Maʼ unaj k-tʼaan tu contra mix máakiʼ
Maʼ unaj k-tʼaan tu contra mix máakiʼ
«Beeteʼex tuláakal x-maʼ tutukchiʼil.» (FILIPOSILOʼOB 2:14.)
1, 2. ¿Baʼax tu yaʼalaj apóstol Pablo tiʼ le sukuʼunoʼob yanoʼob Filipos yéetel Corintooʼ, yéetel baʼaxten?
TEʼ CARTA tu tsʼíibtaj le apóstol Pablo tiʼ le múuchʼulil yaan tu kaajil Filiposoʼ, tu yaʼalajtiʼob jach maʼalob baʼax ku beetkoʼob ikil u yeʼesik u yutsiloʼob yéetel ikil u tsʼáaik u yóoloʼob u meyajtoʼob Dios. Tu yaʼalaj xan tiʼobeʼ jach kiʼimak u yóol yoʼolal le maʼalob baʼaloʼob táan u beetkoʼoboʼ. Baʼaleʼ, tu kʼaʼajsaj tiʼobeʼ unaj u beetkoʼob «tuláakal x-maʼ tutukchiʼil» (Filiposiloʼob 2:14). ¿Baʼaxten tu yaʼalajtiʼob lelaʼ?
2 Pablo kaʼacheʼ u yojel baʼax talamiloʼob jeʼel u taasik u tutukchiʼ wa u tʼaan máak tu contra uláakʼ máakeʼ. Letiʼ xaneʼ, tsʼokaʼaniliʼ u kʼaʼajsik tiʼ le sukuʼunoʼob yanoʼob Corinto le talamiloʼob ku taasik le u tʼaan máak tu contra u maasiloʼ. Tu yaʼalajtiʼobeʼ le israelitaʼoboʼ yaʼab utéenel tu beetoʼob u tsʼíikil Jéeoba le tiaʼanoʼob kaʼach teʼ desiertooʼ. ¿Bix úuchik u beetkoʼob? Letiʼobeʼ tu tsʼíiboltoʼob baʼaloʼob maʼ maʼalobtakiʼ, tu adorartoʼob yaanal diosoʼob, núup kʼebanchajoʼob, tu túuntoʼob u yóol Jéeoba yéetel tʼaanajoʼob tu contra. Pablo túuneʼ tu yaʼalaj tiʼ le corintoiloʼoboʼ ka kaambalnakoʼob tiʼ le baʼax úuch tiʼ le israelitaʼoboʼ, letiʼeʼ tu yaʼalajtiʼob: «Mix a tutukchiʼex tu contra Jajal Dios, jeʼel bix tutukchiʼinajoʼob tsʼeʼetsʼek tiʼob ka j-kíimsaʼaboʼob tumen u angelil le kíimiloʼ» (1 Corintoiloʼob 10:6-11).
3. ¿Baʼaxten maʼalob ka k-il jujumpʼéel tsikbaliloʼob yaan u yiloʼob yéetel u tʼaan máak tu contra u maasil?
3 Toʼon k-meyajtik Jéeobaeʼ, láayliʼ xan k-ilik k-beetik jeʼex tu beetil le sukuʼunoʼob yanoʼob kaʼach tu kaajil Filiposoʼ. Láayliʼ xan k-tsʼaamaj k-óol beet maʼalob baʼaloʼobeʼ yéetel k-yaabiltikba xan t-baatsil (Juan 13:34, 35). Baʼaleʼ, tumen jach tu taasaj yaʼab talamiloʼob tiʼ le Israelitaʼob úuchik u quejarkubaʼobeʼ, maʼalob xan ka k-beet «tuláakal x-maʼ tutukchiʼil». Yáaxeʼ koʼoneʼex ilik jujumpʼéel tsikbaliloʼob ku taasik le Biblia yaan yiloʼob yéetel u tʼaan máak tu contra u maasiloʼ, tsʼoʼoleʼ yaan k-ilik baʼax unaj k-beetik utiaʼal maʼ k-beetik lelaʼ.
Le kʼasaʼan israelitaʼoboʼ tʼaanajoʼob tu contra Jéeoba
4. ¿Bix úuchik u quejarkuba le israelitaʼob teʼ desiertooʼ?
4 Le tʼaan ich hebreo ku suʼutul «tutukchiʼ, chʼinchʼin tʼaan, u quejarkuba máak wa u tʼaan tu contra u maasileʼ», teʼ Bibliaoʼ ku meyaj ken úuchuk tʼaan tiʼ baʼaxoʼob úuch teʼ cuarenta jaʼaboʼob táan u máan u kaajil Israel teʼ desiertooʼ. Le israelitaʼoboʼ, yaʼab utéeneleʼ, kʼuuxilnajoʼob yoʼolal bix yanikoʼobeʼ ka joʼopʼ u quejarkubaʼob. Le maʼ úuch jáalkʼabtaʼakoʼob tiʼ u kaajil Egiptoeʼ «tuláakaloʼob j-joʼopʼ u tutukchiʼob tu yoʼolal Moisés yéetel tu yoʼolal Aarón». Joʼopʼ u tutukchiʼob tumen minaʼan baʼal u jaantoʼobeʼ, ka joʼopʼ u yaʼalikoʼob: «Kexiʼ ka u beet kaʼach Yuumtsil ka kíimkoʼon tu luʼumil Egiptoeʼ. Teʼeloʼ k-kutal kaʼach tu yiknal u kuumiloʼob bakʼ, yéetel k-janal tak utiaʼal k-naʼajtal, baʼaleʼ teʼexeʼ ta taasoʼoneʼex way x-tokoy luʼum utiaʼal k-láaj j-kíimil yéetel wiʼij» (Éxodo 16:1-3).
5. ¿Tu contra máax táan u tʼaan kaʼach le israelitaʼoboʼ?
5 U jaajileʼ Jéeobaeʼ tu tsʼáaj tiʼ le israelitaʼob tuláakal baʼax kʼaʼabéetchajtiʼob teʼ desiertooʼ, tu tsʼáaj baʼal u jaantoʼob bey xan jaʼ utiaʼal u yukʼoʼob. Mix utéen máan u kíimloʼob yoʼolal wiʼij. Baʼaleʼ, tumen maʼ kiʼimak u yóoloʼobeʼ joʼopʼ u quejarkubaʼob yéetel tu yaʼaloʼob yaan u kíimloʼob yéetel wiʼij. Kex tumen tu contra Moisés yéetel Aarón táan u tʼanoʼob kaʼacheʼ, Jéeobaeʼ tu yilaj bey tu contra letiʼ táan u tʼaanoʼobeʼ. Moiseseʼ tu yaʼalajtiʼob: «[Jéeobaeʼ] tsʼoʼok u yuʼubik bix a tʼaaneʼex kʼaas tu yoʼolal. Tumen ¿toʼoneʼ máaxoʼon? Teʼexeʼ maʼ tiʼ toʼon ta waʼalajeʼex baʼaliʼ, tiʼ Yuumtsil ta waʼaleʼex baʼal» (Éxodo 16:4-8).
6, 7. ¿Bix u yeʼesik Números 14:1-3, jach jelpaj bix u tuukul le israelitaʼoboʼ?
6 Maʼ úuch tiʼ leloʼ, le israelitaʼoboʼ joʼopʼ u kaʼa quejarkubaʼob. Moiseseʼ tu túuxtaj doce utúulul máakoʼob utiaʼal ka u yiloʼob bix le luʼum u yaʼalmaj Jéeoba u tsʼáaiktiʼoboʼ, baʼaleʼ ka suunajoʼobeʼ, diez tiʼ le máakoʼobaʼ tu yaʼaloʼob maʼ tun páajtal u yookloʼobiʼ. ¿Baʼax túun úuchi? Le israelitaʼoboʼ «joʼopʼ u yaʼalikoʼob baʼal kʼaas tu yoʼolal Moisés yéetel tu yoʼolal Aarón. Tu yaʼalajoʼob beyaʼ[:] ¡kexiʼ ka kíimikoʼon kaʼach Egipto wa teʼ x-tokoy luʼumaʼ! ¿Baʼax u biilal tu taasilakoʼon Yuumtsil teʼ luʼumaʼ? ¿Utiaʼal ka kíimikoʼon tiʼ le baʼateloʼ, yéetel utiaʼal ka lúubukoʼob k-atanoʼob yéetel k-paalal tu kʼab [máaxoʼob pʼekmailoʼon]? ¡[Maas] uts ka suunakoʼon Egipto!» (Números 14:1-3).
7 ¡Jach túun kʼexpaj bix u tuukul kaʼach le israelitaʼoboʼ! Le ka jáalkʼabtaʼaboʼob tiʼ u kaajil Egipto yéetel le ka tu kʼáat máansoʼob le Chak kʼáaʼnáaboʼ, jach kiʼimak u yóoloʼob kaʼachi, tu kʼayoʼob tak jatsʼuts kʼaayoʼob tiʼ Jéeoba (Éxodo 15:1-21). Baʼaleʼ, tumen maʼ tuláakal baʼal yantiʼob kaʼach teʼ desierto yéetel tumen saajkoʼob tiʼ le cananeʼoboʼ, jáaw u tsʼáaikoʼob nib óolal tiʼ Jéeobaeʼ ka joʼopʼ u quejarkubaʼob. Letiʼobeʼ tu tuʼubsoʼob tuláakal le baʼax tu beetaj Dios tu yoʼolaloʼoboʼ, ka joʼopʼ u tʼaanoʼob tu contra baʼax ku tsʼaʼabaltiʼob tumen Jéeobaoʼ. Úuchik u sen tʼaanoʼob tu contra Jéeobaeʼ, tu yeʼesoʼob maʼ kiʼimak u yóoloʼob yéetel baʼax ku tsʼaʼabaltiʼobiʼ. Le oʼolal letiʼeʼ tu kʼáataj: «¿Baʼax kʼiin bíin jáawak in wuʼuyik u sakach tʼaanoʼob le j-kʼaakʼas israelitaʼobaʼ? Tsʼoʼok in wuʼuyik u kʼaakʼas tʼaanoʼob tin woʼolal» (Números 14:27; 21:5).
Teʼ yáax siglooʼ yanchaj xan máakoʼob tu quejartubaʼob
8, 9. Teʼ Kiliʼich Tsʼíiboʼob ich griegooʼ, ¿máaxoʼob ku yaʼalaʼal tʼaanajoʼob tu contra u maasil?
8 Teʼ tsikbaloʼob tsʼoʼok k-ilkaʼ tʼaanajoʼon tiʼ máakoʼob tu jach maʼ tu chʼaʼajoʼob saajkil u quejarkubaʼob tu táan jeʼel máaxakeʼ. Beoraaʼ koʼoneʼex ilik uláakʼ bix jeʼel u tʼaan máak tu contra u maasileʼ. Teʼ tu jaʼabil 32, le ka bin Jesús Jerusalén utiaʼal u kʼiimbesajil le Paseloʼob wa Cabañasoʼ, «ichil le máakoʼoboʼ yaʼab táan u [mukul] tʼaanoʼob tu yoʼolal Jesus[iʼ]» (Juan 7:12, 13, 32). Jeʼex túun k-ilkoʼ, le máakoʼoboʼ táan kaʼach u mukul tʼaanoʼob tu yoʼolal Jesús, yaan tiʼ letiʼobeʼ ku yaʼalikoʼob utúul utsul máak, baʼaleʼ uláakʼoʼobeʼ ku yaʼalikoʼob maʼatech.
9 Uláakʼ utéeneʼ, utúul máak ku cobrartik impuestoʼob ku kʼaabaʼtik Leví wa Mateoeʼ, tu invitartaj Jesús yéetel u disipuloʼob tu yotoch, «le fariseoʼoboʼ yéetel u j-kaʼambesajiloʼob le aʼalmaj tʼaanoʼ joʼopʼ u chʼinchʼin tʼaanoʼob tu contra u j-kaambaloʼob Jesús, táan u yaʼalikoʼob: ¿Baʼaxten ka janaleʼex yéetel ka wukʼuleʼex tu yéetel le j-kʼam [impuestoʼoboʼ] bey xan tu yéetel le j-kʼebanoʼoboʼ?» (Lucas 5:27-30). Maʼ úuch tiʼ leloʼ, tu luʼumil Galileaeʼ, «le judíoʼoboʼ káaj u yaʼalikoʼob baʼal tiʼ Jesús, tumen tu yaʼalaj: Teneʼ letiʼ le waaj kaʼan u taaloʼ». Yaan tak tiʼ u disipuloʼob maʼ maʼalob tu yuʼubiloʼob le baʼax tu yaʼaloʼ ka joʼopʼ u mukul tʼaanoʼob tu contra (Juan 6:41, 60, 61).
10, 11. ¿Baʼaxten tu quejartuba le judíoʼob griego u tʼaanoʼoboʼ, yéetel baʼax jeʼel u kanik le ancianoʼob tiʼ le baʼax tu beetaj le apostoloʼoboʼ?
10 Maʼ úuch tsʼoʼokok le Pentecostés tiʼ u jaʼabil 33, úuch upʼéel baʼal tu beetaj u quejarkuba u jaats cristianoʼob. Yaʼab tiʼ le túumben disipuloʼob u taaloʼob tiʼ jejeláas luʼumoʼobeʼ kʼaʼamoʼob yéetel kiʼimak óolal tu yotoch le sukuʼunoʼob teʼ Judeaoʼ, baʼaleʼ káaj u yantal talamiloʼob ka joʼopʼ u tʼoʼoxol le baʼaxoʼob kʼaʼabéettiʼoboʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ «le máaxoʼob griego u tʼaanoʼoboʼ, joʼopʼ u kʼuuxiloʼob tiʼ le máaxoʼob hebreo u tʼaanoʼoboʼ, tumen táan u yaʼalikoʼobeʼ u x-kimen íichamoʼobeʼ maʼ tu [chʼaʼabloʼob en cuenta] ken tʼoʼoxok le baʼax kʼaʼabéet sáamsamaloʼ» (Beetaʼanoʼob 6:1).
11 Le bix úuchik u quejarkuba le cristianoʼobaʼ maʼ jeʼex úuchik u beetik le israelitaʼob teʼ desiertooʼ. Le judíoʼob griego u tʼaanoʼoboʼ maʼ chéen joʼopʼ u quejarkubaʼobiʼ, baʼaxeʼ tu beetoʼob tumen tu yiloʼobeʼ yaan tiʼ le kiikoʼob kimen u yíichamoʼoboʼ maʼ táan u yáantaʼaloʼobiʼ. Letiʼobeʼ maʼ tu maas nojochkíintoʼob le talamiloʼ mix tu tsʼáajubaʼob tu contra Jéeobaiʼ. Baʼaxeʼ, bin u yaʼaloʼob tiʼ le apostoloʼob le baʼax tsʼoʼok u yilkoʼoboʼ, le apostoloʼob túunoʼ ka tu yiloʼob jaaj baʼax ku yaʼalikoʼobeʼ tu yutskíintoʼob le talamiloʼ. Bejlaʼa xaneʼ le ancianoʼoboʼ jach jeʼel u kaambaloʼob tiʼ le baʼax tu beetaj le apostoloʼoboʼ. Letiʼob xaneʼ ku yuʼubkoʼob «u kʼáat óolal le óotsil[oʼ]» (Proverbios 21:13; Beetaʼanoʼob 6:2-6).
Unaj k-kanáantikba tiʼ le kʼaasil ku taasik u tʼaan máak tu contra u maasiloʼ
12, 13. 1) ¿Baʼax yéetel jeʼel u páajtal u ketaʼal le kʼaas ku taasik le u tʼaan máak tu contra u maasiloʼ? 2) ¿Baʼax jeʼel u beetik u tʼaan máak tu contra u maasileʼ?
12 Óoliʼ tuláakal le tsikbaloʼob tsʼoʼok k-ilkoʼ ku yeʼeskoʼobeʼ bin kʼaasil tiʼ le israelitaʼob le ka tʼaanajoʼob tu contra Diosoʼ. Le oʼolaleʼ, jach unaj k-tuukul tiʼ le talamil jeʼel k-beetik u yantal wa k-tʼaan tu contra u maasiloʼ. Koʼoneʼex ketik beyaʼ: Le fierrooʼ, u suukileʼ ku yiitsintkuba, yéetel wa maʼ tu beetaʼal mix baʼal ken káajak u yiitsintkubaeʼ, ken tsʼoʼokkeʼ mix baʼal u beelal. Yaʼab camionoʼobeʼ ku jach laʼabal u paachoʼob tumen ku chaʼabal u sen yiitsintkubaʼob. Lelaʼ jeʼel u páajtal k-ketik yéetel le baʼax jeʼel u yúuchul wa k-tʼaan tu contra u maasiloʼ.
13 Jeʼex upʼéel fierro séeb u jóokʼol u yiitseʼ, toʼon xaneʼ, wa maʼ k-kanáantikbaeʼ, séeb jeʼel u káajal quejartikba yoʼolal wa baʼaxeʼ, le oʼolal kʼaʼabéet k-ilik wa maʼ táan u káajal k-beetik lelaʼ. Jeʼex upʼéel fierro maas séeb u yiitsintkuba wa tiaʼan tuʼux chʼuul wa tuʼux chʼóochʼeʼ, yaan xan baʼaloʼob séeb jeʼel u beetik k-tʼaan tu contra u maasileʼ. Le chiʼichnakiloʼoboʼ jeʼel u beetik k-jach nojochkíintik le talamiloʼob maʼ nuuktakoʼoboʼ. Teʼ tsʼook kʼiinoʼob tuʼux táan u maas talamtal le kuxtalaʼ, táan xan u maas yaʼabtal baʼaloʼob jeʼel u beetkoʼob k-quejartikbaeʼ (2 Timoteo 3:1-5). Le oʼolal, maʼ xaaneʼ jeʼel u káajal k-tʼaan tu contra utúul sukuʼun kex yoʼolal mix baʼaleʼ, maʼ xaaneʼ yoʼolal bix u modos wa yoʼolal le meyajoʼob tsʼaʼan u beet teʼ múuchʼuliloʼ.
14, 15. ¿Baʼaxten maʼ unaj k-quejartikba yoʼolal jeʼel baʼaxakeʼ?
14 Jeʼel baʼaxak ka u beet k-kʼuuxileʼ, wa maʼ t-kanáantikbaeʼ jeʼel u pʼáatal mix baʼal kun kiʼimakkúuntik k-óoleʼ yéetel jeʼel u suuktal k-quejartikba yoʼolal jeʼel baʼaxakeʼ. Jeʼex túun k-ilkoʼ, wa k-quejartikba yoʼolal jeʼel baʼaxakeʼ, leloʼ jeʼel u kʼaskúuntik bix k-tuukuleʼ. Le ka tu quejartuba le israelitaʼob tiʼ bix kuxlikoʼob teʼ desiertooʼ, joʼopʼ tak u tʼaanoʼob kʼaas tu contra Jéeoba (Éxodo 16:8). ¡Mix utéen unaj k-chaʼik u yúuchultoʼon baʼal beyaʼ!
15 Kex le fierro séeb u yiitsintkubaoʼ, jeʼel u páajtal u kanáantaʼal wa ku lijartaʼal yéetel ku boʼonol chéen pʼel u káajal u yiitsintkubaeʼ. Toʼon xaneʼ, wa k-ilik táan u káajal k-quejartikba yoʼolal mix baʼaleʼ, jeʼel u páajtal k-kʼáatik u yáantaj Jéeobaeʼ yéetel jeʼel u páajtal k-beetik uláakʼ baʼaloʼob kʼaʼanantakeʼ. ¿Máakalmáakoʼobiʼ?
Kʼaʼabéet naʼatik baʼaxten Jéeobaeʼ ku chaʼik u yantal talamiloʼob
16. Utiaʼal maʼ u suuktal k-quejartikbaʼeʼ, ¿baʼax jeʼel u yáantkoʼoneʼ?
16 U suuktal k-quejartikbaeʼ jeʼel u beetik k-tuukul chéen t-oʼolaleʼ yéetel tiʼ le talamiloʼob k-aktáantkoʼ, yéetel maʼ ken u chaʼa k-ilik tuláakal le utsiloʼob k-kʼamik ikil k-meyajtik Jéeobaoʼ. Utiaʼal maʼ u suuktal quejartikbaʼeʼ mantatsʼ kʼaʼabéet kʼaʼajsik le utsiloʼobaʼ. Tuukulnakoʼon tiʼ le kiʼimak óolal ku taasiktoʼon k-bisik u kʼaabaʼ Jéeobaoʼ (Isaías 43:10). Jeʼel baʼalak súutukileʼ ku páajtal xan k-tʼaan yéetel Jéeoba yéetel k-ilik bey utúul k-amigoeʼ (Salmo 65:2; Santiago 4:8).Yaan xan u beelal k-kuxtal tumen k-naʼatik chéen Jéeoba unaj u gobernar yóokʼol tuláakal, yéetel tumen k-ojel jeʼel k-kiʼimakkúuntik u yóol wa ku chúukpajal k-óol tiʼ letiʼeʼ (Proverbios 27:11). Ku páajtal xan k-kʼaʼaytik mantatsʼ u maʼalob péektsilil le Reinooʼ (Mateo 24:14). Tsʼoʼoleʼ yantoʼon xan jeetsʼelil tumen yaan k-fe tiʼ u kʼiʼikʼel Cristo tu wekoʼ (Juan 3:16). Tuláakal le maʼalob baʼaloʼobaʼ ku tiaʼalintaʼal tumen le máaxoʼob meyajtik Jéeoba kex jeʼel baʼalak ka u aktáantoʼobeʼ.
17. Wa yaan baʼax beetik quejartikbaʼeʼ, ¿baʼax unaj k-naʼatik?
17 Kʼaʼabéet naʼatik baʼaxten Jéeobaeʼ ku chaʼik u yantal talamiloʼob. Le rey Davidoʼ tu kʼayaj: «Yuumtsil, eʼesten a beeloʼob; bisen tiʼ a tʼuʼutʼul bejoʼob» (Salmo 25:4). Wa yaan baʼax beetik k-quejartikbaʼeʼ, Jéeobaeʼ u yojel. Letiʼeʼ, wa u kʼáateʼ, jeʼel u páajtal u yutskíintik le talmiloʼ. Baʼaleʼ ¿baʼaxten yaan kʼiineʼ ku chaʼik u xáantal táan k-aktáantik upʼéel talamil? Maʼ xaaneʼ, utiaʼal ka maas muʼukʼaʼanchajak k-fe yéetel utiaʼal k-kanik eʼes chúukaʼan óolal (Santiago 1:2-4).
18, 19. ¿Baʼax utsiloʼob jeʼel u taasik maʼ k-quejartikbaʼeʼ? Aʼal máaxoʼob beet beyoʼ.
18 Wa maʼ k-quejartikba ken k-aktáant talamiloʼobeʼ ku yáantkoʼon utiaʼal ka maas jatsʼutschajak k-modos, tsʼoʼoleʼ le máaxoʼob ilkoʼonoʼ jeʼel xan u tʼaanoʼob maʼalob t-oʼolaleʼ. Tu jaʼabil 2003, u múuchʼ j-jaajkunajoʼob tiʼ Jéeobaeʼ viajarnajoʼob tiʼ upʼéel autobús desde Alemania tak Hungría utiaʼal u binoʼob tiʼ upʼéel noj muchʼtáambal. Le máax manejartik le camionoʼ maʼ j-jaajkunajiʼ, tsʼoʼoleʼ maʼ jach kiʼimak u yóol ikil ken u máansil kaʼach diez kʼiinoʼob yéetel le sukuʼunoʼoboʼ. Baʼaleʼ ka tsʼoʼokeʼ le máakaʼ kʼexpaj bix u tuukul. ¿Baʼaxten?
19 Kex yanchajtiʼob yaʼab talamiloʼob teʼ bejoʼ, le sukuʼunoʼoboʼ mix utéen tu quejartubaʼob. Le máak manejarnajoʼ tu yaʼaleʼ mix utéen kaʼach u bis máakoʼob jach jatsʼuts u modosoʼob; tsʼoʼoleʼ tu yaʼalaj xaneʼ le ken máanak le j-jaajkunajoʼob kʼaʼaytajoʼ yaan u yokskoʼob tu yotoch utiaʼal ka u yuʼub u tsikbaloʼob. Jeʼex k-ilkoʼ jach maʼalob tʼaanajik le máak tu yoʼolal le sukuʼunoʼoboʼ, tumen letiʼobeʼ tu beetoʼob «tuláakal x-maʼ tutukchiʼil».
K-perdonartik u maasileʼ ku yáantaj utiaʼal maʼ u yantal kʼuuxilil
20. ¿Baʼaxten unaj k-paklan perdonartikba?
20 Wa yaan baʼax tsʼoʼok u beetiktoʼon utúul sukuʼuneʼ, ¿baʼax unaj k-beetik? Wa jach grave le baʼax tu beetoʼ, unaj k-beetik le baʼax tu yaʼalaj Jesús teʼ Mateo 18:15-17. Baʼaleʼ maases maʼ kun kʼaʼabéettal k-beetik lelaʼ, tumen óoliʼ tuláakal le baʼax ku beetaʼal t-contraoʼ maʼ jach graveʼobiʼ. Baʼaxeʼ, wa ku yúuchul lelaʼ maas maʼalob ka k-perdonart k-sukuʼun. Pabloeʼ tu tsʼíibtaj: «[Soportartabaʼex] ta baatsileʼex, yéetel paklan saʼatsabaʼex [wa perdonartabaʼex] wa yaan wa máax yaan baʼal tiʼ tu contra uláakʼ, jeʼel bix tu saʼatseʼex Cristoeʼ, bey xan a beeteʼex ta baatsileʼexoʼ. Tu yóokʼol tuláakaleʼ yanakteʼex yaakunaj, tumen lelaʼ letiʼ ku nupik yéetel ku chúukbesik tuláakal baʼal» (Colosailoʼob 3:13, 14). Toʼoneʼ, ¿k-perdonartik wa u maasil? Maʼalob ka k-tukult lelaʼ: ¿Máasaʼ jach yaan baʼax oʼolal u quejarkuba Jéeoba t-oʼolal? Baʼaleʼ kex beyoʼ, ku chʼaʼiktoʼon óotsilil yéetel ku perdonarkoʼon jeʼel jaytéen ku kʼaʼabéettaleʼ.
21. ¿Bix jeʼel k-uʼuyikba wa tiaʼanoʼon tu yiknal máax mantatsʼ táan u tʼaan tu contra u maasileʼ?
21 Jeʼel baʼalak ka beetaʼak t-contraeʼ mix baʼal ken k-jóoʼs wa ku joʼopʼol k-quejartikba. Le tʼaan ich hebreo ku suʼutul «tutukchiʼoʼ» u kʼáat xan u yaʼal «boboʼchiʼ». ¿Máasaʼ maʼ uts t-tʼaan k-antal tu yiknal máak wa mantatsʼ táan u tʼaan tu contra u maasiliʼ? Maʼ xaaneʼ jeʼel tak k-ilik maʼ k-antal tu yéeteleʼ. Bey xan ken u yuʼubiluba u maasil wa mantatsʼ táan k-quejartikba wa táan k-tʼaan tu contra u maasileʼ. Maʼ xaaneʼ jeʼel k-jach náaksik u yóoloʼob ka tak u náachkuntubaʼob tiʼ toʼoneʼ. Wa táan k-quejartikbaeʼ, maʼ xaaneʼ jeʼel k-beetik k-uʼuyaʼal tumen wa máaxeʼ, baʼaleʼ maʼ ken k-lúubul utsil tiʼ.
22. ¿Baʼax tu tsʼíibtaj utúul chʼúupal yoʼolal u j-jaajkunajoʼob Jéeoba?
22 Wa k-perdonartik le baʼax ku beetaʼaltoʼonoʼ, leloʼ ku beetik u yantal jeetsʼelil, tsʼoʼoleʼ lelaʼ upʼéel baʼal jach unaj u beetaʼal tumen máaxoʼob yanoʼob ichil u kaajal Dios (Salmo 133:1-3). Tiʼ upʼéel luʼumil yaan Europaeʼ, utúul chʼúupal católica yaan 17 jaʼaboʼob tiʼeʼ tu tsʼíibtaj tiʼ u najil Betel tiʼ le luʼum jeʼeloʼ: «Tsʼoʼok in wilkeʼ chéen teʼex maʼatech a pʼektikabaʼex, maʼ ta bineʼex chéen tu paach taakʼin, maʼ ta jáan tsʼíikileʼex yéetel maʼatech xan a kaxkeʼex chéen a wutsileʼex».
23. ¿Baʼax ken k-il teʼ tuláakʼ xookoʼ?
23 Wa nojoch baʼal k-ilik le maʼalob baʼaloʼob ku tsʼáaiktoʼon Jéeobaoʼ, yaan k-ilik áantaj utiaʼal maʼ u yantal kʼuuxilil teʼ múuchʼuliloʼ yéetel maʼ ken k-tʼaan tu contra k-sukuʼunoʼob. Le uláakʼ xookoʼ yaan u yeʼesik baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal maʼ k-beetik upʼéel baʼal maas kʼaaseʼ: k-tʼaan tu contra u kaajal Jéeoba.
¿Kʼajaʼan wa tech?
• ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal u tutukchiʼ máak?
• ¿Baʼax yéetel jeʼel k-ketik le kʼaas ku taasik le u tʼaan máak tu contra u maasiloʼ?
• ¿Baʼax ken u yáantoʼon utiaʼal maʼ u suuktal k-quejartikba?
• K-perdonartik baʼax ku beetaʼaltoʼoneʼ, ¿bix u yáantkoʼon utiaʼal maʼ k-tʼaan tu contra u maasil?
[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 8]
Le israelitaʼoboʼ tʼaanajoʼob tu contra Jéeoba
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 9]
¿Ka naʼatik wa baʼaxten Jéeobaeʼ ku chaʼik u yantal talamiloʼob?
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 10]
K-perdonartik u maasileʼ ku yáantaj utiaʼal maʼ u yantal kʼuuxilil