Mantatsʼ unaj k-beetik uts tiʼ u maasil

«Maʼ u xuʼulul [...] a beetikeʼex uts.» (LUC. 6:35, NM.)

1, 2. ¿Baʼaxten maʼ chéen chʼaʼabil k-beetik uts tiʼ u maasiliʼ?

U JAAJILEʼ maʼ chéen chʼaʼabil u beetik máak uts tiʼ u maasiliʼ. Yaan kʼiineʼ kex k-tratarkoʼob maʼalobeʼ, letiʼobeʼ maʼ bey u tratarkoʼonoʼobiʼ. K-kaxtik u yutsiloʼob ken k-kʼaʼayttiʼob «u maʼalob péektsilil le kiʼikiʼtʼaantbil Jajal Dios» yéetel u Hijooʼ, baʼaleʼ maʼatech u yóotik u kʼamoʼob (1 Tim. 1:11). Jujuntúul tiʼ letiʼob xaneʼ ku yaʼalikoʼobeʼ Jesuseʼ maʼ kíim utiaʼal u salvarkoʼon tiʼ le kʼeban yéetel le kíimiloʼ (Fili. 3:18, NM). Baʼaleʼ toʼon k-meyajtik Dioseʼ, ¿bix unaj k-tratartik le máakoʼobaʼ?

² Jesuseʼ tu yaʼalaj tiʼ u disipuloʼob: «Maʼ u xuʼulul a yaabiltkeʼex máaxoʼob pʼekmaileʼex yéetel a beetikeʼex uts» (Luc. 6:35, NM). Teʼ xookaʼ yaan k-xakʼaltik le tʼaanoʼobaʼ, bey xan uláakʼ baʼaxoʼob tu yaʼalaj Jesús yaan yil yéetel k-beetik uts tiʼ u maasil.

Yaabilteʼex le máaxoʼob pʼekmaileʼexoʼ

3. 1) Tsol baʼax tu yaʼalaj Jesús teʼ Mateo 5:43-45. 2) ¿Baʼax ku tuklik kaʼach u nuuktakil le judíoʼob yoʼolal le máaxoʼob maʼ judíoʼoboʼ?

³ Teʼ kaʼansaj tu beetaj teʼ puʼukoʼ, Jesuseʼ tu yaʼalaj tiʼ le máaxoʼob chʼenxikintik ka u yaabiltoʼob le máaxoʼob pʼekmailoʼoboʼ yéetel ka payalchiʼinakoʼob yoʼolal le máaxoʼob chʼaʼapachtikoʼoboʼ (xokaʼak Mateo 5:43-45). Le máaxoʼob chʼenxikintoʼ judíoʼob yéetel u yojloʼob kaʼach le baʼax ku yaʼalik le Leyaʼ: «Maʼ a sutik kʼaas mix a chʼaʼakʼuxtik a kaajal. Yaabilt a láakʼ [jeʼex a  yaabiltkabaoʼ, NM]» (Lev. 19:18). U nuuktakil le judíoʼoboʼ ku yaʼalikoʼob kaʼacheʼ le tʼaan «a kaajal» yéetel «a láakʼ» ku yaʼalik le Leyoʼ, chéen ku tʼaan tiʼ le judíoʼoboʼ. Ku yaʼalikoʼob xaneʼ le Leyoʼ ku yaʼalik jach upuliʼ maʼ unaj u biskubaʼob yéetel uláakʼ máakoʼob maʼ judíoʼobiʼ. Le baʼax tu kaʼansoʼobaʼ tu beetaj u tuklaʼal unaj u pʼektaʼal le máaxoʼob maʼ judíoʼoboʼ.

4. U disipuloʼob Jesuseʼ, ¿bix unaj u tratarkoʼob kaʼach le máaxoʼob pʼekmailoʼoboʼ?

⁴ Baʼaleʼ Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Maʼ u xuʼulul a yaabiltikeʼex le máaxoʼob pʼektikeʼexoʼ yéetel payalchiʼineneʼex yoʼolal le máaxoʼob chʼaʼapachtikeʼexoʼ» (Mat. 5:44, NM). U disipuloʼobeʼ unaj kaʼach u yaabilkoʼob le máaxoʼob pʼekmailoʼoboʼ. Tsʼoʼoleʼ Lucas xaneʼ tu tsʼíibtaj: «Tiʼ teʼex ka wuʼuyikeneʼexeʼ kin waʼalik: Yaabilteʼex a j-pʼeekoʼob, beeteʼex uts tiʼ le máaxoʼob ku chʼaʼapʼektikeʼexoʼ. Utsil tʼanteʼex le máaxoʼob ku yaʼalikteʼex baʼal kʼaasoʼ, payalchiʼineneʼex tu yoʼolal le máaxoʼob ku pochʼikeʼexoʼ» (Luc. 6:27, 28). Jeʼex letiʼobeʼ, toʼon xaneʼ k-ilik beetik le baʼax tu yaʼalaj Jesusoʼ. ¿Bix k-beetik uts tiʼ le máaxoʼob pʼekmailoʼonoʼ? Letiʼe ken k-tratartoʼob maʼalob kex ku beetkoʼobtoʼon kʼaasoʼ. ¿Bix utsil k-tʼantik le máaxoʼob pochʼikoʼonoʼ? Letiʼe ken k-eʼestiʼob tsiikil yéetel ken k-kaxt u yutsiloʼoboʼ. Yéetel ¿bix k-payalchiʼ yoʼolal le máaxoʼob ku chʼaʼapachkoʼonoʼoboʼ? Letiʼe ken k-kʼáat tiʼ Jéeoba ka u yáant u kʼex u modosoʼob yéetel ka u natsʼubaʼob tiʼoʼ. Ken k-beet beyoʼ k-eʼesik yaabilmaj le máaxoʼob pʼekmailoʼonoʼ.

5, 6. ¿Baʼaxten unaj k-yaabiltik le máaxoʼob pʼekmailoʼonoʼ?

⁵ Le máaxoʼob meyajtik Jéeobaoʼ, ¿baʼaxten unaj u yaabilkoʼob le máaxoʼob pʼekmailoʼoboʼ? Jesuseʼ tu yaʼaleʼ utiaʼal u yeʼesikoʼob u paalaloʼob Dios (Mat. 5:45). Ken k-yaabilt máaxoʼob pʼekmailoʼoneʼ k-eʼesik u paalaloʼon Jéeoba, tumen letiʼeʼ ku «beetik u jóokʼol kʼiin tu yóokʼol kʼaakʼas máakoʼob yéetel tu yóokʼol utsil máakoʼob; ku túuxtik cháak tu yóokʼol máaxoʼob toj u kuxtaloʼob yéetel tu yóokʼol máaxoʼob maʼ toj u kuxtaloʼobiʼ», wa jeʼex tu yaʼalil Juanoʼ, Jéeobaeʼ «ku chʼaʼik óotsilil tiʼ le chich u puksiʼikʼaloʼoboʼ yéetel tiʼ le kʼaakʼas máakoʼoboʼ» (Luc. 6:35).

⁶ Utiaʼal u yeʼesik u kʼaʼananil k-yaabiltik le máaxoʼob pʼekmailoʼonoʼ, Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Wa teʼex ka yaabiltikeʼex chéen le máaxoʼob yaabiltikeʼexoʼ, ¿baʼax boʼolil bíin a kʼameʼex tu yoʼolal leloʼ? Tak le j-kʼam [impuestoʼoboʼ] bey u beetikoʼoboʼ. Wa ka tsikikeʼex xan chéen a sukuʼuneʼexeʼ, ¿baʼax maʼalobil ka beetikeʼex? Tak le máaxoʼob maʼ oksaj óoloʼob ku beetikoʼob beyoʼ» (Mat. 5:46, 47). Wa chéen k-yaabiltik le máaxoʼob yaabilkoʼonoʼ, maʼ tu páajtal k-kʼamik mix upʼéel «boʼolil» wa u yutsil Dios. Tak le j-kʼam impuestoʼob ku yilaʼaloʼob kaʼach bey kʼaakʼas máakoʼobeʼ, ku yaabilkoʼob xan le máaxoʼob yaabiltkoʼoboʼ (Luc. 5:30; 7:34).

7. Le judíoʼob ku meyajtkoʼob Dios, ¿baʼaxten maʼ táan u beetikoʼob upʼéel baʼal jelaʼan tiʼ u maasil wa chéen ku yaabilkoʼob le máaxoʼob yaabilmailoʼoboʼ?

⁷ Úuchileʼ le judíoʼoboʼ ken u tʼanubaʼobeʼ ku meyajtiʼob le tʼaan «jeetsʼel», utiaʼal u yeʼesikoʼob u kʼáatoʼob kaʼach ka yanak toj óolal yéetel ka xiʼik utsil tiʼ u yéet máakiloʼob (Juan 20:19). Le beetikeʼ le judíoʼob ku meyajtikoʼob Dios chéen ku tsikikoʼob kaʼach le máaxoʼob yaabiltmailoʼoboʼ, maʼ táan u beetikoʼob upʼéel  baʼal jelaʼan tiʼ u maasiliʼ. Jeʼex tu yaʼalil Jesuseʼ, «tak le máaxoʼob maʼ oksaj óoloʼob ku beetikoʼob beyoʼ».

8. Le máaxoʼob chʼenxikint Jesusoʼ, ¿bix jeʼel kaʼach u yeʼeskoʼob yaabilaj jeʼex Dioseʼ?

⁸ Tu tsʼoʼokbal le jaats kaʼansajaʼ, Jesuseʼ tu yaʼalaj tiʼ u disipuloʼob ka chúukpajak u yeʼeskoʼob yaabilaj jeʼex Dioseʼ (Mat. 5:48). Baʼaleʼ, u jaajileʼ le disipuloʼob kaʼachoʼ maʼ tu páajtal u jach eʼeskoʼob yaabilaj jeʼex Jéeobaeʼ tumen kʼeban wíinkoʼob (Rom. 5:12). ¿Bix jeʼel u páajtal u beetkoʼobeʼ? Letiʼe ken u yaabiltoʼob tak le máaxoʼob pʼekmailoʼoboʼ. Teʼ kʼiinoʼobaʼ le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ bey xan unaj u beetkoʼoboʼ.

¿Baʼaxten unaj k-perdonartik u maasil?

9. ¿Baʼax tu yaʼalaj Jesús táakaʼan ichil u beetaʼal uts tiʼ uláakʼ máakoʼob?

⁹ Uláakʼ bix jeʼel k-beetik uts tiʼ u maasileʼ letiʼe ken k-perdonart le máaxoʼob ku beetkoʼobtoʼon kʼaasoʼ. Ichil u payalchiʼi le padrenuestrooʼ Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Saʼatestoʼon [wa perdonartoʼon] le kʼaas tsʼoʼok k-beetikoʼ, jeʼel bix toʼon k-saʼatsik le máaxoʼob ku beetiktoʼon kʼaasoʼ» (Mat. 6:12).

10. ¿Bix jeʼel k-perdonar jeʼex Jéeobaeʼ?

¹⁰ Jeʼex u perdonartik Dios le máaxoʼob ku arrepentiroʼoboʼ, toʼon xaneʼ bey unaj k-beetkoʼ. Le apóstol Pablooʼ tu yaʼalaj: «Yanakteʼex yaakunaj yéetel chʼaʼa óotsilil ta baatsileʼex, yéetel saʼasabaʼex ta baatsileʼex jeʼel bix Jajal Dios tu saʼasajeʼex tiʼ Cristoeʼ» (Efe. 4:32). Davideʼ tu yaʼalaj xan: «[Jéeobaeʼ] muun u yóol yéetel ku chʼaʼik óotsilil; maʼ tu náakal u yóol, chuup yéetel yaakunaj. [...] Maʼ u tsʼáatoʼon le boʼolil ku náajmatik k-kʼasaʼaniloʼ yéetel k-kʼebanoʼoboʼ [...]. Tsʼoʼok u náachkuntik tiʼ toʼon k-kʼebanoʼob jeʼel bix u náachkunsmail lakʼin tiʼ chikʼin. Yuumtsileʼ jach muumun óol yéetel le máaxoʼob tsikikoʼ jeʼel bix juntúul taatatsil yéetel u paalaleʼ; tumen letiʼeʼ yojel yéetel baʼax beetaʼanoʼon: maʼalob u yojelil, toʼoneʼ maʼay luʼumoʼon» (Sal. 103:8-14).

11. ¿Chéen máaxoʼob ku perdonartaʼaloʼob tumen Jéeoba?

¹¹ Utiaʼal ka u perdonartoʼon Dioseʼ unaj k-perdonartik xan le máaxoʼob ku beetkoʼobtoʼon kʼaasoʼ (Mar. 11:25). Bey tu yeʼesil Jesús ka tu yaʼalaj: «Wa teʼex ka saʼatsikeʼex le kʼaas ku beetaʼalteʼex tumen máakoʼobeʼ, bey xan teʼex bíin saʼatsaʼak a siʼipileʼex tumen a Taataʼex yaan teʼ kaʼanoʼ, baʼaleʼ wa maʼ táan a saʼatsikeʼex le máaxoʼob ku siʼipil tiʼ teʼexoʼ, bey xan a Taataʼex maʼ bíin u saʼates a siʼipileʼexiʼ» (Mat. 6:14, 15). Jach beyoʼ, Jéeobaeʼ chéen ku perdonartik le máaxoʼob jach tu jaajil u yóoloʼob ku perdonartikoʼob u yéet máakiloʼ. Le oʼolal unaj k-beetik le baʼax tu yaʼalaj Pabloaʼ: «Jeʼel bix tu saʼatseʼex [Jéeobaeʼ, NM], bey xan a beeteʼex ta baatsileʼexoʼ» (Col. 3:13). Lelaʼ upʼéel bix k-beetik uts tiʼ k-éet máakil.

«Xuʼuluk a pʼis óoleʼex»

12. ¿Baʼax tu yaʼalaj Jesús yoʼolal u pʼis óoltaʼal u maasil?

¹² Teʼ tu kaʼansajil le puʼukoʼ Jesuseʼ tu yaʼalaj uláakʼ bix jeʼel u beetik máak uts tiʼ u maasileʼ, letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Xuʼuluk a pʼis óoleʼex utiaʼal maʼ a pʼis óoltaʼaleʼex; tumen bíin pʼis óoltaʼakeʼex jeʼel bix a pʼis óoleʼexoʼ; bíin xan pʼiʼisikeʼex yéetel le x-pʼisib ikil a pʼiiseʼexoʼ» (Mateo 7:1, 2, NM). Ka tsʼoʼok u yaʼalik lelaʼ, tiʼ Jesuseʼ meyajnaj upʼéel kettʼaan utiaʼal u yeʼesik u kʼaʼabéetil u xuʼulul u pʼis óol máak (xokaʼak Mateo 7:3-5). Táanileʼ, koʼox ilik baʼax tu yóotaj u yaʼal Jesús yéetel le tʼaan «xuʼuluk a pʼis óoleʼex».

13. Teʼ kaʼansaj tu beetaj Jesús teʼ puʼukoʼ, ¿baʼax tu yaʼalaj tiʼ le máakoʼob unaj u beetkoʼoboʼ?

¹³ Jeʼex tu libroi Mateoeʼ, tu libroi Lucas xaneʼ Jesuseʼ tu yaʼalaj tiʼ u disipuloʼob ka xuʼuluk u pʼis óoloʼob utiaʼal maʼ u pʼis óoltaʼaloʼob; ka xuʼuluk u xotʼkʼiinoʼob utiaʼal maʼ u xotʼkʼiintaʼaloʼob, tsʼoʼoleʼ tu yaʼalaj xan tiʼob ka u perdonartoʼob u maasil utiaʼal ka perdonartaʼakoʼob (Luc. 6:37, NM). Le fariseoʼoboʼ ku pʼis óolkoʼob u maasil tumen maʼ tu tsʼoʼokbesaʼal le Ley jach jeʼex u kʼáatoʼoboʼ. Jesuseʼ tu yaʼalajtiʼob ka xuʼuluk u pʼis óoltikoʼob u maasil yéetel ka u perdonartoʼob. Le apóstol Pablooʼ tu tsʼáaj xan upʼéel tsolnuʼuk yaan yil yéetel u perdonartaʼal u maasil jeʼex tsʼoʼok ilkoʼ.

14. ¿Baʼax ken u beet u maasil wa k-perdonarkoʼob?

¹⁴ Wa u disipuloʼob Jesús ku perdonarkoʼob u maasileʼ, le máakoʼobaʼ yaan xan u beetkoʼob  beyoʼ. Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Bíin pʼis óoltaʼakeʼex jeʼel bix a pʼis óoleʼexoʼ; bíin xan pʼiʼisikeʼex yéetel le x-pʼisib ikil a pʼiiseʼexoʼ» (Mat. 7:2, NM). U jaajileʼ, jeʼex k-tratartik k-éet máakileʼ bey xan ken k-tratarbiloʼ (Gal. 6:7).

15. ¿Bix tu yeʼesil Jesús maʼ maʼalob ka chʼíikik máak u yil le baʼaxoʼob maʼ maʼalobtak ku beetik u maasiloʼ?

¹⁵ Utiaʼal u jach eʼesik maʼ maʼalob ka chʼíikik máak u yil le baʼaxoʼob maʼ maʼalobtak ku beetik u maasiloʼ, Jesuseʼ tu yaʼalaj: «¿Bix anil ku páajtal a wilik le chan sojol yaan tu yich a sukuʼunoʼ wa maʼ táan u páajtal a wilik le cheʼ yaan ta wich techoʼ? Wa yaan jumpʼéel cheʼ ta wicheʼ ¿bix úuchak u páajtal a waʼalik tiʼ a sukuʼun: chaʼa in jóokʼesik le chan sojol yaan ta wichoʼ?» (Mat. 7:3, 4). Utúul máak ku beetik lelaʼ, ken u beet u sukuʼun upʼéel baʼax maʼ maʼalobeʼ ku yilik bey yaan upʼéel chan sojol tu «yich» u sukuʼuneʼ. Le máakaʼ ku tuklikeʼ u sukuʼunoʼ maʼ u yojel u beet mix baʼal maʼalobiʼ. Kex tumen bey upʼéel chan sojol le baʼax beetaʼaboʼ, le máakoʼ ku yaʼalik tiʼ u sukuʼun: «Chaʼa in jóokʼesik le chan sojol yaan ta wichoʼ». Utiaʼal u yeʼesik maas maʼalob tiʼ u sukuʼuneʼ, ku yaʼaliktiʼ jeʼel u yáantik u yutskíint le baʼax tu beetoʼ.

16. ¿Baʼaxten ku yaʼalaʼal bey yaan kaʼach upʼéel «cheʼ» tu yich le fariseoʼoboʼ?

¹⁶ U nuuktakil le judíoʼoboʼ mantatsʼ ku chʼíikil u yiloʼob kaʼach le baʼaxoʼob maʼ maʼalobtak ku beetik u maasiloʼ. Utéenjeakeʼ utúul máak chʼóop suʼut u sáasileʼ, tu yaʼaleʼ Dios tsʼaami páajtalil tiʼ Jesús utiaʼal u beetik milagroʼob, le fariseoʼob túunoʼ tu yaʼaloʼobtiʼ: «Techeʼ síijech chuupech yéetel kʼeban. Ku tsʼoʼokoleʼ ¿a kʼáat a kaʼansoʼon?» (Juan 9:30-34). Le fariseoʼob kaʼachoʼ maʼ tu páajtal u pʼis óoloʼob jeʼex Jéeobaeʼ tumen tu yichoʼobeʼ bey yaan upʼéel «cheʼ» maʼ tu chaʼik u paakatoʼob maʼalobeʼ. Le oʼolaleʼ tiʼ tuláakal le máaxoʼob beetik beyoʼ, Jesuseʼ tu yaʼalaj: «¡J-kaʼapʼéel ich! Jóokʼes táanil le cheʼ yaan ta wichoʼ tu yoʼolal beyoʼ ka páatak a wilik maʼalob a jóokʼesik le chan sojol yaan tu yich a sukuʼunoʼ» (Mat. 7:5; Luc. 6:42). Wa k-kʼáat beet uts tiʼ u maasileʼ, maʼ ken k-chʼíikil kaxt wa yaan baʼax maʼ maʼalob ku beetkoʼobiʼ wa maʼ ken k-kaxt «sojol» tu yich k-sukuʼunoʼob. Tsʼoʼoleʼ wa mantatsʼ ku kʼaʼajaltoʼon kʼeban wíinkoʼoneʼ maʼ ken k-pʼis óolt k-sukuʼunoʼob.

 Bix unaj k-tratartik k-éet máakil

17. Jeʼex u yaʼalik Mateo 7:12, ¿bix unaj k-tratartik k-éet máakil?

¹⁷ Teʼ tu kaʼansajil le puʼukoʼ, Jesuseʼ tu yaʼaleʼ Jéeobaeʼ jach u yaabiltmoʼon jeʼex utúul Taatatsileʼ le oʼolal ku núukik k-payalchiʼob (xokaʼak Mateo 7:7-12). Utiaʼal u yeʼesik xan bix unaj k-tratartik k-éet máakileʼ, Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Bey túunoʼ beeteʼex mantatsʼ tiʼ uláakʼ máakoʼob le baʼax a kʼáateʼex ka u beetoʼob tiʼ teʼexoʼ» (Mat. 7:12). Wa k-beetik beyoʼ, yaan k-eʼesik jach tu jaajil u disipuloʼon Cristo.

18. ¿Baʼaxten ku yaʼalaʼal le aʼalmajtʼaanoʼ ku péeksik máak u tratart u yéet máakil jeʼex u kʼáat letiʼ ka tratartaʼakoʼ?

¹⁸ Ka tsʼoʼok u yaʼalik unaj k-tratartik k-éet máakil jeʼex k-kʼáat ka tratartaʼakoʼoneʼ, Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Tumen le ku kaʼansik u yaʼalmajtʼaan Moisés yéetel u tsʼíiboʼob le [profetaʼoboʼ]». Ken k-tsʼoʼokbes le baʼax tu yaʼalaj Jesusaʼ, k-eʼesik táan k-nuʼuktikba jeʼex u yaʼalik kaʼach le u yaʼalmajtʼaan Moisesoʼ, wa le yáax cinco libroʼob tiʼ le Bibliaoʼ (Génesis tak Deuteronomio). Le libroʼobaʼ ku yeʼeskoʼob Jéeobaeʼ u tukulmaj kaʼach u tsʼáaik utúul máak utiaʼal u xuʼulsik le kʼasaʼaniloʼ. Tsʼoʼoleʼ tiʼ yaan xan le baʼaxoʼob tu yaʼalaj Dios ka u beet le israelitaʼoboʼ, lelaʼ tu yaʼalajtiʼob tu jaʼabil 1513 táanil tiʼ k-kʼiinoʼob (Gén. 3:15). Ichil le baʼaxoʼob tu yaʼalaj tiʼ le israelitaʼob unaj u beetkoʼoboʼ, tiaʼan le u tratarkoʼob maʼalob le máaxoʼob óotsiloʼoboʼ bey xan le maʼ israelitaʼoboʼ (Lev. 19:9, 10, 15, 34).

19. Le baʼax tu tsʼíibtaj le profetaʼoboʼ, ¿bix u yeʼeskoʼobtoʼon unaj k-beetik uts tiʼ u maasil?

¹⁹ Le ka tu chʼaʼachiʼitaj le profetaʼoboʼ, Jesuseʼ táan kaʼach u tʼaan tiʼ le libroʼob tu tsʼíibtaj le profetaʼob yéetel tiʼ yanoʼob teʼ Kiliʼich Tsʼíiboʼob ich Hebreooʼ. Le libroʼobaʼ ku tʼaanoʼob tiʼ le profecíaʼob béeychajoʼob tiʼ Jesusoʼ, baʼaleʼ ku yeʼeskoʼob xan Jéeobaeʼ ku tsʼáaik u yutsil tiʼ le máaxoʼob ku beetkoʼob baʼax utstutʼaan yéetel ku tratarkoʼob maʼalob u maasiloʼ. Jeʼex tu libroi Isaíaseʼ, aʼalaʼab tiʼ le israelitaʼoboʼ: «[Jéeobaeʼ] ku yaʼalik: Beeteʼex baʼax noʼojaʼan, kuxleneʼex jeʼel bix u náajmaleʼ [...]. Uts yanil le xiib ku beetik baʼax ku yaʼalik le nuʼukbeʼen tʼaanaʼ ku tsʼoʼokbesikoʼob xan yéetel chúukaʼan óolal, [...] ku kanáantikuba maʼ u beetik mix baʼal kʼaas» (Isa. 56:1, 2). Jach beyoʼ, Jéeobaeʼ u kʼáat ka k-beet mantatsʼ uts tiʼ u maasil.

Maʼ u xuʼulul k-beetik uts tiʼ u maasil

20, 21. ¿Baʼax tu beetaj le máakoʼob ka tu yuʼuboʼob u kaʼansajil le puʼukoʼ, yéetel baʼaxten maʼalob ka tuukulnakoʼon tiʼ le tsolnuʼukoʼobaʼ?

²⁰ Kex maʼ yaʼab tiʼ le tsolnuʼukoʼob tu tsʼáaj Jesús teʼ tu kaʼansajil le puʼuk tsʼoʼok xakʼaltikoʼ, k-tsʼáaik cuenta baʼaxten jach jaʼakʼ u yóol le máaxoʼob uʼuyoʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Le ka tsʼoʼok u tʼaan Jesuseʼ, le máakoʼoboʼ jakʼaʼan u yóoloʼob tu yoʼolal u kaʼansaj; tumen ku kaʼansaj bey juntúul máak yaan u páajtalileʼ, maʼ jeʼel bix u j-kaʼambesajiloʼob le aʼalmajtʼaanoʼ» (Mat. 7:28, 29).

²¹ Jesuseʼ tu yeʼesaj letiʼ le «Jach maʼalob J-tsolnuʼuk» aʼalaʼan kun taaloʼ (Isa. 9:6, NM). Le kaʼansaj tu beetaj Jesús teʼ puʼukoʼ ku yeʼesik jach u yojel baʼax u kʼáat Dios ka k-beete. Tsʼoʼoleʼ le kaʼansajaʼ ku yaʼalik xan bix jeʼel u yantaltoʼon kiʼimak óolaleʼ, baʼax unaj k-beetik utiaʼal maʼ k-lúubul tiʼ núupkʼeban, bix jeʼel k-beetik baʼax tojeʼ, bix jeʼel u yantaltoʼon upʼéel kuxtal maas maʼalobeʼ yéetel ku tʼaan xan tiʼ uláakʼ baʼaloʼob. ¿Baʼaxten maʼ ta kaʼa xokik le capituloʼob 5 tak 7 tiʼ Mateooʼ? Ken tsʼoʼokok a beetik a payalchiʼeʼ, tuukulnen tiʼ le maʼalob tsolnuʼukoʼob tu tsʼáaj Jesús teʼ tu kaʼansajil le puʼukoʼ yéetel ilawil a tsʼáaik ichil a kuxtal. Wa ka beetkeʼ, yaan a kiʼimakkúunsik u yóol Jéeoba, yaan a tratartik maʼalob u maasil yéetel mantatsʼ ken a beet uts tiʼob.

¿Baʼax jeʼel a núukikeʼ?

• ¿Bix unaj k-tratartik le máaxoʼob pʼekmailoʼonoʼ?

• ¿Baʼaxten kʼaʼabéet k-perdonartik k-éet máakil?

• ¿Baʼax tu yaʼalaj Jesús yoʼolal u pʼis óoltaʼal u maasil?

• Jeʼex u yaʼalik Mateo 7:12, ¿bix unaj k-tratartik k-éet máakil?

[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 10]

¿A wojel wa baʼaxten tu yaʼalaj Jesús: «Xuʼuluk a pʼis óoleʼex»?

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 8]

¿Baʼaxten unaj k-payalchiʼ yoʼolal le máaxoʼob chʼaʼapachtikoʼonoʼ?

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 10]

¿K-tratartik wa u maasil jeʼex k-kʼáat ka tratartaʼakoʼoneʼ?