¿Tuʼux jeʼel k-kaxtik u núukil k-kʼáatchiʼobeʼ?

TÁAN kaʼach u yáakʼabtal tu kʼiinil 18 tiʼ diciembre tiʼ 1810, ichil le kʼáaʼnáab jach táan u woʼoltkuba yaan tu noojol chikʼinil Escociaoʼ, tiʼ saatal kaʼach upʼéel u barcoi u baʼateʼel Britaniaiʼ, u kʼaabaʼ le barcoaʼ H. M. S. Pallas. Jach éeʼjochʼeʼen yéetel jach táan kaʼach u kʼáaxal yaʼab nieve, le oʼolal le máaxoʼob nuʼuktik le barcooʼ maʼ páajchaj u yilkoʼob u sáasilil le faros kun nuʼuktikoʼob kaʼach utiaʼal ka kʼuchkoʼob maʼalob tu jáal le jaʼoʼ. Chéen tukult bukaʼaj úuchik u kiʼimaktal u yóoloʼob ka tu yiloʼob u juul upʼéel sáasil; letiʼob túuneʼ ka binoʼob tu tojil le sáasiloʼ. Baʼaleʼ le sáasil tu yiloʼobaʼ chéen u sáasilil upʼéel kʼáakʼ tʼabaʼan kaʼach tumen le máakoʼob ku meyajoʼob maʼ náach tiʼ u jáal le jaʼoʼ, maʼ letiʼe u sáasilil le faro kun nuʼuktikoʼob kaʼach utiaʼal ka kʼuchkoʼob maʼaloboʼ. Le barco túunaʼ tu jatsʼuba tiʼ le tuunichoʼoboʼ ka búulij. Ka tsʼoʼokeʼ once utúulul marineroʼob kíimoʼobiʼ. Le baʼax úuchaʼ upʼéel jach nojoch loob.

Le nojoch loobaʼ úuch tumen le sáasil tu yiloʼoboʼ maʼ letiʼe sáasil unaj biskoʼob kaʼachoʼ. Baʼaleʼ yaan kʼiineʼ le máaxoʼob nuʼuktik le barcoʼoboʼ, ku aktáantikoʼob upʼéel talamil maas nojoch: ku nuʼuktikubaʼob yéetel le sáasiloʼob ku beetaʼal u juul tumen j-ookoloʼob utiaʼal ka u jatsʼuba le barcoʼob tiʼ tuunichoʼob yoʼolal u yoklikoʼoboʼ; lelaʼ bey u yaʼalik le libro Wrecks, Wreckers and Rescuers (U búulul barcoʼob, le máaxoʼob beetik u búululoʼoboʼ yéetel le máaxoʼob salvartik le máaxoʼob ku búululoʼoboʼ).

Le Bibliaoʼ jeʼel u biskoʼon tiʼ salvacioneʼ

Ken joʼopʼok k-kaxtik u núukil k-kʼáatchiʼobeʼ yaan kʼiineʼ k-aktáantik xan talamiloʼob jeʼex le tu aktáantaj le máaxoʼob nuʼuktik le barcoʼob úuchiloʼ. Maʼ xaaneʼ jeʼel k-nuʼuktikba yéetel kaʼansajoʼob maʼ jaajtakeʼ wa yéetel baʼax ku yaʼalik máakoʼob ku tuusoʼob. Jeʼel máakalmáak tiʼ le kaʼapʼéel baʼaloʼobaʼ jeʼel u taasik tiʼ máak yaʼab talamileʼ. Le oʼolaleʼ, ¿bix jeʼel u páajtal k-kanáantikba tiʼobeʼ? Kʼaʼabéet k-ilik wa le tuʼux k-kaxtik u núukil k-kʼáatchiʼoboʼ wa letiʼe u jaajiloʼ  yéetel wa maʼalob ka k-creerte. Le revista U Pʼíich Tulumil Kanan wa La Atalaya, tsʼoʼok maas tiʼ ciento veinticinco jaʼaboʼob joʼopʼok u tsʼáaik ojéeltbileʼ, le Bibliaoʼ jach jaaj baʼax ku kaʼansik yéetel jeʼel u páajtal u yáantkoʼon utiaʼal k-kaxtik u núukil k-kʼáatchiʼobeʼ. Jach beyoʼ, «le Kiliʼich Tsʼíiboʼoboʼ, [...] [ku] tsʼáaik [toʼon] naʼat utiaʼal le [salvacionoʼ]» (2 Timoteo 3:15-17).

Baʼaleʼ, utiaʼal k-ilik jach tu jaajil ku núukaʼal tumen le Biblia le kʼáatchiʼob yantoʼonoʼ kʼaʼabéet k-jach kʼaj óoltik baʼaxoʼob ku kaʼansik (Salmo 119:105; Proverbios 14:15). Jeʼel u páajtal a kʼáatik tiʼ le máaxoʼob jóoʼsik le revistaaʼ ka u túuxtoʼob tech le folletoʼob, revistaʼob yéetel le libroʼob tsʼoʼok u yáantik u millonesi máakoʼob u yiloʼob jach tiʼ Dios u taal le Bibliaoʼ. Upʼéel tiʼ leloʼobaʼ letiʼe folleto Un libro para todo el mundo, * lelaʼ ku yeʼesik baʼaxten le Bibliaoʼ upʼéel libro jach maʼalob sutaʼanil, jach jaaj baʼax ku kaʼansik yéetel tiʼ Dios u taal.

Le baʼaxoʼob ku kaʼansik le Bibliaoʼ

¿Máakalmáak jujumpʼéel tiʼ le baʼaxoʼob ku kaʼansik «le Kiliʼich Tsʼíiboʼoboʼ»? Koʼox ilik wa jaypʼéeliʼ.

Chéen utúuliliʼ Dios yaan tuláakal páajtalil tiʼ yéetel letiʼ Beetmail tuláakal baʼal (Génesis 1:1). Toʼoneʼ yanoʼon tumen Dioseʼ tu beetaj tuláakal baʼal yéetel tu tsʼáajtoʼon kuxtal (Apocalipsis 4:11). Le oʼolal chéen letiʼ unaj k-adorartik. Le Máax Beetmil tuláakal baʼaloʼ chéen letiʼ jeʼel u páajtal u núukik k-kʼáatchiʼobeʼ (Salmo 36:9; Isaías 30:20, 21; 48:17, 18). Letiʼeʼ yaan u kʼaabaʼ yéetel u kʼáat ka k-chʼaʼachiʼite (Éxodo 3:15, NM). Le kʼaabaʼaʼ, tsʼíibtaʼan ich ebreo yéetel le letraʼob YHWH, yéetel ku chíikpajal óoliʼ siete mil utéenel ichil le Bibliaoʼ. Le kʼaabaʼ ich mayaeʼ ku tsʼíibtaʼal Jéeoba (Salmo 83:18, NM).

Jéeobaeʼ tu beetaj wíinikoʼob utiaʼal ka kuxlakoʼob tiʼ upʼéel paraíso way Luʼumeʼ. Letiʼeʼ tu beetaj le yáax máakoʼob yéetel u páajtalil u yeʼesikoʼob jatsʼuts modos jeʼex le yaan tiʼ letiʼoʼ. Tu tsʼáaj xan tiʼob u páajtalil u kuxtaloʼob yéetel kiʼimak óolal teʼ Luʼum utiaʼal mantatsʼoʼ (Génesis 1:26-28). Dioseʼ maʼ tu beetaj le Luʼum chéen utiaʼal u jáan kajtal wíinikoʼob, tsʼoʼoleʼ ka u bisoʼob kajtal teʼ kaʼanoʼ, tumen maʼ kʼaʼabéet u bin máak kaʼan utiaʼal ka páajchajak u maas natsʼikuba tu yiknal Diosiʼ.

Le yáax máakoʼoboʼ jach maʼalob kaʼach úuchik u beetaʼaloʼob. Baʼaleʼ ka xuʼul u yuʼubaʼal u Tʼaan Dios tumen jujuntúul angeloʼob bey xan tumen le yáax máakoʼoboʼ, káaj u yantal baʼaloʼob kʼaastak (Deuteronomio 32:5). Adán yéetel Evaeʼ tu chʼaʼatukloʼob tu juunaloʼob baʼax maʼalob yéetel baʼax kʼaas (Génesis 2:17; 3:1-5). Tu yoʼolal lelaʼ káaj le kíimiloʼ (Génesis 3:19; Romailoʼob 5:12). Kex Jéeoba tsʼoʼok u chaʼik u yantal kʼasaʼanil chéen tsʼeʼetsʼek kʼiinoʼob, utiaʼal u yeʼesik maʼ jaaj baʼax tu yaʼalaj Satanás yoʼolal u gobernacioneʼ, le baʼax u tukulmaj utiaʼal le Luʼum yéetel utiaʼal wíinikoʼoboʼ maʼ kʼexpajkiʼ (Isaías 45:18). Yaan u kʼuchul u kʼiinil u kuxtal tuláakal máak tiʼ upʼéel Luʼum sutaʼan paraísoi tuʼux minaʼan mix baʼal kʼaasiʼ (Mateo 6:10; Apocalipsis 21:1-5).

 Jesucristoeʼ maʼ letiʼe Dios yaan tuláakal páajtalil tiʼoʼ, letiʼeʼ Hijotsil tiʼ Dios. Letiʼeʼ tu kaʼansaj u disipuloʼob orar beyaʼ: «K-Yuum yanech teʼ j-kaʼanoʼ, kiliʼichkúunsaʼak a kʼaabaʼ» (Mateo 6:9). Mix utéen tu yaʼalaj wa igual yéetel Dios; baʼaxeʼ tu yaʼalaj: «Le Taataoʼ, [...] maas nojoch tiʼ teen» (Juan 14:28).

Jesuseʼ tsʼaʼan u páajtalil tiʼ utiaʼal u béeykuntik le baʼaxoʼob u tukulmaj Dios u beetkoʼ. Letiʼeʼ túuxtaʼab tumen Dios bey upʼéel «sáasil [...] way yóokʼol kaabeʼ utiaʼal tuláakal le máax ku yoksik u yóol [tiʼeʼ] [...] maʼ u pʼáatal tiʼ éekʼjochʼeʼenil» (Juan 12:46). Apóstol Pedroeʼ ku yaʼalikeʼ, «minaʼan u láakʼ máak ku tsʼáaik [salvación]» (Beetaʼanoʼob [Hechos] 4:12). Lelaʼ beyoʼ tumen le salvacionoʼ yaan u tsʼaʼabal chéen yoʼolal le u kʼiʼikʼel Cristo tu wekaj tu yoʼolal tuláakal máakoʼ (1 Pedro 1:18, 19). Jesucristoeʼ tu tsʼáaj u kuxtal bey upʼéel boʼol utiaʼal u salvartik tuláakal máak tiʼ le kʼeban beetaʼab u yantal tumen Adán yéetel Evaoʼ (Mateo 20:28; 1 Timoteo 2:6). Dioseʼ tu túuxtaj u Hijo utiaʼal u kaʼans u jaajil tiʼ le máakoʼoboʼ yéetel utiaʼal u tsʼáaik kʼaj óoltbil baʼax u tukulmaj utiaʼal wíinikoʼob (Juan 8:12, 32, 46, 47; 14:6; Beetaʼanoʼob 26:23).

Dioseʼ tsʼoʼok u tsʼáaik upʼéel Reino teʼ kaʼanoʼ, le máaxoʼob ku gobernaroʼoboʼ Jesucristo yéetel u múuchʼ máakoʼob tu yéeyaj way Luʼumeʼ. U Reino Dioseʼ yaʼab utéenel ku chʼaʼachiʼitaʼal ichil le Bibliaoʼ. Yéetel le gobiernoaʼ Dioseʼ yaan u béeykuntik baʼax u kʼáat way Luʼum jeʼex u beetaʼal teʼ kaʼanoʼ (Mateo 6:10). Tu káajbaleʼ, Dioseʼ maʼ u tuukul kaʼach u bisik máakoʼob teʼ kaʼanoʼ. Letiʼeʼ tu beetaj wíinikoʼob utiaʼal ka kajlakoʼob teʼ Luʼumaʼ. Baʼaleʼ ka tsʼoʼok u kʼebantal le yáax máakoʼoboʼ, Dioseʼ tu yaʼalaj yaan u yéeyik upʼéel kaaj «tiʼ tuláakal chʼiʼibal, [...] u tʼaanoʼob, bey xan u múuchʼul [kaajoʼob]» utiaʼal ka gobernarnakoʼob yéetel Cristo teʼ kaʼanoʼ (Apocalipsis 5:9, 10). Maʼ kun xáantaleʼ le Reinoaʼ «yaan u xuʼulsik jumpuliʼ tuláakal le uláakʼ» gobiernoʼob tsʼoʼok u beetkoʼob u jach muʼyaj wíinikoʼ (Daniel 2:44).

Ken kíimik máakeʼ mix baʼal ku pʼáatal kuxaʼanil tiʼ u wíinklil. Le baʼax ku kaʼansik le Biblia yoʼolal lelaʼ ku yáantkoʼon k-naʼat bix beetaʼanik wíinik yéetel baʼax jeʼel u páajtal u páaʼtik tiʼ le kuxtalaʼ. Yéetel ku kaʼansiktoʼon u jaajil yoʼolal bix yanil le máaxoʼob tsʼoʼok u kíimloʼoboʼ.

Tu libroi Eclesiastés 9:5 yéetel 10, ku yaʼalik: «Máaxoʼob kuxaʼanoʼobeʼ u yojeloʼob bíin kíimikoʼob, baʼaleʼ kimenoʼobeʼ maʼ u yojeloʼob mix baʼaliʼ [...] tumen teʼ j-muknal[oʼ] [...] maʼ tu yúuchul tuukuliʼ, mix kʼaj óolal, mix ojéelaj». ¿Ka naʼatik wa baʼax u kʼáat u yaʼal le tʼaanoʼobaʼ? U kʼáat u yaʼaleʼ, ken kíimik máakeʼ mix baʼal ku pʼáatal kuxaʼanil tiʼ u wíinklil. Bey túunoʼ ken kíimik máakeʼ ku suut luʼumil jeʼex u yaʼalik le Bibliaaʼ: «Tu yoʼolal luʼum beetaʼabikecheʼ, luʼum xan bíin suunakech» (Génesis 3:19).

Le kimenoʼoboʼ jeʼel u páajtal u kaʼa kuxtaloʼobeʼ. Ken kʼuchuk u kʼiinil u xuʼulsaʼal tiʼ tuláakal le baʼaloʼob kʼaastakoʼ, yaan u yuʼubaʼal u tʼaan Jesucristo «tumen tuláakal le kimenoʼoboʼ yéetel bin jóokʼokoʼob tiʼ le muknaloʼoboʼ. Le máaxoʼob tu beetajoʼob utseʼ, bin kaʼapúut kuxlakoʼob utiaʼal u yantal kuxtal tiʼob; baʼaleʼ le máaxoʼob tu beetajoʼob kʼaaseʼ, bíin kaʼapúut kuxlakoʼob utiaʼal ka xotʼkʼintaʼakoʼob» (Juan 5: 28, 29; Beetaʼanoʼob 24:15). Le kaʼa kuxtaloʼ, yaan u tsʼáaik u páajtalil u kuxtal máak tiʼ upʼéel Luʼum sutaʼan paraísoi, jeʼex u kʼáat Dios kaʼach tu káajbaleʼ.

Xok le Biblia sáamsamaloʼ

¿Máasaʼ jach yaʼab utsil ku taasik tiʼ máak u kʼaj óoltik le kaʼansajoʼobaʼ? Teʼ kʼiinoʼob jach talamtakaʼ, le kaʼansajoʼob ku taal teʼ Bibliaoʼ jeʼel u kanáantikech tiʼ le «tuus ku kʼaabaʼintik kʼaj óolal» ku taal tiʼ Satanasoʼ. «Satanaseʼ ku chíikbesikuba bey [juntúul] u ángel[il] sáasilileʼ», yéetel le máaxoʼob tsaypachtikoʼ, «ku chíikbesikubaʼob xan bey máakoʼob ku beetikoʼob baʼal utseʼ» (1 Timoteo 6:20; 2 Corintoiloʼob 11:13-15). A kʼaj óoltik baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ yaan u kanáantkech utiaʼal maʼ a tuʼusul tumen le maʼ maʼalob sáasil ku taal «tiʼ le máaxoʼob kaambalnajaʼanoʼob yéetel yaan u naʼatoʼob» teʼ yóokʼol kaabaʼ; letiʼobeʼ maʼatech u kʼamikoʼob baʼax ku yaʼalik Jéeoba (Mateo 11:25, NT; Jeremías 8:9).

Tu kʼiiniloʼob apóstol Juaneʼ jach yaʼab kaʼansajoʼob kaʼach ku beetaʼal chéen tiʼ wíinik u taaloʼob, le oʼolaleʼ tu yaʼalaj tiʼ le cristianoʼoboʼ: «Sukuʼuneʼex, maʼ a woksaj óoltikeʼex tuláakal le máaxoʼob ku yaʼalikoʼob sáasilkuntaʼanoʼob tumen Jajal Diosoʼ, baʼaleʼ túunteʼexoʼob utiaʼal a wilikeʼex wa [le baʼax ku kaʼanskoʼoboʼ] utiaʼal Jajal Dios wa maʼ» (1 Juan 4:1). Lelaʼ jeʼel u páajtal k-ketik beyaʼ: Wa ka aʼalaktech upʼéel baʼal jach nojoch bix jeʼel u kʼexik a kuxtaleʼ, ¿yaan wa a jáan creertik chéen tumen le máax aʼalik techoʼ bey jach jaaj baʼax ku yaʼalikeʼ? ¿Máasaʼ maʼatan? Baʼaxeʼ, táanileʼ yaan a wilik wa jach jaaj le baʼax ku yaʼalaʼal techoʼ.

Utiaʼal ka páajchajak a wilik wa jach jaaj le baʼax ku kaʼansaʼal techoʼ, Dioseʼ tu beetaj u tsʼíibtaʼal teʼ Biblia le kaʼansajoʼob ku taal tiʼ letiʼoʼ (1 Tesalonicailoʼob 5:21). Teʼ yáax siglooʼ úuch maʼalob tʼaan tiʼ le máaxoʼob ku «xakʼalxokkoʼob sáamsamal le Kiliʼich Tsʼíib» utiaʼal u yilkoʼob wa jach jaaj le baʼax ku kankoʼoboʼ (Hechos 17:11, LTN). Techeʼ jeʼel u páajtal a beetik xan jeʼex tu beetiloʼoboʼ. Chaʼaj a nuʼuktaʼal tumen le Biblia «jeʼel bix jumpʼéel sáasil ku sáasilkunaj tiʼ jumpʼéel kúuchil éekʼjochʼeʼeneʼ» (2 Pedro 1:19-21). Wa ka beetik beyoʼ yaan a kaxtik u núukil a kʼáatchiʼoboʼ, bey túunoʼ yaan a wojéeltik «baʼax u kʼáat u yaʼal u kʼaj óoltaʼal [Dios]» (Proverbios 2:5).

[Tsolajiloʼob]

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 4]

U Tʼaan Dioseʼ bey upʼéel sáasileʼ

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 5]

¿Bix u kʼaabaʼ Dios?

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 5]

¿Baʼax ku taal u kʼiin u tsʼaʼabal tiʼ wíinik?

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 6]

¿Jesuseʼ, letiʼ wa le Dios yaan tuláakal páajtalil tiʼoʼ?

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 6]

¿Tuʼux yaan le kimenoʼoboʼ?

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 7]

Le Bibliaoʼ ku kaʼansik yaan u kaʼa kuxtal le kimenoʼoboʼ