Xeen tiʼ baʼax ku taasik

Xeen tu cuadroil baʼax ku taasik

¿Maʼalob wa ka k-il le televisión bey utúul x-kanan paaleʼ?

¿Maʼalob wa ka k-il le televisión bey utúul x-kanan paaleʼ?

¿Maʼalob wa ka k-il le televisión bey utúul x-kanan paaleʼ?

MÁASAʼ yaan kʼiineʼ ku taaktal u pʼatik máak u mejen paalal u chaʼant le televisión utiaʼal ka páajchajak u beetik máak u meeyjil ichil u yotoch. Baʼaleʼ ¿jeʼel wa u beetik kʼaas tiʼ le mejen paalal u beetik máak lelaʼ?

Le diario The New York Times ku yaʼalikeʼ «le baʼaxoʼob ku máansaʼal teʼ televisionoʼ jeʼel u pʼáatal tak tu tuukul le mejen chaambaloʼoboʼ». Maʼ úucheʼ utiaʼal u yilaʼal baʼax ku yúuchul tiʼ le mejen paalal ken u chaʼantoʼob televisioneʼ, tiʼ jujuntúul mejen paalal yaan upʼéel jaʼab tiʼobeʼ tsʼaʼab u yiloʼob upʼéel chaʼan tuʼux ku chíikpajal utúul koʼolel ku yeʼesik bey sajak, bey tu yokʼol, bey tu cheʼej wa bey tu tsʼíikil ken u yil upʼéel báaxaleʼ. Le diarioaʼ ku yaʼalik xan: «Wa le koʼolel bey ku sajaktal ken u yil wa baʼax báaxlileʼ, le mejen paalaloʼ ku pʼáatal xan maʼ u kʼáatoʼob báaxal tu yéetel le báaxal jeʼeloʼ, yéetel ku sajaktaloʼob, ku tsʼíikiloʼob wa ku yokʼoloʼob. Baʼaleʼ wa le koʼolel ku yeʼesik utstuyich upʼéel báaxaleʼ, le mejen paalaloʼ ku taaktal xan u báaxloʼob yéetel le báaxal jeʼeloʼ».

Jeʼex túun k-ilkoʼ le baʼax ku chaʼantik le mejen paalal teʼ televisionoʼ ku yokol tu tuukuloʼob. Baʼaleʼ ¿kux túun wa jach yaʼab súutukil ku máansik le mejen paalal táan u chaʼankoʼob televisionoʼ? Le doctor Naoki Kataoka, máax ku meyaj bey u profesori Pediatría teʼ Facultad tiʼ Medicina tiʼ u kaajil Kawasakieʼ (Kurashiki, Japón), tsʼoʼok u yilkeʼ yaʼab mejen paalaloʼob jach ku máanskoʼob yaʼab súutukil táan u chaʼankoʼob televisioneʼ jumpuliʼ maʼatech u tsikbaloʼob. Tu yilaj xaneʼ utúul chan paal kaʼapʼéel jaʼaboʼob yaan tiʼeʼ maʼ tu páajtal kaʼach u tsikbal yéetel jach maʼ yaʼab baʼaloʼob u yojel u yaʼaliʼ. Lelaʼ ku yúuchul kaʼach tiʼe chan paalaʼ tumen desde ka anchaj upʼéel jaʼab tiʼeʼ sáamsamal yéetel bul kʼiin táan u chaʼantik televisión. Le oʼolaleʼ, le doctoroʼ tu yaʼalaj tiʼ u maama le chan paaloʼ maʼ u chaʼik u chaʼan, baʼaxeʼ ka báaxalnak tu yéetel. Ka káaj u beetik le maamatsil le baʼax aʼalaʼab tiʼaʼ tu yileʼ le chan paaloʼ joʼopʼ u maas maʼalobtal bix u tʼaan. Lelaʼ ku yeʼesikeʼ le taatatsiloʼoboʼ kʼaʼabéet u máanskoʼob yaʼab tiempo yéetel u paalaloʼob.

Jéeoba, le máax beet u yantal le familiaoʼ, tu yaʼaleʼ le taatatsiloʼoboʼ jach kʼaʼabéet u máansik súutukil yéetel u paalaloʼoboʼ. Úuchjeakileʼ Jéeobaeʼ tu yaʼalaj tiʼ u kaajal: «Kaʼambes mantatsʼ tiʼ a paalal [le baʼax tsʼoʼok in waʼaliktechoʼ]; kʼaʼajes tiʼob jeʼel bix ichil a wotocheʼ, bey tiʼ le bejoʼ, bey xan le ken chilakech bey le ken líikʼikeʼech» (Deuteronomio 6:7). Jeʼex túun k-ilkoʼ letiʼe taatatsiloʼob unaj u kaʼanskoʼob u mejen paalaloʼoboʼ, maʼ letiʼe televisionoʼ. Yéetel baʼax ku beetkoʼob bey xan yéetel baʼax ku yaʼalikoʼobeʼ, le taatatsiloʼoboʼ jeʼel u páajtal u kaʼansik tiʼ u paaloʼob le maʼalob bej unaj u biskoʼoboʼ (Proverbios 22:6).