Bix jeʼel k-kʼaj óoltik le religión ku kaʼansik u jaajiloʼ

TULÁAKAL le religionoʼoboʼ ku yaʼalikoʼob tiʼ Dios u taal le baʼaxoʼob ku kaʼanskoʼoboʼ. Le oʼolaleʼ maʼalob ka k-chʼaʼa en cuenta le baʼax ku yaʼalik le apóstol Juanaʼ: «In yaabilaj sukuʼuneʼex, maʼ a woksaj óoltikeʼex tuláakal le máaxoʼob ku yaʼalikoʼob sáasilkuntaʼanoʼob tumen Jajal Diosoʼ, baʼaleʼ túunteʼexoʼob utiaʼal a wilkeʼex wa le pixan [wa sáasilkúunaj] yantiʼoboʼ utiaʼal Jajal Dios wa maʼ. Tumen le yóokʼol kaaboʼ táan u chuʼupul yéetel tuusoʼob táan u yaʼalikoʼob táan u tʼaanoʼob tu kʼaabaʼ Jajal Dios» (1 Juan 4:1). ¿Bix jeʼel u yilaʼal wa tiʼ Dios u taal upʼéel kaʼansajeʼ?

Tuláakal baʼal ku taal tiʼ Dioseʼ ku yeʼesik u yaabilaj. U yaabilaj Dios tiʼ toʼoneʼ k-ilik úuchik u tsʼáaiktoʼon u páajtalil k-uʼuyik u kiʼibokil le looloʼoboʼ, le paakʼaloʼoboʼ yéetel u kiʼibokil le waajil harina táant u beetaʼaloʼ. K-ilik xan u yaabilaj úuchik u tsʼáaiktoʼon u páajtalil k-ilik yaʼab baʼaloʼob, jeʼel bix u bin u tʼúubul le kʼiinoʼ, u jaʼtsil utúul péepen yéetel u jaʼtsil u cheʼej utúul chaambal. Bey xan ken k-uʼuy bix jaʼtsil upʼéel paax, u kʼaay le chʼíichʼoʼoboʼ yéetel ken k-uʼuy u tʼaan utúul máax jach k-yaabiltmaj. Kex kʼebanoʼoneʼ, le bix beetaʼan k-wíinkliloʼ ku chíikbesik le yaabilaj ku yuʼubik Dios t-oʼolaloʼ. Le oʼolaleʼ jach yaʼab utéenel k-ilik jaaj le baʼax tu yaʼalaj Jesusaʼ: «Yaan [maas] kiʼimak óolal u tsʼaʼabal wa baʼax tiʼ u kʼaʼamal wa baʼax» (Beetaʼanoʼob [Hechos] 20:35). Jach ku taasiktoʼon kiʼimak óolal k-eʼesik yaabilaj tumen beetaʼanoʼon jeʼel bix Dioseʼ (Génesis 1:27). Kex Jéeoba ku yeʼesik uláakʼ jatsʼuts modoseʼ, baʼaleʼ maases ku yeʼesik u yaabilaj.

Jeʼex túun k-ilkoʼ le kaʼansajoʼob jach tu jaajil tiʼ Dios u taaloʼoboʼ unaj u chíikbeskoʼob u yaabilaj Dios. Baʼaleʼ, le kaʼansaj yaan ichil le libroʼob jach úuch tsʼíibtaʼakoʼob ku meyaj tiʼ yaʼab religionoʼobeʼ, ¿ku chíikbesikoʼob wa u yaabilaj Dios?

U jaajileʼ yaʼab tiʼ le libroʼobaʼ maʼatech u jach tʼaanoʼob tiʼ bix u yeʼesik u yaabilaj Dios yéetel tiʼ bix jeʼel u páajtal k-yaabiltkeʼ. Le oʼolaleʼ yaʼab máakoʼobeʼ ken u yiloʼob bix u chíikpajal u yaabilaj Dios tiʼ le baʼaxoʼob u beetmoʼ, maʼatech u naʼatkoʼob baʼaxten ku chaʼik u yantal muʼyajiloʼob yéetel u beetaʼal baʼaloʼob kʼaastak. Baʼaleʼ le Biblia, upʼéel libro jach úuch tsʼíibtaʼakoʼ ku tʼaan tiʼ u yaabilaj Dios yéetel ku kaʼansiktoʼon bix jeʼel k-eʼesik xan yaabilajeʼ.

Upʼéel libro ku tʼaan tiʼ u yaabilaj Dios

U Tʼaan Dios, le Bibliaoʼ, ku yaʼalikeʼ Jéeobaeʼ u «Diosil yaakunaj» (2 Corintoiloʼob 13:11). Ku yaʼalikeʼ tu yoʼolal u yaabilajeʼ Jéeobaeʼ tu tsʼáaj u páajtalil tiʼ le yáax wíinikoʼob utiaʼal u kuxtaloʼob yéetel kiʼimak óolal utiaʼal minaʼan u xuuloʼ, baʼaleʼ ku yaʼalik xaneʼ úuchik u kʼebantaloʼobeʼ káaj u yantal le muʼyajiloʼob yantoʼonoʼ (Deuteronomio 32:4, 5; Romailoʼob 5:12). Le Bibliaoʼ ku yaʼalik xan baʼax tu beetaj Jéeoba utiaʼal ka béeyak le baʼax u yáax tukulmaj utiaʼal le wíinkoʼoboʼ: «Jajal Dioseʼ tu sen yaabiltaj le yóokʼol kaabaʼ, ka tu tsʼáaj u  juntúuliliʼ Paal, utiaʼal tuláakal le máax ku yoksik u yóol tiʼeʼ maʼ u saʼatal, baʼaleʼ ka yanak kuxtal minaʼan u xuul tiʼ» (Juan 3:16). Le Bibliaoʼ ku maas aʼalik bix u yeʼesik u yaabilaj Dios ken tʼaanak tiʼ le maʼalob gobierno u tsʼaamaj tiʼ Jesús utiaʼal ka u taas jeetsʼelil tiʼ le máaxoʼob uʼuyik u tʼaan Diosoʼ (Daniel 7:13, 14; 2 Pedro 3:13).

Le Biblia xanoʼ, ku yaʼalik baʼax unaj u beetik tuláakal wíinik: «Yaabilt Yuumtsil a Jajal Dios [yéetel] tuláakal a puksiʼikʼal, yéetel tuláakal a wóol, yéetel tuláakal a naʼat. Le jeʼelaʼ u [maas] nojochil yéetel u yáaxil ichil le [leyoʼoboʼ]. U kaʼapʼéeleʼ chíikaʼan tiʼ, ku yaʼalikeʼ: Yaabilt a láakʼ jeʼel bix ka yaabiltkabaeʼ. Le kaʼapʼéel [leyoʼobaʼ] letiʼob u chuun tuláakal u [ley] Moisés» (Mateo 22:37-40). Jeʼex tsʼoʼok k-ilkoʼ le Bibliaoʼ, ku chíikbesik u yaabilaj Dios yéetel uláakʼ u jatsʼuts modos, le oʼolaleʼ jeʼel u páajtal k-aʼalikeʼ le Bibliaoʼ u Tʼaan le u «Diosil yaakunaj[oʼ]» (2 Timoteo 3:16).

Tuláakal le baʼaxoʼob tsʼoʼok ilkaʼ, ku yeʼesik máakalmáak tiʼ le úuchben tsʼíiboʼob jach tiʼ Dios u taaloʼoboʼ. Le yaabilaj xanoʼ ku yáantaj utiaʼal k-kʼaj óoltik máaxoʼob jach tu jaajil ku meyajkoʼob Dios, tumen letiʼobeʼ ku yeʼeskoʼob yaabilaj xan tiʼ uláakʼ máakoʼob.

Bix jeʼel k-kʼaj óoltik le máaxoʼob u yaabilmoʼob Diosoʼ

Le máaxoʼob jach tu jaajil u yaabilmoʼob Diosoʼ chíikaʼan u yilaʼaloʼob ichil uláakʼ máakoʼob. Lelaʼ maases ku yilaʼal teʼ tsʼook kʼiinoʼobaʼ tumen jeʼex u yaʼalmil le Bibliaoʼ yaʼab máakoʼob «bíin tsʼuʼutchajkoʼob, bíin u yaabiltoʼob taakʼin [...], bíin u yaabiltoʼob u kʼaakʼas tsʼíibolaloʼob baʼaleʼ maʼ bíin u yaabiltoʼob Jajal Dios[iʼ]» (2 Timoteo 3:1-4).

¿Bix jeʼel k-kʼaj óoltik le máaxoʼob u yaabilmoʼob Diosoʼ? Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «U yaabiltaʼal Jajal Dioseʼ u yuʼubaj tʼantaʼal u [leyoʼob]» (1 Juan 5:3). Bey túunoʼ, le yaabilaj ku yuʼubik máak tu yoʼolal Diosoʼ le péeksik u beet le baʼax ku yaʼalik le Biblia, jeʼex le baʼax ku yaʼalik yoʼolal u núup chital utúul xiib yéetel utúul koʼolel bey xan yoʼolal le tsʼoʼokol beeloʼ. Ku yaʼalikeʼ, maʼ maʼalob ka núup chilak máaxoʼob maʼ tsʼokaʼan u beeloʼobiʼ, tsʼoʼoleʼ ku yaʼalikeʼ ken tsʼoʼokok u beel máakeʼ utiaʼal tuláakal u kʼiiniloʼob u kuxtal (Mateo 19:9; Hebreob 13:4). Tu luʼumil Españaeʼ, utúul chʼúupal ku xokik Teologíaeʼ bin tiʼ upʼéel muchʼtáambal tiʼ u j-jaajkunajoʼob Jéeoba. Teʼ muchʼtáambalaʼ jach tsolaʼab baʼaxoʼob ku yaʼalik le Biblia tiʼ bix unaj u bisik máak upʼéel toj kuxtaloʼ. Ka tsʼoʼokeʼ letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Jach kiʼimak in wóol ka tsʼoʼok le muchʼtáambaloʼ, maʼ chéen yoʼolal le baʼaxoʼob tin wuʼuyajoʼ, baʼaxeʼ tak yoʼolal le yaabilaj tin wilaj yaan ichiloʼoboʼ, yéetel yoʼolal le toj kuxtal ku biskoʼoboʼ».

Le máaxoʼob jach tu jaajil ku meyajkoʼob Diosoʼ maʼ chéen ku kʼaj óoltaʼaloʼob yoʼolal u yaabilajoʼob tiʼ letiʼiʼ, ku kʼaj óoltaʼaloʼob xan yoʼolal le yaabilaj ku yeʼeskoʼob tiʼ uláakʼ máakoʼoboʼ. Upʼéel tiʼ bix u jach eʼesik u yaabilajoʼob tiʼ uláakʼ máakoʼobeʼ, letiʼe ken u kʼaʼaytoʼob u maʼalob péektsilil u Reino Diosoʼ (Mateo 24:14). Le meyaj ku beetkoʼobaʼ jach yaʼab utsil ku taasik tumen ku yáantik uláakʼ máakoʼob utiaʼal ka u kʼaj óoltkoʼob Dios (Juan 17:3). Baʼaleʼ, le máaxoʼob jach tu jaajil ku meyajkoʼob Diosoʼ maʼ chéen ku yaʼalikoʼob u yaabiltmoʼob uláakʼ máakoʼobiʼ, baʼaxeʼ ku yilik u yáantkoʼob tiʼ baʼax kʼaʼabéettiʼob. Ka tsʼoʼok upʼéel terremoto tu luʼumil Italiaeʼ, upʼéel periodicoeʼ tu yaʼaleʼ, u j-jaajkunajoʼob Jéeobaeʼ «ku yáantkoʼob tuláakal máaxoʼob táan u muʼyajoʼob kex yaanal u religionoʼob».

Le máaxoʼob jach tu jaajil ku beetkoʼob baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ u yaabiltmoʼob Dios bey xan uláakʼ máakoʼob, tsʼoʼoleʼ u yaabiltmubaʼob xan ichiloʼob, jeʼex úuchik u yaʼalik Jesusaʼ: «Kin tsʼáaik tiʼ teʼex le túumben [leyaʼ]: Yaabiltabaʼex ta baatsileʼex. Jeʼel bix in yaabiltmaʼexeʼ teʼexeʼ unaj a yaabiltkabaʼex ta baatsileʼex. Wa ka yaabiltkabaʼex ta baatsileʼexeʼ tuláakal yóokʼol kaab kun u kʼaj óolteʼ teʼexeʼ in j-kaambaleʼex» (Juan 13:34, 35).

¿Chíikaʼan wa u yilaʼal le yaabilaj yaan ichil le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ? Ema, utúul koʼolel ku meyaj tiʼ upʼéel naj tu kaajil La Paz, Boliviaeʼ, ku yaʼalikeʼ chíikaʼan u yilaʼal. Teʼ kaaj tuʼux ku meyaj Emaoʼ u suukileʼ le ayikʼaloʼoboʼ maʼatech u biskubaʼob yéetel le óotsiloʼoboʼ; baʼaleʼ Emaeʼ ku yaʼalik: «Le ka yáax binen tiʼ upʼéel muchʼtáambal tiʼ u j-jaajkunajoʼob Jéeobaeʼ tin wilajeʼ utúul máak jach maʼalob u vestirmubaeʼ táan u tsikbal yéetel utúul koʼolel máasewal. Yáax in wilik upʼéel baʼal beyoʼ. Teʼ súutukoʼ tin tsʼáaj cuentaeʼ le máakoʼobaʼ jach tu jaajil ku meyajtkoʼob Dios». Miriam,  utúul chʼúupal kajaʼan Brasileʼ, tu yaʼalaj xan: «Teneʼ minaʼanten kaʼach kiʼimak óolal, mix yéetel in láakʼtsiloʼob. Tuʼux tin yáax ilaj u yeʼesaʼal yaabilajeʼ, ichil u j-jaajkunajoʼob Jéeoba». Tu kaajil Estados Unidoseʼ, utúul máax ku máansik noticias tiʼ televisioneʼ tu tsʼíibtaj: «Wa ka u yeʼes tuláakal máak le modos ka weʼeskeʼexoʼ, jach jeʼel u yantal jeetsʼelil teʼ t-luʼumileʼexaʼ. Tsʼoʼok in tsʼáaik cuentaeʼ jach yaan yaabilaj ichil a religioneʼex yéetel jach yanteʼex fe tiʼ le Máax beet tuláakal baʼaloʼ».

Kʼaʼabéet k-kaxtik le religión ku kaʼansik u jaajiloʼ

Le yaabilajoʼ upʼéel baʼax jach ku yilaʼal ichil le religión ku kaʼansik u jaajiloʼ. Jesuseʼ tu yaʼalajeʼ, u kaxtaʼal le religión ku kaʼansik u jaajiloʼ bey ka kaxtaʼak le bej ku bisik máak tiʼ kuxtal minaʼan u xuuloʼ: «Ookeneʼex tiʼ le nuʼunutʼ jool najoʼ. Tumen kóoch le jool naj bey xan le bej ku bíin tiʼ xuʼulsajiloʼ, yéetel yaʼab máakoʼob ku yookloʼobiʼ; baʼaleʼ nuʼutʼ le jool naj bey xan le bej ku bin tiʼ kuxtaloʼ, yéetel jach jumpʼíit máakoʼob nuptáantikoʼob» (Mateo 7:13, 14). Jeʼex k-ilkoʼ chéen u múuchʼ máakoʼob yanoʼob ichil le religión ku kaʼansik u jaajiloʼ. Le oʼolaleʼ, jach kʼaʼanan k-ilik baʼax religionil ken k-yéeye. Wa ka kaxtik le u jaajil religión yéetel wa ka pʼáatleʼeʼ, jeʼel u páajtal u yaʼalaʼaleʼ tsʼoʼok a kaxtik u bejil le yaabilajoʼ, le bix maas maʼalob jeʼel u páajtal u kuxtal máakoʼ (Efesoiloʼob 4:1-4).

A wantal ichil le religión ku kaʼansik u jaajiloʼ jach jeʼel u taasiktech kiʼimak óolaleʼ, tumen bey jeʼex ka xíimbalnakech yéetel Dioseʼ. Yéetel u yáantaj Dioseʼ jeʼel u yantaltech le naʼat yéetel le yaabilaj kʼaʼabéet utiaʼal a biskaba maʼalob yéetel u maasiloʼ. Yaan a kanik xan baʼax oʼolal kuxaʼanoʼon yéetel yaan a kanik baʼaxoʼob ken u béeykunt Dios ichil upʼíit kʼiin. Wa ka kaxtik le religión ku kaʼansik u jaajiloʼ jach yaan u yantaltech kiʼimak óolal.

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 3]

Tiʼ tuláakal le libroʼob jach úuch tsʼíibtaʼakoʼoboʼ chéen le Biblia ku tʼaan tiʼ u yaabilaj Diosoʼ

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 5]

Le máaxoʼob jach tu jaajil ku meyajkoʼob Diosoʼ ku kʼaj óoltaʼaloʼob yoʼolal le yaabilaj ku yeʼeskoʼoboʼ