K-kʼubik k-óol tiʼ Jéeoba utiaʼal maʼ k-sajaktal
K-kʼubik k-óol tiʼ Jéeoba utiaʼal maʼ k-sajaktal
«Yuumtsileʼ ku yuʼubiken le ken in tʼane.» (SAL. 4:3)
1, 2. 1) ¿Baʼax talamil tu aktáantaj David? 2) ¿Baʼax salmoiloʼob ken k-xakʼalte?
DAVIDEʼ úuch káajak u beetik u reyil tu luʼumil Israel ka tu aktáantaj junpʼéel nojoch talamil. Absalón, u hijoeʼ, tu chʼaʼaj le gobierno utiaʼal u beetkuba reyiloʼ, le oʼolal Davideʼ jóokʼ tu kaajil Jerusalén. Tsʼoʼoleʼ traicionartaʼab tumen juntúul máax tsolnuʼuktik yéetel maas maʼalob u biskuba kaʼach tu yéeteloʼ. Ka joʼopʼ u bin u xíimbal x-maʼ xanabil yéetel táan u yokʼol tu puʼukil le Olivoʼob yéetel wa jaytúul u soldadoʼoboʼ. U tsʼookeʼ joʼopʼ u chʼiʼinil yéetel tuunich, yéetel luʼum, yéetel joʼopʼ u yaʼalaʼal baʼaloʼob kʼaastak tu contra tumen Simeí, juntúul u láakʼtsil Saúl (2 Sam. 15:30, 31; 16:5-14).
2 ¿Yaan wa u beetaʼal u kíimil tumen tuláakal le baʼaloʼobaʼ? Maʼatan, tumen jach u kʼubmaj u yóol tiʼ Jéeoba, jeʼex u yeʼesik le Salmo 3, le tʼaanoʼob tu tsʼíibtaj David le ka púutsʼoʼ. David xaneʼ tu tsʼíibtaj le Salmo 4, teʼelaʼ ku yeʼesik letiʼeʼ jach u yojel Dioseʼ ku yuʼubik yéetel ku núukik le payalchiʼob ku beetik le máaxoʼob meyajtik yéetel chúukaʼan óolaloʼ (Sal. 3:4; 4:3). Le kaʼapʼéel salmoʼobaʼ ku yeʼesikeʼ Jéeobaeʼ ku yáantik bul kʼiin yéetel bul áakʼab le máaxoʼob meyajtikoʼ, yéetel ku tsʼáaik jeetsʼelil tiʼob yéetel ku yáantkoʼob utiaʼal maʼ u sajaktaloʼob (Sal. 3:5; 4:8). Le oʼolal maʼalob ka k-xakʼalt le kaʼapʼéel salmoʼob utiaʼal k-ilik bix jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal maʼ k-chʼaʼik saajkil yéetel bix jeʼel k-maas kʼubik k-óol tiʼ Dioseʼ.
«Yaʼab máaxoʼob u kʼáat u beetoʼobten kʼaas»
3. Jeʼex u yeʼesik le Salmo 3:1 yéetel 2, ¿baʼax talamil tu aktáantaj David?
3 «Juntúul j-bisaj tʼaaneʼ, bin u yaʼal tiʼ David táan u tsaypachtaʼal Absalón tumen le israelitaʼoboʼ.» (2 Sam. 15:13.) Ka tu yuʼubaj bukaʼaj máakoʼob tsʼoʼok u muchʼaʼal tu contra tumen u hijoeʼ, tu yaʼalaj: «Yuumtsil, yaʼab [máaxoʼob pʼekmilen], yaʼab máaxoʼob u kʼáat u beetoʼobten kʼaas, ¡yaʼab máaxoʼob ku yaʼalikoʼob: maʼ bíin [salvartaʼak] tumen [Diosiʼ]!» (Sal. 3:1, 2). Yaʼab israelitaʼob tuklikeʼ maʼ kun salvartbil David tumen Jéeoba tiʼ Absalón yéetel le máaxoʼob u tsʼaamubaʼob tu tséeloʼ.
4, 5. 1) ¿Baʼax jach u yojel David? 2) ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal le tʼaan «Teech máax tsʼáaik in wóol[oʼ]»?
4 Baʼaleʼ Davideʼ maʼ sajakiʼ, tumen u kʼubmaj u yóol tiʼ Dios. Le oʼolal tu yaʼalaj: «Baʼaleʼ Yuumtsil, techeʼ ka baliken yéetel ka kanáantiken; teech in nojbeʼenil; teech máax tsʼáaik in wóol» (Sal. 3:3). Letiʼeʼ jach u yojel yaan u kanáantaʼal tumen Jéeoba, jeʼex u kanáantaʼal le soldado tumen u escudooʼ. Kex le rey tsʼoʼok u chʼíijil yéetel lubaʼan u yóol táan u púutsʼul yéetel u pixmaj u pooleʼ, yaan u nojbeʼenkúuntaʼal tu kaʼatéen tumen Dios. Letiʼeʼ jeʼel u páajtal u beetik u kaʼa xíimbal tojeʼ. Le oʼolal tu kʼáataj áantaj tiʼ Jéeoba, tumen u yojel yaan u yuʼubaʼal u payalchiʼ. ¿Kux túun toʼon? ¿K-kʼubik wa k-óol tiʼ Dios xan beyoʼ?
5 Davideʼ tu yaʼalaj xan tiʼ Dios: «Teech máax tsʼáaik in wóol», lelaʼ ku yeʼesikeʼ ku yilik chéen tiʼ Dios kun taal le áantaj kʼaʼabéettiʼoʼ. Junpʼéel diccionario ku tsolik u tʼaaniloʼob le Bibliaoʼ ku yaʼalik yoʼolal le tʼaan «Teech máax tsʼáaik in wóol»: «Ken líiʼsaʼak k-óol tumen Dioseʼ [...], ku yantaltoʼon esperanza yéetel ku xuʼulul k-sajaktal». Davideʼ yaan baʼax oʼolal u lúubul u yóol, tumen tsʼoʼok u luʼsaʼal le reino tiʼoʼ. Baʼaleʼ tumen ku líiʼsaʼal u yóol tumen Jéeobaeʼ, ku yuʼubikuba maʼalobil, ku maas muʼukʼaʼantal u fe yéetel ku pʼáatal maʼ sajakiʼ.
«Letiʼeʼ ku núukiken»
6. ¿Baʼaxten tu yaʼalaj David yaan u núukaʼal u payalchiʼ tumen Jéeoba desde tu kiliʼich puʼuk?
6 Tumen jach ku kʼubik u yóol David tiʼ Jéeobaeʼ ku yuʼubik maʼ sajakiʼ, le oʼolal ku seguer u yaʼalik: «Yéetel awatiloʼob kin kʼáatik u yáantaj Yuumtsil[,] letiʼeʼ ku núukiken [desde] tu kiliʼich puʼuk» (Sal. 3:4). U arcail le núuptʼaan, le chíikbesik tuʼux yaan Diosoʼ, tiaʼan kaʼach tu witsil Sión, jeʼex tu yaʼalil Davideʼ (xokaʼak 2 Samuel 15:23-25). Le oʼolal jach maʼalob úuchik u yaʼalik yaan u núukaʼal u payalchiʼ desde tu kiliʼich puʼuk Jéeoba.
7. ¿Baʼaxten maʼatech u chʼaʼik saajkil David?
7 Davideʼ u yojel maʼ chéen kunel u beetik u payalchiʼiʼ, le oʼolal maʼ sajak, jeʼex u chíikpajal tiʼ le baʼax tu yaʼaloʼ: «Kin chital, kin wenel, kin wajal tu kaʼatéen, tumen Yuumtsileʼ ku tsʼáaik tiʼ teen áantaj» (Sal. 3:5). Maʼ sajak chital ken áakʼabchajak, teʼ súutukil maas jeʼel u náatsʼal máax beetik loob tiʼoʼ. Letiʼeʼ jach u yojel yaan u yilik u sáastal tu kaʼatéen, tumen yaʼab u téenel tsʼoʼok u yáantaʼal tumen u Taata yaan teʼ kaʼan, tiʼ le máax jach ku kʼubik u yóoloʼ. Toʼon xaneʼ jeʼel u béeytal k-uʼuyikba bey wa maʼ k-xulik k-xíimbal «tu beel Yuumtsil» yéetel wa maʼ k-náachtal tiʼ letiʼoʼ (xokaʼak 2 Samuel 22:21, 22).
8. ¿Bix u yeʼesik le Salmo 27:1 tak 4, jach u kʼubmaj u yóol David tiʼ Diosoʼ?
8 Tuláakʼ salmoeʼ, Davideʼ tu yeʼesaj maʼatech u chʼaʼik saajkil tumen jach ku kʼubik u yóol tiʼ Dios: «Yuumtsileʼ in sáasil, letiʼ máax tokiken; ¿máax tiʼ jeʼel in chʼaʼik saajkileʼ? Yuumtsil kanáantik in kuxtal; ¿máax jeʼel u beetik in kikilaankileʼ? [...]. Kex junmúuchʼ j-baʼateʼel máakoʼob ka u baʼpachtenoʼobeʼ, in puksiʼikʼaleʼ maʼ bíin u chʼaʼ saajkiliʼ [...]. Chéen junpʼéel baʼal tsʼoʼok in kʼáatik tiʼ Yuumtsil, chéen junpʼéel baʼal kin tsʼíiboltik: ka yanaken tu templo Yuumtsil tuláakal u kʼiinil in kuxtal, utiaʼal ka in [adorart] tu [templo] yéetel ka in pakt u kiʼichkelmil» (Sal. 27:1-4). ¿Bix jeʼel k-eʼesik k-uʼuyikba jeʼex tu yuʼubiluba Davidoʼ? Letiʼe ka xiʼikoʼon tiʼ tuláakal le muchʼtáambaloʼob, wa minaʼan mix baʼal jach talam ka u beet maʼ k-biniʼ (Heb. 10:23-25).
9, 10. ¿Baʼaxten jeʼel u páajtal k-aʼalikeʼ le Salmo 3:6 yéetel 7 maʼatech u tsʼáaik naʼatbil wa Davideʼ ku sutik u jeel le baʼax ku beetaʼaltiʼ kaʼachoʼ?
9 Kex líikʼ u hijo David tu contra yéetel pʼaʼat tumen yaʼab tiʼ le máaxoʼob ku gobernartik kaʼachoʼ, tu yaʼalaj: «Maʼ tu jaʼakʼesikoʼob in wóol u múuchʼul le [j-baʼateʼel] máaxoʼob u baʼpachtmenoʼob tiʼ u yóoloʼob u baʼateltkenoʼobeʼ. ¡Yuumtsil, líikʼen! ¡In Dios, [salvarteniʼ]! Teech bíin a lox u táan yich [máaxoʼob pʼekmilen]; ¡bíin a kach u kojoʼob le loolob máakoʼoboʼ!» (Sal. 3:6, 7).
10 Davideʼ maʼatech u sutik u jeel le baʼax ku beetaʼaltiʼ kaʼachoʼ. Wa kʼaʼabéet u loʼoxol «u táan yich [máaxoʼob pʼekmileʼ]», Dios kun beetik, maʼ Davidiʼ. Letiʼeʼ u tsʼíibtmaj junpʼéel u copiail le Leyoʼ, le oʼolal u yojel Jéeobaeʼ ku yaʼalikeʼ letiʼ kun sutik «u jeel loob» yéetel ku tsʼáaik «baʼax ku náajmatkoʼob» (Deu. 17:14, 15, 18; 32:35). U yojel xaneʼ, le Dios yaan tuláakal páajtalil tiʼoʼ bey yaan u kachik u koj le kʼasaʼan máakoʼoboʼ. Lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ, maʼ ken u chaʼa u beetkoʼob loob. Dioseʼ u kʼaj óol le kʼasaʼan máakoʼoboʼ, tumen ku «paktik le puksiʼikʼaloʼ» (1 Sam. 16:7). ¿Máasaʼ jach ku kiʼimaktal k-óol tumen ku tsʼáaiktoʼon fe yéetel u muukʼil k-aktáantik Satanás, le máax maas pʼekmiloʼonoʼ? Maʼ kun xáantaleʼ Jéeobaeʼ yaan u beetik u puʼulul le u nojoch enemigo teʼ taamtam chʼeʼenoʼ. Teʼ kʼiin jeʼeloʼ chéen kun áakam bey jeʼex juntúul leoneʼ, baʼaleʼ minaʼan u koj, chéen táan u páaʼtik u xuʼulsaʼaltiʼ (1 Ped. 5:8, 9; Apo. 20:1, 2, 7-10).
«Teech Yuumtsil, teech máax ku [salvar]»
11. ¿Baʼaxten unaj k-payalchiʼ yoʼolal k-sukuʼunoʼob?
11 Davideʼ u yojel chéen Jéeoba jeʼel u páajtal u salvartik tiʼ le baʼax ku muʼyajtikoʼ. Baʼaleʼ maʼ chéen tiʼ letiʼ ku tuukuliʼ, baʼaxeʼ tak yoʼolal u kaajal Dios, le oʼolal ku tsʼoʼoksik le salmo yéetel le tʼaanoʼobaʼ: «Teech Yuumtsil, teech máax ku [salvar]; ¡kiʼikiʼtʼant túun a kaajal!» (Sal. 3:8). Kex jach yaʼab talamiloʼob ku muʼyajtik kaʼach Davideʼ, maʼ tuʼubtiʼ le kaajoʼ yéetel jach u yojel yaan u bendecirtaʼaloʼob tumen Jéeoba. ¿Máasaʼ bey unaj k-beetik yoʼolal k-sukuʼunoʼoboʼ? Mantatsʼ unaj k-payalchiʼ tu yoʼolaloʼob, unaj k-kʼáatik tiʼ Jéeoba ka u tsʼáa u kiliʼich muukʼ tiʼob utiaʼal u páajtal u chúukpajal u yóol u kʼaʼaytoʼob le maʼalob péektsil yéetel x-maʼ saajkiloʼ (Efe. 6:17-20).
12, 13. ¿Baʼax úuch tiʼ Absalón, yéetel bix tu yuʼubiluba David?
12 Absaloneʼ jach suʼtsil bix úuchik u kíimil, lelaʼ ku yeʼesik baʼax kun úuchul tiʼ le máaxoʼob beetik loob tiʼ u yéet máakiloʼob, maases le máaxoʼob beetik u muʼyaj le máaxoʼob yéeyaʼanoʼob tumen Dios, jeʼex rey Davidoʼ (xokaʼak Proverbios 3:31-35). Ka ganartaʼab le soldadoʼob líikʼoʼob tu contra Davidoʼ, Absaloneʼ tu natʼaj u tsiimineʼ ka púutsʼi. Baʼaleʼ tʼiʼil u tsoʼotsel u pool tu kaablil u kʼab junkúul nojoch cheʼ, ka pʼáat chʼuytaliʼ, baʼaleʼ maʼ tu páajtal u beetik mix baʼal, ka kʼuch Joab tu yiknaleʼ tu chʼinaj yéetel óoxpʼéel dardo tu puksiʼikʼal, ka kíimi (2 Sam. 18:6-17).
13 ¿Kiʼimakchaj wa u yóol David ka tu yojéeltaj tsʼoʼok u kíimil? Maʼatech. Baʼaxeʼ joʼopʼ u yoʼtik táan u máan yéetel táan u yaʼalik: «¡Absalón, in paal! ¡Absalón in paal! ¡Kexiʼ ka kíimken kaʼach ta woʼolaleʼ! ¡In paal, Absalón, in paal!» (2 Sam. 18:24-33). Chéen Joab páajchaj u líiʼsik u yóol. ¿Máasaʼ jach yaj úuchik u kíimil Absalón? Baʼaleʼ letiʼ kaxte, tumen tu tsʼíiboltaj baʼax maʼ u tiaʼaliʼ, tsʼoʼoleʼ maʼ chéen tu contra wa máax reyil baʼatelnajiʼ, tu contra u taata, juntúul máax yéeyaʼan tumen Jéeoba (2 Sam. 19:1-8; Pro. 12:21; 24: 21, 22).
Davideʼ tu kaʼa eʼesaj u kʼubmaj u yóol tiʼ Dios
14. ¿Baʼax jeʼel u páajtal k-aʼalik tiʼ le baʼax oʼolal tsʼíibtaʼab le Salmo 4?
14 Le Salmo 4 xanoʼ ku taasik junpʼéel payalchiʼ tu beetaj David ku yeʼesik jach ku kʼubik u yóol tiʼ Jéeoba (Sal. 3:4; 4:3). Maʼ xaaneʼ tu tsʼíibtaj utiaʼal u tsʼáaik nib óolal tiʼ Dios yéetel utiaʼal u yaʼaliktiʼ bix u yuʼubikuba tumen maʼ béeychaj u luʼsaʼal le trono tiʼ tumen Absalonoʼ. Wa maʼ xaaneʼ tu tsʼíibtaj utiaʼal u kʼay le levitaʼoboʼ. Jeʼel baʼaxak oʼolal tu tsʼíibteʼ, ken tuukulnakoʼon tiʼ le salmoaʼ ku yáantkoʼon k-maas k-kʼub k-óol tiʼ Jéeoba.
15. ¿Baʼaxten k-payalchiʼ tu kʼaabaʼ Jesús?
15 Davideʼ ku kaʼa eʼesik jach ku kʼubik u yóol tiʼ Jéeoba yéetel ku yeʼesik jach bix u yáantaj le payalchiʼoʼ. Ku yaʼalik: «In [Dios], [ka beetik baʼax toj, NM], ¡le ken in tʼanecheʼ, núuk in tʼaaniʼ! Teech máax ta tsʼáa in toj óolal ichil in muʼyaj, ¡chʼaʼten óotsilil, yéetel uʼuy in payalchiʼ!» (Sal. 4:1). Wa k-beetik baʼax uts tu tʼaan Jéeobaeʼ, jeʼel u páajtal k-uʼuyikba jeʼex tu yuʼubiluba Davideʼ. Toʼoneʼ k-ojel Jéeobaeʼ ku «beetik baʼax toj», le oʼolaleʼ yaan u beetik u bin utsil tiʼ le máaxoʼob beetik baʼax tojoʼ. Yoʼolal u kuxtal Cristo tu kʼuboʼ, jeʼel u páajtal k-natsʼikba yiknal k-Taata yaan teʼ kaʼanoʼ, tumen k-ojel yaan u yuʼubik le payalchiʼob k-beetik tiʼoʼ (Juan 3:16, 36). ¿Máasaʼ lelaʼ jach ku líiʼsik k-óol?
16. Maʼ xaaneʼ, ¿baʼaxoʼob beet u lúubul u yóol David?
16 Yaan kʼiineʼ k-uʼuyik bey maʼ tu béeytal k-aktáantik le baʼaxoʼob k-muʼyajtikoʼ. Maʼ xaaneʼ Davideʼ tu yuʼububa beyoʼ, tumen tu yaʼalaj: «Teʼex ka tuklikabaʼex nukuch tsʼuuleʼexeʼ, ¿tak baʼax kʼiin bíin xuʼuluk a pochʼikeʼex in nojbeʼenil? ¿Tak baʼax kʼiin bíin jáawak a tsʼíiboltkeʼex yéetel a kaxtikeʼex le baʼax minaʼan u biilaloʼ?» (Sal. 4:2). Le tʼaan «nukuch tsʼuuleʼex» tu yaʼaloʼ, táan u tʼaan tiʼ wíinik. Teʼ jaats jeʼelaʼ, le salmistaoʼ táan u taasik mix baʼalil le máaxoʼob pʼekmiloʼ, tumen bey chéen táan u kaxtikoʼob «le baʼax minaʼan u biilaloʼ». Le Biblia Nueva Versión Internacional ku sutik le versículo beyaʼ: «¿Tak baʼax kʼiin ken xuʼuluk a yaabiltikeʼex chéen kunel beetbil diosoʼob yéetel a bineʼex tu paach chéen baʼal minaʼan u biilal?». Le baʼax úuch tiʼ Davidoʼ ku kaʼansiktoʼoneʼ, maʼ unaj u xuʼulul k-payalchiʼ tiʼ Dios yéetel k-kʼubik k-óol tiʼ letiʼ kex ka lúubuk k-óol yoʼolal le baʼaxoʼob maʼ maʼalobtak ku beetik u maasiloʼ.
17. Tsol junpʼéel bix jeʼel u beetaʼal le baʼax ku yaʼalik le Salmo 4:3.
17 Davideʼ tu kaʼa eʼesaj jach u kʼubmaj u yóol tiʼ Dios: «Ojéelteʼexeʼ, Yuumtsileʼ ku [maas] táan óoltik máax oksaj óoltik; ojéelteʼexeʼ, Yuumtsileʼ ku yuʼubiken le ken in tʼane» (Sal. 4:3). U jaajileʼ utiaʼal u chúukpajal u yóol máak u meyajt Dioseʼ kʼaʼabéet maʼ u chʼaʼik saajkil yéetel u yantal fe tiʼ. Le modosoʼobaʼ jach ku kʼaʼabéettal ken beetaʼak baʼax maʼ maʼalob tumen juntúul k-láakʼtsil, maʼ tu kʼexik u tuukul yéetel ku jóoʼsaʼal ichil le múuchʼuliloʼ. Baʼaleʼ máaxoʼob ku chúukpajal u yóol u beetoʼob baʼax ku yaʼalik Jéeobaeʼ ku bin utsil tiʼob. Tsʼoʼoleʼ u beetik máak baʼax ku yaʼalik Dios yéetel u kʼubik u yóol máak tiʼeʼ, ku yáantaj utiaʼal u yantal jeetsʼelil ichil le múuchʼuliloʼ (Sal. 84:11, 12).
18. Jeʼex u yaʼalik Salmo 4:4, ¿baʼax unaj k-beetik wa yaan máax ku beetik bey xan wa ku yaʼaliktoʼon baʼaloʼob kʼaastak?
18 Baʼaleʼ ¿baʼax unaj k-beetik wa yaan máax ku beetik wa ku yaʼaliktoʼon baʼaloʼob kʼaastak? Wa k-beetik le baʼax ku yaʼalik Davidaʼ, maʼ kun xuʼulul u yantaltoʼon kiʼimak óolal: «¡Kikilankilnakeʼex; maʼ a kʼebanchajleʼex! Kaʼalikil chilikbaleʼexeʼ, xakʼalteʼex a tuukuleʼex» (Sal. 4:4). Wa ku yaʼalaʼal bey xan wa ku beetaʼaltoʼon baʼax maʼ maʼalobeʼ, maʼ unaj k-tuklik k-sutik u jeeliʼ (Rom. 12:17-19). Jeʼel u páajtal k-bin chitaleʼ yéetel k-aʼalik t-puksiʼikʼal le baʼax k-kʼáateʼ. Ken k-aʼal tiʼ Jéeoba le talamil k-aktáantikoʼ, maʼ xaaneʼ yaan k-ilik jeʼex u yilik letiʼeʼ, leloʼ jeʼel u péekskoʼon k-perdonart utiaʼal k-eʼesik yaabilajeʼ (1 Ped. 4:8). Apóstol Pabloeʼ tu chʼaʼchiʼitaj le Salmo 4:4 le ka tu yaʼalaj le tʼaanoʼobaʼ: «Wa ka kʼuuxileʼexeʼ maʼ a kʼebantaleʼex; yéetel maʼ u pʼáatal bul kʼiin kʼuuxeʼex. Maʼ a tsʼáaikeʼex tuʼux u meyaj Kʼaasilbaʼal» (Efe. 4:26, 27).
19. ¿Bix jeʼel k-beetik le baʼax ku yaʼalik Salmo 4:5 ken k-meyajt Diosoʼ?
19 Davideʼ ku kaʼa aʼalik u kʼaʼabéetil k-eʼesik fe tiʼ Dios: «Kʼubeʼex a [siibaleʼex] yéetel jaaj óolal, kʼubeʼex a wóoleʼex xan tiʼ Yuumtsil» (Sal. 4:5). Le siibaloʼob ku kʼubik kaʼach le israelitaʼoboʼ, chéen jeʼel u kʼaʼamloʼob wa ku beetkoʼob baʼaloʼob maʼalobtakeʼ (Isa. 1:11-17). Dios xaneʼ chéen jeʼel u kʼamik le baʼaxoʼob k-beetik utiaʼal k-meyajtik wa k-beetik baʼax maʼalob yéetel wa k-kʼubik k-óol tiʼ letiʼoʼ (xokaʼak Proverbios 3:5, 6 yéetel Hebreob 13:15, 16).
20. ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal: «Líiʼs u sáasilil a wich t-óokʼol»?
20 Davideʼ ku seguer u yaʼalik: «Yaʼab máaxoʼob aʼalik: ¿Máax bíin eʼesik tiʼ toʼon baʼax uts? [Líiʼs u sáasilil a wich t-óokʼol, Jéeoba, NM]» (Sal. 4:6). «U sáasilil» u yich Dioseʼ ku chíikbesik u bendición (Sal. 89:15). Le oʼolal le ka tu yaʼalaj David tiʼ Dios: «Líiʼs u sáasilil a wich t-óokʼol», táan u yaʼalik: «Tsʼáatoʼon a bendición». Toʼoneʼ k-kʼubik k-óol tiʼ Jéeoba, le oʼolal letiʼeʼ ku tsʼáaiktoʼon u bendición yéetel ku yantaltoʼon kiʼimak óolal ikil k-beetik baʼax uts tu tʼaan.
21. ¿Baʼax unaj k-páaʼtik wa k-táakpajal yéetel kiʼimak óolal teʼ joochoʼ?
21 Davideʼ u yojel Jéeobaeʼ yaan u beetik u maas kiʼimaktal u yóol le máaxoʼob meyajtik tiʼ le máaxoʼob ku kiʼimaktal u yóoloʼob ken kʼanchajak u yich u paakʼaloʼoboʼ. Le oʼolal tu yaʼalaj tiʼ Jéeoba: «Techeʼ, tsʼoʼok a tsʼáaik tin puksiʼikʼal, u [maas yaʼabil] kiʼimak óolal maʼ bey tiʼ le máaxoʼob yaan yaʼab trigo yéetel yaʼab vino tiʼoboʼ» (Sal. 4:7). Toʼon xaneʼ jach yaan u yantaltoʼon kiʼimak óolal wa k-táakpajal tu jaajil k-óol teʼ jooch ku beetaʼal teʼ kʼiinoʼobaʼ (Luc. 10:2). Bejlaʼeʼ jach ku kiʼimaktal k-óol k-ilik tsʼoʼok u maas yaʼabtal máaxoʼob ku táakpajloʼob teʼ jooch yéetel le sukuʼunoʼob yéeyaʼanoʼob utiaʼal u binoʼob kaʼanoʼ (Isa. 9:3). Le oʼolal cada juntúul tiʼ toʼoneʼ unaj u tuklik: «¿Táan wa in táakpajal yéetel kiʼimak óolal teʼ meyajaʼ?».
Maʼ u xuʼulul k-meyajtik Dios yéetel x-maʼ saajkil
22. Jeʼex u yaʼalik Salmo 4:8, ¿bix u yuʼubikuba le israelita beetik le baʼax ku yaʼalik u Ley Diosoʼ?
22 Davideʼ tu tsʼoʼoksaj le salmo yéetel le tʼaanoʼobaʼ: «Teneʼ kin chital x-maʼ saajkil, tu séebaʼanil xan kin wenel, tumen techeʼ Yuumtsil, ka beetik in kuxtal x-maʼ saajkil» (Sal. 4:8). Ken beetaʼak le baʼax ku yaʼalik le Ley tumen le israelitaʼob kaʼachoʼ ku yantal jeetsʼelil tiʼob yéetel Jéeoba, yéetel ku pʼáatal maʼ saajkoʼobiʼ. Jeʼex le kʼiinoʼob táan u reinar Salomonoʼ, «u kajnáaliloʼob Judá [yéetel] Israel[eʼ] [...] jeetsʼel kuxlajikoʼob» (1 Rey. 4:25). Baʼaleʼ tak ken joʼopʼok u chʼaʼpachtaʼaloʼob tumen uláakʼ kaajoʼoboʼ, le máaxoʼob ku kʼubik u yóoloʼob tiʼ Diosoʼ maʼatech u sajaktaloʼob. Toʼoneʼ k-uʼuyikba jeʼex Davideʼ, mix baʼal luʼsik k-wenel, tumen Dioseʼ ku yáantkoʼon utiaʼal maʼ k-sajaktal.
23. ¿Bix k-uʼuyikba tumen jach k-kʼubik k-óol tiʼ Dios?
23 Bey túunoʼ maʼ u xuʼulul k-tsʼáaik k-óol meyajt Dios. Ken k-natsʼba tu yiknal yéetel fejeʼ, letiʼeʼ ku tsʼáaiktoʼon jeetsʼelil «maas nojoch tiʼ le ku páajtal u naʼatik máakoʼ» (Fili. 4:6, 7). ¿Máasaʼ lelaʼ jach ku beetik u kiʼimaktal k-óol? Toʼoneʼ maʼ saajkoʼon tiʼ baʼax ku taal u kʼiiniʼ, tumen k-jach kʼubik k-óol tiʼ Jéeoba.
¿Baʼax jeʼel k-núukikeʼ?
• ¿Baʼax talamiloʼob tu muʼyajtaj David yoʼolal Absalón?
• ¿Bix u yáantkoʼon Salmo 3 utiaʼal k-maas kʼubik k-óol tiʼ Dios yéetel maʼ k-sajaktal?
• ¿Bix u yáantkoʼon k-maas kʼub k-óol tiʼ Jéeoba le baʼax ku yaʼalik Salmo 4?
• ¿Baʼax utsiloʼob k-kʼamik ikil k-jach kʼubik k-óol tiʼ Dios?
[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 29]
Tak ka púutsʼ David tiʼ Absaloneʼ maʼ xuʼul u kʼubik u yóol tiʼ Jéeobaiʼ
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 32]
¿Jach wa tu jaajil k-kʼubik k-óol tiʼ Jéeoba?