¿Maʼalob wa ka u yil máak u beetik chéen baʼaxoʼob utstuyich?

KAʼATÚUL mejen paalaleʼ táan u báaxloʼob. Utúul tiʼ letiʼobeʼ tu yilaj chʼaʼan u báaxal tumen uláakʼ utúul chan paaloʼ, ka tu natsʼuba tu yiknaleʼ ka tu jáampaytaj tiʼ táan u yaʼalik: «¡In tiaʼal!». Jeʼex túun k-ilkoʼ, desde tu chichnil máakeʼ u pʼeek u majáantik baʼax yantiʼ (Gén. 8:21; Rom. 3:23). Tsʼoʼoleʼ, óoliʼ tuláakal tuʼux ku yaʼalaʼal tiʼ máak ka u kaxt chéen u yutsil. Le oʼolal le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ maʼ chéen chʼaʼabil u yilik u kaxkoʼob u yutsil u maasiliʼ. Le u kaxtik máak chéen u yutsiloʼ jeʼel u beetik u náachtal tiʼ Jéeobaeʼ, yéetel jeʼel u beetik u tʼóochpajal u maasileʼ (Rom. 7:21-23).

Apóstol Pabloeʼ ku yeʼesik u kʼaʼananil k-chʼaʼik en cuentai bix jeʼel u yuʼubikuba u maasil yoʼolal baʼaxoʼob k-beetkeʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Juntúul máakeʼ jáalkʼab utiaʼal u beet jeʼel baʼalak u kʼáateʼ, baʼaleʼ maʼ tuláakal baʼal ku taasik utsiʼ. Bey, juntúul máakeʼ jáalkʼab utiaʼal u beetik jeʼel baʼalak u kʼáateʼ, baʼaleʼ maʼ tuláakal baʼal ku yáantaj[iʼ]». Le oʼolaleʼ tu yaʼalaj xan: «Maʼ a tsʼáaikeʼex tiʼ mix máak [baʼax] oʼolal u lúubul» (1 Cor. 10:23, 32). Tiʼ baʼaloʼob yaan yil yéetel baʼaxoʼob utstuyich máakeʼ, maʼalob ka k-tukulte: «Utiaʼal ka yanak jeetsʼelil teʼ múuchʼuliloʼ, ¿jeʼel wa in wóotik in pʼat jujumpʼéel tiʼ le baʼaxoʼob utstintʼaan in beetikoʼ? ¿Kin wilik wa in beetik baʼax ku yaʼalik le Biblia kex ka yanak in kʼexik bix in tuukuloʼ?».

Ken u yéey máak tuʼux kun meyaj

Yaʼab máakeʼ ku tuklikeʼ mix máak unaj u yokskuba yéetel baʼax meyajil ku beetik. Baʼaleʼ  maʼalob ka tuukulnakoʼon tiʼ baʼax tu beetaj utúul máak tiʼ upʼéel chan kaaj yaan Sudamérica. Letiʼeʼ jach kʼaj óolaʼan tumen jach ku buul yéetel jach ku káaltal kaʼachi, baʼaleʼ káaj u xokik le Biblia yéetel u jaajkunajoʼob Jéeobaoʼ ka tu kʼexaj bix u kuxtal (2 Cor. 7:1). Ka tu yaʼalaj taak u jóokʼol u kʼaʼayt le maʼalob péektsiloʼ, áantaʼab u yil tumen utúul anciano u kʼaʼabéetil u kʼexik le meyaj ku beetkoʼ. Letiʼ kaʼacheʼ u alcoholil caña ku konik teʼ chan kaajoʼ. Lelaʼ jejeláas bix u meyaj, baʼaleʼ teʼ chan kaaj tuʼux ku konkoʼ suuk u xaʼakʼtaʼal yéetel refresco utiaʼal u yúuchul káaltal.

Letiʼeʼ tu naʼateʼ maʼ maʼalob ka káajak u jóokʼol kʼaʼaytaj wa láayliʼ ku beetik le meyaj yantiʼ kaʼachoʼ, tumen jeʼel u beetik u yaʼalaʼal baʼal tiʼ le múuchʼuliloʼ. Kex yaʼab u mejen paalaleʼ, tu chʼaʼatuklaj u xulik u konik alcohol, ka tu tsʼáaj u papelería utiaʼal u kaxtik u kuxtal. ¿Baʼax túun utsiloʼob tsʼoʼok u kʼamik? Letiʼ yéetel u yatan, bey xan kaʼatúul tiʼ u mejen paalaloʼobeʼ tsʼoʼok u yokjaʼob yéetel ku kʼaʼaytikoʼob le maʼalob péektsil yéetel upʼéel maʼalob concienciaoʼ.

Ken u yéey máak yéetel máax ken u bisuba

Yaan máaxoʼobeʼ ku tuklikoʼobeʼ letiʼob unaj u chʼaʼatuklikoʼob wa yaan u biskubaʼob yéetel máaxoʼob maʼatech u meyajtkoʼob Dios. ¿Maʼalob wa ka u beet máak beyoʼ? Koʼox ilik baʼax úuch tiʼ utúul kiik bey u tuukul kaʼachoʼ. Letiʼeʼ jach taak u bin tiʼ upʼéel kʼiimbesaj yéetel utúul xiʼipal maʼ j-jaajkunaj tiʼ Jéeobaiʼ. Kex aʼalaʼabtiʼ maʼ maʼalob ka xiʼikeʼ, letiʼeʼ tu tukleʼ letiʼ unaj u chʼaʼatuklik wa yaan u bin wa maʼ, ka túun bini. Maʼ sáam kʼuchkeʼeʼ ka tsʼaʼab u yukʼ upʼéel refresco tsʼaʼan droga ichil, lelaʼ tu beetaj u wenel. Le ka aajeʼ tu tsʼáaj cuentaeʼ tsʼoʼok u violartaʼal tumen le máax ku yaʼalik u amigo kaʼachoʼ (ket yéetel Génesis 34:2).

Maʼ xaaneʼ maʼ tiʼ tuláakal máak jeʼel u yúuchul bey ikil u biskuba yéetel máaxoʼob maʼatech u meyajtkoʼob Diosoʼ. Baʼaleʼ le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Bisaba yéetel le j-ojéelaloʼoboʼ ka yanak tiʼ teech ojéelaj; bisaba yéetel j-maʼ naʼatoʼoboʼ beyoʼ bíin kʼasakech» (Pro. 13:20). Le baʼax ku yaʼalik le Bibliaaʼ jach jaaj: u biskuba máak yéetel máaxoʼob beetik baʼax kʼaaseʼ jach jeʼel u taasik yaʼab talamiloʼobeʼ. Proverbios 22:3 ku yaʼalikeʼ utúul «máak ku tuukuleʼ ku yilik u taal u chuun yajeʼ ku jechik; j-maʼ tuukuleʼ ku bin tu paach ku tsʼoʼokoleʼ ku mukʼyajtik». Jeʼex túun k-ilkoʼ, wa k-bisikba yéetel máaxoʼob maʼatech u meyajtkoʼob Dioseʼ jeʼel u bintoʼon kʼaasileʼ yéetel jeʼel u beetik k-náachtal tiʼ Jéeobaeʼ (1 Cor. 15:33; Sant. 4:4).

Ken u yéey máak bix ken u vestirtiluba

Le nookʼoʼob ku jóoʼsaʼal kombiloʼ cada táan u kʼexpajaloʼob. Baʼaleʼ le baʼax ku yaʼalik le Biblia tiʼ bix unaj u vestirkuba máakoʼ maʼatech u kʼexpajal. Apóstol Pabloeʼ ku yaʼalikeʼ le xiiboʼob yéetel le koʼoleloʼob meyajtik Diosoʼ unaj «u búukint[koʼob] kʼambeʼen nookʼoʼob, yéetel chʼaʼa subtalil  bey xan yéetel kabal óolal» (1 Tim. 2:9). Baʼaleʼ Pabloeʼ maʼ táan u yaʼalik maʼ u manik máak nookʼoʼob maʼalobtak yéetel jatsʼutstakiʼ, mix táan xan u yaʼalik wa upʼéeliliʼ bix unaj u vestirkuba máakiʼ. Baʼaxeʼ ku yaʼalik ka u vestirtuba máak «yéetel kabal óolal». Upʼéel diccionarioeʼ ku yaʼalikeʼ le tʼaan kabal óolaloʼ u kʼáat xan u yaʼal «maʼ u nojbaʼalkúunskuba máak yéetel baʼaxoʼob yantiʼ».

Le oʼolaleʼ maʼalob ka k-tukulte: «¿Jeʼel wa u páajtal in waʼalik kabal in wóol wa chéen jach koʼokoj nookʼoʼob kin tsʼáaikeʼ? Le bix in vestirkimbaoʼ, ¿ku yeʼesik wa kin tsʼáaik ichil in kuxtal baʼaxoʼob kin creertik?». Utiaʼal maʼ «k-tsʼáaik mix tuʼux u tʼóochpajal mix máak[eʼ]» unaj k-beetik le baʼax ku yaʼalik le Bibliaaʼ: «Mix juntúul ka u kaxant chéen le baʼaloʼob utiaʼal u yutsil tu juunaloʼ, baʼaleʼ le baʼax utiaʼal u yutsil xan le uláakʼoʼoboʼ» (2 Cor. 6:3; Fili. 2:4).

Tiʼ baʼaloʼob yaan yil yéetel taakʼin

Ka yanchaj talamiloʼob yoʼolal taakʼin ichil jujuntúul sukuʼunoʼob tu múuchʼulil Corintoeʼ, le apóstol Pablooʼ tu yaʼalajtiʼob: «¿Baʼaxten maʼ táan a mukʼyajtikeʼex u beetaʼalteʼex kʼaas? ¿Baʼaxten maʼ ta chaʼikeʼex a woklaʼaleʼex?». Jeʼex túun k-ilkoʼ maas maʼalob ka u pʼat máak le baʼaxoʼob yantiʼoʼ ke ka xiʼik yéetel u yéet sukuʼunil tu táan le autoridadoʼoboʼ (1 Cor. 6:1-7). Utúul sukuʼun kajaʼan tu luʼumil Estados Unidoseʼ bey tu beetiloʼ. Letiʼeʼ tiʼ utúul sukuʼun ku meyaj kaʼachi, baʼaleʼ maʼ tu yóotaʼal kaʼach boʼotbil le yaʼabach taakʼin pʼaxaʼantiʼoʼ. Le oʼolaleʼ jeʼex u yaʼalik le Bibliaoʼ, letiʼeʼ yaʼab utéenel tsikbalnaj yéetel le sukuʼunoʼob utiaʼal u yutskíintkoʼob le talamiloʼ, baʼaleʼ maʼ utschaj le talamiloʼ. Le oʼolaleʼ yanchaj u tsikbaltkoʼob tiʼ u ancianoi le múuchʼuliloʼ (Mat. 18:15-17).

Kex beyoʼ maʼ béeychaj u yutskíintkoʼob le talamiloʼ. Le sukuʼunaʼ sen payalchiʼinaj utiaʼal u yilik baʼax unaj u beetik, letiʼ túuneʼ tu chʼaʼatuklaj u pʼatik chéen bey le taakʼin pʼaxaʼan tiʼoʼ. ¿Baʼaxten tu beetaj beyoʼ? Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Le talmiloʼ táan kaʼach u beetik u pʼáatal maʼ kiʼimak in wóoliʼ yéetel táan u luʼsikten yaʼab tiempo jeʼel u páajtal u meyajten utiaʼal in maas meyajtik Dioseʼ». Ka tsʼoʼok u beetik beyaʼ, tu yuʼubaj kaʼa anchaj jeetsʼelil tiʼ yéetel joʼopʼ u maas bin utsil tiʼ teʼ kʼaʼaytajoʼ.

Tak tiʼ baʼaloʼob mejentak

Wa ku yilik máak u kʼexik bix u tuukul tak tiʼ baʼaloʼob mejentakeʼ ku taasik yaʼab utsiloʼob. Tu yáax kʼiinil upʼéel asamblea tiʼ distritoeʼ, utúul sukuʼun yéetel u yatan ku meyajoʼob bey precursorileʼ, séeb úuchik u kʼuchloʼob ka tu yéeyoʼob tuʼux kun kutaloʼob. Maʼ sáam káajak le asambleaoʼ, ka kʼuch utúul taatatsil, u yatan yéetel u mejen paalaloʼob. Ka ilaʼab tumen le sukuʼun yéetel u yatan táan u kaxkoʼob tuʼux kun kutaloʼoboʼ, líikʼoʼob túun utiaʼal ka yanak tuʼux u múul kutal tuláakal le familiaoʼ. Chéen upʼíit kʼiinoʼob tsʼoʼokok le asambleaoʼ, le familiaoʼ tu túuxtaj upʼéel carta tiʼ le precursor yéetel u yatnoʼ. Ichil le cartaoʼ tu tsʼíibtoʼobeʼ jach lubaʼan kaʼach u yóoloʼob tumen maʼ séeb kʼuchoʼob teʼ asambleaoʼ. Baʼaleʼ jach kiʼimakchaj u yóoloʼob ka tu yiloʼob le utsil eʼesaʼabtiʼob tumen le kaʼatúul precursoroʼoboʼ.

Bey túunoʼ maʼalob ka k-kaxt u yutsil u maasil tiʼ tuláakal súutukil. Wa k-eʼesik yaabilaj yéetel maʼ t-kaxtik chéen k-utsileʼ yaan k-áantaj utiaʼal ka yanak jeetsʼelil teʼ múuchʼuliloʼ bey xan yéetel u maasil (1 Cor. 13:5, NM). Baʼaleʼ u maas kʼaʼananileʼ yaan u seguer k-beetikba u amigo Jéeoba.

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 20]

Le ken a yéey baʼax nookʼil ken a tsʼáaeʼ, ¿ka weʼesik wa ka pʼatik paachil chéen baʼaxoʼob utstawich?

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 21]

¿Jeʼel wa a wóotik líikʼil utiaʼal ka kulak wa máaxeʼ?