Maʼ k-bin tu paach «baʼaloʼob mix baʼal u biilal»
Maʼ k-bin tu paach «baʼaloʼob mix baʼal u biilal»
«Le [j-]maʼ naʼatoʼ ku beetik baʼaloʼob mix baʼal u biilal.» (PRO. 12:11.)
1. ¿Baʼax baʼaloʼob kʼaʼanantakoʼob yantoʼon, yéetel bix jeʼel u meyajtoʼon le baʼaloʼobaʼ?
TULÁAKLOʼONEʼ yantoʼon baʼaloʼob jach kʼaʼanantakoʼob, jeʼex le toj óolaloʼ, le muukʼoʼ, le taakʼinoʼ bey xan le baʼaloʼob k-ojel beetoʼ. Le baʼaloʼobaʼ ku meyajtoʼon utiaʼal k-beetik baʼax u kʼáat Jéeoba, tumen k-yaabilmaj. Bey túunoʼ k-tsʼoʼokbesik xan le baʼax ku yaʼalik le Bibliaaʼ: «Tsʼáa a tsiikil tiʼ Yuumtsil [Jéeoba] yéetel a ayikʼaliloʼob» (Pro. 3:9).
2. ¿Baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal le baʼaloʼob mix baʼal u beelaloʼ, yéetel baʼax u kʼáat u yaʼal Proverbios 12:11?
2 Baʼaleʼ, le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ yaan baʼaloʼob mix baʼal u beelal yéetel ku yaʼaliktoʼon xan maʼ k-bin tu paachoʼob. Proverbios 12:11 ku yaʼalik: «Le máax ku meyajtik u luʼumeʼ yaan yaʼab waaj tiʼ, le [j-]maʼ naʼatoʼ ku beetik baʼaloʼob mix baʼal u biilal». Maʼ talam u naʼataʼal baʼax u kʼáat u yaʼal le tekstoaʼ: wa utúul máak jach ku tsʼáaik u yóol meyajeʼ jeʼel u yantal yaʼab baʼaloʼob utiaʼal u tsʼáa tiʼ u familiaeʼ (1 Tim. 5:8). Baʼaleʼ, wa chéen bey u xuʼuxupik le baʼaxoʼob yantiʼ utiaʼal u bin tu paach le baʼaloʼob mix baʼal u beelaloʼ, ku yeʼesik minaʼan u naʼat. Le máax beetik beyaʼ ku óotsiltal.
3. ¿Baʼax yaan yil le baʼaloʼob mix baʼal u beelal ku chʼaʼachiʼitaʼal teʼ Biblia yéetel le adoración k-tsʼáaik tiʼ Diosoʼ?
3 Beoraeʼ koʼox ilik bix jeʼel u yáantkoʼon le baʼax ku yaʼalik Proverbios 12:11 ichil le adoración k-tsʼáaik tiʼ Diosoʼ. Wa utúul sukuʼun ku chúukpajal u yóol u meyajt Jéeobaeʼ, ku bin utsil tiʼ tumen Dioseʼ ku tsʼáaik baʼaxoʼob kʼaʼabéettiʼ yéetel u yojel maʼ kun xáantaleʼ yaan u kʼamik baʼaloʼob maas maʼalobtak (Mat. 6:33; 1 Tim. 4:10). Baʼaleʼ wa ku káajal u bin tu paach le baʼaloʼob mix baʼal u beelaloʼ, jeʼel u náachtal tiʼ Jéeobaeʼ yéetel jeʼel u peʼertik le jatsʼuts kuxtal ken u tsʼáa Diosoʼ. ¿Baʼax jeʼel u beetik utiaʼal maʼ u yúuchultiʼ lelaʼ? Unaj u kʼaj óoltik le baʼaloʼob mix baʼal u beelaloʼ yéetel u chʼaʼatuklik maʼ u bin tu paachoʼob (xokaʼak Tito 2:11, 12).
4. ¿Máakalmáak le baʼaloʼob mix baʼal u beelaloʼoboʼ?
4 ¿Máakalmáak túun le baʼaloʼob mix baʼal u beelaloʼoboʼ? Letiʼe baʼaloʼob jeʼel u beetik u jáawal k-meyajtik Jéeoba yéetel u jaajil k-óoloʼ. Maʼ xaaneʼ upʼéel tiʼ le baʼaloʼobaʼ letiʼe náaysaj óoloʼoboʼ. U jaajileʼ, tuláakloʼon kʼaʼabéet k-chan náaysik óol cada wa baʼax kʼiin. Baʼaleʼ wa jach yaʼab súutukil k-máansik tiʼ le náaysaj óoloʼoboʼ jeʼel u pʼáatal minaʼan tiempo utiaʼal k-xokik le Bibliaoʼ, k-bin muchʼtáambal yéetel k-jóokʼol kʼaʼaytaj. Wa ku yúuchul lelaʼ, le náaysaj óolaloʼ ku suut upʼéel baʼal mix baʼal u beelal yéetel jeʼel u náachkuntkoʼon tiʼ Dioseʼ (Ecl. 2:24; 4:6). Utiaʼal maʼ u yúuchultoʼon beyoʼ, unaj k-kanáantik bukaʼaj tiempo k-máansik tiʼ le náaysaj óoloʼoboʼ (xokaʼak Efesoiloʼob 5:15, 16). Baʼaleʼ, yaan uláakʼ baʼaloʼob mix baʼal u beelaloʼob jeʼel u taasiktoʼon maas yaʼab talamiloʼob ke le náaysaj óolaloʼoboʼ. Upʼéel tiʼ letiʼobeʼ letiʼe maʼ jaajil diosoʼoboʼ.
Maʼ k-bin tu paach le maʼ jaajil diosoʼoboʼ
5. ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal le tʼaan «baʼaloʼob mix baʼal u biilal» ku chíikpajal teʼ Kiliʼich Tsʼíiboʼob ich Hebreooʼ?
5 Ken chíikpajak le tʼaan «baʼaloʼob mix baʼal u biilal» teʼ Kiliʼich Tsʼíiboʼob ich Hebreooʼ, maases táan u tʼaan tiʼ le maʼ jaajil diosoʼoboʼ. Koʼox ilik jujumpʼéel tekstoʼob yaan yil yéetel le tʼaanaʼ. Jéeobaeʼ tu yaʼalaj tiʼ le israelitaʼoboʼ: «Maʼ a beetikeʼex [diosoʼob mix baʼal u beelaloʼob, NM] mix u yoocheloʼob; mix xan a líikʼsikeʼex kiliʼich tuunichoʼob mix póolbil tuunichoʼob, maʼ chintaleʼex tu táanoʼob, tumen teneʼ Yuumtsilen a [Dioseʼex]» (Lev. 26:1). Le rey Davidoʼ tu yaʼalaj xan: «Yuumtsileʼ, nojoch yéetel ku jach náajmatik u kiʼikiʼtʼantaʼal, yéetel [maas] sajbeʼentsil tiʼ uláakʼ [diosoʼob]. U [diosoʼob] uláakʼ kaajoʼobeʼ, mix baʼal u biilaloʼob, baʼaleʼ, Yuumtsileʼ, letiʼ beet kaʼanoʼob» (1 Cró. 16:25, 26).
6. ¿Baʼaxten mix baʼal u beelal le maʼ jaajil diosoʼoboʼ?
6 Jeʼex úuchik u yaʼalik Davidoʼ, tuláakal le baʼaxoʼob u beetmaj Jéeobaoʼ ku yeʼesik jach nojoch u páajtalil (Sal. 139:14; 148:1-10). ¿Máasaʼ jach nojoch baʼal tu yilil le israelitaʼob úuchik u beetaʼal upʼéel pacto tu yéeteloʼob tumen le Máax beetmil tuláakal baʼaloʼ? Baʼaleʼ jach tu yeʼesoʼob minaʼantiʼob naʼat úuchik u náachtaloʼob tiʼ Jéeoba yéetel úuchik u adorarkoʼob uláakʼ diosoʼob. Le ka tu aktáantaj nukuch talamiloʼob le israelitaʼoboʼ chíikpaj jach mix baʼal u beelal le maʼ jaajil diosoʼoboʼ, tumen maʼ páajchaj u salvarkubaʼobiʼ mix páajchaj u salvartikoʼob le israelitaʼoboʼ (Jue. 10:14, 15, NM; Isa. 46:5-7) .
7, 8. ¿Bix jeʼel u suut utúul dios utiaʼal wa máax le taakʼinoʼ?
7 Teʼ kʼiinoʼob xanaʼ, yaʼab máakoʼobeʼ ku adorarkoʼob diosoʼob beetaʼanoʼob tumen wíinik, baʼaleʼ jeʼex tu kʼiinil le israelitaʼoboʼ le diosoʼobaʼ jach mix baʼal xan u beelaloʼob (1 Juan 5:21). Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ yaan uláakʼ diosoʼob. Utéenjeakileʼ Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Mix máak ku páajtal u meyajtik kaʼatúul tsʼuul, tumen bíin u pʼekt juntúuliʼ yéetel bíin u yaabilt uláakʼ; wa, bíin u bisuba yéetel juntúuleʼ yéetel bíin u kúulpachkúunt uláakʼ. Maʼ tu páajtal a meyajtikeʼex Jajal Dios wa táan a meyajtikeʼex le taakʼinoʼ» (Mat. 6:24).
8 ¿Bix jeʼel u suut utúul dios utiaʼal wa máax le taakʼinoʼ? Utiaʼal k-naʼatkeʼ tuukulnakoʼon tiʼ baʼax jeʼel u yúuchul yéetel upʼéel tuunich ku kaxtik kaʼach utúul israelita tiʼ u úuchben kaajil Israeleʼ. Maʼ xaaneʼ le tuunichoʼ jeʼel u meyaj utiaʼal u beetaʼal upʼéel pakʼ wa upʼéel najeʼ. Baʼaleʼ wa ku suʼutul upʼéel «kiliʼich tuunich» wa «póolbil tuunich» utiaʼal u adorartaʼaleʼ, jeʼel u beetik u náachtal yaʼab israelitaʼob tiʼ Jéeobaeʼ (Lev. 26:1). Bejlaʼeʼ bey xan jeʼel u yúuchul yéetel le taakʼinoʼ. Ku kʼaʼabéettal utiaʼal u manik máak baʼaxoʼob kʼaʼabéettiʼ bey xan utiaʼal u meyajtaʼal Dios (Ecl. 7:12; Luc. 16:9). Baʼaleʼ wa maas k-tsʼáaik táanil ichil k-kuxtal ke k-meyajtik Jéeobaeʼ, le taakʼinoʼ jeʼel u joʼopʼol k-ilik bey k-dioseʼ (xokaʼak 1 Timoteo 6:9, 10). Teʼ kʼiinoʼobaʼ, yaʼabach máakoʼobeʼ ku tsʼáaikoʼob táanil ichil u kuxtaloʼob u kaxtikoʼob yaʼab ayikʼaliloʼob. Le oʼolal túun jach unaj k-kanáantik maʼ k-yaabiltik le ayikʼaliloʼoboʼ (1 Tim. 6:17-19).
9, 10. 1) Le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ, ¿bix u yilkoʼob u bin máak xook escuela? 2) ¿Baʼax talamiloʼob jeʼel u taasik u kaʼantal u xook máakeʼ?
9 U bin máak xook escuelaeʼ upʼéel baʼal jach kʼaʼabéet, baʼaleʼ jeʼel xan u suut upʼéel baʼal mix baʼal u beelaleʼ. Tuláakloʼoneʼ k-kʼáat ka xooknak k-paalal utiaʼal u kaxtik u kuxtaloʼob ken nojochchajkoʼob. Tsʼoʼoleʼ le xookoʼ jeʼel xan u yáantik u naʼatoʼob baʼax ku yaʼalik le Biblia utiaʼal u chʼaʼatuklikoʼob tubeel baʼax unaj u beetkoʼob ken u aktáantoʼob upʼéel talamileʼ, yéetel jeʼel xan u yáantkoʼob utiaʼal ka u kaʼansoʼob tubeel baʼax u kʼáat Diosoʼ. U xook máak escuelaeʼ ku bisik yaʼab tiempo, baʼaleʼ ku taasik yaʼab utsiloʼob.
10 Baʼaleʼ, ¿baʼax jeʼel u páajtal k-aʼalik yoʼolal u sen kaʼantal u xook máakeʼ? Yaʼab máakeʼ ku tuklikeʼ utiaʼal u bin utsil tiʼeʼ kʼaʼabéet u kaʼantal u xook. Baʼaleʼ yaʼab tiʼ le táankelmoʼob ku kaʼantal u xookoʼoboʼ ku kʼaskúuntaʼal u tuukuloʼob yéetel le naʼat ku taal teʼ yóokʼol kaabaʼ. Tsʼoʼoleʼ le bukaʼaj jaʼaboʼob ku máansik le táankelem j-jaajkunajoʼob utiaʼal u kaʼantal u xookoʼoboʼ maas maʼalob ka u máansoʼob táan u meyajtkoʼob Jéeoba (Ecl. 12:1). Tiʼ yaʼab luʼumiloʼobeʼ le máaxoʼob ku kaʼantal u xookoʼoboʼ ku pʼáatal maʼ tu creertikoʼob wa yaan Dios. Le oʼolaleʼ toʼoneʼ maʼatech k-ilik wa jach kʼaʼanan u kaʼantal k-xook utiaʼal ka xiʼiktoʼon utsil, baʼaxeʼ k-kʼubik óol tiʼ Jéeoba (Pro. 3:5).
Unaj k-kanáantik maʼ u suut k-dios le kʼaakʼas tsʼíibolaloʼoboʼ
11, 12. Teʼ yáax siglooʼ, ¿baʼaxten tu yaʼalaj Pabloeʼ u nakʼ jujuntúul máakoʼobeʼ suunaj u diosoʼob?
11 Tiʼ le filiposiloʼoboʼ, le apóstol Pablooʼ tu yaʼalaj yaan uláakʼ baʼax jeʼel u suut bey utúul dios utiaʼal wa máaxeʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalaj yoʼolal jujuntúul máaxoʼob náachchajoʼob tiʼ Dios: «Tumen jeʼel bix yaʼab utéenel tsʼoʼok in waʼalikteʼexoʼ, bejlaʼeʼ kin waʼalikteʼex tu kaʼatéen yéetel u jaʼil in wich, yaʼab máaxoʼob ku kuxtaloʼob beyoʼob u j-pʼeekiloʼob u [cheʼil u muʼyaj, NM] Cristo, u xuul u kuxtaloʼobeʼ saʼatalil, u diosoʼobeʼ u nakʼoʼob [...], u tuukuloʼobeʼ chéen luʼumkabil» (Fili. 3:18, 19, LTN). ¿Baʼaxten tu yaʼalaj Pabloeʼ u nakʼ le máakoʼobaʼ suunaj utúul u diosoʼob?
12 Tumen maʼ xaaneʼ, yoʼolal u kʼaakʼas tsʼíibolaloʼobeʼ xuʼul u meyajtkoʼob Jéeoba. Maʼ xaan xaneʼ jujuntúul tiʼ letiʼobeʼ pʼáat chéen sen káaltal yéetel sen janal ku beetkoʼob (Pro. 23:20, 21; ketaʼak yéetel Deuteronomio 21:18-21). Uláakʼoʼobeʼ xuʼul u meyajtkoʼob Dios tumen maʼ xaaneʼ binoʼob tu paach u baʼalubaʼob le yóokʼol kaabaʼ. Baʼaleʼ, toʼoneʼ maʼ unaj u xuʼulul k-tsʼáaik óol meyajt Dios chéen utiaʼal k-kiʼikúuntik óol jeʼex tu beetil le máakoʼobaʼ (Col. 3:23, 24).
13. 1) ¿Baʼax táakaʼan ichil le tʼaan tsʼíibolal tu chʼaʼachiʼitaj Pablooʼ, yéetel bix tu ketil? 2) ¿Bix jeʼel u kanáantikuba máak utiaʼal maʼ u yantal tiʼ kʼaakʼas tsʼíibolaloʼob?
13 Pabloeʼ tu yaʼalaj uláakʼ baʼal ku keʼetel yéetel u adorartaʼal maʼ jaajil diosoʼobiʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Kíimseʼex túun ta wíinklileʼex le luʼumkabil baʼaloʼobaʼ: núupkʼeban, kʼóokʼol kuxtal, u tsʼíibolaloʼob bakʼ, kʼaakʼas tsʼíibolaloʼob, u tsʼíibolal ayikʼaliloʼob, lelaʼ u [adorartaʼal] beetbil dio[soʼob]» (Col. 3:5, LTN). Ichil le tʼaan tsʼíibolal ku chʼaʼachiʼitaʼal teʼ tekstoaʼ táakaʼan u tsʼíiboltik máak baʼaloʼob maʼ utiaʼaliʼ, jeʼex taakʼin wa uláakʼ baʼaloʼob. Ichil le uláakʼ baʼaloʼobaʼ táakaʼan xan u tsʼíiboltik máak u núupkʼebantal (Éxo. 20:17). Jeʼex k-ilkoʼ, Pabloeʼ tu yeʼeseʼ wa ku bin máak tu paach le kʼaakʼas tsʼíibolaloʼobaʼ bey ka u adorart maʼ jaajil diosoʼobeʼ. ¿Máasaʼ kʼaʼanan u kanáantikuba máak tiʼ le baʼaloʼobaʼ? Jesuseʼ tu yaʼalaj upʼéel kettʼaan utiaʼal u yeʼesik u kʼaʼananil u yilik máak maʼ u yantal tiʼ kʼaakʼas tsʼíibolaloʼob (xokaʼak Marcos 9:47; 1 Juan 2:16).
Unaj k-kanáantikba tiʼ le tʼaanoʼob mix baʼal u beelaloʼoboʼ
14, 15. 1) ¿Baʼax le baʼaloʼob «mix baʼal u beelal» tu taasaj talamil tiʼ le israelitaʼob tu kʼiinil Jeremíasoʼ? 2) ¿Baʼaxten jach kʼaʼanan kaʼach le baʼaxoʼob tu yaʼalaj Moisesoʼ?
14 Ichil le baʼaloʼob mix baʼal u beelaloʼoboʼ táakaʼan xan le baʼaxoʼob maʼ jaajtak ku yaʼalaʼaloʼ. Bey tu yeʼesil Jéeoba le ka tu yaʼalaj tiʼ Jeremías: «Wa bey u tʼaan le [profetaʼob] tin kʼaabaʼoʼ, táan u tuusoʼob. Teneʼ maʼ in waʼaltiʼob mix baʼaliʼ mix tin túuxtajoʼobiʼ. Chéen tuus náayoʼob [mix baʼal u beelaloʼob, NM] ku taal tu kʼojaʼan tuukuloʼob» (Jer. 14:14). Le profetaʼobaʼ tu yaʼaloʼobeʼ Jéeoba túuxtoʼob, baʼaleʼ chéen tu kaʼansoʼob le baʼaxoʼob ku tuklikoʼoboʼ. Le oʼolaleʼ le baʼax ku yaʼalikoʼob kaʼachoʼ mix baʼal u beelal, yéetel tu beetaj u náachtal yaʼab israelitaʼob tiʼ Jéeoba. Tu jaʼabil 607 táanil tiʼ k-kʼiinoʼobeʼ, yaʼab tiʼ le israelitaʼob tu yuʼuboʼob le baʼax tu yaʼalaj le profetaʼobaʼ kíimsaʼaboʼob tumen le babilonioʼoboʼ.
15 Baʼaleʼ, Moiseseʼ tu yaʼalaj tiʼ le israelitaʼoboʼ: «Tukulteʼex maʼalob tuláakal le baʼax tsʼoʼok in waʼalikteʼex bejelaʼaʼ [...]. Tumen maʼ jumpʼéel báaxaliʼ; le aʼalmaj tʼaanaʼ kuxtal a tiaʼaleʼex tumen letiʼeʼ bíin u beet a kuxtaleʼex yaʼab kʼiinoʼob tu yóokʼol le luʼum yaan tuláakʼ juntséel le Jordanoʼ, bíin a chʼaʼex a tiaʼalinteʼex» (Deu. 32:46, 47). Le baʼax tu yaʼalaj Moisesoʼ tiʼ Dios u taal, le oʼolaleʼ jach kʼaʼananoʼob kaʼach utiaʼal le israelitaʼoboʼ. Jach kʼaʼabéet u beetkoʼob kaʼach le baʼax aʼalaʼabtiʼoboʼ, yéetel le máaxoʼob tu beetoʼoboʼ bintiʼob utsil. Toʼon xaneʼ maas maʼalob ka k-uʼuy baʼax ku yaʼalik Jéeoba ke ka k-uʼuy le tʼaanoʼob mix baʼal u beelaloʼoboʼ.
16. ¿Bix unaj k-ilik le baʼax ku yaʼalik le cientificoʼob ku bin tu contra le Bibliaoʼ?
16 Teʼ kʼiinoʼobaʼ, ¿máakalmáak le baʼaloʼob mix baʼal u beelal ku yaʼalaʼaloʼ? Jujuntúul cientificoʼobeʼ ku yaʼalikoʼobeʼ tiʼ evolución u taal wíinik yéetel ku yaʼalikoʼobeʼ le cienciaoʼ jeʼel u tsolik bix úuchik u yantal tuláakal baʼaleʼ, le beetik maʼ tsaa ka creertaʼak wa yaan Diosiʼ. ¿Unaj wa k-creertik le baʼax ku yaʼalikoʼoboʼ? Maʼatech. Le naʼat yaan tiʼ Diosoʼ maas maʼalob tiʼ u naʼat wíinik (1 Cor. 2:6, 7). Le oʼolaleʼ, wa le baʼax ku yaʼalaʼal ku bin tu contra le baʼax ku yaʼalik Diosoʼ, kʼaʼajaktoʼoneʼ le baʼax minaʼan u beelaloʼ mantatsʼ letiʼe baʼax ku yaʼalik le máakoʼoboʼ (xokaʼak Romailoʼob 3:4). Jeʼex k-ilkoʼ, jeʼel bukaʼaj ka kaʼanchajak u naʼat wíinikeʼ, le baʼax ku yaʼalik le Bibliaaʼ jach jaaj: «U naʼat le yóokʼol kaabaʼ mix baʼal u biilal tu táan Jajal Dios». U naʼat Dioseʼ minaʼan u xuul, baʼaleʼ u naʼat wíinikeʼ chéen kunel (1 Cor. 3:18-20).
17. ¿Bix unaj k-ilik le baʼaloʼob ku yaʼalik le u nuuktakil le religionoʼob yéetel le máaxoʼob tsʼoʼok u xúumpʼatkoʼob u jaajiloʼ?
17 U nuuktakil le religionoʼob minaʼan tiʼob u jaajiloʼ ku yaʼalikoʼob xan baʼaloʼob mix baʼal u beelaloʼob. Ku yaʼalikoʼob ku tʼaanoʼob tu kʼaabaʼ Dios, baʼaleʼ le baʼaxoʼob ku kaʼansikoʼoboʼ maʼ teʼ Biblia u taaloʼ. Le máaxoʼob tsʼoʼok u xúumpʼatkoʼob u jaajiloʼ ku yaʼalikoʼob xan baʼaloʼob mix baʼal u beelal. Ku yaʼalikoʼobeʼ maas yaʼab baʼal u yojeloʼob ke «le palitsil chúukpajaʼan u yóol yéetel yaan u naʼat[oʼ]» (Mat. 24:45-47). U jaajileʼ le máakoʼobaʼ chéen ku kaʼansikoʼob le baʼaloʼob ku taal tu tuukuloʼoboʼ. Le oʼolaleʼ, le baʼaloʼob ku yaʼalikoʼoboʼ mix baʼal u beelal yéetel ku beetikoʼob u náachtal yaʼab máakoʼob tiʼ Dios (Luc. 17:1, 2). ¿Bix jeʼel k-kanáantikba utiaʼal maʼ u náachkuntkoʼon tiʼ Dios le máakoʼobaʼ?
Bix jeʼel k-kanáantik maʼ k-bin tu paach le tʼaanoʼob mix baʼal u beelaloʼ
18. ¿Bix jeʼel k-beetik le baʼax ku yaʼalik 1 Juan 4:1?
18 Le apóstol Juanoʼ tu yaʼalaj bix jeʼel k-kanáantikba tiʼ le tʼaanoʼob mix baʼal u beelaloʼ (xokaʼak 1 Juan 4:1). Le oʼolaleʼ ken jóoʼkoʼon kʼaʼaytajeʼ mantatsʼ k-aʼalik tiʼ le máakoʼob ka u yiloʼob wa jach tu jaajil teʼ Biblia u taal le baʼax ku creerkoʼoboʼ. Toʼon xaneʼ unaj k-ilik wa jaaj le baʼax ku yaʼalaʼaltoʼonoʼ. Wa utúul máak ku yaʼalik upʼéel baʼal ku bin tu contra baʼax ku kaʼansik le Bibliaoʼ, tu contra le múuchʼuliloʼ, tu contra le ancianoʼob wa tu contra le sukuʼunoʼoboʼ, maʼ unaj k-jáan creertikiʼ. Baʼaxeʼ unaj k-tuklik: «Le baʼax ku beetik le máakoʼ, ¿bey wa u yaʼalik le Biblia unaj u beetaʼaloʼ? Le baʼax ku yaʼalikoʼ ¿ku yáantik wa u maasil u kaxt táanil le Reinooʼ? ¿Ku yáantaj wa utiaʼal ka u bisuba maas maʼalob le sukuʼunoʼoboʼ?». Jeʼel baʼalak ka u yaʼal wa máax utiaʼal u lúuʼsik u yóol le sukuʼunoʼoboʼ upʼéel baʼal mix baʼal u beelal (2 Cor. 13:10, 11).
19. Le ancianoʼoboʼ, ¿bix u kanáantkoʼob maʼ u yaʼalkoʼob baʼaloʼob mix baʼal u beelal?
19 Le ancianoʼoboʼ unaj xan u kanáantkoʼob maʼ u yaʼalkoʼob baʼaloʼob mix baʼal u beelal. Ken u tsʼaʼob tsolnuʼuk tiʼ wa máaxeʼ, ku kʼaʼajaltiʼob yaan baʼaxoʼob maʼ u yojloʼobiʼ, le beetikeʼ le tsolnuʼukoʼob ku tsʼáaikoʼoboʼ tiʼ le Biblia u taaloʼ, maʼ chéen tiʼ le baʼaloʼob u yojloʼoboʼ. Letiʼobeʼ ku yilkoʼob u beetkoʼob le baʼax tu yaʼalaj Pabloaʼ: «Maʼ a píit máaneʼex tiʼ le baʼax tsʼíibaʼanoʼ» (1 Cor. 4:6). Le oʼolal le ancianoʼoboʼ maʼatech u yaʼalkoʼob mix baʼal wa maʼ teʼ Biblia u taaloʼ, bey xan wa minaʼan teʼ jóoʼsaʼaniloʼob ku taal tiʼ le palitsil chúukpajaʼan u yóol yéetel yaan u naʼatoʼ.
20. ¿Baʼax áantaj yantoʼon utiaʼal maʼ k-bin tu paach le baʼaloʼob mix baʼal u beelaloʼ?
20 Jeʼex túun tsʼoʼok k-ilkoʼ, le baʼaloʼob mix baʼal u beelaloʼob jeʼex le maʼ jaajil diosoʼoboʼ, le baʼaxoʼob ku yaʼalaʼal wa uláakʼ baʼaloʼobeʼ, jach yaʼab talamil ku taaskoʼob. Le oʼolaleʼ mantatsʼ k-kʼáatik tiʼ Jéeoba ka u yáantoʼon k-kʼaj óolt máakalmáak le baʼaloʼobaʼ yéetel bix jeʼel k-kanáantikba utiaʼal maʼ k-bin tu paachoʼobeʼ. Wa k-beetikeʼ yaan xan u páajtal k-aʼalik le baʼax tu yaʼalaj le salmistaaʼ: «Maʼ a chaʼik in tsʼáaik in paakat tiʼ u maʼ jaajil [diosoʼobiʼ]; ¡tsʼáaten kuxtal utiaʼal in xíimbalt a beel!» (Sal. 119:37). Teʼ tuláakʼ xookoʼ yaan k-kanik baʼaxten jach kʼaʼabéet k-chaʼik u nuʼuktikoʼon Jéeoba.
¿Jeʼel wa u páajtal a tsolikeʼ?
• ¿Máakalmáak le baʼaloʼob mix baʼal u beelaloʼoboʼ?
• ¿Baʼax unaj k-beetik utiaʼal maʼ u suut k-dios le taakʼinoʼ?
• ¿Bix jeʼel u suut k-dios le kʼaakʼas tsʼíibolaloʼoboʼ?
• ¿Bix jeʼel k-kanáantik maʼ k-bin tu paach le tʼaanoʼob mix baʼal u beelaloʼoboʼ?
[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 3]
Tiʼ le israelitaʼoboʼ aʼalaʼabtiʼob ka u meyajt u luʼumoʼob yéetel maʼ u binoʼob tu paach baʼaloʼob mix baʼal u beelal
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 5]
Maʼ unaj k-chʼíikil k-kaxt chéen ayikʼaliliʼ tumen leloʼ jeʼel u beetik u xuʼulul k-meyajtik Dioseʼ
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 6]
Le baʼaxoʼob ku yaʼalik le ancianoʼoboʼ jach jeʼel u yáantik máakeʼ