Pʼil ichnakoʼon jeʼex tu beetil u apostoloʼob Jesuseʼ
Pʼil ichnakoʼon jeʼex tu beetil u apostoloʼob Jesuseʼ
«Pʼil ichnakeʼex tin wéetel.» (MAT. 26:38)
¿BAʼAX K-KANIK TIʼ...
... u páaʼtik u yojéeltik máak tuʼux kun kʼaʼaytaj?
... u payalchiʼ máak tu jaajil u yóol?
... u kʼaʼaytaj máak kex táan u chʼaʼpachtaʼal?
1-3. ¿Baʼax maʼ maʼalob úuch tiʼ le apostoloʼob teʼ tu tsʼook áakʼab tu máansaj Jesús tu yéeteloʼob way Luʼumoʼ, yéetel bix k-ojéeltik kaanbalnajoʼob tiʼ le baʼax úuchtiʼoboʼ?
MÁANS ta tuukul le baʼax úuch teʼ áakʼab táanil tiʼ u kíimil Jesusoʼ. Letiʼeʼ bin teʼ kúuchil tuʼux suuk u binoʼ: tu jardinil Getsemaní, yaan tu laakʼin Jerusalén. Le apostoloʼob chúukaʼan u yóoloʼoboʼ binoʼob tu yéetel. Jach yaʼab baʼax ku tuklik yéetel chiʼichnakkúuntik, le oʼolal kʼaʼabéet u bin tiʼ junpʼéel kúuchil tuʼux yaan jeetsʼelil utiaʼal u payalchiʼ (Mat. 26:36; Juan 18:1, 2).
2 Ka kʼuch teʼ jardinoʼ, Pedro, Santiago yéetel Juaneʼ binoʼob tu yéetel junpáayil. Táanil tiʼ u bin payalchiʼeʼ, Cristoeʼ tu yaʼalajtiʼob: «Pʼáateneʼex wayeʼ ka pʼil ichnakeʼex tin wéetel». Ka suunajeʼ tu yilaj táan u weenloʼob ka tu kaʼa aʼalajtiʼob: «Pʼil ichneneʼex». Baʼaleʼ kaʼatéen weenoʼob tu kaʼatéen. Chéen wa jaypʼéel hora tiʼ lelaʼ tuláakal le apostoloʼob náay u yóoloʼoboʼ. Tu pʼatoʼob Jesús yéetel púutsʼoʼob (Mat. 26:38, 41, 56).
3 Maʼ xaaneʼ jach yaachaj tu yóoloʼob úuchik u náayal u yóoloʼob. Baʼaleʼ kaanbalnajoʼob tu séebaʼanil tiʼ le baʼax úuchtiʼoboʼ. U libroil Beetaʼanoʼobeʼ ku yeʼesikeʼ le apostoloʼoboʼ tu yeʼesoʼob bix unaj u pʼil ich máak. Le oʼolal yaʼab sukuʼunoʼobeʼ taakchaj u beetkoʼob xan beyoʼ. Bejlaʼeʼ maas jach unaj k-pʼil ich (Mat. 24:42). Teʼ xookaʼ yaan k-ilik óoxpʼéel bix jeʼel k-eʼesik táan k-pʼil ich jeʼex u yeʼesik u libroil Beetaʼanoʼobeʼ.
TU PÁAʼTAJ U YUʼUBIKOʼOB TUʼUX KUN KʼAʼAYTAJOʼOB
4, 5. ¿Bix nuʼuktaʼabik Pablo yéetel u yéet kʼaʼaytajoʼob tumen le kiliʼich muukʼoʼ?
4 Táanileʼ le apostoloʼoboʼ tu páaʼtoʼob u yojéeltikoʼob tuʼux unaj u kʼaʼaytajoʼob. Juntéenjeakeʼ Jesuseʼ meyajnajtiʼ le kiliʼich muukʼ tsʼoʼok u kʼamik tiʼ Jéeoba utiaʼal u nuʼuktik apóstol Pablo yéetel u yéet kʼaʼaytajoʼob le ka binoʼob tiʼ junpʼéel viajeoʼ (Hch. 2:33). Koʼoneʼex ilik baʼax úuchi (xokaʼak Beetaʼanoʼob 16:6-10).
5 Pablo, Silas yéetel Timoteoeʼ tiʼ lukʼoʼob Listra, junpʼéel kaaj yaan tu noojol Galaciaeʼ. Chéen wa jaypʼéel kʼiinoʼob lukʼkoʼobeʼ kʼuchoʼob tiʼ junpʼéel bej ku bin chikʼin, teʼ tuʼux kajaʼan yaʼab máakoʼob tu luʼumil Asiaoʼ. Letiʼobeʼ tu chʼaʼajoʼob le bejoʼ tumen taak u kʼaʼaytikoʼob le maʼalob péektsil tiʼ le yaʼabkach máakoʼob kajaʼanoʼoboʼ. Baʼaleʼ maʼ chaʼab u seguer u binoʼobiʼ. Le versículo 6 ku yaʼalik: «Kiliʼich [muukʼeʼ] maʼ tu chaʼajtiʼob u tseʼektikoʼob [wa u kʼaʼaytikoʼob] le maʼalob péektsil tu luʼumil Asiaiʼ. Le oʼolaleʼ tu chʼaktoʼob u luʼumil Frigia yéetel Galacia». Maʼ ojéelaʼan bix úuchikiʼ, baʼaleʼ le kiliʼich muukʼoʼ maʼ tu chaʼaj u kʼaʼaytajoʼob teʼeloʼ. Le baʼax úuchoʼ ku yeʼesikeʼ meyajnajtiʼ u kiliʼich muukʼ Dios utiaʼal u nuʼuktik Pablo yéetel u yéet kʼaʼaytajoʼob utiaʼal ka xiʼikoʼob yaanal tuʼux.
6, 7. 1) ¿Baʼax úuch tiʼ Pablo yéetel tiʼ u yéet kʼaʼaytajoʼob le ka náatsʼoʼob tu kaajil Bitiniaoʼ? 2) ¿Baʼax tu chʼaʼtukloʼob, yéetel baʼax úuchi?
6 ¿Tuʼux túun bin Pablo yéetel u yéet kʼaʼaytajoʼob? Le versículo 7 ku seguer u yaʼalik: «Ka kʼuchoʼob tak tu luʼumil Misia. Teʼeloʼ tu tukultoʼob u yookloʼob tu luʼumil Bitinia[,] baʼaleʼ kiliʼich [muukʼeʼ] maʼ tu chaʼajtiʼobiʼ». Tumen maʼ béeychaj u kʼaʼaytajoʼob Asiaeʼ, binoʼob xaman utiaʼal u kʼaʼaytikoʼob le maʼalob péektsil tu kaajiloʼob Bitiniaoʼ. Baʼaleʼ le ka náatsʼoʼobeʼ, meyajnaj tiʼ Jesús tu kaʼatéen le kiliʼich muukʼ utiaʼal u kʼatik u beeloʼoboʼ. Maʼ xaaneʼ Pablo yéetel u yéet kʼaʼaytajoʼobeʼ jaʼakʼ u yóoloʼob. U yojloʼob baʼax unaj u kʼaʼaytikoʼob yéetel bix unaj u beetkoʼob, baʼaleʼ maʼ u yojloʼob tuʼuxiʼ. Jeʼel u páajtal u yaʼalaʼaleʼ, tsʼoʼok u kʼoopoʼob tu joonajil Asia yéetel Bitinia, baʼaleʼ mix tiʼ junpʼéel jeʼeb joonaj tiʼobiʼ. ¿Lúub u yóoloʼob yéetel tu xulaj wa u kʼaʼaytajoʼob? Maʼatech.
7 ¿Baʼax túun tu beetoʼob? Le versículo 8 ku yaʼalik: «Táatsʼmáanoʼob túun Misiaeʼ ka taaloʼob Troas». Maʼ xaaneʼ jelaʼan k-uʼuyik le baʼax tu beetoʼoboʼ, tumen tu xíimbaltoʼob óoliʼ 138 leguas (550 kilómetros) chikʼin, baʼaleʼ maʼ kʼaʼaytajnajoʼob tiʼ yaʼabkach kaajoʼob utiaʼal u kʼuchloʼob tu jáal u kʼáaʼnáabil Troas, tu yookbal u bejil Macedoniaiʼ. Teʼ tu yóoxtéenaʼ, jeʼekʼabtaʼab le joonaj tiʼ Pablo yéetel tiʼ u yéet kʼaʼaytajoʼoboʼ. Le versículo 9 ku yaʼalik baʼax úuchi: «Chíikpaj junpʼéel náay yéetel áakʼab tiʼ Pabloeʼ juntúul máak macedoniail, waʼalakbal táan u kʼáat óoltik tiʼ: Máanen Macedonia ka a wáantoʼoniʼ». Bey úuchik u yojéeltik tuʼux unaj u kʼaʼaytajoʼ, ka tu chʼaʼajoʼob junpʼéel barcoeʼ ka binoʼob tu séebaʼanil Macedonia.
8, 9. ¿Baʼax k-kanik tiʼ le viaje tu beetaj Pablooʼ?
8 ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le baʼax úuchtiʼoboʼ? K-ilkeʼ u kiliʼich muukʼ Dioseʼ áantajnaj le ka tsʼoʼok u jóokʼol Pablo utiaʼal u bin Asiaoʼ. Tsʼoʼoleʼ áantaʼab tumen Jesús le ka tsʼoʼok u jóokʼol utiaʼal u bin Bitiniaoʼ. Tu tsʼookeʼ Cristoeʼ tu nuʼuktaj le apóstol utiaʼal ka xiʼik Macedonia le ka tsʼoʼok u kʼuchul Troasoʼ. Bejlaʼa xaneʼ, Cristo, u Pool le múuchʼuliloʼ láayliʼ bey jeʼel u nuʼuktikoʼonoʼ (Col. 1:18). Maʼ xaaneʼ taak k-beetik k-precursoril wa k-bin áantaj tuʼux maas kʼaʼabéet j-kʼaʼaytajoʼob. Baʼaleʼ maʼ xaaneʼ Jesuseʼ chéen jeʼel u nuʼuktikoʼon yéetel le kiliʼich muukʼ le ken tsʼoʼokok u káajal k-beetik le baʼax kʼaʼabéet utiaʼal k-beetik le baʼax k-tsʼíiboltikoʼ. ¿Baʼaxten? Jeʼel u páajtal k-ketik yéetel junpʼéel cocheeʼ. Chéen jeʼel u páajtal u kʼeʼechel x-tsʼíik wa x-noʼoj le ken káajak u bineʼ. Jesús xaneʼ chéen jeʼel u páajtal u nuʼuktikoʼon wa tsʼoʼok u joʼopʼol k-maas tsʼáaik k-óol k-meyajt Dioseʼ.
9 Baʼaleʼ ¿kux túun wa maʼ tu jáan bintoʼon utsil? ¿U kʼáat wa u yaʼal maʼ táan u nuʼuktikoʼon le kiliʼich muukʼoʼ? Maʼatech. Kʼaʼajaktoʼoneʼ Pabloeʼ yaan tuʼux maʼ béeychaj u kʼaʼaytajiʼ. Baʼaleʼ maʼ xuʼul u tsʼáaik u yóol tak ka béeychaj u kʼaʼaytajiʼ. Bejlaʼeʼ láayliʼ bey xan u yúuchloʼ. Wa maʼ u xuʼulul k-tsʼáaik k-óoleʼ, maʼ xaaneʼ yaan u jeʼekʼabtaʼal toʼon «junpʼéel kóokoch joonaj utiaʼal u meeyjil Yuumtsil» (1 Cor. 16:9).
PAYALCHIʼINAJOʼOB TU JAAJIL U YÓOLOʼOB
10. ¿Bix k-ojéeltik jach kʼaʼabéet u payalchiʼ máak utiaʼal maʼ u náayal u yóol?
10 Tuukulnakoʼon beora tiʼ le u kaʼapʼéel bix úuchik u pʼil ich le sukuʼunoʼob teʼ yáax siglooʼ: tu tsʼáaj u yóoloʼob payalchiʼ (1 Ped. 4:7). Utiaʼal maʼ u náayal u yóol máakeʼ maʼ unaj u xuʼulul u payalchiʼ tiʼ Jéeobaiʼ. Kʼaʼajaktoʼon le baʼax tu yaʼalaj Jesús tiʼ le óoxtúul apostoloʼob táanil tiʼ u maʼachal tu jardinil Getsemanioʼ: «Ilawil maʼ a weenleʼex yéetel maʼ u xuʼulul a orareʼex» (Mat. 26:41, NM).
11, 12. ¿Baʼax tu beetaj Herodes tiʼ Pedro yéetel tiʼ u maasil cristianoʼoboʼ, yéetel baʼaxten?
11 Pedro, juntúul tiʼ le máaxoʼob yanchaj yéetel Jesús teʼ kʼiin jeʼeloʼ, ka máan kʼiineʼ tu yilaj le áantaj ku tsʼáaik le u payalchiʼ máak tu jaajil u yóoloʼ (xokaʼak Beetaʼanoʼob 12:1-6). Jeʼex u yeʼesik le yáax versiculooʼ, rey Herodeseʼ káaj u chʼaʼpachtik le cristianoʼob utiaʼal u lúubul utsil tiʼ le judíoʼoboʼ. Maʼ xaaneʼ u yojel Santiagoeʼ juntúul apóstol chúukaʼan u yóol yéetel jach maʼalob úuchik u biskuba yéetel Jesús, le oʼolal tu chʼaʼtuklaj u kíimsik «yéetel u táatsʼ máaskab» (versículo 2). Le ka kíimsaʼaboʼ jach yaachaj tu yóol le sukuʼunoʼob yaabiltmiloʼ.
12 ¿Baʼax túun tu beetaj Herodes ka tsʼoʼoki? Le versículo 3 ku seguer u yaʼalik: «Le ka tu yilaj uts tu tʼaan le Judíoʼob baʼax tu beetoʼ ka tu machaj Pedro u kʼal xan». Baʼaleʼ maʼ béeychaj u beetaʼal u xuʼulul u kʼaʼaytaj le apostolaʼ, mix u maasil kex kʼaʼaloʼoboʼ (Hch. 5:17-20). Maʼ xaaneʼ Herodeseʼ u yojel lelaʼ, le oʼolal maʼ tu pʼataj chéen tu juunaliʼ. Baʼaxeʼ tu kʼubaj Pedro tiʼ «kantúul j-baʼateloʼob yaan tiʼ junjaats. Táan u tuklik u taasik tu táan le kaajoʼ le ken tsʼoʼokok le Pascuaoʼ» (versículo 4). Chéen tukle. Tu yaʼalaj ka kʼaʼaxak yéetel cadena tu kʼab kaʼatúul soldadoʼob yéetel tu tsʼáaj dieciséis máaxoʼob kanáantik de kʼiin yéetel de áakʼab utiaʼal maʼ u púutsʼul. Herodeseʼ u tukultmaj kaʼach u jóoʼsik tu táan le kaaj le ken tsʼoʼokok le Pascuaoʼ, utiaʼal ka u yaʼaltiʼob baʼax kʼiin u kíimsik. Baʼaleʼ ¿baʼax tu beetaj u maasil sukuʼunoʼob yoʼolal le apostoloʼ?
13, 14. 1) ¿Baʼax tu beetaj le múuchʼulil le ka kʼaʼal Pedrooʼ? 2) ¿Baʼax k-kanik ken k-xok le baʼax tu beetaj le sukuʼunoʼob tu kʼiiniloʼob Pedrooʼ?
13 Le versículo 5 ku yeʼesikeʼ le máaxoʼob chúukaʼan u yóoloʼoboʼ u yojloʼob baʼax unaj u beetkoʼob: «Pedroeʼ kanáantaʼan maʼalob teʼ tuʼux kʼalaʼanoʼ, baʼaleʼ le [múuchʼuliloʼ] táan u payalchiʼ yéetel tuláakal u puksiʼikʼal tiʼ Yuum Jajal Dios tu yoʼolal». Jeʼex túun k-ilkoʼ, payalchiʼinajoʼob yoʼolal u sukuʼunoʼob. Kex maʼ úuch kíimsaʼak Santiagoeʼ, maʼ sen chiʼichnakchajoʼob ka tak u tukloʼob chéen kunel ka payalchiʼinakoʼobiʼ. Baʼaxeʼ u yojloʼob Jéeobaeʼ ku yuʼubik u payalchiʼ le máaxoʼob meyajtikoʼ yéetel ku núukik wa ku beetaʼal jeʼex uts tu tʼaaneʼ (Heb. 13:18, 19; Sant. 5:16).
14 ¿Baʼax k-kanik le ken k-xok le baʼax beetaʼab tumen le máaxoʼob meyajtik Dios yoʼolal Pedrooʼ? Ku kaʼansiktoʼoneʼ kʼaʼabéet le payalchiʼ utiaʼal u chúukpajal u yóol máakoʼ, baʼaleʼ maʼ unaj k-payalchiʼ chéen t-oʼolaliʼ, baʼaxeʼ tak tu yoʼolal u maasil máaxoʼob meyajtik Dios (Efe. 6:18). ¿Yaan wa máaxoʼob a kʼaj óoloʼob táan u máanskoʼob wa baʼax talamil? Maʼ xaaneʼ táan u chʼaʼpachtaʼaloʼob, luʼsaʼan u páajtalil u kʼaʼaytajoʼob wa u muchʼkubaʼob tumen le gobiernooʼ wa táan u muʼyajoʼob yoʼolal junpʼéel nojoch loobil. ¿Máasaʼ unaj k-payalchiʼ tu yoʼolaloʼob? Maʼ xaan xaneʼ k-ojéeltik yaan wa máax sukuʼunileʼ táan u aktáantik talamiloʼob maʼ séeb u tsʼaʼabal cuenta, jeʼex talamiloʼob ichil u yotoch, lubaʼan u yóol wa kʼojaʼan. Wa k-jáan máanskoʼob t-tuukuleʼ, maʼ xaaneʼ jeʼel u kʼaʼajaltoʼon máax jeʼel u páajtal k-chʼaʼchiʼitik ichil le payalchiʼob k-beetik tiʼ Jéeoba, le Máax uʼuyik le payalchiʼoʼ (Sal. 65:2).
15, 16. 1) ¿Bix úuchik u jáalkʼabtaʼal Pedro tumen u ángel Jéeoba? (Ilaʼak le fotooʼ) 2) ¿Baʼaxten jach ku muʼukʼaʼankúuntik k-fe le bix jáalkʼabtaʼabik Pedrooʼ?
15 ¿Baʼax úuch túun tiʼ Pedro? Teʼ tu tsʼook áakʼab tu máansaj teʼ carceloʼ, ween tu chúumuk le kaʼatúul máaxoʼob kanáantikoʼ, baʼaleʼ tu yilaj junpʼéel baʼax mix juntéen u yile (xokaʼak Beetaʼanoʼob 12:7-11). Chéen ka sáasilchaj le tuʼux kʼalaʼanoʼ. Le táan u weenloʼ tu yilaj juntúul ángel, baʼaleʼ le máaxoʼob kanáantikoʼ maʼ tu yiloʼobiʼ, ka péeksaʼab utiaʼal ka ajak. Le cadenaʼob kʼaxaʼanil u kʼaboʼ wáachʼ tu juunal. Le angeloʼ tu jóoʼsaj le apóstol teʼ carceloʼ, tu táan tuláakal le máaxoʼob kanáantik le jooloʼ, le ka kʼuchoʼob tu yiknal le joonaj beetaʼan yéetel hierrooʼ «jeʼepaj tu juunal». Ka kʼuchoʼob teʼ calleoʼ saʼat le angeloʼ. Bey túunoʼ Pedroeʼ jáalkʼabtaʼabi.
16 Ken k-kʼaʼajs bix u meyaj tiʼ Jéeoba le nojoch páajtalil yaantiʼ utiaʼal u jáalkʼabtik le máaxoʼob meyajtikoʼ jach ku muʼukʼaʼantal k-fe. Baʼaleʼ bejlaʼeʼ maʼatech k-páaʼtik ka u beet junpʼéel milagro utiaʼal u yáantkoʼon beyoʼ. Kex beyoʼ k-ojel letiʼeʼ yaan u seguer u meyajtiʼ u páajtalil utiaʼal u yáantik u kaajal (2 Cró. 16:9). Letiʼeʼ jeʼel u tsʼáaiktoʼon u kiliʼich muukʼ utiaʼal k-aktáantik jeʼel baʼaxak talamileʼ (2 Cor. 4:7; 2 Ped. 2:9). Yéetel maʼ kun xáantaleʼ, yéetel u yáantaj Jesuseʼ, yaan u jáalkʼabtik le u millonesil máakoʼob tiʼ le kíimil palitsilmil tuláakal máakoʼ (Juan 5:28, 29). K-fe tiʼ le baʼaxoʼob ku yaʼalik Jéeoba u beetkoʼ jach ku yáantkoʼon utiaʼal k-aktáantik le talamiloʼoboʼ.
KʼAʼAYTAJNAJOʼOB KEX CHʼAʼPACHTAʼABOʼOB
17. ¿Bix úuchik u tsʼáaik u yóol Pablo kʼaʼaytaj maʼalob ka k-beet xan beyoʼ?
17 Koʼoneʼex ilik le u yóoxpʼéel bix úuchik u pʼil ich le apostoloʼoboʼ: tu tsʼáaj u yóoloʼob kʼaʼaytaj kex chʼaʼpachtaʼaboʼob. Utiaʼal maʼ u náayal k-óoleʼ, kʼaʼabéet k-tsʼáaik k-óol kʼaʼaytaj, tumen k-ojel tiaʼanoʼon tu tsʼook kʼiinoʼobeʼ. Pabloeʼ tu yeʼesajtoʼon bix unaj k-beetik, letiʼeʼ tu kʼubaj u kuxtal utiaʼal u beetik, tu xíimbaltaj u milesil kilómetros yéetel tu káajsaj yaʼabkach múuchʼuliloʼob. Kex tu muʼyajtaj yaʼab baʼaloʼobeʼ maʼ xuʼul u tsʼáaik u yóol kʼaʼaytajiʼ (2 Cor. 11:23-29).
18. ¿Baʼax tu beetaj Pablo utiaʼal u seguer u kʼaʼaytaj kex kʼaxaʼan tiʼ juntúul soldado tu kaajil Roma?
18 Koʼoneʼex ilik le u tsʼook baʼax ku yaʼalik le capítulo 28 tiʼ u libroil Beetaʼanoʼob yoʼolal Pablooʼ. Letiʼeʼ tsʼoʼok u kʼuchul Roma utiaʼal ka xiʼik tu táan le emperador Neronoʼ. Táan u kanáantaʼal, maʼ xaaneʼ kʼaxaʼan yéetel cadena tiʼ juntúul soldado. Baʼaleʼ kex kʼaxaʼaneʼ maʼ xuʼul u kʼaʼaytajiʼ, mantatsʼ tu kaxtaj bix ken u tsʼáa ojéeltbil le maʼalob péektsiloʼ (xokaʼak Beetaʼanoʼob 28:17, 23, 24). Óoxpʼéel kʼiin kʼuchkeʼ, tu túuxtaj tʼanbil u nuuktakil le judíoʼob utiaʼal u kʼaʼaytik le maʼalob péektsil tiʼoboʼ, tsʼoʼoleʼ ka tu yaʼalaj baʼax kʼiin ken u maas tsoltiʼob le maʼalob péektsiloʼ. Le versículo 23 ku yaʼalik: «[Le judíoʼob yanoʼob Romaoʼ] tu yéeyoʼob junpʼéel kʼiineʼ ka bin yaʼabkach máakoʼob tak tuʼux kʼuchaʼan Pablo. Káajik jaʼatskab kʼiin tak u binbal kʼiineʼ tu tsikbaltaj [u reino] Jajal Dios tiʼob, táan u pʼismukʼtik u beetik u yilkoʼobeʼ tiʼ Yuum Jesús ku chúukpajal u yaʼalmajtʼaan Moisés bey xan u tsʼíiboʼob le [profetaʼoboʼ]».
19, 20. 1) ¿Baʼaxten jach maʼalob úuchik u kaʼansaj Pablo? 2) ¿Bix úuchik u yuʼubikuba Pablo le ka tu yilaj maʼ tuláakal máaxoʼob kʼam le maʼalob péektsiloʼ?
19 ¿Baʼaxten jach maʼalob úuchik u kaʼansaj Pablo? Le versículo 23 ku yeʼesik jejeláas baʼax oʼolal. 1) Tʼaanaj tiʼ u Reino Dios yéetel tiʼ Jesucristo. 2) Tu yeʼesaj jach jaaj baʼax ku yaʼalik utiaʼal u kʼuchul tu puksiʼikʼal le máakoʼoboʼ. 3) Meyajnajtiʼ le Kiliʼich Tsʼíiboʼob utiaʼal u kaʼansajoʼ. 4) Maʼ tu kaxtaj chéen u yutsiliʼ, baʼaxeʼ tu yilaj u kʼaʼaytaj desde «jaʼatskab kʼiin tak u binbal kʼiin». Baʼaleʼ kex mix máak jeʼel u páajtal u yaʼalik maʼ jaaj le baʼax tu kʼaʼaytoʼ, maʼ tuláakal máak kʼamiʼ. Le versículo 24 ku yaʼalik: «Tsʼeʼetsʼek tiʼobeʼ tu kʼamoʼob baʼax tu yaʼalaj Pablo, baʼaleʼ uláakʼoʼobeʼ maʼ tu yoksaj óoltoʼobiʼ». Le oʼolal baʼateltʼaanajoʼob ichiloʼob ka lukʼoʼobiʼ.
20 ¿Lúub wa u yóol le apóstol ka tu yilaj yaʼab máaxoʼob maʼ tu kʼamoʼob le maʼalob péektsiloʼ? Maʼatech. Tu libroil Beetaʼanoʼob 28:30 yéetel 31, ku yaʼalik: «Pʼáat kaʼapʼéel túulis jaʼab teʼ naj ku majanboʼotikoʼ, tu kʼamaj xan tuláakal le máaxoʼob ku bin ilikoʼ. Mix máak wetʼ tiʼ u tseʼektik [wa u kʼaʼaytik u reino] Jajal Dios, yéetel u kaʼansaj tu yoʼolal Yuumtsil Jesucristo». Le tʼaanoʼobaʼ letiʼ tsʼoʼoksik u libroil Beetaʼanoʼob.
21. ¿Baʼax k-kanik tiʼ le baʼax tu beetaj Pablo teʼ kʼiinoʼob kʼalaʼan tiʼ junpʼéel najoʼ?
21 ¿Baʼax k-kanik tiʼ Pablo? Teʼ kʼiinoʼob kʼalaʼan tiʼ junpʼéel najoʼ, maʼ páajchaj u kʼaʼaytaj joonaj joonajiliʼ. Kex beyoʼ maʼ lúub u yóoliʼ, baʼaxeʼ tu kʼaʼaytaj le maʼalob péektsil tiʼ le máaxoʼob bin xíimbaltikoʼ. Bejlaʼeʼ bey xan u beetik yaʼab sukuʼunoʼoboʼ. Yaʼabeʼ kʼalaʼanoʼob tumen ku meyajtikoʼob Dios, baʼaleʼ maʼatech u lúubul u yóoloʼob kex maʼ maʼalob baʼax ku beetaʼaltiʼobiʼ. Yanoʼob xaneʼ maʼ tu páajtal u jóokʼloʼob kʼaʼaytaj tumen tsʼoʼok u chʼíijloʼob wa tumen kʼojaʼanoʼob. Kex beyoʼ ku kʼaʼaytikoʼob le maʼalob péektsil tiʼ le doctoroʼob, tiʼ le máaxoʼob xíimbaltikoʼoboʼ wa tiʼ uláakʼ máakoʼob. Letiʼobeʼ jach u kʼáat u tsʼáaʼob ojéeltbil le Reinooʼ. ¿Máasaʼ jach ku líiʼsik k-óol le baʼax ku beetkoʼoboʼ?
22. 1) ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal k-maas jóoʼsik utsil tiʼ u libroil Beetaʼanoʼobeʼ? (Ilaʼak le cuadro yaan teʼ táan juʼunaʼ.) 2) ¿Baʼax unaj u beetik cada juntúul le táan u páaʼtik u xuʼulsaʼal tiʼ le kʼasaʼan yóokʼol kaabaʼ?
22 Jeʼex túun k-ilkoʼ, yaʼab baʼax jeʼel u páajtal k-kanik tiʼ le apostoloʼob yéetel tiʼ uláakʼ cristianoʼob teʼ yáax siglo ku chʼaʼchiʼitik u libroil Beetaʼanoʼob utiaʼal k-kanáantik maʼ u náayal k-óoleʼ. Le táan k-páaʼtik u xuʼulsaʼal tiʼ le kʼasaʼan yóokʼol kaabaʼ, maʼ unaj u xuʼulul k-tsʼáaik k-óol kʼaʼaytaj yéetel x-maʼ saajkil, jeʼex úuchik u beetkoʼoboʼ. Teʼ tu tsʼook kʼiinoʼobaʼ, minaʼan uláakʼ baʼax maas jatsʼuts tiʼ u tsʼaʼabal ojéeltbil u Reino Dios (Hch. 28:23).
[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]
[Cuadro yaan teʼ táan juʼun 13]
«U LIBROIL BEETAʼANOʼOBEʼ MAAS UTSCHAJ TIN WICH»
Ka tsʼoʼok u xoʼokol le libro “Testimonio cabal” del Reino de Dios, tumen juntúul superintendente viajanteoʼ, tu yaʼalaj: «U libroil Beetaʼanoʼobeʼ maas utschaj tin wich. Yaʼab u téenel tsʼoʼok in xokik, baʼaleʼ tak joʼoljeakeʼ bey chéen yéetel u sáasil junpʼéel kib kin xíimbaleʼ yéetel in lenteseʼ butsʼuknak. Baʼaleʼ bejlaʼeʼ bey yéetel u sáasilil u juul le kʼiin kin wilik le baʼax ku kaʼansikoʼ».
[Foto yaan teʼ táan juʼun 12]
Le angeloʼ tu jóoʼsaj Pedro teʼ nojoch joonaj de hierrooʼ
