Koʼoneʼex múul nojbeʼenkúuntik Jéeoba

PAX ICH

Koʼoneʼex múul nojbeʼenkúuntik Jéeoba

«Koʼoneʼex kiʼikiʼ tʼantik junmúuchʼ u nojbeʼenil u kʼaabaʼ Yuumtsil.» (SALMO 34:3.)

1. ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le baʼax tu beetaj Jesús le ka taal way Luʼumeʼ?

TU ÁAKʼABIL 14 tiʼ nisán tiʼ u jaʼabil 33, Jesús yéetel u apostoloʼobeʼ tu kʼayoʼob kʼaayoʼob tiʼ Jéeoba tu kaʼapʼéel pisoi upʼéel naj yaan tu kaajil Jerusalén (Mateo 26:30). Lelaʼ letiʼe u tsʼook utéen múul kʼaaynaj Jesús tu yéeteloʼob way Luʼumeʼ, le oʼolal jach maʼalob ka u tsʼoʼoksoʼob le muchʼtáambal beyoʼ. Jesuseʼ mantatsʼ tu nojbeʼenkúuntaj u kʼaabaʼ u taata yéetel tu tsʼáaj ojéeltbil (Mateo 4:10; 6:9; 22:37, 38; Juan 12:28; 17:6). Letiʼeʼ tu beetaj le baʼax tu kʼayaj le salmistaaʼ: «Koʼoneʼex kiʼikiʼ tʼantik junmúuchʼ u nojbeʼenil u kʼaabaʼ Yuumtsil» (Salmo 34:3). ¿Máasaʼ jach unaj k-beetik xan jeʼex Jesuseʼ?

2, 3. 1) ¿Baʼaxten k-aʼalik le Salmo 34 tiʼ profecíaʼob ku tʼaan? 2) ¿Baʼax ken k-kan teʼ xook yéetel teʼ tuláakʼoʼ?

²Maʼ sáam tsʼoʼokok u múul kʼaay yéetel Jesuseʼ, le apóstol Juanoʼ tu yilaj bix úuchik u kíimsaʼal Jesús yéetel uláakʼ kaʼatúul máakoʼob chʼuykíintaʼanoʼob tiʼ cheʼob. Utiaʼal u séeb kíimloʼobeʼ, le soldadoʼoboʼ tu kachoʼob u yookoʼob le kaʼatúul máakoʼoboʼ; baʼaleʼ maʼ tu kachoʼob u yook Jesusiʼ tumen tu yiloʼob tsʼoʼok u kíimil. Juaneʼ tu tsʼíibteʼ, lelaʼ úuch utiaʼal u béeychajal upʼéel u jaats tiʼ le Salmo 34 ku yaʼalik: «Yuumtsil kanáantik tuláakal u baakeloʼob, maʼ bíin kaʼachak mix jumpʼéeliʼ» (Juan 19:32-36; Salmo 34:20).

³Le Salmo 34 ku tʼaan tiʼ yaʼab uláakʼ kaʼansajoʼob unaj u xakʼaltaʼal tumen le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ. Le oʼolal teʼ xook yéetel teʼ tuláakʼoʼ, yaan k-ilik táanil baʼax talamiloʼob ku aktáantik kaʼach David le ka tu tsʼíibtaj le salmoaʼ, tsʼoʼoleʼ yaan k-kanik le maʼalob baʼaxoʼob ku kaʼansiktoʼonoʼ.

Davideʼ ku púutsʼul tiʼ Saúl

4. 1) ¿Baʼaxten yéeyaʼab David utiaʼal ka u beetuba u reyil Israel? 2) Sauleʼ, ¿bix úuchik u kʼuchul u sen yaabilt David?

⁴Tu táankelmil Davideʼ, Saúleʼ tiʼ ku gobernar kaʼach tu kaajil Israeleʼ; baʼaleʼ pʼataʼab tumen Jéeoba tumen xuʼul u yuʼubik u tʼaan. Le oʼolal, aʼalaʼab tiʼ tumen le profeta Samuel baʼax ken u beet Jéeoba yéetel le reino u tsʼaamaj tiʼoʼ: «Tsʼoʼok u lukʼesik tiʼ teech utiaʼal u kʼubik tiʼ juntúul a wéet kaajal, [maas] maʼalob tiʼ teech» (1 Samuel 15:28). Tsʼoʼoleʼ, ka túuxtaʼab Samuel tumen Jéeoba utiaʼal ka u yéey David u hijo Jesé, utiaʼal u beetkuba u túumben reyil Israel. Baʼaleʼ, tumen tsʼoʼok u luʼsik kaʼach Jéeoba u kiliʼich muukʼ tiʼ Sauleʼ, letiʼeʼ mantatsʼ jach ku lúubul u yóol kaʼach; lelaʼ le beet u bisaʼal David tak Gabaa (Guibeah) utiaʼal ka paaxnak u yuʼub le reyoʼ. Le bix u paax David kaʼachoʼ ku taasik jeetsʼelil tiʼ Saúl, le oʼolal letiʼeʼ «tu sen yaabiltaj David» (1 Samuel 16:11, 13, 21, 23).

5. Sauleʼ, ¿baʼaxten xuʼul u yaabiltik David, yéetel baʼax kʼaʼabéetchaj u beetik David?

⁵Jéeobaeʼ tiʼ yaan kaʼach yéetel Davideʼ yéetel bey úuchik u yeʼesik tiʼoʼ. Tu yáantaj David utiaʼal ka u xuʼuls tiʼ Goliat le nuxiʼi kaʼanal baakel máakoʼ yéetel tu yáantaj xan utiaʼal ka u ganart yaʼab baʼateloʼob, lelaʼ le beet u jach úuchul tʼaan maʼalob tu yoʼolal David tu kaajil Israel. Le ka tu yilaj Saúl tiʼ yaan Jéeoba tu yéetel Davideʼ, jach kʼuuxilnajeʼ ka tu jach chʼaʼa pʼektaj David. Letiʼeʼ kaʼatéen tu yóotaj u kíims David yéetel upʼéel lanza, baʼaleʼ Davideʼ tu kaʼatéenil tu jechaj. Le ka óotaʼab kíimsbil tu óoxtéenileʼ, Davideʼ tu tsʼáaj cuenta kʼaʼabéet u púutsʼul utiaʼal maʼ u kíimsaʼal. Le ka tu tsʼáaj cuenta maʼ tu xuʼulul u kaxtaʼal tumen Sauleʼ, bin u kaxt tuʼux jeʼel u páajtal u taʼajkuba náach tiʼ u luʼumil Israel (1 Samuel 18:11; 19:9, 10).

6. ¿Baʼaxten tu yaʼalaj Saúl ka xuʼulsaʼak tiʼ u kajnáaliloʼob Nob?

⁶Le táan u bin táanxel luʼumiloʼ, Davideʼ jeʼel tu kaajil Nob, teʼ kaajaʼ tiʼ yaan kaʼach u tabernáculo Jéeobaiʼ. Teʼeloʼ, tu kʼáataj ka tsʼaʼabak baʼax u jaant yéetel le u múuchʼ táankelem máakoʼob púutsʼoʼob tu yéeteloʼ. Sauleʼ, le ka tu yojéeltaj u nojchil le sacerdoteʼob tsʼáa u yoʼochoʼob bey xan tu tsʼáaj tiʼ David le espada tu luʼsaj tiʼ Goliatoʼ, jach tsʼíikilnajeʼ ka tu yaʼalaj ka xuʼulsaʼak tiʼ tuláakal u kajnáaliloʼob Nob, bey xan tiʼ le 85 sacerdoteʼob yanoʼoboʼ (1 Samuel 21:1, 2; 22:12, 13, 18, 19; Mateo 12:3, 4).

Tu kaʼa jechaj le kíimiloʼ

7. ¿Baʼaxten maʼ jach maʼalob u kaajil Gat utiaʼal u taʼajkuba kaʼach Davidiʼ?

⁷Davideʼ, le ka lukʼ tu kaajil Nobeʼ bin tak Gat, tuʼux táan u beetik u reyil Laquis (Akís); teʼ kaajaʼ tiʼ síij Goliatiʼ yéetel 40 kilómetros pʼaatal tiʼ u chikʼinil Nob. Davideʼ, tu tuklaj maʼ kun bin kaxbil teʼ kaaj tumen Sauloʼ. Baʼaleʼ maʼ xáanchaj ka kʼaj óoltaʼab tumen le máaxoʼob meyajtik le rey Laquisoʼ. Le ka tu yojéeltaj David tsʼoʼok u kʼaj óoltaʼaleʼ «tu chʼaʼaj saajkil tiʼ Laquis u [reyil] Gat» (1 Samuel 21:10-12).

8. 1) ¿Baʼax ku yaʼaliktoʼon le Salmo 56 yoʼolal le baʼax úuch tiʼ David tu kaajil Gatoʼ? 2) ¿Bix úuchik u kaʼa jechik David le kíimiloʼ?

⁸Le filisteoʼob túunoʼ tu machoʼob David. Maʼ xaaneʼ, lelaʼ letiʼe ka tu tsʼíibtaj David le salmo tuʼux tu kʼáataj tiʼ Jéeoba: «Teech kʼamik u yaaliloʼob in wich» (Salmo 56:8 yéetel u chan tsolajil yaan kabaloʼ). Yéetel le tʼaanoʼobaʼ tu yeʼesaj u yojel yaan u yáantaʼal tumen Jéeoba yéetel maʼ kun tuʼubsbil le baʼax ku muʼyajtikoʼ, baʼaxeʼ yaan u jach kanáantaʼal. Tsʼoʼoleʼ, utiaʼal u tusik le rey Aquisoʼ, Davideʼ tu beetuba bey utúul máak maʼ tu yóol yaneʼ. Aquiseʼ le ka tu yilaj Davideʼ, tu kʼeyaj le máaxoʼob meyajtikoʼ tumen tu taasoʼob tu yiknal utúul máak «tsʼoʼok u chokotal u pool». Lelaʼ ku yeʼesikeʼ, Jéeobaeʼ tu beetaj u jóokʼol maʼalobil le baʼax tu tuklaj Davidoʼ, le oʼolal jóoʼsaʼab tiʼ le kaajoʼ yéetel tu kaʼa jechaj le kíimiloʼ (1 Samuel 21:13-15).

9, 10. ¿Baʼaxten tu tsʼíibtaj David le Salmo 34, yéetel maʼ xaaneʼ tiʼ máaxoʼob táan u tuukul kaʼachi?

⁹Le Bibliaoʼ, maʼatech u yaʼalik wa le máaxoʼob láakʼintik Davidoʼ binoʼob tu yéetel tak Gat, mix xan ku yaʼalik wa pʼáatoʼob tiʼ le mejen kaajoʼob yanoʼob náatsʼ tiʼ Israel utiaʼal u yilkoʼob wa maʼ táan u taal Sauloʼ. Jeʼel bixak úuchikeʼ, jach wal kiʼimakchaj u yóoloʼob le ka tu kaʼa ilubaʼob yéetel ka tsikbaltaʼabtiʼob tumen David bix úuchik u kaʼa salvartaʼal tumen Jéeoba. Le baʼax úuch tiʼ Davidaʼ le beet u tsʼíibtik le Salmo 34. Teʼ yáax siete versiculoʼoboʼ, letiʼeʼ ku kiʼikiʼtʼantik Jéeoba ikil salvartaʼabik yéetel ku yaʼalik tiʼ le máaxoʼob yaan tu yéetel ka u múul nojbeʼenkúuntoʼob Jéeoba, le Máax ku salvartik u káajaloʼ (Salmo 34:3, 4, 7).

¹⁰David yéetel u soldadoʼobeʼ tu taʼakubaʼob tu sajkabil Adulam, 15 kilómetros yaan tiʼ u lakʼinil Gat, upʼéel u xéetʼ u luʼumil Israel tuʼux yaʼab múuloʼob yaniʼ. Teʼeloʼ, tiʼ tu nupubaʼob yéetel yaʼab israelitaʼob maʼ kiʼimak u yóoloʼob yoʼolal bix u reinar Sauliʼ (1 Samuel 22:1, 2). Le ka tu tsʼíibtaj le versiculoʼob 8 tak 22 tiʼ le Salmo 34, maʼ xaaneʼ, Davideʼ táan kaʼach u tuukul tiʼ le baʼax ku aktáantik le israelitaʼobaʼ. Le baʼaxoʼob ku yaʼalik le versiculoʼobaʼ jeʼel xan u yáantkoʼon bejlaʼeʼ, le oʼolal yaan k-jóoʼsik yaʼab utsil ken k-il baʼax ku kaʼansiktoʼon le salmoaʼ.

¿K-tsʼáaik wa táanil ichil k-kuxtal le baʼax tu tsʼáaj David táaniloʼ?

11, 12. ¿Baʼaxoʼob unaj u péekskoʼon k-nojbeʼenkúunt Jéeoba?

¹¹«Mantatsʼ bíin in kiʼikiʼtʼant Yuumtsil; maʼ bíin jáawak u kiʼikiʼtʼantaʼal tumen in chiʼiʼ.» (Salmo 34:1.) Le tiaʼan kaʼach David teʼ desiertooʼ, maʼ xaaneʼ ku chiʼichnaktal yoʼolal le baʼaxoʼob kʼaʼabéet tiʼ sáamsamaloʼ, kex beyoʼ le baʼax tu yaʼalajaʼ ku yeʼesik maas ku tsʼáaik táanil ichil u kuxtal u kiʼikiʼtʼantik wa u nojbeʼenkúuntik Jéeoba. ¿Máasaʼ jach unaj k-beetik jeʼex David ken k-aktáant talmiloʼoboʼ? Jeʼel tuʼuxak ka yanakoʼon, jeʼex tu najil k-xok, tu kúuchil k-meyaj, yéetel k-sukuʼunoʼob wa teʼ kʼaʼaytajoʼ, baʼax unaj k-tsʼáaik táanileʼ letiʼe k-nojbeʼenkuntik Jéeobaoʼ. Tuukulnakoʼon tiʼ tuláakal le baʼaxoʼob unaj u péekskoʼon nojbeʼenkúunt Jéeobaoʼ, jeʼex le yaʼab baʼaloʼob u beetmajoʼ bey xan le kaʼansaj ku tsʼáaiktoʼon u kaajaloʼ. Tsʼoʼoleʼ, tiʼ Jéeobaeʼ tsʼoʼok u meyaj kʼeban wíinkoʼob utiaʼal u béeykuntik le baʼax u kʼáatoʼ. Le jach nojoch baʼaloʼob tsʼoʼok u beetik Diosoʼ maʼ tu páajtal u keʼetloʼob yéetel le baʼaxoʼob tsʼoʼok u beetik le máaxoʼob ku nojbeʼenkúuntaʼaloʼob way Luʼumeʼ. ¿Máasaʼ toʼon xaneʼ k-aʼalik jeʼex úuchik u yaʼalik Davidaʼ?: «¡Yuumtsil, minaʼan uláakʼ [Dios] jeʼel bix techeʼ! ¡Minaʼan mix baʼal ka u ket a meyajoʼob!» (Salmo 86:8.)

¹²Jeʼex le salmistaoʼ, toʼon xaneʼ k-kʼáat nojbeʼenkúunt Jéeoba yoʼolal tuláakal le jach maʼalob baʼaloʼob tsʼoʼok u beetkoʼ. Tsʼoʼoleʼ, ku kiʼimaktal k-óol ojéeltik Dioseʼ tsʼoʼok u tsʼáaik u Reino tiʼ Jesús le máax aʼalaʼab kun taal tiʼ u chʼiʼibal Davidoʼ (Apocalipsis 11:15). Lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ maʼ yaʼab u bin utiaʼal u xuʼulsaʼal tiʼ u kʼasaʼan máakiloʼob le yóokʼol kaabaʼ. Maas tiʼ seis mil millonesi máakoʼob unaj u natsʼkubaʼob tiʼ Jéeoba utiaʼal ka u salvartubaʼob. Le oʼolaleʼ teʼ kʼiinoʼobaʼ maas jach kʼaʼabéet u kʼaʼaytaʼal baʼax ken u beet u Reino Dios yéetel u yáantaʼal le máakoʼob utiaʼal ka u múul nojbeʼenkúuntoʼob Jéeoba t-éeteloʼ. Le beetikeʼ kʼaʼabéet k-tsʼáaik táanil ichil k-kuxtal k-áantik uláakʼ máakoʼob u kʼamoʼob le «maʼalob péektsil» táanil tiʼ u taal le xuʼulsajiloʼ (Mateo 24:14).

13. 1) ¿Máax oʼolal ku kaʼantal kaʼach u yich David, yéetel máaxoʼob tu beetaj u natsʼkuba tiʼ Dios? 2) ¿Baʼax beetik u natsʼkuba le máakoʼob tiʼ u kaajal Diosoʼ?

¹³«Teneʼ kin wuʼuykimba kaʼanal in wich tu yoʼolal Yuumtsil; ¡uʼuyeʼex kiʼimakchajak xan a wóoleʼex, kabal óol máakeʼex!» (Salmo 34:2.) Davideʼ maʼ táan u nojbaʼalkúuntikuba yoʼolal wa baʼax u beetmaj, jeʼex le ka tu tusaj u reyil Gatoʼ. Letiʼeʼ u yojel Jéeoba kanáante yéetel letiʼ xan áant utiaʼal u jechik le kíimiloʼ (Proverbios 21:1). Le oʼolal tu yaʼalaj Jéeoba salvarte, tsʼoʼoleʼ lelaʼ le beet u natsʼkuba le kabal óol máakoʼob wa utsul máakoʼob tu yiknal Diosoʼ. Jesús xaneʼ, tu nojbeʼenkúuntaj u kʼaabaʼ Dios, yéetel tu beetaj xan u natsʼkuba le utsul máakoʼob tiʼ Diosoʼ. Bejlaʼeʼ yaʼab máakoʼob tiʼ tuláakal luʼumoʼobeʼ táan u natsʼkubaʼob utiaʼal u múul meyajoʼob yéetel le máaxoʼob yéeyaʼanoʼob utiaʼal u binoʼob kaʼan ku nuʼuktaʼaloʼob tumen Jesusoʼ (Colosailoʼob 1:18). Jach ku kiʼimaktal u yóoloʼob u yuʼubkoʼob bix u nojbeʼenkúuntaʼal u kʼaabaʼ Dios yéetel ken u kanoʼob le baʼax ku kaʼansik le Biblia yéetel u yáantaj le kiliʼich muukʼoʼ (Juan 6:44; Beetaʼanoʼob [Hechos] 16:14).

Le muchʼtáambaloʼoboʼ ku muʼukʼaʼankúunskoʼob k-fe

14. 1) Davideʼ, ¿tu juunal wa tu kiʼikiʼtʼantaj Jéeoba? 2) ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon Jesús yoʼolal bix unaj k-nojbeʼenkúuntik Jéeoba?

¹⁴«Koʼoneʼex kiʼikiʼtʼantik junmúuchʼ u nojbeʼenil u kʼaabaʼ Yuumtsil.» (Salmo 34:3.) Davideʼ maʼ chéen tu kiʼikiʼtʼantaj Jéeoba tu juunaliʼ, baʼaxeʼ tu yaʼalaj tiʼ uláakʼ máakoʼob ka u múul nojbeʼenkúuntoʼob Jéeoba tu yéetel. Jesús xaneʼ jach ku kiʼimaktal kaʼach u yóol u kiʼikiʼtʼantik Jéeoba tu táan uláakʼoʼob: jeʼex teʼ sinagogaoʼ, teʼ kʼiimbesajiloʼob ku beetaʼal tu templo Jerusalenoʼ bey xan le ka anchaj yéetel u disipuloʼoboʼ (Lucas 2:49; 4:16-19; 10:21; Juan 18:20). Toʼon xaneʼ jeʼel xan u páajtal k-beetik jeʼex Jesús wa k-nojbeʼenkúuntik Jéeoba u múuchʼ yéetel k-sukuʼunoʼob tiʼ tuláakal súutukil, maases bejlaʼa táan «u náatsʼal u kʼiinil Yuumtsil» (Hebreob 10:24, 25).

15. 1) Davideʼ, ¿bix úuchik u yáantik le máaxoʼob yaan tu yéetel yoʼolal le baʼax tu tsikbaltajtiʼoboʼ? 2) ¿Bix u yáantkoʼon le muchʼtáambaloʼoboʼ?

¹⁵«Tin natsʼajimba tiʼ Yuumtsil, letiʼ túuneʼ tu núukajen yéetel tu [salvarten] tiʼ tuláakal in saajkiloʼob.» (Salmo 34:4.) Jach nojoch baʼal tu yilil David le áantaj tsʼaʼab tiʼoʼ, le oʼolal xan tu yaʼalaj: «Le óotsilaʼ awatnajeʼ, ka j-uʼuyaʼab tumen Yuumtsil, letiʼ xan [salvart] tiʼ tuláakal mukʼyajoʼob» (Salmo 34:6). Teʼ muchʼtáambaloʼoboʼ, ku yantal yaʼab súutukiloʼob utiaʼal k-múul tsikbaltik bix tsʼoʼok u yáantkoʼon Jéeoba utiaʼal k-aktáantik le talamiloʼoboʼ. Le tsikbaloʼobaʼ ku muʼukʼaʼankúunskoʼob u fe k-sukuʼunoʼob, jeʼex úuchik u muʼukʼaʼankúunsik u fe le máaxoʼob yanoʼob yéetel David le ka tu tsikbaltajtiʼob bix úuchik u yáantaʼaloʼ. Lelaʼ bey tu yeʼesil David le ka tu yaʼalaj: «Le máaxoʼob paktik Yuumtsileʼ ku pʼáataloʼob chuupoʼob yéetel kiʼimak óolal; mix bikʼin bíin u pʼatoʼob kʼaasil.» (Salmo 34:5.) Kex táan kaʼach u chʼaʼapachtaʼaloʼob tumen le rey Sauloʼ, letiʼobeʼ maʼ sajakchajoʼobiʼ; u yojloʼobeʼ Dioseʼ táan kaʼach u yáantik David, le oʼolal kiʼimakchaj u yóoloʼob. Bejlaʼa xaneʼ, le máaxoʼob maʼ úuch joʼopʼok u kaambaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ bey xan le máaxoʼob úuch joʼopʼok u meyajtkoʼob Diosoʼ ku kʼáatkoʼob áantaj tiʼ Jéeoba. Ken u kʼamoʼob le áantajoʼ, le kiʼimak óolal ku yantaltiʼoboʼ ku yeʼesik u chʼaʼatukulmoʼob maʼ jáawal u meyajtkoʼob Dios.

Kiʼimak k-óol ikil k-áantaʼal tumen le angeloʼoboʼ

16. ¿Bix tsʼoʼok u meyaj tiʼ Jéeoba u angeloʼob utiaʼal u salvarkoʼon?

¹⁶«U [ángel] Yuumtsileʼ ku kanáantik yéetel ku [salvartik] le máaxoʼob tsikik Yuumtsil[oʼ].» (Salmo 34:7.) Davideʼ maʼ tu tuklaj wa chéen letiʼ unaj u salvartaʼal tumen Diosiʼ. Kex letiʼ yéeyaʼan kaʼach utiaʼal u beetik u reyil tiʼ Israeleʼ, u yojleʼ tiʼ Jéeobaeʼ ku meyaj u angeloʼob utiaʼal u kanáantik tuláakal le máaxoʼob meyajtikoʼ. Bejlaʼa xaneʼ k-kanáantaʼal tumen Dios. Jeʼex úuchik teʼ Alemania tu kʼiinil le naziʼoboʼ, teʼ kʼiinoʼobaʼ tsʼoʼok u yilaʼal u xuʼulsaʼal tiʼ u j-jaajkunajoʼob Jéeoba tiʼ yaʼab luʼumiloʼob jeʼex tu luʼumil Angola, Malaui yéetel Mozambique. Baʼaleʼ maʼ béeychajak u xuʼulsaʼaltiʼobiʼ. Baʼaxeʼ, teʼ luʼumiloʼobaʼ tsʼoʼok u maas yaʼabtal le máaxoʼob ku nojbeʼenkúuntkoʼob Jéeobaoʼ. ¿Baʼaxten? Tumen Jéeoba nuʼuktikoʼob yéetel kanáantikoʼob yéetel u kiliʼich angeloʼob (Hebreob 1:14).

17. ¿Bix jejeláas u tsʼáaikoʼobtoʼon áantaj u angeloʼob Dios?

¹⁷Tsʼoʼoleʼ, le angeloʼoboʼ jeʼel xan u yáantajoʼob utiaʼal ka jóoʼsaʼak ichil u kaajal Dios le máaxoʼob ku beetkoʼob u tʼóochpajal u maasiloʼoboʼ (Mateo 13:41; 18:6, 10). Yéetel kex maʼ k-tsʼáaik cuentaeʼ ku luʼskoʼob le baʼaxoʼob jeʼel u beetik u jáawal k-meyajtik Dios yéetel ku kanáantkoʼonoʼob tiʼ le baʼaxoʼob jeʼel u náachkuntkoʼon tiʼ letiʼoʼ. Tsʼoʼoleʼ, ku nuʼuktikoʼonoʼob utiaʼal k-kʼaʼaytik «le maʼalob péektsil minaʼan u xuul» tiʼ tuláakal máakoʼob, tak teʼ tuʼuxoʼob sajbeʼentsil u yúuchul kʼaʼaytajoʼ (Apocalipsis 14:6). Teʼ libroʼob, revistaʼob yéetel uláakʼ jóokʼsaniloʼob beetaʼan tumen u j-jaajkunajoʼob Jéeobaoʼ, tiʼ ku chíikpajal bix jejeláas tsʼoʼok u tsʼáaikoʼob áantaj le angeloʼoboʼ, le oʼolal maʼ tu páajtal u yaʼalaʼal wa maʼ letiʼob tsʼáaik le áantajoʼ. *

18. 1) Utiaʼal maʼ u xuʼulul k-nuʼuktaʼal yéetel k-kanáantaʼal tumen le angeloʼoboʼ, ¿baʼax unaj k-beetik? 2) ¿Baʼax ken k-il teʼ tuláakʼ xookoʼ?

¹⁸Utiaʼal maʼ u xuʼulul k-nuʼuktaʼal yéetel k-kanáantaʼal tumen le angeloʼoboʼ, unaj k-nojbeʼenkúuntik mantatsʼ u kʼaabaʼ Dios kex ka chʼaʼapachtaʼakoʼon. Maʼ u tuʼubultoʼoneʼ «u [ángel] Yuumtsileʼ ku kanáantik yéetel ku [salvartik chéen] le máaxoʼob tsikik» wa chʼaʼik saajkil tiʼ Diosoʼ. ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal le tʼaanoʼobaʼ? ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal u chʼaʼik saajkil máak tiʼ Dios, yéetel bix u yantal tiʼ máak le saajkililaʼ? Wa Dios jach u yaabilmoʼoneʼ, ¿baʼaxten u kʼáat ka k-chʼaʼa saajkil tiʼ? Teʼ tuláakʼ xookoʼ tiʼ ken k-núuk le kʼáatchiʼobaʼ.

[Tsolajiloʼob]

^ xóot’ol 17 Ilaʼak le libro Los testigos de Jehová, proclamadores del Reino de Dios, t.j. 550; Anuario de los testigos de Jehová 2005, t.j. 53, 54; U Pʼiich Tulumil Kanan 1 tiʼ septiembre tiʼ 2006, t.j. 31, xóotʼol 17.

¿Baʼax jeʼel a núukikeʼ?

• ¿Baʼax talamiloʼob tu aktáantaj David tu táankelmil?

• ¿K-tsʼáaik wa táanil ichil k-kuxtal le baʼax tu tsʼáaj táanil Davidoʼ?

• ¿Bix k-ilik le muchʼtáambaloʼoboʼ?

• ¿Bix u meyaj tiʼ Jéeoba u angeloʼob utiaʼal u yáantkoʼon?

[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]