Síijoʼob ichil le kaaj yéeyaʼan tumen Diosoʼ

«Teʼexeʼ jumpʼéel kaaj jumpáaykuntaʼaneʼex chéen u tiaʼal Yuumtsil.» (DEUTERONOMIO 7:6.)

1, 2. ¿Baʼaxoʼob tu beetaj Jéeoba yoʼolal u kaajal, yéetel baʼax tu beetaj tu yéeteloʼob le maʼ úuch jóoʼkoʼob tiʼ u kaajil Egiptooʼ?

TU JAʼABIL 1513 táanil tiʼ u taal Cristoeʼ, Jéeobaeʼ tu yéeyaj le máaxoʼob meyajtik way Luʼum utiaʼal u kaajaltoʼ. Teʼ jaʼab jeʼeloʼ, le ka tsʼoʼok u pajik u subtal le kaaj maas yaan u páajtalil way Luʼum kaʼachoʼ, tu jáalkʼabtaj le israelitaʼoboʼ ka kʼuch u beetuba u Yuumiloʼob. Táanil tiʼ u beetik lelaʼ, Jéeobaeʼ tsʼokaʼaniliʼ u yaʼalik tiʼ Moisés baʼax ken u beete: «Xeen a waʼal tiʼ le j-israelitaʼoboʼ, teen Yuumtsileʼ, bin in kaʼaj in lukʼesoʼob tiʼ le palitsilil yéetel tiʼ le talam meyajoʼob ikil u yeʼetsʼeloʼob tumen le j-egipcioʼoboʼ. Bíin in [weʼes] in páajtalil [...] utiaʼal in jáalkʼabtikeʼex. Bíin in chʼaʼex bey in kaajaleʼ, ka in beetimba a [Dioseʼex]» (Éxodo 6:6, 7; 15:1-7, 11).

² Maʼ úuch jóokʼok le israelitaʼob tiʼ Egiptooʼ, Jéeobaeʼ tu beetaj upʼéel pacto tu yéeteloʼob. Maʼ tu yéeyaj utúul máak, upʼéel familia wa upʼéel tribu utiaʼal ka meyajtaʼakiʼ, letiʼeʼ tu yéeyaj upʼéel kaaj (Éxodo 19:5, 6; 24:7). Tiʼ le israelitaʼoboʼ, Jéeobaeʼ tu tsʼáaj leyoʼob utiaʼal u nuʼuktik u kuxtaloʼob yéetel utiaʼal ka u yiloʼob bix unaj u adorarkoʼob. Moiseseʼ tu kʼáataj tiʼ le israelitaʼoboʼ: «¿Yaan wa uláakʼ nojoch múuchʼ kaaj ku yantal u [diosoʼob] sen naatsʼ tiʼ letiʼ jeʼel bix yanil [k-Dios] k-Yuumtsil t-iknal jeʼel jaytéen ka chʼaʼachiʼit u kʼaabaʼeʼ? ¿Baʼax uláakʼ nojoch kaajil yantiʼob aʼalmaj tʼaanoʼob yéetel kaʼambesajoʼob tojtakoʼob jeʼel bix tuláakal le kaʼambesaj kin tsʼáaikteʼex bejelaʼaʼ?» (Deuteronomio 4:7, 8).

Tuláakloʼob u j-jaajkunajoʼob Jéeoba kaʼachi

3, 4. Jéeobaeʼ, ¿baʼaxten tu yéeyaj le israelitaʼob bey u kaajaleʼ?

³ Ka máan yaʼab jaʼaboʼobeʼ, Jéeobaeʼ tu kʼaʼajsaj tiʼ le israelitaʼob upʼéel baʼaxten tu yéeyajoʼob bey u kaajaleʼ. Tu beetaj u yaʼalaʼaltiʼob tumen le profeta Isaíasoʼ: «Yuumtsil le máax beetmailechoʼ ku yaʼalik tiʼ teech: Maʼ a sajaktal, tumen tsʼoʼok in jáalkʼabtikech; teen tin tʼanajech ta kaabaʼ, in tiaʼalech. Tumen teen a Yuumtsil a j-toksajil, u kiliʼich [Dios] Israel. [...] Taas tiʼ teen in j-xibil paalal yéetel in x-chʼupul paalal [...], tiʼ tuláakal máaxoʼob tsʼaʼan in kaabaʼ tiʼob, máaxoʼob tin beetaj u síijiloʼob yéetel in nuʼukbesmajoʼob, máaxoʼob tin [beetajoʼob] utiaʼal in nojbeʼenileʼ. Yuumtsileʼ ku yaʼalik: Teʼexeʼ in j-jaajkunajeʼex, teʼex in yéeybil palitsileʼex [...,] le kaaj in nuʼukbesmaj utiaʼal u kʼaʼayt in kiʼikiʼtʼaaniloʼ» (Isaías 43:1, 3, 6, 7, 10, 21).

⁴ Le israelitaʼob kaʼachoʼ u j-jaajkunajoʼob Jéeoba, le oʼolal unaj kaʼach u kʼaʼaytkoʼob u nojbeʼenil tiʼ u chuukan kaajoʼoboʼ. Letiʼobeʼ upʼéel kaaj yéeyaʼan utiaʼal u yeʼeskoʼob u «nojbeʼenil» Jéeoba. Unaj kaʼach u tsʼáaikoʼob ojéeltbil tuláakal le baʼax tu beetaj Jéeoba utiaʼal u jáalkʼabkoʼoboʼ, utiaʼal beyoʼ ka u nojbeʼenkúuntoʼob u kʼaabaʼ. Jeʼex túun k-ilkoʼ tuláakal le israelitaʼob kaʼachoʼ j-jaajkunajoʼob tiʼ Jéeoba.

5. ¿Baʼaxten jeʼel u páajtal k-aʼalikeʼ tuláakal le israelitaʼoboʼ u kʼubmubaʼob kaʼach tiʼ Jéeoba?

⁵ Teʼ siglo once táanil tiʼ u taal Cristooʼ, le rey Salomonoʼ tu yaʼaleʼ u kaajil Israeleʼ, yéeyaʼan kaʼach tumen Jéeoba, letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Ta jumpáaykunsajoʼob bey baʼal a tiaʼaloʼob ichil tuláakal u kaajiloʼob yóokʼol kaab» (1 Reyes 8:53). Cada utúul tiʼ le israelitaʼob kaʼachoʼ kʼamaʼanoʼob tumen Dios. Moiseseʼ tu yaʼalajtiʼob: «Teʼexeʼ u paalaleʼex Yuumtsil a [Dioseʼex]. [...] Teʼexeʼ jumpʼéel kaaj jumpáaykuntaʼaneʼex u tiaʼal Yuumtsil» (Deuteronomio 14:1, 2). Jeʼex túun k-ilkoʼ le paalaloʼob israelitaʼoboʼ maʼ tsaaj kaʼach u kʼubik u kuxtaloʼob tiʼ Jéeobaiʼ, tumen ken síijkoʼob  kaʼacheʼ ku síijloʼob ichil upʼéel kaaj u kʼubmuba tiʼ letiʼ (Salmo 79:13; 95:7). Le paalaloʼob ku síijloʼoboʼ ku kaʼansaʼaltiʼob u leyoʼob Dios yéetel unaj kaʼach u tsʼoʼokbeskoʼob, tumen tiaʼanoʼob ichil upʼéel kaaj u beetmaj upʼéel pacto yéetel Jéeobaeʼ (Deuteronomio 11:18, 19).

Jeʼel u páajtal kaʼach u yéeykoʼob baʼax ken u beetoʼobeʼ

6. ¿Baʼax unaj u chʼaʼatuklik cada utúul israelita?

⁶ Kex le israelitaʼob ku síijloʼob kaʼach ichil upʼéel kaaj u kʼubmuba tiʼ Dioseʼ, cada utúul tiʼ letiʼob unaj u yéeyik kaʼach wa yaan u meyajtik Jéeoba. Táanil tiʼ u yookloʼob teʼ luʼum aʼalaʼan u tsʼaʼabaltiʼoboʼ, Moiseseʼ tu yaʼalajtiʼob: «Bejlaʼeʼ, kin tsʼáaik le kaʼan yéetel le luʼum utiaʼal jaajkunajil ta wóokʼoleʼex, tsʼoʼok in tsʼáaik a yéeyeʼex kuxtal yéetel kíimil, bey xan kiʼ tʼaan yéetel loolob tʼaan. Yéeyeʼex túun le kuxtal utiaʼal ka kuxlakeʼex yéetel a chʼiʼibaleʼexoʼ; yaabilteʼex Yuumtsil a [Dioseʼex], uʼuyaj tʼanteʼex, maʼ a kʼexikeʼex tumen chéen bey bíin páatak a kuxtaleʼex, bey xan u yaʼabtal a jaʼabileʼex tiʼ le múuchʼ kaajoʼob tu jalach tʼantaj tiʼ Abraham, tiʼ Isaac yéetel tiʼ Jacob a máanjaʼan chʼiʼibaleʼex u tsʼáaik teʼexoʼ» (Deuteronomio 30:19, 20). Jeʼex túun k-ilkoʼ cada israelita unaj u chʼaʼatuklik wa yaan u yaabiltik Jéeoba yéetel wa yaan u yuʼubik u tʼaan. Tiʼ tuláakloʼob tsʼaʼan kaʼach u páajtalil u yéeykoʼob baʼax ken u beetoʼob, le beetik wa ku chʼaʼatuklik u beetkoʼob baʼax maʼ maʼalobeʼ ku bin kʼaasiltiʼob (Deuteronomio 30:16-18).

7. ¿Baʼax úuch le ka kíim Josué?

⁷ Ken k-xok le baʼax úuch tu kʼiiniloʼob le juesoʼoboʼ k-ilik bix binik tiʼ máaxoʼob chúukpaj u yóoloʼob tiʼ Dios yéetel bix binik tiʼ máaxoʼob maʼ tu yuʼuboʼob u tʼaanoʼ. Le taʼaytak u káajal u yantal juesoʼoboʼ, le israelitaʼoboʼ tu beetoʼob baʼax maʼalob jeʼex Josueiʼ, le oʼolal bin utsil tiʼob. Le «kuxaʼan kaʼach Josueeʼ le j-isrealitaʼoboʼ maʼ tu pʼatajoʼob u [adoración] Yuumtsil[iʼ]; bey xan kaʼalikil kuxaʼanoʼob u nuukiloʼobiʼ, le j-pʼáatoʼob kuxaʼanoʼob ku tsʼoʼokol u kíimil Josué, le máaxoʼob tu yilajoʼob tuláakal le nukuch baʼaloʼob tu beetaj Yuumtsil tu yoʼolal Israel». Baʼaleʼ ka kíim Josueiʼ síij israelitaʼob «maʼ tu yojéeltajoʼob mix baʼal tiʼ le baʼaloʼob tu beetaj Yuumtsil[oʼ]», le oʼolaleʼ tu beetajoʼob baʼax kʼaas tu táan Jéeoba, tumen tu adorartoʼob Baal (Jueces 2:7, 10, 11). Jeʼex túun k-ilkoʼ le israelitaʼob síijoʼob teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼoboʼ tu mixbaʼalkúuntoʼob u síijloʼob ichil upʼéel kaaj u kʼubmuba tiʼ Jéeoba, le máax beet yaʼab jakʼbeʼen baʼaloʼob tu yoʼolaloʼoboʼ (Salmo 78:3-7, 10, 11).

Unaj u yeʼeskoʼob u kʼubmubaʼob tiʼ Dios

8, 9. 1) ¿Baʼax ku beetik kaʼach le israelitaʼob utiaʼal u yeʼeskoʼob u kʼubmubaʼob tiʼ Jéeobaoʼ? 2) ¿Baʼax utsiloʼob ku kʼamik kaʼach le israelitaʼob ken u chʼaʼatukultoʼob u kʼubkoʼob siibaloʼob tiʼ Jéeobaoʼ?

⁸ Jéeobaeʼ jejeláas baʼaloʼob tu kʼáataj tiʼ le israelitaʼob ka u beetoʼob utiaʼal u yeʼeskoʼob u kʼubmubaʼob tiʼ letiʼ. Ichil le Ley tu tsʼáajtiʼoboʼ tu yaʼalajtiʼob unaj u kʼubkoʼob yaʼab siibaloʼob tiʼ, jujumpʼéel tiʼ le siibaloʼobaʼ aʼalaʼantiʼob kʼaʼabéet u beetkoʼob, yéetel uláakʼoʼobeʼ letiʼob unaj u chʼaʼatuklikoʼob wa yaan u beetkoʼob (Hebreob 8:3). Le tóokbil siibaloʼoboʼ, u siibalil le janalbeʼen neekʼoʼoboʼ bey xan le baʼalcheʼob ku kʼubkoʼob utiaʼal u yantaltiʼob upʼéel maʼalob bisbail yéetel Jéeobaeʼ, letiʼ le israelitaʼob ken u yiloʼob wa yaan u kʼubkoʼob kaʼachoʼ, tumen le siibaloʼob ku kʼubkoʼobaʼ ku beetkoʼob utiaʼal u yantaloʼob maʼalob tu táan Jéeoba yéetel utiaʼal u tsʼáaikoʼob nib óolal tiʼ (Levítico 7:11-13).

⁹ Jéeobaeʼ jach ku kiʼimaktal u yóol kaʼach ken  kʼuʼubuk le siibaloʼob tiʼaʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ le tóokbil siibaloʼob yéetel u siibalil le janalbeʼen neekʼoʼoboʼ beyoʼob baʼal jach «kiʼibok» utiaʼal Jéeobaeʼ (Levítico 1:9; 2:2). Ken u kʼuboʼob le siibal utiaʼal u yantaltiʼob upʼéel maʼalob bisbail yéetel Jéeobaeʼ, u kʼiʼikʼel yéetel u tsaatsel le baʼalcheʼoʼ ku kʼubaʼal tiʼ Dios, baʼaleʼ u bakʼeleʼ utiaʼal le sacerdoteoʼ yéetel utiaʼal le israelita beetik le siibaloʼ. Ken u beetoʼob lelaʼ bey ka kulakoʼob janal yéetel Jéeoba utiaʼal u yeʼeskoʼob jach maʼalob u biskubaʼob tu yéeteleʼ. Le Ley tsʼaʼabtiʼoboʼ ku yaʼalik: «Le ken a [kʼubeʼex] tiʼ Yuumtsil kíimsbil baʼalcheʼob utiaʼal kaʼa bisajbaileʼ, beeteʼex tubeel utiaʼal ka kʼaʼamak tumen [Dios]» (Levítico 19:5). Kex tuláakal le israelitaʼob ken síijkoʼob kaʼach ku síijloʼob ichil upʼéel kaaj u kʼubmuba tiʼ Dioseʼ, baʼaleʼ ken u kʼuboʼob le siibaloʼob tsʼoʼok aʼalikaʼ ku yeʼeskoʼob u kʼáat u adorartoʼob Jéeoba, bey túunoʼ ku kʼaʼamloʼob tumen Dios yéetel ku tsʼaʼabaltiʼob yaʼab maʼalob baʼaloʼob (Malaquías 3:10).

10. Tu kʼiiniloʼob Isaías yéetel Malaquíaseʼ, ¿bix tu yeʼesil Jéeoba maʼ utstutʼaan baʼax ku beetik kaʼach le israelitaʼoboʼ?

¹⁰ Baʼaleʼ u kaajil Israeleʼ kex u kʼubmuba tiʼ Dioseʼ yaʼab utéenel tu pʼataj u meyajtkoʼob. Jéeobaeʼ tu yaʼalaj tiʼ Isaías ka u yaʼaltiʼob: «Maʼ ta kʼubaj tiʼ teen tóokbil j-tamanoʼobiʼ, mix ta tsikajen yéetel tóokbil baʼalcheʼobiʼ. Teneʼ maʼ tin náaksaj a wóol utiaʼal in kʼáatik tiʼ teech [siibaloʼobiʼ], mix tin sen babal kʼáataj tiʼ teech [inciensoiʼ]» (Isaías 43:23). Tsʼoʼoleʼ wa maʼ u yaabiltmoʼob Jéeoba yéetel wa maʼ tu puksiʼikʼaloʼob ku jóokʼol u tsʼáaikoʼob le siibaloʼ, Jéeobaeʼ maʼ tu kʼamik le baʼax ku kʼuʼubul tiʼoʼ. Lelaʼ bey u yeʼesik le baʼax úuch tu kʼiiniloʼob Malaquíasoʼ, trescientos jaʼaboʼob kuxlak le profeta Isaíasoʼ. Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼoboʼ suuk kaʼach u kʼubkoʼob baʼalcheʼob móochtakoʼob wa kʼojaʼantakoʼob. Le oʼolaleʼ kʼeʼeyoʼob tumen le profeta Malaquíasoʼ, letiʼeʼ tu yaʼalajtiʼob: «Teneʼ maʼ kiʼ in wóol ta wéeteleʼexiʼ, mix xan bíin in kʼam le [siibaloʼob] ka taasikeʼexoʼ. [...] Kex tumen ka tukultikeʼex bíin kiʼimakchajak in wóol le ken taalakeʼex a kʼubeʼex tiʼ teen le baʼalcheʼ okoltaʼan[oʼ], wa juntúul wakax móoch wa kʼojaʼan» (Malaquías 1:10, 13; Amós 5:22).

Dioseʼ jáaw u kʼamik le kaaj u kʼubmuba tiʼ letiʼoʼ

11. ¿Baʼax páajtalil tsʼaʼab tiʼ le Israelitaʼob kaʼachoʼ?

¹¹ Le israelitaʼoboʼ ka kʼuch u beetubaʼob upʼéel kaaj u kʼubmuba tiʼ Jéeobaeʼ, letiʼeʼ tu yaʼalajtiʼob: «Wa ka láaj uʼuyikeʼex in tʼaan yéetel ka tsʼoʼokbesikeʼex in núuptʼaaneʼ, bíin a beetabaʼex in j-yéeybil kaajal ichil tuláakal kaajoʼob, tumen tuláakal le luʼumoʼ in tiaʼal. Teʼexeʼ bíin a beetabaʼex jumpʼéel u [reinoi] j-kʼiinoʼob, jumpʼéel jumpáaykuntbil kaaj in tiaʼal» (Éxodo 19:5, 6). Le Mesías aʼalaʼan u taaloʼ ichil letiʼob kun jóokʼol kaʼachi yéetel letiʼob kun yéeybiloʼob kaʼach utiaʼal u gobernaroʼob tu Reino Dios (Génesis 22:17, 18; 49:10; 2 Samuel 7:12, 16; Lucas 1:31-33; Romailoʼob 9:4, 5). Baʼaleʼ óoliʼ tuláakal le israelitaʼoboʼ maʼ kuxlajoʼob jeʼex tu yaʼaliloʼob ka tu kʼububaʼob tiʼ Jéeobaeʼ (Mateo 22:14). Letiʼobeʼ maʼ tu kʼamoʼob le Mesíasoʼ yéetel tu tsʼookeʼ tu kíimsoʼob (Beetaʼanoʼob [Hechos] 7:51-53).

12. ¿Baʼaxoʼob tu yaʼalaj Jesús tu yeʼesaj Jéeobaeʼ jáaw u kʼamik Israel bey u yéeybil kaajaleʼ?

¹² Maʼ yaʼab kʼiinoʼob ku binetik u kíimsaʼal Jesuseʼ, letiʼeʼ tu yaʼalaj tiʼ u nuuktakil le judíoʼoboʼ: «¿Mix juntéen [wa] a xokmajeʼex le Kiliʼich Tsʼíiboʼ? Ku yaʼalik beyaʼ: le tuunich pʼektaʼab tumen le [j-meen pakʼoʼoboʼ], j-kʼuch u beet u noj tuunichil le chuun pakʼoʼ. Lelaʼ j-beetaʼab tumen  Yuumtsil. Toʼoneʼ k-ilik bey jumpʼéel jakʼbeʼen baʼaleʼ. Le oʼolal kin waʼalik tiʼ teʼexeʼ [...] u kaʼa j-lukʼesbil tiʼ teʼex u [reino] Jajal Dios utiaʼal ka tsʼaʼabak tiʼ le máakoʼob jeʼel u kʼubikoʼob le u yich ku tiaʼalintik le [reinooʼ]» (Mateo 21:42, 43). Jéeobaeʼ, tu yeʼesaj xan tsʼokaʼaniliʼ u jáawal u kʼamik Israel bey u kaajal le ka tu yaʼalaj lelaʼ: «¡Jerusalén, Jerusalén, teech ka kíimsik le [profetaʼob] yéetel ka muruxtuntik u j-bisaj tʼaanoʼob túuxtaʼaboʼobtech tumen Jajal Dios! ¡Jaytéen tin wóoltaj in muchʼkíint a paalal jeʼel bix le x-kaax ku muchʼkíintik u mejniloʼob yáanal u xiikʼoʼ, baʼaleʼ maʼ ta wóoltajiʼ! Ileʼex túun a kajtalileʼexeʼ yaan u x-tokoy kúuchital» (Mateo 23:37, 38).

Ku kʼubkuba tiʼ Dios upʼéel túumben kaaj

13. Tu kʼiiniloʼob Jeremiaseʼ, ¿baʼax tu yaʼalaj Jéeoba yaan u yil yéetel u kaajal?

¹³ Tu kʼiiniloʼob profeta Jeremíaseʼ, Jéeobaeʼ tu yaʼalaj yaan u beetik upʼéel túumben pacto yaan u yil yéetel u kaajal: «Yuumtsileʼ ku yaʼalik: bíin taalak [...] jumpʼéel kʼiin ikil bíin in beet jumpʼéel túumben núuptʼaan yéetel Israel bey xan yéetel Judá. Le núuptʼaanaʼ maʼ jeʼel bix le tin beetaj yéetel [a] máanjaʼan chʼiʼibaleʼex, le ka tin machajoʼob tu kʼaboʼob utiaʼal [in] jóokʼesikoʼob Egiptoeʼ;tumen letiʼobeʼ maʼ tu tsʼoʼokbesajoʼob in núuptʼaaniʼ, kex tumen teen kaʼach u yuumiloʼob [...]. Letiʼ le núuptʼaan bíin in beet yéetel Israel le ken kʼuchuk u kʼiinileʼ: Bíin in tsʼáa in waʼalmaj tʼaan tu puksiʼikʼal bíin xan in tsʼíibt tu tsʼuʼ u tuukul. Teneʼ bíin u [Diosiltenoʼob], letiʼob xaneʼ bíin in kaajaltoʼob» (Jeremías 31:31-33).

14. ¿Baʼax kʼiin yéetel baʼax béeykunt u yantal upʼéel túumben kaaj utiaʼal Dios? Aʼal máakalmáak le túumben kaajoʼ.

¹⁴ Tu jaʼabil 33 teʼ yáax siglooʼ, tsʼaʼab baʼax kun béeykuntik le túumben pactooʼ, lelaʼ úuch le ka kíim Jesús yéetel le ka tu bisaj tu táan u Taata le u tojol u kʼiʼikʼel tu wekajoʼ (Lucas 22:20; Hebreob 9:15, 24-26). Baʼaleʼ le túumben pactooʼ káaj u meyaj tak teʼ Pentecostés teʼ jaʼab jeʼeloʼ; lelaʼ úuch le ka tsʼaʼab kiliʼich muukʼ tiʼ le disipuloʼoboʼ, tiʼ túun yanchaj upʼéel túumben kaajiʼ, «u Israel Jajal Dios» (Gálatas 6:16, LTN; Romailoʼob 2:28, 29; 9:6; 11:25, 26). Le apóstol Pedrooʼ tu tsʼíibtaj tiʼ le máaxoʼob kun binoʼob kaʼanoʼ: «Teʼexeʼ jumpʼéel kaaj yéeyaʼaneʼex, junmúuchʼ [sacerdoteʼob] táan u meyajtikoʼob le [reinooʼ],  jumpʼéel kaaj kiliʼich, jumpʼéel kaaj utiaʼal Jajal Dios. Lelaʼ bey aniloʼ utiaʼal ka tseʼekteʼex u jakʼbeʼen meyajoʼob Jajal Dios, máax tʼaneʼex utiaʼal ka jóokʼokeʼex tiʼ le éekʼjochʼeʼeniloʼ utiaʼal ka okokeʼex tiʼ le kiʼichkelem sáasil[oʼ]. Teʼex kaʼacheʼ mix kaajaleʼexiʼ, baʼaleʼ beleʼ u kaajaleʼex Jajal Dios» (1 Pedro 2:9, 10). Le pacto yaan kaʼach tiʼ Jéeoba yéetel u kaajil Israeloʼ jáawi. Tu jaʼabil 33, Jéeobaeʼ jáaw u kʼamik u kaajil Israel bey u kaajaleʼ ka joʼopʼ u kʼamik le cristianoʼob bey u túumben kaajaleʼ, tumen letiʼobeʼ ku «kʼubikoʼob le u yich ku tiaʼalintik le [reino]» yaan tu kʼab Cristooʼ (Mateo 21:43).

Kʼaʼabéet u kʼubkubaʼob tiʼ Dios

15. Le ka tu yaʼalaj Pedro tiʼ le máaxoʼob chʼenxikintik ka okjaʼanakoʼoboʼ, ¿baʼax ken yeʼesoʼob kaʼach yéetel le okjaʼ ken u beetoʼoboʼ?

¹⁵ Desde teʼ Pentecostés tiʼ u jaʼabil 33, tuláakal máax, kex judío wa maʼeʼ, unaj u kʼubik u kuxtal tiʼ Dios yéetel u yokjaʼ «tu kaabaʼ le Taataoʼ, le Paaloʼ yéetel le Kiliʼich Pixanoʼ» (Mateo 28:19). * Tu kʼiinil le Pentecostesoʼ, le apóstol Pedrooʼ tu yaʼalaj tiʼ le judíoʼob yéetel tiʼ le máaxoʼob maʼ judíoʼoboʼ: «Kʼex a tuukuleʼex tu táan [...] Jajal Dios, yéetel okjaʼaneneʼex tu jujuntúulileʼex tu kʼaabaʼ Jesucristo, utiaʼal ka saʼatsaʼak a kʼebaneʼex; bey túunoʼ Jajal Dioseʼ bíin u tsʼáateʼex xan le Kiliʼich Pixanoʼ» (Beetaʼanoʼob 2:38). Ken okjaʼanak le máakoʼobaʼ, maʼ chéen ku yeʼeskoʼob tsʼokaʼan u kʼubik u kuxtaloʼob tiʼ Jéeobaiʼ, ku yeʼeskoʼob xan u yojloʼob chéen tu yoʼolal Jesús ku béeytal u saʼasaʼal wa u perdonartaʼal u kʼebanoʼob tumen Jéeoba. Unaj u kʼamkoʼob Jesús bey utúul nojoch sacerdote tsʼaʼan tumen Jéeobaeʼ yéetel unaj u yilkoʼob bey u joʼolil le múuchʼuliloʼ (Colosailoʼob 1:13, 14, 18).

16. Tu kʼiiniloʼob Pabloeʼ, le máaxoʼob judíoʼob yéetel maʼ judíoʼoboʼ, ¿baʼax unaj u beetkoʼob utiaʼal u táakpajloʼob ichil u Israel Dios?

¹⁶ Ka máan le jaʼaboʼoboʼ, le apóstol Pablooʼ tu yaʼalaj: «Tin tseʼektaj le maʼalob péektsiloʼ táanileʼ tiʼ le máaxoʼob yanoʼob Damascooʼ, ku tsʼoʼokoleʼ tiʼ le yanoʼob Jerusalenoʼ yéetel tiʼ tuláakal u luʼumil Judea, bey xan tiʼ le máaxoʼob maʼ judíoʼoboʼ, táan in kʼáat óoltik tiʼobeʼ ka u kʼex u tuukuloʼob yéetel ka suunakoʼob tiʼ Jajal Dios, ka u beetoʼob xan meyaj ku yeʼesik tsʼoʼok u kʼexik u kuxtaloʼob» (Beetaʼanoʼob 26:20). Pabloeʼ, le ka tu yáantaj le judíoʼob yéetel le maʼ judíoʼob utiaʼal ka u creertoʼob, Jesús letiʼ le Cristo aʼalaʼan u taaloʼ, letiʼeʼ tu líiʼsaj xan u yóoloʼob utiaʼal ka u kʼub u kuxtaloʼob tiʼ Jéeoba yéetel ka okjaʼanakoʼob (Beetaʼanoʼob 16:14, 15, 31-33; 17:3, 4; 18:8). Le ka tu kʼexaj u tuukuloʼob yéetel le ka suunajoʼob tiʼ Dioseʼ, le túumben disipuloʼoboʼ táakpajoʼob ichil u túumben Israel Dios.

17. Teʼ kʼiinoʼobaʼ, ¿baʼax taʼaytak u tsʼoʼokol u beetaʼal, yéetel máaxoʼob táan xan u muchʼkíintaʼaloʼob?

¹⁷ Teʼ kʼiinoʼobaʼ, taʼaytak u láaj sellartaʼal wa u jach kʼaʼamal le u yalaʼ le máaxoʼob yanoʼob ichil u Israel Jajal Diosoʼ. Ken tsʼoʼokokeʼ, «kantúul angeloʼob[eʼ]», yaan u jáalkʼabtikoʼob u «iikʼiloʼob» le xuʼulsajil kun taal yóokʼol u kʼasaʼan yóokʼol kaab Satanasoʼ. Baʼaleʼ, maʼiliʼ kʼuchuk le kʼiin jeʼeloʼ táan u muchʼkíintaʼal le «yaʼabkach máakoʼob», kun kuxtaloʼob minaʼan u xuul way Luʼumeʼ. Le «uláakʼ j-tamanoʼob[aʼ]» ku tsʼáaik u fejoʼob tiʼ «u kʼiʼikʼel le j-Tamanoʼ» yéetel ku yokjaʼob utiaʼal u yeʼeskoʼob tsʼoʼok u kʼubik u kuxtaloʼob tiʼ Jéeoba (Apocalipsis 7:1-4, 9-15; 22:17; Juan 10:16; Mateo 28:19, 20). Ichil le «uláakʼ j-tamanoʼob[aʼ]» tiaʼan yaʼab táankelem paalaloʼob líiʼsaʼanoʼob ichil u kaajal Jéeobaiʼ. Wa utúulech tiʼ letiʼobeʼ, jach maʼalob ka a xok le uláakʼ xookoʼ.

[Tsolajiloʼob]

Utiaʼal kʼaʼajsbil

• Le paalaloʼob israelitaʼoboʼ, ¿baʼaxten maʼ tsaaj kaʼach u kʼubik u kuxtaloʼob tiʼ Jéeobaiʼ?

• ¿Baʼax unaj u beetik kaʼach le israelitaʼob utiaʼal u yeʼeskoʼob u kʼubmubaʼob tiʼ Jéeobaoʼ?

• ¿Baʼaxten Jéeobaeʼ jáaw u kʼamik Israel bey u yéeybil kaajaleʼ, yéetel baʼax kaajil jeelinte?

• Desde teʼ Pentecostés tiʼ u jaʼabil 33, tuláakal máax, kex judío wa maʼeʼ, ¿baʼax kʼaʼabéetchaj u beetik utiaʼal u yantal ichil u Israel Dios?

[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 23]

Le israelitaʼoboʼ, ken síijkoʼob kaʼacheʼ ku síijloʼob ichil upʼéel kaaj u kʼubmuba tiʼ Dios

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 25]

Cada israelita unaj u yéeyik kaʼach wa yaan u meyajtik Jéeoba

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 25]

Le israelitaʼob kaʼachoʼ ku yeʼeskoʼob u yaabilajoʼob tiʼ Jéeoba yoʼolal le siibaloʼob ku chʼaʼatuklik u tsʼáaikoʼoboʼ

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 26]

Desde teʼ Pentecostés tiʼ u jaʼabil 33, u disipuloʼob Cristoeʼ kʼaʼabéetchaj u kʼubik u kuxtaloʼob tiʼ Dios yéetel u yokjaʼob