Kʼaʼabéet jach kaxtik bix jeʼel k-kʼaʼaytik le maʼalob péektsiloʼ

«Tsʼoʼok in beetikimba jeʼel bix cada juntúuleʼ utiaʼal in [salvartik] tsʼeʼetsʼek tiʼob[iʼ].» (1 CORINTOILOʼOB 9:22.)

1, 2. 1) ¿Bix u yilaʼal jach u yojel kʼaʼaytaj Pablo kaʼachi? 2) Pabloeʼ, ¿bix tu yilil le meyaj tsʼaʼab tiʼoʼ?

MAʼALOB kaʼach u yuʼubkuba ichil maʼalob máakoʼob kaʼanchajaʼan u xookoʼob bey xan ichil chéen j-meen najoʼob. Jeʼex u péeksik u yóol kaʼach chéen j-kolnáaloʼob tiʼ u kaajil Frigiaeʼ bey xan u péeksik u yóol kaʼach noj jalaʼachoʼob tiʼ Roma. Le baʼax tu tsʼíibtoʼ kʼuch tu puksiʼikʼal griegoʼob yéetel judíoʼob, kex maʼ upʼéeliliʼ u tuukuloʼobiʼ. Mix máak ku waʼatal kaʼach tu táan u tʼaan, baʼaleʼ jach xan u yojel kaʼach u péeks u puksiʼikʼal máak. Ku chʼaʼachiʼitik kaʼach baʼax ku creertik le máakoʼoboʼ utiaʼal u yilik u natsʼik kex wa jaytúul tiʼ Cristoiʼ (Beetaʼanoʼob [Hechos] 20:21).

² Táan k-tʼaan tiʼ Pablo, utúul apóstol jach tu kaxtaj bix u kʼaʼaytik le maʼalob péektsiloʼ (1 Timoteo 1:12). Yéeyaʼab tumen Jesús utiaʼal u tsikbaltik u «kʼaabaʼ tiʼ u kajnáaliloʼob yaanal luʼumoʼob, tiʼ [reyoʼob]» yéetel tiʼ le israelitaʼoboʼ (Beetaʼanoʼob 9:15). Pabloeʼ, ¿bix tu yilil le meyaj tsʼaʼab tiʼaʼ? Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Tsʼoʼok in beetikimba jeʼel bix cada juntúuleʼ utiaʼal in [salvartik] tsʼeʼetsʼek tiʼob jeʼel bix ka páatakeʼ. Kin beetik tuláakal le baʼaloʼobaʼ tu yoʼolal le maʼa lob péektsiloʼ» (1 Corintoiloʼob 9:19-23). Le bix úuchik u kʼaʼaytajoʼ, ¿bix jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal k-maas kanik bix jeʼel k-kʼaʼaytik le maʼalob péektsiloʼ?

Utúul máak tu kʼexaj u tuukuleʼ ku tsʼoʼokbesik le talam meyaj tsʼaʼab tiʼoʼ

3. Pabloeʼ, ¿bix kaʼach u yilik u disipuloʼob Cristo?

³ Pablo kaʼacheʼ, ¿séeb wa u naʼatik bix u tuukul u maasil, le oʼolal yéeyaʼab utiaʼal u beet le meyajaʼ? Maʼatech. Letiʼ kaʼacheʼ ku tuklikeʼ maʼ kʼambeʼen u adoración u disipuloʼob Cristoiʼ, le oʼolal tu jach chʼaʼapachtoʼob. Tu táankelmileʼ maʼalob tu yilil kíimsaʼabik Esteban, tsʼoʼoleʼ ka joʼopʼ u sen chʼaʼapachtik le cristianoʼoboʼ (Beetaʼanoʼob 7:58; 8:1, 3; 1 Timoteo 1:13). Baʼaleʼ tumen jach u pʼekmoʼob yéetel taak u kíimskoʼobeʼ, maʼ chéen tu chʼaʼapachtoʼob tu kaajil Jerusaleniʼ, bin tak u chʼaʼapachtoʼob tu kaajil Damasco (Beetaʼanoʼob 9:1, 2).

4. ¿Baʼax yanchaj u beetik Pablo utiaʼal u tsʼoʼokbesik le meyaj tsʼaʼab tiʼoʼ?

⁴ Maʼ xaaneʼ, Pablo kaʼacheʼ jach u pʼekmaj u disipuloʼob Cristo tumen ku tuklikeʼ le baʼax ku kaʼanskoʼoboʼ yaan u kʼaskúuntik u religión le judíoʼob ikil ken u yoksiloʼob kaʼansajoʼob maʼ tiʼ le judíoʼob u taaloʼoboʼ. Letiʼ kaʼacheʼ fariseo, kʼaabaʼ u kʼáat u yaʼal «jumpáaykuntaʼan» (Beetaʼanoʼob 23:6). Chéen tukult bix tu yuʼubiluba ka tu yojéeltaj yéeyaʼab tumen Dios utiaʼal u kʼaʼaytik u maʼalob péektsil Cristo ¡tiʼ le maʼ judíoʼoboʼ! (Beetaʼanoʼob 22:14, 15; 26:16-18.) Le fariseoʼob kaʼachoʼ maʼatech mix tak u yóotkoʼob janal yéetel máaxoʼob kʼeban máak utiaʼaloʼob (Lucas 7:36-39). Maʼ xaaneʼ, Pabloeʼ talamchaj u kʼexik bix u tuukul utiaʼal ka tuukulnak jeʼex u kʼáat Dioseʼ, máax u kʼáat ka u salvartuba tuláakal máak (Galaciailoʼob 1:13-17).

5. ¿Baʼax unaj k-beetik jeʼex tu beetil Pabloeʼ?

⁵ Maʼ xaaneʼ toʼon xaneʼ unaj k-kʼexik tuukul. ¿Baʼaxten? Tumen jeʼel tuʼuxakeʼ táan u maas yaʼabtal u jejeláasil máakoʼob k-ilkoʼob teʼ tuʼux kʼaʼaytajoʼ. Le oʼolaleʼ unaj k-ilik luʼsik tiʼ toʼon jeʼel baʼalak tuukul maʼ maʼalob yantoʼon tiʼ u maasileʼ (Efesoiloʼob 4:22-24). Kex maʼ k-kʼáateʼ, le tuʼux kajaʼanoʼon yéetel bix líiʼsaʼanikoʼonoʼ yaan u yil yéetel bix k-tuukul; jeʼel u beetik u yantaltoʼon tuukuloʼob maʼ maʼalobtak maʼ tu páajtal k-jáan k-kʼexikeʼ. Utiaʼal k-kaxtik yéetel k-áantik le máakoʼob beyoʼob tamanoʼ, kʼaʼabéet luʼsik tiʼ toʼon le tuukuloʼobaʼ (Romailoʼob 15:7). Pabloeʼ bey tu beetil. Tu kʼamaj u talam meeyjil u kʼaʼaytik le maʼalob péektsil tiʼ u jejeláasil máakoʼoboʼ, yéetel yoʼolal u yaabilajeʼ, tu kaxtaj bix jeʼel u kʼuchul tu puksiʼikʼaloʼobeʼ. Bey xan unaj k-beetik. Ken k-il bix úuchik u kʼaʼaytaj Pablo, le máax túuxtaʼab tiʼ le maʼ judíoʼoboʼ, k-ilkeʼ jach tu kaxtaj bix u kʼaʼaytik le maʼalob péektsiloʼ (Romailoʼob 11:13). *

Bix u kʼaʼaytaj Pablo kaʼachi

6. ¿Bix u yilaʼal Pabloeʼ tu chʼaʼaj en cuenta baʼaxoʼob u yojel yéetel baʼaxoʼob ku creertik máaxoʼob chʼenxikintik, yéetel baʼax tu béeykuntaj tu yoʼolal?

⁶ Pabloeʼ tu chʼaʼaj en cuenta baʼaxoʼob u yojel yéetel baʼaxoʼob ku creertik máaxoʼob chʼenxikintik. Ka tʼaanaj yéetel rey Agripa Segundoeʼ, tu yaʼaleʼ Agripaeʼ u «kʼaj óol tuláakal le baʼax suuk [u beetik] le judíoʼoboʼ yéetel le baʼaxoʼob [ku baʼateltʼantikoʼoboʼ]». Ku tsʼoʼoleʼ ka tʼaanaj tiʼ baʼaxoʼob ku creertik Agripa yéetel tiʼ baʼaxoʼob ku naʼatik tubeel. Jach táaj maʼalob bix úuchik u tʼaan, le oʼolal Agripaeʼ tu yaʼalaj: «Jumpʼíit tu binetaj a woksik tin pool in beetikimba cristianoil» (Beetaʼanoʼob 26:2, 3, 27, 28).

7. ¿Bix u yilaʼal Pabloeʼ tu kʼexaj tiʼ baʼax ku tʼaan ka tʼaanaj yéetel u múuchʼ máakoʼob tiʼ Listra?

⁷ Pablo xaneʼ tu kʼexaj tiʼ baʼax ku tʼaan jeʼex kʼaʼabéetchajikeʼ. Bey u yeʼesik le ka tu yaʼalaj tiʼ u múuchʼ máakoʼob tiʼ u kaajil Listra maʼ unaj u taasaʼal letiʼ yéetel Bernabé bey diosiloʼobiʼ. U kajnáaliloʼob Listraeʼ licaónica ku tʼankoʼob kaʼachi yéetel ku yaʼalaleʼ tiaʼanoʼob ichil le máaxoʼob jach maʼ kaʼanchajaʼan u xookoʼob yéetel jach supersticiosoʼob kaʼachoʼ. Beetaʼanoʼob 14:14-18 ku yeʼeskeʼ Pabloeʼ tʼaanaj tiʼ baʼaxoʼob yaan teʼ kaʼan bey xan teʼ Luʼumaʼ, yéetel tiʼ baʼaxoʼob ku tsʼáaik sáamsamal Dios tiʼ wíinikoʼob,  utiaʼal u yeʼesik Dioseʼ maas jach nojoch yanik tiʼ wíinik. Le baʼax tu yaʼalaʼ jach séeb u naʼataʼal, yéetel maʼ xaneʼ, le beet u «lukʼsi[k] tu tuukul le máakoʼoboʼ u kíimsikoʼob le wakaxoʼob» u kʼáat kʼuboʼob kaʼach tiʼoboʼ.

8. ¿Baʼax tu beetaj Pablo kex yaan kʼiin wéej kʼuuxilnaji?

⁸ Lelaʼ maʼ u kʼáat u yaʼal wa Pablo ku beetik tuláakal kaʼach jach tubeeliʼ; yaan kʼiineʼ wéej kʼuuxilnaji. Jeʼex utéen ka aʼalaʼab tumen utúul judío u kʼaabaʼ Ananías ka laʼajak, kex mix baʼal u beetmeʼ, Pabloeʼ tu kʼáat núuktaj u tʼaan; baʼaleʼ ka tu yojéeltaj tʼaanaj kʼaas tu contra u nojoch sacerdotei le templooʼ, tu jáan kʼáataj ka saʼasaʼak (Beetaʼanoʼob 23:1-5). Ka xan kʼuch tu kaajil Atenaseʼ, kʼuuxilnaj ka tu yilaj chuup le kaaj yéetel imagenoʼoboʼ. Baʼaleʼ le ka tʼaanaj teʼ Areopagooʼ maʼ tu yeʼesaj wa kʼuuxiʼ. Baʼaxeʼ tu yilaj u tʼaan tiʼ baʼaxoʼob jeʼel u kʼamik le atenienseʼoboʼ, jeʼex le ka tʼaanaj tiʼ upʼéel altar beetaʼan utiaʼal utúul Dios maʼ kʼaj óolaʼaniʼ bey xan le ka tu chʼaʼachiʼitaj utúul tiʼ u poetaʼob (Beetaʼanoʼob 17:16-28).

9. ¿Baʼax tu chʼaʼaj en cuenta le apóstol Pablooʼ?

⁹ Pablo xaneʼ tu chʼaʼaj en cuenta bix líiʼsaʼanik yéetel tuʼux kajaʼan le máakoʼob yéetel tʼaanajoʼ. Jeʼex ka tsʼíibnaj tiʼ le cristianoʼob yanoʼob Romaoʼ, tu chʼaʼaj en cuenta kajaʼanoʼob teʼ kaaj maas yaan u muukʼ teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ. Yoʼolal lelaʼ, tu cartaeʼ tu jach eʼeseʼ le u kuxtal Jesús tu kʼubaj t-óolal utiaʼal u salvarkoʼonoʼ jach yaan u muukʼ utiaʼal u paʼik u muukʼ le kʼeban ku bisaj tiʼ le kíimiloʼ. Jeʼex ilkoʼ, Pabloeʼ ka tsʼíibnaj tiʼ le cristianoʼob yaan Roma yéetel tiʼ uláakʼ kaajoʼob yaan yaanal u páajtalil Romaeʼ tʼaanaj tiʼ baʼaxoʼob jeʼel u kʼuchul tu puksiʼikʼaloʼobeʼ (Romailoʼob 1:4; 5:14, 15).

10, 11. Pabloeʼ, ¿bix u chʼaʼachiʼitik kaʼach baʼaloʼob jach kʼaj óolaʼan tumen máaxoʼob uʼuyik? (Il le tsolajoʼ.)

¹⁰ ¿Bix kaʼach u tsolik Pablo le baʼaloʼob talam u naʼataʼaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ? Letiʼeʼ jach u yojel kaʼach u ket yéetel baʼaloʼob kʼaj óolaʼan bey xan séeb u naʼataʼal. Koʼox ilik upʼéel bix úuchik u beetik: letiʼeʼ u yojel kaʼacheʼ u kajnáaliloʼob Romaeʼ maʼ jelaʼan u yilkoʼob u yantal u esclavo máakiʼ, tumen upʼéel baʼal jach suukaʼan kaʼach ichil tuláakal le kaajoʼob yaan yáanal u kʼab Romaoʼ; maʼ xaaneʼ yaʼab tak tiʼ máaxoʼob xok u cartaeʼ esclavoʼob. Le oʼolal tʼaanaj tiʼ le esclavitud utiaʼal u yeʼesik máakeʼ jeʼel u páajtal u yéeyik u beetkuba esclavo tiʼ le kʼebanoʼ wa tiʼ Dios (Romailoʼob 6:16-20).

¹¹ Upʼéel libroeʼ ku yaʼalikeʼ «ichil le romanoʼob kaʼachoʼ, utúul tsʼuuleʼ jeʼel u páajtal u jáalkʼabtik u esclavo chéen beyoʼ. Le esclavo xanoʼ jeʼel u páajtal u boʼotik u jáalkʼabtaʼaleʼ. Jeʼel xan u páajtal u jáalkʼabtaʼal wa ku máansaʼal tu kʼaabaʼ utúul dios u esclavitudeʼ». Le esclavo ku jáalkʼabtaʼaloʼ, wa u kʼáateʼ, jeʼel u páajtal u pʼáatal náajal tu yiknal u tsʼuulil kaʼacheʼ. Pabloeʼ tʼaanaj tiʼ lelaʼ le ka tu yaʼalaj cada utúuleʼ jeʼel u páajtal u yéeyik máax ken u yuʼub u tʼaaneʼ: le kʼebanoʼ wa Dios. Le cristianoʼob yanoʼob Romaoʼ jáalkʼabtaʼaboʼob tiʼ le kʼebanoʼ, ka tiaʼalintaʼaboʼob tumen Dios. Kex letiʼob kaʼach ken u yéeyoʼob wa u kʼáat u yuʼuboʼob u tʼaan Dioseʼ, láayliʼ xan jeʼel u páajtal u yéeykoʼob u yuʼub koʼob u tʼaan le kʼeban, u yúuchben tsʼuuloʼoboʼ. Le baʼax jach kʼaj óolaʼan tu chʼaʼachiʼitaj Pabloaʼ tu péeksaj le cristianoʼob yanoʼob Roma ka u tukloʼob máax tsʼuulil ku meyajkoʼoboʼ. *

Baʼax k-kanik tiʼ Pablo

12, 13. 1) ¿Baʼax unaj k-beetik utiaʼal k-kʼuchul tu puksiʼikʼal le máaxoʼob chʼenxikintkoʼonoʼ? 2) ¿Baʼaxoʼob tsʼoʼok a wilik utstutʼaan u yuʼubal tumen jejeláas máakoʼob?

¹² Jeʼex Pabloeʼ, kʼaʼabéet k-jach kaxtik bix jeʼel k-kʼaʼaytik le maʼalob péektsil utiaʼal ka kʼuchuk tu puksiʼikʼal le jejeláas máakoʼob yéetel k-tʼaanoʼ. Utiaʼal u kʼamkoʼob le maʼalob péektsiloʼ maʼ chéen unaj k-jáan xíimbalkoʼobiʼ, mix xan chéen unaj k-tsikbaltiktiʼob upʼéel baʼal tukulmaj k-aʼalikiʼ mix xan chéen k-pʼatik upʼéel revista tiʼobiʼ. Kʼaʼabéet k-tuklik baʼax kʼaʼabéettiʼob, baʼax chiʼichnakkúuntikoʼob, baʼax utstutʼaanoʼob, baʼax sajakkúuntkoʼob yéetel baʼax u pʼeekoʼob. Utiaʼal lelaʼ kʼaʼabéet k-jóoʼsik u tiempoi utiaʼal k-tuklik bix jeʼel k-áantikoʼobeʼ; yaʼab sukuʼunoʼobeʼ yéetel kiʼimak óolal ku beetkoʼob lelaʼ. Bey u yeʼesik le baʼax ku yaʼalik u najil meyaj tiʼ u j-jaajkunajoʼob Jéeoba tiʼ u luʼumil Hungríaoʼ: «Le sukuʼunoʼoboʼ ku respetarkoʼob baʼax suuk u beetik le táanxel luʼumiloʼoboʼ bey xan bix u kuxtaloʼob; maʼatech u páaʼkoʼob ka kuxlakoʼob jeʼex suukil teʼ luʼumaʼ». U j-jaajkunajoʼob Jéeoba tiʼ tuláakal yóokʼol kaabeʼ bey xan u tuukuloʼobaʼ.

¹³ U kajnáaliloʼob upʼéel luʼum pʼaatal tu lakʼinil le yóokʼol kaabaʼ jach ku tuukuloʼob yoʼolal u toj óolaloʼob, bix ken u líiʼsil u paalaloʼob yéetel ka xooknakoʼob. Le oʼolaleʼ le sukuʼunoʼoboʼ ku yilik u tʼaanoʼob tiʼ le baʼaloʼobaʼ maʼ tiʼ le talamiloʼob ku yilaʼal teʼ yóokʼol kaabaʼ. Tiʼ upʼéel u noj kaajil Estados Unidoseʼ, le sukuʼunoʼoboʼ tu yiloʼobeʼ tiʼ upʼéel barrioeʼ le máaxoʼob kajaʼanoʼoboʼ jach ku chiʼichnaktaloʼob tu yoʼolal le ookoliloʼ, u jeʼelel le camionoʼob yoʼolal le sen traficooʼ yéetel u yaʼabtal u beetaʼal loob. Le sukuʼunoʼoboʼ tsʼoʼok u yilkoʼob u yutsil u tʼaanoʼob tiʼ le baʼaloʼobaʼ. Le máax maʼalob u kaʼansajeʼ, kex jeʼel baʼalak ka u yéey u tsikbalteʼ, ku yilik u líiʼsik u yóol le máaxoʼob chʼenxikintkoʼ. Le oʼolal ku tʼaan tiʼ le utsil ku taasik u beetaʼal baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ bey xan le maʼalob kuxtal ku yaʼalik Dios u taaskoʼ (Isaías 48:17, 18; 52:7).

14. Tsol bix jeʼel k-kʼaʼaytik le maʼalob péektsil tiʼ cada máakoʼ.

¹⁴ Yaan uláakʼ baʼax oʼolal unaj k-kaxtik bix jeʼel k-kʼaʼaytik le maʼalob péektsiloʼ: cada máakeʼ jelaʼan bix líiʼsaʼanik, bukaʼaj xook u beetmaj yéetel baʼaxoʼob ku creertik. Le bix jeʼel k-tʼaan yéetel utúul máak ku creertik yaan Dios, baʼaleʼ maʼ tu kʼamik le Bibliaoʼ, maʼ bey jeʼel k-tʼaan yéetel utúul máak ku yaʼalik minaʼan Diosiʼ. Le xan bix jeʼel k-tʼaan yéetel utúul máak maʼ tu kʼamik tuláakal juʼun u taal tiʼ le Bibliaoʼ, maʼ bey jeʼel k-tʼaan yéetel le máax ku kʼamik baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ. Cada máak xaneʼ maʼ upʼéeliliʼ bukaʼaj xook u beetmiʼ, le oʼolal  unaj k-kaxtik bix jeʼel k-kʼaʼaytik le maʼalob péektsil tiʼoboʼ. Máax maʼalob u kaʼansajeʼ ku yilik u tʼaan tiʼ baʼax utstutʼaan cada máak (1 Juan 5:20).

Kʼaʼabéet k-áantik le túumbentakoʼoboʼ

15, 16. ¿Baʼaxten kʼaʼabéet k-áantik le túumbentakoʼoboʼ?

¹⁵ Pabloeʼ maʼ chéen tu yilaj u maʼalobkíintik u kaʼansajiʼ, tu yilaj xan u kaʼansik le táankelem sukuʼunoʼob, jeʼex Timoteo yéetel Tito, utiaʼal xan u maas maʼalobkíintik bix u kʼaʼaytajoʼob (2 Timoteo 2:2; 3:10, 14; Tito 1:4). Bejlaʼa xaneʼ yaʼab sukuʼunoʼob kʼaʼabéet u yáantaʼaloʼob.

¹⁶ Tu jaʼabil 1914 kex cinco mil j-jaajkunajoʼob tiʼ Jéeoba yaan kaʼach tuláakal yóokʼol kaab; baʼaleʼ bejlaʼeʼ óoliʼ tuláakal semanaeʼ ku yok jaʼ kex cinco miliʼ (Isaías 54:2, 3; Beetaʼanoʼob 11:21). Le túumbentakoʼoboʼ, ken káajak u muchʼkubaʼob yéetel toʼon, bey xan ken taakak u jóoʼloʼob teʼ kʼaʼaytajoʼ, kʼaʼabéet áantajtiʼob (Galaciailoʼob 6:6). Utiaʼal lelaʼ jach unaj k-beetik jeʼex tu beetil Jesuseʼ. *

17, 18. ¿Bix jeʼel k-áantik le túumbentakoʼob utiaʼal maʼ u sajaktaloʼob kʼaʼaytajoʼ?

¹⁷ Jesuseʼ maʼ chéen tu yilaj tuʼux yaan máakoʼob utiaʼal u túuxtik u apostoloʼob kʼaʼaytajiʼ. Táanil tu yaʼalajtiʼob jach unaj u kʼaʼaytaʼal le maʼalob péektsiloʼ yéetel ka kʼáat óolnakoʼob utiaʼal ka béeyak, tsʼoʼoleʼ ka tu tsʼáaj óoxpʼéel baʼal kun áantikoʼob: utúul máax láakʼintkoʼob, tuʼux kun kʼaʼaytajoʼob yéetel baʼax ken u yaʼaloʼob (Mateo 9:35-38; 10:5-7; Marcos 6:7; Lucas 9:2, 6). Toʼon xaneʼ, wa táan k-áantik utúul k-hijo, utúul máax táant u káajal u kʼaʼaytaj, utúul sukuʼun tsʼoʼok u máan kʼiin maʼ jóokʼok kʼaʼaytajiʼ, wa jeʼel máaxakeʼ, unaj k-beetik jeʼex Jesuseʼ.

¹⁸ Le túumbentakoʼoboʼ jach unaj u yáantaʼaloʼob utiaʼal maʼ u sajaktaloʼob kʼaʼaytaj. ¿Jeʼel wa u páajtal a wáantik u kanoʼob upʼéel baʼax maʼ talam jeʼel u yaʼalkoʼob yéetel maʼalob u yuʼubaʼaleʼ? Ken xiʼikeʼex joonaj joonaileʼ, teech ka yáax tʼaanakech wa jaytéen utiaʼal a weʼesik bix unaj u beetkoʼob. Beet jeʼex Gedeoneʼ; letiʼeʼ tu yaʼalaj tiʼ u soldadoʼob: «Pakteneʼexiʼ utiaʼal ka a beeteʼex le baʼax bíin in beeteʼ» (Jueces 7:17). Tsʼoʼoleʼ chaʼa u tʼaanoʼob letiʼob. Aʼal maʼalob bix u beetkoʼob, yéetel ken kʼaʼabéetchajkeʼ, chan tsoltiʼob bix jeʼel u beetkoʼob maas maʼalobeʼ.

19. ¿Baʼax tsʼoʼok a tuklik a beetik utiaʼal a maas maʼalobkíintik a kʼaʼaytaj?

¹⁹ Utiaʼal k-kʼaʼaytik le maʼalob péektsil maas maʼaloboʼ, kʼaʼabéet k-ilik kaxtik bix jeʼel k-kʼaʼaytik tiʼ cada máakeʼ; unaj xan k-kaʼansik le túumbentakoʼob utiaʼal ka u beetoʼob beyoʼ. U beelal k-kʼaʼaytajeʼ ka yanak tiʼ le máakoʼob le kʼaj óolal ku bisaj tiʼ le salvacionoʼ. Kʼaʼajsik lelaʼ, ku yeʼesik jach maʼalob tuláakal baʼax k-beetik utiaʼal k-ilik kʼuchul tu puksiʼikʼal tuláakal máak utiaʼal k-ilik salvartik tsʼeʼetsʼek tiʼobiʼ (2 Timoteo 4:5; 1 Corintoiloʼob 9:22).

[Tsolajiloʼob]

¿Kʼajaʼan wa tech?

• ¿Bix jeʼel k-beetik jeʼex Pablo ken jóoʼkoʼon kʼaʼaytajeʼ?

• Maʼ xaaneʼ, ¿baʼax tuukuliloʼob unaj k-luʼsik tiʼ toʼon?

• ¿Bix jeʼel k-líiʼsik u yóol le máaxoʼob chʼenxikintkoʼonoʼ?

• ¿Baʼax áantaj kʼaʼabéet tiʼ le túumbentakoʼob utiaʼal maʼ u sajaktaloʼob kʼaʼaytajoʼ?

[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]

[Uláakʼ baʼax ku tsoʼolol teʼ táan juʼun 13]

Le apóstol Pablooʼ tu jach kaxtaj bix jeʼel u kʼaʼaytik le maʼalob péektsiloʼ

[Uláakʼ baʼax ku tsoʼolol teʼ táan juʼun 15]

Jesuseʼ tu tsʼáaj óoxpʼéel áantaj tiʼ u disipuloʼob: utúul máax láakʼintkoʼob, tuʼux kun kʼaʼaytajoʼob yéetel baʼax ken u yaʼaloʼob

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 12]

Pabloeʼ tu yilaj bix jeʼel u kʼaʼaytik le maʼalob péektsil tiʼ jejeláas máakoʼoboʼ

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 14]

Le sukuʼunoʼob maʼalob u kaʼansajoʼoboʼ ku chʼaʼikoʼob en cuenta bix líiʼsaʼanik le máaxoʼob ku kaʼanskoʼoboʼ

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 15]

Le sukuʼunoʼob maas noʼojaʼanoʼob teʼ kʼaʼaytajoʼ ku yáantkoʼob le túumbentakoʼoboʼ