U Tʼaan Jéeobaeʼ kuxaʼan

Baʼaloʼob maʼalobtak ku kanaʼal tiʼ u libroi Apocalipsis (kaʼa jaats)

¿BAʼAX ku páaʼtik le máaxoʼob meyajtik Jéeobaoʼ, baʼaleʼ baʼax kun úuchul tiʼ le máaxoʼob maʼatech u beetkoʼoboʼ? ¿Baʼax kun úuchul tiʼ Satanás bey xan tiʼ u kʼasaʼan angeloʼoboʼ? ¿Baʼax utsiloʼob ken u kʼam le máaxoʼob ken u beetoʼob baʼax utstutʼaan Dios ichil le Mil jaʼaboʼob kun gobernar Cristooʼ? U núukil le kʼáatchiʼobaʼ bey xan uláakʼoʼob jach kʼaʼanantakeʼ ku chíikpajal tu libroi Apocalipsis 13:1–22:21. * Teʼ capituloʼobaʼ tiʼ ku tsikbaltaʼal le u tsʼook nueve náayoʼob tsʼaʼab u yil le apóstol Juan tu tsʼoʼokbal le yáax siglooʼ.

Le apóstol Juanoʼ tu yaʼalaj: «Kiʼ u yóol le máax ku xokik le tsʼíibaʼ. Kiʼ yóol xan le máaxoʼob ku yuʼubikoʼob le tʼaan [aʼalaʼan] tumen [Diosaʼ], yéetel ku tsʼoʼokbesikoʼob le baʼax tsʼíibtaʼan teʼelaʼ» (Apo. 1:3; 22:7). Wa k-xokik u libroi Apocalipsis yéetel k-tsʼáaik ichil k-kuxtal le baʼax k-kanikoʼ, yaan k-maas tsʼáaik k-óol meyajt Jéeoba, yaan u muʼukʼaʼantal k-fe tiʼ Letiʼ yéetel tiʼ Jesús; tsʼoʼoleʼ yaan u tsʼaʼabaltoʼon u páajtalil k-kuxtal minaʼan u xuul (Heb. 4:12). *

KU WEʼEKEL U SIETE COPAILOʼOB U PʼUʼUJUL JAJAL DIOS

(Apo. 13:1–16:21)

Apocalipsis 11:18 ku yaʼalik: «Le múuchʼ kaajoʼoboʼ tsʼoʼok u kʼuuxiloʼob, baʼaleʼ [Jéeoba] tsʼoʼok u kʼuchul u kʼiinil a jaatsʼ, bey xan u kʼiinil [...] a xuʼulsik le máaxoʼob loobiltik le luʼum[aʼ]». ¿Baʼaxten yaan u kʼuchul u kʼiinil u jaatsʼ Jéeoba? Yoʼolal le baʼaxoʼob ku beetik le «nojoch baʼalcheʼ yaan siete u pooloʼob yéetel diez u tsʼíitil u baakoʼob» ku chʼaʼachiʼitaʼal teʼ ocho náayoʼ (Apo. 13:1).

Teʼ nueve náayoʼ, Juaneʼ tu yilaj le «taman waʼalakbal yóokʼol u puʼukil Sionoʼ. Tu yéeteleʼ yaan ciento cuarenticuatro mil máakoʼob», leloʼobaʼ letiʼe «maʼanoʼob ichil le máakoʼob[oʼ]» (Apo. 14:1, 4, LTN). Tsʼoʼoleʼ uʼuyaʼab jejeláas baʼaxoʼob tu tsʼáaj ojéeltbil jujuntúul angeloʼob. Teʼ diez náayoʼ, Juaneʼ tu yilaj «siete angeloʼob yéetel le u tsʼook siete núumyajoʼob» wa plagaʼoboʼ. U jaajileʼ le angeloʼobaʼ Jéeoba túuxtoʼob utiaʼal ka u wekoʼob «u siete copailoʼob u pʼuʼujul» yóokʼol le jejeláas baʼaxoʼob nuʼuktaʼan tumen Satanás way yóokʼol kaabeʼ. Ichil le copaʼobaʼ tiʼ yaan le u pʼis óolal Dios ku kʼaʼaytaʼal tiʼ le kʼasaʼan máakoʼoboʼ (Apo. 15:1; 16:1). Le kaʼapʼéel náayoʼobaʼ ku yeʼeskoʼob jujumpʼéel baʼaxoʼob táakaʼan ichil uláakʼ pʼis óolaloʼob ken u beet u Reino Diosoʼ, lelaʼ yaan yil yéetel le u yóoxpʼéel «looboʼ» bey xan le u yustaʼal le u siete trompetaoʼ (Apo. 11:14, 15).

U núukil kʼáatchiʼob:

13:8, NM. ¿Baʼax u rolloi le kuxtal yaan tiʼ le Tamanoʼ? Lelaʼ letiʼe tuʼux tsʼíibtaʼan u kʼaabaʼ le máaxoʼob kun múul gobernaroʼob yéetel Cristo teʼ kaʼanoʼ. Tiʼ yaan xan u kʼaabaʼ le máaxoʼob kun binoʼob kaʼan pʼaatloʼob way Luʼumeʼ.

13:11-13. ¿Baʼaxten ku yaʼalaʼaleʼ le nojoch baʼalcheʼ yaan kaʼapʼéel u baakoʼ ku tʼaan bey utúul kaan yéetel ku beetik u yéemel kʼáakʼ teʼ kaʼanoʼ? Le nojoch baʼalcheʼ yaan kaʼapʼéel u baakoʼ (Estados Unidos yéetel Gran Bretaña), ken tʼaanak bey utúul kaaneʼ u kʼáat u yaʼaleʼ ku obligartik tuláakal máak utiaʼal ka u éejemt bix u gobernar tumen wa maʼeʼ ku yaʼalik u beetik loob tiʼob. ¿Baʼaxten ku yaʼalaʼal ku beetik u yéemel kʼáakʼ teʼ kaʼanoʼ? Tumen ku chíikbeskuba bey utúul profetaeʼ yéetel ku yaʼalikeʼ tu xuʼulsaj  tiʼ le kʼasaʼan máakoʼob teʼ kaʼapʼéel nojoch baʼateltáambaloʼob tsʼoʼok u yantaloʼ, tsʼoʼoleʼ ku yaʼalik xan tsʼoʼok u luʼsik u páajtalil le gobiernoʼob comunistaʼoboʼ.

16:17. ¿Baʼax le «iikʼ» tuʼux ku weʼekel le siete copaoʼ? Letiʼe «u yóolal» wa u tuukul le máakoʼob jeʼex le Kʼaasilbaʼaloʼ. Tuláakal le kʼasaʼan yóokʼol kaabaʼ bey u tuukuloʼ (Efe. 2:2).

Baʼaxoʼob ku kaʼansiktoʼon:

13:1-4, 18. Utúul «nojoch baʼalcheʼ» ku chíikbesik u gobierno le wíinikoʼoboʼ ku jóokʼol «ichil le kʼáaʼnáaboʼ». Le kʼáaʼnáaboʼ ku chíikbesik u máakiloʼob le yóokʼol kaab sen chiʼichnakoʼob yéetel woʼoltaʼanoʼob jeʼex u jaʼil le kʼáaʼnáaboʼ (Isa. 17:12, 13; Dan. 7:2-8, 17). Le baʼalcheʼaʼ beetaʼab tumen Satanás, letiʼ xan tsʼáaik páajtalil tiʼ yéetel u numeroileʼ 666; le numeroaʼ u kʼáat yaʼaleʼ upʼéel baʼal jach kʼasaʼan yéetel mix upʼíit utsil yantiʼ. Tumen k-ojel baʼax ku chíikbesik le nojoch baʼalcheʼaʼ, le oʼolal maʼatech k-bin tu paach mix t-adorartik jeʼex u máakiloʼob le yóokʼol kaabaʼ (Juan 12:31; 15:19).

13:16, 17. Kex maʼ chéen chʼaʼabil «u maan» yéetel «u koonol» máak bey xan u beetik uláakʼ baʼaloʼob jeʼex leloʼobaʼ, maʼ unaj k-chaʼik u nuʼuktaʼal k-kuxtal tumen le nojoch baʼalcheʼoʼ. U yóotik máak ka tsʼaʼabak upʼéel chíikul tu kʼab wa tu táan joʼoleʼ, u kʼáat u yaʼaleʼ táan u chaʼik u nuʼuktaʼal u kuxtal wa u tuukul tumen le nojoch baʼalcheʼaʼ.

14:6, 7. Le baʼax tu kʼaʼam aʼalaj le angeloʼ ku yeʼesik jach kʼaʼanan u kʼaʼaytaʼal u maʼalob péektsilil le Reino tsʼoʼok u káajal u gobernaroʼ. Unaj k-áantik le máaxoʼob k-tsʼáaik xook tiʼob utiaʼal ka u chʼaʼob upʼéel maʼalob saajkilil tiʼ Dios yéetel utiaʼal ka u nojbeʼenkúuntoʼob u kʼaabaʼ.

14:14-20. Le ken tsʼoʼokok «u joochil yóokʼol kaab» wa ken tsʼoʼokok u muchʼkíintaʼal le máaxoʼob ken u salvartubaʼoboʼ, utúul angeleʼ yaan u pulik «u yich le uva yaan yóokʼol kaaboʼ» tiʼ «jumpʼéel nojoch nuʼukul utiaʼal ka yeʼetsʼek, lelaʼ ku yeʼesik u nojoch pʼuʼujul Jajal Dios». Tiʼ túun kun xuʼulsbiltiʼiʼ. U cheʼil le uvaoʼ ku chíikbesik u gobiernoiloʼob u kʼasaʼan yóokʼol kaab Satanás yéetel le u yichoʼ ku chíikbesik le bukaʼaj talamiloʼob tsʼoʼok u beetkoʼob u yantaloʼ. Jach upuliʼ maʼ unaj u joʼopʼol k-tuukul jeʼex le kʼasaʼan máakoʼobaʼ.

16:13-16, NM. Le óoxpʼéel kʼaakʼas tʼaanoʼob beetaʼan u yaʼalaʼalaʼ letiʼe baʼaloʼob maʼ jaajtak ku yaʼalik le kʼasaʼan angeloʼob tu contra Diosoʼ. Ku beetkoʼob tumen maʼ u kʼáatoʼob ka kʼexaʼak u tuukul le gobiernoʼob tumen le u siete copailoʼob u pʼujaʼanil Dios ku weʼekeloʼ, baʼaxeʼ ka u tsʼáaubaʼob tu contra Dios yéetel utiaʼal ka yanakoʼob tu tséel le Kʼaasilbaʼaloʼ (Mat. 24:42, 44).

16:21. Le maʼ yaʼab u bin utiaʼal u xuʼulsaʼal tiʼ le kʼasaʼan máakoʼoboʼ, maʼ xaaneʼ yaan u yaʼalaʼaltiʼob maʼ kun xáantal ken xuʼulsaʼaktiʼob, le baʼax ku yaʼalaʼaltiʼobaʼ ku keʼetel yéetel nukuch batoʼob. Kex beyoʼ óoliʼ tuláakal máak kun seguer u tʼaan kʼaas tu contra Dios.

LE REYOʼ TSʼOʼOK U KÁAJAL U GOBERNAR

(Apo. 17:1–22:21)

«Le nojoch Babilonia», wa le religionoʼob maʼatech u kaʼansikoʼob u jajiloʼ, upʼéel tiʼ le baʼaloʼob jach kʼaastak yaan tu yóokʼol kaab Satanasoʼ. Teʼ once náayoʼ ku chíikbesaʼal bey utúul nojoch núupkʼeban koʼolel kulukbal yóokʼol juntúul nojoch chak baʼalcheʼeʼ. Le u diez tsʼíitil u baak le baʼalcheʼaʼ letiʼ kun xuʼulsiktiʼ (Rev. 17:1, 3, NM; Apo. 17:5, 16). Teʼ doce náayoʼ le x-núupkʼeban koʼolelaʼ ku keʼetel yéetel upʼéel nojoch «kaaj» ku yaʼalaʼal yaan u xuʼulsaʼaltiʼ, tsʼoʼoleʼ tiʼ u kaajal Dioseʼ ku yaʼalaʼal: «Jóokʼeneʼex tiʼ le kaajoʼ». Yaʼab máakoʼobeʼ yaan u yokʼoloʼob ken xuʼulsaʼak tiʼ le kaajaʼ, baʼaleʼ yaan u yantal upʼéel nojoch kiʼimak óolal teʼ kaʼanoʼ tumen ku «tsʼoʼokol u beel le Tamanoʼ» (Apo. 18:4, 9, 10, 15-19; 19:7). Teʼ trece náayoʼ, ku yilaʼal utúul máak u natʼmaj utúul «sak tsíimin» ku baʼateʼel tu contra le kaajoʼoboʼ yéetel ku xuʼulsik tiʼ u kʼasaʼan yóokʼol kaab Satanás (Apo. 19:11-16).

¿Baʼax túun kun úuchul tiʼ Satanás «le úuchben kaanoʼ»? ¿Baʼax kʼiin ken «puʼul[uk] ichil u kʼáakʼil azufre»? Le baʼaloʼobaʼ ku tsoʼolol teʼ catorce náayoʼ (Apo. 20:2, 10). Le u tsʼook kaʼapʼéel náayoʼoboʼ ku yeʼesikoʼob bix le kuxtal kun antal ichil le Mil jaʼaboʼob kun gobernar Cristooʼ. Yéetel tu tsʼoʼokbaleʼ Juaneʼ ku yilik u áalkab jaʼil le kuxtal ku taal tiʼ upʼéel kóokoch bej yéetel ku yuʼubik u yaʼalaʼal tiʼ tuláakal «máax ukʼajeʼ» ka taalak u yukʼe (Apo. 1:1; 22:1, 2, 17).

 U núukil kʼáatchiʼob:

17:16; 18:9, 10. U reyiloʼob yóokʼol kaabeʼ, ¿baʼaxten ku yoʼtikoʼob le baʼax úuch tiʼ le Nojoch Babilonia wa letiʼob xuʼulstiʼoʼ? Tumen ku xuʼulul u kʼamikoʼob le utsiloʼob ku taal ikil u múul meyajoʼob tu yéeteloʼ. Ken tsʼoʼokok u xuʼulskoʼobtiʼeʼ, maʼ xaaneʼ yaan u tsʼáaikoʼob cuenta jach yaʼab bix u yáantaʼaloʼob kaʼachi. Yaan u yilkoʼobeʼ le Nojoch Babiloniaoʼ ku balik le baʼaloʼob kʼaastak ku beetkoʼob le táan u gobernaroʼoboʼ, ku yáantaj kaʼach utiaʼal ka u muchʼkíint táankelmoʼob utiaʼal le baʼateloʼoboʼ bey xan utiaʼal maʼ u líikʼil le máakoʼob tu contraʼoboʼ.

19:12. ¿Baʼaxten ku yaʼalaʼaleʼ le kʼaabaʼ tsʼaʼan tiʼ Jesusoʼ chéen letiʼ kʼaj óolmil? Maʼ xaaneʼ, le kʼaabaʼaʼ (maʼatech u yaʼalaʼal máakalmáak) yaan yil yéetel le jatsʼuts meyaj bey xan yéetel le páajtalil tsʼaʼan tiʼ Jesús desde ka beetaʼab Reyil jeʼex u yaʼalik Isaías 9:6. Le ken aʼalaʼak chéen letiʼ kʼaj óolmil le kʼaabaʼaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ chéen tiʼ letiʼ tsʼaʼan le meyajoʼobaʼ yéetel mix máak uláakʼ u yojel baʼax táakaʼan ichil le nojoch páajtalil tsʼaʼantiʼoʼ. Baʼaleʼ tiʼ le máaxoʼob yéeyaʼanoʼob utiaʼal u binoʼob kaʼanoʼ ku tsʼáaiktiʼob u jatsʼuts páajtalil u táakpajloʼob xan ichil jujumpʼéel tiʼ le meyajoʼobaʼ yéetel ku tsʼíibtik tu táan joʼoloʼob le «túumben kʼaa[baʼaʼ]» (Apo. 3:12).

19:14. ¿Máaxoʼob kun múul baʼateʼel yéetel Jesús teʼ Armagedonoʼ? Le máaxoʼob láakʼintik Jesús utiaʼal le baʼatelaʼ letiʼe angeloʼoboʼ bey xan le máaxoʼob yéeyaʼanoʼob chúukpaj u yóol u meyajtoʼob Dios yéetel tsʼoʼok u tsʼaʼabaltiʼob u páajtalil u yantaloʼob yéetel Cristo teʼ kaʼanoʼ (Mat. 25:31, 32; Apo. 2:26, 27).

20:11-15. ¿U kʼaabaʼ máaxoʼob tsʼíibtaʼan «tu libroi le kuxtaloʼ»? U kʼaabaʼ le máaxoʼob kun tsʼaabiltiʼob kuxtal minaʼan u xuuloʼ, ichil leloʼobaʼ táakaʼan le máaxoʼob yéeyaʼanoʼoboʼ, le yaʼabach máakoʼoboʼ bey xan le máaxoʼob chúukpaj u yóol u meyajtoʼob Dios kun kaʼa kuxkíintbiloʼoboʼ (Hch. 24:15; Apo. 2:10; 7:9). Baʼaleʼ ¿baʼax kun úuchul yéetel le máaxoʼob maʼ tu meyajtoʼob Dios kun kaʼa kuxkíintbiloʼoboʼ? Wa ku tsʼoʼokbeskoʼob le baʼaxoʼob tsʼíibtaʼan tiʼ le libroʼob kun tsʼaabil ichil le Mil jaʼaboʼoboʼ, u kʼaabaʼobeʼ yaan u tsʼíibtaʼal «tu libroi le kuxtaloʼ», baʼaleʼ wa ku xuʼulul u beetkoʼobeʼ yaan u tuʼupul u kʼaabaʼob tiʼ le libroaʼ. U kʼaabaʼ le máaxoʼob yéeyaʼanoʼob utiaʼal u binoʼob kaʼanoʼ maʼ kun tupbil tiʼ le libroaʼ (Apo. 3:5). Tsʼoʼoleʼ u kʼaabaʼ le máaxoʼob kun kuxtaloʼob way Luʼumeʼ, maʼ kun tupbil le ken tsʼoʼokok u máanskoʼob le u tsʼook túuntaj óolal tu tsʼoʼokbal le Mil jaʼaboʼoboʼ (Apo. 20:7, 8).

Baʼaxoʼob ku kaʼansiktoʼon:

17:3, 5, 7, 16. «Le kaʼanilbeʼen naʼat[oʼ]» ku yáantkoʼon k-ojéelt máax «le koʼoleloʼ yéetel baʼax u kʼáat yaʼal le nojoch [chak] baʼalcheʼ bisikoʼ» (Sant. 3:17). Le nojoch baʼalcheʼaʼ tu chíikbesaj le Sociedad de Nacionesoʼ, tsʼoʼoleʼ ka máan kʼiineʼ tu chíikbesaj le Organización de las Naciones Unidasoʼ. Tumen tsʼoʼok k-ojéeltik baʼax u kʼáat yaʼal lelaʼ, ¿máasaʼ unaj k-tsʼáaik óol k-kʼaʼayt u maʼalob péektsilil le Reino bey xan le u noj kʼiinil Jéeobaoʼ?

21:1-6. Toʼoneʼ k-ojeleʼ tuláakal le baʼax aʼalaʼan ken u beet le Reinooʼ jach yaan u béeychajal. ¿Baʼaxten? Tumen le Bibliaoʼ ken tʼaanak tiʼ le baʼaloʼobaʼ ku yeʼesik bey tsʼoʼok u béeychajloʼobeʼ. U libroi Apocalipsiseʼ ku yaʼalik: «Tsʼokaʼan yanil».

22:1, 17. Le «áalkab jaʼ sak u jaʼil[oʼ]» ku chíikbesik le baʼaxoʼob ku meyajtiʼ Jéeoba utiaʼal u luʼsik le talamiloʼob tsʼoʼok u taasik le kʼeban yéetel le kíimiloʼ. Tak bejlaʼeʼ yaan jaʼ jeʼel u páajtal u yukʼaʼal tumen le máaxoʼob ku yuʼubkoʼob u tʼaan Diosoʼ. Jéeobaeʼ ku tʼankoʼon utiaʼal ka k–ukʼ «x-maʼ boʼolileʼ u jaʼil le kuxtaloʼ». Unaj k-beetik leloʼ yéetel unaj k-áantik xan uláakʼ máakoʼob utiaʼal ka u beetoʼob xan beyoʼ.

[Tsolajiloʼob]

[Foto yaan teʼ táan juʼun 5]

Yéetel u Reinooʼ, Dioseʼ yaan u tsʼáaik yaʼab utsiloʼob tiʼ le máaxoʼob uʼuyik u tʼaanoʼ