¿Ka weʼesik wa ichil a kuxtal u yutsil siibal Jéeoba?

«Unaj a yaabiltikabaʼex ta baatsileʼex yéetel u yaakunajil sukuʼuntsiloʼob, ka a táanilkunteʼex uláakʼoʼob yéetel ka a [tsikabaʼex] ta baatsileʼex.» (ROM. 12:10)

1. ¿Baʼax ku yaʼalik le Biblia ken u beet Jéeoba t-oʼolaloʼ?

LE BIBLIAOʼ ku yaʼalikeʼ Jéeobaeʼ yaan u yáantkoʼon ken lúubuk k-óol yoʼolal upʼéel talamil. Tuukulnakoʼon tiʼ le baʼax ku yaʼalik le tekstoaʼ: «Le Yuumtsiloʼ letiʼ áantik le máaxoʼob ku [lúubloʼoboʼ], yéetel ku líikʼesik le máaxoʼob ku lúubul yóoloʼoboʼ». «Letiʼ tsʼakik máaxoʼob kʼilaʼan u puksiʼikʼaloʼob[,] ku toʼik xan u yajiloʼob.» (Sal. 145:14; 147:3.) Jéeobaeʼ ku yaʼaliktoʼon: «Tumen teen Yuumtsil a [Dioseʼ], tsʼoʼok in machikech ta kʼab; teneʼ tin waʼalaj tiʼ teech: Maʼ a sajaktal, teen áantikech» (Isa. 41:13).

2. ¿Bix u yáantik Jéeoba le máaxoʼob meyajtikoʼ?

² Baʼaleʼ wa Jéeoba tiʼ yaan teʼ kaʼanoʼ, ¿bix túun u machikoʼon t-kʼab utiaʼal u yáantikoʼon ken k-aktáant upʼéel talamileʼ? Jejeláas bix u beetik. Letiʼeʼ ku tsʼáaiktoʼon u kiliʼich muukʼ «utiaʼal ka ilaʼakeʼ le nojoch páajtalilaʼ tiʼ Jajal Dios u taal, maʼ tiʼ toʼoniʼ» (2 Cor. 4:7; Juan 14:16, 17, NM). Ku líiʼsik k-óol xan yéetel le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ (Heb. 4:12). Baʼaleʼ yaan uláakʼ bix u yáantikoʼon Jéeoba. ¿Máakalmáak túuniʼ? Utiaʼal k-ojéeltkeʼ koʼox xakʼaltik le baʼax tu yaʼalaj le apóstol Pedro teʼ tu yáax cartaoʼ.

Jejeláas bix u yeʼesik u yutsil siibal Jéeoba

3. 1) ¿Baʼax tu yaʼalaj le apóstol Pedro ken u aktáant le sukuʼunoʼob yéeyaʼanoʼoboʼ? 2) ¿Baʼax tu yaʼalaj Pedro ken u beet Jéeoba tu yoʼolaloʼob?

³ Teʼ tu cartaoʼ, Pedroeʼ tu yaʼalaj jach yaan baʼax oʼolal unaj u kiʼimaktal u yóol le máaxoʼob yéeyaʼanoʼob utiaʼal u binoʼob kaʼanoʼ, tumen yaan u kʼamikoʼob upʼéel nojoch siibal tiʼ Dios. Baʼaleʼ tu yaʼalaj xan tiʼob: «Teʼexeʼ [...] ka mukʼyajt[keʼex] yaʼabkach yaayaj óolaloʼob tu yoʼolal jumpʼíit kʼiinoʼob» (1 Ped. 1:1-6). Jeʼex k-ilkoʼ, Pedroeʼ tu yaʼaleʼ le sukuʼunoʼoboʼ yaan u muʼyajtkoʼob «yaʼabkach yaayaj óolaloʼob». ¿Yaan wa túun u chúukpajal u yóol u aktáantoʼob? Pedroeʼ tu yaʼaleʼ Jéeobaeʼ yaan u kanáantkoʼob kex jeʼel baʼalak talamil ka u aktáantoʼobeʼ. Le baʼax tu yaʼalaʼ ku chíikpajal tu tsʼoʼokbal u carta, le táan kaʼach u tʼaan tiʼ «u xuul tuláakal baʼal[oʼ]» (1 Ped. 4:7).

4. ¿Baʼaxten jach ku líiʼsik k-óol le baʼax ku yaʼalik 1 Pedro 4:10?

⁴ Pedroeʼ tu yaʼalaj: «Cada juntúuleʼ ka u meyajt uláakʼ máakoʼob jeʼel bix le páajtalil tsʼaʼan tiʼ tumen Jajal Diosoʼ, jeʼel bix máaxoʼob ku beetikoʼob u meyajoʼob[tiʼob] maʼalob u jejeláas utsil siibal Jajal Dioseʼ» (1 Ped. 4:10). Teʼ tekstoaʼ tiʼ Pedroeʼ meyajnaj le tʼaan «jejeláas[oʼ]» utiaʼal u yeʼesik kex yaʼabach talamiloʼob ka u aktáant máakeʼ, Jéeobaeʼ jejeláas xan bix u yeʼesik u siibal utsil. ¿Baʼaxten jach ku líiʼsik k-óol k-ojéeltik lelaʼ? Tumen ku yeʼesiktoʼoneʼ Jéeobaeʼ yaan u yáantkoʼon utiaʼal ka chúukpajak k-óol aktáant jeʼel baʼaxak talamileʼ. ¿Baʼax ku meyaj tiʼ Jéeoba utiaʼal u yeʼesiktoʼon u yutsil? Ku meyajtiʼ le sukuʼunoʼob yanoʼob teʼ múuchʼuliloʼ.

«Cada juntúuleʼ ka u meyajt uláakʼ»

5. 1) ¿Baʼax unaj k-beetik cada utúul tiʼ toʼon? 2) ¿Baʼax kʼáatchiʼiloʼob ken k-núuke?

⁵ Pedroeʼ tu yaʼalaj tiʼ le sukuʼunoʼob teʼ yáax siglooʼ: «Tu yóokʼol tuláakal baʼaleʼ ka  yanak yaakunaj ichileʼex». Tsʼoʼoleʼ tu yaʼalaj xan: «Cada juntúuleʼ ka u meyajt uláakʼ máakoʼob jeʼel bix le páajtalil tsʼaʼan tiʼ tumen Jajal Diosoʼ» (1 Ped. 4:8, 10). Jach beyoʼ cada utúul tiʼ toʼoneʼ unaj u líiʼsik u yóol le sukuʼunoʼoboʼ. Jéeobaeʼ yaan upʼéel baʼal u tsʼaamajtoʼon utiaʼal k-áantik u maasil. ¿Tiʼ baʼax táan k-tʼaan? Pedroeʼ tu yaʼalaj upʼéel jatsʼuts páajtalil tsʼaʼantoʼon. ¿Máakalmáakiʼ? Yéetel ¿bix jeʼel u meyajtoʼon utiaʼal k-áantik u maasileʼ?

6. ¿Máakalmáak jujumpʼéel tiʼ le jatsʼuts siibaloʼob u tsʼaamajtoʼon Jéeobaoʼ?

⁶ Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Tuláakal maʼalob yéetel utsil chúukaʼan siibaleʼ kaʼanal u taal» (Sant. 1:17). Jéeobaeʼ ku yeʼesiktoʼon u yutsil ken u tsʼáatoʼon le siibaloʼobaʼ. Upʼéel tiʼ le jatsʼuts siibaloʼobaʼ letiʼe kiliʼich muukʼoʼ. Lelaʼ ku yáantkoʼon utiaʼal ka yanaktoʼon jatsʼuts modos jeʼex le yaabilajoʼ, le utsiloʼ yéetel le maʼ u séeb kʼuuxil máakoʼ, tsʼoʼoleʼ leloʼobaʼ ku yáantkoʼon k-tratart maʼalob k-sukuʼunoʼob yéetel k-áantkoʼob. Le naʼatil yéetel le kʼaj óolaliloʼ uláakʼ siibaloʼob ku yantaltoʼon yoʼolal u yáantaj le kiliʼich muukʼoʼ (1 Cor. 2:10-16; Gal. 5:22, 23). U jaajileʼ tuláakal baʼax k-ojel beet bey xan le jatsʼuts modos yantoʼonoʼ, jatsʼuts siibaloʼob u tsʼaamajtoʼon Jéeoba utiaʼal k-nojbeʼenkúuntik u kʼaabaʼ. Letiʼeʼ ku páaʼtik ka meyajnaktoʼon utiaʼal k-eʼesik utsil tiʼ k-sukuʼunoʼob jeʼex u beetik letiʼoʼ.

¿Bix unaj u meyajtoʼon le siibal tsʼaʼantoʼonoʼ?

7. 1) Jeʼex u yaʼalik 1 Ped. 4:10, ¿baʼax páajtalil tsʼaʼan tiʼ cada utúul tiʼ toʼon? 2) ¿Tiʼ baʼax kʼáatchiʼob maʼalob ka tuukulnakoʼon, yéetel baʼaxten maʼalob ka k-beete?

⁷ Le ka tʼaanaj tiʼ le siibaloʼob tsʼaʼantoʼonoʼ, Pedroeʼ tu yaʼalaj: «Cada juntúuleʼ ka u meyajt uláakʼ máakoʼob jeʼel bix le páajtalil tsʼaʼan tiʼ tumen Jajal Diosoʼ». Jeʼex k-ilkoʼ maʼ upʼéeliliʼ le modos tsʼaʼantiʼ máakoʼ mix upʼéeliliʼ le baʼaxoʼob u yojel u beetoʼ. Kex beyoʼ Pedroeʼ tu yaʼaleʼ jeʼel baʼaxak siibalil u tsʼaamajtoʼon Dioseʼ unaj u meyajtoʼon utiaʼal k-áantik «uláakʼ máakoʼob». Ken u yaʼal le teksto ka k-meyajt «uláakʼ máakoʼob[eʼ]», maʼ táan u kʼáatiktoʼon wa jeʼel k-beetkeʼ baʼaxeʼ táan u yaʼaliktoʼon ka k-beete. Le oʼolal maʼalob ka tuukulnakoʼon tiʼ lelaʼ: «¿Táan wa u meyajten le jatsʼuts páajtalil u tsʼaamajten Jéeoba utiaʼal in wáantik le sukuʼunoʼoboʼ?» (ket yéetel 1 Timoteo 5:9, 10). «¿Wa táan u meyajten utiaʼal in kaxtik ayikʼalil  bey xan chéen in wutsil?» (1 Cor. 4:7.) Jach ku kiʼimaktal u yóol Jéeoba ken u yil táan u meyajtoʼon u siibaloʼob utiaʼal k-áantik u maasil (Pro. 19:17; xokaʼak Hebreob 13:16).

8, 9. 1) Jujuntúul sukuʼunoʼobeʼ, ¿bix u yáantkoʼob u maasil? 2) Teʼ múuchʼulil tuʼux yanechoʼ, ¿bix u paklan áantkuba le sukuʼunoʼoboʼ?

⁸ Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ le sukuʼunoʼob teʼ yáax siglooʼ jejeláas bix úuchik u paklan áantkubaʼob (xokaʼak Romailoʼob 15:25, 26 yéetel 2 Timoteo 1:16-18). Bejlaʼa xaneʼ yaʼab sukuʼunoʼob ku meyajtiʼob le siibaloʼob tsʼaʼantiʼob utiaʼal u paklan áantikubaʼoboʼ. Koʼox ilik bix u beetkoʼob.

⁹ Yaʼab sukuʼunoʼobeʼ, cada meseʼ ku máanskoʼob yaʼab tiempo táan u líiʼskubaʼob yéetel upʼéel tsoltʼaan wa táan u kaxkoʼob jujumpʼéel tsolnuʼukoʼob ku taal tiʼ le jóoʼsaʼaniloʼob utiaʼal ka u yáant le sukuʼunoʼoboʼ. Le oʼolal le baʼax ken u yaʼaloʼoboʼ yaan u yáantik le sukuʼunoʼob utiaʼal ka chúukpajak u yóol u meyajtoʼob Diosoʼ (1 Tim. 5:17). Yaan sukuʼunoʼob yéetel kiikoʼobeʼ jach ku yeʼeskoʼob chʼaʼa óotsilil yéetel yaabilaj tiʼ u maasil (Rom. 12:15). Yanoʼob xaneʼ mantatsʼ ku bin u xíimbaltoʼob le sukuʼunoʼob luubul u yóoloʼoboʼ yéetel ku múul payalchiʼob tu yéeteloʼob (1 Tes. 5:14). Uláakʼoʼob xaneʼ ku tsʼíibtikoʼob cartaʼob utiaʼal u líiʼsik u yóol le sukuʼunoʼob táan u aktáantkoʼob talamiloʼoboʼ. Uláakʼ sukuʼunoʼobeʼ ku biskoʼob muchʼtáambal le máaxoʼob kʼojaʼanoʼoboʼ. Yéetel uláakʼ u milesi sukuʼunoʼobeʼ, ku binoʼob áantaj teʼ tuʼux uchaʼan upʼéel loobil utiaʼal ka u yutskíintoʼob u yotoch le sukuʼunoʼoboʼ. Tuláakal le baʼax ku beetkoʼobaʼ jujumpʼéel bix u yeʼeskoʼob u yutsil siibal Jéeoba (xokaʼak 1 Pedro 4:11).

¿Máakalmáak le meyaj maas kʼaʼananoʼ?

10. 1) ¿Baʼax kaʼapʼéel meyajil jach tu yilaj u beetik Pablo? 2) ¿Bix jeʼel k-beetik jeʼex Pabloeʼ?

¹⁰ Maʼ chéen kʼaʼabéet k-áantik le sukuʼunoʼoboʼ, baʼaxeʼ kʼaʼabéet xan k-kʼaʼaytik le maʼalob péektsiloʼ. Le apóstol Pablooʼ tu yilaj u kʼaʼananil u beetik le kaʼapʼéel meyajoʼobaʼ. Tiʼ le sukuʼunoʼob yanoʼob Efesooʼ tu yaʼalaj yoʼolal Jéeoba: «Tu yoʼolal u siibal utsileʼ, tu kʼubéentajten le meyajaʼ», lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ tsʼaʼab u páajtalil tiʼ utiaʼal u yáantik le sukuʼunoʼoboʼ (Efe. 3:2). Baʼaleʼ tu yaʼalaj xan: «Jajal Dioseʼ tu kʼamajoʼon yéetel tu kʼubéentajtoʼon le maʼalob péektsiloʼ» (1 Tes. 2:4). Jeʼex tiʼ Pabloeʼ, kʼubéentaʼantoʼon ka k-kʼaʼayt le maʼalob péektsiloʼ. Letiʼeʼ jach tu kʼubaj u yóol u kʼaʼayt le maʼalob péektsiloʼ, yéetel toʼoneʼ k-ilik beetik xan beyoʼ (Hch. 20:20, 21; 1 Cor. 11:1). K-ojleʼ u kʼaʼaytaʼal le maʼalob péektsiloʼ ku yáantaj utiaʼal ka u salvartuba le máakoʼoboʼ, baʼaleʼ maʼ u tuʼubultoʼoneʼ yantoʼon u jatsʼuts páajtalil k-áantik wa k-líiʼsik u yóol le sukuʼunoʼob jeʼex tu beetil Pablooʼ (xokaʼak Romanos 1:11,12; 10:13-15).

11. ¿Bix unaj k-ilik le kʼaʼaytaj yéetel le u yáantaʼal le sukuʼunoʼoboʼ?

¹¹ ¿Máakalmáak tiʼ le kaʼapʼéel meyajoʼob maas kʼaʼananoʼ? Tu kaʼapʼéelal jach kʼaʼanantakoʼob, jeʼel bix utúul chʼíichʼ kʼaʼanan u kaʼapʼéel xiikʼoʼobeʼ. Utiaʼal u béeytal u xikʼnaleʼ kʼaʼabéet tu kaʼapʼéelal u xiikʼ; toʼon xaneʼ utiaʼal ka k-tsʼoʼokbes le baʼax ku kʼáatiktoʼon Jéeobaoʼ unaj k-beetik le kaʼapʼéel meyajoʼobaʼ. Le oʼolal maʼ unaj k-tuklik wa le kʼaʼaytajoʼ minaʼan mix baʼal u yil yéetel u yáantaʼal le sukuʼunoʼoboʼ, baʼaxeʼ unaj k-ilik jach kʼaʼanantak tu kaʼapʼéelal jeʼex tu yilil Pedro yéetel Pabloeʼ. ¿Baʼaxten jach kʼaʼanan le kaʼapʼéel meyajoʼobaʼ?

12. ¿Bix jeʼel k-meyaj utiaʼal Jéeobaeʼ?

¹² Ken kʼaʼaytajnakoʼoneʼ k-ilik u meyajtoʼon le siibaloʼob u tsʼaamajtoʼon Dios utiaʼal k-áantik le máakoʼob ka u tsʼáa u fejoʼob tiʼ u maʼalob péektsilil le Reinooʼ. Beyoʼ k-áantkoʼob utiaʼal ka u beetubaʼob disipuloʼob tiʼ Cristo. Baʼaleʼ k-ilik xan ka meyajnaktoʼon  utiaʼal k-líiʼsik u yóol le sukuʼunoʼoboʼ. Ken k-aʼal yéetel ken k-beet wa baʼax utiaʼal k-líiʼsik u yóol le sukuʼunoʼoboʼ k-eʼesik xan tiʼob u yutsil siibal Dios (Pro. 3:27; 12:25). Beyoʼ k-áantkoʼob utiaʼal maʼ u xuʼulul u beetkubaʼob u disipuloʼob Cristo. Kex wa k-kʼaʼaytaj bey xan wa k-áantik k-sukuʼunoʼobeʼ, yantoʼon u jatsʼuts páajtalil k-meyaj utiaʼal Jéeoba (Gal. 6:10).

«Unaj a yaabiltikabaʼex ta baatsileʼex»

13. ¿Baʼax jeʼel u yúuchul wa ka xuʼuluk k-paklan áantikbaeʼ?

¹³ Pabloeʼ tu yaʼalaj tiʼ le sukuʼunoʼob teʼ yáax siglooʼ: «Unaj a yaabiltikabaʼex ta baatsileʼex yéetel u yaakunajil sukuʼuntsiloʼob, ka a táanilkunteʼex uláakʼoʼob yéetel ka a [tsikabaʼex] ta baatsileʼex» (Rom. 12:10). Le yaabilaj k-uʼuyik yoʼolal le sukuʼunoʼoboʼ le péekskoʼon k-eʼestiʼob u nojoch utsil Jéeobaoʼ. K-ojleʼ wa Satanás ku beetik ka xuʼuluk k-paklan k-áantikbaeʼ, maʼ kun antal jeetsʼelil teʼ múuchʼuliloʼ (Col. 3:14). Lelaʼ yaan u beetik u xuʼulul k-kʼaʼaytaj yéetel kiʼimak óolal. Le Kʼaasilbaʼaloʼ u yojleʼ wa ka u beet u xuʼulul k-paklan áantikba bey xan wa ka u beet u xuʼulul k-kʼaʼaytaj yéetel kiʼimak óolaleʼ, yaan k-náachtal tiʼ Jéeoba.

14. ¿Máax uláakʼ kʼamik yaʼab utsiloʼob ken k-áant le sukuʼunoʼoboʼ? Tsikbalt upʼéel baʼal uchaʼan bey u yeʼeskoʼ.

¹⁴ K-áantik k-sukuʼunoʼobeʼ ku taasik xan toʼon yaʼab utsiloʼob (Pro. 11:25). Bey u yeʼesik le baʼax úuch tiʼ Ryan yéetel Roni, utúul sukuʼun yéetel u yatan kajaʼanoʼob tu kaajil Illinois (Estados Unidos). Le ka tu yojéeltoʼob tsʼoʼok u loobiltaʼal u yotochoʼob le sukuʼunoʼob tumen le chak iikʼal Katrinaoʼ, tu pʼatoʼob u meyajoʼob yéetel u yotochoʼob utiaʼal ka xiʼik u yáantoʼob le sukuʼunoʼoboʼ. Tu manoʼob upʼéel camión tuʼux jeʼel u páajtal u kajtal máakeʼ, tu yutskíintoʼob tsʼoʼoleʼ ka binoʼob tu kaajil Luisiana, 1,400 kilómetros u náachil. Maas tiʼ upʼéel jaʼab pʼáatoʼob kajtal teʼeloʼ yéetel jejeláas bix úuchik u yáantkoʼob le sukuʼunoʼoboʼ. Ryan, yaan 29 jaʼaboʼob tiʼeʼ tu yaʼalaj: «In wáantik le sukuʼunoʼob tsʼoʼok u máanskoʼob upʼéel nojoch loobiloʼ tu beetaj in maas natsʼkimba tiʼ Dios. Tsʼoʼok in wilik bix u yáantik  Jéeoba u kaajal». Tsʼoʼoleʼ tu yaʼalaj xan: «In meyaj yéetel le sukuʼunoʼob yaʼab baʼal u yojel u beetoʼoboʼ tu yáanten in wil bix jeʼel in maas kanáantik le sukuʼunoʼoboʼ. Tin kanaj xaneʼ le táankelmoʼoboʼ jach yaʼab bix jeʼel u páajtal u yáantajoʼob ichil u kaajal Jéeobaeʼ». Roni, yaan 25 jaʼaboʼob tiʼeʼ, tu yaʼalaj: «Jach kiʼimak in wóol ikil u páajtal in wáantik u maasil. Jach mix utéen in wuʼuyimba beyoʼ. Tuláakal le baʼaxoʼob tsʼoʼok in kanikaʼ yaan u taasikten yaʼab utsiloʼob ichil in kuxtal».

15. ¿Baʼax oʼolal unaj k-eʼesik u yutsil siibal Jéeoba?

¹⁵ Jeʼex k-ilkoʼ k-kʼaʼaytik le maʼalob péektsil yéetel k-áantik le sukuʼunoʼoboʼ ku taasik utsil tiʼ tuláakal máak. Le máaxoʼob k-áantikoʼ ku muʼukʼaʼantal u fejoʼob, tsʼoʼoleʼ ku jach taasiktoʼon kiʼimak óolal k-beetik beyoʼ (Hch. 20:35). Wa cada utúul sukuʼun ku kaxtik u yutsil uláakʼeʼ, ku maas yantal kiʼimak óolal teʼ múuchʼuliloʼ. Maʼ u tuʼubultoʼoneʼ le yaabilajoʼ le chíikbesik máaxoʼob jach tu jaajil táan u meyajkoʼob Jéeoba. Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Wa ka yaabiltkabaʼex ta baatsileʼexeʼ tuláakal yóokʼol kaab kun u kʼaj óolteʼ teʼexeʼ in j-kaambaleʼex» (Juan 13:35). U jaajileʼ ku maas taasiktoʼon kiʼimak óolal k-ojéeltik Jéeobaeʼ ku tsʼáaiktoʼon u páajtalil utiaʼal k-áantik k-sukuʼunoʼob. Le oʼolaleʼ meyajnaktoʼon maʼalob le utsil siibaloʼob u tsʼaamajtoʼon Jéeoba utiaʼal k-paklan áantikbaoʼ. ¿Yaan wa a beetik mantatsʼ lelaʼ? (Xokaʼak Hebreob 6:10.)

¿Kʼajaʼan wa tech?

• Jéeobaeʼ ¿bix u yáantik le máaxoʼob meyajtikoʼ?

• ¿Baʼax meyajoʼob u tsʼaamajtoʼon Jéeoba ka k-beete?

• ¿Bix jeʼel k-áantik le sukuʼunoʼoboʼ?

• ¿Baʼax ken u péeksoʼon utiaʼal ka meyajnaktoʼon le baʼaloʼob yantoʼon utiaʼal k-áantik le sukuʼunoʼoboʼ?

[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 13]

¿Ku meyaj wa toʼon le baʼaloʼob yantoʼon utiaʼal k-áantik u maasil wa chéen utiaʼal k-kaxtik k-utsil?

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 15]

Jach kʼaʼanan k-kʼaʼaytik le maʼalob péektsiloʼ bey xan k-áantik le sukuʼunoʼoboʼ

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 16]

Le máaxoʼob áantik le sukuʼunoʼoboʼ jach maʼalob meyaj ku beetkoʼob