Maʼ u xuʼulul u kiʼimaktal a wóol yoʼolal le kʼojaʼaniloʼ

TUKULTEʼ ken aajkecheʼ táan a tsʼíiboltik ka jáan áakʼabchajak tu kaʼatéen. Yaan u máan uláakʼ kʼiin táan a muʼyajtik wa baʼax kʼojaʼanil. Maʼ xaaneʼ ka wuʼuyikaba jeʼex Jobeʼ, letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Kin yéeyik le kíimil[oʼ], maʼ le kuxtalaʼ» (Job 7:15). ¿Kux túun wa maʼ tu jáan utstal le kʼojaʼanil yaantechoʼ?

Leloʼ bey úuchik tiʼ Mefibóset, u hijo Jonatán, u amigo rey David. Letiʼeʼ cinco jaʼaboʼob yaan kaʼach tiʼ ka «lúubeʼ, ka móochchaji» (2 Sam. 4:4). Ka máan kʼiineʼ aʼalaʼab táan u tsʼáaikuba tu contra le rey kex maʼ jaajoʼ, ka luʼsaʼab u jaats tiʼ le baʼaxoʼob yaantiʼ kaʼachoʼ, le oʼolal maʼ xaaneʼ maas yaachaj u yóol tumen móoch. Baʼaleʼ le bix úuchik u chúukpajal u yóoloʼ, ku yeʼesik bix unaj u aktáantik máak le kʼojaʼanil, u yaʼalaʼal baʼax maʼ jaaj tu contraiʼ yéetel uláakʼ baʼaxoʼob beetik u lúubul u yóol máak (2 Sam. 9:6-10; 16:1-4; 19:24-30).

Apóstol Pabloeʼ jach muʼyajnaj xan. Juntéenjeakeʼ tu yaʼaleʼ yaan junpʼéel baʼax ku muʼyajtik «bey jeʼel bix junpʼéel kʼiʼix chʼiikil [tu] wíinklileʼ» (2 Cor. 12:7). Le kʼiʼix tu yaʼaloʼ, maʼ xaaneʼ junpʼéel kʼojaʼanil wa letiʼe úuchik u yaʼalaʼal tumen jujuntúul máakoʼob maʼ jaaj wa apostoloʼ. Kex beyoʼ xáanchaj táan u muʼyaj tu yoʼolal (2 Cor. 12:9, 10).

Teʼ kʼiinoʼob xanaʼ, le kʼojaʼaniloʼob minaʼan u tsʼaak wa le estresoʼ jach ku beetik u muʼyaj jujuntúul máaxoʼob meyajtik Dios. Jeʼex Magdalenaeʼ 18 jaʼaboʼob yaantiʼ ka ilaʼab yaan lupus eritematoso sistémico tiʼ, le kʼojaʼanilaʼ ku beetik u jaantaʼal u wíinklil máak tumen le baʼaxoʼob unaj u kanáantik u wíinkliloʼ. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Jach tu beetaj in sajaktal. Ka máan kʼiineʼ maas kʼojaʼanchajen ka joʼopʼ u beetikten kʼaas tak baʼaxoʼob kin jaantik, jóokʼ kʼáakʼ tin chiʼ yéetel pʼáat maʼ tu meyaj tubeel in tiroides». Izabela xaneʼ desde tu chichnil ka joʼopʼ u muʼyajtik junpʼéel kʼojaʼanil maʼ chíikaʼan u yilaʼaliʼ. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Desde tin chichnil ka káaj in muʼyajtik depresión. Lelaʼ ku beetik in jach sajaktal, ku talamtal in chʼaʼik in wiikʼ yéetel ku sen chiʼibal in nakʼ. Jach ku beetik u lúubul in wóol».

U kanik máak u aktáant le kʼojaʼaniloʼ

Le kʼojaʼaniloʼob yéetel uláakʼ baʼaxoʼob ku muʼyajtaʼaloʼ ku beetik u jach chiʼichnaktal máak. Le oʼolal maʼalob ka kulak máak u tukult bix ken u aktáantil. Yaan kʼiineʼ maʼ chéen chʼaʼabil u kʼamik máak yaan junpʼéel kʼojaʼanil tiʼiʼ. Magdalenaeʼ ku yaʼalik: «Le kʼojaʼanil yaantenoʼ táan u bin u maas talamtal. Yaan kʼiineʼ kin wuʼuyik yaj baʼax ku yúuchulten, mix tu páajtal in líikʼil tin cama. Tsʼoʼoleʼ tumen chéen ken jáan maaschajkeʼ, maʼ tu páajtal in waʼalik baʼax ken in beet tuláakʼ kʼiin. Le baʼax maas beetik in chiʼichnaktaloʼ letiʼe úuchik u pʼáatal maʼ tu páajtal in meyajtik Jéeoba jeʼex kaʼacheʼ».

Zbigniew xaneʼ ku yaʼalik: «Jeʼex u máan le jaʼaboʼoboʼ, le artritis reumatoide yaantenoʼ ku bin u luʼsik in muukʼ yéetel táan u bin u xupik in baakeloʼob. Yaan kʼiineʼ jach ku chuʼupul le tuʼux yajoʼ ku pʼáatal maʼ tu páajtal in beetik tak le  meyajoʼob maʼ nuuktakoʼ. Leloʼ jach ku beetik u lúubul in wóol.

Maʼ jach úucheʼ ilaʼab yaan junpʼéel tumor tu pool Barbara, yéetel táan u bin u maas nojochtal. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Jejeláas bix in wuʼuykinba. Ku lúubul in muukʼ, ku sen kʼiʼinam in pool yéetel maʼ tu páajtal u chʼíikil in tuukul tiʼ wa baʼax. Ka kʼuchen in jach naʼat le talamil yaantenoʼ, yanchaj in tuklik bix ken in aktáantil».

Le máaxoʼob tsʼoʼok k-chʼaʼchiʼitikoʼ u kʼubmaj u kuxtaloʼob tiʼ Jéeoba, le oʼolal le baʼax maas kʼaʼanaʼan u tiaʼaloʼoboʼ u beetkoʼob baʼax uts tu tʼaan. Tuláakloʼob jach ku kʼubik u yóoloʼob tiʼ Dios yéetel yaʼab utsiloʼob ku kʼamkoʼob tiʼ letiʼ (Pro. 3:5, 6).

¿Bix u tsʼáaik áantaj Jéeoba?

Maʼ unaj k-tuklikeʼ k-muʼyaj tumen yaan baʼax maʼ maʼalob tsʼoʼok k-beetik tu táan Diosiʼ (Lam. 3:33). Kʼaʼajaktoʼon Jobeʼ jach muʼyajnaj kex «toj u kuxtal yéetel x-maʼ siʼipil» (Job 1:8). Dioseʼ maʼatech u beetik u muʼyaj máak utiaʼal u túuntik u yóol (Sant. 1:13). Tuláakal le kʼojaʼaniloʼob yéetel uláakʼ baʼaxoʼob ku muʼyajtaʼaloʼ, ku yantal tumen maʼ beetaʼab baʼax uts tu tʼaan Dios tumen Adán yéetel Eva, le k-yáax taataʼoboʼ (Rom. 5:12).

Baʼaleʼ Jéeoba yéetel Jesuseʼ, maʼ kun xuʼulul u yáantik le máaxoʼob toj u kuxtaloʼoboʼ (Sal. 34:15). Maases teʼ súutukiloʼob jach táan k-muʼyajoʼ k-ilik Dioseʼ bey junpʼéel kúuchil utiaʼal k-taʼakikbaeʼ (Sal. 91:2). Le oʼolal wa yaantoʼon junpʼéel kʼojaʼanil talam u tsʼaʼakaleʼ, ¿baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal maʼ u xuʼulul u yantaltoʼon kiʼimak óolaleʼ?

Payalchiʼ. Jeʼex tu beetil le máaxoʼob meyajt Dios úuchjeakiloʼ, jeʼel u páajtal k-aʼalik tiʼ Jéeoba, le k-Taata yaan teʼ kaʼan, le baʼaxoʼob k-muʼyajtikoʼ (Sal. 55:22). Ken k-beet beyoʼ ku yantaltoʼon «jeetsʼel óolal, lelaʼ maas nojoch tiʼ le ku páajtal u naʼatik máakoʼ». Le jeetsʼelilaʼ «bíin u kanáant [k-puksiʼikʼal] yéetel [k-tuukul] tiʼ Cristo Jesús» (Fili. 4:6, 7). Magdalenaeʼ ku páajtal u aktáantik le kʼojaʼanil beetik u muʼyajoʼ, tumen ku payalchiʼ tu jaajil u yóol tiʼ Dios. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Ken in waʼal tiʼ Jéeoba baʼax kin muʼyajtikeʼ kin wuʼuyikinba maʼalobil yéetel ku kiʼimaktal in wóol.  Bejlaʼeʼ maas kin kʼubik in wóol tiʼ Dios» (2 Cor. 1:3, 4).

Jéeobaeʼ ku líiʼsik k-óol yéetel u kiliʼich muukʼ, yéetel le Bibliaoʼ bey xan yéetel le sukuʼunoʼoboʼ. Maʼ tu páajtal k-páaʼtik ka u luʼs le baʼax k-muʼyajtik yéetel junpʼéel milagrooʼ; baʼaleʼ jeʼel u tsʼáaiktoʼon u naʼatil yéetel u muukʼil utiaʼal k-aktáantikeʼ (Pro. 2:7). Jeʼex u yaʼalik le Bibliaoʼ, letiʼeʼ jeʼel u tsʼáaiktoʼon «nojoch páajtalil[eʼ]» (2 Cor. 4:7).

K-láakʼtsiloʼob. U yeʼesaʼal yaabilaj yéetel chʼaʼ óotsilal ichil u yotoch máakeʼ jach ku yáantaj utiaʼal u aktáantaʼal junpʼéel talam kʼojaʼanil. Baʼaleʼ kex tiaʼan k-láakʼtsiloʼob utiaʼal u yáantoʼon tak teʼ súutukiloʼob jach talamtakoʼ, maʼalob ka kʼaʼajaktoʼoneʼ letiʼobeʼ ku muʼyajoʼob xan, yéetel maʼ xaaneʼ ku yuʼubikubaʼob jeʼex k-uʼuyikbaeʼ. U múuchʼ payalchiʼ le máaxoʼob yaan ichil le familiaoʼ ku yáantaj utiaʼal u yuʼubikubaʼob maʼalob (Pro. 14:30).

Barbaraeʼ ku yaʼalik yoʼolal u hija yéetel yoʼolal uláakʼ x-chʼupalaloʼob teʼ múuchʼuliloʼ: «Mantatsʼ ku jóokʼloʼob tin wéetel teʼ kʼaʼaytajoʼ. Ku kiʼimaktal in wóol ken in wil bix kiʼimakil u yóoloʼob». Zbigniew xaneʼ jach ku kiʼimaktal u yóol yoʼolal bix u yáantaʼal tumen u yatan. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Letiʼ beetik u maas yaʼabil le meyajoʼob kʼaʼabéet ichil k-otochoʼ. Ku yáantken in tak in nookʼ yéetel maases letiʼ bisik in maletín ken xiʼikoʼon teʼ muchʼtáambaloʼoboʼ wa ken jóoʼkoʼon kʼaʼaytaj».

U maasil sukuʼunoʼob. Le sukuʼunoʼob teʼ múuchʼuliloʼ ku líiʼskoʼob xan k-óol. Baʼaleʼ ¿kux túun wa yaan wa máax maʼ tu páajtal u bin teʼ muchʼtáambal yoʼolal le kʼojaʼaniloʼ? Magdalenaeʼ ku yaʼalik: «Le sukuʼunoʼoboʼ ku grabartikoʼob le muchʼtáambal utiaʼal in wuʼuyoʼ. Tsʼoʼoleʼ ku xíimbaltkenoʼob utiaʼal u yilkoʼob tiʼ baʼax uláakʼ jeʼel u páajtal u yáantkenoʼobeʼ. Ku túuxtikoʼobten cartaʼob utiaʼal u líiʼskoʼob in wóol. Ikil u kʼaʼajsikenoʼob yéetel u kaxtikoʼob in wutsileʼ ku tsʼáaikten u muukʼil utiaʼal u chúukpajal in wóol.

Izabelaeʼ ku yaʼalik: «Teʼ múuchʼuliloʼ bey yaan yaʼab in taataʼob yéetel in maamaʼob jach ku yuʼubikoʼob baʼax kin waʼalik yéetel ku yilik u naʼatikenoʼobeʼ. Le múuchʼuliloʼ in familia, tiʼ kin wuʼuyik yaanten jeetsʼelil yéetel kiʼimak óolaliʼ».

Le máaxoʼob táan u muʼyajtikoʼob talamiloʼoboʼ maʼ unaj u náachtaloʼobiʼ; baʼaxeʼ  mantatsʼ unaj u binoʼob teʼ muchʼtáambaloʼoboʼ (Pro. 18:1). Beyoʼ ku líiʼskoʼob xan u yóol u maasil. Maʼ xaaneʼ tu káajbaleʼ maʼ ken u yaʼaloʼob baʼaxoʼob kʼaʼabéettiʼob; baʼaleʼ le sukuʼunoʼoboʼ maas ku kiʼimaktal u yóoloʼob u yojéeltikoʼob, tumen beyoʼ jeʼel u yeʼeskoʼob yaabilaj «yéetel x-maʼ kaʼapʼéel ichil[eʼ]» (1 Ped. 1:22). Wa bey a wuʼuyikabaoʼ, maʼalob ka a waʼaltiʼob wa jeʼel u páajtal u biskechoʼob teʼ muchʼtáambaloʼoboʼ, a kʼáat jóokʼol kʼaʼaytaj tu yéeteloʼob wa taak a tsikbaltiktiʼob baʼax chiʼichnakkúuntikech. Baʼaleʼ maʼ unaj k-kʼáatik yaʼab tiempo tiʼ le sukuʼunoʼoboʼ, baʼaxeʼ ka k-tsʼáa u nib óolalil ikil u yáantkoʼonoʼob.

Maʼ u jach lúubul k-óol. U suukileʼ toʼon unaj k-ilik maʼ u jach lúubul k-óol wa yaantoʼon junpʼéel kʼojaʼanil maʼ tu jáan tsʼaʼakal. U lúubul u yóol máak yéetel u sen chiʼichnaktaleʼ jeʼel u beetik u tuklik baʼax maʼ maʼalobeʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Kʼojaʼaneʼ u chʼaʼ óolal líiʼsik, kux túun lubaʼan óolal, ¿máax jeʼel u páajtal u líiʼsikeʼ?» (Pro. 18:14).

Magdalenaeʼ ku yaʼalik: «Kin wilik maʼ in sen tuukul chéen tiʼ le baʼaxoʼob kin muʼyajtikoʼ. Kin wilik in máansik maʼalob le kʼiinoʼob chan maʼalob in wuʼuyikinbaoʼ. Ku líiʼsik in wóol in xokik u tsikbalil u kuxtal le sukuʼunoʼob tsʼoʼok u chúukpajal u yóoloʼob kex táan u muʼyajtikoʼob junpʼéel kʼojaʼanil maʼatech u jáan tsʼaʼakaloʼ». Izabela xaneʼ ku líikʼil u yóol u yojéeltik jach yaabiltaʼan tumen Jéeoba. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Kin wuʼuyikeʼ maʼ chéen kunel in meyajtik Jéeobaiʼ, letiʼ tsʼáaik u biilal in kuxtal. Tsʼoʼoleʼ yaan junpʼéel baʼax jatsʼuts kin páaʼtik».

Zbigniew xaneʼ ku yaʼalik: «Le kʼojaʼanil yaantenoʼ tsʼoʼok u yáantken in weʼes kabal óolal yéetel in beet baʼax ku yaʼalaʼalten, in weʼes naʼatil yéetel ojéelal, bey xan in perdonart tu jaajil in wóol u maasil. Tsʼoʼok in kanik in meyajt Jéeoba yéetel kiʼimak óolal yéetel maʼ in chʼaʼik óotsililtinba; baʼaxeʼ kin wuʼuyik in kʼáat in maas meyajt Dios».

Maʼ u tuʼubultecheʼ Jéeobaeʼ u yojel tuláakal baʼax ka muʼyajtik yéetel ku chʼaʼiktech óotsilil. Yéetel kʼaʼajaktecheʼ: «Jajal Dioseʼ toj, yéetel maʼ bíin u tuʼubs le baʼax tsʼoʼok a beetkeʼexoʼ yéetel le yaakunaj tsʼoʼok a weʼeskeʼex tiʼoʼ» (Heb. 6:10). Maʼ u tuʼubultech le baʼax ku yaʼalik tiʼ le máaxoʼob meyajtikoʼ: «Mix bikʼin kin in pʼatech mix kin in xúumpʼattech» (Heb. 13:5).

Yéetel wa ka wuʼuyik lubaʼan a wóoleʼ, tuukulnen tiʼ le baʼaloʼob jatsʼutstak kun ilbil teʼ túumben luʼumoʼ. Jach taʼaytak u kʼuchul u kʼiinil a wilik le utsiloʼob ken u taas u Reino Diosoʼ.

[Fotoʼob yéetel cuadroʼob yaan teʼ táan juʼun 28 yéetel 29]

Láayliʼ ku kʼaʼaytajoʼob kex yaan junpʼéel talam kʼojaʼanil tiʼobeʼ

«Tsʼoʼok u pʼáatal maʼ tu páajtal in jóokʼol chéen tin juunal, le oʼolal kin láakʼintaʼal tumen in watan wa tumen juntúul sukuʼun teʼ kʼaʼaytajoʼ. Kin wilik u pʼáatal tin tuukul le baʼax ken in waʼaloʼ bey xan le tekstoʼob kun meyajtenoʼ.» (Jerzy, chʼóop.)

«Teneʼ kin kʼaʼaytaj tiʼ teléfono, kin tsʼíibtik cartaʼob tiʼ le máaxoʼob taak u kaanbaloʼoboʼ. Ken bisaʼaken hospitaleʼ kin tsʼáaik junpʼéel Biblia yéetel le jóoʼsaʼaniloʼob tu tséel in camaoʼ. Leloʼ tsʼoʼok u yáantken yaʼab u téenel utiaʼal in káajsik in tsikbal yéetel wa máax.» (Magdalena, yaan lupus eritematoso sistémico tiʼ.)

«Teneʼ jatsʼuts in wilik in jóokʼol kʼaʼaytaj joonaj joonajil, baʼaleʼ wa maʼ tu páajtal in jóokʼleʼ kin kʼaʼaytaj tiʼ teléfono.» (Izabela, yaan depresión clínica tiʼ.)

«Uts tin tʼaan in kaʼa xíimbaltik le máaxoʼob taak u kaanbaloʼoboʼ yéetel in bin tu yéetel le sukuʼunoʼob ku tsʼáaikoʼob xook tiʼ wa máaxoʼ. Teʼ kʼiinoʼob kin wuʼuyik jeʼel u páajtaloʼ kin jóokʼol kʼaʼaytaj joonaj joonajil.» (Barbara, yaan junpʼéel tumor tu pool.)

«Chéen junpʼéel carpeta maʼ jach aal kin bisik utiaʼal le revistaʼoboʼ. Chéen kin pʼatik in kʼaʼaytaj ken in wuʼuy jach maʼ tu páajtal yoʼolal le kʼiʼinamoʼ.» (Zbigniew, yaan artritis reumatoide tiʼ.)

[Foto yaan teʼ táan juʼun 30]

Le táankelmoʼob yéetel tsʼoʼok u yantal u jaʼabiloʼoboʼ jeʼel u páajtal u líiʼskoʼob u yóol u maasileʼ