Unaj k-eʼesik chúukaʼan óolal yéetel tuláakal k-puksiʼikʼal
Unaj k-eʼesik chúukaʼan óolal yéetel tuláakal k-puksiʼikʼal
«Yaan in xíimbal tiʼ a jaajil. [Jéeoba] upʼéeliliʼkúunt in puksiʼikʼal utiaʼal ka in chʼaʼa maʼalob saajkilil tiʼ a kʼaabaʼ.» (SAL. 86:11, NM.)
1, 2. 1) Jeʼex u yaʼalik le Salmo 86:2, 11, ¿baʼax kun áantkoʼon utiaʼal u chúukpajal k-óol meyajt Jéeoba ken k-aktáant talamiloʼob? 2) ¿Desde baʼax kʼiin kʼaʼabéet k-ilik meyajtik Jéeoba yéetel tuláakal k-puksiʼikʼal?
YAʼAB sukuʼunoʼobeʼ kex tsʼoʼok u chúukpajal u yóol u aktáantoʼob chʼaʼapachtajil wa tak u kʼalaʼaloʼob carceleʼ, ku joʼopʼol u kaxkoʼob ayikʼalil wa u beetikoʼob upʼéel baʼax maʼ utstutʼaan Jéeobaiʼ. ¿Baʼaxten bey u beetkoʼoboʼ? U núukileʼ yaan yil yéetel baʼax jach tu jaajil ku yuʼubikoʼob tu puksiʼikʼal. Le Salmo 86 ku yaʼalikeʼ, utiaʼal u yeʼesaʼal chúukaʼan óolaleʼ kʼaʼabéet u upʼéeliliʼkúuntik u puksiʼikʼal máak wa u yeʼesik yéetel tuláakal u puksiʼikʼal. David, le máax tsʼíibt le salmoaʼ, tu yaʼalaj tiʼ Jéeoba: «Áanteniʼ tumen in wokesmaj in wóol tiʼ teech. Techeʼ in [Diosech]; ¡tok le palitsilaʼ tumen chúukaʼan u yóol tiʼ teech!». Tsʼoʼoleʼ tu yaʼalaj: «Jéeoba, kaʼansen tiʼ a beeloʼob. Yaan in xíimbal tiʼ a jaajil. Upʼéeliliʼkúunt in puksiʼikʼal utiaʼal ka in chʼaʼa maʼalob saajkilil tiʼ a kʼaabaʼ» (Sal. 86:2; 86:11, NM).
2 Wa maʼ t-kʼubik k-óol tiʼ Jéeoba yéetel tuláakal k-puksiʼikʼaleʼ yaan baʼaxoʼob jeʼel u beetik u xuʼulul k-meyajtik yéetel chúukaʼan óolaleʼ. Wa maʼ t-kanáantikbaeʼ jach séeb jeʼel k-lúubul tiʼ kʼaakʼas tsʼíibolalobʼobeʼ. Kex tsʼoʼok u chúukpajal k-óol meyajt Dios ich talamiloʼobeʼ, jeʼel u káajal k-kaxtik chéen ayikʼalileʼ wa tak k-beetik upʼéel baʼax maʼ utstutʼaan Jéeobaiʼ. Le oʼolaleʼ táanil tiʼ k-aktáantik talamiloʼob wa uláakʼ táabsajiloʼobeʼ kʼaʼabéet k-ilik meyajtik Jéeoba yéetel tuláakal k-puksiʼikʼal. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Tiʼ tuláakal baʼax unaj u kanáantaʼaleʼ, maas jach kanáant a puksiʼikʼal, tumen tiʼ letiʼ u taalbal u sayabiloʼob le kuxtaloʼ» (Pro. 4:23, NM). Utiaʼal k-kanik bix jeʼel k-beetkeʼ, koʼox ilik baʼax úuch tiʼ utúul u profetaiʼ Judá, le ka túuxtaʼab tumen Jéeoba u yaʼal baʼax kun úuchul tiʼ le rey Jeroboamoʼ.
«Bíin in kaʼaj in tsʼáa tiʼ teech jumpʼéel siibal»
3. ¿Baʼax tu beetaj Jeroboam le ka aʼalaʼabtiʼ tumen le profeta baʼax kun úuchultiʼoʼ?
3 Máans ta tuukul le baʼax úuchoʼ. Le profeta túuxtaʼab tumen Diosoʼ tu yaʼalaj tiʼ le rey Jeroboam baʼax kun úuchultiʼ tumen tu beetaj u adorartaʼal mejen wakaxoʼob de oro tu reinoi Israel. Le reyaʼ jach tsʼíikilnaji yéetel tu yaʼalaj ka machaʼak le profetaoʼ. Baʼaleʼ Jéeobaeʼ tu kanáantaj. Tu séebaʼanileʼ , u kʼab le reyoʼ kʼaʼbanaji yéetel le altar tuʼux ku adorartaʼal le mejen wakaxoʼoboʼ xiixchaji. Le rey túunoʼ tu jáan kʼexaj bix u tuukul yéetel tu yaʼalaj tiʼ le profetaoʼ: «Kin kʼáat óoltik tiʼ teech ka payalchiʼinakech tin woʼolal tiʼ Yuumtsil a [Dios], utiaʼal ka utschajak in kʼab». Le profetaoʼ payalchiʼinaj tiʼ Jéeoba, ka utschaj u kʼab le reyoʼ (1 Rey. 13:1-6).
4. 1) ¿Baʼaxten jeʼel u páajtal k-aʼalikeʼ le baʼax tu yaʼalaj le reyoʼ tu tsʼáaj tuʼux u yeʼesik le profeta wa yaan u chúukpajal u yóoloʼ? 2) ¿Baʼax tu yaʼalaj le profeta tiʼ le reyoʼ?
4 Ka tsʼoʼokeʼ, le rey Jeroboamoʼ tu yaʼalaj tiʼ le profetaoʼ: «Koʼoten tin wéetel tin wotoch utiaʼal ka a jaant wa baʼax, bíin in kaʼaj in tsʼáa tiʼ teech jumpʼéel siibal» (1 Rey. 13:7). ¿Baʼax unaj u beetik le profetaoʼ? Kex bey tsʼoʼok u arrepentir le reyoʼ, ¿unaj wa u bin tu yéetel kex táant u yaʼalik baʼax kun úuchultiʼeʼ? (Sal. 119:113.) Jeroboameʼ jeʼel u páajtal u síik baʼaloʼob koʼojtak tiʼ u amigoʼobeʼ. Le oʼolaleʼ wa tu puksiʼikʼal le profeta yaan u tsʼíibolalil u yantal yaʼab baʼaloʼob tiʼeʼ, jach jeʼel u taaktal u yantaltiʼ le baʼaxoʼob tu yaʼalaj le rey u tsʼáaiktiʼoʼ. Baʼaleʼ Jéeobaeʼ u yaʼalmaj tiʼ le profetaoʼ: «Maʼ bíin a jaant waaj; mix a wukʼik jaʼ; mix a suut teʼ bej tuʼux taalechoʼ». Le oʼolal le profetaoʼ tu yaʼalaj tiʼ le reyoʼ: «Kex ka a tsʼáa tiʼ teen táankoch tiʼ [...] a jalaʼach najeʼ; maʼ bíin xiʼiken ta wéeteliʼ, mix bíin in jaant waaj, mix bíin in wukʼ jaʼ teʼ kúuchilaʼ». Ka tsʼoʼokeʼ le profetaoʼ lukʼ tu kaajil Betel, baʼaleʼ maʼ suunaj teʼ bej tuʼux taaloʼ (1 Rey. 13:8-10). Le baʼax tu chʼaʼatuklaj u beetik le profetaoʼ, ¿baʼax ku kaʼansiktoʼon yoʼolal le chúukaʼan óolaloʼ? (Rom. 15:4.)
Unaj u kiʼimaktal k-óol yéetel le baʼaxoʼob yantoʼonoʼ
5. ¿Baʼaxten k-aʼalik le u tsʼíiboltik máak ayikʼaliloʼ jeʼel u beetik u xuʼulul u yeʼesik chúukaʼan óolaleʼ?
5 Kex maʼ t-tsʼáaik cuentaeʼ k-tsʼíiboltik ayikʼalileʼ jeʼel u beetik u xuʼulul k-eʼesik chúukaʼan óolaleʼ. ¿Jach wa tu jaajil k-creertik Jéeobaeʼ yaan u tsʼáaiktoʼon tuláakal le baʼax kʼaʼabéettoʼonoʼ? (Mat. 6:33; Heb. 13:5.) ¿Jeʼel wa u páajtal k-kuxtal chéen yéetel le baʼaxoʼob yantoʼonoʼ? ¿Wa k-ilik k-beetik tuláakal le ku páajtal utiaʼal u yantaltoʼon yaʼab baʼaloʼob kex chéen utiaʼal u chan súutuk? (Xokaʼak Filiposiloʼob 4:11-13.) ¿K-tsʼáaik wa juntséelil k-maas meyajtik Jéeoba tumen k-kaxtik u yantaltoʼon yaʼab baʼaloʼob? ¿K-tsʼáaik wa táanil ichil k-kuxtal k-meyajtik Jéeoba? Le baʼaxoʼob ken k-núukoʼ yaan u yeʼeskoʼob wa táan meyajtik Jéeoba yéetel u jaajil k-óol. Le apóstol Pablooʼ tu yaʼalaj: «Le oksaj óolaloʼ jumpʼéel nojoch náajal baʼaleʼ utiaʼal le máax kiʼimak u yóol yéetel le baʼax yantiʼoʼ. Tumen mix baʼal t-taasaj way yóokʼol kaabeʼ, mix baʼal xan ku páajtal k-bisik; baʼaleʼ wa yantoʼon janal yéetel nookʼeʼ, yéetel leloʼ unaj u kiʼimaktal k-óol» (1 Tim. 6:6-8).
6. ¿Baʼax jeʼel u yaʼalaʼal u tsʼaʼabaltoʼoneʼ, yéetel baʼax ken u yáantoʼon k-chʼaʼatukult wa yaan k-kʼamik?
6 Koʼox aʼalikeʼ k-patroneʼ ku yaʼalik u tsʼáaiktoʼon upʼéel meyaj maas maʼalob u náajalil yéetel jeʼel u maas taasiktoʼon utsiloʼobeʼ. Wa maʼ xaaneʼ ku yaʼalaʼaltoʼon ka xiʼikoʼon táanxel kaaj wa táanxel luʼumil utiaʼal u yantaltoʼon upʼéel meyaj maʼalob u boʼolil. Maʼ xaaneʼ jeʼel k-tuklikeʼ leloʼobaʼ jujumpʼéel utsiloʼob ku taal tiʼ Jéeoba. Baʼaleʼ táanil tiʼ k-chʼaʼatuklik baʼax ken k-beeteʼ, maʼalob ka k-il baʼax jach tu jaajil yaan t-puksiʼikʼal. Tsʼoʼoleʼ baʼax maas kʼaʼananeʼ ka k-il wa maʼ tu náachkuntkoʼon tiʼ Jéeoba le baʼax ken k-beetoʼ.
7. ¿Baʼaxten jach unaj k-luʼsik ichil k-puksiʼikʼal u tsʼíibolalil k-ayikʼaltal?
7 U yóokʼol kaab Satanaseʼ ku yilik ka k-tsʼíibolt yaʼab baʼaloʼob (xokaʼak 1 Juan 2:15, 16). Satanaseʼ u kʼáat ka náachchajkoʼon tiʼ Jéeoba, le beetik wa k-ilik yaan t-puksiʼikʼal u tsʼíibolalil ayikʼalileʼ unaj k-luʼskiʼ (Apo. 3:15-17). Jesuseʼ maʼ tu kʼamaj le reinoʼob aʼalaʼab u tsʼaʼabaltiʼ tumen Satanasoʼ (Mat. 4:8-10). Jesuseʼ ku yaʼaliktoʼon: «Kanáantabaʼex tiʼ u tsʼíiboltaʼal ayikʼalil, tumen u kuxtal máakeʼ maʼ tu taal tiʼ u yaʼabil le baʼaloʼob yantiʼoʼ» (Luc. 12:15). Wa chúukaʼan k-óoleʼ, yaan k-creertik yaan u yáantkoʼon Jéeoba yéetel maʼ ken k-beet chéen baʼax k-kʼáat.
Tuʼus tumen utúul chʼijaʼan profeta
8. ¿Baʼax beet u yeʼesik wa chúukaʼan u yóol le u profetai Judaoʼ?
8 Le u profetai Judaoʼ, jeʼel kaʼach u bin utsil tiʼ wa maʼ u jeʼelel le táan u suut tu yotochoʼ. Baʼaleʼ le maʼ sáam lukʼuk tu kaajil Beteloʼ úuch upʼéel baʼal tu beetaj u yeʼesik wa chúukaʼan u yóol tiʼ Jéeoba. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ «kajakbal kaʼach Betel juntúul [profeta] nuxib, u paalaleʼ taaloʼob ka tu tsikbaltajoʼob tuláakal le baʼax» úuch teʼ kʼiinoʼ. Le chʼijaʼan profetaoʼ tu yaʼalaj tiʼ u paalaloʼob ka u taasoʼob u burro utiaʼal ka xiʼik u chukpacht le profetaoʼ. Maʼ sáam tiʼ leloʼ, tu yilaj táan u jeʼelel yáanal upʼéel nuxiʼi cheʼ, ka tu yaʼalajtiʼ: «Koʼoten tin wotoch utiaʼal a jaant waaj tin wéetel». Le ka aʼalaʼabtiʼ maʼ kun bin tu yéeteleʼ, le chʼijaʼan profetaoʼ tu yaʼalaj: «Teen xaneʼ [profetaen], jeʼel bixechoʼ, juntúul u [ángel] Yuumtsileʼ tu yaʼalaj tiʼ teen ka in bisech tin wotoch ka in tsʼáa tiʼ teech baʼal a jaant yéetel a wukʼeʼ». Baʼaleʼ le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ chéen «táan kaʼach u tuʼusul» (1 Rey. 13:11-18).
9. ¿Baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal le ku tuusoʼoboʼ, yéetel máaxoʼob ku loobiltikoʼob?
9 Maʼ k-ojel baʼaxten le chʼijaʼan profetaoʼ bin u chukpach le u profetai Judaoʼ, baʼax k-ojleʼ chéen tuusnaji. Maʼ xaaneʼ tu káajbaleʼ le chʼijaʼan profetaoʼ chúukaʼan u yóol tiʼ Dios, baʼaleʼ teʼ súutukil jeʼeloʼ tuusnaji, tsʼoʼoleʼ leloʼ upʼéel baʼal jach u pʼekmaj Jéeoba (xokaʼak Proverbios 6:16, 17). Le máaxoʼob ku tuusoʼoboʼ ku náachtaloʼob tiʼ Jéeoba yéetel ku beetkoʼob xan u náachtal uláakʼ máakoʼob tiʼ.
Bin yéetel le chʼijaʼan profetaoʼ
10. ¿Baʼax tu beetaj u profetai Judá le ka aʼalaʼab tiʼ tumen le chʼijaʼan profeta ka xiʼik tu yéeteloʼ, yéetel bix biniktiʼ?
10 U profetai Judaeʼ unaj kaʼach u tsʼáaik cuenta chéen táan u tuʼusul. Unaj kaʼach u tuukul tiʼ lelaʼ: «Wa yaan uláakʼ baʼaxoʼob u kʼáat u yaʼalten Jéeobaeʼ, ¿baʼaxten tu túuxtaj u ángel u yaʼal tiʼ yaanal máak?». Tsʼoʼoleʼ jeʼel u páajtal kaʼach u kʼáatik tiʼ Jéeoba baʼax u kʼáat ka u beeteʼ, baʼaleʼ le Bibliaoʼ maʼatech u yaʼalik wa tu beetaj. Baʼaxeʼ ku yaʼalikeʼ «bin tu yéetel, jaani yéetel ukʼulnaj tu yotoch». Jéeobaeʼ maʼ maʼalob tu yilil le baʼax tu beetoʼ. Le táan kaʼach u suut Judá le profetaaʼ, jóokʼ utúul león teʼ bejoʼ ka kíimsaʼabi. ¡Jach túun yaj bix úuchik u xuʼulul u beetik u profetaiʼ! (1 Rey. 13:19-25.) *
11. ¿Baʼax baʼaloʼob maʼalobtak k-kanik tiʼ Ahías?
11 Baʼaleʼ le profeta Ahías (Ahíya), le máax túuxtaʼab u yéey Jeroboam utiaʼal ka u beet u reyiloʼ, chúukpaj u yóol tiʼ Dios tak ka chʼíiji. Tu chʼijaʼanil Ahías yéetel le ka pʼáat minaʼan u sáasiloʼ, Jeroboameʼ tu túuxtaj u yatan utiaʼal u kʼáatiktiʼ baʼax kun úuchul yéetel u chan hijo kʼojaʼanoʼ. Letiʼeʼ maʼ tu chʼaʼaj saajkil u yaʼalik yaan u kíimil le chan paaloʼ (1 Rey. 14:1-18). Ichil le yaʼabach utsiloʼob tu kʼamaj Ahiasoʼ, táakaʼan le úuchik u páajtal u tsʼíibtik jujumpʼéel baʼaloʼob yaan teʼ Bibliaoʼ. ¿Bix úuchik u meyaj le baʼax tu tsʼíibtoʼ? Ka máan kʼiineʼ le baʼax tu tsʼíibtoʼ meyajnaj tiʼ le sacerdote Esdrasoʼ (2 Cró. 9:29).
12-14. 1) ¿Baʼax k-kanik tiʼ le baʼax úuch tiʼ u profetai Judaoʼ? 2) Aʼal baʼax súutukiloʼob maʼalob ka tuukulnakoʼon tiʼ le tsolnuʼukoʼob ku tsʼáaik le ancianoʼoboʼ yéetel ka payalchiʼinakoʼon táanil tiʼ k-beetik wa baʼax.
12 Le Bibliaoʼ maʼatech u yaʼalik baʼaxten le u profetai Judaoʼ maʼ tu kʼáataj tiʼ Jéeoba wa maʼalob ka xiʼik janal yéetel ukʼul tu najil le chʼijaʼan profetaoʼ. Maʼ xaaneʼ le baʼax aʼalaʼabtiʼoʼ letiʼeʼ baʼax taak u beetik kaʼachoʼ. ¿Baʼax k-kanik tiʼ lelaʼ? K-kanikeʼ kʼaʼabéet k-jach creertik maʼalobtak tuláakal le baʼax ku kʼáatik Jéeoba ka k-beetoʼ. K-kanik xaneʼ kʼaʼabéet k-uʼuyik u tʼaan Jéeoba kex jeʼel baʼalak ka úuchkeʼ.
13 Yaan máaxoʼobeʼ chéen ku kʼamkoʼob le tsolnuʼukoʼob ku tuklikoʼob maʼaloboʼ. Koʼox aʼalikeʼ tiʼ utúul sukuʼuneʼ ku yaʼalaʼal u tsʼaʼabal upʼéel meyaj jeʼel u beetik u máansik chéen upʼíit súutukil yéetel u familia, maʼ u bin tiʼ tuláakal le muchʼtáambaloʼoboʼ yéetel maʼ u táakpajal teʼ kʼaʼaytajoʼ. Ken u kʼáat u yáantaj utúul ancianoeʼ, ku yaʼalaʼaltiʼeʼ, letiʼobeʼ maʼ tu yaʼalikoʼob tiʼ máak baʼax unaj u beetik utiaʼal u tsʼáaik baʼax kʼaʼabéet tiʼ u familia, tsʼoʼoleʼ ku yaʼalaʼaltiʼeʼ wa ku kʼamik le meyajoʼ jeʼel u náachtal tiʼ Dioseʼ. ¿Yaan wa u kʼamik chéen le baʼax tu yaʼalaj le anciano tu káajbaloʼ, wa yaan xan u tuukul tiʼ le baʼax tu yaʼalaj tu tsʼoʼokbaloʼ? U jaajileʼ baʼax maas kʼaʼanan ka u tukleʼ letiʼe talamiloʼob jeʼel u taasiktiʼ wa ku kʼamik le meyajoʼ.
14 Tuukulnakoʼon xan tiʼ lelaʼ. Maʼ xaaneʼ utúul kiikeʼ ku kʼáatik tiʼ utúul anciano wa maʼalob ka u pʼat u yíicham maʼ j-jaajkunajiʼ. Le ancianooʼ ku yaʼaliktiʼeʼ letiʼ unaj u chʼaʼatuklik baʼax unaj u beetik, tsʼoʼoleʼ ku xokiktiʼ jujumpʼéel tekstoʼob ku tʼaanoʼob tiʼ le talamilaʼ (1 Cor. 7:10-16). Le kiikaʼ, ¿yaan wa u tuukul tiʼ le baʼax aʼalaʼabtiʼ tumen le ancianooʼ? ¿Wa tsʼoʼok u chʼaʼatuklik u pʼatik u yíicham? Táanil tiʼ u beetik wa baʼaxeʼ maʼalob ka payalchiʼinak tiʼ Jéeoba utiaʼal u kaxtik u nuʼuktaj yéetel ka tuukulnak tiʼ le tsolnuʼuk ku tsʼáaik le Bibliaoʼ.
Maʼ unaj k-taasikba noj baʼaliliʼ
15. ¿Baʼax k-kanik tiʼ le baʼax úuch tiʼ u profetai Judaoʼ?
15 ¿Baʼax uláakʼ k-kanik tiʼ le baʼax tu beetaj u profetai Judaoʼ? Proverbios 3:5 ku yaʼalik: «Okes a wóol tiʼ Yuumtsil yéetel tuláakal a puksiʼikʼal maʼ a walab óoltik le naʼat yaan tiʼ techoʼ». Le profetaaʼ maʼ tu kʼubaj u yóol tiʼ Jéeoba jeʼex tu káajbaleʼ, baʼaxeʼ chéen tu beetaj le baʼax ku tuklik maʼaloboʼ. Yoʼolal le baʼax tu beetaʼ kíimi yéetel xuʼul u lúubul utsil tiʼ Dios. Le baʼax úuchaʼ, ku kaʼansiktoʼon baʼaxten jach kʼaʼabéet u chúukpajal k-óol tiʼ Jéeoba bey xan k-eʼesik kabal óolal.
16, 17. ¿Baʼax kun áantkoʼon utiaʼal maʼ u xuʼulul u chúukpajal k-óol tiʼ Jéeoba?
16 K-puksiʼikʼaleʼ chéen ku kaxtik u yutsil yéetel jeʼel u túulchʼintkoʼon k-beet baʼax maʼ maʼalobeʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Minaʼan uláakʼ baʼal ku tuus yéetel sen kʼasaʼaneʼ jeʼel bix u puksiʼikʼal wíinikeʼ» (Jer. 17:9). Utiaʼal maʼ u xuʼulul u chúukpajal k-óol tiʼ Jéeobaeʼ, unaj k-ilik k-pʼatik le úuchben kuxtal ku beetik k-taasikba noj baʼaliloʼ yéetel ku beetik xan k-tuklik maʼ kun úuchultoʼon mix baʼal wa k-beetik baʼax maʼ utstutʼaan Jéeobaiʼ. Tsʼoʼoleʼ unaj k-búukbesikba yéetel le túumben kuxtal «beetaʼan jeʼel bix u kʼáat Jajal Dioseʼ yéetel ku chíikbesaʼal yéetel jumpʼéel kuxtal tu jaajil toj» (xokaʼak Efesoiloʼob 4:22-24).
17 Proverbios 11:2 ku yaʼalik: «Le ojéelajoʼ tiʼ yaan yéetel le kabal óoloʼoboʼ». Wa k-eʼesik kabal óolal yéetel k-kʼubik k-óol tiʼ Jéeobaeʼ, maʼ ken k-chʼaʼatukult k-beetik upʼéel baʼax maʼ tubeeliʼ. Jeʼex ken lúubuk u yóol máakeʼ, maʼ xaaneʼ jeʼel u chʼaʼatuklik u beetik baʼax maʼ maʼalobeʼ (Pro. 24:10). Maʼ xaaneʼ yaan kʼiineʼ k-uʼuyik bey tsʼoʼok k-kaʼanaleʼ yéetel ku káajal k-tuklik tsʼoʼok k-beetik tuláakal le ku páajtal utiaʼal k-meyajtik Diosoʼ, yéetel beoraaʼ k-tuklik uláakʼ sukuʼunoʼob unaj u beetkoʼob. Maʼ xaan xaneʼ jeʼel u káajal k-tsʼíiboltik k-kuxtal jeʼex u maasil máakoʼoboʼ. Baʼaleʼ wa mantatsʼ k-ilik k-beetik yaʼab «tiʼ u meeyjul Yuumtsil[eʼ]», yaan k-kanáantik k-puksiʼikʼal (Luc. 13:24; 1 Cor. 15:58).
18. ¿Baʼax unaj k-beetik wa ku talamtal k-chʼaʼatuklik baʼax ken k-beete?
18 Maʼ xaaneʼ yaan kʼiineʼ ku kʼaʼabéettal k-chʼaʼatuklik wa yaan k-beetik wa baʼax yéetel maʼ k-ojel wa unaj k-beetkiʼ. ¿Yaan wa k-beetik chéen tumen k-tuklik maʼ kʼaasiʼ? Ken yanaktoʼon upʼéel talamil beyaʼ, maʼalob ka k-kʼáat u yáantaj Jéeoba. Santiago 1:5 ku yaʼalik: «Wa juntúul tiʼ teʼex ku bineltik naʼat tiʼeʼ, u kʼáat tiʼ Jajal Dios, Jajal Dioseʼ bíin u tsʼáa tiʼ». Jéeobaeʼ yaan u tsʼáaiktoʼon u kiliʼich muukʼ utiaʼal u yáantkoʼon k-chʼaʼatukult beet baʼax maʼalob (xokaʼak Lucas 11:9, 13).
Maʼ u xuʼulul k-eʼesik chúukaʼan óolal
19, 20. ¿Baʼax unaj k-chʼaʼatuklik k-beetik?
19 Le ka xuʼul u meyajtaʼal Jéeoba tumen Salomoneʼ, tu tsʼáaj xan tuʼux u yeʼesik le israelitaʼob wa yaan u chúukpajal u yóoloʼob tiʼ Diosoʼ. U jaajileʼ yaʼab tiʼ letiʼobeʼ xuʼul u meyajtkoʼob Jéeoba, baʼaleʼ jujuntúuloʼobeʼ chúukpaj u yóoloʼob tiʼ.
20 Sáamsamaleʼ yaan baʼaxoʼob unaj k-chʼaʼatuklik k-beetik ku tsʼáaik tuʼux k-eʼesik wa chúukaʼan k-óol tiʼ Jéeoba, yéetel jeʼex le israelitaʼob tu yeʼesoʼob chúukaʼan óolaloʼ, toʼon xaneʼ jeʼel u páajtal k-tsʼoʼokbesik le baʼax ku yaʼalik Jéeobaoʼ. Le oʼolaleʼ, maʼ u xuʼulul u chúukpajal k-óol tiʼ Jéeoba yéetel tuláakal k-puksiʼikʼal; wa k-beetik beyoʼ, letiʼeʼ mantatsʼ ken u tsʼáatoʼon yaʼab utsiloʼob (2 Sam. 22:26).
[Tsolajiloʼob]
^ xóot’ol 10 Le Bibliaoʼ maʼatech u yaʼalik wa Jéeobaeʼ tu beetaj u kíimil le chʼijaʼan profeta yoʼolal le baʼax tu beetoʼ.
¿Baʼax jeʼel a núukikeʼ?
• ¿Baʼaxten unaj k-luʼsik t-puksiʼikʼal u tsʼíibolalil k-ayikʼaltal?
• ¿Baʼax kun áantkoʼon utiaʼal maʼ u xuʼulul u chúukpajal k-óol tiʼ Jéeoba yéetel utiaʼal maʼ k-beetik baʼax u pʼekmaj?
• ¿Bix u yáantkoʼon le kabal óolal utiaʼal u chúukpajal k-óol tiʼ Jéeobaoʼ?
[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 9]
¿Ka tsʼíiboltik wa u yantaltech ayikʼaliloʼob?
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 10]
¿Ka chʼaʼik wa en cuenta le tsolnuʼukoʼob ku tsʼaʼabaltech yéetel le Bibliaoʼ?