Nataneʼ juntúul máak jach chúukpaj u yóol

Maʼ chéen chʼaʼabil u yaʼalaʼal tiʼ juntúul máak jach yaan u páajtalil tsʼoʼok u beetik junpʼéel baʼax maʼ maʼalob yéetel kʼaʼabéet u arrepentir. ¿Jeʼel wa a bin tʼaan yéetel juntúul máak bey wa a wojel tsʼoʼok u kíimsik juntúul máak utiaʼal maʼ u yojéeltaʼal baʼax u beetmeʼ?

Rey Davideʼ tsʼoʼok u lúubul tiʼ núupkʼeban yéetel Betsabé [wa Bat-seba] yéetel tu beetaj u pʼáatal embarazadail. Utiaʼal u taʼakik u kʼebaneʼ, tu túuxtaj kíimsbil u yíicham le koʼoleloʼ ka tsʼoʼok u beel tu yéetel. Ich wa jaypʼéel mesoʼobeʼ seguernaj u beetik bey mix baʼal uchaʼaneʼ, yéetel táan u beetik le meyaj tsʼaʼantiʼoʼ. Baʼaleʼ Jéeobaeʼ maʼ tu chéen ilaj le baʼax tu beetoʼ ka tu túuxtaj Natán, u profeta, utiaʼal tsolik u nuʼuk tiʼ.

Wa tiʼ teech ka aʼalaʼak le baʼax túuxtaʼab u beet Natanoʼ, yaan a wilkeʼ maʼ chéen chʼaʼabiliʼ. Baʼaleʼ tumen chúukaʼan u yóol u meyajt Jéeoba yéetel u kʼáat u beet le baʼax ku yaʼalikoʼ, bin u yaʼal tiʼ David tsʼoʼok u lúubul tiʼ junpʼéel nojoch kʼeban. ¿Bix páajchajik u beetik yéetel u yeʼesik tiʼ le rey kʼaʼabéet u arrepentiroʼ?

JACH YAAN U NAʼAT

K-invitarkech a xok Kaʼapʼéel tiʼ Samuel 12:1 tak 25. Le táan a xokikoʼ, tukleʼ teech Natán, yéetel táan a tsikbaltik tiʼ David lelaʼ: «Tiʼ junpʼéel kaajeʼ yaan kaʼach kaʼatúul máakoʼob. Juntúuleʼ ayikʼal, uláakʼ juntúuleʼ, óotsil. Le ayikʼaloʼ, yaan kaʼach yaʼab u x-tamanoʼob yéetel u x-wakaxoʼob, baʼaleʼ le óotsiloʼ, chéen juntúul u chan x-taman u manmaj kaʼachiʼ. Letiʼ tu kʼabil tu tséentaj, le chan x-tamanoʼ, chʼíij tu yiknal yéetel u paalal; múul janal yéetel múul ukʼul ku beetkoʼob kaʼacheʼ, tiʼ  ku wenel tu yóokʼol u tseemeʼ. ¡Le máakoʼ tu sen yaabiltaj bey kaʼach u x-chʼupul paaleʼ! Juntéeneʼ, kʼuch juntúul táanxel luʼumil xíimbaltik le ayikʼaloʼ; baʼaleʼ maʼ tu yóotaj u chʼaʼ mix juntúul tiʼ u x-tamanoʼob wa u x-wakaxoʼob utiaʼal u máakʼant u jaant le máax bin xíimbaltikoʼ, baʼaleʼ tu tokaj u x-taman le óotsil máakoʼ ka tu máakʼantaj utiaʼal u tsʼáa u jaant le máax bin xíimbaltikoʼ» (2 Sam. 12:1-4).

Maʼ xaaneʼ tumen ku kanan tamanoʼob David kaʼacheʼ, tu tuklaj jach jaaj le baʼax ku yaʼalaʼaltiʼoʼ. Jeʼex u yaʼalik juntúul máax tsolik u tʼaaniloʼob le Bibliaoʼ, «maʼ xaaneʼ Nataneʼ suuk u bin u yaʼal baʼax maʼ maʼalob ku beetaʼal tiʼ le óotsiloʼoboʼ, le oʼolal Davideʼ tu tuklaj uláakʼ óotsil tsʼoʼok u yoklaʼal». Nataneʼ maʼ tu chʼaʼaj saajkil u beet le baʼax aʼalaʼabtiʼ tumen Diosoʼ. Ka tu yuʼubaj David le baʼax tu yaʼalaj Natanoʼ, tu yaʼalaj: «¡Kin jalaʼachtʼantiktech tu kʼaabaʼ [Dios], máax beet le baʼaloʼ ku náajmatik u kíimil!». Natán túuneʼ tu yaʼalajtiʼ: «¡Teech le máakoʼ!» (2 Sam. 12:5-7).

Tukult baʼaxten bey aʼalaʼabik tiʼ David tumen Natanoʼ. Maʼ chéen chʼaʼabil jeʼel u yaʼalaʼaltiʼ bey tumen juntúul máax yéetel jach ku biskuba kaʼachoʼ. Tumen u suukileʼ wíinikeʼ ku kaxtik baʼax u yaʼal ken tsʼoʼokok u beetik junpʼéel baʼax maʼ maʼalobiʼ. Baʼaleʼ yéetel le baʼax tu yaʼalaj Natanoʼ, tu péeksaj David u yaʼal maʼ maʼalob le baʼax u beetmoʼ. Letiʼeʼ tu tsʼáaj cuenta le baʼax tu beetaj le ayikʼal máakoʼ jach maʼ maʼalobiʼ. Le ka tsʼoʼok u yaʼalik David maʼ maʼalob le baʼax tu beetaj le ayikʼal máakoʼ, ka aʼalaʼabtiʼ tumen Natán letiʼ le máax ayikʼaloʼ. Bey túunoʼ le reyoʼ tu tsʼáaj cuenta bukaʼaj nojchil u kʼeban, lelaʼ le áant utiaʼal u chaʼik u tsoʼolol u nuʼuk tiʼ. Tu tsʼáaj cuenta maʼ maʼalob tu táan Jéeoba le baʼax tu beetoʼ yéetel tu kʼamaj le tsolnuʼukoʼ (2 Sam. 12:9-14; Sal. 51).

¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon lelaʼ? Ku kaʼansiktoʼoneʼ le máax kaʼansik le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ, unaj u yáantik le máaxoʼob uʼuyik u tukultoʼob baʼax maas maʼalob ka u beetoʼoboʼ. Nataneʼ ku yeʼesik tsiikil tiʼ David, le oʼolal tu kanáantaj bix úuchik u tʼaan tu yéetel. U yojel le reyoʼ u yaabiltmaj baʼax uts yéetel baʼax toj, le oʼolal le kettʼaan meyajnajtiʼoʼ kʼuch tu puksiʼikʼal. Toʼon xaneʼ jeʼel u páajtal k-áantik le máaxoʼob yaan junpʼéel maʼalob puksiʼikʼal tiʼob u naʼatoʼob baʼax uts tu tʼaan Jéeobaoʼ. Baʼaleʼ maʼ unaj k-taasikba bey maas maʼalob yaniloʼon tu táan Dioseʼ, baʼaxeʼ unaj u meyajtoʼon le Biblia ken k-aʼal wa baʼaxoʼ.

Nataneʼ páajchaj u tsolik u nuʼuk tiʼ le reyoʼ, tumen jach ku yilik u beetik baʼax ku yaʼalik Dios (2 Sam. 12:1). Toʼon xaneʼ, wa k-ilik k-beetik baʼax ku yaʼalik Jéeoba mantatsʼeʼ, yaan u yáantkoʼon utiaʼal maʼ k-sajaktal k-defendert baʼaxoʼob ku yaʼalik.

TU DEFENDERTAJ U JAAJIL ADORACIÓN

Le kaʼatúul máakoʼobaʼ jach maʼalob u biskubaʼob kaʼachi, le oʼolal Davideʼ tu tsʼáaj u kʼaabaʼt Natán tiʼ juntúul u hijo (1 Cró. 3:1, 5). Le ken yáax chʼaʼchiʼitaʼak Natán ichil le Bibliaoʼ tiaʼan yiknal Davideʼ. Tu kaʼatúulaloʼobeʼ jach u yaabiltmoʼob Jéeoba. Davideʼ jach ku biskuba yéetel Natán, le oʼolal tu yaʼalajtiʼ taak u beetik junpʼéel templo tiʼ Jéeoba. Davideʼ tu yaʼalajtiʼ: «Jeʼel bix a wilkoʼ, teneʼ kajakbalen tiʼ junpʼéel jalaʼach naj kʼuulcheʼ u kaʼaj, kaʼalikil u baʼascheʼ Dioseʼ tiʼ yaan chéen tu yáanal kʼáasab nookʼoʼobeʼ. Natán túuneʼ tu núukajtiʼ: Beet le baʼax tsʼoʼok a tuklikoʼ, tumen bíin u yáantech Yuumtsil» (2 Sam. 7:2, 3).

Tumen Natán chúukaʼan u yóol u meyajt Jéeobaeʼ, tu yaʼalaj tiʼ David maʼalob ka u beet junpʼéel naj utiaʼal u adorartaʼal Dios way Luʼumeʼ. Baʼaleʼ maʼ xaaneʼ, teʼ súutuk jeʼeloʼ, tu yaʼalaj chéen baʼax ku tuklik, maʼ baʼax aʼalaʼantiʼ tumen Jéeobaiʼ. Teʼ áakʼab jeʼeloʼ Dioseʼ tu yaʼalaj tiʼ Natán ka u yaʼal tiʼ David maʼ letiʼ kun beetik le templooʼ, baʼaxeʼ juntúul tiʼ u paalaloʼob. Baʼaleʼ tu yaʼalaj xan tiʼeʼ Dioseʼ ku beetik junpʼéel núuptʼaan tu yéetel utiaʼal u beetik u reyil «utiaʼal tuláakal jaʼaboʼob» (2 Sam. 7:4-16).

Jeʼex túun k-ilkoʼ, maʼ junpʼéeliliʼ le baʼax tu yaʼalaj Dios tiʼ le baʼax tu yaʼalaj Natán yoʼolal le templooʼ. Baʼaleʼ tu kʼamaj yéetel kabal óolal le baʼax tu yaʼalaj Jéeobaoʼ. Wa ka tsoʼoloktoʼon u  nuʼukt tumen Dioseʼ unaj k-beetik jeʼex úuchik u beetik Natanoʼ. Tumen seguernaj u beetik u profetaileʼ, ku yeʼesikeʼ maʼ xuʼul u kʼaʼamal tumen Diosiʼ. Le oʼolal maʼ xaaneʼ, tak letiʼ yéeyaʼab tumen Jéeoba bey xan «Gad, le j-náay», utiaʼal u yáantik David u nuʼukt le 4,000 máaxoʼob ku paaxoʼob teʼ templooʼ (1 Cró. 23:1-5; 2 Cró. 29:25).

TU DEFENDERTAJ LE REINOOʼ

Nataneʼ u yojel Salomón unaj u beetik u reyil ken tsʼoʼokok u reinar David. Le oʼolal péeknaj tu séebaʼanil ka tu yilaj Adoníaseʼ taak u chʼaʼik le trono utiaʼal ka káajak u gobernar tu tsʼook u jaʼabiloʼob u kuxtal Davidoʼ. Jeʼex suukaʼanileʼ tu kanáantaj bix úuchik u beetik. Táanileʼ tu yaʼalaj tiʼ Betsabé ka u kʼaʼajs tiʼ David u yaʼalmeʼ yaan u tsʼáaik Salomón, u hijo, u beet u reyil. Tsʼoʼoleʼ ka bin tʼaan yéetel David utiaʼal u yuʼubiktiʼ wa letiʼ aʼal tiʼ Adonías ka u beet u reyil. Ka tu yojéeltaj Davideʼ tu túuxtaj Natán yéetel uláakʼ máaxoʼob u tsʼaamubaʼob tu tséel u gobierno ka u wekoʼob aceite tu pool Salomón yéetel u tsʼáaikoʼob ojéeltbil tsʼoʼok u tsʼaʼabal u beet u reyil, bey úuchik u kʼaskúuntikoʼob le baʼax ku tuklik u beetik Adonías kaʼachoʼ (1 Rey. 1:5-53).

KABAL U YÓOL

Ku tuklaʼaleʼ Natán yéetel Gad tsʼíibt le capítulo 25 tak 31 tiʼ Yáax tiʼ Samuel yéetel tuláakal u Kaʼapʼéel libroil Samuel. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik yoʼolal le baʼaxoʼob tsʼíibtaʼan tiʼ le kaʼapʼéel libroʼobaʼ: «U tsikbalil [rey] David káajik tak tu xuuleʼ, tsʼíibtaʼan tumen [profeta] Samuel, yéetel Natán, yéetel j-náay Gad, tu juʼuniloʼob u tsʼíibtaʼal baʼaxoʼob ku yúuchul» (1 Cró. 29:29). Ku yaʼalaʼal xaneʼ Natán beet «u tsʼíibiloʼob u kuxtal Salomón» (2 Cró. 9:29). Leloʼ ku yeʼesikeʼ, maʼ xaaneʼ, seguernaj u meyaj teʼ palacio le ka tsʼoʼok u kíimil Davidoʼ.

Le baʼaxoʼob k-ojel tiʼ profeta Natanoʼ, maʼ xaaneʼ letiʼ tsʼíibte. Baʼaleʼ yoʼolal le baʼaxoʼob maʼ tu tsʼíibtoʼ, k-ilkeʼ maʼ tu taasuba noj baʼaliliʼ. Junpʼéel diccionario tiʼ le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ «maʼ jach ojéelaʼan tiʼ baʼax chʼiʼibalil u taaliʼ». Yéetel maʼ k-ojel mix baʼal tiʼ bix úuchik u kuxtaliʼ.

TUMEN CHÚUKPAJ U YÓOL U MEYAJT JÉEOBAEʼ TU BEETAJ BAʼAX KU YAʼALIK

Maʼ yaʼab baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal Natanoʼ, baʼaleʼ ku yeʼesikeʼ juntúul máak kabal u yóol yéetel maʼ sajakchaj u defendert baʼaxoʼob ku yaʼalik Jéeobaiʼ, le oʼolal tsʼaʼab nukuch meyajoʼob u beete. Jach maʼalob ka tuukulnakoʼon tiʼ le bix úuchik u chúukpajal u yóol Natán u beet le baʼax ku yaʼalik Diosoʼ yéetel k-beetik xan beyoʼ.

Maʼ xaaneʼ, toʼoneʼ maʼ ken k-tsol u nuʼuk tiʼ juntúul rey tsʼoʼok u núupkʼebantal wa mix ken defendert junpʼéel gobierno taak u chʼaʼabal tumen yaanal. Baʼaleʼ yéetel u yáantaj Jéeobaeʼ jeʼel u páajtal u chúukpajal k-óol k-beet baʼax ku yaʼalikeʼ. Tsʼoʼoleʼ jeʼel u páajtal k-kaʼansik u jaajil yéetel maʼ k-chʼaʼik saajkil k-defendert u jaajil adoracionoʼ, baʼaleʼ yaan k-kanáantik xan bix ken k-beetil.

[Foto yaan teʼ táan juʼun 25]

Nataneʼ tʼaanaj yéetel Betsabé utiaʼal maʼ u chʼaʼabal le reino tumen yaanaloʼ