¿Yaan wa a weʼesik toj kuxtal kex ka a aktáant jeʼel baʼaxak talamileʼ?

«Yaan in bisik upʼéel toj kuxtal tuláakal u kʼiiniloʼob in kuxtal.» (JOB 27:5, NM.)

1, 2. 1) ¿Baʼax unaj k-beetik wa k-kʼáat ka yanaktoʼon upʼéel toj kuxtal? 2) ¿Baʼax kʼáatchiʼiloʼob kun núukbil teʼ xookaʼ?

KOʼOX aʼalikeʼ táan a tuklik a beetik a wotoch. Le bix a kʼáat a beetoʼ jach maʼalob yéetel jatsʼuts, tsʼoʼoleʼ ku joʼopʼol a tuklik xan bix kan kajtal yéetel a familiaiʼ. Baʼaleʼ utiaʼal ka béeychajak le baʼax ka tuklikoʼ unaj a tsʼáaik a wóol a beete, a máan kajtaliʼ yéetel a kanáantik.

² Bey xan unaj u beetik máak utiaʼal ka yanak upʼéel toj kuxtal tiʼoʼ. U kuxtal máak beyaʼ jach kʼaʼanan yéetel ku taasiktoʼon yaʼab utsiloʼob bey xan tiʼ k-familia. Baʼaleʼ maʼ chéen unaj k-aʼalik k-kʼáat ka yanaktoʼon upʼéel toj kuxtaliʼ, unaj k-tsʼáaik k-óol utiaʼal ka yanaktoʼon. U beetaʼal upʼéel najeʼ maʼ chéen chʼaʼabiliʼ yéetel ku bisik yaʼab taakʼin (Luc. 14:28, 29). U yantal upʼéel toj kuxtal tiʼ máakeʼ maʼ chéen chʼaʼabil xaniʼ tumen ku bisik yaʼab tiempo yéetel kʼaʼabéet u jach tsʼáaik u yóol máakiʼ, baʼaleʼ maʼ chéen kuneliʼ. Teʼ xookaʼ yaan k-núukik le óoxpʼéel kʼáatchiʼobaʼ: ¿Baʼax kʼaʼabéet tiʼ máak utiaʼal ka yanak upʼéel toj kuxtal tiʼ? ¿Bix jeʼel k-eʼesik toj kuxtal kex ka k-aktáant jeʼel baʼaxak talamileʼ? ¿Jeʼel wa u páajtal u kaʼa antal upʼéel toj kuxtal tiʼ le máaxoʼob tsʼoʼok u kʼebantaloʼoboʼ?

¿Baʼax kʼaʼabéet tiʼ máak utiaʼal ka yanak upʼéel toj kuxtal tiʼ?

3, 4. 1) ¿Bix u yáantkoʼon Jéeoba utiaʼal ka yanaktoʼon upʼéel toj kuxtal? 2) Le baʼax tu beetaj Jesusoʼ, ¿bix u yáantkoʼon utiaʼal ka yanaktoʼon upʼéel toj kuxtal?

³ Jeʼex t-ilaj teʼ xook máanikoʼ, Jéeobaeʼ u kʼáat ka k-chʼaʼatukult wa yaan u yantaltoʼon upʼéel toj kuxtal wa maʼ. Wa k-chʼaʼatuklik u yantaltoʼoneʼ, Dioseʼ yaan u yáantkoʼon. Jach beyoʼ, Jéeobaeʼ ku kaʼanskoʼon utiaʼal ka chúukpajak k-óol meyajte yéetel ku tsʼáaiktoʼon u kiliʼich muukʼ utiaʼal ka k-beet baʼax u kʼáat (Luc. 11:13). Tsʼoʼoleʼ ku kanáantik le máaxoʼob chúukaʼan u yóoloʼob tiʼoʼ utiaʼal maʼ u náachtaloʼob tiʼ (Pro. 2:7).

⁴ ¿Baʼax tsʼoʼok u beetik Jéeoba utiaʼal u kaʼanskoʼon? Yáaxeʼ, tu túuxtaj u Hijo way Luʼumeʼ. Jesuseʼ mantatsʼ tu beetaj baʼax utstutʼaan u Taata; tsʼoʼoleʼ tu yuʼubaj u tʼaan tak tu yorai u kíimil (Fili. 2:8, NM). Tak tiʼ le súutukil taʼaytak u kíimsaʼaloʼ, Jesuseʼ tu yaʼalaj tiʼ u Taata: «Maʼ u beetaʼal le baʼax  in kʼáat teneʼ, baʼaleʼ le baʼax a kʼáat techeʼ» (Luc. 22:42). Cada utúul tiʼ toʼoneʼ unaj u tukultik lelaʼ: «¿Bey wa xan in tuukuloʼ?». Wa k-kʼáat ka yanaktoʼon upʼéel toj kuxtaleʼ, unaj k-uʼuyik u tʼaan Jéeoba yéetel u jaajil k-óol. Koʼox ilik tiʼ baʼax súutukiloʼob jach kʼaʼanan k-uʼuyik u tʼaan Jéeoba.

5, 6. 1) ¿Bix tu yeʼesil David unaj u kanáantik máak maʼ u lúubul tiʼ baʼaloʼob kʼaastak kex ka yanak tu juunal? 2) ¿Tiʼ baʼaxoʼob unaj u kanáantkuba máak ken pʼáatak tu juunal?

⁵ Yáaxeʼ, unaj k-kanáantik maʼ k-lúubul tiʼ baʼax kʼaas kex mix máak ilkoʼon. Le rey Davidoʼ tu yeʼesaj baʼaxten jach kʼaʼanan u beetik máak beyoʼ (xokaʼak Salmo 101:2). Tumen rey kaʼacheʼ, óoliʼ maʼatech u pʼáatal tu juunal, tsʼoʼoleʼ mantatsʼ tiaʼan tu táan yaʼabkach máakoʼobeʼ (ketaʼak yéetel Salmo 26:12). Tiʼ súutukiloʼob beyoʼ, unaj u yeʼesik kaʼach tiʼ le kaaj bix unaj xan u kuxtaloʼoboʼ (Deu. 17:18, 19). Baʼaleʼ, letiʼeʼ u yojel kaʼach unaj u yantal upʼéel toj kuxtal tiʼ tak ken pʼáatak tu juunal tu «jalaʼach naj[il]». ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon lelaʼ?

⁶ Teʼ Salmo 101:3 Davideʼ tu yaʼalaj: «Mix bikʼin bíin in tsʼáa in paakat utiaʼal in beetik loolob baʼaloʼob». Teʼ kʼiinoʼobaʼ maas séeb jeʼel u lúubul máak tiʼ u chaʼantaʼal baʼaloʼob kʼaastak, maases wa chéen tu juunal yaneʼ. Le Internetoʼ tsʼoʼok u suut upʼéel táabsajil utiaʼal yaʼab sukuʼunoʼob tumen séeb jeʼel u beetik u chaʼantaʼal chaknuulil yéetel baʼaloʼob subtsiltakeʼ. Wa ka joʼopʼok u chaʼantik máak baʼaloʼob beyaʼ, ¿jeʼel wa u yaʼalik táan u beetik le baʼax ku chʼaʼachiʼitaʼal teʼ Salmo 101:3? U chaʼantaʼal chaknuulileʼ ku kʼaskúuntik u tuukul máak, ku beetik u yantal kʼaakʼas tsʼíibolaloʼob tiʼ, ku kʼaskúuntik u conciencia yéetel ku beetik u yantal talamil ichil le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ (Pro. 4:23; 2 Cor. 7:1; 1 Tes. 4:3-5).

7. ¿Baʼax tekstoi jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal ka yanaktoʼon upʼéel toj kuxtal le ken yanakoʼon t-juunaleʼ?

⁷ U jaajileʼ kex t-juunal yanoʼoneʼ, Jéeobaeʼ mantatsʼ u yojel baʼax táan k-beetik (xokaʼak Salmo 11:4). Chéen tukult bukaʼaj wal ku kiʼimaktal u yóol ken u yil maʼ t-lúubul tiʼ le táabsajiloʼoboʼ yéetel ken k-tsʼoʼokbes le baʼax tu yaʼalaj Jesús teʼ Mateo 5:28. Le oʼolaleʼ, jach upuliʼ maʼ unaj a chaʼantik chaknuuliliʼ, tumen leloʼ jeʼel u beetik a lúubul tiʼ kʼebaneʼ. Maʼ a chaʼantik wa a xokik baʼaloʼob subtsiltak jeʼex le chaknuuliloʼ tumen leloʼ jeʼel u kʼaskúuntik le toj kuxtal yantechoʼ.

8, 9. 1) ¿Baʼax talamil tu aktáantaj Daniel yéetel le óoxtúul hebreoʼoboʼ? 2) Le táankelmoʼoboʼ, ¿bix jeʼel u kiʼimakkúuntkoʼob u yóol Jéeoba bey xan le sukuʼunoʼoboʼ?

⁸ U kaʼapʼéeleʼ, unaj u yantaltoʼon upʼéel toj kuxtal yéetel k-beetik baʼax u kʼáat Dios ken yanakoʼon yéetel le máaxoʼob maʼatech u meyajkoʼob Jéeobaoʼ. Tuukulnakoʼon tiʼ Daniel yéetel le óoxtúul hebreoʼob bisaʼaboʼob Babiloniaoʼ. Letiʼobeʼ kʼuchoʼob tu yiknal máakoʼob maʼ u yojloʼob mix baʼal yoʼolal Jéeobaiʼ. Le ka aʼalaʼabtiʼob ka u jaantoʼob le baʼaloʼob ku yaʼalik le Ley maʼ unaj u jaantaʼaloʼ, letiʼobeʼ jeʼel kaʼach u chʼaʼatuklik u jaantkoʼobeʼ tumen maʼ táan u yilaʼaloʼob tumen  u taataʼob mix tumen le sacerdoteʼoboʼ. Kex beyoʼ Dioseʼ táan kaʼach u yilik baʼax ku beetkoʼob. Le oʼolal tu chʼaʼatukloʼob u beetkoʼob baʼax u kʼáat Jéeoba kex u yojloʼob jeʼel tak u kíimsaʼaloʼob tu yoʼolaleʼ (Dan. 1:3-9).

⁹ Bejlaʼa xaneʼ le táankelem paalaloʼob ku meyajkoʼob Diosoʼ ku beetkoʼob baʼax u kʼáat Jéeoba kex ka aʼalaʼak baʼal tiʼob tumen u yéet táankelmiloʼob. Le oʼolal xiʼipal wa x-chʼúupal, ken a kanáant maʼ a drogarkaba, maʼ a poochʼil yéetel maʼ a lúubul tiʼ núupkʼebaneʼ táan u wuʼuyik baʼax ku yaʼalik Jéeoba, yéetel leloʼ ku yeʼesik jach tu jaajil yantech upʼéel toj kuxtal. Tsʼoʼoleʼ maʼ chéen teech ken a jóoʼs u yutsiliʼ, yaan a kiʼimakkúunsik u yóol Jéeoba bey xan le sukuʼunoʼoboʼ (Sal. 110:3).

10. 1) ¿Baʼax tsʼoʼok u tuklik jujuntúul táankelmoʼob yoʼolal le núupkʼebanoʼ? 2) Le máaxoʼob yantiʼob upʼéel toj kuxtaloʼ, ¿bix u yilkoʼob le u núupkʼebantal máakoʼ?

¹⁰ U yóoxpʼéeleʼ, unaj k-uʼuyik u tʼaan Jéeoba le ken yanakoʼon yéetel máax maʼ k-núupiʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik jach upuliʼ maʼ maʼalob u núupkʼebantal máakiʼ. Baʼaleʼ, maʼ xaaneʼ yaan máaxoʼob tsʼoʼok u beetkoʼob baʼaloʼob kʼaastak ku yaʼalikoʼob maʼ kʼebaniʼ. Jujuntúul táankelem paalaloʼobeʼ tsʼoʼok u masturbarkoʼob le máax yéetel yanoʼoboʼ wa tsʼoʼok u beetkoʼob baʼaloʼob kʼaastak yéetel u chiʼob (sexo oral), yéetel tsʼoʼok u yaʼalikoʼob maʼ kʼebaniʼ tumen maʼ bin núupchilajoʼobiʼ. Baʼaleʼ le táankelmoʼobaʼ maʼ u kʼáat u chʼaʼob en cuenta ken meyajnak teʼ Biblia le tʼaan núupkʼebanoʼ táakaʼan xan le baʼaloʼob kʼaastakaʼ, yéetel le máaxoʼob beetik le baʼaloʼobaʼ jeʼel u jóoʼsaʼaloʼob ichil u kaajal Jéeobaeʼ. * Yéetel u maas kʼaasileʼ, le táankelmoʼobaʼ maʼ tu lúubuloʼob utsil tiʼ Jéeoba. Le máaxoʼob jach tu jaajil yantiʼob upʼéel toj kuxtaloʼ maʼ tu páaʼtikoʼob ka jach aʼalaʼak tumen le Biblia baʼax unaj u beetkoʼob wa baʼax maʼ unaj u beetkoʼobiʼ. Maʼ xaan tu káajal u beetkoʼob baʼaloʼob jeʼel u beetik u kʼebantaloʼobeʼ. Maʼ chéen ku kanáantkubaʼob tumen jeʼel u jóoʼsaʼaloʼob ichil le múuchʼuliloʼ, baʼaxeʼ tumen u yojloʼob Jéeobaeʼ u pʼekmaj le baʼaloʼobaʼ yéetel tumen maʼ u kʼáat u beetoʼob u yaatal u yóoliʼ. Le oʼolal le máaxoʼob yantiʼob upʼéel toj kuxtaloʼ, ku kanáantkoʼob maʼ u beetkoʼob baʼaloʼob kʼaastak yéetel ku náachtaloʼob tiʼ le núupkʼebanoʼ (1 Cor. 6:18). Bey u yeʼesik máak yaan upʼéel toj kuxtal tiʼoʼ.

Unaj k-eʼesik yantoʼon upʼéel toj kuxtal kex ka k-aktáant jeʼel baʼaxak talamileʼ

11. ¿Baʼaxten mantatsʼ unaj k-uʼuyik u tʼaan Jéeoba? Ketej.

¹¹ Jeʼex tsʼoʼok k-ilkoʼ, wa k-kʼáat ka yanaktoʼon upʼéel toj kuxtaleʼ mantatsʼ unaj k-uʼuyik u tʼaan Jéeoba. Maʼ xaaneʼ u yuʼubaʼal tʼaan chéen utéeneʼ maʼ noj baʼal u yilaʼaliʼ, baʼaleʼ wa mantatsʼ k-uʼuyik tʼaaneʼ leloʼobaʼ ku yaʼabtaloʼob tu táan Jéeoba. Utiaʼal k-maas naʼatkeʼ, koʼox tʼaan tiʼ upʼéel ladrillo. Chéen upʼéeleʼ bey maʼ nojoch baʼaleʼ, baʼaleʼ wa k-takʼik yaʼabeʼ jeʼel u páajtal k-beetik upʼéel najeʼ. Jeʼex le ladrillooʼ wa mantatsʼ k-uʼuyik u tʼaan Dioseʼ yaan xan u yantaltoʼon upʼéel toj kuxtal bey upʼéel jatsʼuts yéetel nojoch najeʼ (Luc. 16:10).

12. ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le baʼax tu beetaj David le ka tu aktáantaj talamiloʼoboʼ?

 ¹² Le ken chúukpajak k-óol aktáant le talamiloʼob yéetel le chʼaʼapachtajiloʼ, k-eʼesik yantoʼon upʼéel toj kuxtal. Koʼox ilik baʼax tu beetaj David. Tu táankelmileʼ chʼaʼapachtaʼab tumen Saúl, le rey yéeyaʼab tumen Jéeobaoʼ. Teʼ kʼiinoʼoboʼ, Sauleʼ tsʼoʼok kaʼach u náachtal tiʼ Jéeoba yéetel jach u pʼekmaj David tumen tiʼ yaan Dios tu yéeteleʼ. Kex beyoʼ Sauleʼ maʼ xuʼul u beetik u reyiliʼ, tsʼoʼoleʼ yéetel u soldadoiloʼob Israeleʼ bin u chʼaʼapacht David. ¿Tsʼíikilnaj wa David tumen maʼ séeb luʼsaʼab tumen Jéeoba le baʼax ku muʼyajtikoʼ? ¿Tu tuklaj wa chéen kunel u chúukpajal u yóol tiʼ Dios? Maʼatech. Baʼaxeʼ tu yeʼesaj tsiikil tiʼ Saúl tumen Jéeoba tsʼaamil u beet u reyil (1 Sam. 24:2-7).

13. ¿Bix jeʼel k-eʼesik yantoʼon upʼéel toj kuxtal le ken beetaʼaktoʼon wa baʼax maʼ maʼalob tumen utúul sukuʼuneʼ?

¹³ ¿Máasaʼ jach maʼalob le baʼax k-kanik tiʼ Davidoʼ? Tumen kʼeban wíinik tuláakal le máaxoʼob yanoʼob ichil le múuchʼuliloʼ, jujuntúul sukuʼunoʼobeʼ maʼ xaaneʼ jeʼel u beetkoʼob baʼaloʼob maʼ jach tubeeleʼ, jeʼel u tratarkoʼon kʼaaseʼ wa jeʼel tak u náachtaloʼob tiʼ Dioseʼ. Baʼaleʼ ku taasiktoʼon kiʼimak óolal k-ojéeltik le máaxoʼob yanoʼob ichil u kaajal Jéeobaoʼ maʼ kun xuʼulul u meyajtikoʼob (Isa. 54:17). ¿Baʼax ken k-beet wa yaan utúul sukuʼun ku tratarkoʼon kʼaas wa ku beetik baʼax maʼ maʼalobiʼ? Wa maʼ t-saʼatsik le baʼax tu beetajtoʼonoʼ, jeʼel k-náachtal tiʼ u kaajal Jéeobaeʼ. Le baʼax ku beetik u maasiloʼ maʼ unaj u beetik k-kʼuuxil yéetel Jéeobaiʼ mix u xuʼulul k-meyajtikiʼ (Sal. 119:165). Le ken chúukpajak k-óol aktáant le talamiloʼobaʼ, k-eʼesik yantoʼon upʼéel toj kuxtal.

14. Le máaxoʼob yantiʼob upʼéel toj kuxtaloʼ, ¿baʼax ku beetkoʼob ken chʼaʼatuklaʼak u beetaʼal wa baʼax tumen u kaajal Jéeoba bey xan ken kaʼansaʼak upʼéel túumben baʼal?

¹⁴ Uláakʼ bix k-eʼesik yantoʼon upʼéel toj kuxtaleʼ, letiʼe maʼ k-tʼaan kʼaas tiʼ le túumben baʼaloʼob ku chʼaʼatuklaʼal u beetaʼal tu kaajal Jéeobaoʼ. Maʼ u tuʼubultoʼoneʼ le ken k-beet le baʼax ku yaʼaliktoʼon u kaajal Diosoʼ táan xan k-uʼuyik xan u tʼaan. Bejlaʼeʼ Jéeobaeʼ jach táan u yeʼesik u yutsil tiʼ u kaajal yéetel yaʼab máakoʼob táan u yookloʼob jeʼex mix utéen ilaʼakeʼ (Isa. 2:2-4). Le oʼolal ken kaʼansaʼaktoʼon upʼéel túumben bix u naʼataʼal upʼéel teksto wa ken chʼaʼatuklaʼak bix kun beetbil wa baʼaxeʼ, unaj k-kʼamikoʼob. U jaajileʼ jach jatsʼuts u yilaʼal bix u bin u maas yaʼabtal le baʼax ku kaʼansik Jéeoba tiʼ u kaajaloʼ (Pro. 4:18). Le oʼolal wa talam k-ilik k-beetik le túumben baʼax tsʼoʼok u chʼaʼatuklaʼaloʼ, unaj k-kʼáatik tiʼ Jéeoba ka u yáantoʼon k-kʼame, yéetel unaj k-ilik maʼ u xuʼulul k-uʼuyik u tʼaan bey xan u yantaltoʼon upʼéel toj kuxtal.

¿Jeʼel wa u kaʼa antal upʼéel toj kuxtal tiʼ le máaxoʼob tsʼoʼok u kʼebantaloʼoboʼ?

15. ¿Chéen máax jeʼel u beetik u xuʼulul u yantal upʼéel toj kuxtal tiʼ máakeʼ?

¹⁵ Le máaxoʼob tsʼoʼok u lúubloʼob tiʼ upʼéel nojoch kʼebanoʼ, ¿jeʼel wa u páajtal u kaʼa antaltiʼob upʼéel toj kuxtaleʼ? ¿Máasaʼ jach unaj k-chʼaʼik en cuenta le kʼáatchiʼaʼ? Jeʼex t-ilaj teʼ xook máanikoʼ utiaʼal k-lúubul utsil tiʼ Dios yéetel utiaʼal ka yanaktoʼon le kuxtal minaʼan u xuuloʼ, unaj u yantaltoʼon upʼéel toj kuxtal.  Maʼ u tuʼubultecheʼ chéen ta juunal jeʼel a kʼaskúuntik a toj kuxtaleʼ. Tumen u yojel jach jeʼel u yúuchul lelaʼ, Jobeʼ tu yaʼalaj: «Yaan in bisik upʼéel toj kuxtal tuláakal u kʼiiniloʼob in kuxtal» (Job 27:5, NM). Wa k-tuukul jeʼex Job yéetel maʼ k-náachtal tiʼ Jéeobaeʼ, mantatsʼ kun antaltoʼon upʼéel toj kuxtal (Sant. 4:8).

16, 17. 1) ¿Baʼax maʼ unaj u beetik utúul máax tsʼoʼok u kʼebantaliʼ? 2) ¿Baʼax túun unaj u beetik le máax tsʼoʼok u kʼebantaloʼ?

¹⁶ Kex beyoʼ yaan sukuʼunoʼob ku xuʼulul u yantaltiʼob upʼéel toj kuxtal. Jeʼex tu kʼiinil le apostoloʼoboʼ, teʼ kʼiinoʼobaʼ jujuntúul sukuʼunoʼobeʼ tsʼoʼok xan u kʼebantaloʼob. Wa tsʼoʼok u yúuchultech beyoʼ, ¿u kʼáat wa túun u yaʼal upuliʼ maʼ tu páajtal u kaʼa antaltech upʼéel toj kuxtal? Maʼatech. ¿Baʼax túun jeʼel u páajtal a beetkeʼ? Táanil tiʼ k-núukik le kʼáatchiʼaʼ, yáaxeʼ koʼox ilik baʼax maʼ unaj a beetkiʼ. U suukaʼanileʼ, le máaxoʼob ku lúubuloʼob tiʼ upʼéel kʼebaneʼ maʼatech u yaʼalikoʼob tiʼ mix máak, mix tiʼ u taataʼob, mix tiʼ le ancianoʼoboʼ. Baʼaleʼ le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Máax ku muklik kʼebaneʼ, maʼ bíin xiʼik utsil tiʼiʼ; baʼaleʼ máax ku [yaʼalik] yéetel ku pʼatikeʼ bíin saʼatsaʼak u siʼipil» (Pro. 28:13). Le máax ku taʼakik u kʼebaneʼ maʼ maʼalob le baʼax ku beetkoʼ yéetel chéen táan u tuskuba, tumen maʼ tu páajtal u taʼakaʼal mix baʼal tiʼ Jéeoba (xokaʼak Hebreob 4:13). Uláakʼoʼobeʼ ku yeʼeskoʼob bey táan u meyajtkoʼob Dioseʼ baʼaleʼ táan u beetkoʼob baʼaloʼob kʼaastak. Le máax beetik beyaʼ minaʼan upʼéel toj kuxtal tiʼ. Jéeobaeʼ maʼatech u kʼamik le adoración ku tsʼaʼabaltiʼ tumen le máaxoʼob ku kʼebantaloʼoboʼ yéetel kʼaas u lúubuloʼob tiʼ (Pro. 21:27, NM; Isa. 1:11-16).

¹⁷ Le ken lúubuk utúul sukuʼun tiʼ upʼéel kʼebaneʼ unaj u tsʼáaik u yojéelt le ancianoʼoboʼ. Jéeobaeʼ u tsʼaamaj le ancianoʼob utiaʼal ka u yáant le máaxoʼob tsʼoʼok u kʼebantaloʼoboʼ (xokaʼak Santiago 5:14). Maʼ chʼaʼik saajkil a waʼal le baʼax kʼaas tsʼoʼok a beetik chéen tumen ka tuklik yaan a jóoʼsaʼal ichil u kaajal Jéeobaoʼ. Lelaʼ jeʼel u páajtal k-ketik yéetel upʼéel nojoch kʼojaʼanileʼ, ¿jeʼel wa a waʼalik maʼ a kʼáat ka tsʼaʼabaktech upʼéel inyección wa ka operartaʼakech chéen tumen saajkecheʼ? (Heb. 12:11.)

18, 19. 1) Le baʼax úuch tiʼ Davidoʼ, ¿bix u yeʼesik jeʼel u kaʼa antal tiʼ máak upʼéel toj kuxtal kex ka kʼebanchajkeʼ? 2) ¿Baʼax unaj k-chʼaʼatuklik k-beetik cada utúul tiʼ toʼon?

¹⁸ ¿Jeʼel wa u páajtal u kaʼa natsʼkuba tiʼ Jéeoba le máax tsʼoʼok u kʼebantaloʼ? ¿Jeʼel wa u páajtal u kaʼa yantaltiʼ upʼéel toj kuxtaleʼ? Koʼox kaʼa ilik le baʼax úuch tiʼ Davidoʼ. Letiʼeʼ tu tsʼíiboltaj utúul koʼolel tsʼokaʼan u beel, núupkʼebanchaj tu yéetel tsʼoʼoleʼ tu túuxtaj kíimsbil u yíicham. Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ Davideʼ tsʼoʼok u pʼáatal maʼ u jach yaabilmaj Dios jeʼex kaʼacheʼ. Baʼaleʼ, lelaʼ maʼ u kʼáat u yaʼal wa maʼ tu páajtal u kaʼa natsʼkuba kaʼach tiʼ Jéeobaiʼ. U jaajileʼ unaj kaʼach u castigartaʼal yoʼolal le baʼax tu beetoʼ. Baʼaleʼ, tumen jach tu jaajil u yóol arrepentirnajeʼ Jéeobaeʼ tu perdonartaj. Davideʼ tu tsʼáaj cuenta jach upuliʼ maʼ maʼalob le baʼax tu beetoʼ, tu kʼexaj bix u tuukul yéetel tuláakal u kʼiiniloʼob u kuxtaleʼ tu beetaj le baʼax u kʼáat Diosoʼ. Le bix úuchik u kuxtaloʼ tu yeʼesaj jach jaaj le baʼax ku yaʼalik Proverbios 24:16 yoʼolal le máax ku beetik baʼax utsoʼ: «Kex lúubuk siete utéeneleʼ, bíin líikʼik [...] tu kaʼatéen». Le ka tsʼoʼok u kíimil rey Davideʼ, Jéeobaeʼ tu yaʼalaj tiʼ Salomón baʼax ku tuklik yoʼolal u taata (xokaʼak 1 Reyes 9:4). Jach beyoʼ, Jéeobaeʼ tu kʼaʼajsaj David bey utúul máak anchajtiʼ upʼéel toj kuxtaleʼ. Jeʼex k-ilkoʼ, Jéeobaeʼ ku perdonartik tak le máaxoʼob tsʼoʼok u lúubloʼob tiʼ upʼéel nojoch kʼebanoʼ (Isa. 1:18).

¹⁹ Bey túunoʼ, utiaʼal ka yanaktech upʼéel toj kuxtaleʼ unaj a wuʼuyik u tʼaan Jéeoba kex jeʼel baʼalak ka a aktáanteʼ. Chúukpajak a wóol a meyajt Dios, yéetel wa ka lúubul tiʼ upʼéel nojoch kʼebaneʼ unaj a arrepentir yéetel u jaajil a wóol. ¿Máasaʼ maʼ chéen kunel u yantal upʼéel toj kuxtal tiʼ máakiʼ? Maʼalob ka k-beet jeʼex rey David, máax tu yaʼalaj: «Tin kuxtaleʼ, minaʼan kʼaas» (Sal. 26:11).

[Tsolajiloʼob]

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 11]

¿Baʼax jeʼel a núukikeʼ?

• ¿Baʼax kʼaʼabéet tiʼ máak utiaʼal ka yanak upʼéel toj kuxtal tiʼ?

• ¿Bix jeʼel a weʼesik yantech upʼéel toj kuxtal kex ka a aktáant jeʼel baʼaxak talamileʼ?

• ¿Jeʼel wa u páajtal u kaʼa antal tiʼ máak upʼéel toj kuxtal kex tsʼoʼok u kʼebantaleʼ?

[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 9]

Le táankelmoʼoboʼ jeʼel u yeʼeskoʼob yantiʼob upʼéel toj kuxtal kex ka u aktáantoʼob talamiloʼobeʼ

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 10]

Kex kʼebanchajeʼ, Davideʼ kaʼa anchajtiʼ upʼéel toj kuxtal

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 8]

Le Baʼax Tu Beetajoʼ Maʼ jeʼel Máaxak Jeʼel U Beetikeʼ

Bey úuchik u yaʼalik utúul koʼolel cinco meses kʼojaʼanchajak tiʼ chaambal le ka tʼaanaj tiʼ u yutsil yéetel tiʼ u toj kuxtal utúul x-chʼúupal. Le koʼolelaʼ, tu pʼataj tiʼ upʼéel restaurant u cartera tuʼux yaan 2,000 dólares (óoliʼ 21,000 pesos), letiʼeʼ maʼ suuk kaʼach u máansik yaʼab taakʼiniʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalaj tiʼ utúul periodista: «Tin tuklaj tsʼoʼok kaʼach in peʼertik le taakʼinoʼ». Baʼaleʼ le u taakʼinoʼ yaan kaʼach u suʼutul tiʼ. Le x-chʼúupal kaxt le carteraoʼ joʼopʼ u kaxtik u yuumil. Tumen maʼ tu yilajeʼ, tu bisaj tiʼ le policíaʼoboʼ, letiʼob túuneʼ tu kʼubajoʼob le cartera tiʼ u yuumiloʼ. Le u yuumil túunoʼ tu yaʼalaj: «Le baʼax tu beetaj le x-chʼúupaloʼ maʼ jeʼel máaxak jeʼel u beetikeʼ». ¿Baʼaxten tu chʼaʼatuklaj le x-chʼúupal u sutik le taakʼinoʼ? Le periódicooʼ tu yaʼaleʼ le x-chʼúupaloʼ utúul u j-jaajkunaj Jéeoba yéetel «teʼ religión tuʼux líikʼoʼ kaʼansaʼabtiʼ u kʼaʼananil u yantaltiʼ upʼéel toj kuxtal».