Séeb u xokaʼal, baʼaleʼ ¿Jach wa jaaj tuláakal le baʼax ku yaʼalikoʼ?

TU MESIL SEPTIEMBRE TIʼ 2005, yéetel u yáantaj u Iglesiai Inglaterraeʼ, jóoʼsaʼab upʼéel túumben Biblia jeʼel u páajtal u xokaʼal ichil cien minutoʼobeʼ. U kʼaabaʼ le Bibliaaʼ The 100-Minute Bible (Le Biblia ich cien minutoʼoboʼ). Ichil le Bibliaaʼ, le Kiliʼich Tsʼíiboʼob ich Ebreooʼ jóoʼsaʼan 17 jaatsoʼob tiʼ, yéetel cada upʼéel jaatseʼ tsʼaʼan tiʼ upʼéel táan juʼun. Le Kiliʼich Tsʼíiboʼob ich Griegooʼ, jóoʼsaʼan 33 jaatsoʼob tiʼ, yéetel cada jaatseʼ tsʼaʼan xan tiʼ upʼéel táan juʼun. Utúul máak jach xooknajaʼaneʼ tu yaʼaleʼ, teʼ Bibliaaʼ luʼsaʼan tuláakal le jaatsoʼob jach nak óol u xoʼokloʼoboʼ. Jeʼex k-ilkoʼ séeb u xokaʼal, baʼaleʼ ¿jach wa jaaj tuláakal le baʼax ku yaʼalikoʼ?

Teʼ Bibliaaʼ luʼsaʼan le kʼaabaʼ Jéeobaoʼ, yéetel yaan baʼaxoʼob maʼ jaajtak ku yaʼalikiʼ; jeʼel máaxak u yojel baʼax ku kaʼansik le Bibliaoʼ jeʼel u tsʼáaik cuenta tiʼ lelaʼ (Salmo 83:18, NM). Jeʼex tu yáax jaatsileʼ, le Bibliaaʼ ku yaʼalikeʼ Dioseʼ «tu beetaj kaʼan yéetel luʼum ichil seis kʼiinoʼob». Baʼaleʼ ich ebreoeʼ Génesis 1:1 chéen ku yaʼalik: «Tu káajbaleʼ Dioseʼ tu beetaj kaʼanoʼob yéetel luʼum». Le uláakʼ versiculoʼoboʼ ku yaʼalikoʼob xan bix úuchik u káajal Jéeoba u láaj beetik le baʼaloʼoboʼ, tsʼoʼoleʼ ku yaʼalikoʼob xaneʼ tuláakal lelaʼ beetaʼab tumen Jéeoba ich seis «kʼiinoʼob», baʼaleʼ le tʼaan ich ebreo ku suʼutul «kʼiinoʼob[oʼ]» maʼ táan u tʼaan tiʼ upʼéel kʼiin de veinticuatro oraʼobiʼ. Le oʼolaleʼ ich ebreoeʼ Génesis 2:4 ku yaʼalikeʼ, le seis kʼiinoʼoboʼ letiʼe «kʼiin ka tu beetaj Jéeoba le luʼum yéetel le kaʼanoʼ».

Le túumben Bibliaaʼ ku yaʼalikeʼ Job, le máax jach chúukpaj u yóol u meyajt Diosoʼ, beetaʼab u muʼyaj tumen «Satanás utúul tiʼ le máaxoʼob meyajtik [Diosoʼ], [...] yéetel le meyaj tsʼaʼan kaʼach tiʼ tumen Dioseʼ letiʼe u takik u pool le máakoʼoboʼ». ¿Jaaj wa le baʼax ku yaʼalik le Bibliaaʼ? Le kʼaabaʼ Satanasoʼ u kʼáat u yaʼal «máax ku tsʼáaikuba tu contra uláakʼ». Le oʼolaleʼ, Satanaseʼ maʼ utúul máax meyajtik Diosiʼ baʼaxeʼ letiʼe máax jach u pʼekmaj Diosoʼ, tsʼoʼoleʼ tu juunal tu yéeyaj u takik u pool le máakoʼoboʼ (Apocalipsis 12:7-10).

¿Baʼax jeʼel u páajtal u yaʼalaʼal tu yoʼolal le Kiliʼich Tsʼíiboʼob ich Griego yaan teʼ Bibliaaʼ? Teʼ tu kettʼaanil le tamanoʼob yéetel le chivoʼoboʼ le Bibliaaʼ ku yaʼalikeʼ Jesuseʼ ku yeʼesik u yutsil tiʼ le máaxoʼob ku yáantik «jeʼel máaxakeʼ». Baʼaleʼ Jesuseʼ tu yaʼaleʼ ku yeʼesik u yutsil tiʼ máaxoʼob ku yáantik u «sukuʼunoʼob» wa le máaxoʼob ku beetikoʼob le baʼaxoʼob tu kaʼansajoʼ (Mateo 25:40). Le Biblia xanaʼ ken tʼaanak tiʼ u libroi Apocalipsiseʼ ku yaʼalikeʼ, «Roma, le nojoch Babiloniaoʼ, yaan u láaj xuʼulsaʼal». Baʼaleʼ le máaxoʼob xakʼalxoktik le Bibliaoʼ u yojloʼobeʼ teʼ Kiliʼich Tsʼíiboʼob ich Griegooʼ mix tuʼux ku yeʼesik wa le Nojoch Babiloniaoʼ yaan baʼax u yil yéetel Roma (Apocalipsis 17:15–18:24).

Jeʼex tsʼoʼok ilkoʼ le baʼax jach jeʼel u yáantik le máaxoʼob jach tu jaajil u kʼáat u kʼaj óoltoʼob Jéeobaoʼ letiʼe u xokikoʼob tuláakal le Bibliaoʼ. U jaajileʼ u xokaʼal le Biblia chúukaʼanoʼ jeʼel u bisik maas tiʼ cien minutoʼobeʼ, baʼaleʼ u beetaʼal beyaʼ jeʼel u taasik utsiloʼob utiaʼal minaʼan u xuuleʼ (Juan 17:3). Le oʼolaleʼ, ilawil a xokik tuláakal le Bibliaoʼ, beyoʼ yaan a kʼamik yaʼab utsiloʼob (2 Timoteo 3:16, 17).