Xiʼipal yéetel chʼúupal, chʼaʼatukult a maas meyajtik Dios

«Muʼukʼaʼankúuntaba tiʼ a kʼub óolal tiʼ Jajal Dios.» (1 TIMOTEO 4:7.)

1, 2. 1) Pabloeʼ, ¿baʼaxten jach maʼalob úuchik u tʼaan yoʼolal Timoteo? 2) Bejlaʼeʼ, ¿bix u «muʼukʼaʼankúunt[koʼob]» u «kʼub óolal[oʼob] tiʼ Jajal Dios» yaʼab xiʼipalaloʼob yéetel chʼúupalaloʼob?

«MINAʼANTEN uláakʼ máak utiaʼal ka tuukulnak keet tin wéetel jeʼel bix letiʼeʼ yéetel tu jaajil ka u kaxant a wutsileʼex; [...] teʼexeʼ tsʼoʼok a wojéeltikeʼex bix u kuxtal [...] yéetel bix meyajnajik tin wéetel utiaʼal u [kʼaʼaytaʼal] le maʼalob péektsiloʼ, jeʼel bix juntúul paal ku yáantik u taataeʼ.» (Filiposiloʼob 2:20, 22.) Le ka tu tsʼíibtaj upʼéel carta tiʼ le sukuʼunoʼob yanoʼob Filipos teʼ yáax siglooʼ, le apóstol Pablooʼ maʼalob tʼaanajik tu yoʼolal Timoteo, le máax láakʼint teʼ kʼaʼaytajoʼ. Chéen tukult bukaʼaj kiʼimakchajik u yóol Timoteo le ka tʼaanaj Pablo jach maʼalob tu yoʼolaloʼ.

² Le xiʼipalaloʼob yéetel chʼúupalaloʼob jach ku tsʼáaik u yóol u meyajtoʼob Dios, jeʼex Timoteoeʼ, jach nojoch baʼal xan u yilaʼaloʼob ichil u kaajal Jéeoba (Salmo 110:3). Bejlaʼeʼ, ichil u kaajal Jéeobaeʼ yaan xiʼipalaloʼob yéetel chʼúupalaloʼob táan u meyajoʼob bey precursoroʼob, misioneroʼob wa ku binoʼob áantaj utiaʼal u líiʼsaʼal u najiloʼob Reino wa tu najiloʼob Betel. Le táankelem paalaloʼob jach u tsʼaamaj u yóol u meyajtoʼob Dios teʼ múuchʼulil yéetel táan u tsʼáaikoʼob baʼax kʼaʼabéet tiʼ u familiaʼobeʼ, láayliʼ jach nojoch baʼal u yilaʼaloʼobeʼ. Tuláakaloʼobeʼ jach ku kʼamkoʼob yaʼab utsiloʼob ikil u tsʼáaik u yóoloʼob u maas meyajtoʼob Jéeoba. U jaajileʼ, táan u «muʼukʼaʼankúunt[koʼob]» u «kʼub óolal[oʼob] tiʼ Jajal Dios» (1 Timoteo 4:7, 8).

3. ¿Baʼax kʼáatchiʼiloʼob ken k-núuk teʼ xookaʼ?

³ Kux teech, xiʼipal yéetel chʼúupal, ¿táan wa a chʼaʼatuklik a maas meyajtik Dios? ¿Tuʼux jeʼel u líiʼsaʼal a wóol yéetel tuʼux jeʼel a kʼamik áantajeʼ? ¿Baʼax ken u yáantech utiaʼal maʼ a bin tu paach u baʼalubaʼob le yóokʼol kaabaʼ? ¿Baʼax utsiloʼob ken a kʼam wa ka chʼaʼatuklik a maas meyajtik Dios? Utiaʼal k-núukik le kʼáatchiʼobaʼ koʼox ilik máax Timoteo kaʼachi yéetel baʼax meyajiloʼob tu beetaj.

Máax Timoteo

4. ¿Baʼax jach maʼalob meyajoʼob tu beetaj Timoteo?

⁴ Timoteoeʼ líikʼ Listra, upʼéel chan kaaj yaan kaʼach tu luʼumil Galacia. Maʼ xaaneʼ, tu táankelmil ka tu kʼaj óoltaj u kaʼansajoʼob Cristo, le ka kʼaʼaytajnaj Pablo tu kaajil Listra tu jaʼabil 47 teʼ yáax siglooʼ. Le sukuʼunoʼob yanoʼob naatsʼ tiʼ u kaajil Listraoʼ maʼ xáanchaj ka joʼopʼ u tʼaanoʼob maʼalob yoʼolal Timoteoiʼ. Kaʼapʼéel jaʼaboʼob maas táanil, le ka suunaj Pablo teʼ kaaj jeʼeloʼ, tu yojéeltaj baʼaxoʼob jach maʼalobtak tsʼoʼok u beetik Timoteo, le oʼolaleʼ tu yéeyaj utiaʼal ka xiʼik tu yéetel tu viajeiloʼob u kʼaʼaytaj (Beetaʼanoʼob [Hechos] 14:5-20; 16:1-3). Jeʼex binik u maas kaambal Timoteoeʼ bey úuchik xan u tsʼaʼabal u maasil meyajoʼob u beete, jeʼex u líiʼsik u yóol le sukuʼunoʼob kajaʼanoʼob tiʼ jejeláas kaajoʼoboʼ. Timoteoeʼ táan u meyaj kaʼach bey utúul anciano tu kaajil Éfeso le ka túuxtaʼab upʼéel carta tiʼ tumen Pablo le kʼalaʼan kaʼach cárcel tu jaʼabil 65 teʼ yáax siglooʼ.

5. Jeʼex u yaʼalik u libroi 2 Timoteo 3:14, 15, ¿baʼaxoʼob áant Timoteo utiaʼal ka u chʼaʼatukult u maas meyajtik Dios?

⁵ Jeʼex k-ilkoʼ, Timoteoeʼ jach tu chʼaʼatuklaj u maas meyajtik Dios. ¿Baʼax áant utiaʼal ka u beete? Tiʼ u kaʼapʼéel carta tu tsʼíibtaj Pablo tiʼ Timoteoeʼ, tu yaʼalaj kaʼapʼéel baʼax áante. Le apostolaʼ tu yaʼalaj: «Pʼáaten tiʼ le baʼax tsʼoʼok a kanikoʼ, tiʼ le baʼax tsʼoʼok a maʼalob oksik ta tuukuloʼ. Techeʼ a wojel máax kaʼanstech. Tumen ta kʼaj óoltaj ta  paalil le Kiliʼich Tsʼíiboʼoboʼ» (2 Timoteo 3:14, 15). Táanileʼ koʼox ilik bix áantaʼabik Timoteo tumen máaxoʼob meyajtik Dios utiaʼal ka u chʼaʼatukult baʼax ken u beete.

Jóoʼs utsil tiʼ a biskaba yéetel máaxoʼob ku yaabiltkoʼob Dios

6. ¿Baʼax kaʼansajil tu kʼamaj Timoteo, yéetel baʼax tu beetaj yéetel le baʼax kaʼansaʼab tiʼoʼ?

⁶ Le familia tuʼux líikʼ Timoteooʼ, maʼ upʼéeliliʼ religión yaan tiʼiʼ. U taataeʼ griego, baʼaleʼ Eunice u maama yéetel Loida u abuelaeʼ judíoʼob kaʼachiʼ (Beetaʼanoʼob 16:1). Tu chichnil Timoteoeʼ, kaʼansaʼab tiʼ tumen u maama yéetel tumen u abuela, le jaajiloʼob ku taal teʼ Kiliʼich Tsʼíiboʼob ich Ebreooʼ. Le ka tu beetubaʼob cristianailoʼobeʼ, le kaʼatúul koʼoleloʼobaʼ tu yáantoʼob Timoteo utiaʼal ka u kʼam le baʼax tu kaʼansaj Cristooʼ. Timoteoeʼ jach tu jóoʼsaj utsil tiʼ le maʼalob kaʼansaj tsʼaʼab tiʼaʼ. Pabloeʼ tu yaʼalaj: «Ku kʼaʼajalten le x-maʼ kaʼapʼéel ichil [fe] yaan techoʼ. Le [fejaʼ] yáax anji tiʼ a [abuela] Loida yéetel tiʼ a maama Eunice, yéetel jach in wojel yaan tiʼ teech xan» (2 Timoteo 1:5).

7. Bejlaʼeʼ, ¿bix u jóoʼskoʼob utsil yaʼab xiʼipalaloʼob yéetel chʼúupalaloʼob?

⁷ Bejlaʼa xaneʼ, yaʼab xiʼipalaloʼob yéetel chʼúupalaloʼobeʼ jach ku jóoskoʼob yaʼab utsil tiʼ le kaʼansaj ku tsʼaʼabaltiʼob tumen u taataʼob yéetel u abueloʼob táan u meyajtikoʼob Diosoʼ, jeʼex tu beetil Loida yéetel Euniceoʼ. Utúul chʼúupal ku kʼaabaʼtik Samiraeʼ, ku kʼaʼajsikeʼ, tu x-lóoʼbaynileʼ jach ku sen tsikbal kaʼach yéetel u taataʼob. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «In maama yéetel in taataeʼ tu kaʼansoʼob ten ka in wil tuláakal baʼal jeʼex u yilik Jéeobaeʼ yéetel ka in tsʼáa táanil le kʼaʼaytajoʼ. Mantatsʼ ku líiʼsikoʼob in wóol kaʼach utiaʼal in beetik in precursorai». Samiraeʼ tu beetaj le baʼax aʼalaʼab tiʼ tumen u taataʼoboʼ, yéetel bejlaʼeʼ jach kiʼimak u yóol ikil u meyaj tiʼ upʼéel u najil Betel. Wa a taataʼob ku líiʼsikoʼob a wóol utiaʼal ka a wil a maas meyajtik Dioseʼ, jach chʼenxikintoʼob. Letiʼobeʼ chéen u kʼáatoʼob ka xiʼiktech utsil (Proverbios 1:5).

8. ¿Baʼax utsil tu jóoʼsaj Timoteo úuchik u biskuba yéetel uláakʼ sukuʼunoʼob?

⁸ Maʼalob xan ka a wil a biskaba yéetel sukuʼunoʼob jeʼel u yáantkechoʼobeʼ. Timoteoeʼ jach kʼaj óoltaʼab tumen le ancianoʼob yanoʼob tu múuchʼuliloʼ bey xan tumen le ancianoʼob yanoʼob Iconio, upʼéel kaaj 30 kilómetros yanik tiʼ Listra (Beetaʼanoʼob 16:1, 2). Jach tu bisuba maʼalob yéetel Pablo, utúul máak jach ku tsʼáaik u yóol kʼaʼaytaj kaʼachi (Filiposiloʼob 3:14; 1 Timoteo 3:1). Le cartaʼob tu tsʼíibtaj Pablooʼ, ku yeʼesikeʼ Timoteoeʼ jach ku chaʼik u tsolnuʼuktaʼal yéetel ku yilik kaʼach ka muʼukʼanchajak u fe jeʼex muʼukʼanil u fe yaʼab sukuʼunoʼobeʼ (1 Corintoiloʼob 4:17; 1 Timoteo 4:6, 12-16). Pabloeʼ tu tsʼíibtaj: «Techeʼ tsʼoʼok a bin maʼalob tu paach in kaʼansajoʼob, tiʼ bix in kuxtal, tiʼ baʼax in kʼáatiʼ, tiʼ in [fe], tiʼ in chúukaʼan óolal, tiʼ in yaakunaj yéetel tiʼ tuláakal baʼax tsʼoʼok in mukʼyajtik» (2 Timoteo 3:10). Bey túunoʼ, Timoteoeʼ, tu beetaj jeʼex tu beetil Pabloeʼ. Le oʼolaleʼ, wa teech ka wilik a biskaba yéetel sukuʼunoʼob jach u yaabiltmoʼob Dioseʼ, jeʼel u yáantkechoʼob a chʼaʼatukult a maas meyajtik Dioseʼ (2 Timoteo 2:20-22).

Xok «le Kiliʼich Tsʼíiboʼoboʼ»

9. ¿Baʼax uláakʼ kʼaʼabéet a beetik utiaʼal a «muʼukʼaʼankúunt[ik]» «a kʼub óolal tiʼ Jajal Dios»?

⁹ Baʼaleʼ, a biskaba yéetel le sukuʼunoʼoboʼ, ¿chéen wa letiʼe baʼax kʼaʼabéet a beetik utiaʼal ka a maas meyajt Diosoʼ? Maʼatech. Jeʼex Timoteoeʼ, kʼaʼabéet xan a xakʼalxoktik tubeel «le Kiliʼich Tsʼíiboʼoboʼ». Maʼ xaaneʼ maʼ jach utstatʼaan a xookiʼ, baʼaleʼ kʼaʼajaktecheʼ Timoteoeʼ yanchaj u «muʼukʼaʼankúunt[ik]» u «kʼub óolal tiʼ Jajal Dios». Le atletaʼoboʼ ku kʼaʼabéettal u entrenaroʼob yaʼab mesoʼob utiaʼal u páajtal u ganaroʼob ken ketlan áalkabnakoʼob. Bey túun xanoʼ, utiaʼal a tsʼáaik a wóol a maas meyajt Dioseʼ ku bisik yaʼab tiempo yéetel kʼaʼabéet a xachkaba (1 Timoteo 4:7, 8, 10). Baʼaleʼ, maʼ xaaneʼ ka tuklik: «¿Bix jeʼel u yáantken u xookil le Biblia utiaʼal ka in maas meyajt Diosoʼ?». Koʼox ilik óoxpʼéel bix jeʼel u yáantkecheʼ.

10, 11. ¿Baʼaxten jeʼel u líiʼsik a wóol le Biblia utiaʼal ka a wil a maas meyajtik Diosoʼ? Tsikbalt upʼéel baʼax uchaʼan ku yeʼesik lelaʼ.

¹⁰ Yáaxeʼ, le Bibliaoʼ yaan u líiʼsik a wóol a beet baʼax maʼalob. Ichil le Bibliaoʼ ku yeʼesaʼal u jatsʼuts modos Jéeoba, bix úuchik u yeʼesiktoʼon u nojoch yaabilaj yéetel le yaʼab utsil ken u tsʼáa tiʼ le máaxoʼob meyajtikoʼ (Amós 3:7; Juan 3:16;  Romailoʼob 15:4). Jeʼex u bin a maas kʼaj óoltik Jéeobaeʼ, yaan u maas nojochtal a yaabilaj tiʼ letiʼ yéetel yaan u maas taaktal a kʼubik a kuxtal tiʼ.

¹¹ Yaʼab xiʼipalal yéetel chʼúupalaleʼ ku yaʼalikoʼobeʼ u xookil le Bibliaoʼ letiʼ áantoʼob utiaʼal ka u maas yaabiltoʼob baʼax ku kaʼansik Dios. Adeleeʼ, utúul kiik líikʼ tiʼ upʼéel familia ku meyajtik Jéeoba, baʼaleʼ letiʼeʼ mix utéen máan tu tuukul u maas meyajtik Dios. Letiʼeʼ ku tsikbaltik: «In taataʼobeʼ ku biskenoʼob kaʼach teʼ muchʼtáambaloʼoboʼ, baʼaleʼ teneʼ maʼ tin xook mix tin chʼenxikintik baʼax ku kaʼansaʼaliʼ». Baʼaleʼ le ka okjaʼanaj u kiikeʼ, Adeleeʼ tu maas yaabiltaj baʼax ku kanik teʼ Bibliaoʼ. Letiʼeʼ ku kʼaʼajsik: «Tin chʼaʼatuklaj in xokik tuláakal le Bibliaoʼ. Le ken in xok kaʼach junxóotʼeʼ kin tsʼíibtik jujumpʼéel baʼax tin kanaj tiʼ le xook tin beetoʼ. Tak bejlaʼa in líiʼsmaj le baʼaxoʼob tin tsʼíibtoʼ. Ichil upʼéel jaʼabeʼ tin xokaj tuláakal le Bibliaoʼ». Le baʼax tu beetaʼ, le péeks Adele utiaʼal u kʼubik u kuxtal tiʼ Jéeoba. Bejlaʼeʼ, kex kʼojaʼaneʼ táan u meyaj bey precursoraeʼ.

12, 13. 1) U xookil le Bibliaoʼ, ¿baʼax kʼeexiloʼob jeʼel u yáantik u beet ichil u kuxtal le táankelmoʼoboʼ? 2) Aʼal bix u tsʼáaik maʼalob naʼatil le Bibliaoʼ.

¹² U kaʼapʼéeleʼ, le Bibliaoʼ jeʼel yáantkech utiaʼal ka a beet kʼeexoʼob ichil a kuxtaleʼ. Pabloeʼ tu yaʼalaj tiʼ Timoteoeʼ tuláakal «le Kiliʼich Tsʼíiboʼoboʼ» jach «maʼalob xan utiaʼal kaʼansaj, utiaʼal kʼeyaj, utiaʼal tojkinaj yéetel utiaʼal tsol xikin tiʼ jumpʼéel toj kuxtal, utiaʼal beyoʼ le máak utiaʼal Jajal Diosoʼ ka utsil chúukaʼanchajak yéetel nuʼukaʼan utiaʼal u beetik tuláakal u jejeláasil maʼalob meyajoʼob» (2 Timoteo 3:16, 17). Wa mantatsʼ ka tuukul tiʼ baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ yéetel ka wilik a beetik le baʼax táan a kanikoʼ, le kiliʼich muukʼoʼ yaan u yáantikech utiaʼal ka a beet kʼeexoʼob ichil a kuxtal yéetel yaan xan u yáantikech utiaʼal ka a weʼes maʼalob modos jeʼex le kabal óolaloʼ, le chúukaʼan óolaloʼ yéetel a tsʼáaik a wóol a meyajt le sukuʼunoʼob yéetel a weʼesik yaabilaj tiʼob (1 Timoteo 4:15). Le maʼalob modosoʼobaʼ le beet u jach tsʼáaik áantaj Timoteo tiʼ Pablo bey xan tiʼ le múuchʼuliloʼob tuʼux meyajnajoʼ (Filiposiloʼob 2:20-22).

¹³ U yóoxpʼéeleʼ, le Bibliaoʼ ku yáantkoʼon utiaʼal ka yanaktoʼon maʼalob naʼatil (Salmo 1:1-3; 19:7; 2 Timoteo 2:7; 3:15). Yaan u yáantkech utiaʼal ka a yéey maʼalob yéetel máaxoʼob ken a bisaba yéetel baʼax tiʼ ken a náays a wóol, bey xan utiaʼal a aktáantik jejeláas talamiloʼob (Génesis 34:1, 2; Salmo 119:37; 1 Corintoiloʼob 7:36). Wa teech a kʼáat a maas meyajt Dioseʼ jach kʼaʼabéet a chʼaʼatukultik maʼalob baʼax ken a beet beoraaʼ.

«Baʼatelt u maʼalob baʼatelil le [fejoʼ]»

14. ¿Baʼaxten maʼ chéen chʼaʼabil u maas meyajtaʼal Diosiʼ?

¹⁴ U tsʼaʼabal táanil u maas meyajtaʼal Dioseʼ, letiʼe baʼax maas maʼalob jeʼel u páajtal u beetaʼaloʼ, baʼaleʼ maʼ chéen chʼaʼabil u beetaʼaliʼ. Jeʼex le ken kʼuchuk u yorai a chʼaʼatuklik baʼax ken a beet ichil a kuxtaleʼ, maʼ xaaneʼ yaan a aktáantik baʼax ken u yaʼaloʼobtech a láakʼoʼob, a wéet xookoʼob yéetel a profesoroʼob. Maʼ xaaneʼ, letiʼobeʼ  ku tuklikoʼobeʼ utiaʼal ka xiʼiktech utsil yéetel ka yanaktech kiʼimak óolaleʼ kʼaʼabéet u kaʼantal a xook yéetel a kaxtik upʼéel meyaj jach maʼalob u náajalil (Romailoʼob 12:2). Jeʼex Timoteoeʼ, kʼaʼabéet a «baʼatelt[ik] u maʼalob baʼatelil le [fejoʼ]» utiaʼal a «mach[ik] le kuxtal minaʼan u xuul» ku yaʼalik Jéeoba u tsʼáaiktechoʼ (1 Timoteo 6:12; 2 Timoteo 3:12).

15. Maʼ xaaneʼ, ¿baʼax talamil yanchaj u aktáantik Timoteo?

¹⁵ A chʼaʼatuklik a maas meyajtik Dioseʼ, jeʼel u maas talamtal wa a láakʼtsiloʼob maʼ j-jaajkunajoʼobeʼ ku yaʼalikoʼobtech maʼ a beetik. Maʼ xaaneʼ Timoteoeʼ yanchaj u aktáantik le talamil jeʼelaʼ. Upʼéel libroeʼ ku yaʼalik, maʼ xaaneʼ «letiʼeʼ líikʼ ichil upʼéel familia jach ayikʼal yéetel jach kaʼanchajaʼan u xook». U taataeʼ, maʼ xaaneʼ jach u kʼáat kaʼach ka kaʼanchajak u xook Timoteo yéetel ka meyajnak teʼ negocio yaan tiʼ u familiaoʼ. * Chéen tukult bix tu yuʼubiluba u taata Timoteo le ka tu yojéeltaj u hijoeʼ tsʼoʼok u chʼaʼatuklik u láakʼintik Pablo teʼ kʼaʼaytajoʼ, tuʼux jeʼel u máansik óotsilileʼ yéetel tuʼux jeʼel tak u beetaʼal loob tiʼeʼ.

16. ¿Bix tu aktáantil utúul xiʼipal le baʼax ku yaʼalaʼal tiʼ tumen u taata kaʼachoʼ?

¹⁶ Le xiʼipalaloʼob yéetel le chʼúupalaloʼob ku meyajtikoʼob Dios bejlaʼoʼ láayliʼ ku aktáantikoʼob talamiloʼob jeʼex le tu aktáantaj Timoteooʼ. Jeʼex Matthew, máax táan u meyaj tiʼ upʼéel u najil Beteleʼ, ku yaʼalik: «Le ka tin beetimba precursorileʼ, in taataeʼ maʼ kiʼimakchaj u yóoliʼ, tumen maʼ letiʼ ku páaʼtik ka in beet kaʼachiʼ. Ku tuklikeʼ maʼ tin jóoʼsaj utsil tiʼ le xook tin beetajoʼ tumen chéen u meyajil míis kin beetik kaʼach utiaʼal u páajtal in meyaj bey precursorileʼ. Maʼ tu xuʼulul kaʼach u pʼaʼastiken yéetel mantatsʼ ku kʼaʼajsikteneʼ wa ka in kaxt uláakʼ meyaj yéetel ka meyajnaken bul kʼiineʼ jeʼel u páajtal in náajal maas maʼaloʼobeʼ». ¿Bix tu aktáantil Matthew le talamilaʼ? Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Sáamsamal jach kin wilik in xokik le Bibliaoʼ yéetel mantatsʼ kin orar kaʼach, lelaʼ maases kin beetik le ken in wuʼuy bey táan in pʼuʼujuleʼ». Le baʼax tu chʼaʼatuklaj u beetik Matthewoʼ tsʼoʼok u taasik yaʼab utsil tiʼ. Jeʼex u bin u máan le jaʼaboʼoboʼ táan u maas biskuba maʼalob yéetel u taata. Tsʼoʼok xan u maas natsʼikuba tu yiknal Dios. Matthew ku yaʼalik: «Tsʼoʼok in wilikeʼ Jéeobaeʼ ku kanáantiken, ku líiʼsik in wóol yéetel ku yáantken utiaʼal in chʼaʼatuklik tubeel baʼax ken in beete. Wa maʼ in tsʼáaik in wóol in maas meyajt Dioseʼ bejlaʼa mix upʼéel tiʼ le baʼaxoʼob tsʼoʼok in wilik kaʼachaʼ».

Maʼ u xuʼulul a tsʼáaik a wóol a maas meyajt Dios

17. Maʼ xaaneʼ, jujuntúul sukuʼunoʼobeʼ, ¿bix jeʼel u lúuʼskoʼob u yóol le máaxoʼob taak u maas meyajkoʼob Diosoʼ? (Mateo 16:22.)

¹⁷ Maʼ xaaneʼ, jujuntúul sukuʼunoʼob yanoʼob teʼ múuchʼuliloʼ, kex maʼ a tsʼáaik cuentaeʼ, jeʼel  u yaʼalkoʼobtech maʼ tsaa a maas meyajtik Diosiʼ. Maʼ xaaneʼ jeʼel u yaʼalkoʼobtech beyaʼ: «¿Baʼaxten a kʼáat a beet a precursori? Si jeʼel u páajtal a seguer a meyaj chéen bey j-kʼaʼaytaj yéetel a kaxtik upʼéel meyaj maʼalob u boʼotaʼal utiaʼal ka xiʼiktech maʼalobileʼ». Maʼ xaaneʼ le tsolnuʼukaʼ maʼalob u yuʼubaʼal. Baʼaleʼ wa ka a beet jeʼex u yaʼalikoʼoboʼ, ¿jach wa tu jaajil táan a «muʼukʼaʼankúunt[ik]» «a kʼub óolal tiʼ Jajal Dios»?

18, 19. 1) ¿Baʼax jeʼel u páajtal a beetik utiaʼal maʼ u jáawal a tsʼáaik a wóol a maas meyajt Dios? 2) Aʼal baʼax táan a beetik utiaʼal a a tsʼáaik táanil u Reino Dios.

¹⁸ Maʼ xaaneʼ, tu kʼiiniloʼob Timoteoeʼ yaan jujuntúul sukuʼunoʼobeʼ láayliʼ bey xan u tuukuloʼoboʼ (1 Timoteo 6:17). Utiaʼal maʼ u jáawal u tsʼáaik u yóol Timoteo u maas meyajt Dioseʼ, Pabloeʼ tu líiʼsaj u yóol yéetel le tʼaanoʼobaʼ: «Mix juntúul soldado wa táan u meyajeʼ ku kʼaxikuba yéetel u baʼalubaʼob le kuxtalaʼ, utiaʼal ka páatak u lúubul utsil tu táan le máax tʼan utiaʼal u beetik u soldadoiloʼ» (2 Timoteo 2:4). Le soldado tsʼaʼan u beet upʼéel meyajoʼ maʼatan u páajtal u beetik yaanal meyaj. Letiʼeʼ unaj u tsʼoʼokbesik baʼax ku yaʼalaʼal tiʼ, utiaʼal beyoʼ u kanáantik u kuxtal letiʼ yéetel u kuxtal uláakʼ máakoʼob. Bey xanoʼ, tumen u soldadoech Cristoeʼ, techeʼ kʼaʼabéet a tsʼáaik a wóol a meyajt Dios yéetel maʼ unaj a bin tu paach ayikʼaliliʼ, tumen leloʼ jeʼel u beetik maʼ a tsʼáaik a wóol tiʼ le meeyjil kʼaʼaytaj kʼubéentaʼantechoʼ (Mateo 6:24; 1 Timoteo 4:16; 2 Timoteo 4:2, 5).

¹⁹ Maʼ a chʼíikil a kaxt yaʼab baʼaloʼob, baʼaxeʼ táanilkunt a meyajtik Jéeoba. «Teech túuneʼ mukʼyajt [...] le yaayaj óolaloʼoboʼ jeʼel bix juntúul u maʼalob soldado Jesucristoeʼ.» (2 Timoteo 2:3.) Le táan u kʼaʼaytaj yéetel Pablooʼ, Timoteoeʼ tu kanaj bix jeʼel u kiʼimaktal u yóol kex táan u máansik yaʼab talamiloʼobeʼ (Filiposiloʼob 4:11, 12; 1 Timoteo 6:6-8). Teech xaneʼ jeʼel u páajtal a beetik beyoʼ. ¿Jeʼel wa a wóotik a pʼatik a kaxtik uláakʼ baʼaloʼob utiaʼal a tsʼáaik táanil u Reino Dioseʼ?

Jeʼel a kʼamik yaʼab utsiloʼobeʼ

20, 21. 1) ¿Máakalmáak jujumpʼéel tiʼ le utsiloʼob ku kʼamik le xiʼipalaloʼob yéetel chʼúupalaloʼob ku tsʼáaik u yóoloʼob u maas meyajtoʼob Jéeobaoʼ? 2) ¿Baʼax tsʼoʼok a chʼaʼatuklik a beetik?

²⁰ Ich quince jaʼaboʼobeʼ, Timoteoeʼ jach múul meyajnaj yéetel Pablo. Letiʼeʼ tu yilaj bix u káajal le túumben múuchʼuliloʼob jeʼex u bin u kʼaʼaytaʼal le maʼalob péektsil tiʼ tuláakal u jáal u kʼáaʼnáabil Mediterráneooʼ. Maas jach yanchaj kiʼimak óolal tiʼ ke ka kuxlak kaʼach jeʼex u maasil máakoʼoboʼ. Wa teech ka tsʼáaik a wóol a maas meyajt Dioseʼ, jeʼel xan a kʼamik yaʼab utsiloʼobeʼ. Yaan a maas natsʼikaba tu yiknal Jéeoba yéetel yaan a maas yaabiltaʼal tumen le sukuʼunoʼoboʼ. Maʼ tu yantaltech le chiʼichnakiloʼob yéetel le talamiloʼob ku taasik u bin máak tu paach le ayikʼaliloʼoboʼ, baʼaleʼ yaan u yantaltech u kiʼimak óolalil a wáantik u maasil máakoʼob. U maas maʼalobil tiʼ tuláakaleʼ, yaan a «machik» tubeel «le kuxtal minaʼan u xuul» tiʼ upʼéel paraíso way Luʼumeʼ (1 Timoteo 6:9, 10, 17-19; Beetaʼanoʼob 20:35).

²¹ Le oʼolaleʼ, wa maʼ a tsʼáa a wóol a maas meyajt Dioseʼ, maʼalob ka a chʼaʼatukult a beetik. Bisaba yéetel sukuʼunoʼob jeʼel u yáantkechoʼob utiaʼal ka a maas meyajt Dioseʼ. Tsʼáa táanil a xokik le Bibliaoʼ. Ilawil maʼ a bin tu paach ayikʼaliloʼob. Yéetel maʼ a tuʼubsikeʼ, Dios le «máax tsʼáaiktoʼon tuláakal baʼal» maʼaloboʼ, ku yaʼaliktecheʼ wa ka tsʼáaik a wóol a maas meyajteʼ, yaan u tsʼáaiktech yaʼab utsiloʼob teʼ kʼiinoʼobaʼ bey xan tiʼ le kʼiinoʼob ku taaloʼoboʼ (1 Timoteo 6:17).

[Tsolajiloʼob]

¿Kʼaʼajaʼan wa tech?

• ¿Tuʼux jeʼel u kʼamikoʼob áantaj le xiʼipalaloʼob yéetel chʼúupalaloʼob utiaʼal u tsʼáaik u yóoloʼob u maas meyajtoʼob Diosoʼ?

• ¿Baʼaxten jach kʼaʼabéet u xakʼalxoktik máak le Bibliaoʼ?

• ¿Baʼax jeʼel u yáantik le táankelem paalaloʼob utiaʼal maʼ u binoʼob tu paach le ayikʼaliloʼ?

• ¿Baʼax utsiloʼob ku kʼamik le máaxoʼob ku tsʼáaik u yóoloʼob u maas meyajtoʼob Diosoʼ?

[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 29]

¿Máaxoʼob áant Timoteo?

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 30]

¿Ka wilik wa a tsʼáaik a wóol a maas meyajt Dios?