Xiibeʼex, ¿ka tsʼáaikabaʼex wa yáanal u páajtalil Cristo?

«Cristoeʼ u pool tuláakal [xiib].» (1 COR. 11:3)

1. ¿Baʼax eʼesik Jéeobaeʼ «maʼ u [Diosil] xaʼakʼaʼan tuukuliʼ»?

 APOCALIPSIS 4:11 ku yaʼalik: «Techeʼ [Jéeoba ka] náajmatik a kʼamik nojbeʼenil, tsiikil bey xan páajtalil; tumen teech ta beetaj tuláakal baʼaloʼob, tu yoʼolal a wóolajeʼ yanoʼob yéetel beetaʼaboʼob». Tumen Jéeoba beetmil tuláakal baʼaleʼ, letiʼ yaan tu yóokʼol tuláakal yéetel letiʼ u maas Nojchil. Tsʼoʼoleʼ le jejeláas páajtalil u tsʼaamaj tiʼ le angeloʼoboʼ ku yeʼeskeʼ letiʼeʼ u Diosil «jeetsʼel, maʼ u [Diosil] xaʼakʼaʼan tuukuliʼ» (1 Cor. 14:33; Isa. 6:1-3; Heb. 12:22, 23).

2, 3. 1) ¿Máax le yáax beetaʼab tumen Jéeobaoʼ? 2) ¿Baʼax unaj u beetik Jesús xan?

² Ichil u milesi jaʼaboʼobeʼ chéen Jéeoba kuxaʼan kaʼachi. Baʼaleʼ kʼuch u kʼiinil u beetik, u yáax Hijo, «le Tʼaanoʼ», ku yaʼalaʼaltiʼ beyoʼ tumen letiʼ tsʼáaik ojéeltbil baʼax ku yaʼalik Jéeoba. Yéetel u yáantajeʼ, Jéeobaeʼ tu beetaj tuláakal u maasil baʼaloʼoboʼ, yéetel ka máan kʼiineʼ tu túuxtaj way Luʼum bey utúul wíinik minaʼan u kʼeebaneʼ (xokaʼak Juan 1:1-3, 14).

³ ¿Baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal le páajtalil u tsʼaamaj Jéeoba tiʼ u Hijooʼ? Apóstol Pabloeʼ ku yaʼalik: «In kʼáat ka a naʼateʼexeʼ Cristoeʼ u pool tuláakal [xiib], yéetel le íichamoʼ u pool u yatan, jeʼel bix Jajal Dioseʼ u pool Cristo» (1 Cor. 11:3). Cristoeʼ tiʼ yaan yáanal u páajtalil u Taataeʼ. U tsʼáaikuba le angeloʼob yéetel le máakoʼob yáanal le páajtalil u tsʼaamaj Jéeobaoʼ ku yáantaj utiaʼal u yantal jeetsʼelil yéetel utiaʼal u biskubaʼob tubeel. Tak Jesús, le máax áantajnaj utiaʼal u beetaʼal «tuláakal baʼax» yanoʼ unaj u tsʼáaikuba yáanal u páajtalil Jéeoba (Col. 1:16).

4, 5. ¿Bix u yilik Jesús u tsʼáaikuba yáanal u páajtalil Jéeoba?

⁴ ¿Bix u yilik Jesús u yantal yáanal u páajtalil u Taata, jeʼex le ka túuxtaʼab way Luʼumeʼ? Koʼox ilik baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal Cristooʼ: «Tumen kex [bey Dios kaʼacheʼ], maʼ tu yóoltaj u kʼaʼabéetkúunt le páajtalil yantiʼ utiaʼal u ketikuba yéetel [Diosoʼ], baʼaleʼ tu pʼataj juntséelil le baʼax utiaʼaloʼ ka tu beetuba jeʼel bix palitsileʼ, le ka síij jeʼel bix máakeʼ. Le ka tu beetuba máakileʼ, tu kabalkúuntaj u yóol yéetel tu yoʼolal u yuʼubajtʼaaneʼ bin tiʼ kíimil» (Fili. 2:5-8).

⁵ Tiʼ tuláakal súutukileʼ, Jesuseʼ tu yeʼesaj kabal óolal yéetel tu tsʼáajuba yáanal u páajtalil u Taata. Le oʼolal letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Teneʼ maʼ tu páajtal in beetik mix baʼal chéen tu juunal in wóol [...] yéetel in pʼis óoleʼ maʼalob, tumen maʼ táan in beetik le baʼax in kʼáateʼ baʼaleʼ le baʼax u kʼáat le Taata máax túuxtenoʼ» (Juan 5:30). Letiʼeʼ tu yaʼalaj xan: «Teneʼ mantatsʼ kin beetik le baʼax utstutʼaan [Diosoʼ]» (Juan 8:29). Yéetel le jach taʼaytak u kíimsaʼaloʼ tu yaʼalaj tiʼ u Taata: «Teneʼ tsʼoʼok in nojbeʼenkúuntikech way yóokʼol kaabeʼ. Tsʼoʼok in tsʼoʼoksik le meyaj ta túuxtajen in beetoʼ» (Juan 17:4). Lelaʼ ku yeʼesiktoʼoneʼ letiʼeʼ utstutʼaan u tsʼáaikuba yáanal u páajtalil u Taata.

Le Hijooʼ ku kʼamik utsiloʼob ikil u tsʼáaikuba yáanal u páajtalil u Taata

6. ¿Baʼax jatsʼuts modosi tu yeʼesaj Jesús?

⁶ Ka taal Jesús way Luʼumeʼ, tu yeʼesaj jatsʼuts modos. Ichil lelaʼ tiaʼan le nojoch yaabilaj ku yeʼesik tiʼ Jéeobaoʼ, letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Teneʼ in yaabiltmaj le Taataoʼ» (Juan 14:31). Tsʼoʼoleʼ tu yeʼesaj jach u yaabiltmaj le  máakoʼoboʼ (xokaʼak Mateo 22:35-40). Letiʼeʼ maʼ tsʼíikiʼ yéetel maʼ tu tratartaj kʼaasil u maasiliʼ, baʼaxeʼ tu yeʼesaj u yutsil tiʼob yéetel tu chʼaʼaj en cuentai bix u yuʼubikubaʼob. Le oʼolal tu yaʼalaj tiʼ le máaxoʼob uts u puksiʼikʼaloʼoboʼ: «Koʼoteneʼex tiʼ teen, tuláakaleʼex máaxeʼex kaʼananeʼex tiʼ a meyajeʼex yéetel aal a kucheʼex, teen bíin in beet a jeʼeleʼex. Biseʼex in kuuch ta wóokʼoleʼex, yéetel kaambalneneʼex tiʼ teen, tumen teneʼ chúukaʼan in wóol yéetel kabal u yóol in puksiʼikʼal; beyoʼ bíin a kaxteʼex jeʼelel utiaʼal a [kuxtaleʼex]. Tumen in kuucheʼ maʼ aaliʼ yéetel sáal u bisaʼal» (Mat. 11:28-30). Ken k-kʼaj óolt le jatsʼuts modos tu yeʼesaj Jesús bey xan le baʼaloʼob maʼalobtak tu kaʼansoʼ, kex táankelmoʼon wa tsʼoʼok u yantal k-jaʼabileʼ, jach ku líiʼsik k-óol, maases le ken k-máans wa baʼax talmiloʼ.

7, 8. 1) Jeʼex u yaʼalik le Leyoʼ, ¿baʼax maʼ unaj u beetik kaʼach le koʼolel ku tuul kʼiʼikʼ tiʼoʼ? 2) ¿Bix tratartaʼabik tumen Jesús?

⁷ Beora koʼoneʼex ilik bix úuchik u tratartik le koʼoleloʼoboʼ. Desde úuchjeakileʼ u maas yaʼabil le xiiboʼoboʼ jach ku mixbaʼalkúuntikoʼob le koʼoleloʼoboʼ. Tak u nuuktakil le judíoʼob tiʼ u kaajil Israeloʼ bey xan tu beetiloʼoboʼ. Baʼaleʼ Jesuseʼ tu tratartaj maʼalob le koʼoleloʼoboʼ. Tuukulnakoʼon tiʼ bix úuchik u tratartik utúul koʼolel doce jaʼaboʼob joʼopʼok u tuul kʼiʼikʼ tiʼ. Letiʼeʼ tu láaj xupaj u taakʼin yiknal jejeláas doctoroʼob, baʼaleʼ mix utúul tsʼakiʼ, baʼaxeʼ «seten kʼaschaj u kʼojaʼanil». Tsʼoʼoleʼ le Leyoʼ ku yaʼalikeʼ le máax yaan le kʼojaʼanil tiʼ beyaʼ maʼ limpio tu táan Diosiʼ yéetel le máax machikeʼ ku pʼáatal xan beyoʼ (Lev. 15:19, 25).

⁸ Le ka tu yuʼubaj táan u tsʼakaʼal le kʼojaʼanoʼob tumen Jesusoʼ, ook ichil le máakoʼoboʼ, ka joʼopʼ u tuklik: «Chéen yéetel ka in péetsʼkʼabt u nookʼeʼ, jeʼel in wutstaleʼ». Ka tu beeteʼ tu séebaʼanileʼ utschaji. Cristoeʼ u yojel maʼ unaj u maʼachal tumen le koʼoleloʼ. Baʼaleʼ maʼ tu kʼeyiʼ, tu tratartaj tubeel. Tumen u yojel bukaʼaj jaʼaboʼob káajak u muʼyajeʼ, tu yaʼalajtiʼ yéetel yaabilaj: «Koʼolel, tsʼoʼok u tojtal a wóol tumen oksaj óolnajech. Xeen tiʼ jéetsʼel yéetel pʼáatak toj a wóol» (Mar. 5:25-34).

9. ¿Baʼax tu beetaj Jesús le ka tu yilaj maʼ tu chaʼabal u náatsʼal le mejen paalaloʼob tu yiknal tumen u disipuloʼoboʼ?

⁹ Tak le mejen paalaloʼoboʼ utstutʼaan u natsʼkubaʼob yiknal Jesús. Utéenjeakileʼ, le disipuloʼoboʼ tu kʼeyoʼob jujuntúul tiʼ le taatatsiloʼoboʼ, tumen joʼopʼ u bisik u mejen paalaloʼob tu yiknal, letiʼobeʼ tu tukloʼobeʼ maʼ u kʼáat ka náatsʼkoʼob tu yiknaliʼ. Baʼaleʼ Jesuseʼ maʼ bey u tuukuloʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Le ka tu yilaj Jesús lelaʼ, kʼuuxilnaji ka tu yaʼalajtiʼob: chaʼex u taal le mejen paalaloʼob tin wiknaloʼ, maʼ a wetʼikeʼextiʼob, tumen u [reino] Jajal Dioseʼ utiaʼal le máaxoʼob jeʼel bix letiʼoboʼ». Ka «tu méekʼajoʼob, ka tu kiʼikiʼtʼantajoʼob, táan u tsʼáaik u kʼab tu yóokʼoloʼob». Maʼ chéen tu chaʼaj u náatsʼloʼob tu yiknaliʼ, baʼaxeʼ tu kʼamoʼob yéetel yaabilaj (Mar. 10:13-16).

10. ¿Bix úuchik u yantal tiʼ Jesús jatsʼuts modos?

¹⁰ ¿Bix úuchik u yantal tiʼ Jesús jatsʼuts modos? Ichil u milesi jaʼaboʼob kuxlaj teʼ kaʼanoʼ tu yilaj le jatsʼuts modos ku yeʼesik u Taata tiʼ le máaxoʼob yanoʼob yáanal u páajtaliloʼ (xokaʼak Proverbios 8:22, 23). Baʼaleʼ leloʼ maʼ tu béeytal u beetik kaʼach wa maʼatech u yuʼubik tʼaan. Leloʼ ku yeʼesiktoʼoneʼ, letiʼeʼ jach utstutʼaan u tsʼáaikuba yáanal u páajtalil Jéeoba, yéetel Jéeoba xaneʼ jach utstutʼaan u yilik u tsʼáaikuba u Hijo yáanal u páajtalil. Le beetik ka taal Jesús way Luʼumeʼ tu yeʼesaj le jatsʼuts modos tu kanaj tiʼ u Taataoʼ. Le oʼolal jach maʼalob úuchik u tsʼaʼabal u beet u Reyil teʼ kaʼanoʼ. ¿Máasaʼ jach kiʼimak k-óol ikil u gobernarkoʼon?

Unaj k-eʼesik jatsʼuts modos jeʼex tu beetil Cristoeʼ

11. 1) ¿Máax kaʼanstoʼon bix unaj k-eʼesik jatsʼuts modos? 2) ¿Baʼaxten le xiiboʼoboʼ maas unaj u yeʼeskoʼob jatsʼuts modos jeʼex Jesuseʼ?

¹¹ Kex tuláakal teʼ múuchʼulil unaj u yilik u yeʼesik jatsʼuts modos jeʼex Jesuseʼ, le xiiboʼoboʼ  maas unaj u beetkoʼob. ¿Baʼaxten? Tumen jeʼex tsʼoʼok ilik teʼ Bibliaoʼ «Cristoeʼ u pool tuláakal [xiib]». Jeʼex letiʼ tu yeʼesaj jatsʼuts modos jeʼex u beetik Jéeoba, u Poolileʼ, tuláakal le xiiboʼob okjaʼanajaʼanoʼoboʼ unaj u beetkoʼob xan jeʼex Jesús, u pooliloʼobeʼ. Pabloeʼ bey tu beetil le ka joʼopʼ u meyajtik Diosoʼ. Le oʼolal tu yaʼalajtiʼ le sukuʼunoʼoboʼ: «Kuxleneʼex jeʼel bix in kuxtal tenoʼ, jeʼel bix teneʼ táan in kuxtal jeʼel bix u kuxtal Cristoeʼ» (1 Cor. 11:1). Pedro xaneʼ ku yaʼalik: «Tumen Cristoeʼ mukʼyajnaj ta woʼolaleʼex, ka tu tsʼáajteʼex jumpʼéel kaʼansaj, utiaʼal ka kuxlakeʼex jeʼel bix kuxlajik letiʼoʼ» (1 Ped. 2:21). Uláakʼ baʼax oʼolal unaj u beetkoʼob jeʼex Jesuseʼ, tumen ku tsʼaʼabal u beet u siervo ministerialiloʼob wa u ancianoiloʼob. Jeʼex Jesús ku kiʼimaktal u yóol u beetik jeʼex Jéeobaeʼ, le sukuʼunoʼob xanoʼ ku kiʼimaktal u yóoloʼob ikil u beetkoʼob jeʼex Jesuseʼ.

12, 13. ¿Bix unaj u tratartik le ancianoʼob le «tamanoʼob» tsʼaʼan u kanáantoʼoboʼ?

¹² Le ancianoʼob teʼ múuchʼuliloʼoboʼ kʼaʼabéet u yeʼeskoʼob jatsʼuts modos jeʼex tu beetil Cristoeʼ. Beyoʼ jeʼel u béeytal u beetkoʼob le baʼax tu yaʼalaj Pedrooʼ: «Kanáanteʼex jeʼel bix [j-]kanan tamanoʼobeʼ le u tamanoʼob Jajal Dios kʼubéentaʼanteʼexoʼ; beeteʼex yéetel maʼalob óolal, jeʼel bix u kʼáat Jajal Dioseʼ, maʼ tumen táan u tsaʼabalteʼexiʼ, mix tumen táan a tsʼíiboltikeʼex taakʼiniʼ. Beeteʼex a meyajeʼex yéetel maʼalob óolal, maʼ bey teʼex u yuumil le máaxoʼob ka kanáantikeʼexoʼ, baʼaleʼ beeteʼex tak tuʼux ku páajtal a weʼesikeʼex maʼalob bej tiʼ le tamanoʼoboʼ» (1 Ped. 5:1-3). Le ancianoʼoboʼ maʼ unaj u yaʼalikoʼob ka  beetaʼak chéen baʼaxoʼob u kʼáatoʼobiʼ. Baʼaxeʼ unaj u yeʼeskoʼob yaabilaj jeʼex tu beetil Cristoeʼ, u naʼatkoʼob bix u yuʼubikuba u maasil, u yeʼeskoʼob kabal óolal yéetel utsil tiʼ le «tamanoʼob» tsʼaʼan u kanáantoʼob tumen Jéeobaoʼ.

¹³ Le sukuʼunoʼob nuʼuktik le múuchʼuliloʼ unaj u kʼaʼajskoʼobeʼ kʼebanoʼob xan (Rom. 3:23). Le oʼolal kʼaʼabéet u jach kʼaj óoltkoʼob Cristo yéetel u yeʼeskoʼob yaabilaj jeʼex tu beetiloʼ. Unaj u tuukuloʼob tiʼ bix u tratarkoʼon Jéeoba yéetel Jesús, tsʼoʼoleʼ unaj u yilik u beetkoʼob xan beyoʼ. Maʼ unaj u tuʼubultiʼob le baʼax tu yaʼalaj Pedroaʼ: «Tuláakaleʼex unaj a tsʼáaikabaʼex yáanal a kʼabeʼex ta baatsileʼex yéetel kabal óolal, tumen: Jajal Dioseʼ ku [tsʼáaikuba tu contra] le j-kaʼanal ichoʼoboʼ, baʼaleʼ ku tsʼáaik u siibal utsil tiʼ le máaxoʼob kabal u yóoloʼoboʼ» (1 Ped. 5:5).

14. ¿Bix unaj u yilaʼal u maasil tumen le ancianoʼoboʼ?

¹⁴ Le xiiboʼob nuʼuktik le múuchʼuliloʼ unaj u yeʼeskoʼob jatsʼuts modos jeʼex u yaʼalik Romailoʼob 12:10: «Unaj a yaabiltikabaʼex ta baatsileʼex yéetel u yaakunajil sukuʼuntsiloʼob, ka a táanilkunteʼex uláakʼoʼob yéetel ka a [tsikabaʼex] ta baatsileʼex». Jeʼex túun k-ilkoʼ, le ancianoʼob yéetel le siervo ministerialoʼoboʼ, letiʼob yáax unaj u tratarkoʼob tubeel u maasil. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Maʼ a beetikeʼex mix baʼal chéen utiaʼal a wutsileʼex mix tu yoʼolal kaʼanal ichiliʼ baʼaleʼ yéetel kabal óolal, [cada utúuleʼ] ka u yil le uláakʼoʼoboʼ bey jach maʼaloboʼob tiʼ letiʼeʼ» (Fili. 2:3). Le ancianoʼob yéetel le siervo ministerialoʼoboʼ unaj u yilkoʼob maas maʼalobil u maasil tiʼ letiʼob. Beyoʼ ku beetkoʼob le baʼax ku yaʼalik Pabloaʼ: «Máaxoʼon muʼukʼaʼanoʼon tiʼ k-oksaj óolaleʼ, unaj k-áantik u bis u kuuchoʼob le máaxoʼob luubul u muukʼoʼoboʼ, maʼ unaj k-lúubul utsil chéen tiʼ toʼoniʼ. [Cada utúul] tiʼ toʼoneʼ unaj u lúubul utsil tu táan uláakʼ tiʼ jeʼel baʼalak utiaʼal u yutsil uláakʼeʼ yéetel utiaʼal u chʼíijil tiʼ u yoksaj óolal. Tumen mix Cristo lúub utsil chéen tu táan letiʼ» (Rom. 15:1-3).

Unaj u tratartaʼal tubeel le atantsiloʼ

15. ¿Bix unaj u tratartik u yatan le íichamtsil meyajtik Diosoʼ?

¹⁵ Beoraaʼ tuukulnakoʼon tiʼ le baʼax tu yaʼalaj Pedro tiʼ le tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ: «Muunchajak a puksiʼikʼaleʼex utiaʼal a wataneʼex. Tsʼaʼextiʼob le tsiikil unaj u tsʼaʼabaltiʼoboʼ, maʼ chéen tumen [maas] muun u wíinklil le koʼoleloʼoboʼ» (1 Ped. 3:7). ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal u yeʼesaʼal «tsiikil» tiʼ máak? U yaabiltaʼal, u chʼaʼabal en cuentai baʼaxoʼob ku yaʼalik, baʼax ku tsʼíiboltik yéetel u tsʼaʼabal baʼaxoʼob kʼaʼabéettiʼ wa maʼ tu bin tu contra baʼax ku yaʼalik Dios. Lelaʼ bey unaj u tratartaʼal le atantsil tumen u yíichamoʼ.

16. ¿Baʼax jeʼel u yúuchul wa maʼ u yeʼesaʼal tsiikil tiʼ le atantsiloʼ?

¹⁶ Baʼaleʼ apóstol Pedroeʼ maʼ chéen ku yaʼalik tiʼ le íichamtsil ka u yeʼes tsiikil tiʼ u yatnoʼ. Ku yaʼalik xaneʼ wa maʼ u beetkeʼ, jeʼel tak u pʼáatal maʼ u yuʼubaʼal u payalchiʼeʼ (1 Ped. 3:7). Lelaʼ ku yeʼesik Jéeobaeʼ u kʼáat ka tratartaʼak maʼalob le atantsiloʼ. Wa le íichamtsil maʼ tu beetik beyoʼ jeʼel tak u pʼáatal maʼ u yuʼubaʼal u payalchiʼob tumen Jéeobaeʼ. Tsʼoʼoleʼ wa le atantsil ku yilik jach yaabiltaʼanoʼ yaan u maas kiʼimaktal u yóol yéetel maas maʼ talam jeʼel u tsʼáaikuba yáanal u páajtalil u yíichameʼ.

17. ¿Tak baʼax unaj u beetik le íichamtsil yoʼolal u yatnoʼ?

¹⁷ Pabloeʼ ku yaʼalik xan: «Le íichamtsiloʼoboʼ unaj u yaabiltikoʼob u yatanoʼob, jeʼel bix u yaabiltikoʼob u wíinkliloʼobeʼ. [...] Tumen mix máak ku pʼektik u wíinklil, baʼaleʼ ku  tséentik yéetel ku kanáantik; bey u beetik Cristo yéetel le [múuchʼuliloʼ] [...,] cada juntúul tiʼ teʼexeʼ u yaabilt u yatan jeʼel bix u yaabiltikubaeʼ» (Efe. 5:28, 29, 33). ¿Tak baʼax unaj u beetik le íichamtsil wa u yaabiltmaj u yatnoʼ? Pabloeʼ ku yaʼalik: «Yaabilt a wataneʼex bey jeʼel bix Cristo tu yaabiltaj le [múuchʼuliloʼ] ka tu tsʼáaj u kuxtal tu yoʼolal» (Efe. 5:25). Jeʼex Cristo tu tsʼáaj u kuxtal yoʼolal yaʼab máakeʼ, le íichamtsil meyajtik Diosoʼ unaj u yóotik u tsʼáa u kuxtal yoʼolal u yatan. Wa ku yaabiltik yéetel ku chʼaʼik en cuentai bix u yuʼubikubaeʼ maas maʼ talam ken u tsʼáauba u yatan yáanal u páajtaliliʼ.

18. ¿Baʼax jeʼel u yáantik le íichamtsiloʼob u beetoʼob le baʼax ku yaʼalik Jéeobaoʼ?

¹⁸ ¿Jach wa talam le baʼax ku kʼáataʼal tiʼ le íichamtsiloʼoboʼ? Maʼatech. Jéeobaeʼ mix utéen jeʼel u kʼáatik tiʼ máak upʼéel baʼal u yojel maʼ tu páajtal u beetkeʼ. Tsʼoʼoleʼ le máax meyajtik Jéeobaoʼ ku yáantaʼal tumen le kiliʼich muukʼoʼ. Jesuseʼ ku yaʼalik: «Wa teʼex, kex kʼaakʼas máakeʼex, a wojel a tsʼaʼex maʼalob baʼaloʼob tiʼ a paalaleʼexeʼ, jach tu jaajil a Taataʼex yaan teʼ kaʼanoʼ bíin u tsʼáa le kiliʼich [muukʼ] tiʼ le máaxoʼob kʼáatik tiʼeʼ» (Luc. 11:13). Bey túunoʼ, le íichamtsiloʼ unaj u kʼáatik tiʼ Jéeoba ka áantaʼak u tratart maʼalob u yatan bey xan u yéet máakil (xokaʼak Beetaʼanoʼob 5:32).

19. ¿Baʼax ken k-il teʼ tuláakʼ xookoʼ?

¹⁹ Jeʼex tsʼoʼok k-ilkoʼ, le xiiboʼoboʼ tsʼaʼan u nojoch páajtalil tiʼob u tsʼáaikubaʼob yáanal u páajtalil Cristo yéetel u beetkoʼob jeʼex tu beetiloʼ. Baʼaleʼ ¿bix unaj u yilik le koʼoleloʼob tsʼokaʼan u beeloʼob, le u tsʼáaikubaʼob yáanal u páajtalil u yíichamoʼob jeʼex u yaʼalik Jéeobaoʼ? Lelaʼ letiʼe baʼax ken k-il teʼ tuláakʼ xookoʼ.

Koʼoneʼex ilik wa t-naʼataj

• ¿Baʼax modosiloʼob tu yeʼesaj Jesús unaj k-eʼesik xan?

• ¿Bix unaj u tratartaʼal le sukuʼunoʼob tumen le ancianoʼoboʼ?

• ¿Bix unaj u tratartaʼal le atantsiloʼ?

[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 10]

Unaj k-tratartik tubeel u maasil jeʼex tu beetil Jesuseʼ