Le máaxoʼob tsʼoʼok u chʼíijloʼoboʼ jach maʼalob u yáantkoʼob le maʼ jach yaan u jaʼabiloʼoboʼ
Le máaxoʼob tsʼoʼok u chʼíijloʼoboʼ jach maʼalob u yáantkoʼob le maʼ jach yaan u jaʼabiloʼoboʼ
«In [Dios], le ken nuxibchajkeneʼ maʼ a xúumpʼatiken bey le ken wéej sakak u tsoʼotsel in pool, tumen láayliʼ yaan in tsikbaltik le a nojoch páajtalil tiʼ le chʼiʼibaloʼobaʼ yéetel tiʼ le bíin taalakoʼoboʼ.» (SALMO 71:18.)
1, 2. ¿Tiʼ baʼax unaj u tsʼáaik cuenta le sukuʼunoʼob tsʼoʼok u chʼíijloʼoboʼ, yéetel baʼax ken k-il teʼ xookaʼ?
TU CHIKʼINIL u luʼumil Africaeʼ, utúul ancianoeʼ tu xíimbaltaj utúul sukuʼun yéeyaʼan utiaʼal u bin kaʼan tsʼoʼok u chʼíijil, ka tu kʼáataj tiʼ: «¿Bix a wuʼuykaba?». Le sukuʼunaʼ tu núukaj tiʼ: «Chan maʼalob, ku páajtal in wáalkab yéetel ku páajtal in síitʼ. Chéen xikʼnal maʼ tu páajtal in beetik». Yéetel le tʼaanoʼobaʼ, le sukuʼunaʼ táan kaʼach u yaʼalik jach kiʼimak u yóol yéetel le bukaʼaj ku páajtal u beetkoʼ. Bejlaʼeʼ, le anciano tu xíimbaltaj le sukuʼunaʼ yaan maas tiʼ ochenta jaʼaboʼob tiʼ, yéetel jach utstutʼaan u kʼaʼajsik le sukuʼun chúukpaj u yóol u meyajt Dios yéetel kiʼimak óolaloʼ.
2 Le jatsʼuts modos ku yeʼesik utúul máak tsʼoʼok u chʼíijiloʼ, ku tsʼáaik upʼéel maʼalob kaʼansaj tiʼ u maasiloʼob. Baʼaleʼ, u yantal u jaʼabil máakeʼ maʼ u kʼáat u yaʼal wa yaan u yeʼesik naʼatil yéetel le jatsʼuts modosoʼob tu yeʼesaj Cristooʼ (Eclesiastés 4:13). Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «U sakil u tsoʼotsel joʼoleʼ jumpʼéel péet joʼolal [wa coronai] tsiikil, náajaltaʼan yéetel jumpʼéel maʼalob kuxtal» (Proverbios 16:31). Wa táan u bin u yaʼabtal a jaʼabileʼ, ¿ka tsʼáaik wa cuenta bukaʼaj utsil jeʼel u taasik tiʼ u maasil le baʼaxoʼob ka waʼalik yéetel ka beetikoʼ? Utiaʼal k-ilik le maʼalob áantaj ku tsʼáaik le máaxoʼob tsʼoʼok u chʼíijloʼob tiʼ le máaxoʼob maʼ jach yaan u jaʼabiloʼoboʼ, koʼox ilik baʼaxoʼob tu beetaj jujuntúul tiʼ letiʼobiʼ.
U fejeʼ tu taasaj nojoch utsil
3. ¿Baʼax úuch ikil chúukpajik u yóol Noé tiʼ Dios?
3 Le fe yéetel le chúukaʼan óolal tu yeʼesaj Noeoʼ tu taasaj yaʼab utsiloʼob tak teʼ kʼiinoʼobaʼ. Óoliʼ seiscientos jaʼaboʼob yaan tiʼ Noé le ka tu beetaj le arcaoʼ, le ka tu yoksaj le baʼalcheʼob ichiloʼ yéetel le ka kʼaʼaytajnaj tiʼ u vecinoʼoboʼ (Génesis 7:6; 2 Pedro 2:5). Yoʼolal u maʼalob chʼaʼa saajkilil tiʼ Dioseʼ, Noé yéetel u familiaeʼ maʼ kíimoʼob le ka taal le Búulkabaloʼ, tsʼoʼoleʼ tiʼ letiʼ u taal tuláakal le máaxoʼob yanoʼob way Luʼum bejlaʼeʼ. Tu kʼiiniloʼob Noeeʼ jach yaʼab jaʼaboʼob ku kuxtal máak kaʼach. Yéetel, Noeeʼ chúukpaj u yóol u meyajt Dios tuláakal u kʼiiniloʼob u kuxtal, yéetel leloʼ tu taasaj yaʼab utsiloʼob. ¿Tiʼ baʼax utsiloʼob táan k-tʼaan?
4. Le bix úuchik u chúukpajal u yóol Noé u meyajt Diosoʼ, ¿baʼax ku kaʼansiktoʼon?
4 Óoliʼ ochocientos jaʼaboʼob yaan tiʼ Noé ka káaj u beetaʼal u torrei Babel tumen Nemrod utiaʼal u tsʼáaikuba tu contra le baʼax u yaʼalmaj Jéeobaaʼ: «chupeʼex le luʼumoʼ» (Génesis 9:1; 11:1-9). Tumen Noé maʼ táakpaj tiʼ le baʼax tu beetaj Nemrodoʼ, maʼ xaaneʼ tiʼ letiʼeʼ maʼ kʼexaʼab le tʼaan ku beetik kaʼach jeʼex beetaʼabik tiʼ u maasil máakoʼoboʼ. Noeeʼ tuláakal u kʼiiniloʼob u kuxtal chúukpaj u yóol u meyajt Dios, maʼ chéen le ka chʼíijoʼ. U jaajileʼ, jach maʼalob baʼax tu kaʼansaj tiʼ tuláakal máaxoʼob meyajtik Dios, jeʼel bukaʼaj u jaʼabiloʼobeʼ (Hebreob 11:7).
Jach tu yáantoʼob u familiaʼob
5, 6. 1) Le yaan kaʼach setentaicinco jaʼaboʼob tiʼ Abrahameʼ, ¿baʼax aʼalaʼab tiʼ tumen Jéeoba ka u beete? 2) ¿Baʼax tu beetaj Abraham?
5 Le máaxoʼob tsʼoʼok u chan yantal u jaʼabiloʼoboʼ jach nojoch áantaj jeʼel u tsʼáaikoʼob tiʼ u familiaʼobeʼ, lelaʼ bey u yeʼesik jujuntúul tiʼ le máaxoʼob kuxlajoʼob tsʼoʼokaʼaniliʼ u kíimil Noeoʼ. Óoliʼ setentaicinco jaʼaboʼob yaan tiʼ Abraham le ka aʼalaʼab tiʼ tumen Dios: «Pʼat a luʼumil, a láakʼtsiloʼob bey u yotoch a taata utiaʼal ka xiʼikech teʼ j-luʼum ken in weʼestechoʼ. Bin in kaʼaj in beet yéetel a chʼiʼibaloʼobeʼ jumpʼéel nojoch kaaj, yaan in kiʼtʼantikech» (Génesis 12:1, 2).
6 Tukleʼ, ku yaʼalaʼaltech ka a pʼat a wotoch, a amigoʼob, a luʼumil yéetel a láakʼtsiloʼob utiaʼal ka xiʼikech kajtal tiʼ upʼéel luʼumil maʼ a kʼaj óoliʼ. Bey aʼalaʼabik tiʼ Abraham ka u beetoʼ. ¿Baʼax túun tu beetaj? «Tu yuʼubaj tʼaaneʼ ka jóokʼ tu luʼumil Harán jeʼel bix aʼalaʼabik tiʼ tumen Yuumtsileʼ», yéetel tiʼ tuláakal u tsʼook u kʼiiniloʼob u kuxtaleʼ kajlaj bey táanxel luʼumil tiʼ pasel najoʼob tu luʼumil Canaán (Génesis 12:4; Hebreob 11:8, 9). Kex Jéeoba tu yaʼalaj tiʼ Abraham yaan u sutik «jumpʼéel nojoch kaaj[eʼ]», letiʼeʼ kíim maʼiliʼ yaʼabchajak u chʼiʼibaleʼ. Veinticinco jaʼaboʼob káajak u máan Abraham teʼ luʼum aʼalaʼab kun tsʼaabil tiʼ tumen Dios le ka síij le juntúuliliʼ paal anchaj tiʼ yéetel Sara, u yatnoʼ (Génesis 21:2, 5). Kex beyoʼ, Abrahameʼ maʼ kaʼaniʼ mix suunaj Uriʼ, le kaaj tuʼux jóokʼoʼ. ¡Jach túun nojoch le fe yéetel le chúukaʼan óolal tu yeʼesajoʼ!
7. U chúukaʼan óolal Abrahameʼ, ¿baʼax utsiloʼob tu taasaj tiʼ Isaac, yéetel baʼax utsil tu taasaj xan tiʼ tuláakal wíinikoʼob?
7 Le chúukaʼan óolal tu yeʼesaj Abrahamoʼ tu taasaj yaʼab utsiloʼob tiʼ Isaac, u hijooʼ, máax kajlaj Canaán bey táanxel luʼumil tuláakal le ciento ochenta jaʼaboʼob kuxlajoʼ. Isaaqueʼ jach chúukpaj u yóol, tumen jach nojoch u fe tiʼ le baʼax u yaʼalmaj Diosoʼ. Le fe anchaj tiʼaʼ letiʼe kaʼansaʼab tiʼ tumen u taataʼoboʼ, yéetel maas muʼukʼaʼanchaj yoʼolal le baʼax aʼalaʼab tiʼ tumen Jéeobaoʼ (Génesis 26:2-5). Le chúukaʼan óolal tu yeʼesaj Isaacoʼ áantajnaj utiaʼal ka yanak le chʼiʼibal u yaʼalmaj Jéeoba kun taal ichil u familia Abrahamoʼ; le chʼiʼibalaʼ letiʼ kun taasik yaʼab utsiloʼob tiʼ tuláakal wíinikoʼob. Yaʼab jaʼaboʼob kíimik Isaaqueʼ, Jesucristo, le chʼiʼibal aʼalaʼanoʼ, tu tsʼáaj u páajtalil u natsʼkuba tiʼ Dios tuláakal le máaxoʼob ken u tsʼáa u fe tiʼoʼ yéetel utiaʼal ka yanak kuxtal minaʼan u xuul tiʼob (Juan 3:16; Galaciailoʼob 3:16).
8. ¿Bix tu yeʼesil Jacob jach muʼukʼaʼan u fe, yéetel baʼax utsil tu taasaj leloʼ?
8 Isaac xaneʼ, tu yáantaj Jacob, u hijo, utiaʼal ka yanak xan tiʼ upʼéel muʼukʼaʼan fe áant tak tu chʼijaʼanil. Noventaisiete jaʼaboʼob yaan kaʼach tiʼ Jacob le ka mukʼulmuukʼnaj yéetel utúul ángel bul áakʼab utiaʼal ka bendecirtaʼak (Génesis 32:24-28). Le yaan ciento cuarentaisiete jaʼaboʼob tiʼ Jacob, táanil tiʼ u kíimileʼ, tu muchʼaj tuláakal u doce xibil paalaloʼob utiaʼal ka u kiʼikiʼtʼantoʼob (Génesis 47:28). Le tʼaanoʼob tu yaʼalaj tiʼ u paalaloʼoboʼ, tsʼíibtaʼanoʼob tu libroi Génesis 49:1-28, le tʼaanoʼobaʼ béeychajoʼob yéetel láayliʼ táan u béeytaloʼobeʼ.
9. Le chúukaʼan óolal ku yeʼesik yéetel le tsolnuʼuk ku tsʼáaik le máaxoʼob tsʼoʼok u chʼíijloʼoboʼ, ¿baʼax utsil jeʼel u taasik ichil u familiaʼobeʼ?
9 Jeʼex k-ilkoʼ, le sukuʼunoʼob tsʼoʼok u chʼíijloʼob chúukaʼan u yóol u meyajtoʼob Diosoʼ jach jeʼel u taaskoʼob yaʼab utsil tiʼ u familiaʼobeʼ. Le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ, le maʼalob tsolnuʼuk ku tsʼáaik le máaxoʼob tsʼoʼok u yantal u jaʼabiloʼoboʼ yéetel le chúukaʼan óolal ku yeʼeskoʼoboʼ, jach jeʼel u yáantik le táankelmoʼob utiaʼal ka u maas muʼukʼaʼankúunt u fejoʼobeʼ (Proverbios 22:6). Le sukuʼunoʼob tsʼoʼok u chʼíijloʼoboʼ maʼ unaj u tuklikoʼob maʼ tu páajtal u yáantkoʼob u familiaʼobiʼ.
Ku yáantkoʼob xan uláakʼ máaxoʼob meyajtik Jéeoba
10. ¿Baʼax tu yaʼalaj José unaj u beetaʼal yéetel u «baakeloʼob u wíinklil», yéetel baʼax utsil tu taasaj leloʼ?
10 Le máaxoʼob tsʼoʼok u chʼíijloʼoboʼ jeʼel xan u taasikoʼob utsil tiʼ u sukuʼunoʼobeʼ. José, u hijo Jacobeʼ, tu chʼijaʼanileʼ tu yaʼalaj upʼéel baʼal jach tu yáantaj u millonesi máaxoʼob meyajt Dios kuxlajoʼob tak tsʼokaʼaniliʼ u kíimleʼ. Ciento diez jaʼaboʼob yaan tiʼ José ka «tu yaʼalaj baʼax unaj u [beetaʼal] yéetel u baakeloʼob u wíinklil»; tu yaʼaleʼ, le ken jóoʼkoʼob le israelitaʼob tu luʼumil Egiptooʼ, unaj u biskoʼob «u baakeloʼob u wíinklil» tu yéeteloʼob (Hebreob 11:22; Génesis 50:25). Le baʼax tu yaʼalaj Joseaʼ jach tu líiʼsaj u yóol le israelitaʼob palitsiltaʼaboʼob tumen le egipcioʼoboʼ, tumen tu yeʼesajtiʼobeʼ yaaniliʼi u kʼuchul u kʼiinil u jáalkʼabtaʼaloʼobeʼ.
11. ¿Bix áantaʼabik Josué tumen Moisés?
11 Moiseseʼ, utúul tiʼ le máaxoʼob jach muʼukʼaʼanchaj u fejoʼob yoʼolal le baʼax tu yaʼalaj Joseoʼ. Ochenta jaʼaboʼob yaan tiʼ Moisés le ka tu bisaj u baakeloʼob José utiaʼal u jóoʼsik tu luʼumil Egipto (Éxodo 13:19). Tiʼ le kʼiinoʼob jeʼeloʼ letiʼeʼ tu kʼaj óoltaj Josué, utúul máak maas táankelem ke letiʼ. Josueeʼ tu yáantaj Moisés ich cuarenta jaʼaboʼob (Números 11:28). Letiʼeʼ tu láakʼintaj Moisés tu puʼukil Sinaí, yéetel tu páaʼtaj tak ka j-éem yéetel le táax tuunichoʼob tuʼux tu tsʼíibtaj Jéeoba u leyoʼoboʼ (Éxodo 24:12-18; 32:15-17). ¡Jach yaʼab maʼalob tsolnuʼukoʼob yéetel naʼatil tu kʼamaj wal Josué tiʼ Moisés, utúul máak tsʼoʼok u yantal u jaʼabil!
12. Tak tu chʼijaʼanil Josueeʼ, ¿bix tu yáantil u kaajil Israel?
12 Josué xaneʼ, tuláakal u kʼiiniloʼob u kuxtal jach tu líiʼsaj u yóol le israelitaʼoboʼ. Jueces 2:7 ku yaʼalik: «Kaʼalikil kuxaʼan kaʼach Josueeʼ le j-israelitaʼoboʼ maʼ tu pʼatajoʼob u [adorarkoʼob] Yuumtsil[iʼ]; bey xan kaʼalikil kuxaʼanoʼob u nuukiloʼobiʼ, [...] le máaxoʼob tu yilajoʼob tuláakal le nukuch baʼaloʼob tu beetaj Yuumtsil tu yoʼolal Israel». Baʼaleʼ, ka tsʼoʼok u kíimil Josué yéetel u ancianoiloʼob le kaajoʼ, ichil trescientos jaʼaboʼobeʼ, yaʼab máakoʼob joʼopʼ u adorarkoʼob yaanal diosoʼob, lelaʼ xáanchaj táan u beetikoʼob tak tu kʼiiniloʼob le profeta Samueloʼ.
Samueleʼ tu beetaj «baʼax toj»
13. Samueleʼ, ¿bix úuchik u beetik «baʼax toj»?
13 Le Bibliaoʼ maʼatech u yaʼalik jaypʼéel jaʼaboʼob yaan kaʼach tiʼ Samuel ka kíimi, baʼaleʼ u yáax libroi Samueleʼ ku yaʼalik baʼax úuch ichil ciento dos jaʼaboʼob, yéetel óoliʼ ichil tuláakal le jaʼaboʼob jeʼeloʼ Samueleʼ kʼaʼaytajnaji. Teʼ Hebreob 11:32, 33 ku chʼaʼachiʼitaʼal juesoʼob yéetel profetaʼob «tu beetajoʼob baʼax toj». Samueleʼ táakaʼan xan ichiloʼob; letiʼeʼ tu beetaj baʼax toj tumen tu yáantaj jujuntúul tiʼ u yéet kʼiiniloʼob utiaʼal maʼ u beetikoʼob baʼax kʼaas (1 Samuel 7:2-4). ¿Bix tu yáantiloʼob? Letiʼeʼ chúukpaj u yóol u meyajt Jéeoba tuláakal u kʼiiniloʼob u kuxtal (1 Samuel 12:2-5). Maʼ tu chʼaʼaj saajkilil u tsʼáaik tsolnuʼuk tak tiʼ le reyoʼ (1 Samuel 15:16-29). Tsʼoʼoleʼ, kex «tsʼoʼok [u] nuxibtal» yéetel «tsʼoʼok u saktal [u] pool» kaʼacheʼ, tu yeʼesaj bix unaj u orar máak tiʼ Dios yoʼolal u maasil. Letiʼeʼ tu yaʼalaj «maʼ [kun] xuʼulul» u orar yoʼolal u sukuʼunoʼob (1 Samuel 12:2, 23).
14, 15. Le sukuʼunoʼob tsʼoʼok u yantal u jaʼabiloʼoboʼ, ¿bix jeʼel u beetikoʼob jeʼex Samuel le ken orarnakoʼobeʼ?
14 Tuláakal le baʼax tsʼoʼok ilkaʼ, ku yeʼesikeʼ le máaxoʼob tsʼoʼok u chʼíijloʼoboʼ jeʼel u páajtal u yáantkoʼob le uláakʼ máaxoʼob meyajtik Diosoʼ. Kex wa táan u muʼyajoʼob yoʼolal kʼojaʼanil wa táan u máansikoʼob uláakʼ talamiloʼobeʼ, le máaxoʼob tsʼoʼok u chʼíijloʼoboʼ jeʼel u páajtal u oraroʼob yoʼolal u maasiloʼobeʼ. Wa tsʼoʼok xan u yantal a jaʼabileʼ, ¿ka tsʼáaik wa cuenta le oracioʼonoʼob ka beetkoʼ ku taasik yaʼab utsil tiʼ le múuchʼuliloʼ? Yoʼolal le fe ka weʼesik tiʼ le kʼiʼikʼ tu wekaj Cristooʼ, techeʼ jeʼel u páajtal a biskaba yéetel Jéeobaeʼ, yéetel yoʼolal tuláakal baʼax tsʼoʼok a aktáantikeʼ a fejeʼ tsʼoʼok u maas muʼukʼaʼantal tumen tsʼoʼok u «túuntaʼa[l] u yóol» (Santiago 1:3; 1 Pedro 1:7). Maʼ u tuʼubultech: «Le payalchiʼ ku beetaʼal yéetel kʼub óolal tumen juntúul máak utseʼ jach nojoch u páajtalil» (Santiago 5:16).
15 Le oracionoʼob ka beetik utiaʼal u maas kʼaʼaytaʼal le maʼalob péektsiloʼ jach kʼaʼabéetoʼob. Yaan tiʼ k-sukuʼunoʼobeʼ kʼalaʼanoʼob cárcel tumen táan u meyajkoʼob Dios yéetel chúukaʼan óolal. Uláakʼoʼobeʼ tsʼoʼok u muʼyajkoʼob le talamiloʼob ku taasik upʼéel chak iikʼal wa u tíitkuba luʼum yéetel yoʼolal le baʼateltáambaloʼoboʼ. Ichil k-múuchʼulileʼ yaan xan sukuʼunoʼob táan u aktáantkoʼob chʼaʼapachtajil, yéetel yaneʼ táan u aktáantkoʼob baʼaloʼob jeʼel u beetik u lúubloʼob tiʼ baʼax kʼaaseʼ (Mateo 10:35, 36). Jach kʼaʼabéet xan ka orarnakech yoʼolal le sukuʼunoʼob nuʼuktik le kʼaʼaytajoʼ bey xan yoʼolal le máaxoʼob nuʼuktik le múuchʼuliloʼoboʼ (Efesoiloʼob 6:18, 19; Colosailoʼob 4:2, 3). ¡Bukaʼaj maʼalobil ka orarnakech yoʼolal a sukuʼunoʼob jeʼex tu beetil Epafraseʼ! (Colosailoʼob 4:12.)
Kaʼans le paalaloʼob táan u nuuktaloʼoboʼ
16, 17. ¿Baʼax tu yaʼalaj Salmo 71:18 kun úuchul, yéetel bix tsʼoʼok u béeychajal?
16 Le sukuʼunoʼob yanoʼob ichil le «chan múuchʼ taman» kun bin kaʼanoʼ, tsʼoʼok u tsʼáaikoʼob upʼéel maʼalob kaʼansaj tiʼ le máaxoʼob yanoʼob ichil le «uláakʼ j-tamanoʼob» kun pʼáatloʼob kuxtal utiaʼal mantatsʼ way Luʼumeʼ (Lucas 12:32, LTN; Juan 10:16). Le baʼax táan u yúuchlaʼ aʼalaʼan teʼ Salmo 71:18, tuʼux ku yaʼalik: «In [Dios], le ken nuxibchajkeneʼ maʼ a xúumpʼatiken bey le ken wéej sakak u tsoʼotsel in pool, tumen láayliʼ yaan in tsikbaltik le a nojoch páajtalil tiʼ le chʼiʼibaloʼobaʼ yéetel tiʼ le bíin taalakoʼoboʼ». Le sukuʼunoʼob yéeyanoʼoboʼ, táanil tiʼ u binoʼob kaʼan utiaʼal u yantaloʼob yéetel Jesuseʼ, jach u kʼáat u kaʼansoʼob le uláakʼ tamanoʼoboʼ utiaʼal ka u beetoʼob jejeláas meyajoʼob.
17 Le baʼax ku yaʼalik Salmo 71:18 u kʼáat xan u yaʼaleʼ, le máaxoʼob «bíin taalakoʼob[oʼ]» yaan u kaʼansaʼaloʼob tumen le uláakʼ tamanoʼob tsʼoʼok xan u kaʼansaʼaloʼob tumen le sukuʼunoʼob yéeyaʼanoʼoboʼ. Tiʼ le máaxoʼob tsʼoʼok u chʼíijloʼoboʼ, tsʼoʼok u tsʼaʼabaltiʼob tumen Jéeoba u páajtalil u kaʼansikoʼob le máaxoʼob táan u taaloʼob tiʼ le jaajil adoracionoʼ (Joel 1:2, 3). Le «uláakʼ j-tamanoʼob[oʼ]» jach kiʼimak u yóoloʼob yoʼolal le baʼax tsʼoʼok u kaʼansaʼaltiʼob tumen le sukuʼunoʼob yéeyaʼanoʼoboʼ, leloʼ letiʼ péekskoʼob utiaʼal xan ka u kaʼansoʼob baʼax ku yaʼalik le Biblia tiʼ uláakʼ máakoʼob u kʼáat u meyajtoʼob Jéeobaoʼ (Apocalipsis 7:9, 10).
18, 19. 1) ¿Baʼax maʼalob baʼaloʼob jeʼel u páajtal u kaʼansiktoʼon yaʼab sukuʼunoʼob tsʼoʼok u chʼíijloʼobeʼ? 2) ¿Baʼax maʼ unaj u tuʼubsik le sukuʼunoʼob tsʼoʼok u chʼíijloʼoboʼ?
18 Le máaxoʼob tsʼoʼok u chʼíijloʼob táan u meyajtikoʼob Jéeoba, kex yéeyaʼanoʼob utiaʼal u binoʼob kaʼan wa maʼeʼ, jeʼel u yáankoʼonoʼob utiaʼal k-ojéeltik baʼaxoʼob uchaʼan ichil u kaajal Jéeoba. Yaan tiʼ le sukuʼunoʼobaʼ tu chaʼantoʼob le «Foto-Drama de la Creación». Jujuntúul tiʼ letiʼobeʼ tu kʼaj óoltajoʼob le sukuʼunoʼob nuʼuktik le kʼaʼaytaj kʼaʼaloʼob cárcel tu jaʼabil 1918. Yanoʼob xaneʼ táakpajoʼob ichil le meyaj ku beetaʼal kaʼach tu radioi le Watchtoweroʼ, le WBBR. Yaʼab xan tiʼ letiʼobeʼ jeʼel u páajtal u tsikbaltikoʼob bix yaʼab j-jaajkunajoʼobeʼ binoʼob tu táan nojoch juesoʼob utiaʼal ka chaʼabak u kʼaʼaytajoʼob. Uláakʼ xan sukuʼunoʼobeʼ chúukpaj u yóol u meyajtoʼob Dios kex táan u chʼaʼapachtaʼaloʼob tumen kʼasaʼan gobiernoʼob. Le sukuʼunoʼob tsʼoʼok u chʼíijloʼoboʼ jeʼel xan u páajtal u tsikbalkoʼob bix tsʼoʼok u bin u maas naʼataʼal le baʼaxoʼob ku kaʼansik le Bibliaoʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ jach maʼalob ka k-jóoʼs utsil tiʼ le yaʼab ojéelalil yéetel naʼat yaan tiʼ le sukuʼunoʼobaʼ (Deuteronomio 32:7).
19 Tiʼ le sukuʼunoʼob tsʼoʼok u chʼíijloʼoboʼ ku yaʼalaʼaltiʼobeʼ jach maʼalob ka u yeʼes tiʼ le táankelmoʼob bix unaj u meyajkoʼob Diosoʼ (Tito 2:2-4). Maʼ xaaneʼ, beoraaʼ maʼ táan a jáan ilik le utsil ku taasik tiʼ u maasiloʼob a oracionoʼob, a tsolnuʼukoʼob yéetel le bix u chúukpajal a wóol a meyajt Diosoʼ. Noé, Abraham, José, Moisés yéetel uláakʼ yaʼab máaxoʼob meyajt Dios úuchileʼ, maʼ tu yiloʼob le utsil tu taasaj u chúukaʼan óolaloʼob tiʼ tuláakal le máaxoʼob kuxlajoʼob le tsʼokaʼaniliʼ u kíimloʼob letiʼoboʼ. Chéen baʼaleʼ, le fe yéetel le chúukaʼan óolal tu yeʼesajoʼoboʼ jach tu taasaj yaʼab utsil; yéetel jeʼex letiʼobeʼ, le baʼax ka beetikoʼ jach ku taasik xan yaʼab utsiloʼob.
20. ¿Baʼax maʼalob baʼaloʼob ku páaʼtik le máaxoʼob mantatsʼ ku creerkoʼob le baʼax ken u beet Diosoʼ?
20 Kex wa ka pʼáatkech kuxaʼanil le ken tsʼoʼokok le «nojoch yaj óolalil» bey xan ka kuxkíintaʼakech tu kaʼateneʼ, yaan u yantaltech nojoch kiʼimak óolal le ken a kiʼikiʼ óolt «le kuxtal minaʼan u xuuloʼ» (Mateo 24:21, LTN; 1 Timoteo 6:19). Chéen tukult bix le kuxtal kun yantal le ken gobernarnak Cristo ich mil jaʼaboʼob, le ken u beet Jéeoba ka táankelemchajak le máaxoʼob chʼijaʼanoʼoboʼ. Tsʼoʼoleʼ, maʼ ken k-kaʼa chʼíijil, baʼaxeʼ sáamsamaleʼ yaan k-uʼuyik maas yaan k-muukʼ, maas sáasil k-xikin bey xan k-paakat (Job 33:25; Isaías 35:5, 6). Mantatsʼ táankelem kun ilbil le máaxoʼob kun tsʼaabil u páajtalil u kuxtaloʼob teʼ túumben Luʼum ken u tsʼáa Diosoʼ (Isaías 65:22). Le oʼolaleʼ, tuláakloʼoneʼ unaj creertik le baʼax u yaʼalmaj Diosoʼ yéetel unaj k-seguer meyajtik tu jaajil k-óol. Jach tu jaajil, Jéeobaeʼ yaan u beetik tuláakal le baʼax u yaʼalmoʼ, yéetel yaan u tsʼáaiktoʼon baʼaloʼob maas maʼalobtak tiʼ le táan k-paʼatikoʼ (Salmo 37:4; 145:16).
¿Baʼax jeʼel a núukikeʼ?
• Le chúukaʼan óolal tu yeʼesaj Noeoʼ, ¿baʼax ku kaʼansik tiʼ le máaxoʼob meyajtik Dios bejlaʼoʼ?
• Le fe tu yeʼesaj Abraham, Isaac yéetel Jacobeʼ, ¿baʼax utsil tu taasaj tiʼ u paalaloʼob?
• Le baʼax tu beetaj José, Moisés, Josué yéetel Samuel kex tsʼoʼok u chʼíijloʼobeʼ, ¿bix tu muʼukʼaʼankúuntil u fe uláakʼ máaxoʼob meyajt Dios úuchil?
• Le k-sukuʼunoʼob tsʼoʼok u chʼíijloʼoboʼ, ¿baʼax maʼalob baʼaloʼob jeʼel u páajtal u kaʼansik tiʼ u maasiloʼobeʼ?
[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 27]
Le chúukaʼan óolal tu yeʼesaj Abrahamoʼ tu taasaj yaʼab utsil tiʼ Isaac
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 28]
U maʼalob tsolnuʼukoʼob Moiseseʼ tu líiʼsoʼob u yóol Josué
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 29]
Le oracionoʼob ka beetik yoʼolal uláakʼ sukuʼunoʼoboʼ jeʼel u taasikoʼob yaʼab utsiloʼobeʼ
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 30]
Le táankelmoʼoboʼ jeʼel u jóoʼskoʼob yaʼab utsil ken u chʼenxikintoʼob u tsikbal le sukuʼunoʼob tsʼoʼok u chʼíijloʼob jach chúukaʼan u yóol u meyajtoʼob Diosoʼ