Jéeobaeʼ yaan u beetik justicia

«¿Kux túun Jajal Dios, maʼ wa bin u beet baʼax tubeel tioʼolal u j-yéeyaʼanoʼob, le máaxoʼob táan u kʼáat óolaloʼob tiʼ bul kʼiin yéetel bul áakʼab?» (LUCAS 18:7, LTN.)

1. ¿Máaxoʼob jach ku líiʼskoʼob k-óol yéetel baʼaxten?

TEʼ YÓOKʼOL kaabaʼ, yaʼab j-jaajkunajoʼob tiʼ Jéeobaeʼ úuch joʼopʼok u meyajtkoʼob Dios. Maʼ xaaneʼ a kʼaj óol jujuntúul tiʼobiʼ. Maʼ xaaneʼ táan a tuukul tiʼ utúul kiik tsʼoʼok u yantal u jaʼabil, úuch okjaʼanak yéetel óoliʼ mix utéen ku pʼáatal maʼ u bin teʼ muchʼtáambaloʼoboʼ. Maʼ xaan xaneʼ táan a tuukul tiʼ utúul sukuʼun tsʼoʼok u chʼíijil, baʼaleʼ cada semana ku jóokʼol kʼaʼaytaj yéetel le múuchʼuliloʼ. U jaajileʼ, yaʼab tiʼ le sukuʼunoʼobaʼ ku tuklikoʼob kaʼacheʼ Armagedoneʼ yaan u kʼuchul táanil tiʼ u chʼíijloʼob. Baʼaleʼ kex tumen maʼ xuʼulsaʼak tiʼ le kʼasaʼan yóokʼol kaabaʼ, letiʼobeʼ láayliʼ u jach kʼubmaj u yóoloʼob tiʼ baʼax u yaʼalmaj Dios u beetikeʼ yéetel láayliʼ u jach chʼaʼatukulmoʼob u chúukpajal u yóoloʼob tak tu xuuleʼ (Mateo 24:13). Le nojoch fe yaan tiʼ le sukuʼunoʼob yéetel kiikoʼobaʼ jach ku líiʼsik u yóol le múuchʼulil tuʼux yanoʼoboʼ (Salmo 147:11).

2. ¿Baʼax ku beetik u yaatal k-óol?

² Baʼaleʼ, yaan kʼiineʼ k-ilik jujuntúul j-jaajkunajoʼob úuchchaj táan u meyajtikoʼob Dios, baʼaleʼ tsʼoʼok u kaʼanal u páaʼtoʼob le baʼax u yaʼalmaj Diosoʼ yéetel tsʼoʼok u pʼatkoʼob le múuchʼuliloʼ. Jach ku yaatal t-óol u pʼatik u meyajkoʼob Jéeoba, le oʼolal k-kʼáat áant le máaxoʼob saataloʼob «bey juntúul j-tamaneʼ» utiaʼal ka suunakoʼob ichil u kaajal Dios (Salmo 119:176; Romailoʼob 15:1). Baʼaleʼ, u yilaʼal yaan máaxoʼob láayliʼ chúukaʼan u yóoloʼob tiʼ Dios yéetel yaan xan máaxoʼob maʼatecheʼ jeʼel u beetik u tuklaʼal lelaʼ: ¿Baʼaxten yaʼab j-jaajkunajoʼobeʼ láayliʼ jach ku tsʼáaik u fejoʼob tiʼ le baʼaxoʼob u yaʼalmaj Jéeoba u beetkoʼ yéetel baʼaxten yaan xan máaxoʼob ku peʼertikoʼob u fejoʼob? ¿Baʼax unaj k-beetik utiaʼal maʼ u tuʼubultoʼon jach naatsʼ yanik «u noj kʼiinil Yuumtsil»? (Sofonías 1:14.) Koʼox xakʼaltik upʼéel kettʼaan yaan tu Evangelioi Lucas.

Upʼéel kʼaʼajsajil utiaʼal le máaxoʼob kuxaʼanoʼob «le ken taalak u Paal Máak[oʼ]»

3. ¿Máaxoʼob maases jeʼel u jóoʼskoʼob utsil tiʼ u kettʼaanil le koʼolel kimen u yíicham yéetel le juezoʼ, yéetel baʼaxten?

³ Lucas capítulo 18 ku tʼaan tiʼ upʼéel kettʼaan tu beetaj Jesús yoʼolal utúul koʼolel kimen u yíicham yéetel utúul juez. Le kettʼaanaʼ chíikaʼan tiʼ le kettʼaan t-ilaj teʼ xook máanik tʼaanaj tiʼ le máak bin u kʼáat waaj tiʼ u amigooʼ (Lucas 11:5-13). Baʼaleʼ, le kettʼaan ken k-ilaʼ maases utiaʼal le máaxoʼob kuxaʼanoʼob «le ken taalak u Paal Máak» yéetel u páajtalil le Reinooʼ; lelaʼ káaj tu jaʼabil 1914 (Lucas 18:8). *

4. ¿Tiʼ baʼax tʼaanaj Jesús táanil tiʼ u yaʼalik le kettʼaan ku chíikpajal tu Evangelioi Lucas capítulo 18?

⁴ Táanil tiʼ u yaʼalik le kettʼaanaʼ, Jesuseʼ tu yaʼaleʼ tuláakal tuʼux kun ilbil le baʼaxoʼob kun eʼesik tsʼoʼok u káajal u beetik u Reyiloʼ, tu yaʼalaj xaneʼ le baʼaloʼobaʼ yaan u yilaʼaloʼob «jeʼel bix u yilaʼal u léembal cháak tiʼ juntséel tak tuláakʼ juntséel kaʼaneʼ» (Lucas 17:24; 21:10, 29-33). Kex beyoʼ óoliʼ tuláakal le máaxoʼob kuxaʼanoʼob «tu tsʼook kʼiin[oʼobeʼ]» maʼ ken u yóot u tsʼaʼob cuenta tsʼoʼok u káajal u reinar Cristo (Daniel 12:4). ¿Baʼaxten maʼ? Tumen beyoʼob jeʼex le máakoʼob kuxlajoʼob tu kʼiiniloʼob Noé yéetel Lot maʼ tu chʼenxikintoʼob le baʼax aʼalaʼabtiʼob  tumen Jéeobaoʼ. Letiʼob kaʼacheʼ chéen «ku janaloʼob, ku yukʼuloʼob yéetel ku maanoʼob yéetel ku koonoloʼob, ku paakʼaloʼob yéetel ku beetikoʼob najoʼob», tak «ka j-láaj kíimsaʼaboʼob» tumen Dios (Lucas 17:26-29). Le máakoʼobaʼ kíimoʼob tumen chéen chʼiikloʼob kaʼach tiʼ le baʼaloʼob suuk u beetkoʼoboʼ yéetel maʼ tu beetoʼob le baʼax aʼalaʼabtiʼob tumen Diosoʼ (Mateo 24:39). Bejlaʼeʼ bey xan u yúuchuloʼ: le máakoʼoboʼ chéen chʼiikloʼob tiʼ u baʼalubaʼob le yóokʼol kaabaʼ, le oʼolal maʼ tu tsʼáaikoʼob cuenta yaʼab baʼaxoʼob eʼesik tsʼoʼok u náatsʼal u kʼiinil u xuʼulsaʼal tiʼ le kʼasaʼan yóokʼol kaabaʼ (Lucas 17:30).

5. 1) ¿Tiʼ máaxoʼob tu yaʼalaj Jesús ka u kanáantubaʼob, yéetel baʼaxten? 2)  ¿Baʼaxten yaan cristianoʼobeʼ tsʼoʼok u suutoʼob tiʼ le baʼaxoʼob tu pʼatoʼob paachiloʼ?

⁵ Jesuseʼ maʼ u kʼáat kaʼach ka chʼíikik u disipuloʼob tiʼ u baʼalubaʼob le yóokʼol kaabaʼ, le oʼolaleʼ tu yaʼalajtiʼob maʼ u suutoʼob tiʼ le baʼaxoʼob tu pʼatoʼob paachiloʼ (Lucas 17:22, 31). Baʼaleʼ, letiʼe baʼax tsʼoʼok u yúuchul tiʼ yaʼab cristianoʼoboʼ. Letiʼobeʼ máan yaʼab jaʼaboʼob táan kaʼach u jach páaʼtkoʼob u kʼuchul u kʼiinil u xuʼulsaʼal le kʼasaʼan yóokʼol kaab tumen Jéeobaoʼ. Baʼaleʼ tumen maʼ kʼuch le Armagedón tiʼ le kʼiinoʼob táan u páaʼtkoʼoboʼ, lúub u yóoloʼob yéetel joʼopʼ u tuklikoʼob jach yaʼab u bin utiaʼal u kʼuchul u noj kʼiinil Jéeoba. Le oʼolal káaj u pʼatik u meyajkoʼob Dios yéetel jujumpʼíitil káajik u chʼíikloʼob tiʼ u baʼalubaʼob le kuxtalaʼ tak ka pʼáat óoliʼ minaʼantiʼob tiempo utiaʼal u meyajtkoʼob Dios (Lucas 8:11, 13, 14). Ka máan kʼiineʼ suunajoʼob tiʼ le baʼaxoʼob tu pʼatoʼob paachiloʼ. ¡Jach túun yaj baʼax úuchtiʼob!

Kʼaʼabéet k-orar «mantatsʼ»

6-8. 1) Aʼal bix u kettʼaanil le koʼolel kimen u yíicham yéetel le j-pʼis óol wa juezoʼ. 2) ¿Bix tu tsolil Jesús baʼax u kʼáat u kaʼans yéetel le kettʼaanoʼ?

⁶ ¿Baʼax jeʼel u páajtal k-beetik utiaʼal maʼ u xuʼulul k-páaʼtik le baʼaxoʼob u yaʼalmaj u beetik Jéeobaoʼ? (Hebreob 3:14.) Jesuseʼ, le ka tsʼoʼok u yaʼalik tiʼ u disipuloʼob ka u kanáantubaʼob utiaʼal maʼ u suutoʼob tu kʼasaʼan yóokʼol kaab Satanaseʼ, tu núukaj le kʼáatchiʼ tsʼoʼok k-beetkaʼ.

⁷ Lucaseʼ ku yaʼalikeʼ «Jesuseʼ tu tsʼáaj jumpʼéel kettʼaan tiʼob utiaʼal u kaʼansikoʼob unaj u payalchiʼob mantatsʼ» (Lucas 18:1). Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Yaan kaʼach tiʼ jumpʼéel kaaj juntúul j-pʼis óol, máax minaʼan kaʼach u saajkil tiʼ Jajal Dios, mix xan ku tsikik mix máak. Bey xan yaan kaʼach tiʼ le kaajoʼ juntúul x-kimen íicham, lelaʼ ku taal kaʼach tu yiknal, táan u yaʼalik: Beetten baʼax tubeel [wa beetten justicia] tioʼolal in j-kʼuuxil. Baʼaleʼ letiʼeʼ maʼ tu yóoltaj tu yáax chuuniʼ; ku tsʼoʼokol lelaʼ, tu yaʼalaj tu puksiʼikʼal: Kex minaʼan in saajkil tiʼ Jajal Dios, mix tin tsikik mix máakeʼ, baʼaleʼ tioʼolal táan u náaksik in wóol le x-kimen íichamaʼ, bin in kaʼaj in beet baʼax tubeel tu yoʼolal, utiaʼal tu xuuleʼ maʼ u taal u xup in wóol».

⁸ Ka tsʼoʼokeʼ, Jesuseʼ tu tsolaj baʼax u kʼáat u kaʼans yéetel le kettʼaan tu beetoʼ, letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Uʼuyeʼex baʼax ku yaʼalik le loolob j-pʼis óol[oʼ]. ¿Kux túun Jajal Dios, maʼ wa bin u beet baʼax tubeel tioʼolal u j-yéeyaʼanoʼob, le máaxoʼob táan u kʼáat óolaloʼob tiʼ bul kʼiin yéetel bul áakʼab[oʼ]? ¿Jeʼe wa u xáantal u núukik tiʼobeʼ? Kin waʼalik tiʼ teʼex, tu séeblakil bin u beet baʼax tubeel tu yoʼolaloʼob. Baʼaleʼ le ken taalak u Paal máakeʼ, ¿bíin wa u [yil] oksaj óolal yóokʼol le luʼumaʼ?» (Lucas 18:2-8, LTN).

«Beetten baʼax tubeel»

9. ¿Tiʼ baʼax jach ku tʼaan u kettʼaanil le koʼolel kimen u yíichamoʼ?

⁹ Le baʼax tiʼ jach ku tʼaan le kettʼaanaʼ jach chíikaʼan u yilaʼal yoʼolal le baʼax ku yaʼalik le koʼolel kimen u yíichamoʼ, le baʼax tu yaʼalaj le juezoʼ bey xan yoʼolal le baʼax tu yaʼalaj Jesusoʼ. Le koʼoleloʼ tu kʼáataj ka beetaʼak «baʼax tubeel» tu yoʼolal. Le juez xanoʼ tu yaʼalaj bíin u kaʼaj u beet «baʼax tubeel tu yoʼolal» le koʼoleloʼ. Yéetel Jesús xaneʼ tu kʼáataj: «¿Kux túun Jajal Dios, maʼ wa bin u beet baʼax tubeel tioʼolal u j-yéeyaʼanoʼobiʼ[?]». Tsʼoʼoleʼ, letiʼeʼ tu yaʼalaj yoʼolal Jéeoba: «[Letiʼeʼ] tu séeblakil bin u beet baʼax tubeel tu yoʼolaloʼob» (Lucas 18:3, 5, 7, 8, LTN). Baʼaleʼ ¿baʼax kʼiin ken u beet Dios «baʼax tubeel» wa justicia?

10. 1) Teʼ yáax siglooʼ, ¿baʼax jaʼabil ka beetaʼab «baʼax tubeel» wa justicia? 2) ¿Baʼax kʼiin yéetel bix kun beetbil justicia tiʼ le máaxoʼob meyajtik Dios teʼ kʼiinoʼobaʼ?

 ¹⁰ Teʼ yáax siglooʼ, u kʼiinil u beetaʼal «baʼax tubeel» wa «u kʼiiniloʼob yaayaj óolal[eʼ]» kʼuch tu jaʼabil 70, le ka xuʼulsaʼab tiʼ Jerusalén yéetel tiʼ u templooʼ (Lucas 21:22). Baʼaleʼ, teʼ kʼiinoʼobaʼ yaan u beetaʼal justicia wa yaan u beetaʼal «baʼax tubeel tu yoʼolal» u kaajal Dios ken taalak «u noj kʼiinil Yuumtsil» (Sofonías 1:14; Mateo 24:21). Teʼ kʼiin jeʼeloʼ, Jéeobaeʼ yaan u beetik «u mukʼyajoʼob le máaxoʼob ku beetikoʼob» u muʼyaj u kaajaloʼ, tumen Jesucristoeʼ yaan u taasik jaatsʼ yóokʼol «le máaxoʼob maʼ tu kʼaj óoltikoʼob Jajal Diosoʼ mix tu yuʼubikoʼob u maʼalob péektsil k-Yuumtsil Jesucristo» (2 Tesalonicailoʼob 1:6-8; Romailoʼob 12:19).

11. ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal u beetaʼal justicia «tu séeblakil»?

¹¹ Baʼaleʼ ¿baʼax tu yóotaj u yaʼal Jesús le ka tu yaʼalaj, Dioseʼ «tu séeblakil» ken u beet justicia? Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ, Jéeobaeʼ chúukaʼan u yóol tiʼ wíinkoʼob, baʼaleʼ ku yaʼalik xaneʼ ken kʼuchuk u kʼiinileʼ séebaʼan ken u xuʼuls le máaxoʼob kʼasaʼanoʼoboʼ (Lucas 18:8; 2 Pedro 3:9, 10). Ka taal le Búulkabal tu kʼiiniloʼob Noeoʼ séeb bix úuchik u xuʼulsaʼal tiʼ le kʼasaʼan máakoʼoboʼ. Lelaʼ bey xan úuchik tu kʼiiniloʼob Lot, le ka xuʼulsaʼab tiʼ le kʼasaʼan máakoʼoboʼ. Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Bey bíin úuchuk tu kʼiinil ken chíikpajak u Paal Máak[oʼ]» (Lucas 17:27-30). Jach beyoʼ, le kʼasaʼan máakoʼoboʼ yaan u xuʼulsaʼaltiʼob tu séeblakil (1 Tesalonicailoʼob 5:2, 3). Le oʼolal jach k-ojel Jéeobaeʼ yaan u beetik justicia ken u xuʼuls tiʼ u kʼasaʼan yóokʼol kaab Satanás tiʼ le kʼiin u tukulmaj u beetikoʼ.

«Bin u beet baʼax tubeel tu yoʼolaloʼob»

12, 13. 1) ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon yoʼolal Dios u kettʼaanil le koʼolel kimen u yíicham yéetel le juezoʼ? 2) ¿Baʼaxten jach k-ojel Jéeobaeʼ yaan u yuʼubik k-oracionoʼob yéetel yaan u yilik ka beetaʼak justicia?

¹² U kettʼaanil le koʼolel kimen u yíicham yéetel le juezoʼ ku kaʼansiktoʼon xan uláakʼ baʼaloʼob. Jesuseʼ, le ka tsʼoʼok u yaʼalik le kettʼaanaʼ, tu yaʼalaj: «Uʼuyeʼex baʼax ku yaʼalik le loolob j-pʼis óol[oʼ]. ¿Kux túun Jajal Dios, maʼ wa bin u beet baʼax tubeel tioʼolal u j-yéeyaʼanoʼob[oʼ?]». Teʼelaʼ, Jesuseʼ maʼ tu yóotaj u yaʼal wa yaan u beetiktoʼon Jéeoba jeʼex tu beetil le juez tiʼ le koʼolel kimen u yíichamoʼ. Baʼaxeʼ tu kaʼansaj tiʼ u disipuloʼob, Jéeobaeʼ maʼ bey jeʼex le juezoʼ. ¿Baʼaxten k-aʼalik Jéeobaeʼ maʼ bey jeʼex le juez ku yaʼalaʼal teʼ kettʼaanoʼ?

¹³ Yáaxeʼ, le juezoʼ maʼatech u beetik baʼax toj, baʼaleʼ Dioseʼ utúul «toj j-pʼis óol» (Salmo 7:11; 33:5). Le juezoʼ maʼ u kʼáat kaʼach u chʼenxikint le baʼax ku yaʼalik le koʼolel kimen u yíichamoʼ, baʼaleʼ Jéeobaeʼ u kʼáat u chʼenxikintik le baʼaxoʼob k-kʼáat aʼal tiʼoʼ (2 Crónicas 6:29, 30). Le juez xanoʼ maʼ taak kaʼach u yáantik le koʼoleloʼ, baʼaleʼ Jéeobaeʼ jach u kʼáat u yáant le máaxoʼob meyajtikoʼ (Isaías 30:18, 19). Le baʼaxoʼob tsʼoʼok k-ilkaʼ, ku kaʼansiktoʼon lelaʼ: wa le juez maʼatech u beetik baʼax toj tu chʼenxikintaj yéetel tu beetaj le baʼax ku kʼáatik le koʼolel kimen u yíichamoʼ, ¿maʼ wa maas yaan u chʼenxikintik Jéeoba u oración le máaxoʼob meyajtik yéetel yaan u yilik ka beetaʼak justicia tiʼoboʼ? (Proverbios 15:29.)

14. ¿Baʼaxten maʼ unaj u xuʼulul k-creertik tsʼoʼok u jach náatsʼal u noj kʼiinil Yuumtsiliʼ?

 ¹⁴ Le oʼolaleʼ, le máaxoʼob ku xuʼulul u creerkoʼob náatsʼ yanik u noj kʼiinil Yuumtsileʼ, maʼ maʼalob baʼax ku beetkoʼobiʼ. ¿Baʼaxten? Tumen ken xuʼuluk u creerkoʼob tsʼoʼok u jach náatsʼal «u noj kʼiinil Yuumtsil[eʼ]», bey táan u yaʼalikoʼobeʼ Jéeobaeʼ maʼ ken u tsʼoʼokbes le baʼaxoʼob u yaʼalmaj u beetkoʼ. Baʼaleʼ, mix máak jeʼel u páajtal u yaʼalik, Dioseʼ maʼatech u tsʼoʼokbesik le baʼax ku yaʼalik u beetkoʼ (Job 9:12). Le oʼolaleʼ, maas maʼalob ka k-tukult lelaʼ: «¿Yaan wa u chúukpajal k-óol k-meyajt Dios?». Lelaʼ, letiʼe baʼax tiʼ le tʼaanaj Jesús tuʼ tsʼoʼokbal u kettʼaanil le koʼolel kimen u yíicham yéetel le juezoʼ.

«¿Bíin wa u [yil] oksaj óolal yóokʼol le luʼumaʼ?»

15. 1) ¿Baʼax kʼáatchiʼil tu beetaj Jesús, yéetel baʼaxten tu beetaj? 2) ¿Baʼax kʼáatchiʼi maʼalob ka k-beete?

¹⁵ Jesuseʼ tu beetaj le kʼáatchiʼaʼ: «Le ken taalak u Paal máakeʼ, ¿bíin wa u [yil] oksaj óolal yóokʼol le luʼumaʼ?» (Lucas 18:8, LTN). Le «oksaj óolal» wa fe tu yaʼalaj Jesús teʼ tekstoaʼ maʼ jeʼel baʼaxak fejileʼeʼ, letiʼeʼ táan u tʼaan tiʼ upʼéel fe jeʼex le anchaj tiʼ le koʼolel kimen u yíichamoʼ. Jesuseʼ maʼ tu yaʼalaj u núukil le kʼáatchiʼ tu beetoʼ, tumen u kʼáat kaʼach ka tuukulnak cada utúul tiʼ u disipuloʼob bix anik u fejoʼob. ¿Táan wa u pʼáatal kaʼach minaʼan u fejoʼob ka tak suunakoʼob tiʼ le kʼasaʼan baʼaloʼob tu pʼatoʼob paachiloʼ? U fejoʼobeʼ, ¿bey wa jeʼex le yaan kaʼach tiʼ le koʼolel kimen u yíichamoʼ? Bejlaʼeʼ, toʼon xaneʼ maʼalob ka k-beet le kʼáatchiʼaʼ: «¿Bix le fe ku yilik Jesús yaan tin puksiʼikʼaloʼ?».

16. ¿Bix le fe yaan kaʼach tiʼ le koʼolel kimen u yíichamoʼ?

¹⁶ Utiaʼal k-antal ichil le máaxoʼob kun beetbil justicia tiʼob tumen Jéeobaoʼ, unaj u yantaltoʼon le fe anchaj tiʼ le koʼolel kimen u yíichamoʼ. ¿Bix le fe yaan kaʼach tiʼ le koʼolelaʼ? Upʼéel fe beetik u bin mantatsʼ tu táan le juez utiaʼal u yaʼalik tiʼ: «Beetten baʼax tubeel». Le koʼolelaʼ u yojel kaʼacheʼ, wa mantatsʼ ku bin tu táan le juezoʼ, yaan u kʼuchul u kʼiinil u beetaʼal justicia tiʼ tumen le kʼasaʼan máakaʼ. Jeʼex le koʼolelaʼ, toʼon xaneʼ jeʼel u páajtal k-páaʼtik ka beetaʼaktoʼon justicia tumen Jéeobaeʼ, kex ka k-il bey tsʼoʼok u xáantal táan k-páaʼtikeʼ. Baʼaleʼ ¿bix jeʼel k-eʼesik chúukaʼan k-óol páaʼt le baʼax u yaʼalmaj Dios u beetikoʼ? Yaan k-eʼesik wa k-orar mantatsʼ tiʼ letiʼ yéetel wa k-aʼalik «[k-]kʼáat óolaloʼob tiʼ bulkʼiin yéetel bul áakʼab» (Lucas 18:7).  U jaajileʼ, wa utúul cristiano ku xuʼulul u kʼáatik tiʼ Dios ka u beet justiciaeʼ, leloʼ ku yeʼesikeʼ utiaʼal letiʼeʼ Jéeobaeʼ maʼ ken u beet mix baʼal yoʼolal u kaajal.

17. ¿Baʼax oʼolal unaj k-orar mantatsʼ tiʼ Dios yéetel maʼ unaj u xuʼulul k-páaʼtik u kʼuchul u kʼiinil u beetik justiciaiʼ?

¹⁷ Le baʼax tu beetaj le koʼolel kimen u yíicham utiaʼal u yuʼubaʼaloʼ ku yáantkoʼon k-il jach yaan baʼax oʼolal unaj k-orar mantatsʼ tiʼ Dios. Koʼoneʼex ilik óoxpʼéel baʼaxoʼob eʼesik u jelaʼanil tiʼ bix yanik kaʼach le koʼolel kimen u yíicham tiʼ bix yanikoʼon toʼon bejlaʼeʼ. Le koʼoleloʼ, maʼ xuʼul u bin tu táan le juez kex mix máak líiʼsik u yóol kaʼach utiaʼal ka u beetoʼ, baʼaleʼ toʼoneʼ jach yaʼab utéenel ku líiʼsaʼal k-óol tumen le Biblia utiaʼal ka orarnakoʼon «mantatsʼ[oʼ]» (Romailoʼob 12:12). Tsʼoʼoleʼ, le koʼolelaʼ maʼ u yojel kaʼach wa yaan u beetaʼal le baʼax ku kʼáatkoʼ, baʼaleʼ tiʼ toʼoneʼ Jéeobaeʼ tsʼoʼok u jaajkúuntiktoʼon yaan u beetik justicia. Letiʼeʼ tu beetaj u tsʼíibtaʼal tumen u profeta: «Maʼ bíin pʼáatak maʼ u yúuchuliʼ. Techeʼ paʼatej kex ka a wilaʼaʼ táan u xáantal, tumen bíin kʼuchuk jach u kʼiinil u béeytal» (Habacuc 2:3; Salmo 97:10). Tu tsʼookeʼ, le koʼolel kimen u yíichamoʼ minaʼan mix máak utiaʼal ka xiʼik tʼaan tu yoʼolal tu táan le juezoʼ. Baʼaleʼ, toʼoneʼ yaan utúul máax áantkoʼon jach yaan u páajtalil; le máax áantkoʼonoʼ Jesús, letiʼeʼ «tiʼ yaan tu x-noʼoj kʼab Jajal Dioseʼ» yéetel ku «kʼáat óolal t-oʼolal» (Romailoʼob 8:34; Hebreob 7:25). Le oʼolaleʼ, wa le koʼolel kex tumen talam yanik kaʼach, maʼ xuʼul u páaʼtik ka beetaʼak justicia tiʼ tumen le juezoʼ, toʼoneʼ maases unaj k-páaʼtik u kʼuchul le kʼiin tuʼux kun beetbil justicia tumen Jéeobaoʼ, tumen le kʼiin jeʼeloʼ yaan u kʼuchul.

18. ¿Bix u muʼukʼaʼankúunsik k-fe le oracionoʼoboʼ, yéetel bix kun áantajoʼob utiaʼal u beetaʼaltoʼon justicia?

¹⁸ U kettʼaanil le koʼolel kimen u yíichamoʼ, ku yeʼesiktoʼoneʼ wa maas k-orareʼ ku maas muʼukʼaʼantal k-fe. Ku yeʼesik xan toʼoneʼ le oracionoʼob k-beetik mantatsʼoʼ ku yáantkoʼon utiaʼal k-náachtal tiʼ baʼaxoʼob jeʼel u beetkoʼob u jáawal u yantaltoʼon fejeʼ. Baʼaleʼ, leloʼ maʼ u kʼáat u yaʼal wa yaan u muʼukʼaʼantal k-fe chéen ikil k-aʼalik yaʼab utéenel upʼéeliliʼ oracioniʼ (Mateo 6:7, 8). Le oracionoʼob k-beetkoʼ unaj u yeʼeskoʼob k-ojel kʼaʼabéettoʼon u yáantaj Jéeoba tiʼ tuláakal baʼax k-beetik, tumen wa beyoʼ yaan u natsʼkoʼonoʼob tiʼ letiʼ yéetel yaan u muʼukʼaʼankúuntkoʼob k-fe. Yéetel tumen le fe upʼéel baʼax jach kʼaʼabéettoʼon utiaʼal k-salvartikbaeʼ, Jesuseʼ tu yaʼalaj tiʼ u disipuloʼob «unaj u payalchiʼob mantatsʼ x-maʼ lúubul óolil» (Lucas 18:1; 2 Tesalonicailoʼob 3:13). U jaajileʼ, kex ka orarnakoʼon wa kex maʼeʼ, «u noj kʼiinil Yuumtsil[eʼ]» yaan u kʼuchul. Baʼaleʼ, utiaʼal u beetaʼaltoʼon justicia yéetel utiaʼal k-salvartikba ken taalak le nojoch baʼateʼel ken u taas Jéeobaoʼ, kʼaʼabéet u yantaltoʼon fe yéetel unaj k-orar mantatsʼ.

19. ¿Bix jeʼel u páajtal k-eʼesik creertik Dioseʼ «bin u beet [justicia]»?

¹⁹ Maʼ u tuʼubultoʼoneʼ, Jesuseʼ tu kʼáataj: «Le ken taalak u Paal máakeʼ, ¿bíin wa u [yil] oksaj óolal yóokʼol le luʼumaʼ?». ¿Baʼax túun u núukil le kʼáatchiʼ tu beetaʼ? U jaajileʼ, ku kiʼimakkúunsik óol k-ilik tiʼ tuláakal yóokʼol kaabeʼ, le u millonesi máaxoʼob meyajtik Jéeobaeʼ ku yeʼesik u fejoʼob ken u beet u oracionoʼob, ken u páaʼtoʼob u noj kʼiinil Yuumtsil yéetel ikil u chúukpajal u yóoloʼob u meyajtoʼob Dios. Le oʼolal, jeʼel u páajtal k-aʼalik yaan fe way Luʼumeʼ. Jach beyoʼ, kex tumen yaʼab u beetaʼaltoʼon baʼaloʼob kʼaastak yéetel subtsiltak teʼ tu kʼasaʼan yóokʼol kaab Satanasaʼ, jach k-ojleʼ Jéeobaeʼ «bin u beet baʼax tubeel tioʼolal u j-yéeyaʼanoʼob».

[Tsolajiloʼob]

¿Kʼajaʼan wa tech?

• ¿Baʼaxten yaan j-jaajkunajoʼobeʼ ku xuʼulul u tsʼáaik u fejoʼob tiʼ le baʼaxoʼob u yaʼalmaj Jéeoba u beetkoʼ?

• ¿Baʼaxten maʼ unaj u xuʼulul k-creertik tsʼoʼok u jach náatsʼal u noj kʼiinil Yuumtsiliʼ?

• ¿Baʼax oʼolal unaj k-orar mantatsʼ tiʼ Dios?

• ¿Bix u muʼukʼaʼankúunsik k-fe le oracionoʼoboʼ, yéetel bix kun áantajoʼob utiaʼal u beetaʼaltoʼon justicia?

[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 20]

¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon u kettʼaanil le koʼolel kimen u yíicham yéetel le juezoʼ?

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 21]

U millonesi máakoʼobeʼ ku creerkoʼob yaan u beetaʼal justicia tiʼob tumen Dios