaʼab tiʼ tumen Dios» (Génesis 6:22). Lelaʼ ku yeʼesiktoʼoneʼ, Noeiʼ jach tu jaajil xíimbalnaj yéetel Dios.
2, 3. ¿Baʼax tu beetaj Noé unaj k-beetik xan beyoʼ?
2 Pabloeʼ tu chʼaʼachiʼitaj Noé ichil le máaxoʼob tu yeʼesoʼob oksaj óolaloʼ, tu yaʼalaj: «Tu yoʼolal le oksaj óolaloʼ Noeeʼ, le ka j-aʼalaʼab tiʼ tumen Jajal Dios bíin u kaʼaj úuchul baʼaloʼob maʼiliʼ páatak u yilaʼaloʼobeʼ, tu yuʼubaj tʼaan ka tu beetaj le cheem utiaʼal u tokik u yotochoʼ. Tu yoʼolal anji u yoksaj óolaleʼ, tu xotʼkʼintaj le máaxoʼob yóokʼol kaabiloʼoboʼ yéetel j-kʼaʼam bey juntúul máak toj tu táan Jajal Dioseʼ, tu yoʼolal le oksaj óolaloʼ» (Hebreob 11:7). ¡Bukaʼaj maʼalobil ka k-beet xan beyoʼ! Noeiʼ jach tu oksaj óoltaj Dioseʼ yaan u béeykuntik baʼax tu yaʼalaj u beetik, le oʼolaleʼ jach tu kʼubaj u yóol u meyajte. Teʼ kʼiinoʼob xanaʼ, yaʼab máakoʼobeʼ ku pʼatikoʼob paachil u baʼalubaʼob le yóokʼol kaabaʼ utiaʼal u maas kʼubikubaʼob u meyajtoʼob Jéeoba jeʼex tu beetil Noeoʼ. Le oksaj óolal ku yeʼesik le cristianoʼob ikil u kʼubik u yóoloʼob u meyajtoʼob Dios beyaʼ jach nojoch u yilaʼal, tsʼoʼoleʼ letiʼ kun beetik u salvarkubaʼob yéetel u salvarkuba u maasil (Lucas 16:9; 1 Timoteo 4:16).
3 Noé yéetel u familiaeʼ talam tu yiloʼob u yeʼeskoʼob oksaj óolal, jeʼex úuchik u talamtal tiʼ Enoc, u kaʼa abuelo, t-ilaj teʼ xook máanikoʼ. Tu kʼiinil Enoc yéetel tu kʼiinil Noeiʼ, maʼ yaʼab máaxoʼob meyajt Diosiʼ, le ka taal le Búulkabaloʼ chéen ocho u túulul máax tu salvartubaʼob. Noeiʼ tu kʼaʼaytaj toj kuxtalil tiʼ upʼéel yóokʼol kaab jach kʼasaʼan, tsʼoʼoleʼ, yéetel u yáantaj u familiaeʼ, tu beetaj upʼéel nojoch cheem utiaʼal u salvarkubaʼob tiʼ upʼéel nojoch búulkabal; kex teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ mix utéen ilaʼan upʼéel nojoch búulkabal. Le oʼolaleʼ, le máakoʼoboʼ jelaʼan úuchik u yilkoʼob le meyaj ku beetik kaʼach Noé yéetel u familiaoʼ.
4. ¿Baʼax aʼalaʼab tumen Jesús maʼ beetaʼab tumen u yéet kʼiiniloʼob Noeiʼ?
4 Ka tʼaanaj Jesús tiʼ u kʼiiniloʼob Noeiʼ, maʼ tu chʼaʼachiʼitaj le baʼaxoʼob jach kʼaastak ku beetaʼal kaʼachoʼ. Baʼaxeʼ tu chʼaʼachiʼitaj le úuchik u pʼáatal maʼ uʼuyaʼab le baʼax tu kʼaʼaytaj Noeoʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Táan u janaloʼob, táan u yukʼuloʼob, yéetel táan u tsʼoʼokol u beeloʼob tak le kʼiin ka j-ook Noé ichil le nojoch cheemoʼ». ¿Kʼaas wa túun u yukʼul, u janal yéetel u tsʼoʼokol u beel máak? Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ le máakoʼoboʼ chéen táan kaʼach máansik u kuxtaloʼob jeʼex «suukaʼanileʼ». Baʼaleʼ, táan kaʼach u náatsʼal le búulkabaloʼ, yéetel Noeiʼ táan u kʼaʼaytik toj kuxtalil. Le baʼaxoʼob kaʼach ku kʼaʼaytik yéetel le baʼaxoʼob maʼalobtak ku beetkoʼ unaj u péeksik kaʼach le máakoʼob u kʼex u kuxtaloʼoboʼ, baʼaleʼ, «maʼ tu naʼatajoʼob mix baʼaliʼ tak le kʼiin ka j-taal le búulkabaloʼ ka j-láaj bisaʼaboʼob» (Mateo 24:38, 39).
5. ¿Baʼax kʼaʼabéetchaj u yeʼesik Noé bey xan u familia?
5 Ken tuukulnakoʼon tiʼ le kʼiinoʼob jeʼeloʼ, k-ilkeʼ Noeiʼ tu beetaj baʼax maʼalob. Baʼaleʼ, táanil tiʼ u taal le Búulkabaloʼ kʼaʼabéetchaj maʼ u chʼaʼik saajkil utiaʼal maʼ u kuxtal jeʼex u maasil máakoʼoboʼ. Noé yéetel u familiaeʼ tu yeʼesoʼob nojoch oksaj óolal le ka tu beetoʼob upʼéel nojoch cheem yéetel le ka tu yoksoʼob tuláakal u jejeláasil baʼalcheʼob ichiloʼ. ¿Máan wa tu tuukuloʼob maʼ u beetkoʼob upʼéel nojoch cheem yéetel ka u bisoʼob upʼéel kuxtal jeʼex «suukaʼanileʼ»? Kex wal máaneʼ, baʼaleʼ maʼ tu chaʼajoʼob u lúuʼsaʼal u yóoloʼob utiaʼal ka xuʼuluk u beetkoʼob baʼax ku yaʼalik Jéeobaiʼ. Ka máan yaʼab jaʼaboʼob, u jaajileʼ, maas yaʼab tiʼ le bukaʼaj jeʼel u páajtal k-ilik bejlaʼoʼ, le oksaj óolal tu yeʼesaj Noeoʼ le beet u salvarkuba ka taal le Búulkabaloʼ. Baʼaleʼ, tuláakal le máaxoʼob bisik upʼéel kuxtal jeʼex «suukaʼanil» yéetel maʼ tu oksaj óoltoʼob wa táan u náatsʼal upʼéel Búulkabaleʼ láaj xuʼulsaʼabtiʼob tumen Jéeoba.
Le baʼaloʼob kʼaastakoʼ tu kaʼa chupaj le Luʼumaʼ
6. ¿Baʼaxoʼob úuchlaʼaj ka tsʼoʼok le Búulkabaloʼ?
6 Ka saʼapʼ u jaʼil le Búulkabaloʼ, joʼopʼ u kaʼa yaʼabtal máakoʼob way Luʼumeʼ. Kex beyoʼ le máakoʼoboʼ láayliʼ kʼebanoʼobeʼ, «tumen líikʼul tu táankelmil» le wíinikoʼoboʼ láayliʼ «chéen kʼaakʼas tuukul yaan [tiʼobeʼ]» (Génesis 8:21). Tsʼoʼoleʼ, kex le kʼasaʼan angeloʼob maʼ tu páajtal u sutkubaʼob wíinikiloʼ, láayliʼ táan u túulchʼintkoʼob le máakoʼob u beetoʼob baʼaloʼob kʼaastakoʼ. Yoʼolal u jach kʼasaʼaniloʼobeʼ, maʼ xáanchaj ka chíikpajeʼ le yóokʼol kaaboʼ tiʼ yaan tu yáanal u páajtalil le Kʼaasilbaʼaloʼ, le oʼolaleʼ le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ yanchaj u beetkoʼob tuláakal le ku páajtal «utiaʼal ka páatak [u] jéetsʼel pʼáatal[oʼob] tu contra u táabsajiloʼob kʼasilbaʼal», jeʼex xan u beetaʼal tumen le cristianoʼob teʼ kʼiinoʼobaʼ (1 Juan 5:19; Efesoiloʼob 6:11, 12).
7. ¿Bix úuchik u bin u maas yaʼabtal u beetaʼal baʼaxoʼob kʼaastak le ka tsʼoʼok le Búulkabaloʼ?
7 Tu kʼiiniloʼob Nimrod, le tsʼoʼok le Búulkabaloʼ, le Luʼumaʼ chuʼup tu kaʼatéen yéetel baʼaloʼob kʼaastak, yéetel joʼopʼ u maas kʼastal jeʼex úuchik u bin u yaʼabtal le máakoʼoboʼ bey xan úuchik u bin u jóoʼsaʼal baʼaloʼob túumbentak. Tu káajbaleʼ ku meyaj kaʼach chéen táatsʼ máaskaboʼob, lanzaʼob, flechaʼob, yéetel u carroiloʼob baʼateʼel. Baʼaleʼ ka máan kʼiineʼ káaj u jóokʼol u nuʼukuliloʼob baʼateʼel maas yaan u muukʼoʼob jeʼex tsʼoonoʼob yéetel cañonoʼob, yéetel tu yookbal le siglo 20, joʼopʼ u jóoʼsaʼal baʼaloʼob maas séeb u kíimsik máak. Ka yanchaj le yáax baʼateltáambaloʼ jóoʼsaʼab u túumben nuʼukuliloʼob baʼateʼel, jeʼex avionoʼob, tanqueʼob, submarinoʼob yéetel gas ku kíimsik máak, yéetel le baʼaloʼobaʼ kíimsaʼab u millonesi máakoʼob. ¿Chéen wa ka jáan úuchlaʼaj le baʼaloʼobaʼ? Maʼatech.
8. ¿Bix tsʼoʼok u béeychajal baʼax ku yaʼalik Apocalipsis 6:1-4?
8 Tu jaʼabil 1914, Jesuseʼ beetaʼab Reyil tiʼ u Reino Dios yaan teʼ kaʼanoʼ, teʼ jaʼab jeʼeloʼ tiʼ káaj «u kʼiinil Yuumtsil[iʼ]» (Apocalipsis 1:10). Le baʼax tsʼaʼab u yil apóstol Juan ku chíikpajal tu libroi Apocalipsiseʼ, ku yeʼesik Jesús bey utúul Rey tsʼoʼok u ganar u natʼmaj utúul sak tsíimineʼ, tu paacheʼ ilaʼab táan u bin máaxoʼob u natʼmoʼob xan u tsíimnoʼob ku chíikbeskoʼob jejeláas muʼyajiloʼob kun ilbil tumen tuláakal u máakiloʼob le Luʼumaʼ. Le máax natʼmil le tsíimin chak bey kʼáakʼoʼ «tu kʼamaj páajtalil utiaʼal u lukʼsik jeetsʼelil yóokʼol kaab yéetel u beetik u kíimsikuba wíinikoʼob tu baatsiloʼob; ka j-tsʼaʼab jumpʼéel nojoch máaskab tiʼ» (Apocalipsis 6:1-4). Le tsíimin yéetel le máak natʼmailoʼ u kʼáat u yaʼaleʼ baʼateltáambaloʼob, le «nojoch máaskab» xan tsʼaʼab tiʼoʼ ku chíikbesik le nukuch loob ku beetik u nuʼukulil le baʼateltáambaloʼob jach séeb u kíimsik yaʼab máakoʼob bejlaʼaʼ. Ichil le nuʼukuloʼobaʼ tiaʼan nukuch bombaʼob jeʼel u kíimsik u milesi máakoʼob cada upʼéeleʼ, tiaʼan xan le coheteʼob bisik le bombaʼob jach teʼ kúuchiloʼob taak u bombeartaʼaloʼob kex náach yaniloʼoboʼ, yéetel tiaʼan xan le venenoʼob yéetel baʼaloʼob jach séeb u kíimsik yaʼab máakoʼoboʼ.
Toʼoneʼ k-oksaj óoltik yaan u taasaʼal upʼéel xuʼulsajil tumen Dios
9. ¿Tiʼ baʼax jach chíikaʼan u kʼiiniloʼob Noé tiʼ le kʼiinoʼob bejlaʼaʼ?
9 Tu kʼiiniloʼob Noeiʼ, Jéeobaeʼ tu xuʼulsaj tiʼ le máaxoʼob beetik baʼaloʼob kʼaastak way Luʼumeʼ. ¿Kux túun teʼ kʼiinoʼobaʼ? ¿Maas wa maʼatech u beetaʼal baʼaxoʼob kʼaastak jeʼex tu kʼiiniloʼob Noeoʼ? Maʼatech, bejlaʼeʼ maas yaʼab u beetaʼal kʼaas. Tsʼoʼoleʼ, jeʼex tu kʼiiniloʼob Noeiʼ, le máakoʼob bejlaʼaʼ chéen chʼiikloʼob tiʼ u baʼalubaʼob, táan u kuxtaloʼob bey mix baʼal kun úuchleʼ, yéetel maʼatech u oksaj óoltikoʼob wa yaan u taasaʼal upʼéel xuʼulsajil tumen Dios (Lucas 17:26, 27). ¿Yaan wa túun baʼax oʼolal maʼ u oksaj óoltik máak wa yaan u taasaʼal upʼéel xuʼulsajil tumen Jéeoba? Minaʼan.
10. 1) ¿Baʼax ku taal u kʼiin ku sen chʼaʼachiʼitaʼal teʼ Bibliaoʼ? 2) ¿Baʼax unaj k-maas beetik bejlaʼeʼ?
10 Yaʼab jaʼaboʼob u bin u taal le Búulkabaloʼ, Enoqueʼ tu yaʼalaj yaan u taal upʼéel xuʼulsajil teʼ kʼiinoʼobaʼ (Judas 14, 15). Jesús xaneʼ tʼaanaj tiʼ upʼéel nojoch «mukʼyajil» ku taal u kʼiin (Mateo 24:21). Uláakʼ profetaʼob xaneʼ tu yaʼaloʼob yaan u taal upʼéel xuʼulsajil (Ezequiel 38:18-23; Daniel 12:1; Joel 2:31, 32), yéetel tu libroi Apocalipsiseʼ ku tsolik jach baʼax kun úuchul teʼ xuʼulsajiloʼ (Apocalipsis 19:11-21). Cada utúul tiʼ toʼoneʼ, unaj k-beetik jeʼex tu beetil Noeiʼ yéetel unaj k-kʼaʼaytik xan toj kuxtal; toʼoneʼ k-oksaj óoltik Jéeobaeʼ yaan u taasik upʼéel xuʼulsajil yéetel k-áantik uláakʼ máakoʼob ka xan u oksaj óoltoʼob. Tiʼ uláakʼ tʼaanoʼobeʼ, unaj k-xíimbal yéetel Dios jeʼex tu beetil Noeiʼ. Tsʼoʼoleʼ, wa k-kʼáat salvartbaeʼ maʼ unaj k-xulik xíimbal yéetel Diosiʼ. ¿Bix túun jeʼel u páajtal k-beetik kex yaʼab talamiloʼob k-aktáantik sáamsamaleʼ? Unaj k-jach oksaj óoltik Jéeobaeʼ yaan u béeykuntik baʼaxoʼob u tukulmaj u beetik (Hebreob 11:6).
Maʼ k-xulik k-xíimbal yéetel Dios tak ken k-aktáant talmiloʼob
11. ¿Bix k-beetik jeʼex tu beetil le cristianoʼob teʼ yáax siglooʼ?
11 Teʼ yáax siglooʼ, le máaxoʼob yéeyaʼanoʼob utiaʼal ka xiʼikoʼob kaʼanoʼ ku yaʼalaʼaltiʼobeʼ «máaxoʼob u kʼammajoʼob le maʼalob péektsiloʼ» (Beetaʼanoʼob [Hechos] 9:2). Tuláakal baʼaxoʼob ku beetkoʼobeʼ ku yeʼesik u yoksmaj u yóoloʼob tiʼ Jéeoba bey xan tiʼ Jesucristo. Maʼatech u beetkoʼob yaanal baʼax tiʼ le ku yaʼalik le maʼalob péektsil kaʼansaʼab tumen Jesusoʼ. Lelaʼ jach bey u beetaʼal xan tumen le cristianoʼob teʼ kʼiinoʼobaʼ.
12. ¿Baʼax úuch le ka tsʼoʼok u beetaʼal upʼéel milagro tumen Jesús utiaʼal u tséentik yaʼabkach máakoʼoboʼ?
12 Upʼéel baʼax úuch tu kʼiiniloʼob tiaʼan Jesús way Luʼumeʼ ku yeʼesik u jach kʼaʼabéetil le oksaj óolaloʼ. Upʼéel téeneʼ, Jesuseʼ tu beetaj upʼéel milagro utiaʼal u tséentik maas tiʼ cinco mil máakoʼob, leloʼ tu beetaj u jaʼakʼal u yóol yéetel u kiʼimaktal u yóol le máaxoʼob yanoʼoʼ. Baʼaleʼ koʼoneʼex ilik baʼax úuch ka tsʼoʼoki: «Le ka tu yilajoʼob le jakʼbeʼen chíikulal tu beetaj Jesusoʼ, tu yaʼalajoʼob: Tu jaajil le máakaʼ letiʼ le [profeta] unaj u taal yóokʼol kaabaʼ. Baʼaleʼ le ka tu kʼaj óoltaj Jesús jach u kʼáat bisbil yéetel muukʼ tumen le máakoʼob utiaʼal beetbil [reyiloʼ] ka j-bin tu juunal tu kaʼatéen tiʼ u kaʼanlil le puʼukoʼ» (Juan 6:10-15). Teʼ áakʼab jeʼeloʼ, Jesuseʼ bin táanxelil. Le úuchik u bin táanxelil utiaʼal maʼ u beetaʼal reyiloʼ, maʼ xaaneʼ tu beetaj u lúubul u yóol le máakoʼoboʼ. Tumen letiʼeʼ tsʼoʼok u yeʼesik yaan u naʼatil tiʼ utiaʼal u beetik yéetel yaan u páajtalil utiaʼal tsʼáaik baʼaxoʼob kʼaʼabéet tiʼ le máakoʼoboʼ. Baʼaleʼ, leloʼ maʼ letiʼ le kʼiin tukultaʼan tumen Jéeoba utiaʼal ka kʼuchuk u beetuba Reyiloʼ, yéetel u Reinoeʼ teʼ kaʼan kun yantaloʼ, maʼ teʼ Luʼumaʼ.
13, 14. ¿Baʼax tuukulil tu yeʼesaj yaʼabach máakoʼob, yéetel bix úuchik u yilaʼal wa yaan oksaj óolal tiʼob?
13 Kex beyoʼ le máakoʼoboʼ maʼ tu pʼatoʼob Jesusiʼ. Binoʼob u kaxtoʼob Jesús tak ka tu yiloʼob, jeʼex u yaʼalik Juaneʼ, «tiʼ uláakʼ juntséel le kʼáaʼnáaboʼ». ¿Baʼaxten binoʼob u kaxtoʼob tu kaʼatéen kex maʼ tu yóotaj u beet u Reyil tiʼobiʼ? Yaʼabeʼ tu yeʼesoʼob baʼax tuukulil yantiʼob le ka tu chʼaʼachiʼitoʼob le baʼax tsʼaʼab u jaant le israelitaʼob tumen Jéeoba teʼ tokoy luʼum tu kʼiiniloʼob Moisesoʼ. Tu tsʼáajoʼob naʼatbileʼ Jesuseʼ kʼaʼabéet kaʼach u tsʼáaiktiʼob baʼaxoʼob kʼaʼabéettiʼob. Ka tu yilaj Jesús baʼax yaan tu tuukuloʼobeʼ, ka joʼopʼ u kaʼansiktiʼob baʼax u kʼáat Dios utiaʼal u yutskíintik bix u tuukuloʼob (Juan 6:17, 24, 25, 30, 31, 35-40). Yaan tiʼobeʼ joʼopʼ u tʼaanoʼob tu contra Jesús, baʼaleʼ, maas tʼaanajoʼob tu contra le ka tu yaʼalaj le kettʼaanaʼ: «Tu jaajil kin waʼalik tiʼ teʼex, wa maʼ ta jaantikeʼex u wíinklil u Paal Máak yéetel ka wukʼikeʼex u kʼiʼikʼeleʼ, minaʼan kuxtal tiʼ teʼex. Le máax ku jaantik in wíinklil yéetel ku yukʼik in kʼiʼikʼeleʼ yaan kuxtal minaʼan u xuul tiʼ, yéetel teneʼ bíin in kaʼapúut kuxkíint tu tsʼook kʼiin» (Juan 6:53, 54).
14 Le kettʼaanoʼob tu beetaj Jesusoʼ tu chíikbesaj wa jach tu jaajil le máakoʼoboʼ u kʼáatoʼob xíimbal yéetel Dios, lelaʼ bey úuchik le ka tu yuʼuboʼob le kettʼaanoʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Yaʼab tiʼ u tsaypachoʼob Jesuseʼ tu yaʼalajoʼob: Le baʼax ku yaʼalikaʼ jach talam u kʼaʼamal. ¿Máax jeʼel u páajtal u yuʼubikeʼ?» Utiaʼal u yeʼesiktiʼob unaj yilkoʼob jach baʼax u kʼáat u yaʼal le baʼax ku kaʼansiktiʼoboʼ, Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Le pixanoʼ letiʼ ku tsʼáaik kuxtal, le bakʼoʼ mix baʼal u biilal. Le baʼaloʼob tsʼoʼok in waʼalik tiʼ teʼexaʼ u baʼaloʼobil pixan ku tsʼáaikoʼob kuxtal». Kex beyoʼ, yaʼabeʼ maʼ tu yóotaj u yuʼuboʼobiʼ, tumen le Bibliaoʼ ku yaʼalik xan: «Tiʼ le kʼiinoʼ, yaʼab tiʼ máaxoʼob ku tsaypachtikoʼob kaʼach Jesusoʼ tu kúulpachkuntajoʼob ka jáaw u máanoʼob tu yéetel» (Juan 6:60, 63, 66).
15. ¿Baʼax maʼalob tuukulil tu yeʼesaj jujuntúul tiʼ máaxoʼob tsaypacht Jesús?
15 Baʼaleʼ, maʼ tuláakal le máaxoʼob tsaypacht Jesús bey tu beetiloʼobiʼ. Kex le máaxoʼob chúukpaj u yóoloʼob u tsaypachtoʼob maʼ tu láaj naʼatoʼob le baʼaxoʼob tu kaʼansoʼ, tu jach kʼubaj u yóoloʼob tiʼ Jesús. Utúul tiʼ letiʼobeʼ Pedro, letiʼeʼ tʼaanaj tiʼ baʼax ku tuklikoʼob: «Yuumtsil, ¿tiʼ máax jeʼel u páajtal k-bineʼ? A tʼaanoʼobeʼ u tʼaaniloʼob kuxtal minaʼan u xuul» (Juan 6:68). ¡Bukaʼaj maʼalobil baʼax yaan tu tuukuloʼob, yéetel bukaʼaj maʼalobil ka tuukulnakoʼon xan beyoʼ!
16. ¿Bix jeʼel u yilaʼal wa k-kʼáat xíimbal yéetel Dioseʼ, yéetel baʼax maas maʼalob ka k-beete?
16 Teʼ kʼiinoʼobaʼ, yaan xan baʼax jeʼel u yeʼesik wa k-kʼáat xíimbal yéetel Dioseʼ. Maʼ xaaneʼ, jeʼel u lúubul k-óol ken k-il le baʼaxoʼob u yaʼalmaj Jéeoba u beetkoʼ tsʼoʼok u jach xáantal maʼ u béeykuntiʼ. Maʼ xaan xaneʼ jeʼel u lúubul k-óol ken k-il le baʼaxoʼob ku taasik le libroʼob yéetel le revistaʼoboʼ jach talam u naʼataʼaloʼob. Yéetel maʼ xaan xaneʼ jeʼel u lúubul k-óol yoʼolal baʼax ku beetik utúul máax meyajtik Jéeobaeʼ. ¿Maʼalob wa ka k-xul xíimbal yéetel Dios chéen yoʼolal baʼaloʼob beyaʼ? ¡Maʼatech! Le máaxoʼob tu xuloʼob u máanoʼob yéetel Jesús úuchiloʼ tu yeʼesoʼob maʼ u kʼáatoʼob xíimbal yéetel Diosiʼ. Toʼoneʼ maʼ unaj k-beetik beyoʼ.
«Toʼoneʼ maʼ beyoʼon [jeʼex] le máaxoʼob ku suutoʼob paachil[oʼ]»
17. ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal maʼ k-xulik k-xíimbal yéetel Dioseʼ?
17 Apóstol Pabloeʼ tu tsʼíibtaj: «Tuláakal Kiliʼich Tsʼíibeʼ Jajal Dios j-tsʼáa tiʼ tuukul utiaʼal ka tsʼíibtaʼak» (2 Timoteo 3:16). Ichil le Bibliaoʼ Jéeobaeʼ ku yaʼaliktoʼon: «Way yaan le bejaʼ, xeeneʼex teʼelaʼ» (Isaías 30:21). Wa k-beetik baʼax ku yaʼalik u Tʼaan Dioseʼ yaan u yáantkoʼon utiaʼal k-ilik bix k-xíimbal (Efesoiloʼob 5:15). Wa k-xokik le Biblia yéetel k-tuukul tiʼ le baʼax k-kanikoʼ yaan u yáantikoʼon utiaʼal maʼ k-xulik «kuxtal jeʼel bix [u] kaʼansik toʼon le jaajoʼ» (3 Juan 3). Jeʼex aʼalaʼabik tumen Jesuseʼ, «le pixanoʼ [wa le kiliʼich muukʼoʼ] letiʼ ku tsʼáaik kuxtal, le bakʼoʼ mix baʼal u biilal». K-ilik túuneʼ le nuʼuktaj maas maʼaloboʼ chéen letiʼe ku taal tiʼ Diosoʼ, letiʼ le ku tsʼáaiktoʼon yéetel u Tʼaanoʼ, u kiliʼich muukʼoʼ bey xan yéetel u kaajaloʼ.
18. 1) ¿Baʼax maʼ maʼalob ku beetaʼal tumen jujuntúul máaxoʼob meyajtik Diosiʼ? 2) ¿Baʼax oksaj óolalil k-ilik u yantaltoʼon?
18 U suukileʼ, le máaxoʼob maʼ kiʼimak u yóoloʼob tumen chéen tiʼ letiʼob ku tuukuloʼob yéetel tumen bey jach tsʼoʼok u xáantal maʼ béeyak baʼax ku páaʼkoʼobeʼ, ku yilkoʼob u chʼíikloʼob u kaxtoʼob chéen u baʼalubaʼob le yóokʼol kaabaʼ. Tumen ku yilkoʼob bey jach yaʼab u bin u béeykuntik Dios baʼax u yaʼalmeʼ, ku chʼíikloʼob u kaxtoʼob chéen u yutsiloʼob yéetel ku xuʼulul u tsʼáaikoʼob táanil le Reinooʼ (Mateo 24:42). Leloʼ jach upuliʼ maʼ maʼalob ka u beet máakiʼ. Koʼoneʼex ilik baʼax tu yaʼalaj apóstol Pablo: «Toʼoneʼ maʼ beyoʼon le máaxoʼob ku suutoʼob paachil utiaʼal saʼatsajiloʼ, baʼaleʼ beyoʼon le máaxoʼob ku yoksaj óoloʼoboʼ yéetel ka toʼokok u pixanoʼob [wa u kuxtaloʼob]» (Hebreob 10:39). Bejlaʼeʼ kuxaʼanoʼon tiʼ kʼiinoʼob jach talamtak, jeʼex tu kʼiiniloʼob Enoc yéetel Noeiʼ, baʼaleʼ jeʼex letiʼobeʼ, yantoʼon u jatsʼuts páajtalil k-xíimbal yéetel Dios. Wa k-beetik beyoʼ, yaan k-maas oksaj óoltik yéetel u taaktal k-ilik u béeykuntik baʼaxoʼob u yaʼalmaj u beetik Jéeoba: u luʼsik tuláakal baʼaxoʼob kʼaastak yéetel u taasik upʼéel túumben yóokʼol kaab. ¡Bukaʼaj jaʼtsil baʼaxoʼob u yaʼalmaj Jéeoba u beetik!
19. Jeʼex u yaʼalik Miqueaseʼ, ¿baʼax tuukulil yaan tiʼ máaxoʼob meyajtik Dios?
19 Profeta Miqueaseʼ nuʼuktaʼab ka u tsʼíibteʼ «u chuukan kaajoʼoboʼ ku yuʼubaj tʼantikoʼob u [diosoʼob]». Tsʼoʼoleʼ, ka tu yaʼalaj baʼax tuukulil yaan tiʼ letiʼ ku chíikbesaʼal xan tumen u chuukan máaxoʼob meyajtik Jéeobaoʼ, tu tsʼíibtaj: «Toʼoneʼ mantatsʼ bíin k-uʼuyajtʼant [wa «xíimbalnakoʼon yéetel», NM] Yuumtsil» (Miqueas 4:5). Wa bey a tuukul jeʼex Miqueasoʼ, kex jeʼel bukaʼaj talmil ka a aktáanteʼ maʼ ken a náachkuntaba tiʼ Jéeoba (Santiago 4:8). Cada utúul tiʼ toʼoneʼ kʼaʼabéet k-tsʼíiboltik k-xíimbal yéetel k-Dios, Jéeoba, bejlaʼeʼ yéetel utiaʼal mantatsʼ.
¿Bix jeʼel a núukikeʼ?
• ¿Tiʼ baʼax chíikaʼan u kʼiiniloʼob Noé tiʼ le kʼiinoʼob bejlaʼaʼ?
• ¿Baʼax beetaʼab tumen Noé yéetel u familia, yéetel bix jeʼel k-beetik xan beyoʼ?
• ¿Baʼax tuukulil eʼesaʼab tumen jujuntúul máaxoʼob tsaypachtik Jesús kaʼachi?
• Toʼon táan k-tsaypachtik Cristoeʼ, ¿baʼax k-chʼaʼatukulmaj k-beetik?
[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 28]
Jeʼex tu kʼiiniloʼob Noeiʼ, le máakoʼob bejlaʼaʼ chʼiikloʼob chéen tiʼ u baʼalubaʼob
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 29]
Toʼon k-kʼaʼaytik le Reinooʼ, «maʼ beyoʼon [jeʼex] le máaxoʼob ku suutoʼob paachil[oʼ]»