Páajtalil utiaʼal k-aktáantik tuláakal talamiloʼob

«Muʼukʼaʼankúuntabaʼex tiʼ Yuumtsil tu yoʼolal u [muʼukʼaʼan] páajtalil.» (EFE. 6:10)

1. ¿Baʼaxten jach yaʼab talamil ku muʼyajtik le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ?

TOʼON k-meyajtik Jéeobaeʼ láayliʼ k-muʼyajtik talamiloʼobeʼ. Yaan kʼiineʼ k-muʼyaj yoʼolal le kʼebanoʼ, yoʼolal le baʼaxoʼob ku yúuchul teʼ yóokʼol kaabaʼ wa yoʼolal le máaxoʼob pʼekmil Diosoʼ (Gén. 3:15). Desde úuchjeakileʼ Jéeobaeʼ ku yáantik u kaajal utiaʼal ka béeyak u aktáantik le chʼaʼpachtajiloʼ, le baʼaxoʼob ku yaʼalik u maasiloʼ yéetel uláakʼ talamiloʼob. U kiliʼich muukʼeʼ jeʼel u tsʼáaiktoʼon le páajtalil kʼaʼabéet utiaʼal maʼ u xuʼulul k-meyajtikoʼ.

Páajtalil utiaʼal k-aktáantik le chʼaʼpachtajiloʼ

2. ¿Baʼax oʼolal ku chʼaʼpachtaʼal máak, yéetel bix le chʼaʼpachtajiloʼoboʼ?

² Le chʼaʼpachtajiloʼ ku beetaʼal utiaʼal u xuʼulul u tsʼáaik u fe máak tiʼ Dios, utiaʼal maʼ u seguer u tsʼáaik ojéeltbil yéetel utiaʼal u beetik u xuʼulul u meyajtaʼal Dios. Satanaseʼ jejeláas bix u chʼaʼpachtikoʼon. Wa utaatsʼ u beetkeʼ, le Bibliaoʼ ku ketik yéetel juntúul táankelem león, baʼaleʼ ku keʼetel yéetel juntúul tsʼíitsʼik kaan wa maʼ tu séeb tsʼáaik cuenta máak bix u káajal u chʼaʼpachtaʼal (xokaʼak Salmo 91:13).

3. ¿Bix u chʼaʼpachtikoʼon Satanás jeʼex juntúul león yéetel juntúul tsʼíitsʼik kaaneʼ?

³ Satanaseʼ ku chʼaʼpachtikoʼon bey jeʼex juntúul león jach tsʼíikeʼ, tumen ku líiʼsik máakoʼob t-contra utiaʼal u beetkoʼobtoʼon loob, utiaʼal u beetkoʼob k-kʼaʼalal cárcel yéetel utiaʼal u luʼskoʼobtoʼon u derechoil k-kʼaʼaytaj (Sal. 94:20). Teʼ Anuario, tuʼux ku chíikpajal bix u meyaj u j-jaajkunajoʼob Jéeoba teʼ kʼiinoʼobaʼ, ku yeʼesik xan bix u chʼaʼpachtaʼal le sukuʼunoʼob  tumen le Kʼaasilbaʼaloʼ. Yaan tuʼuxoʼobeʼ u nuuktakil le religionoʼob wa le politicoʼob jach kʼasaʼanoʼoboʼ ku beetkoʼob u líikʼil yaʼab máakoʼob tu contraʼob. Le chʼaʼpachtajiloʼobaʼ tsʼoʼok u beetik u lúubul jujuntúul sukuʼunoʼob. Yaan kʼiin xaneʼ, le Kʼaasilbaʼaloʼ ku chʼaʼpachtik máak jeʼex u beetik juntúul tsʼíitsʼik kaaneʼ. Ku taʼakikuba yéetel chéen ken u jáan chiʼi máak, ku envenenartik u tuukuloʼob yéetel ku tuskoʼob utiaʼal ka beetaʼak chéen baʼax u kʼáat. Le chʼaʼpachtajil beyaʼ ku beetik u lúubul u yóol máak wa ku beetik u chʼaʼtuklik u xulik máak u meyajtik Dios. Baʼaleʼ yéetel u yáantaj u kiliʼich muukʼ Dioseʼ jeʼel u páajtal k-aktáantik le kaʼapʼéel bix u chʼaʼpachtikoʼon le Kʼaasilbaʼaloʼ.

4, 5. ¿Bix maas maʼalob jeʼel u líiʼskuba máak utiaʼal u aktáantik le chʼaʼpachtajiloʼ, yéetel baʼaxten? Aʼal junpʼéel baʼax uchaʼan.

⁴ Kex tuláakloʼon unaj k-líiʼsikba utiaʼal k-aktáantik le chʼaʼpachtajiloʼ, le bix maas maʼalob ka k-beetoʼ, maʼ letiʼe k-tuklik bix ken k-chʼaʼpachtbiloʼ. U jaajileʼ maʼ tu páajtal u yojéeltik máak baʼax ku taal u kʼiin u muʼyajtik, le oʼolal chéen kunel ka k-chiʼichnakkúuntba yoʼolal junpʼéel baʼax maʼ xaaneʼ maʼ kun úuchul. Baʼaleʼ yaan baʼax jeʼel u páajtal k-beetkeʼ: letiʼe k-beetik jeʼex le sukuʼunoʼob chúukpaj u yóoloʼob ka chʼaʼpachtaʼaboʼoboʼ. U maas yaʼabil tiʼ letiʼobeʼ béeychaj u chúukpajal u yóoloʼob tumen tuukulnajoʼob tiʼ le máaxoʼob chúukpaj u yóoloʼob u meyajtoʼob Dios úuchjeakiloʼ bey xan tiʼ le baʼaxoʼob tu kaʼansaj yéetel tu beetaj Jesusoʼ. Beyoʼ tu maas yaabiltoʼob Jéeoba, le oʼolal béeychaj u aktáantkoʼob tuláakal le talamiloʼob tu muʼyajtoʼoboʼ.

⁵ Tuukulnakoʼon tiʼ baʼax tu beetaj kaʼatúul kiikoʼob tu luʼumil Malaui, letiʼobeʼ joʼopʼ u yaʼalaʼaltiʼob tumen u jaats máakoʼob ka u manoʼob junpʼéel tarjeta utiaʼal u yeʼeskoʼob tsʼoʼok u máanoʼob ichil u partidoʼob. Jaʼajatsʼaʼaboʼob, luʼsaʼab u nookʼoʼob yéetel aʼalaʼabtiʼob yaan u violartaʼaloʼob. Tsʼoʼoleʼ óotaʼab tusbiloʼob, tumen aʼalaʼabtiʼobeʼ le sukuʼunoʼob ku meyajoʼob Beteloʼ tsʼoʼok u manikoʼob le tarjetaoʼ. ¿Baʼax túun tu beetoʼob? Letiʼobeʼ tu yaʼaloʼob: «Chéen Jéeoba k-meyajtik, le oʼolal wa le sukuʼunoʼob ku meyajoʼob Betel tsʼoʼok u manikoʼob le tarjetaoʼ, maʼ tu beetkoʼobtoʼon kʼaas. Toʼoneʼ maʼ ken k-mane, kex ka kíimsoʼoneʼex». Ka uʼuyaʼab baʼax tu yaʼaloʼobeʼ ka chaʼab u binoʼob.

6, 7. ¿Bix u yáantik Jéeoba le máaxoʼob meyajtik u aktáantoʼob le chʼaʼpachtajiloʼ?

⁶ Apóstol Pabloeʼ tu yaʼaleʼ le sukuʼunoʼob tu kaajil Tesalónicaoʼ tu máansoʼob «yaʼabkach muʼyajiloʼob» ka tu kʼamoʼob le maʼalob péektsiloʼ, kex beyoʼ tu beetoʼob yéetel le «kiʼimak óolal ku tsʼáaik [...] le kiliʼich [muukʼoʼ]» (1 Tes. 1:6). Yaʼab máaxoʼob meyajtik Dios úuchjeakil yéetel teʼ kʼiinoʼobaʼ, chúukpaj u yóoloʼob u aktáantoʼob le chʼaʼpachtajiloʼ, letiʼobeʼ ku yaʼalikoʼobeʼ teʼ súutukiloʼob jach talamtakoʼ tu yuʼuboʼob junpʼéel nojoch jeetsʼelil tu puksiʼikʼaloʼob. Le jeetsʼeliloʼ junpʼéel tiʼ le modos ku tsʼáaik le kiliʼich muukʼoʼ, lelaʼ le áantoʼob utiaʼal maʼ u kʼastal u tuukuloʼob yéetel maʼ u náachtaloʼob tiʼ Dios (Gál. 5:22). Jeʼex túun k-ilkoʼ, yéetel u kiliʼich muukʼ Jéeobaeʼ, ku tsʼáaiktoʼon u páajtalil k-aktáantik le talamiloʼoboʼ yéetel ku yáantkoʼon utiaʼal maʼ u xuʼulul k-beetik baʼax maʼalob ken chʼaʼpachtaʼakoʼon. *

⁷ Yaan máakoʼobeʼ ku jaʼakʼal u yóoloʼob ken u yiloʼob bix u chúukpajal u yóol le máaxoʼob meyajtik Dios tak ken joʼopʼok u sen chʼaʼpachtaʼaloʼoboʼ. Ku yilkoʼobeʼ bey yaan uláakʼ baʼax tsʼáaik muukʼ tiʼobeʼ. Leloʼ jach bey xan u yúuchuloʼ, apóstol Pedroeʼ tu yaʼalaj: «Wa ka poʼochʼoleʼex tu yoʼolal Cristoeʼ, kiʼ a wóoleʼex; tumen u nojbeʼen [kiliʼich muukʼ] Jajal Dioseʼ tiʼ yaan ta wóokʼoleʼexeʼ. Letiʼobeʼ ku tʼaanoʼob kʼaas tu yoʼolal letiʼ, baʼaleʼ teʼexeʼ ka tsikikeʼex» (1 Ped. 4:14). Yéetel le tʼaanoʼobaʼ tu yeʼeseʼ toʼoneʼ k-chʼaʼpachtaʼal tumen táan k-beetik baʼax utstutʼaan Dios, lelaʼ junpʼéel baʼax taasiktoʼon kiʼimak óolal (Mat. 5:10-12;  Juan 15:20).

Páajtalil utiaʼal k-aktáantik baʼax ku yaʼalik u maasil

8. 1) ¿Baʼax áant Josué yéetel Caleb utiaʼal maʼ u tuukuloʼob jeʼex u maasil israelitaʼoboʼ? 2) ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le baʼax úuch tiʼ Josué yéetel Caleboʼ?

⁸ Toʼon táan k-meyajtik Dioseʼ k-muʼyajtik uláakʼ talamil: le baʼax ku yaʼalik yéetel ku beetik u maasil t-contraoʼ. Baʼaleʼ yaantoʼon u kiliʼich muukʼ Jéeoba, lelaʼ maas yaan u muukʼ tiʼ le baʼaxoʼob ku beetaʼal teʼ yóokʼol kaabaʼ. Yéetel u yáantajeʼ jeʼel u páajtal k-aktáantik le pʼaʼastajiloʼ, le baʼaxoʼob ku yaʼalaʼal t-contraoʼ yéetel utiaʼal maʼ k-beetik le baʼax ku beetik u maasiloʼ. Tuukulnakoʼon tiʼ baʼax úuch tiʼ Josué yéetel Caleb. ¿Baʼax áantoʼob utiaʼal maʼ u tʼaanoʼob jeʼex le uláakʼ diez máakoʼob túuxtaʼaboʼob ilik u luʼumil Canaanoʼ? Le muukʼ ku taal tiʼ Jéeobaoʼ tu tsʼáajtiʼob junpʼéel tuukul «jelaʼan tiʼ» le u maasiloʼoboʼ (xokaʼak Números 13:30 yéetel 14:6-10, 24).

9. ¿Baʼaxten maʼ unaj k-beetik baʼax ku yaʼalik u maasiliʼ?

⁹ Teʼ yáax siglooʼ, le kiliʼich muukʼoʼ tu yáantaj le apostoloʼob utiaʼal u beetkoʼob baʼax utstutʼaan Dios yéetel utiaʼal maʼ u beetkoʼob chéen le baʼax ku yaʼalik u nuuktakil le judíoʼoboʼ (Hch. 4:21, 31; 5:29, 32). Teʼ kʼiinoʼobaʼ, yaʼab máakoʼobeʼ ku beetkoʼob baʼax ku yaʼalik u maasil utiaʼal maʼ u yantal kʼuuxilil ichiloʼob. Baʼaleʼ toʼon táan k-meyajtik Dioseʼ k-ilik k-beetik baʼax maʼalob mantatsʼ. Yéetel u yáantaj le kiliʼich muukʼoʼ maʼ saajkoʼon k-beet baʼax jelaʼan u yilaʼal tumen u maasiliʼ (2 Tim. 1:7). Koʼoneʼex ilik baʼaxten maʼ unaj k-beetik baʼax ku yaʼalik u maasiliʼ.

10. ¿Baʼax talam u yilik jujuntúul sukuʼunoʼob?

¹⁰ Yaan táankelem paalaloʼobeʼ maʼ tu kaxtikoʼob baʼax unaj u beetkoʼob ken u yojéeltoʼob tsʼoʼok u beetaʼal baʼax kʼaas tumen juntúul u amigoʼob. Ku tuklikoʼobeʼ maʼ unaj u yaʼalikoʼob tiʼ le ancianoʼob baʼax tsʼoʼok u beetik u amigoʼob utiaʼal maʼ u traicionarkoʼoboʼ. Utiaʼal maʼ u xuʼulul u biskubaʼob yéetel u amigoʼobeʼ maʼ tu yaʼalikoʼob mix baʼal. Yaan kʼiineʼ le máax tsʼoʼok u beetik baʼax kʼaasoʼ ku sen aʼalik maʼ u yaʼalaʼal tiʼ mix máak baʼax tsʼoʼok u beetik. Baʼaleʼ lelaʼ maʼ chéen ichil le táankelem paalaloʼob jeʼel u yúuchuloʼ. Yaan sukuʼunoʼobeʼ talam u yilik u kʼáatkoʼob áantaj tiʼ le ancianoʼob ken beetaʼak baʼax kʼaas tumen juntúul u amigoʼob wa juntúul u láakʼtsiloʼoboʼ. ¿Baʼax unaj k-beetik wa ka úuchuktoʼon beyaʼ?

11, 12. ¿Baʼax unaj k-beetik wa ku yaʼalaʼaltoʼon tumen juntúul sukuʼun maʼ k-aʼalik baʼax tsʼoʼok u beetik? Tsol baʼaxten.

¹¹ Tuukulnakoʼon tiʼ Luis yéetel Carlos, kaʼatúul táankelmoʼob yanoʼob tiʼ junpʼéeliliʼ múuchʼulil. Ka tu yojéeltaj Luis tsʼoʼok u suuktal u chaʼantaʼal pornografía tumen Carlos, u amigoeʼ, tu yaʼalajtiʼ chiʼichnak tu yoʼolal yéetel tu yaʼalajtiʼ ka u kʼáat áantaj tiʼ le ancianoʼoboʼ. Baʼaleʼ Carloseʼ maʼ tu beetaj u cuentailiʼ, maʼ tu kʼamaj le tsolnuʼukoʼ yéetel tu yaʼalajtiʼ Luiseʼ wa jach tu jaajil u amigoeʼ maʼ unaj u taʼakal u pooliʼ.  ¿Unaj wa u chʼaʼik saajkil Luis u xuʼulul u biskuba Carlos tu yéetel? Maʼ xaaneʼ ku tuklik: «Wa kin waʼalik tiʼ le ancianoʼoboʼ, baʼaleʼ ku yaʼalik Carlos maʼ jaajeʼ, ¿máax kun creertbil baʼax ken u yaʼaleʼ?». Baʼaleʼ ku kʼaʼajal xan tiʼeʼ, wa maʼ tu yaʼalikeʼ u amigoeʼ maʼ ken u pʼat le baʼax kʼaas ku beetkoʼ, baʼaxeʼ jeʼel tak u náachtal tiʼ Jéeobaeʼ. Tsʼoʼoleʼ ku kʼaʼajal xan tiʼeʼ le máax ku sajaktal «tiʼ wíinikoʼobeʼ junpʼéel léech, baʼaleʼ máax ku yoksik u yóol tiʼ yuumtsileʼ ku kanáantaʼal» (Pro. 29:25). Tumen u kʼáat u yáant Carloseʼ, ku tuklik u kaʼa tʼaan tu yéetel, u tuukuleʼ ka kʼaʼamak baʼax ken u yaʼale. Ku yaʼaliktiʼ ka tʼaanak yéetel le ancianoʼoboʼ yéetel wa maʼ tu beetik ichil wa jaypʼéel kʼiineʼ letiʼ kun aʼalik (Lev. 5:1).

¹² Maʼ xaaneʼ jeʼel u yúuchultoʼon beyoʼ. Teʼ súutukiloʼob beyoʼ, maʼ xaaneʼ k-amigoeʼ maʼ kun utstaltutʼaan k-aʼaliktiʼ baʼax unaj u beetik. Baʼaleʼ maʼ xaaneʼ ken máanak kʼiineʼ yaan u naʼatik t-beetaj utiaʼal u yutsil. Wa ka u kʼam le áantaj kʼaʼabéet u tsʼaʼabaltiʼoʼ, maʼ xaaneʼ yaan u tsʼáaiktoʼon u diosboʼotikil tumen maʼ sajakchajoʼon tʼaan tu yéeteliʼ. Baʼaleʼ wa ku kʼuuxil t-éeteleʼ, ¿maʼalob wa ka seguernak k-bisikba tu yéetel? Maʼ u tuʼubultoʼoneʼ, maas maʼalob ka seguernak k-bisikba yéetel Jéeoba, le maas maʼalob amigo jeʼel u páajtal u yantaltoʼonoʼ. Wa k-ilik k-beetik mantatsʼ baʼax ku yaʼalik Dioseʼ, le máaxoʼob yaabiltmiloʼ yaan u yeʼeskoʼobtoʼon tsiikil yéetel yaan k-ilkoʼob bey maʼalob amigoʼobeʼ. Maʼ unaj k-tsʼáaik tuʼux u kʼaskúuntaʼal le múuchʼulil tumen le Kʼaasilbaʼaloʼ. Tumen lelaʼ jeʼel u beetik u yaatal u yóol le kiliʼich muukʼoʼ, tumen maʼ k-chaʼik u nuʼuktikoʼon. Le oʼolal unaj k-beetik baʼax maʼalob mantatsʼ teʼ múuchʼuliloʼ (Efe. 4:27, 30).

Páajtalil utiaʼal k-aktáantik jeʼel baʼaxak talamileʼ

13. ¿Baʼax talamiloʼob ku muʼyajtik le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ, yéetel baʼaxten jach yaʼab u yilaʼaloʼob bejlaʼeʼ?

¹³ Yaʼab baʼaxoʼob beetik k-muʼyaj, maʼ xaaneʼ yoʼolal taakʼin, u pʼáatal minaʼantoʼon meyaj, u yúuchul junpʼéel nojoch loob, u kíimil juntúul k-láakʼtsil wa yoʼolal junpʼéel nojoch kʼojaʼanil. Kuxaʼanoʼon tiʼ «talam kʼiinoʼob», le oʼolal yaan u taal u kʼiinil k-muʼyajtik wa baʼax talamil (2 Tim. 3:1). Le ken joʼopʼok k-muʼyajeʼ jach unaj k-ilik maʼ k-sen chiʼichnaktal. Le kiliʼich muukʼoʼ yaan u tsʼáaiktoʼon u páajtalil k-aktáantik jeʼel baʼaxak muʼyajileʼ.

14. ¿Baʼax áant Job u aktáant le talamiloʼoboʼ?

¹⁴ Jobeʼ tu muʼyajtaj yaʼabkach talamiloʼob. Tu peʼertaj tuláakal baʼaxoʼob yaantiʼ, u paalal, u amigoʼob, kʼojaʼanchaji, yéetel tu tsʼookeʼ u yataneʼ xuʼul u kʼubik u yóol tiʼ Dios (Job 1:13-19; 2:7-9). Baʼaleʼ teʼ kʼiinoʼob jach talamtakoʼ, áantaʼab tumen Elihú, juntúul táankelem xiʼipal. Le baʼax tu yaʼalaj tiʼ Job, chʼaʼchiʼitaʼab tu kaʼatéen tumen Jéeobaoʼ, ku yaʼalik: «Tukult maʼalob tuláakal le nukuch baʼaloʼob ku beetik [Diosoʼ]» (Job 37:14). Le tʼaanoʼobaʼ ku yeʼesikeʼ Jobeʼ yaan baʼax áant utiaʼal u aktáantik le talamiloʼoboʼ. ¿T-ilaj wa baʼax áante? Letiʼe u jach tuukul tiʼ le jejeláas bix tsʼoʼok u meyaj tiʼ Jéeoba u kiliʼich muukʼ yéetel u páajtaliloʼ (Job 38:1-41; 42:1, 2). Leloʼ jeʼel u yáantkoʼon xaneʼ. Maʼ xaaneʼ ku kʼaʼajaltoʼon bix tsʼoʼok u yáantkoʼon Dios yoʼolal u yaabilaj. Letiʼeʼ maʼ kʼexpajak bix u yeʼesik u yaabilajiʼ.

15. ¿Baʼax áant Pablo u aktáant le talamiloʼoboʼ?

 ¹⁵ Yoʼolal u fe Pabloeʼ, tu aktáantaj yaʼabkach talamiloʼob tu tsʼáaj u kuxtal tu táan kíimil (2 Cor. 11:23-28). ¿Baʼax áant utiaʼal maʼ u lúubul u yóol? Letiʼe payalchiʼ yéetel úuchik u kʼubik u yóol tiʼ Jéeobaoʼ. Teʼ kʼiinoʼob táan u sen muʼyaj, maʼ xaaneʼ letiʼe ka kíimsaʼaboʼ, tu yaʼalaj: «Yuumtsileʼ tu yáanten ka tu tsʼáa in muukʼ, le oʼolaleʼ [páajchaj] in [kʼaʼaytik] le maʼalob péektsiloʼ yéetel in beetik ka uʼuyaʼak tumen tuláakal le máaxoʼob maʼ judíoʼoboʼ. Bey túunoʼ Yuumtsileʼ tu [salvarten] tiʼ u chiʼ le [leonoʼ]» (2 Tim. 4:17). Le oʼolal jach u yojel tiʼ baʼax ku tʼaan le ka tu yaʼalaj tiʼ le sukuʼunoʼoboʼ: «Maʼ a sen sen tuukuleʼex tu yoʼolal mix baʼal» (xokaʼak Filiposiloʼob 4:6, 7 yéetel Efesoiloʼob 6:10).

16, 17. Tsikbalt junpʼéel baʼax eʼesik Jéeobaeʼ ku yáantik le máaxoʼob meyajtik utiaʼal u aktáantkoʼob le talamiloʼoboʼ.

¹⁶ Roxana, juntúul precursoraeʼ, tsʼoʼok xan u yilik Jéeobaeʼ mantatsʼ ku kanáantik le máaxoʼob meyajtikoʼ. Ka tu kʼáataj u permisoil utiaʼal u bin asambleaeʼ, aʼalaʼabtiʼ tumen u patrón wa ku bineʼ ku luʼsaʼal meyajtiʼ. Kex beyoʼ Roxanaeʼ tu chʼaʼtuklaj u bin. Tu kʼáataj tiʼ Jéeoba ka áantaʼak utiaʼal maʼ u luʼsaʼal meyajtiʼ, leloʼ le áant utiaʼal maʼ u sen chiʼichnaktal. Le lunes ka tsʼoʼok le asambleaoʼ luʼsaʼab meyajtiʼ tumen u patrón, jeʼex aʼalaʼabiktiʼoʼ, lelaʼ tu beetaj u jach chiʼichnaktal, tumen kex maʼ yaʼab ku náajaltik kaʼacheʼ kʼaʼabéettiʼ utiaʼal u tsʼáaik baʼax kʼaʼabéet ichil u yotoch. Ka payalchiʼinaj tu kaʼatéen tiʼ Dios. Tu tukleʼ wa tsʼaʼabtiʼ le kaʼansaj ku keʼetel yéetel janal teʼ asambleaoʼ, jeʼel xan u tsʼaʼabaltiʼ le baʼaxoʼob kʼaʼabéettiʼ ichil u yotochoʼ. Le táan u suut tu yotochoʼ tu yilaj junpʼéel letrero tuʼux ku kaxtaʼal máaxoʼob u yojloʼob chuuy tiʼ máquina industrial. Ka ook tʼaan yéetel le máax nuʼuktik le meyajoʼ ilaʼabeʼ maʼ u jach ojel chuuy yéetel le maquinaʼoboʼ. Baʼaleʼ kex beyoʼ tsʼaʼab le meyajtiʼoʼ, yéetel boʼotaʼab óoliʼ u kaʼatéen tiʼ le bukaʼaj ku náajaltik kaʼachoʼ. Roxanaeʼ tu yilaj jach núukaʼab u payalchiʼ tumen Jéeoba. Baʼaleʼ u maas maʼalobileʼ páajchaj u kʼaʼaytik le maʼalob péektsil tiʼ u yéet meyajoʼoboʼ, cinco u túulul tiʼ letiʼobeʼ okjaʼanajoʼob, juntúul tiʼ letiʼobeʼ letiʼ le máax nuʼuktik le meyajoʼ.

¹⁷ Yaan kʼiineʼ jeʼel k-tuklikeʼ Jéeobaeʼ maʼatech u núukik k-payalchiʼob, maʼatech u séeb núukik wa maʼatech u beetik jeʼex k-kʼáatoʼ. Letiʼeʼ yaan baʼax oʼolal ku beetik beyoʼ, kex maʼatech k-jáan naʼatik. Baʼaleʼ yaan junpʼéel baʼax jach k-ojel: letiʼeʼ mix juntéen ku pʼatik le máaxoʼob meyajtikoʼ (Heb. 6:10).

Páajtalil utiaʼal k-aktáantik talamiloʼob yéetel túuntaj óolaloʼob

18, 19. 1) ¿Baʼaxten jach yaʼab talamiloʼob yéetel túuntaj óolaloʼob k-aktáantik? 2) ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon k-aktáant le talamiloʼoboʼ?

¹⁸ Toʼon táan k-meyajtik Jéeobaeʼ, jach yaʼab baʼaxoʼob beetik k-muʼyaj, k-ojel yaan u túuntaʼal k-óol, yaan u lúubul k-óol, yaan k-chʼaʼpachtaʼal yéetel yaan u yaʼalaʼaltoʼon tumen u maasil ka k-beet baʼax maʼ utstutʼaan Diosiʼ (Juan 15:17-19). Baʼaleʼ yéetel u yáantaj le kiliʼich muukʼoʼ, jeʼel u páajtal k-aktáantik le talamiloʼoboʼ. Jéeobaeʼ maʼ ken u chaʼa u túuntaʼal k-óol yéetel junpʼéel baʼax u yojel maʼ tu páajtal k-aktáantik (1 Cor. 10:13). Letiʼeʼ mix bikʼin ken u pʼatoʼon mix ken u xúumpʼattoʼon (Heb. 13:5). Tsʼoʼoleʼ tumen k-beetik yéetel k-tsʼáaik ichil k-kuxtal le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ ku yáantkoʼon yéetel ku líiʼsik k-óol. U kiliʼich muukʼ Dios xaneʼ jeʼel u péeksik le sukuʼunoʼob utiaʼal u yáantkoʼonoʼob ken jach kʼaʼabéetchajkoʼ.

¹⁹ Unaj k-payalchiʼ mantatsʼ yéetel k-xokik le Biblia utiaʼal u seguer u yáantkoʼon le kiliʼich muukʼoʼ. Pabloeʼ ku yaʼalik: «Ka u muʼukʼaʼankúunteʼex [Dios] yéetel nojbeʼen páajtalil, utiaʼal ka páatak a muʼyajtikeʼex tuláakal baʼal yéetel yaʼab chukaʼan óolal; yéetel kiʼimak óolal» (Col. 1:11).

[Tsolajiloʼob]

¿Baʼax jeʼel a núukikeʼ?

• ¿Bix maas maʼalob jeʼel k-líiʼsikba utiaʼal k-aktáantik le chʼaʼpachtajiloʼ?

• ¿Baʼax unaj k-beetik wa ku yaʼalaʼaltoʼon tumen wa máax maʼ k-aʼalik baʼax kʼaas tsʼoʼok u beetik?

• ¿Baʼax maʼ unaj u tuʼubultoʼon ken k-aktáant talamiloʼobiʼ?

[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 28]

¿Baʼax jeʼel k-kanik tiʼ Josué yéetel Calebeʼ?

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 29]

¿Bix jeʼel k-áantik juntúul k-amigo ken lúubuk tiʼ kʼebaneʼ?