Unaj k-kʼamik le tsolnuʼuk ku taal tiʼ Jéeobaoʼ
Unaj k-kʼamik le tsolnuʼuk ku taal tiʼ Jéeobaoʼ
«Maʼ a waʼalik [maʼ] tiʼ u nuʼuk tʼaan [wa u tsolnuʼuk] Yuumtsil.» (PROVERBIOS 3:11.)
1. ¿Baʼaxten maʼalob ka k-kʼam le tsolnuʼuk ku taal tiʼ Diosoʼ?
SALOMÓN, u reyil u úuchben kaajil Israeleʼ, ku yaʼaliktoʼon baʼaxten maʼalob ka k-kʼam le tsolnuʼuk ku taal tiʼ Diosoʼ. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «In j xibil paal, maʼ a waʼalik [maʼ] tiʼ u nuʼuk tʼaan Yuumtsil, mix a kʼuuxil tu yoʼolal u kʼeyajoʼob; tumen Yuumtsileʼ ku yaʼalik u nuʼuk tiʼ máax u yaabilmaj, bey juntúul taata ku yaʼalik u nuʼuk tiʼ u yaabilaj paaleʼ» (Proverbios 3:11, 12). Jach beyoʼ, k-Taata yaan teʼ kaʼanoʼ ku tsoliktoʼon u nuʼuk tumen u yaabiltmoʼon.
2. ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal le tʼaan «nuʼuk tʼaan» ku chíikpajal teʼ Bibliaoʼ, yéetel tuʼux jeʼel u taal le tsolnuʼukoʼobaʼ?
2 Le tʼaan, «nuʼuk tʼaan» ku chíikpajal teʼ Bibliaoʼ u kʼáat u yaʼal jaatsʼ, u tsolaʼal u nuʼuk tiʼ máak yéetel u kaʼansaʼal tiʼ máak baʼax unaj u beetik. Le apóstol Pablooʼ tu tsʼíibtaj: «U jaajileʼ mix jumpʼéel jaatsʼ uts t-tʼaan tiʼ le junsúutuk táan k-kʼamikoʼ, baʼaxeʼ ku yaataltoʼon; baʼaleʼ le máaxoʼob ku kaambaloʼob yéetel le jaatsʼoʼ, ku tsʼoʼokoleʼ ku yantaltiʼob jumpʼéel toj yéetel jeetsʼel kuxtal» (Hebreob 12:11). U jaajileʼ, k-kʼamik yéetel k-tsʼoʼokbesik u nuʼuk tʼaanoʼob Jéeobaeʼ, ku yáantkoʼon utiaʼal k-beetik baʼax maʼalob yéetel ku yáantkoʼon utiaʼal k-maas natsʼikba tiʼ letiʼ (Salmo 99:5). Le tsolnuʼukoʼoboʼ jejeláas tuʼux jeʼel u taaloʼobeʼ, jeʼel u taal tiʼ k-sukuʼunoʼobeʼ, tiʼ baʼax k-kanik teʼ muchʼtáambaloʼoboʼ, tiʼ baʼax k-kanik ken k-xok le Bibliaoʼ, yéetel tiʼ le jóoʼsaʼaniloʼob ku tsʼaʼabaltoʼon tumen «le palitsil chúukaʼan yóol[oʼ]» (Lucas 12:42-44). ¿Máasaʼ jach ku kiʼimaktal k-óol ken aʼalaʼaktoʼon baʼax kʼeexiloʼob unaj k-beetik ichil k-kuxtal? Baʼaleʼ ¿baʼax unaj u beetaʼal wa utúul wa máax ku lúubul tiʼ upʼéel nojoch kʼeban?
¿Máaxoʼob ku jóoʼsaʼaloʼob tiʼ u kaajal Jéeoba?
3. ¿Chéen máaxoʼob ku jóoʼsaʼaloʼob tiʼ u kaajal Dios?
3 Máaxoʼob meyajtik Dioseʼ ku xokkoʼob mantatsʼ le Biblia yéetel le uláakʼ jóoʼsaʼaniloʼoboʼ, le oʼolal u yojloʼob baʼax ku kʼáataʼaltiʼob tumen Jéeoba ka u beetoʼob. Tsʼoʼoleʼ teʼ muchʼtáambaloʼob yéetel teʼ noj muchʼtáambaloʼoboʼ ku kankoʼob xan bix u kʼáat Jéeoba ka kuxlakoʼoboʼ. Le oʼolaleʼ, chéen ku jóoʼsaʼal tiʼ u kaajal Dios le máax ku lúubul tiʼ upʼéel nojoch kʼeban yéetel maʼ tu arrepentiroʼ.
4, 5. ¿Baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal utúul máak jóoʼsaʼab teʼ múuchʼuliloʼ, yéetel baʼax oʼolal aʼalaʼab tiʼ le múuchʼulil ka u kaʼa kʼamoʼoboʼ?
4 Koʼoneʼex tʼaan tiʼ utúul máak ku yaʼalik le Biblia jóoʼsaʼaboʼ. Ichil le múuchʼulil yaan kaʼach Corintooʼ yaan utúul máak «kajakbal yéetel u yatan u taata. Lelaʼ jumpʼéel kʼeban jach nojoch maʼ tu chaʼabal u beetaʼal mix ichil le máaxoʼob maʼ u kʼaj óoloʼob Jajal Diosoʼ». Le oʼolal apóstol Pabloeʼ tu yaʼalaj tiʼ le sukuʼunoʼoboʼ: «Le máakoʼ unaj u kʼuʼubul tiʼ Satanás utiaʼal ka kíimik u wíinklil» yéetel utiaʼal maʼ u tuklaʼal u beetaʼal jeʼex le máakaʼ (1 Corintoiloʼob 5:1-5). Le ka jóoʼsaʼab teʼ múuchʼulil yéetel ka kʼubaʼab tiʼ Satanasoʼ, le máak tsʼoʼok u kʼebantalaʼ suunaj tu kaʼatéen ichil u yóokʼol kaab Satanás (1 Juan 5:19). Le úuchik u jóoʼsaʼal le máak teʼ múuchʼuliloʼ, meyajnaj utiaʼal u kanáantaʼal le sukuʼunoʼob tiʼ le baʼax kʼaasoʼ yéetel utiaʼal maʼ u pʼatik u kuxtaloʼob jeʼex utstutʼaan Diosoʼ (2 Timoteo 4:22; 1 Corintoiloʼob 5:11-13).
5 Maʼ sen úuch jóoʼsaʼak le máak teʼ múuchʼuliloʼ, Pabloeʼ tu yaʼalaj tiʼ le Corintoiloʼob ka u jeel kʼamoʼob le máak teʼ múuchʼuliloʼ. ¿Baʼaxten? Pabloeʼ tu yaʼalajtiʼobeʼ, utiaʼal maʼ u «tuʼusul[oʼob] tumen Satanás». Le máak kʼebanchajoʼ, tsʼoʼok kaʼach u arrepentir yéetel táan xan u kaʼa kuxtal jeʼex u kʼáat Dioseʼ (2 Corintoiloʼob 2:8-11). Wa le sukuʼunoʼob yanoʼob Corinto maʼ tu kaʼa kʼamikoʼob le máak teʼ múuchʼuliloʼ, jeʼel u tusaʼaloʼob tumen Satanaseʼ, leloʼ u kʼáat u yaʼaleʼ, Satanaseʼ yaan u beetik u tuklikoʼob maʼ unaj u yeʼeskoʼob yaabilaj mix u chʼaʼikoʼob óotsilil tiʼ le máak jóoʼsaʼaboʼ. Yoʼolal le baʼax tu yaʼalaj Pablo tiʼobaʼ, tu perdonartoʼob le máak tsʼoʼok u arrepentiroʼ (2 Corintoiloʼob 2:5-7).
6. ¿Baʼax oʼolal ku jóoʼsaʼal teʼ múuchʼulil le máax ku lúubul tiʼ upʼéel nojoch kʼebanoʼ?
6 ¿Baʼax oʼolal túun ku jóoʼsaʼal tiʼ le múuchʼulil le máax ku lúubul tiʼ upʼéel nojoch kʼebanoʼ? Utiaʼal maʼ u taasaʼal subtsilil tiʼ u kʼaabaʼ Dios yéetel utiaʼal maʼ u yaʼalaʼal mix baʼal kʼaas yoʼolal u kaajal (1 Pedro 1:14-16). Tsʼoʼoleʼ, ken jóoʼsaʼak le máax maʼ tu arrepentir teʼ múuchʼuliloʼ, ku beetaʼal baʼax ku yaʼalik Dios yéetel ku pʼáatal limpio le múuchʼuliloʼ. Tsʼoʼoleʼ u beetaʼal lelaʼ jeʼel u yáantik le máax kʼebanchaj utiaʼal u tsʼáaik cuenta maʼ maʼalob le baʼax tu beetoʼ.
Kʼaʼabéet u arrepentir
7. ¿Bix úuchik u yuʼubikuba David le maʼ u yaʼal u kʼebanoʼob tiʼ Diosoʼ?
7 Yaʼab tiʼ le máaxoʼob ku lúubuloʼob tiʼ upʼéel nojoch kʼeban, baʼaleʼ tu jaajil u yóoloʼob ku arrepentiroʼobeʼ, maʼatech u jóoʼsaʼaloʼob teʼ múuchʼuliloʼ. Baʼaleʼ, maʼ chéen chʼaʼabil u arrepentir máak yéetel u jaajil u yóoliʼ. Koʼox ilik baʼax úuch yéetel David u reyil u yúuchben kaajil Israel. Teʼ Salmo 32, letiʼeʼ tu yaʼaleʼ yaan jujumpʼéel nojoch kʼebanoʼob tu taʼakaj, maʼ xaaneʼ letiʼe yanchaj u yiloʼob yéetel Betsabeoʼ. Le chiʼichnakil anchaj tiʼ úuchik u taʼakik u kʼebanoʼoboʼ, tu beetaj u jach lúubul u yóol yéetel joʼopʼ u tijil u wíinklil jeʼex u tijil u kúul cheʼ tu kʼiiniloʼob yáax kʼiineʼ. Davideʼ jach kʼojaʼan kaʼach u yilaʼal yéetel maʼ tu chaʼabal u wenel yoʼolal u sen tuukul, baʼaleʼ tu tsʼáaj u yojéelt Jéeoba u kʼebanoʼobeʼ ka perdonartaʼabi (Salmo 32:3-5). Le oʼolal ka tsʼoʼokeʼ páajchaj u yaʼalik: «Kiʼ u yóol le máax [maʼ] tu taʼakal u pool tumen Yuumtsil» (Salmo 32:1, 2). ¡Bukaʼaj wal úuchik u kiʼimaktal u yóol David le ka perdonartaʼab tumen Jéeobaoʼ!
8, 9. Le máax kʼebanchajaʼanoʼ, ¿bix u yeʼesik tsʼoʼok u arrepentir, yéetel baʼaxten kʼaʼabéet u arrepentir utiaʼal u kʼaʼamal tu kaʼatéen teʼ múuchʼuliloʼ?
8 Lelaʼ ku yeʼeskeʼ, le máax ku kʼebantaloʼ unaj u arrepentir utiaʼal ka páajchajak u perdonartaʼal. Baʼaleʼ, u suʼlaktal wa u chʼaʼik saajkil máak u yojéeltaʼal baʼax tu beeteʼ, maʼ u kʼáat u yaʼal wa tsʼoʼok u arrepentiriʼ. Baʼaxeʼ, u arrepentir máakeʼ u kʼáat u yaʼal u kʼexik u tuukul yéetel u yilik jach kʼaas le baʼax tu beetoʼ, lelaʼ ku béeychajal ken yaachajak u yóol yoʼolal le baʼax tu beetoʼ. U puksiʼikʼal le máak tsʼoʼok u arrepentiroʼ «xeʼexeʼetʼpajaʼan», tsʼoʼoleʼ ku yilik u yutskíintik le kʼaas tu beetoʼ (Salmo 51:17; 2 Corintoiloʼob 7:11).
9 Kʼaʼabéet u arrepentir máak utiaʼal u kaʼa kʼaʼamal teʼ múuchʼuliloʼ. Le máax tsʼoʼok u jóoʼsaʼal teʼ múuchʼuliloʼ, maʼatech u kaʼa kʼaʼamal chéen tumen tsʼoʼok u xáantal jóoʼsaʼak. Táanil tiʼ u kaʼa kʼaʼamleʼ kʼaʼabéet u jach kʼexik bix u kuxtal. Unaj u tsʼáaik cuenta jach maʼ maʼalob le baʼax tu beetoʼ yéetel unaj xan u tsʼáaik cuenta bukaʼaj subtsilil tu taasaj tiʼ u kʼaabaʼ Jéeoba bey xan tiʼ le múuchʼuliloʼ. Le máakaʼ unaj u kʼáatik tiʼ Jéeoba ich oración ka perdonartaʼak yéetel unaj xan u kuxtal jeʼex u kʼáat Dioseʼ. Ken u kʼáat ka kaʼa kʼaʼamak teʼ múuchʼuliloʼ, unaj u páajtal u yeʼesik jach tsʼoʼok u arrepentir yéetel táan u «yeʼesik tsʼoʼok u kʼexik u kuxtal» (Beetaʼanoʼob [Hechos] 26:20).
¿Baʼaxten maʼ unaj u taʼakaʼal le kʼebanoʼ?
10, 11. Wa yaan máax tsʼoʼok u lúubul tiʼ upʼéel nojoch kʼebaneʼ, ¿baʼaxten maʼ maʼalob ka u taʼakiʼ?
10 Maʼ xaaneʼ yaan máax jeʼel u tuklikeʼ: «Wa kin waʼalik le baʼax kʼaas tin beetoʼ, yaan u kʼáataʼalten baʼaloʼob jeʼel u sublakkúunskeneʼ yéetel maʼ xaaneʼ jeʼel in jóoʼsaʼal tiʼ u kaajal Dioseʼ. Baʼaleʼ wa maʼ tin waʼalik mix baʼaleʼ, mix máak teʼ múuchʼulil ken u yojéeltoʼ». Le máax ku tuukul beyaʼ yaan baʼaxoʼob táan u tuʼubsik. ¿Bey baʼaxoʼobeʼ?
11 Jéeobaeʼ utúul Dios «[¡]muun u puksiʼikʼal ku chʼaʼa óotsilil, chúukaʼan yóol, nojoch u yaakunaj bey xan u jaajil! Tiʼ mil chʼiʼibaloʼobeʼ maʼ t-kʼexik u yaakunaj, ku saʼatsik le loobiloʼ, le kʼoʼox óolaloʼ bey le kʼebanoʼ». Kex beyoʼ, Jéeobaeʼ ku tsolnuʼuktik wa ku jatsʼik u kaajal «jeʼel bix [ku] najmatikeʼ» (Éxodo 34:6, 7; Jeremías 30:11). Baʼaleʼ ¿bix jeʼel u perdonartaʼal tumen Jéeoba le máax ku taʼakik u kʼebanoʼ? Maʼ u tuʼubultoʼoneʼ Jéeobaeʼ u yojel baʼax tsʼoʼok u beetik máak yéetel maʼ ken u chaʼa u pʼáatal chéen bey le baʼax tsʼoʼok u beetaʼaloʼ (Proverbios 15:3; Habacuc 1:13).
12, 13. ¿Baʼax jeʼel u yúuchul tiʼ le máax ku taʼakik u kʼebanoʼ?
12 Le oʼolaleʼ le máax tsʼoʼok u lúubul tiʼ upʼéel nojoch kʼebaneʼ, maʼalob ka u tsʼáa ojéeltbil utiaʼal beyoʼ ka yanak tiʼ upʼéel maʼalob tuukul tu táan Dios (1 Timoteo 1:18-20). Baʼaleʼ wa maʼ u beetkeʼ, leloʼ jeʼel u kʼaskúuntik u tuukuleʼ yéetel jeʼel u beetik maʼ u xuʼulul u beetik le baʼax kʼaasoʼ. Maʼ u tuʼubultoʼoneʼ, le máax ku kʼebantaloʼ maʼ chéen ku kʼebankúuntikuba tu contra utúul máakiʼ mix chéen tu contra le múuchʼuliloʼ, ku kʼebankúunsikuba tu contra Jéeoba. Le salmistaoʼ tu yaʼalaj: «Yuumtsileʼ yaan u jalaʼach kʼáancheʼ [wa trono] teʼ j-kaʼanoʼ, yéetel u yichoʼob maʼalob [u] pʼilmajileʼ ku maʼalob kanáantik le máakoʼoboʼ. Yuumtsileʼ ku paktik le máaxoʼob uts u kuxtaloʼoboʼ, bey xan le máaxoʼob kʼaas u kuxtaloʼoboʼ» (Salmo 11:4, 5).
13 Jéeobaeʼ maʼ ken u yeʼes u yutsil tiʼ le máax ku taʼakik u kʼeban yéetel ku yilik u pʼáatal ichil u kiliʼich kaajaloʼ (Santiago 4:6). Le oʼolaleʼ le máax tsʼoʼok u lúubul tiʼ upʼéel nojoch kʼeban, baʼaleʼ u kʼáat u beet baʼax maʼalob tu táan Dioseʼ, unaj u yaʼalik jach tuláakal le baʼax ta beetoʼ yéetel maʼ unaj u chʼaʼik saajkil u beetkiʼ. Tumen wa maʼeʼ, u concienciaeʼ mantatsʼ ken u tak u pool ken u xok wa ken u yuʼub tsolnuʼukoʼob yaan yil yéetel le baʼax kʼaas tu beetoʼ. Tsʼoʼoleʼ, Jéeobaeʼ jeʼel xan u luʼsik u kiliʼich muukʼ tiʼeʼ, jeʼex úuchik u beetik tiʼ rey Sauleʼ (1 Samuel 16:14.) Wa minaʼan tiʼ máak le kiliʼich muukʼoʼ, jeʼel u lúubul tiʼ uláakʼ nojoch kʼebanoʼobeʼ.
Unaj u kaxtik u yáantaj le máaxoʼob jeʼel u páajtal u yáantajoʼobeʼ
14. Le máax tsʼoʼok u arrepentir tiʼ u kʼebanoʼ, ¿baʼaxten unaj u beetik le baʼax ku yaʼalik Santiago 5:14, 15?
14 ¿Baʼax túun unaj u beetik le máax tsʼoʼok u kʼebantal, baʼaleʼ tsʼoʼok u arrepentiroʼ? «Unaj u tʼanik u nuukiloʼob le [múuchʼulil], utiaʼal ka [orarnakoʼob] tu yoʼolal yéetel utiaʼal ka jiʼikʼabtaʼak yéetel aceite tu kʼaabaʼ Yuumtsil. Le ken [orarnakoʼob] yéetel oksaj óolaleʼ, le kʼojaʼanoʼ yaan u tojtal u yóol, yéetel yaan u líikʼsaʼal tumen Yuumtsil.» (Santiago 5:14, 15.) Upʼéel bix u yeʼesik utúul máak tsʼoʼok u arrepentireʼ, letiʼe u kʼáatik tiʼ le ancianoʼob ka áantaʼakoʼ (Mateo 3:8). Le sukuʼunoʼobaʼ yaan u oraroʼob yéetel yaan u jiʼikʼabkoʼob yéetel aceite le máax tsʼoʼok u arrepentiroʼ, tumen letiʼobeʼ jach chúukaʼan u yóol u meyajtoʼob Jéeoba yéetel jach yaan u yaabilajoʼob. Jeʼex u beetik uts u aceitei balsamoeʼ, le tsolnuʼukoʼob ku tsʼáaik le ancianoʼob yéetel le Bibliaoʼ ku yáantik yéetel ku líiʼsik u yóol le máax jach tu jaajil arrepentirnajaʼanoʼ (Jeremías 8:22).
15, 16. Le ancianoʼoboʼ, ¿bix jeʼel u beetkoʼob le baʼax tu beetaj Jéeoba ku yaʼalik Ezequiel 34:15, 16?
15 Jéeoba, le maas maʼalob J-kanan tamanoʼ, ku kaʼansiktoʼon bix u yeʼesik yaabilaj. Upʼéel bixeʼ, letiʼe ka tu jóoʼsaj tu jaʼabil 537 táanil tiʼ u taal Cristo, u úuchben kaajil Israel palitsiltaʼan kaʼach tu luʼumil Babiloniaoʼ, yéetel tu jaʼabil 1919 tu jóoʼsaj xan le máaxoʼob yéeyanoʼob utiaʼal u binoʼob kaʼan tiʼ «le nojoch Babilonia[oʼ]» (Apocalipsis 17:3-5; Galaciailoʼob 6:16). Bey béeychajik le baʼax u yaʼalmaʼ: «Teen bíin in kanáant in j-tamanoʼob maʼ [...] yaanaliʼ, teen bíin in bisoʼob jeʼelel. [..] Bíin in kaxant le j-tamanoʼob saataloʼoboʼ, bíin in taas le tséeloʼob tiʼ u beeloʼoboʼ, bíin in toʼo u yook le kaachal u yookoʼoboʼ, bíin in wáant le lúubul u muukʼoʼoboʼ» (Ezequiel 34:15, 16).
16 Jéeobaeʼ tu tséentaj yéetel tu kanáantaj u «j-tamanoʼob», tsʼoʼoleʼ tu bisoʼob jeʼelel yéetel tu kaxtaj le saataloʼoboʼ. Jeʼex tu beetil Jéeobaoʼ, le ancianoʼoboʼ ku yilkoʼob u tséentikoʼob yéetel u kanáantikoʼob le máaxoʼob yanoʼob teʼ múuchʼuliloʼ. Ku yilik xan u kaxkoʼob le máaxoʼob bey tamanoʼob ku náachtaloʼoboʼ. Jeʼex xan úuchik u toʼik Dios u yook le tamanoʼob kaachal u yookoʼoboʼ, le ancianoʼoboʼ bey u beetkoʼob xan yéetel le máaxoʼob yaachajaʼan u yóoloʼob yoʼolal baʼax ku yaʼalaʼaltiʼob tumen uláakʼ máakoʼob wa yoʼolal baʼax u beetmoʼoboʼ. Yéetel jeʼex tu yáantil Jéeoba le tamanoʼob luubul u muukʼoʼoboʼ, le ancianoʼoboʼ ku yáantkoʼob xan le máaxoʼob luubul u yóoloʼob yoʼolal baʼax kʼaas tsʼoʼok beetkoʼoboʼ.
Le ancianoʼoboʼ ku tsʼáaikoʼob áantaj
17. ¿Baʼaxten maʼ unaj u chʼaʼik máak saajkil u kʼáat u yáantaj le ancianoʼoboʼ?
17 Le ancianoʼoboʼ yéetel kiʼimak óolal ku beetkoʼob le baʼax ku yaʼalaʼaltiʼobaʼ: «Chʼaʼex óotsilil [...], baʼaleʼ kanáantabaʼex» (Judas 23). Le máaxoʼob tsʼoʼok u lúubloʼob tiʼ núupkʼebanoʼ, jach upʼéel nojoch kʼeban tsʼoʼok u beetkoʼob tu táan Dios. Kex beyoʼ, wa jach tu jaajil ku arrepentiroʼobeʼ, jeʼel u yáantaʼaloʼob yéetel jeʼel u yeʼesaʼal yaabilaj tiʼob tumen le ancianoʼoboʼ, tumen letiʼobeʼ jach u kʼáat u yáantoʼob le máax tsʼoʼok u kʼebantal utiaʼal ka suunak tu yiknal Diosoʼ. Le ka tʼaanaj yoʼolal tuláakal le ancianoʼoboʼ, Pabloeʼ tu yaʼalaj: «Maʼ tumen k-kʼáat okes ta wóoleʼex yéetel muukʼ baʼax unaj a woksaj óoltikeʼex[iʼ], [...] baʼax ku yúuchuleʼ toʼoneʼ k-kʼáat áanteʼex utiaʼal ka yanakteʼex u maas yaʼabil kiʼimak óolal» (2 Corintoiloʼob 1:24). Le oʼolaleʼ, maʼ unaj u chʼaʼik máak saajkil u kʼáatik u yáantaj le ancianoʼoboʼ.
18. Ken lúubuk utúul sukuʼun tiʼ upʼéel kʼebaneʼ, ¿baʼax maʼatech u beetik le ancianoʼoboʼ?
18 Le máaxoʼob tsʼoʼok u lúubloʼob tiʼ upʼéel nojoch kʼebanoʼ, ¿baʼaxten jeʼel u páajtal u páaʼtikoʼob ka áantaʼakoʼob tumen le ancianoʼoboʼ? Tumen le sukuʼunoʼobaʼ j-kanan tamanoʼob ku kanáantkoʼob u tamanoʼob Dios (1 Pedro 5:1-4). Utúul j-kanan taman yaan u yaabilajeʼ, maʼatech u jatsʼik utúul chan taman chéen tumen tsʼoʼok u loobiltikuba. Bey xan u yúuchul yéetel utúul sukuʼun ku lúubul tiʼ upʼéel kʼebanoʼ, le ancianoʼoboʼ maʼatech u kaxkoʼob u jóoʼskoʼob le sukuʼunaʼ, baʼaxeʼ wa ku páajtaleʼ, ku yilkoʼob u yáantkoʼob le máax tsʼoʼok u luubul utiaʼal ka suunak tu yiknal Jéeobaoʼ (Santiago 5:13-20). Le ancianoʼoboʼ unaj u pʼis óoloʼob jeʼex u beetik Jéeobaoʼ yéetel unaj u yeʼeskoʼob yaabilaj tiʼ le múuchʼuliloʼ (Beetaʼanoʼob 20:29, 30; Isaías 32:1, 2). Jeʼex unaj u beetaʼal tumen tuláakal máaxoʼob meyajtik Dioseʼ, le ancianoʼoboʼ unaj u beetkoʼob baʼax noʼojaʼan, unaj u chúukpajal u yóoloʼob yéetel unaj u beetkoʼob baʼax u kʼáat Dios yéetel kabal óolal (Miqueas 6:8). Unaj u yantal tiʼob le jatsʼuts modosoʼobaʼ, utiaʼal ka páajchajak u chʼaʼatuklikoʼob baʼax unaj u beetkoʼob tiʼ baʼax yaan u yil yéetel u kuxtal le j-tamanoʼoboʼ bey xan yéetel tiʼ baʼax yaan yil yéetel u meyajtkoʼob Diosoʼ (Salmo 100:3).
19. Le ancianoʼoboʼ, ¿bix u yilkoʼob u yáantkoʼob le máax tsʼoʼok u kʼebantaloʼ?
19 Le ancianoʼoboʼ letiʼe kiliʼich muukʼ tsʼaamiloʼoboʼ yéetel letiʼobeʼ ku chaʼik ka nuʼuktaʼakoʼob tumen le kiliʼich muukʼaʼ. Le oʼolaleʼ, wa ku yilkoʼob «yaan máax lubaʼan tiʼ kʼebaneʼ», tumen muʼukʼaʼan yanik u fejoʼob tiʼ Dioseʼ, «unaj [u yáantikoʼob] utiaʼal ka líikʼik. Baʼaleʼ unaj [u] beeti[koʼob] yéetel kabal óolal» (Galaciailoʼob 6:1; Beetaʼanoʼob 20:28). Le ancianoʼoboʼ ku yáantkoʼob yéetel kabal óolal le máax tsʼoʼok u kʼebantal utiaʼal u kʼexik u tuukuloʼ, baʼaleʼ ku yilik xan u beetkoʼob le baʼax ku yaʼalik Diosoʼ. Jeʼel u páajtal u ketaʼaloʼob yéetel utúul máak ku yutskíinaj baakeʼ, le máakaʼ ken u yutskíint upʼéel baakeʼ ku kanáantik bix u beetik utiaʼal maʼ u jach yaatal (Colosailoʼob 3:12). Maʼ u tuʼubultoʼoneʼ, le ancianoʼoboʼ táanil tiʼ u chʼaʼatuklikoʼob u beetkoʼob wa baʼaxeʼ ku oraroʼob tiʼ Jéeoba yéetel ku yilkoʼob baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ. Le oʼolaleʼ le baʼax ken u chʼaʼatukult u beetkoʼoboʼ unaj u yeʼesik bix u tuukul Dios (Mateo 18:18).
20. Maʼ xaaneʼ, ¿baʼax beetik u kʼaʼabéettal u tsʼaʼabal u yojéelt le múuchʼulil tsʼoʼok u censurartaʼal wa máaxoʼ?
20 Wa jach ojéelaʼan bey xan wa yaan u yojéeltaʼal tiʼ baʼax kʼebanil lúub wa máaxeʼ, maʼ xaaneʼ le ancianoʼoboʼ unaj u yilkoʼob wa yaan u tsʼaʼabal u yojéelt le múuchʼulil tsʼoʼok u censurartaʼal wa tsʼoʼok u kʼeyaʼal le sukuʼun tu beetaj baʼax kʼaasoʼ, lelaʼ ku beetaʼal utiaʼal maʼ u yaʼalaʼal mix baʼal kʼaas tu yoʼolal le múuchʼuliloʼ. Wa ku yilaʼal xan kʼaʼabéet u kanáantkuba le múuchʼulil utiaʼal maʼ u lúubul tiʼ le kʼebanoʼ, unaj u tsʼaʼabal upʼéel anuncio utiaʼal u yojéeltik le múuchʼulil baʼax unaj u beetikoʼ. Le máax kʼeyaʼan (censurartaʼan) tumen upʼéel comité judicialeʼ jeʼel u páajtal u keʼetel yéetel utúul kʼojaʼan táan u yutstal yéetel yaan baʼaxoʼob maʼ tu páajtal u beetikeʼ. Maʼ xaaneʼ, utiaʼal u yutsileʼ, yaan u máan kʼiinoʼob maʼ tu páajtal u táakpajal teʼ muchʼtáambaloʼoboʼ, chéen yaan u kutal u yuʼubeʼ. Wa le ancianoʼob ku yilkoʼob xan kʼaʼananoʼ, jeʼel u páajtal u yéeykoʼob utúul sukuʼun utiaʼal u xokik le Biblia tu yéeteloʼ, lelaʼ yaan u líiʼsik u yóol yéetel yaan u yáantik le máax censurartaʼan utiaʼal u yutskíintik u kuxtaloʼ, beyoʼ yaan u kaʼa pʼáatal maʼalobil u fe (Tito 2:2). Tuláakal le baʼaloʼobaʼ ku beetaʼal tumen yaabiltaʼan máak, maʼ chéen tumen taak u beetaʼal kʼaas tiʼiʼ.
21. Wa utúul sukuʼun ku lúubul tu kaʼatéen tiʼ upʼéel kʼeban tu pʼataj úuchileʼ, ¿baʼax unaj u beetik le ancianoʼoboʼ?
21 Le ancianoʼoboʼ jejeláas bix jeʼel u tsʼáaikoʼob áantaj tiʼ le máaxoʼob tsʼoʼok u kʼebantaloʼoboʼ. Koʼox aʼalikeʼ, utúul sukuʼun ku káaltal kaʼach táanil tiʼ u beetikuba utúul u j-jaajkunaj Jéeobaeʼ, ku kaʼa káaltal le tiaʼan chéen tu juunal tu yotochoʼ. Wa maʼ xaaneʼ utúul sukuʼun ku tsʼuʼutsʼik kaʼach chamal táanil tiʼ u beetikuba utúul u j-jaajkunaj Jéeobaeʼ, ku kaʼa tsʼuʼutsʼik chamal utéen wa kaʼatéen tumen jach maʼ páajchaj u controlartikubaiʼ. Wa ka úuchuk jeʼel máakalmáak tiʼ leloʼobaʼ, kex le sukuʼun orarnaj tiʼ Jéeoba yéetel ku tuklik tsʼoʼok u perdonartaʼaleʼ, le sukuʼunaʼ kʼaʼabéet u kʼáatik áantaj tiʼ utúul anciano utiaʼal maʼ u kaʼa lúubul tiʼ le kʼebanoʼ. Le talamiloʼob beyaʼ jeʼel páajtal u yilaʼal tumen utúul wa kaʼatúul ancianoʼobeʼ. Baʼaleʼ, unaj u yaʼalaʼal tiʼ le sukuʼun nuʼuktik le múuchʼulil baʼax talmil táan u aktáantik le sukuʼunoʼ, tumen maʼ xaaneʼ yaan uláakʼ baʼaloʼob táakpajaʼanoʼob ichil le talmilaʼ.
Mantatsʼ unaj k-kʼamik u tsolnuʼukoʼob Dios
22, 23. ¿Baʼaxten unaj k-kʼamik mantatsʼ u tsolnuʼukoʼob Jéeoba?
22 Utiaʼal k-kʼaʼamal tumen Dioseʼ, jach unaj k-kʼamik u tsolnuʼukoʼob (1 Timoteo 5:20). Le oʼolaleʼ, unaj k-chaʼik nuʼuktaʼal tumen le baʼax k-xokik teʼ Bibliaoʼ, teʼ jóoʼsaʼaniloʼoboʼ bey xan tumen le nuʼuktajoʼob ku tsʼaʼabaltoʼon teʼ muchʼtáambaloʼoboʼ yéetel noj muchʼtáambaloʼoboʼ. Mantatsʼ unaj k-beetik baʼax utstutʼaan Dios. Wa k-beetik beyoʼ u tsolnuʼukoʼob Dioseʼ, jeʼex upʼéel pakʼ jach muʼukʼaʼaneʼ, yaan u kanáantkoʼon utiaʼal maʼ k-lúubul tiʼ le kʼebanoʼ.
23 K-kʼamik u tsolnuʼukoʼob Jéeobaeʼ yaan u yáantkoʼon utiaʼal k-pʼáatal tiʼ u yaakunaj Dios. Kex tumen yaan máaxoʼob tsʼoʼok u jóoʼsaʼaloʼob tiʼ u kaajal Jéeobaeʼ, tiʼ toʼoneʼ maʼ kun úuchul wa k-utsul kanáantik k-tuukul yéetel k-puksiʼikʼal bey xan wa k-kuxtal jeʼex máaxoʼob yaan u naʼatoʼobeʼ (Proverbios 4:23; Efesoiloʼob 5:15). Baʼaleʼ ¿baʼax jeʼel u páajtal u beetik le máaxoʼob tsʼoʼok u jóoʼsaʼaloʼob tiʼ u kaajal Diosoʼ? Wa uchaʼantech lelaʼ, maʼalob ka a wil a beetik le baʼaxoʼob ku kʼáataʼal utiaʼal ka kʼaʼamkech tu kaʼatéen teʼ múuchʼuliloʼ. Dioseʼ u kʼáat ka meyajtaʼak yéetel chúukaʼan óolal bey xan yéetel kiʼimak óolal tumen tuláakal le máaxoʼob u kʼubmaj u kuxtaloʼob tiʼ letiʼoʼ (Deuteronomio 28:47). Wa k-kʼamik mantatsʼ u tsolnuʼukoʼob Jéeobaeʼ lelaʼ yaan u páajtal k-beetik utiaʼal kʼiinoʼob minaʼan u xuul (Salmo 100:2).
¿Baʼax jeʼel a núukikeʼ?
• ¿Baʼaxten yaan máaxoʼobeʼ ku jóoʼsaʼaloʼob tiʼ u kaajal Jéeoba?
• ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal u jach arrepentir máak?
• ¿Baʼaxten maʼ unaj u taʼakaʼal le kʼebanoʼoboʼ?
• Le ancianoʼoboʼ, ¿bix u tsʼáaikoʼob áantaj tiʼ le máaxoʼob tsʼoʼok u arrepentiroʼoboʼ?
[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 8]
Pabloeʼ ¿baʼaxten anchaj u tsolik tiʼ le corintoiloʼob le baʼaxoʼob yaan yil yéetel u jóoʼsaʼal wa máax tiʼ le múuchʼuliloʼ?
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 11]
Jeʼex u beetik le j-kanan tamanoʼob úuchiloʼ, le ancianoʼoboʼ ku toʼikoʼob xan u yajiloʼob le máaxoʼob yaachajaʼan u yóoloʼoboʼ